Rozwój osobisty i kluczowe kompetencje niezbędne do rozwoju kariery zawodowej w logistyce i społeczeństwie opartym na wiedzy

Transkrypt

1 Anna Wacowska 1, Monika Margol Politechnika Częstochowska 2 Rozwój osobisty i kluczowe kompetencje niezbędne do rozwoju kariery zawodowej w logistyce i społeczeństwie opartym na wiedzy Wprowadzenie Badanie rozwoju osobistego i kluczowych kompetencji niezbędnych do rozwoju kariery zawodowej w logistyce i społeczeństwie opartym na wiedzy przeprowadzone w marcu 214 roku potwierdzają, że rozwój osobisty człowieka warunkuje jego rozwój zawodowy w społeczeństwie opartym na wiedzy. Budowa społeczeństwa i gospodarki opartych na wiedzy odnosi się do nauki i działalności badawczo rozwojowej, przemysłu zaawansowanych technik, usług biznesowych oraz społeczeństwa informacyjnego, jest etapem przemian cywilizacyjnych. Motorem sukcesu są: wiedza, innowacje, badania naukowe i umiejętność ich komercjalizacji [1, 2]. W społeczeństwie opartym na wiedzy pojawia się nowy model pojmowania kariery zawodowej. Życie zawodowe jest inicjowane przez wiele karier. Pozyskiwanie i komercjalizacja wiedzy w ramach kariery staje się jej głównym wyznacznikiem. Fundamentalne znaczenie ma kariera realizowana z pasją, zaangażowaniem i spełnieniem, co widać w przeprowadzonych przez nas badaniach. Mimo, iż respondenci nie są typowymi przedstawicielami pokolenia Y, a jedynie popierają ich dążenia zapisane w ramach określenia Work Life Balance. W prezentowanych wynikach badań widać, że korzyści materialne w wyniku rozwoju kariery zawodowej nie są już wystarczające. Tradycyjna linearna koncepcja kariery, do której byliśmy przyzwyczajeni traci na znaczeniu wobec społeczeństwa opartego na wiedzy [3]. Zgodnie z koncepcją nielinearną kariera to sekwencja awansów w ramach tego samego zajęcia, lub różnych zajęć, z których każde kolejne jest lepsze od poprzedniego bez względu na wykonywane wcześniej zawody czy hierarchię organizacyjną. Nie ma wymiaru pionowego wspinania się po szczeblach hierarchii organizacyjnej, jak to miało miejsce w tradycyjnym ujęciu. Według nowego podejścia karierę należy traktować jako kierunek w celu samorealizacji i spełnienia własnych aspiracji życiowych [4, 5]. Formy rozwoju osobistego i ich wpływ na rozwój kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy Badanie rozwoju osobistego i kluczowych kompetencji niezbędnych do rozwoju kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy przeprowadzone w marcu 214 roku w Częstochowskim Klubie Coachingu w grupie 1 respondentów z wyższym wykształceniem zainteresowanych rozwojem osobistym (w przedziale wiekowym 3-4 lat) wykazało w 1 %, że czynnik ten ma istotny wpływ na rozwój kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy. Dokładnie 8% osób pytanych uważa, ze wpływ rozwoju osobistego na rozwój kariery zawodowej jest duży, 19% uważa, że stopień wpływu jest średni, a 1% przypisuje mu mały wpływ na rozwój kariery zawodowej. Wyróżniono najważniejsze formy rozwoju osobistego: Coaching zawodowy (Business Coaching, Coaching Menadżerski) 69%, Coaching Live 45% i szkolenia tradycyjne 45%. Mniejszą wagę przywiązano do szkoleń on line 23%, mentoringu 31% i peer coachingu (nowej formy coachingu grupowego, bazującej na wymianie doświadczeń uczestników) 18%. 1 Mgr inż. A. Wacowska, doktorant, Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania, Instytut Logistyki i Zarządzania Międzynarodowego 2 Mgr inż. M. Margol, doktorant, Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki, Instytut Technologii Mechanicznych 2

2 Kompetencje mające największy wpływ na rozwój kariery zawodowej w logistyce i w społeczeństwie opartym na wiedzy Zdaniem badanych kluczowe kompetencje niezbędne do rozwoju kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy to budowanie dobrych relacji, 78%, otwartość na wiedzę innych 72%, kreatywność i innowacyjność 61%, dzielenie się wiedzą 58%, zarządzanie sobą w czasie 57% (Rys. 1). Dzielenie się wiedzą 58% Organizacja pracy 32% Zarządzanie sobą w czasie 57% Wielozadaniowość 16% Szybkie przetwarzanie informacji 24% Systematyczność 1% Samodzielność 1% Dostrzeganiei wykorzystywanie szans 43% Otwartość na wiedzę innych 72% Budowanie dobrych relacji 78% Praca zespołowa 23% Doprowadzanie zadań do końca 7% Adaptowanie się do nowych warunków 39% Kreatywność i innowacyjność 61% Rys. 1. Kluczowe kompetencje niezbędne do rozwoju kariery w społeczeństwie opartym na wiedzy Ponadto uważa się, że największe znaczenie dla rozwoju kariery w społeczeństwie opartym na wiedzy ma kreatywność i innowacyjność 61%, budowanie dobrych relacji 78%, dostrzeganie i wykorzystywanie szans 58%, otwartość na wiedzę innych 52% (Rys. 2). 21

3 Kreatywność i innowacyjność 61% Budowanie dobrych relacji 78% Dostrzeganie i wykorzystywanie szans 58% Otwartość na wiedzę innych 52% Zarządzanie sobą w czasie 47% Adaptowanie się do nowych warunków 39% Rys. 2. Kompetencje mające największy wpływ na rozwój kariery w społeczeństwie opartym na wiedzy Badanie pracodawców z roku 21 w zakresie roli edukacji logistycznej w przygotowaniu absolwentów do obecnego rynku pracy opisane w artykule [2] zaczyna wskazywać na wartość miękkich umiejętności u absolwentów uczelni. W rozwoju osobistym i jego wpływie na rozwój kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy na plan dalszy spadły takie kompetencje jak: praca zespołowa, doprowadzanie zadań do końca, samodzielność, systematyczność, szybkie przetwarzanie informacji, wielozadaniowość, organizacja pracy. Większość pytanych o sposób rozwijania kluczowych kompetencji mających wpływ największy na rozwój kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy wskazywało na coaching 89%, kursy i szkolenia 54%, w dalszej kolejności postawiono na staże i praktyki 46%, Peer Coaching 31% i mentoring 29%. e-learning zyskał tylko 2 % zainteresowanych, a filmy szkoleniowe w ogóle nie zostały wskazane przez respondentów (Rys. 3) Kursy i szkolenia 54% Stażei praktyki 46% Wolontariat 18% Poradniki 1% E-learning 2% Coaching 89% Mentoring 29% Peer Coaching 31% Rys. 3. Najlepsze sposoby rozwijania kluczowych kompetencji mających największy wpływ na rozwój kariery w społeczeństwie opartym na wiedzy 22

4 Czynniki wspomagające rozwój kariery na skutek rozwoju osobistego i posiadania kluczowych kompetencji w społeczeństwie opartym na wiedzy W przeprowadzonym badaniu wyłoniono czynniki, które świadczą o rozwoju kariery na skutek rozwoju osobistego i posiadania kluczowych kompetencji w społeczeństwie opartym na wiedzy: zadowolenie z siebie i poczucie spełnienia 84%, poczucie harmonii w życiu 75%. W dalszej kolejności wskazano na wzrost pewności siebie 46%, uznanie otoczenia 42%, Łatwość dzielenia się wiedzą z innymi 36%, satysfakcję finansową 3% oraz zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu 2% (Rys. 4). 9 Zadowolenie z siebie i poczucie spełnienia 84% Wzrost pewności siebie 46% Uznanie otoczenia 42% Poczucie harmoniiw życiu 75% Zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu 28% Satysfakcja finansowa 3% Łatwość dzielenia się wiedzą z innymi 36% Rys. 4. Czynniki świadczące o rozwoju kariery na skutek rozwoju osobistego i posiadania kluczowych kompetencji w społeczeństwie opartym na wiedzy Następnie wybrano czynniki, które wspomagają rozwój kariery na skutek rozwoju osobistego i posiadania kluczowych kompetencji w społeczeństwie opartym na wiedzy: otwartość 91%, chęć działania 69%, zaangażowanie, 55%, chęć ciągłego rozwoju 55%. W następnej kolejności wskazano na współdziałanie 45%, zaufanie 36%, zadowolenie z podejmowanych działań 34% i chęć dzielenia się wiedzą 33% (Rys. 5) Zaangażowanie 55% Chęć działania 69% Chęć ciągłego rozwoju 55% Otwartość 91% Zaufanie 36% Współdziałanie 45% Chęć dzielenia się wiedzą 33% Zadowolenie z podejmowanych działań 34% Rys. 5. Czynniki wspomagające rozwój kariery na skutek rozwoju osobistego i posiadania kluczowych kompetencji w społeczeństwie opartym na wiedzy 23

5 Korzyści wynikające z rozwoju osobistego i blokady rozwoju kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy Respondenci oczekują określonych korzyści w rozwoju kariery zawodowej wynikających z rozwoju osobistego: zadowolenia z siebie 64%, budowania ścieżki kariery i wytyczenie nowych celów do realizacji 58%, podejmowania nowych wyzwań i satysfakcja z realizacji nowych zadań 58%, uznania w otoczeniu 42%, zaspokojenia potrzeb finansowych 38%, awansu zawodowego 14% [5] (Rys. 6). 7 Zadowolenie z siebie 64% Uznanie otoczenia 42% Podejmowanie nowych wyzwań i satysfakcja z realizacji nowych zadań 58% Budowanie ścieżki kariery i wytyczanie nowych celów do realizacji 58% Awans zawodowy 14% Zaspokojenie potrzeb finansowych 38% Rys. 6. Korzyści wynikające z rozwoju osobistego i rozwoju kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy W badaniach kompetencji przyszłości 214 opisanych w Raporcie Dwa Światy przeprowadzonych przez Stowarzyszenie ABK i Instytut Liderów Zmian 93% respondentów zarówno studentów, absolwentów i pracodawców wskazało, że największym motywatorem jest zarabianie pieniędzy na dom i rodzinę, 87% pracodawców wskazało na motywację do pracy w celu zarobienia pieniędzy na realizację pasji, a 81% na chęć wyspecjalizowania się w swojej dziedzinie [5, 6]. Wszyscy badani zgadzają się w 1% z poglądami nowego pokolenia WLB (Work Life Balance) istotne jest pogodzenie i harmonia między pracą, a życiem prywatnym. Liczą się efekty zawodowe i przyjemność życia [5]. Według komentarza zamieszczonego w Raporcie Dwa Światy Eksperta rynku i prawa pracy, międzynarodowego trenera zarządzania - Moniki Iwaniec Badania wskazują, że człowiek potrzebuje przynajmniej 1 gestów uznania codziennie, by mieć dobre samopoczucie [7, 8]. Przełożeni nie do końca wiedzą, jak i kiedy należy wzmacniać pracowników, szczególnie młodych. Młodzi ludzie to świadomi swej wartości, wychowani w dobrostanie oraz powszechnym dostępie do dóbr i technologii, pracownicy z pokolenia Y. Mają duże aspiracje i oczekiwania, głównie z zakresu możliwości rozwoju i wyraźnych ścieżek kariery, elastycznego czasu pracy i wysokich wynagrodzeń, natychmiastowych informacji zwrotnych, czy indywidualnego podejścia do każdego pracownika. Pokolenie WLB chce pracować w przyjemnej atmosferze i mieć jasno określone, krótkoterminowe cele. Dużą rolę odgrywa nawiązywanie dobrych relacji między członkami zespołu (ankietowani deklarują, że potrafią nawiązywać dobre relacje w 81%), co może być kluczowym elementem budowania lojalności wobec firmy u młodych ludzi, u których potrzeba poczucia przynależności jest wysoko rozwinięta [1, 5, 9, 1]. Według badanych to, co blokuje pracownika i rozwój jego kariery w społeczeństwie opartym na wiedzy to głównie brak pomysłu na siebie i własny rozwój. Tak uważa 94% badanych. Pozostałe czynniki odpowiedzialne za blokadę pracownika i blokadę jego rozwoju kariery w społeczeństwie opartym na wiedzy to: brak wiary w siebie i niskie poczucie własnej wartości 65% badanych, brak inicjatywy i kreatywności 45% respondentów, brak systemu motywacyjnego w organizacji 38%, zły system 24

6 zarządzania w pracy 32%, złe relacje z przełożonym i otoczeniem 23%, brak do świadczenia zawodowego 17% (Rys. 7) [1 12]. 1 Brak inicjatyw i kreatywności 45% Brak wiary w siebiei niskie poczucie własnej wartości 65% Złe relacje z przełożonymi otoczeniem 23% Brak doświadczenia zawodowego 17% Brak pomysłu na siebiei własny rozwój 94% Zły system zarządzania w pracy 32% Brak systemu motywacyjnego w organizacji 38% Rys. 7. Czynniki blokujące pracownika i rozwój jego kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy Wszyscy badani korzystali z form rozwoju osobistego. Istotna jest także częstotliwość podejmowania przez badanych form rozwoju osobistego w celu rozwoju kluczowych kompetencji niezbędnych do rozwoju kariery w społeczeństwie opartym na wiedzy. Raz w miesiącu takie działania podejmuje % badanych. Codziennie formom rozwoju osobistego poddaje się 27 % respondentów, a 23% badanych ulega formom rozwoju osobistego raz w roku [13] (Rys. 8). Raz w roku 23% Raz na miesiąc % Codziennie 27% Rys. 8. Częstotliwość korzystania respondentów z form rozwoju osobistego, by rozwijać kluczowe kompetencje niezbędne do rozwoju kariery w społeczeństwie opartym na wiedzy 25

7 Zakończenie Na podstawie uzyskanych w badaniu wyników można stwierdzić, że rozwój osobisty człowieka warunkuje jego rozwój zawodowy w społeczeństwie opartym na wiedzy. Sukces menadżera zarządzającego pokoleniem Y będzie zależał od tego, jak umiejętnie zintegruje zespół w oparciu o konkretną wizję działań zespołu, otwarte relacje z pracownikami, indywidualne dbanie o ścieżkę rozwoju kariery zawodowej członków zespołu. W wyniku podjętego tematu pracy i badań wykazano, że rozwój osobisty ma wpływ na rozwój kariery zawodowej w społeczeństwie opartym na wiedzy. Zidentyfikowano różne formy coachingu jako najlepsze form rozwoju osobistego [2, 14]. Budowanie dobrych relacji, dostrzeganie i wykorzystywanie szans, otwartość na wiedzę innych to kluczowe kompetencje niezbędne do rozwoju kariery w społeczeństwie otwartym na wiedzy. Zbadano, że oczekiwane korzyści, jakie wynikają z rozwoju osobistego na rzecz rozwoju kariery zawodowej to przede wszystkim zadowolenie z siebie, podejmowanie nowych wyzwań, satysfakcja z realizacji nowych zadań, budowanie ścieżki kariery, wytyczanie nowych celów do realizacji. Główne czynniki blokujące pracownika i rozwój jego kariery w społeczeństwie opartym na wiedzy takie jak brak wiary w siebie, niskie poczucie własnej wartości, brak inicjatywy i kreatywności wymagają rozwoju kompetencji miękkich w obszarach inteligencji emocjonalnej [9, 14, 15]. Streszczenie W artykule zaprezentowano wyniki badań własnych dotyczących rozwoju osobistego i kluczowych kompetencji niezbędnych do rozwoju kariery zawodowej w logistyce i społeczeństwie opartym na wiedzy. Fundamentalne znaczenie ma kariera realizowana z pasją, zaangażowaniem i spełnieniem, co widać w przeprowadzonych przez nas badaniach. Mimo, iż respondenci nie są typowymi przedstawicielami pokolenia Y, a jedynie popierają ich dążenia zapisane w ramach określenia Work Life Balance. Słowa kluczowe: rozwój osobisty, kluczowe kompetencje, rozwój kariery zawodowej w logistyce, społeczeństwo oparte na wiedzy PERSONAL DEVELOPMENT AND KEY COMPETENCIES NECESSARY TO DEVELOP A CAREER IN LOGISTICS AND KNOWLEDGE-BASED SOCIETY Abstract The article presents the results of research on personal development and key competencies necessary for career development in a knowledge society. Examined the benefits of personal development for career development and employee blocking agents and the development of his career in the knowledge society. The paper presents a new non-linear career concept and approach to the development of a new generation of WLB (Work Life Balance). Keywords: personal development, key competencies, career development in logistics, knowledge-based society Literatura [1] Kupczyk T. (red.): Uwarunkowania sukcesów kadry kierowniczej w gospodarce opartej na wiedzy, Wydawnictwo Difin, Warszawa 29. [2] Karcz J.: New forms of employment in the logistics industry. Polish Journal of Management Studies nr 9/

8 [3] Ślusarczyk B., KOT S.: Logistics Education as a Way for Unemployment Reduction, Proceedings of the IETEC 11 Conference, Kuala Lumpur, Malaysia, ment%2reduction.pdf [4] Kot S., Pigoń Ł.: Effective occupational counselling for the unemployed. Polish Journal of Management Studies, nr 1/214. [5] [6] [7] ABK Stowarzyszenie, Adam Dębowski Instytut Liderów Zmian, Raport DWA ŚWIATY Kompetencje przyszłości 214 z dnia [8] Kluźniak A. (red.): Vademecum Trenera, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 21. [9] z dnia [1] [11] [12] [13] [14] [15] z dnia z dnia z dnia z dnia [16] Stelmaszczyk M.: Społeczeństwo budowane na wiedzy nowy model kariery. 27