OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. CZEŚĆ A (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU

Transkrypt

1 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Psychologia kliniczna Wydział Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut/Katedra Instytut Psychologii/Katedra Psychologii Klinicznej Kierunek Psychologia Specjalność/specjalizacja Poziom kształcenia Jednolite studia magisterskie Profil Forma studiów stacjonarne Rok/semestr III 5, 6 Tytuł /stopień naukowy (zawodowy). Imię i nazwisko prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć Liczba punktów ECTS Rygory zaliczenia Typ przedmiotu Język wykładowy Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Prof. dr hab. Małgorzata Kościelska 60 godzin wykładów, 60 godzin konwersatoriów egzamin, zaliczenia z oceną przedmiot kształcenia ogólnego polski psychopatologia, psychologia rozwoju człowieka Efekty kształcenia Efekty kierunkowe K_W05 Student ma wiedzę na temat zdrowia psychicznego i jego zaburzeń, sposobów diagnozowania, interwencji i profilaktyki. K_U08 Student potrafi rozpoznawać zjawiska psychopatologiczne, przeprowadzić postępowanie diagnostyczne oraz tworzyć scenariusze postępowania profilaktycznego i pomocowego dla osób z różnych grup ryzyka i psychicznych. zaburzeń K_K01 - Poddaje krytycznej ocenie swoją wiedzę i umiejętności, zna swoje w tym zakresie ograniczenia oraz rozumie potrzebę ustawicznego kształcenia. Efekty przedmiotowe W01 - Student nabywa wiedzę podstawową z zakresu psychologii zaburzeń w rozwoju i zachowaniu dzieci, adolescentów i dorosłych oraz reguł zawodowego funkcjonowania psychologów klinicznych. U01 Student nabywa umiejętności nawiązywania kontaktu klinicznego i podstawowego postępowania diagnostycznego na podstawie obserwacji, rozmowy, wywiadu i technik psychometrycznych i projekcyjnych. K01 Student posiada kompetencje w zakresie rozróżniania, co jest profesjonalnym, a co nie jest profesjonalnym funkcjonowaniem w zawodzie psychologa pracującego w obszarze klinicznym.

2 K_K03 - Jest otwarty na potrzeby osób w złej sytuacji życiowej czy należących do różnych grup ryzyka zaburzeń, osób i grup społecznych przejawiających różnego rodzaju odmienność i dyskryminowanych oraz wykazuje gotowość do wspomagania jednostek i struktur społecznych, inicjowania takich działań i ujawnia postawę przedsiębiorczości K02 - Celem Prowadzących jest, by student kształtował kompetentną i profesjonalną postawę ze szczególnym uwzględnieniem aspektów etycznych w relacji z osobami (dziećmi i dorosłymi) w kryzysie i cierpiącymi z powodu zaburzeń psychicznych.... podpis prowadzącego/koordynatora przedmiotu

3 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: 2015/2016 Semestr: zimowy i letni Nazwa przedmiotu Psychologia kliniczna Wydział Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut/Katedra Instytut Psychologii/Katedra Psychologii Klinicznej Kierunek Psychologia Specjalność/specjalizacja Opisywana forma zajęć Wykład Liczba godzin dydaktycznych 60 Tytuł /stopień naukowy (zawodowy). Imię i nazwisko prowadzącego zajęcia prof. dr hab. Małgorzata Kościelska dr Joanna Lessing-Pernak Treści programowe realizowane podczas zajęć Część I 1. Rys historyczny kształtowania się dyscypliny. Twórcy. Kierunki teoretyczne. 2. Teoria relacji Człowiek Świat. Poziomy zaburzeń. Pojęcie normy i patologii. 3. Cele działalności psychologa klinicznego uwarunkowania profesjonalne i społeczne. Współpraca ze specjalistami 4. Pojęcie normy, patologii, zaburzenia, problemu kliniczego, objawu, traumy, konfliktu, deprywacji. 5. Psycholog w klinice neurologicznej: wybrane problemy osób z uszkodzeniami funkcji mózgu (padaczka, mózgowe porażenie dziecięce). 6. Psycholog w klinice psychiatrycznej: wybrane problemy osób z zaburzeniami psychicznymi (schizofrenią, depresją, autoagresją i ich rodzin). 7. Psycholog wobec osób z niepełnosprawnością. Wczesna diagnostyka zaburzeń rozwojowych. Objawy upośledzenia umysłowego. Sytuacja społeczna i subiektywne przeżywanie niepełnosprawności. Problemy rodziców, opiekunów i systemu wspomagania. 8. Psycholog w szpitalu ogólnym. Rola czynników psychologicznych w genezie chorób i procesie zdrowienia na przykładzie osób z astmą, chorobami układu krążenia, chorobami skóry, nowotworami. 9. Psycholog wobec osób uzależnionych od alkoholu i substancji psychoaktywnych. 10. Patologia rodziny. Pomoc w kryzysach małżeńskich i trudnościach wychowawczych. 11. Psycholog wobec problemów ludzi w podeszłym wieku w opiece domowej i zakładowej. 12. Psycholog wobec osób z zaburzeniami psychopatycznymi i antyspołecznymi. 13. Patologia rozwoju seksualnego w różnych okresach życia i przy różnych zaburzeniach towarzyszących. Część II 14. Doświadczenia wczesnego dzieciństwa. Teorie więzi i jej zaburzeń. 15. Przywiązanie jako regulator stresu. Organizacja przywiązania jako aspekt rozwoju osobowości, mający wpływ na strategie radzenia sobie ze stresem. 16. Plastyczność mózgu. Znaczenie wczesnych uszkodzeń układu nerwowego dla rozwoju. 17. Modele zaburzeń uwarunkowanyych genetycznie. Znaczenie interakcji gen środowisko. 18. Wzory patologizacji rozwoju w świetle głównych teorii biologicznych, psychologicznych, społecznych i interakcyjnych na podstawie wybranych studiów przypadków. 19. Teorie saluto- i patogenetyczna. Wykorzystanie zasobów rozwojowych i środowiskowych w praktyce klinicznej. 20. Psychopatologia rozwoju z uwzględnieniem różnic indywidualnych i układów czynników zewnętrznych. 21. Ścieżki patologicznego rozwoju determinujące różne wzory zaburzeń: autyzm, niepełnosprawność intelektualna, zaburzenia psychosomatyczne, zaburzenia lękowe, nieprawidłowa osobowość, zachowania antyspołeczne. 22. Dziecko z opóźnionym rozwojem poznawczym. Trudności w nauce. 23. Dziecko z opóźnionym rozwojem mowy. Formy patologii mowy. 24. Dziecko z opóźnionym rozwojem ruchowym. Formy zaburzeń rozwoju ruchowego. 25. Dziecko z zaburzonym rozwojem uczuciowym: zachowania ekstra- i internalizacyjne. 26. Rozwój poczucia Ja. Zaburzenia w kształtowaniu się tożsamości. 27. Dziecko molestowane, wykorzystywane, zaniedbane.

4 28. Środowisko opiekuńcze a ścieżki patologizacji: rodzina, szkoła, domy dziecka i inne instytucje. 29. Patologie kontaktów rówieśniczych. Problem wykluczenia. 30. Niepowodzenia szkolne i ich skutki. Grupy przestępcze. 31. Prewencja, wczesna interwencja, formy pomocy psychologicznej dziecku i rodzinie. Metody dydaktyczne wykład, dyskusja, prezentacja multimedialna, film Metody i kryteria oceniania egzamin pisemny Rygor zaliczenia egzamin 1. Cicchetti, D, Cohen, D. (2006). Developmental Psychopathology. Risk, Disorder and Adaptation. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons 2. Cicchetti, D, Cohen, D. (2006). Developmental Psychopathology. Theory and Method. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons 3. Goldstein, E. (2003). Zaburzenia z pogranicza. Gdańsk: GWP 4. ICD-10 Międzynarodowa Statystyczna klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (2000). Kraków, Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Instytut Psychiatrii i Neurologii. 5. Kendall, P. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Literatura podstawowa Gdańsk: GWP. 6. Klasyfikacja diagnostyczna DC: 0-3 (2005). Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i rozwojowych w okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Fundament. 7. Kościelska M. (red.) (1988) Studia z psychologii klinicznej dziecka. WSIP Warszawa. 8. Kościelska, M. (2013). Nadzieja w życiu ludzi. Warszawa: Difin 9. Marcelli, D. (2012). Psychopatologia wieku dziecięcego. Wrocław: Elsevier Urban & Partner 10. Strelau, J. (red.) (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom III. Gdańsk: GWP (Dział XI, s ). 1. Kendall, P. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk: GWP 2. Olechnowicz, H. (2006). Dziecko własnym terapeutą. Warszawa: PWN 3. Seligman, M., Walker, E. Rosenhan, D. (2003). Psychopatologia. Poznań: Zysk i S-ka 4. Olechnowicz, H. (1997). Tożsamość mechanizmów samonaprawczych dwóch chłopców mutystycznych. Darek i Dibs. (W:) H. Olechnowicz. Opowieści terapeutów. Warszawa: Literatura uzupełniająca Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. 5. Olechnowicz, H. (1983). Wczesny autyzm dziecięcy. Symptomatologia, diagnostyka, etiologia i terapia. (w:) E. Czownicka (red.) Psychologiczne problemy wczesnego autyzmu dziecięcego. Warszawa: 6. Rogers, C. R. (2002). O stawaniu się osobą. Poznań: Rebis. 7. Wallen, R. (1964). Psychologia kliniczna. Warszawa: Wyd. PWN 8. Walsh, K. (1998). Neuropsychologia kliniczna. Warszawa: PWN 9. Zalewska M. (1998). Dziecko w autoportrecie z zamalowana twarzą. Warszawa: Wyd. Santorski i S-ka podpis prowadzącego daną formę zajęć podpis koordynatora przedmiotu

5 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: 2015/2016 Semestr: zimowy i letni Nazwa przedmiotu Psychologia kliniczna Wydział Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut/Katedra Instytut Psychologii/Katedra Psychologii Klinicznej Kierunek Psychologia Specjalność/specjalizacja Opisywana forma zajęć Konwersatorium Liczba godzin dydaktycznych 60 Tytuł /stopień naukowy (zawodowy). Imię i nazwisko prowadzącego zajęcia dr Anna Kobierecka-Dziamska dr Ewa Wojtynkiewicz Treści programowe realizowane podczas zajęć 1. Sposoby rozumienia normy i patologii w psychologii klinicznej. 2. Drogi patologizacji rozwoju w oparciu o główne szkoły teoretyczne. 3. Kontakt kliniczny, jego specyfika i znaczenie. Umiejętności budujące kontakt. Źródła wiedzy psychologicznej: komunikacja werbalna, niewerbalna, empatia, intuicja, identyfikacja projekcyjna, rozumienie, wiedza teoretyczna, superwizja. 4. Wywiad w praktyce klinicznej. Techniki prowadzenia wywiadu. Rodzaje pytań. Sfery funkcjonowania ważne dla diagnozy poruszane w trakcie wywiadu z pacjentem. Proponowany schemat wywiadu diagnostycznego. 5. Podstawowe umiejętności psychologiczne w kontakcie omawianie i analiza rozmów psychologicznych nagranych przez Studentów, formułowanie hipotez diagnostycznych. 6. Obserwacja. Nadawanie psychologicznych znaczeń danym obserwacyjnym. Wskaźniki obserwacyjne ważne dla budowania hipotez diagnostycznych. Postawy obserwacyjne. 7. Wykorzystanie w praktyce klinicznej narzędzi psychometrycznych oraz testów projekcyjnych. 8. Przeniesienie i przeciwprzeniesienie w kontakcie z pacjentem/klientem. Opór. 9. Mechanizmy obronne w funkcjonowaniu osobowościowym pacjentów. Funkcje mechanizmów obronnych. Pierwotne (prymitywne) oraz wtórne (bardziej dojrzałe) mechanizmy obronne ich znaczenie i przykłady. 10. Problemy psychologiczne osób z zaburzeniami psychicznymi: schizofrenia, zaburzenia nastroju, zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości, uzależnienia. 11. Problemy psychologiczne adolescentów. Sytuacja psychologiczna osoby w wieku dojrzewania. Zadania rozwojowe okresu adolescencji. Mechanizmy patologicznego rozwiązywania kryzysu tożsamości w dorastaniu. Specyfika zaburzeń okresu adolescencji. 12. Wybrane problemy doświadczane przez adolescentów: zaburzenia zachowania, agresja, autoagresja, zaburzenia jedzenia, depresja, niepełnosprawność. Etiologia, przebieg, konsekwencje, pomoc psychologiczna, praca z rodziną. dyskusja, analiza i interpretacja tekstów źródłowych, indywidualne Metody dydaktyczne projekty studenckie (prace semestralne), przeprowadzenie wywiadu i obserwacji Metody i kryteria oceniania Kolokwia, prace semestralne Rygor zaliczenia Zaliczenie z oceną 1. Carson, R., Butcher, J., Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń. T Gdańsk: GWP 2. Grzesiuk, L. (red.). (2005). Psychoterapia. Teoria. Podręcznik akademicki. Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury. (wybrane rozdziały). Literatura podstawowa 3. Józefik, B. (1996). Anoreksja i bulimia psychiczna. Kraków: Wyd. UJ 4. Kępiński, A. (2002). Poznanie chorego. Kraków: Wyd. Literackie 5. Kościelska, M. (1995). Oblicza upośledzenia. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN 6. Kościelska, M. (2004). Niechciana seksualność. O ludzkich

6 Literatura uzupełniająca potrzebach osób niepełnosprawnych intelektualnie. Warszawa: Jacek Santorski & Co 7. Kościelska, M. (2007). Sens odpowiedzialności. Perspektywa psychologa klinicznego. Kraków: Impuls 8. Kościelska, M. (2011). Odpowiedzialni rodzice. Z doświadczeń psychologa. Kraków: Impuls 9. Kościelska, M. (2013). Nadzieja w życiu ludzi. Warszawa: Difin 10. McWilliams, N. (2009). Diagnoza psychoanalityczna. Gdańsk: GWP. 11. Obuchowska, I. (1996). Drogi dorastania : psychologia rozwojowa okresu dorastania dla rodziców i wychowawców. Warszawa: WSiP 12. Schaffer, R. H. (2009). Psychologia dziecka. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN 13. Schier, K., Zalewska, M. (2006). Krewni i znajomi Edypa. Kliniczne studia dzieci i ich rodziców. Warszawa: Scholar 14. Seligman, M., Walter, E., Rosenhan, D. (2003). Psychopatologia. Poznań: Zysk i S-ka 15. Sęk, H. (red.) (2005). Psychologia kliniczna. T. 1 i 2. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN 16. Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz, K. (red.) (2005). Wywiad psychologiczny. Wywiad jako spotkanie z człowiekiem. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP 17. Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz, K. (red.) (2005). Wywiad psychologiczny. Wywiad w różnych kontekstach praktycznych. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP 18. Wallen, R. (1964). Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN. 1. Brzezińska, A., Bardziejewska, M., Ziółkowska, B. (red.) (2003). Zagrożenia rozwoju w okresie dorastania. Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora 2. Freud, A. (2004). Ego i mechanizmy obronne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. 3. Fromm, E. (1978). Ucieczka od wolności. Warszawa: Czytelnik. 4. Kępiński, A. (2001). Schizofrenia. Kraków: Wyd. Literackie i inne 5. Kościelska, M. (2007). Sens odpowiedzialności. Perspektywa psychologa klinicznego. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 6. Popielarska, A., Popielarska, M. (red.) (2000). Psychiatria wieku rozwojowego. Warszawa: PZWL 7. Sacks, O. (1996). Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka. 8. Spionek, H. (1985). Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa: PWN 9. Święcicka, M., Zalewska, M. (red.) (2005). Problematyka kontaktu w diagnozie i terapii dzieci. Warszawa: Emu podpis prowadzącego daną formę zajęć podpis koordynatora przedmiotu

7 CZĘŚĆ B (opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia) Opis sposobu realizowania i sprawdzania efektów kształcenia dla przedmiotu z odniesieniem do form zajęć i sprawdzianów Efekty kształcenia a forma zajęć Metody oceniania efektów kształcenia Efekty kształcenia dla ** kierunku przedmiotu Forma zajęć Metody oceniania*** Efekty kształcenia dla przedmiotu K_W05 W01 W, K prace domowe W01, U01, K01 K_U08 U01 W, K kolokwium W01 K_K01 K01 W, K aktywność na K01, K02 zajęciach K_K03 K02 W, K egzamin W01, U01 podpis prowadzącego daną formę zajęć podpis koordynatora przedmiotu