Jakub Wierciak Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu. Zarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz. 2 - realizacja wyrobu

Transkrypt

1 Jakub Wierciak Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu Zarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz. 2 - realizacja wyrobu

2 Procesowy model zarządzania jakością (ISO 9001:2000) K L I E N T W Y M A G A N I A WEJŚCIE PROCESOWY MODEL ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ Zarządzanie zasobami Odpowiedzialność kierownictwa Zarządzanie (wyrób lub usługa) procesem Pomiary, analiza, doskonalenie WYJŚCIE WYRÓB USŁUGA S A T Y S F A K C J A K L I E N T Norma ISO 9001

3 Realizacja wyrobu (ISO 9001:2000) 7. Realizacja wyrobu 7.1. Planowanie realizacji wyrobu 7.2. Procesy związane z klientem 7.3. Projektowanie i rozwój 7.4. Zakupy 7.5. Produkcja i dostarczanie usługi 7.6. Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów Wymagania normy ISO 9001

4 Planowanie realizacji wyrobu (ISO 9001:2000) Wymagania normy ISO Realizacja wyrobu 7.1. Planowanie realizacji wyrobu Organizacja powinna zaplanować i opracować procesy potrzebne do realizacji wyrobu. Planowanie realizacji wyrobu powinno być spójne z wymaganiami dotyczącymi innych procesów systemu zarządzania jakością. Planując realizację wyrobu, organizacja powinna określić odpowiednio a) cele dotyczące jakości i wymagania dotyczące wyrobu b) potrzeby dotyczące ustanowienia procesów, dokumentów oraz zapewnienia zasobów specyficznych dla wyrobu, c) wymagane działania dotyczące weryfikacji, walidacji, monitorowania, kontroli i badań, specyficzne dla wyrobu oraz kryteria przyjęcia wyrobu, d) zapisy potrzebne do dostarczenia dowodów, że procesy realizacji i wyrób będący ich wynikiem spełniają wymagania. Dane wyjściowe z planowania powinny być przedstawione w formie odpowiedniej do metod działania organizacji.

5 Plan jakości (ISO 9001:2000) 7. Realizacja wyrobu 7.1. Planowanie realizacji wyrobu... Dane wyjściowe z planowania powinny być przedstawione w formie odpowiedniej do metod działania organizacji. UWAGA 1 Dokument, w którym wyspecyfikowano procesy systemu zarządzania jakością (łącznie z procesami realizacji wyrobu) oraz zasoby wykorzystywane do określonego wyrobu, przedsięwzięcia lub umowy, może być nazywany planem jakości. Wymagania normy ISO 9001

6 Półka (dokumentacja jakości kontraktu) (Stebbing 1990) Wymagania normy ISO 9001

7 Organizacja kontraktu (umowy) (Stebbing 1990) Wymagania normy ISO 9001

8 Organizacja zarządzania jakością kontraktu (Stebbing 1990) Wymagania normy ISO 9001

9 Plan jakości przykład (QMI 1991) Wymagania normy ISO 9001

10 Plan jakości (QMI 1991) Wymagania normy ISO 9001

11 Realizacja wyrobu (ISO 9001:2000) 7. Realizacja wyrobu 7.1. Planowanie realizacji wyrobu 7.2. Procesy związane z klientem 7.3. Projektowanie i rozwój 7.4. Zakupy 7.5. Produkcja i dostarczanie usługi 7.6. Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów Wymagania normy ISO 9001

12 Określenie wymagań dotyczących wyrobu (ISO 9001:2000) 7.2. Procesy związane z klientem Określenie wymagań dotyczących wyrobu Organizacja powinna określić a) wymagania wyspecyfikowane przez klienta, w tym wymagania dotyczące dostawy i działań po dostawie, b) wymagania nie ustalone przez klienta, ale niezbędne do wyspecyfikowanego lub zamierzonego zastosowania wyrobu, jeżeli jest ono znane, c) wymagania ustawowe i przepisy dotyczące wyrobu, i d) wszelkie dodatkowe, własne wymagania Wymagania normy ISO 9001

13 Przegląd wymagań dotyczących wyrobu (ISO 9001:2000) Wymagania normy ISO Procesy związane z klientem Przegląd wymagań dotyczących wyrobu Organizacja powinna przeprowadzić przegląd wymagań dotyczących wyrobu. Przegląd ten powinna przeprowadzić przed zobowiązaniem się do dostarczenia wyrobu klientowi (np. przed przedłożeniem ofert, akceptacją umów lub zamówień, akceptacją zmian do umów lub zamówień). Przegląd powinien zapewnić, że a) określono wymagania dotyczące wyrobu, b) rozwiązano rozbieżności między wymaganiami podanymi w umowie lub zamówieniu, a określonymi wcześniej, c) organizacja jest zdolna spełnić określone wymagania. Należy utrzymywać zapisy wyników przeglądu i działań wynikających z przeglądu.

14 Przegląd wymagań dotyczących wyrobu (ISO 9001:2000) 7.2. Procesy związane z klientem Przegląd wymagań dotyczących wyrobu... Jeżeli klient przekazał wymagania w formie nieudokumentowanej, to organizacja powinna potwierdzić wymagania klienta przed ich akceptacją. Jeżeli zmieniono wymagania dotyczące wyrobu, to organizacja powinna zapewnić, aby odpowiednie dokumenty zostały zmienione i aby odpowiedni personel został powiadomiony o zmienionych wymaganiach. UWAGA W niektórych sytuacjach, takich jak sprzedaż za pośrednictwem Internetu, formalny przegląd każdego zamówienia nie jest praktykowany. Można zastąpić go przeglądem odpowiedniej informacji o wyrobie, takiej jak katalogi lub materiał reklamowy. Wymagania normy ISO 9001

15 Przegląd wymagań dotyczących wyrobu (ISO 9001:2000) 7.2. Procesy związane z klientem Komunikacja z klientem Organizacja powinna określić i wdrożyć skuteczne ustalenia związane z komunikacją z klientami dotyczące a) informacji o wyrobie, b) zapytań handlowych, postępowania z umowami lub zamówieniami, łącznie ze zmianami, c) informacji zwrotnej od klienta, w tym dotyczącą reklamacji klienta. Wymagania normy ISO 9001

16 Realizacja wyrobu (ISO 9001:2000) 7. Realizacja wyrobu 7.1. Planowanie realizacji wyrobu 7.2. Procesy związane z klientem 7.3. Projektowanie i rozwój 7.4. Zakupy 7.5. Produkcja i dostarczanie usługi 7.6. Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów Wymagania normy ISO 9001

17 Badania, rozwój, projektowanie (Oakland 1992) Badania - odkrywanie nowych technik, idei, informacji lub systemów (badania rynku są ich częścią) Rozwój - doskonalenie istniejących technik, idei lub systemów Projektowanie (konstruowanie) - zamiana wymagań klienta na formę dogodną do działania, produkowania lub użytku (pojęcie to może obejmować przekonstruowanie, a także zmiany wymagań) Projektowanie i jakość

18 Strategie rynkowe przedsiębiorstwa (Oakland 1992) Utrzymywanie starych produktów i usług oraz podejmowanie prób pokonania nowych wyrobów na rynku Poszukiwanie niewykorzystanych nisz rynkowych w celu zabezpieczenia poziomu sprzedaży Aktualizowanie produktów i usług, aby dotrzymywać kroku konkurencji Opracowywanie całkowicie nowych wyrobów lub usług Projektowanie i jakość

19 Projektowanie (PN-EN ISO 9000:2000) Projektowanie i rozwój - zbiór procesów, które przekształcają wymagania na określone właściwości lub na specyfikację wyrobu, procesu lub systemu Właściwość - cecha wyróżniająca Projektowanie i jakość

20 Projektowanie (Oakland 1992) Zidentyfikowanie potrzeb Opracowanie produktu (usługi) zaspokajającego potrzeby Sprawdzenie zgodności z potrzebami Zapewnienie, że potrzeby są zaspokojone Projektowanie i jakość

21 Umiejscowienie funkcji projektowania (Oakland 1992) w obrębie działu marketingu w obrębie wydziału produkcyjnego w jednostce niezależnej (podległej bezpośrednio najwyższemu kierownictwu) Projektowanie i jakość

22 Cechy procesu projektowania utrudniające jego sterowanie (Oakland 1992) 1. Projekt nigdy nie jest "zakończony" 2. Niewiele projektów jest całkowicie nowych 3. Im więcej czasu poświęca się projektowi, tym wolniej wzrasta jego wartość, o ile nie nastąpi przełom technologiczny 4. Zewnętrzni i wewnętrzni klienci nakładają ograniczenia na czas realizacji i koszty projektu Projektowanie i jakość

23 Proces sterowania projektem (Oakland 1992) Opracowanie planu Określenie zasad dokumentowania Określenie czynności Ustalenie zasad współpracy Określenie wymagań wejściowych Określenie wymagań wyjściowych Ustalenie procedury przeglądów projektu Badanie nowych technik Opracowanie nowych materiałów Wykorzystanie doświadczeń z poprzednich projektów Projektowanie i jakość

24 Strukturalizacja procesu projektowania umożliwia (Oakland 1992) sterowanie poszczególnymi etapami sprawdzanie, czy zostały zakończone decydowanie, które z funkcji kierowniczych powinny być włączone, i w którym etapie oszacowanie poziomu niezbędnych zasobów Projektowanie i jakość

25 Planowanie projektowania i rozwoju (ISO 9001:2000) Wymagania normy ISO Projektowanie i rozwój Planowanie projektowania i rozwoju Organizacja powinna planować i nadzorować projektowanie i rozwój wyrobu. W czasie planowania projektowania i rozwoju organizacja powinna określić a) etapy projektowania i rozwoju, b) przegląd, weryfikację i walidację odpowiednie do każdego etapu projektowania i rozwoju, c) odpowiedzialność i uprawnienia dotyczące projektowania i rozwoju. Organizacja powinna zarządzać powiązaniami między różnymi grupami biorącymi udział w projektowaniu i rozwoju w celu zapewnienia skutecznej komunikacji i wyraźnego wyznaczenia odpowiedzialności. Dane wyjściowe z planowania należy aktualizować, odpowiednio do postępu prac w projektowaniu i rozwoju.

26 Plan prac projektowych (przykład) (QMI 1991) Wymagania normy ISO 9001

27 Wykres Gantta (Wikipedia 2008) Wymagania normy ISO 9001

28 Wykres Gantta niektóre oznaczenia (Wikipedia 2008) Wymagania normy ISO 9001

29 Wykres Gantta - przykład (Wikipedia 2008) Wymagania normy ISO 9001

30 Model procesu projektowania wg ISO 9001 (ISO 9001:2000) Przegląd wymagań Dane wejściowe do projektu Plan projektu Odpowiedzialność Zakres walidacji Proces projektowania Komunikacja Przeglądy projektu Zmiany projektu Zakres weryfikacji Dane wyjściowe (dokumentacja) Weryfikacja Walidacja Produkt Wymagania normy ISO 9001 Produkt w użyciu

31 Dane wejściowe do projektowania i rozwoju (ISO 9001:2000) Wymagania normy ISO Projektowanie i rozwój Dane wejściowe do projektowania i rozwoju Należy określić dane wejściowe związane z wymaganiami dotyczącymi wyrobu oraz utrzymywać zapisy. Powinny one obejmować a) wymagania funkcjonalne i dotyczące parametrów, b) mające zastosowanie wymagania ustawowe i przepisów, c) jeżeli ma to zastosowanie, informacje wynikające z poprzednich podobnych projektów, i d) inne wymagania niezbędne do projektowania i rozwoju. Należy dokonywać przeglądu danych wejściowych pod kątem ich adekwatności. Wymagania powinny być kompletne, jednoznaczne i wzajemnie niesprzeczne.

32 Specyfikacja (PN-EN ISO 9000:2000) Specyfikacja - dokument, w którym podano wymagania Wymaganie - potrzeba lub oczekiwanie, które zostało ustalone, przyjęte zwyczajowo lub jest obowiązkowe Projektowanie i jakość

33 Specyfikacja wyrobu technicznego (Oakland 1992) Charakterystyki działania i niezawodności z uwzględnieniem warunków pracy i istotnych czynników środowiskowych Charakterystyki estetyczne Obowiązujące wymagania prawne i normy Projektowanie i jakość

34 Innowacje i standaryzacja (Oakland 1992) Standardy (normy) - jakość wbudowana w wymagania; nie ma gwarancji użycia rozwiązań najlepszych Innowacje - zgoda na stosowanie nowych materiałów, podzespołów i technik; wymaga szczegółowych badań i analiz Projektowanie i jakość

35 Dane wyjściowe z projektowania i rozwoju (ISO 9001:2000) Wymagania normy ISO Projektowanie i rozwój Dane wyjściowe z projektowania i rozwoju Dane wyjściowe z projektowania i rozwoju należy przedstawić w formie umożliwiającej weryfikację w stosunku do danych wejściowych do projektowania i rozwoju, i zatwierdzić przed zwolnieniem. Dane wyjściowe z projektowanie i rozwoju powinny a) spełniać wymagania określone w danych wejściowych do projektowania i rozwoju, b) zapewniać odpowiednie informacje dotyczące zakupywania, produkcji i dostarczania usługi, c) zawierać kryteria przyjęcia wyrobu lub powoływać się na nie, i d) specyfikować właściwości wyrobu, które są istotne dla jego bezpiecznego i właściwego użytkowania.

36 Kryteria przyjęcia wyrobu przykład - dławik SM-Z4/2 (NEOTECH 2005)

37 Komputerowe wspomaganie projektowania (Oakland 1992) Techniki CAD pomagają projektantowi poprzez: Szybki dostęp do wielkiej liczby danych Graficzną ilustrację prac Emisję wyników w dogodnej formie Dostęp do bibliotek gotowych projektów Szybkie obliczenia: zarówno często powtarzane, jak i żmudne Możliwość sprawdzania wpływu zmian na charakterystyki wyrobu Projektowanie i jakość

38 Przegląd projektowania i rozwoju (ISO 9001:2000) Wymagania normy ISO Projektowanie i rozwój Przegląd projektowania i rozwoju Na odpowiednich etapach należy przeprowadzać systematyczne przeglądy projektowania i rozwoju zgodnie z zaplanowanymi ustaleniami, w celu a) oceny zdolności wyników projektowania i rozwoju do spełnienia wymagań, b) identyfikowania wszelkich problemów i proponowania niezbędnych działań. W przeglądach takich powinni brać udział przedstawiciele służb związanych z etapem (etapami) projektowania i rozwoju podlegającym (podlegającymi) przeglądom. Należy utrzymywać zapisy wyników przeglądów i wszelkich niezbędnych działań.

39 Przegląd projektu (Oakland 1992) Celem przeglądów projektu jest stwierdzenie, że projekt usługi, lub wyrobu spełni wszystkie wyspecyfikowane kryteria funkcjonalne projektowany wyrób lub usługa mogą być: produkowane, kontrolowane, badane lub sprawdzane, instalowane, używane i konserwowane ku zadowoleniu klienta wszelkie możliwe alternatywy projektu zostały uwzględnione wszelkie wymagania prawne będą spełnione istnieje odpowiednia dokumentacja opisująca projekt oraz zasady użycia i konserwacji wyrobu (usługi) Projektowanie i jakość

40 Zewnętrzne przeglądy projektu (Stebbing 1990) Adekwatność projektu Zgodność z umową Studia (badania) Projektowanie i jakość

41 Badania (przykłady) (Stebbing 1990) Identyfikowalność Masa i środek ciężkości Niezawodność Czynniki krytyczne Konserwacja... Projektowanie i jakość

42 Weryfikacja projektowania i rozwoju (ISO 9001:2000) 7.3. Projektowanie i rozwój Weryfikacja projektowania i rozwoju Weryfikacje należy przeprowadzać zgodnie z zaplanowanymi ustaleniami (patrz 7.3.1) w celu zapewnienia, że dane wyjściowe z projektowania i rozwoju spełniły wymagania określone w danych wejściowych do projektowania i rozwoju. Należy utrzymywać zapisy wyników weryfikacji i wszelkich niezbędnych działań. Wymagania normy ISO 9001

43 Weryfikacja dokumentacji konstrukcyjnej (ISO 9001:2000) Wymagania normy ISO 9001

44 Walidacja projektowania i rozwoju (ISO 9001:2000) 7.3. Projektowanie i rozwój Walidacja projektowania i rozwoju Walidację projektowania i rozwoju należy przeprowadzać zgodnie z zaplanowanymi ustaleniami (patrz 7.3.1) w celu zapewnienia, że wytworzony wyrób jest zdolny spełnić wymagania związane z wyspecyfikowanym zastosowaniem lub zamierzonym wykorzystaniem, jeżeli jest znane. Wszędzie gdzie jest to wykonalne, walidacja powinna być zakończona przed dostawą lub wdrożeniem wyrobu. Należy utrzymywać zapisy wyników walidacji i wszelkich niezbędnych działań. Wymagania normy ISO 9001

45 Nadzorowanie zmian w projektowaniu i rozwoju (ISO 9001:2000) 7.3. Projektowanie i rozwój Nadzorowanie zmian w projektowaniu i rozwoju Zmiany w projektowaniu i rozwoju powinny być zidentyfikowane i powinny być utrzymywane zapisy. Zmiany należy poddawać, odpowiednio, przeglądowi, weryfikacji i walidacji, i należy je zatwierdzać przed ich wdrożeniem. Przegląd zmian w projektowaniu i rozwoju powinien obejmować ocenę wpływu zmian na części składowe i już dostarczony wyrób. Wymagania normy ISO 9001

46 Jakość projektu (huśtawka) (Oakland 1992) Projektowanie i jakość

47 Model procesu projektowania wg ISO 9001 (ISO 9001:2000) Przegląd wymagań Dane wejściowe do projektu Plan projektu Odpowiedzialność Zakres walidacji Proces projektowania Komunikacja Przeglądy projektu Zmiany projektu Zakres weryfikacji Dane wyjściowe (dokumentacja) Weryfikacja Walidacja Produkt Wymagania normy ISO 9001 Produkt w użyciu

48 Pętla jakości (ISO 9004:1989) Marketing i badania rynku Tworzenie projektu/specyfikacji i konstruowanie wyrobu Zaopatrzenie Likwidacja Planowanie i rozwój procesu Pomoc techniczna i obsługiwanie Odbiorca/ klient Producent/ dostawca Produkcja Instalowanie i uruchamianie Kontrola i badania Pojęcia podstawowe Sprzedaż i dystrybucja Pakowanie i przechowywanie

49 Ćwiczenie 7 Dodatkowe aspekty projektowania (Oakland 1989, Wierciak 2005) Sporządzić wykaz dodatkowych aspektów, które należy uwzględnić w procesie projektowania wyrobu np.: Ćwiczenia Pakowanie (opakowanie) Zasady serwisowania i dokumentacja serwisowa Procedury konserwowania Szczegóły gwarancji Dostępność części zamiennych Szkolenia Instrukcja instalowania i obsługi...

50 Procesowy model zarządzania jakością (ISO 9001:2000) K L I E N T W Y M A G A N I A WEJŚCIE PROCESOWY MODEL ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ Zarządzanie zasobami Odpowiedzialność kierownictwa Zarządzanie (wyrób lub usługa) procesem Pomiary, analiza, doskonalenie WYJŚCIE WYRÓB USŁUGA S A T Y S F A K C J A K L I E N T Norma ISO 9001

51 Realizacja wyrobu (ISO 9001:2000) 7. Realizacja wyrobu 7.1. Planowanie realizacji wyrobu 7.2. Procesy związane z klientem 7.3. Projektowanie i rozwój 7.4. Zakupy 7.5. Produkcja i dostarczanie usługi 7.6. Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów Wymagania normy ISO 9001

52 Proces zakupu (ISO 9001:2000) Wymagania normy ISO Zakupy Proces zakupu Organizacja powinna zapewnić, że zakupiony wyrób spełnia wyspecyfikowane wymagania dotyczące zakupu. Rodzaj i zakres nadzoru nad dostawcą i zakupywanym wyrobem powinien zależeć od wpływu zakupywanego wyrobu na późniejszą realizację wyrobu lub wyrób finalny. Organizacja powinna dokonywać oceny i wyboru dostawców na podstawie ich zdolności do dostarczania wyrobu zgodnego z wymaganiami organizacji. Należy ustanowić kryteria wyboru, oceny i ponownej oceny. Należy utrzymywać zapisy wyników ocen i wszelkich niezbędnych działań wynikających z oceny.

53 Nadzorowanie produkcji i dostarczania usługi (ISO 9001:2000) Wymagania normy ISO Produkcja i dostarczanie usługi Nadzorowanie produkcji i dostarczania usługi Organizacja powinna planować i prowadzić produkcję i dostarczanie usługi w warunkach nadzorowanych. Warunki nadzorowane, gdy ma to zastosowanie, powinny obejmować: dostępność informacji, w których określono właściwości wyrobu, dostępność instrukcji pracy, jeśli są niezbędne, stosowanie właściwego wyposażenia, dostępność i stosowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów, wdrożenie monitorowania i pomiarów, i wdrożenie działań związanych ze zwolnieniem, dostawą i po dostawie.

54 Walidacja procesów produkcji (ISO 9001:2000) 7.5. Produkcja i dostarczanie usługi Walidacja procesów produkcji i dostarczania usługi Organizacja powinna przeprowadzać walidację każdego procesu produkcji i procesu dostarczania usługi, gdy wyników nie można zweryfikować w następstwie monitorowania lub pomiaru. Obejmuje to wszystkie procesy, gdzie wady ujawniają się dopiero w trakcie użytkowania wyrobu lub po wykonaniu usługi. Walidacja powinna wykazać zdolność tych procesów do osiągania zaplanowanych wyników. Wymagania normy ISO 9001

55 Walidacja procesów produkcji (ISO 9001:2000) 7.5. Produkcja i dostarczanie usługi Walidacja procesów produkcji c.d. Organizacja powinna określić ustalenia dotyczące tych procesów, jeżeli ma to zastosowanie, obejmujące a) określone kryteria dotyczące przeglądu i zatwierdzania procesów, b) zatwierdzenia wyposażenia i kwalifikowania personelu, c) stosowanie określonych metod i procedur, d) wymagania dotyczące zapisów, i e) ponownej walidacji. Wymagania normy ISO 9001

56 Sterowanie procesem (Oakland 1992) Sterowanie procesem wymaga narzędzi do: oceny zdolności procesu do spełnienia wymagań oceny spełniania przez proces wymagań w dowolnej chwili korygowania procesu lub jego wejść, gdy wymagania nie są spełnione Sterowanie jakością

57 Zdolność procesów (Markiewicz 1996) C p Wskaźnik zdolności procesu C p (wskaźnik wypełnienia tolerancji) T 6s T - tolerancja s - odchylenie standardowe Wskaźnik centryczności procesu C pk (indeks przesunięcia wartości średniej względem tolerancji) C pk min U x 3s ; x L 3s ; U - górny wymiar graniczny L - dolny wymiar graniczny x - średnia wartość ze średnich z prób Sterowanie jakością

58 Zdolność procesów (Markiewicz 1996) Sterowanie jakością

59 Siedem podstawowych narzędzi gromadzenia, przedstawiania i analizy danych wg Ishikawy (Oakland 1992) Diagramy przepływu w procesie (flow-charting) Karty zdarzeń Histogramy Analizy Pareto Analizy przyczyn i skutków co jest robione jak często jakie są ogólne odstępstwa gdzie są największe problemy co powoduje problemy Diagramy rozrzutu jakie są zależności pomiędzy czynnikami Sterowanie jakością Karty kontrolne jakie rozrzuty poddać kontroli i w jaki sposób

60 Karta przepływu (przykład) (Oakland 1992) Sterowanie jakością

61 Karta zdarzeń (przykład) (Oakland 1992) Sterowanie jakością

62 Karta zdarzeń wraz z rozkładem częstości (przykład) (Oakland 1992) Sterowanie jakością

63 Histogram (przykład) (Oakland 1992) Sterowanie jakością

64 Analiza Pareto (Oakland 1992) Sterowanie jakością

65 Wykres Ishikawy (Oakland 1992) Sterowanie jakością

66 Uczestnicy analizy przyczyn i skutków (Kindlarski 1991) Osoby uczestniczące w analizie przyczyn i skutków powinny cechować: duża wiedza specjalistyczna wola ujawniania przyczyn wadliwości (nieukrywanie skutków i rzeczywistych przyczyn złej roboty własnej i współpracowników) właściwe zrozumienie celu analizy, której procedura jest następująca: badanie diagnoza wybór terapii Sterowanie jakością

67 Proces sporządzania wykresów Ishikawy (Kindlarski 1991) w trakcie dyskusji zespołu specjalistów na podstawie rozmów wykonującego wykres z każdym ze specjalistów oddzielnie Sterowanie jakością

68 Mechanizm budowy wykresu Ishikawy (Kindlarski 1992) Opis problemu Wykres Ishikawy Sterowanie jakością

69 Układ przedmiotowy przyczyn (Oakland 1992) Sterowanie jakością

70 Układ technologiczny przyczyn (Oakland 1992) Sterowanie jakością

71 Wykres Ishikawy przykład analizy przyczyn wadliwości pakietów elektronicznych (Kindlarski 2001) Sterowanie jakością

72 Wykres Sankeya (Kindlarski 2001) Sterowanie jakością

73 Ćwiczenie 9 Analiza przyczynowo-skutkowa (Wierciak 2008) Poddać analizie przyczynowo-skutkowej problem niskiej skuteczności zaliczania wybranego przedmiotu na studiach. Wyniki analizy przedstawić w postaci wykresu Ishikawy. Ćwiczenia

74 Rodzaje kart kontroli bieżącej (Markiewicz 1996) karty kontroli bieżącej według oceny liczbowej karty kontroli według oceny alternatywnej Sterowanie jakością

75 Identyfikacja i identyfikowalność (ISO 9001:2000) 7.5. Produkcja i dostarczanie usługi Identyfikacja i identyfikowalność Jeżeli jest to odpowiednie, organizacja powinna identyfikować wyrób za pomocą stosownych środków przez cały czas realizacji wyrobu. Organizacja powinna identyfikować status wyrobu w odniesieniu do wymagań dotyczących monitorowania i pomiarów. Jeżeli jest wymagana identyfikowalność, to organizacja powinna nadzorować jednoznaczną identyfikację wyrobu i prowadzić zapisy jej dotyczące. Wymagania normy ISO 9001

76 Własność klienta (ISO 9001:2000) 7.5. Produkcja i dostarczanie usługi Własność klienta Organizacja powinna sprawować pieczę nad własnością klienta, w czasie gdy znajduje się ona pod nadzorem organizacji lub jest przez nią używana. Organizacja powinna identyfikować, weryfikować, chronić i zabezpieczać własność klienta dostarczoną w celu użycia lub włączenia w wyrób. Jeżeli własność klienta zostanie zagubiona, uszkodzona lub z innego powodu uznana za nieprzydatną do zastosowania, to należy poinformować o tym klienta i należy utrzymywać zapisy. UWAGA Własność klienta może obejmować własność intelektualną Wymagania normy ISO 9001

77 Zabezpieczanie wyrobu (ISO 9001:2000) 7.5. Produkcja i dostarczanie usługi Zabezpieczanie wyrobu Organizacja powinna zabezpieczać zgodność wyrobu podczas wewnętrznego procesu przetwarzania i dostarczania wyrobu do miejsca przeznaczenia. Zabezpieczanie zgodności wyrobu powinno obejmować identyfikację, postępowanie z wyrobem, pakowanie, przechowywanie i ochronę. Zabezpieczenie powinno także dotyczyć części składowych wyrobu. Wymagania normy ISO 9001

78 Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów (ISO 9001:2000) 7.6. Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów Organizacja powinna określić monitorowanie i pomiary, które należy wykonać, oraz wyposażenie do monitorowania i pomiarów potrzebne do dostarczenia dowodu zgodności wyrobu z określonymi wymaganiami. Organizacja powinna ustanowić procesy w celu zapewnienia, że monitorowanie i pomiary mogą być i są wykonywane w sposób, który jest spójny z wymaganiami dotyczącymi monitorowania i pomiarów. Wymagania normy ISO 9001

79 Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów (ISO 9001:2000) 7.6. Nadzorowanie wyposażenia do monitorowania i pomiarów (c.d.) Wymagania normy ISO 9001 Tam gdzie niezbędne jest zapewnienie wiarygodnych wyników, wyposażenie pomiarowe należy a) wzorcować lub sprawdzać w wyspecyfikowanych odstępach czasu lub przed użyciem w odniesieniu do wzorców jednostek miary mających powiązanie z międzynarodowymi lub państwowymi wzorcami jednostek miary; jeżeli nie ma takich wzorców, należy prowadzić zapisy dotyczące zastosowanej podstawy wzorcowania lub sprawdzania, b) adiustować lub ponownie adiustować, jeżeli jest to niezbędne, c) zidentyfikować w celu umożliwienia określenia statusu wzorcowania, d) zabezpieczyć przed adiustacjami, które mogłyby unieważnić wyniki pomiaru, e) chronić przed uszkodzeniem i pogorszeniem stanu podczas przemieszczania, utrzymywania i przechowywania.