10. Owies. Wyniki doświadczeń

Transkrypt

1 10. Owies Uwagi ogólne W roku zarejestrowano dwie nowe odmiany: Harnaś i Amant (nagoziarnista). Obecnie w krajowym rejestrze znajdują się 23 odmiany oplewione w tym jedna o brązowym zabarwieniu plewki oraz 5 odmian nieoplewionych. Doświadczenia z owsem podobnie jak w latach ubiegłych były realizowane tylko w dwóch miejscowościach w Przecławiu z doborem ustalonym przez Zespół Wojewódzki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego oraz w Dukli z rozszerzonym doborem odmian. Doświadczenia założono zgodnie z metodyką COBORU w czterech powtórzeniach na poletkach o powierzchni 15 m², na jednym przeciętnym poziomie agrotechniki. Nawożenie zostało ustalone z uwzględnieniem wyników analizy gleby. Nie stosowano ochrony przed chorobami, tylko przed chwastami i szkodnikami. Plon ziarna i masę 1000 nasion podano przy 14 % wody. Ocenę wylegania i porażenia przez choroby wykonano w skali 9-cio stopniowej, gdzie 9-oznacza stan rolniczo najlepszy, 1-stan rolniczo najsłabszy. Doświadczenia były przeprowadzone prawidłowo, a ich wyniki podano w niniejszym zeszycie. Wyniki doświadczeń W roku średni plon ziarna był niższy o 3,9 dt z ha niż w 2013 roku i wynosił 61,5 dt z ha. Średnie plonowanie odmian w Przecławiu było zbliżone do ubiegłorocznego natomiast w Dukli były zdecydowanie na niższym poziomie. Warunki pogodowe dla wegetacji owsa były na ogół korzystne, jedynie niedobór wody na początku czerwca w fazie wiechowania mógł mieć wpływ na obniżenie plonowania zwłaszcza w Dukli. Pod względem plonowania w roku z odmian badanych 3 lata wyróżniły się: Krezus i Zuch, natomiast mniej korzystnie oceniano plonowanie odmian: Koneser, Berdysz, Haker. Odmiana Bingo plonowała na dobrym poziomie w Przecławiu, ale mniej korzystne oceny uzyskała w Dukli. Bardzo dobrze plonowały w obu miejscowościach najnowsze odmiany, badana dwa lata Komfort i pierwszy rok Harnaś, których średni plon był na najwyższym poziomie. Z odmian nagich najlepiej plonowała będąca na LOZ odmiana Siwek. W wieloleciu pod względem wysokości plonowania na dobrym poziomie plonowały odmiany: Krezus, Bingo, Arden a z nagich Siwek. Choroby w roku wystąpiły w podobnym nasileniu jak w poprzednich latach, największe znaczenie miała Helmintosporioza, która wystąpiła w obu miejscowościach ocena dla wzorca wynosiła 6,4. Największą odpornością wykazały się odmiany: Koneser, Siwek i Krezus. Rdza wieńcowa wystąpiła w mniejszym nasileniu ale przy znacznym zróżnicowaniu odmianowym, większą odpornością wykazały się odmiany Koneser, Arden i Haker, a najsilniej porażone były Zuch i Komfort. Choroby podstawy źdźbła wystąpiły w znacznym nasileniu w Dukli. Średnia masa 1000 ziaren była niższa od wielolecia i wynosiła 32,9 g, podobnie jak w ubiegłych latach wyróżniała się odmiana Bingo. Wyleganie roślin w znacznym stopniu wystąpiło w Przecławiu, gdzie rośliny były bardzo wysokie. Stopień wylegania był znacznie większy jak w latach wcześniejszych (średnia dla wzorca 2,2) przy małym zróżnicowaniu odmianowym. Średnia zawartość łuski dla badanych odmian wynosiła 20,3 %. Najmniejszym udziałem łuski w ziarnie charakteryzowała się podobnie jak w poprzednich latach odmiana Bingo.

2 Tabela 1 i (Owies nagoziarnowy). Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do Rok Liczba Krajowego Lp. Odmiana włączenia do lat Rejestru Odmian w LOZ na LOZ Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - - pełnomocnika w Polsce Krezus Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, Strzelce 2 Koneser Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, Strzelce 3 Berdysz DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, Kościan 4 Zuch 2008 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, Kościan 5 Bingo Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, Strzelce 6 Arden DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, Kościan 7 Haker Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, Strzelce 8 Komfort 2013 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, Strzelce 9 Harnaś Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, Kraków 10 Maczo 2010 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, Strzelce 11 Siwek Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, Kraków 12 Nagus 2011 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, Kościan 13 Amant Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, Strzelce

3 Tabela 2 Owies. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość SDOO Przecław ZDOO Dukla Powiat Mielec Krosno Kompleks rolniczej przydatności gleby 4 11 Klasa bonitacyjna gleby III a IV b ph gleby w KCl 7,3 5,2 Przedplon Burak cukrowy Gorczyca na nasiona Data siewu (dzień, m- rok) 11 III 17 III Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru (dzień, m-c, rok) 04 VIII 11 VIII Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha ) Nawożenie dolistne preparatami Basfoliar Ekstra 6,0 l/ha wieloskładnikami - (l/ha) Plonovit Z 1,0 l/ha Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa,dawka/100 kg) Lamardor 400FS 20 ml/100 kg Zaprawa nasienna T 300g/100kg Herbicyd (nazwa,dawka/ha) Linter 70 WG 150 g/ha Chwastox Turbo 2,0 l/ha Gold 450 EC 1,25 l/ha Insektycyd (nazwa,dawka/ha) Karate Zeon 050 EC 0,1 l/ha Karate Zeon 050 EC 0,01 l/ha - nie stosowano

4 Tabela 3 Owies. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: Lp. Cecha Przecław Dukla 1 Termin wiechowania (dzień, m-c) 02 VI 17 VI 2 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 14 VII 28 VII 3 Wysokość roślin (cm) Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 6,9 9,0 5 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 2,2 9,0 6 Porażenie przez choroby: mączniakiem (skala 9 o ) 9,0 9,0 7 -rdzą wieńcową (skala 9 o ) 7,3 8,2 8 -helmintosporiozą (skala 9 o ) 7,9 6,3 9 -septorioza plew (skala 9 o ) 9,0 6,9 10 -choroby podstawy źdźbła (skala 9 o ) 9,0 5,9 11 Udział łuski (%) 22,5 18,1 12 Masa 1000 ziaren (g) 32,1 33,7 13 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 8,5 15,2 14 Plon ziarna (dt z ha) 68,7 54,2 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny

5 Tabela 4 i. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: Lp. Odmiana Przecław Dukla Wzorzec dt z ha 68,7 54,2 1 Krezus Koneser Berdysz Zuch Bingo Arden Haker Komfort Harnaś Maczo Siwek Nagus Amant Wzorzec wszystkie odmiany badane

6 Tabela 5. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru:, 2013, 2012 Lp. Odmiana Wzorzec, dt z ha 61,5 65,4 62,1 63,5 63,0 1 Krezus Koneser Berdysz Zuch Bingo Arden Haker Komfort Harnaś Maczo Siwek Nagus Amant Liczba doświadczeń Wzorzec wszystkie odmiany badane

7 Tabela 6 Owies. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, Liczba Choroby Lp. lat Rdza wieńcowa Helmintosporioza Septorioza plew podstawy Odmiana badań źdźbła Wzorzec, (skala 9 o ) 7,7 7,2 7,1 6,4 6,9 5,9 1 Krezus 3 0,3 0,0 0,8 0,9-0,9 0,1 2 Koneser 3 0,8 1,0 1,1 1,5 1,8-0,9 3 Berdysz 3-0,1-0,3-0,4-0,7 0,4 0,1 4 Zuch 3 0,1-1,2 0,2 0,0 1,1-0,9 5 Bingo 3 0,1 0,0-1,0-1,2 1,1 2,8 6 Arden 3 0,8 0,7-0,5-0,5 1,1-0,6 7 Haker 3 0,8 0,5 1,1-0,5 1,4-1,6 8 Komfort 2-1,4-1,8-0,6-0,7-0,6 0,8 9 Harnaś 1 0,6-0,4-1,8-1,2 10 Maczo 3 0,3 0,7-1,4-1,8-2,6 1,1 11 Siwek 3-1,0-0,4 0,6 0,2-1,2 0,1 12 Nagus 3 0,0 0,0 0,3-0,2-0,9-1,2 13 Amant 1-1,1 - -1,1 - -1,9 0,8 Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec wszystkie odmiany badane

8 Tabela 7 Owies. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian zbioru:, Wyleganie (skala 9 ) faza dojrzałości Liczba przed zbiorem Lp. Odmiana mlecznej lat badań Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) Udział łuski w ziarnie (%) Wzorzec 6,9 7,9 2,2 6, ,9 33,9 20,3 20,3 1 Krezus 3 1,3 0,3 0,1 0, ,5 2,7 16,5 10,5 2 Koneser 3 0,0 0,2 0,1 0, ,8-1,6 3,4 4,7 3 Berdysz 3 0,1 0,0 0,5 0, ,1-0,1 8,2 7,8 4 Zuch 3 1,4 0,6-0,2 0, ,1 2,5 5,0 6,1 5 Bingo 3-1,0-0,6 0,1 0, ,2 7,9 2,6 3,5 6 Arden 3-0,9-0,2-0,2 0, ,6 1,3 6,5 6,6 7 Haker 3-0,9-0,4 0,1-0, ,9 2,0 4,9 5,4 8 Komfort 2 0,0 0,2-0,2 0, ,3 4,1 8,2 7,8 9 Harnaś 1 0,1-0, ,5-9,5-10 Maczo 3-1,2-0,3 0,1-0, ,9-6,5-15,9-16,8 11 Siwek 3 1,8 0,5 0,1 0, ,4-6,5-12,5-14,9 12 Nagus 3 1,8 0,7 0,1-0, ,2-4,6-17,9-18,2 13 Amant 1-1,3-0, , ,4 - Liczba doświadczeń Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany

9 Charakterystyka odmian owsa zwyczajnego wpisanych do krajowego Rejestru Odmian w roku wg COBORU, LOO HARNAŚ - Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską duży, bez łuski dość duży. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę wieńcową, helmintosporiozę i septoriozę liści- średnia, na rdzę źdźbłową dość mała. Odmiany średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiecowania i dojrzewania dość późny. Udział łuski duży. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka dość mała, tłuszczu przeciętna. Hodowca: Małopolska Hodowla Roślin- HBP sp. z o. o. AMANT - Odmiana nieoplewiona, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna powyżej wzorcowej odmiany Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i źdźbłową dość duża, na mączniaka prawdziwego, helmintosporiozę i septoriozę liści duża. Rośliny dość niskie o bardzo dużej odporności na wyleganie. Termin wiecowania dość wczesny, dojrzewania przeciętny. W stosunku do odmiany Siwek charakteryzuje się mniejszym udziałem ziaren oplewionych, podobną masą 1000 ziaren i wyrównaniem, mniejszą zawartością białka i większą zawartością tłuszczu. Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o.