Cztery pory roku w przyrodzie propozycje zajęć edukacyjnych w terenie

Transkrypt

1 Cztery pory roku w przyrodzie propozycje zajęć edukacyjnych w terenie Aleksandra Krawczyk krawczyk@womczest.edu.pl

2 Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa na rok szkolny 1015/ Wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych, ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych. 2.Podniesienie jakości kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych poprzez zaangażowanie przedstawicieli partnerów społecznych w dostosowywanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy. 3.Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. 4.Edukacja matematyczna i przyrodnicza w kształceniu ogólnym. Źródło: 2

3 Żadna książka nie da tego, co ujrzenie osobliwości czy krajobrazu własnymi oczyma. Mieczysław Orłowicz M. Orłowicz Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe 3

4 Cele zajęć terenowych: aktywizowanie uczniów oraz zachęcenie ich do samodzielnego poznawania przyrody, zdobywanie i pogłębianie wiadomości z różnych działów biologii, zwiększanie świadomości ekologicznej i przyrodniczej, kształtowanie postaw i przekonań uczniów o konieczności racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody, zachęcanie do podjęcia działań na rzecz przyrody i środowiska. Por. Kowalczyk M., Zajęcia terenowe w procesie kształcenia [online]. [dostęp r.].dostępny w Internecie:

5 Jak przygotować zajęcia terenowe? 1. Szczegółowo zaplanować. 2. Opracować materiały dla uczestników. 3. Dobrać odpowiednie środki dydaktyczne. 4. Zadbać o właściwą organizację. 5. Zapewnić uczniom bezpieczeństwo.

6 Pytania, na które warto odpowiedzieć przygotowując zajęcia terenowe: Jaki jest cel zajęć terenowych? Co jest treścią planowanych zajęć terenowych? (np. obserwacja meteorologiczna, rozpoznawanie gatunków roślin, rodzajów gleb, obserwacja wpływu człowieka na środowisko). Kiedy planowane zajęcia terenowe mogą się odbyć? (np. wiosną lub tylko jesienią). Por. Berne I., Zajęcia w terenie, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1984.

7 Pytania, na które warto odpowiedzieć przygotowując zajęcia terenowe: Jakie metody i środki dydaktyczne należy zastosować podczas zajęć terenowych? (np. obserwacja, notatki, karty pracy, wywiad, szkic, nagranie, dokumentacja fotograficzna, praca w grupach, dyskusja). Jakie pomoce dydaktyczne są wymagane na zajęciach? (np. atlas roślin lub ptaków, aparat fotograficzny, ołówek).

8 Gdzie planowane zajęcia terenowe mogą się odbyć? (np. w parku, nad jeziorem, w lesie). Ile czasu trzeba przeznaczyć na zajęcia terenowe (pomijając czas potrzebny na dojście lub dojazd w dane miejsce)? Jak zostanie przeprowadzona ewaluacja zajęć terenowych? (np. ankieta, test, prezentacja wyników).

9 Gry dla najmłodszych botanicy polowanie na zwierzynę leśne abecadło dobry obserwator myśliwi i zwierzyna czy potrafisz Propozycje gier terenowych ze strony: 9

10 Gry dla starszych dzieci tropienie zbiega podsłuchy szukanie chorągiewek trop w trop kryj się najkrótsza droga poszukiwanie skarbów walka o sztandar 10

11 Zima Grudzień: Zajęcia terenowe - opieka nad zwierzętami Leśne ssaki roślinożerne. Dokarmianie zwierząt zimą. Problemy utrzymania liczebności roślinożerców. Zdjęcia: pixabay.com

12 Styczeń: Zajęcia terenowe - obserwacja porostów Porosty jako bioindykatory. Kształty plechy porostów. Dlaczego porosty są wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza?

13 Luty Zajęcia terenowe-obserwacja drzew iglastych Gatunki drzew iglastych. Gatunki lasotwórcze (sosna, świerk, jodła, modrzew). Rośliny nagonasienne i ich cechy przystosowawcze.

14 Kwiecień Zajęcia terenowe - obserwacja roślin zielnych Wzrost roślin zielnych. Budowa kwiatów. Typy kwiatostanów. Wiosna

15 Maj Zajęcia terenowe - obserwacja drzew Określanie wieku drzew. Wzrost drzew. Rozpoznawanie wybranych gatunków drzew liściastych. Różnice pokroju drzew rosnących w zwarciu i wolno stojących.

16 Czerwiec Zajęcia terenowe - obserwacja krzewów Obserwacja kwitnących krzewów (dereń, kalina, bez). Krzewinki, półkrzewy (szałwia lekarska, ruta), pnącza.

17 Jesień Wrzesień zajęcia terenowe - obserwacja grzybów Klasyfikacja grzybów. Sposoby życia grzybów. Podział grzybów wielkoowocnikowych. Rozpoznawanie podstawowych gatunków grzybów.

18 Październik Zajęcia terenowe - człowiek wpływa na środowisko Problem odpadów. Dzikich wysypisk. Ich wpływ na rośliny i zwierzęta.

19 Listopad Zajęcia terenowe - problemy dziuplaków Zasady budowy budek lęgowych. Ptaki lęgowe. Wysokości na jakich zawieszamy budki lęgowe. Przyczyny wymierania ptaków.

20 Zajęcia terenowe a umiejętności: Rozwijają umiejętność koncentracji na określonych obiektach, na istotnych cechach budowy, procesach, zjawiskach życiowych roślin i zwierząt. Kształtują umiejętność wyodrębniania oraz rozpoznawania ich cech taksonomicznych. Uczą dokonywania pomiarów i oceny stopnia skażenia powietrza, wód, gleby oraz jego wpływu na życie roślin i zwierząt.

21 Zajęcia terenowe a kształtowanie postaw: Służą rozwijaniu uzdolnień i zainteresowań biologicznych. Prowadzą do zwiększenia aktywności poznawczej uczniów. Pogłębiają emocjonalne więzi ucznia z przyrodą. Zdjęcie: pixabay.com

22 Wycieczki i inne zajęcia terenowe umożliwiają uczniom nawiązanie bezpośredniego kontaktu z przyrodą. Służą zaznajamianiu uczniów z konkretnymi problemami (i obiektami) ochrony przyrody. Uczniowie zapoznają się z metodami i problemami terenowych badań biologicznych i środowiskowych.

23 Źródła: Berne I., Zajęcia w terenie, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa Kowalczyk M., Zajęcia terenowe w procesie kształcenia [online]. [dostęp r.]. Dostępny w Internecie: MK, Gry i ćwiczenia terenowe [online]. [dostęp r.]. Dostępny w Internecie: Łozińska W., Szczugiel B., Zielona szkoła: poradnik dla nauczycieli organizujących zajęcia w terenie, Wydawnictwo Sukurs, Warszawa

24 Zaproszenie Wzorce geometryczne i strukturalne w różnych formach życia Agnieszka Perczak, Aleksandra Krawczyk, nauczyciele konsultanci RODN WOM w Częstochowie, Biocenologia rola matematyki w opisie biocenozy dr Artur Niechwiej SJ, Uniwersytet Opolski, O ciekawostkach matematycznoprzyrodniczych na lekcjach królowej nauk Józef Siwy, koordynator Śląskiego Konkursu Matematycznego, Katowice, Wykorzystanie statystyki w antropologii dr Daniel Psonak, pracownik naukowy Katedry Biologii Człowieka, Uniwersytet Wrocławski 24

25 Najnowsze informacje z oferty RODN WOM zapewnicie sobie Państwo zamawiając naszego NEWSLETTERA. Zapraszamy także do dzielenia się swoim dorobkiem zawodowym w ramach przykładów dobrej praktyki.

26 Dziękuję za uwagę! Aleksandra Krawczyk 26