POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno - promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego

Transkrypt

1 POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno - promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego

2 Doradztwo zawodowe i edukacja dorosłych jako systemy wspierania rozwoju człowieka Anna Lubrańska Uniwersytet Łódzki Instytut Psychologii Zakład Psychologii Społecznej, Pracy i Doradztwa Zawodowego Konferencja Postaw na rozwój! Możliwości edukacyjno-zawodowe na łódzkim rynku pracy Łódź,

3 Doradztwo zawodowe i edukacja dorosłych jako systemy wspierania rozwoju człowieka podstawowe tezy Doskonalenie zawodowe, czy to konieczność? Doradztwo zawodowe jako proces pomocy Funkcje doradztwa zawodowego Sieć doradztwa zawodowego Cele doradztwa zawodowego Edukacja dorosłych i wspomaganie rozwoju Idea kształcenia ustawicznego Jak uczą się dorośli? Zasady pracy z osobami dorosłymi

4 Doskonalenie zawodowe, czy to konieczność? Jakość i tempo zmian Potrzeby organizacyjne Deficyty bądź niska wystarczalność wiedzy zdobytej w procesie edukacji Wydłużenie życia Potrzeby indywidualne

5 Potrzeby indywidualne Edukacyjne potrzeby pracowników wewnętrzny imperatyw rozwoju jednostki, doskonalenia się, pokonywania własnych ograniczeń i niedoborów Potrzeba konkurencyjności na rynku pracy doskonalenie się pozwala jednostce na usprawnienie posiadanych wzorców zachowań i zwiększenie możliwości adaptacyjnych do środowiska pracy Satysfakcja zawodowa jako efekt wzrostu kompetencji, wiedzy fachowej, sprawniejszego warsztatu działania, większej skuteczności i efektywności pracownika (Bańka, 2000; Bartkowiak, 1997)

6 ROZWÓJ CZŁOWIEKA DORADZTWO ZAWODOWE EDUKACJA DOROSŁYCH

7 ROZWÓJ CZŁOWIEKA DORADZTWO ZAWODOWE

8 Wzajemne relacje ZAWODOZNAWSTWO jako wiedza o zawodach DORADZTWO ZAWODOWE jako proces pomocy POŚREDNICTWO PRACY jako rola zawodowa skierowana na pośredniczenie (Bańka, 1995)

9 Doradztwo zawodowe jako proces pomocy Doradztwo zawodowe to proces pomagania ludziom w osiąganiu lepszego zrozumienia siebie samego w odniesieniu do rodzaju pracy i środowiska pracy, w odniesieniu do wyboru właściwego zawodu, zmiany zatrudnienia oraz właściwego dostosowania zawodowego (Bańka, 1995, s. 23)

10 Funkcje doradztwa zawodowego Identyfikacji z rolami zawodowymi Kariery zawodowej DORADZTWO ZAWODOWE Wspieranie, pomoc, szkolenie i programowanie Kariery zawodowej jako stylu życia Przebudowy osobowości zawodowej (Bańka, 2000, s. 317)

11 Sieć doradztwa zawodowego DORADZTWO OGÓLNE BIOENERGOTERAPEUTA PSYCHOTERAPEUTA LEKARZ DORADZTWO NIEPROFESJONALNE RODZICE KOLEDZY OSOBY ZNACZĄCE NAUCZYCIEL PRACOWNIK SOCJALNY DORADZTWO PROFESJONALNE ŁOWCA GŁÓW ANALITYK PRACY POŚREDNIK PRACY DORADCA ZAWODOWY DORADZTWO OPARTE NA ANALIZIE PRACY (Bańka, 2000, s. 317)

12 Celem doradztwa zawodowego jest zapoznanie osoby radzącej się: 1. Z jej możliwościami i zainteresowaniami 2. Z możliwościami zawodowymi na rynku pracy 3. Z warunkami ekonomicznymi określonych prac i zawodów 4. Z przeciwwskazaniami i szczególnymi wymaganiami określonych zawodów 5. Ze sposobami poszukiwania pracy 6. Ze sposobami kontaktowania się z pracodawcą (Bańka, 1995, s. 24)

13 Rozwój człowieka a rozwój kariery zawodowej Rozwój kariery zawodowej (career development), według D. Supera, to obejmujący całe życie proces rozwoju postaw, wartości, umiejętności, zdolności zainteresowań, cech osobowości i wiedzy odnoszących się do pracy (Paszkowska-Rogacz, 2003, s. 83)

14 ROZWÓJ CZŁOWIEKA EDUKACJA DOROSŁYCH

15 Kształcenie ustawiczne Kształcenie trwa przez całe życie człowieka, obejmując odnawianie, poszerzanie i pogłębianie jego kwalifikacji ogólnych i zawodowych lifelong learning, lifelong education (Okoń, 1992, s. 104)

16 Upowszechnianie edukacji przez całe życie Raport UNESCO, w którym z procesem edukacji związano zadanie budowania społeczeństwa wychowującego, obejmującego wszystkie aspekty życia człowieka oraz społeczeństwa opartego na nabywaniu, aktualizowaniu i stosowaniu wiedzy. (Stopińska-Pająk, 2006, s )

17 Upowszechnianie edukacji przez całe życie Uczyć się, aby żyć wspólnie (czyli uczestniczyć i współdziałać z innymi w różnych obszarach aktywności człowieka, głównie przez wzbogacanie wiedzy o innych, kształtowanie postaw tolerancji i akceptacji) Uczyć się, aby wiedzieć (czyli, aby zyskać narzędzia poznania; ważne jest zdobycie wiedzy, która pozwoli zrozumieć otaczający świat i siebie, da podstawy do aktywności zawodowej, do nauki przez całe życie) Uczyć się, aby działać (czyli, aby mieć kompetencje wpływania na swoje środowisko i samego siebie) Uczyć się, aby być (Stopińska-Pająk, 2006, s )

18 Kompetencje człowieka Kompetencje osobiste dotyczą jakości indywidualnego funkcjonowania człowieka Kompetencje interpersonalno-organizacyjne wiążą się z jakością społecznego funkcjonowania człowieka w różnych związkach i relacjach Kompetencje realizacyjne różnorodne umiejętności, sprawności, techniki działania (Brzezińska, Wiliński, 1995)

19 Wspomaganie rozwoju 1. Wzmacnianie już posiadanych i budowanie nowych kompetencji osobistych 2. Wzmacnianie, modyfikowanie i budowanie kompetencji interpersonalnych 3. Wzmacnianie, kształtowanie kompetencji realizacyjnych (Brzezińska, Wiliński, 1995)

20 Jak uczą się dorośli? Współczesne wyniki badań, wskazują, że ludzie z inteligencją wyższą niż przeciętna mogą aż do późnej starości rozwijać sprawność umysłową. Badania wykazały, iż za procesy uczenia się dorosłych odpowiada tzw. inteligencja skrystalizowana, wykorzystująca nabyte doświadczenia i nawyki umysłowe. Ludzie zachowują zdolność uczenia się do późnego wieku, pod warunkiem, że metody edukacji będą dostosowane do poziomu i właściwości ich sprawności intelektualnej. (Karney, 2007, Łaguna, 2004)

21 Zasady pracy z osobami dorosłymi 1. Tworzenie zindywidualizowanych programów edukacyjnych (treści, forma, techniki pracy ) Podążanie za grupą oraz wychodzenie od potrzeb i oczekiwań uczestników 2. Planowanie pracy tak, aby czas między zajęciami był czasem edukacyjnie aktywnym ( cicha praca umysłu ) Spójne, sekwencyjne, płynne projekty zajęć; przepracowanie zdobytych doświadczeń, budowanie gotowości, motywacji 3. Kontrola i ewaluacja procesu uczenia Stałe monitorowanie procesu edukacji Ocena stopnia realizacji celów Informacje zwrotne (formatywne, prorozwojowe) (Brzezińska, Wiliński, 1995)

22 Gotowość do zmiany Wiek Gotowość emocjonalna Wyniki średnie Gotowość poznawcza Wyniki średnie Poniżej 35 r.ż r.ż Powyżej 53 r.ż

23 ROZWÓJ CZŁOWIEKA DORADZTWO ZAWODOWE EDUKACJA DOROSŁYCH

24 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

25 Bibliografia Bańka, A. (1995). Zawodoznawstwo, doradztwo zawodowe, pośrednictwo pracy. psychologiczne metody i strategie pomocy bezrobotnym. Poznań: Wydawnictwo PRINT-B. Bańka, A. (2000). Psychologia pracy. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 3, s Gdańsk: GWP. Bańka, D. (2006). Doradztwo zawodowe jako profesjonalna pomoc psychologiczna. W: A. Stopińska-Pająk (red.), Edukacja dorosłych. Doradca zawodowy. Rynek pracy, s Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP. Bartkowiak, G. (1997). Psychologia zarządzania. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Brzezińska, A., Wiliński, P. (1995). Psychologiczne uwarunkowania wspomagania rozwoju człowieka dorosłego. Nowiny Psychologiczne, 1, Karney, J. E. (2007). Psychopedagogika pracy. Warszawa: Wyd. Akademickie Żak. Łaguna, M. (2004). Szkolenia. Gdańsk: GWP. Okoń, W. (1992). Słownik pedagogiczny. Wydawnictwo Naukowe PWN. Paszkowska-Rogacz, A. (2003). Psychologiczne podstawy wyboru zawodu. Przegląd koncepcji teoretycznych. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Stopińska-Pająk, A. (2006). Edukacja dorosłych i poradnictwo zawodowe wobec wyzwań rynku pracy. W: A. Stopińska-Pająk (red.), Edukacja dorosłych. Doradca zawodowy. Rynek pracy, s Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.

26 P O S T A W N A R O Z W Ó J Akademickie Biuro Karier Zawodowych Uniwersytetu Łódzkiego ul. Kopcińskiego 8/ Łódź tel/fax (042) , postawnarozwoj@uni.lodz.pl