Uczenie się dorosłych w nowej perspektywie finansowej. Warszawa, 5 kwietnia 2013

Transkrypt

1 Uczenie się dorosłych w nowej perspektywie finansowej Warszawa, 5 kwietnia 2013

2 Porządek prezentacji 1. Nowe podejście do kształcenia dorosłych w polityce LLL 2. Inicjowanie i monitorowanie krajowej polityki LLL 3. Wdrażanie europejskiej agendy na rzecz uczenia się dorosłych 4. Obszar uczenia się dorosłych 5. Działania planowane w obszarze uczenia się dorosłych 2

3 1. Nowe podejście do kształcenia dorosłych w polityce LLL Kształcenie dorosłych wchodzi w zakres polityki LLL obejmującej wszystkie formy i etapy uczenia się (lifewide lifelong learning) Polityka LLL skoncentrowana jest na osobach i wspiera je niezależnie od tego gdzie, jak i kiedy się uczą Stąd uczenie się (w różnych sytuacjach i przez całe życie) jest nadrzędną kategorią tej polityki kształcenie i szkolenie jest szczególnym przypadkiem sytuacji uczenia się Do tej nadrzędnej kategorii odnosi się europejska współpraca w dziedzinie kształcenia i szkolenia (ET 2020), w tym europejska agenda na rzecz uczenia się dorosłych 3

4 1. Nowe podejście do kształcenia dorosłych w polityce LLL W odniesieniu do osób dorosłych polityka LLL powinna sprzyjać motywacji do uczenia się i strzec ich interesów w zetknięciu z rozproszonymi, niekiedy niespójnymi, ofertami kształcenia i szkolenia oraz wymogami w nadawaniu kwalifikacji Rola polityki LLL rośnie, gdyż osoby korzystają z coraz większej liczby miejsc i sposobów uczenia się (lifewide learning) oraz chcą lub muszą robić to coraz dłużej (lifelong learning) Coraz ważniejszą kategorią uczenia się dorosłych jest uczestnictwo w edukacji zorganizowanej, ale inaczej niż w szkołach lub podobnych instytucjach w bliższym kontakcie z naturalnym dla dorosłych środowisku, tj. pracą zawodową i zaangażowaniem w inicjatywy obywatelskie (chodzi tu o tzw. edukację pozaformalną) 4

5 1. Nowe podejście do kształcenia dorosłych w polityce LLL To przede wszystkim uczestnictwo w edukacji pozaformalnej różnicuje europejski wskaźnik LLL dorosłych, w tym wpływa na niską pozycję Polski w LLL dorosłych 5

6 1. Nowe podejście do kształcenia dorosłych w polityce LLL W nowym podejściu do uczenia się dorosłych ważny jest nie tylko proces uczenia się, w tym uczestnictwo w kształceniu lub szkoleniu, przez cały okres kariery zawodowej i do późnej starości Równie ważne jest: rozpoznanie efektów wcześniejszego uczenia się dorosłych nadawanie kwalifikacji niezależnie od okoliczności uczenia się, kształcenia i szkolenia, tj. miejsca, sposobu i czasu tym samym uznanie założeń Europejskich Ram Kwalifikacji 6

7 2. Inicjowanie i monitorowanie krajowej polityki LLL Polityka LLL, w tym polityka na rzecz uczenia się dorosłych, jest ze swej istoty wieloresortowa Projekt krajowej polityki LLL tworzy Międzyresortowy Zespół do spraw uczenia się przez całe życie, w tym Krajowych Ram Kwalifikacji Zespół został powołany Zarządzeniem Nr 13 Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 lutego 2010 r. W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele: MEN (przewodniczącym Zespołu jest Minister Edukacji Narodowej), MNiSW, MG, MPiPS, MRR, MSZ i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów 7

8 2. Inicjowanie i monitorowanie krajowej polityki LLL Do głównych zadań Zespołu należy: opracowanie dokumentu strategicznego dotyczącego rozwiązań na rzecz LLL w Polsce monitorowanie polityki LLL inicjowanie współpracy organów administracji rządowej z partnerami oraz instytucjami istotnymi dla polityki LLL inicjowanie i monitorowanie uczestnictwa Polski w pracach prowadzonych w UE w zakresie LLL, w tym Europejskich Ram Kwalifikacji W ramach Zespołu działa Komitet Sterujący do spraw Krajowych Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie, którego przewodniczącym jest Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego 8

9 2. Inicjowanie i monitorowanie krajowej polityki LLL Zespół opracował projekt krajowej polityki LLL w postaci dodatkowego dokumentu strategicznego pn. Perspektywa uczenia się przez całe życie (PLLL) wynikającego ze zobowiązań międzynarodowych przyjętych dobrowolnie przez państwa członkowskie UE Jeden z pięciu głównych celów PLLL odnosi się wprost do uczenia się dorosłych: Środowisko pracy i zaangażowania społecznego sprzyjające upowszechnieniu uczenia się dorosłych W opisie tego celu stwierdza się, że przełomu w upowszechnieniu i efektach uczenia się dorosłych należy dokonać przede wszystkim w środowisku osób pracujących oraz w wyjątkowo w Polsce dużej grupie osób nieaktywnych zawodowo 9

10 2. Inicjowanie i monitorowanie krajowej polityki LLL PLLL promować będzie nowe podejście do uczenia się dorosłych w Polsce, a w tym: 1. Rozwijanie mechanizmu koordynacji działań resortów na rzecz uczenia się dorosłych 2. Tworzenie systemu walidacji, jako podstawy nowoczesnego modelu edukacji dorosłych 3. Rozwijanie modelu uczenia się dorosłych, którego podstawą jest uczenie praktyczne 4. Promowanie nowych standardów szkolenia dorosłych 5. Wspieranie edukacji osób z utrudnionym dostępem do edukacji 10

11 2. Inicjowanie i monitorowanie krajowej polityki LLL PLLL promować będzie nowe podejście do uczenia się dorosłych w Polsce, a w tym (cd): 6.Rozwijanie partnerstwa resortów, JST, pracodawców, pracobiorców, organizacji społecznych na rzecz edukacji dorosłych 7.Wdrażanie nowych form organizacyjnych szkoleń dla dorosłych, w tym uczenia się na odległość 8.Upowszechnianie popytowych sposobów finansowania kształcenia i szkolenia osób dorosłych 9.Organizowanie kampanii medialnych jako nowoczesnego narzędzia edukacji pozaformalnej 11

12 3. Wdrażanie europejskiej agendy na rzecz uczenia się dorosłych Podczas polskiej prezydencji Rada UE przyjęła rezolucję w sprawie odnowionej europejskiej agendy na rzecz uczenia się dorosłych (listopad 2011) Agenda ma uzupełnić główne zakresy współpracy europejskiej w edukacji odnoszące się do osób dorosłych - Proces Kopenhaski (współpraca w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego) i Proces Boloński (współpraca w zakresie szkolnictwa wyższego wychodząca poza obszar UE) W Agendzie główną grupą odniesienia są osoby dorosłe pozostające w niekorzystnej sytuacji, w tym z niskim poziomem wykształcenia 12

13 3. Wdrażanie europejskiej agendy na rzecz uczenia się dorosłych Do roku 2020 Agenda zakłada m.in. rozwijanie nowego podejścia do edukacji dorosłych, opartego na równorzędnym traktowaniu wszystkich form uczenia się dorosłych oraz na uznawaniu tego w krajowych systemach kwalifikacji Do roku 2014 r. Agenda zakłada: 1. wdrażanie polityki na rzecz LLL i mobilności 2. poprawę jakości i skuteczności ofert edukacji dorosłych 3. promowanie równości i spójności społecznej oraz aktywności obywatelskiej 4. zwiększanie kreatywności i innowacyjności dorosłych 5. rozwój monitorowania uczenia się dorosłych 13

14 4. Obszar uczenia się dorosłych Zgodnie z dokumentem rządowym Plan uporządkowania strategii rozwoju uczenie się dorosłych, w tym efekty tego uczenia się kompetencje i kwalifikacje, jest zagadnieniem horyzontalnym dotyczącym obszarów wszystkich strategii rozwoju Biorąc pod uwagę horyzontalny charakter uczenia się dorosłych oraz deficyt edukacji pozaformalnej w Polsce działania na rzecz uczenia się dorosłych powinny obejmować w zasadzie wszystkie resorty Poniżej zaprezentowane są działania w węższym obszarze uczenia się dorosłych powiązanym z instytucjami systemu oświaty Obszar ten powiązany jest z jednym z priorytetów inwestycyjnych UE na lata oraz z jednym 6 celów inwestycyjnych polskiej edukacji wskazanych na poniższym diagramie 14

15 CELE STRATEGICZNE POLSKIEJ EDUKACJI Cele inwestycji z EFS w perspektywie Obszar uczenia się dorosłych Cel strategiczny 1: Dobry start Cel strategiczny 2: Kompetencje klucz do przyszłości Cel strategiczny 3: Wysoka jakość edukacji Cel strategiczny 4: Kompetencje dorosłych stały rozwój Cel 2: Zwiększenie kompetencji kadry zarządzającej oświatą Cel 2: Zwiększenie dostępu uczniów do informacji edukacyjno-zawodowej o możliwościach dalszego kształcenia i uczenia się, zintegrowanej z informacją o rynku pracy Cel 1: Zwiększenie efektywności systemu zapewniania wysokiej jakości pracy szkół Cel 3: Rozwój nowoczesnego nauczania poprzez modernizacje treści kształcenia oraz rozwijanie metod aktywnego i praktycznego uczenia się, w tym wykorzystania technologii informacyjnokomunikacyjnych na wszystkich etapach kształcenia Cel 1: Zwiększenie udziału pracodawców w modernizacji treści i metod kształcenia zawodowego oraz w procesie kształcenia i egzaminowania Cel 3: Upowszechnianie uczenia się dorosłych zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie, z wykorzystaniem narzędzi krajowego systemu kwalifikacji Priorytet 1: Promowanie równego dostępu do dobrej jakości edukacji elementarnej, kształcenia podstawowego i średniego Priorytet 2: Poprawa dostępności uczenia się przez całe życie, podnoszenie umiejętności i kwalifikacji osób i lepsze dopasowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy PRIORYTETY INWESTYCYJNE UE 15

16 5. Działania planowane w obszarze uczenia się dorosłych Cel 3: Upowszechnienie uczenia się dorosłych zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie, z wykorzystaniem narzędzi krajowego systemu kwalifikacji 1. Nowe elastyczne formy kształcenia ogólnego i zawodowego dorosłych Rozwój nowych form organizacyjnych w kształceniu dorosłych (K) Poszerzenie oferty kursów zawodowych dla osób dorosłych realizowanych we współpracy z pracodawcami (R) 2. Tworzenie centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego Tworzenie i rozwój ukierunkowanych branżowo centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego (K/R) [ww. działania zaprezentowano szerzej w pierwszym dniu niniejszej konferencji w prezentacji dotyczącej kształcenia zawodowego i ustawicznego] 16

17 5. Działania planowane w obszarze uczenia się dorosłych Cel 3: Upowszechnienie uczenia się dorosłych zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie, z wykorzystaniem narzędzi krajowego systemu kwalifikacji Działanie: Tworzenie innowacyjnych ofert edukacyjnych dla dorosłych w zakresie kompetencji kluczowych, w tym umiejętności uczenia się przez całe życie (K/R) Opis problemu: Zorientowanie na rozwój kompetencji kluczowych jest już trwałym elementem polityki edukacyjnej w odniesieniu do dzieci i młodzieży. Równie ważne jest ono jednak w odniesieniu do osób dorosłych. Dorośli nie mogą już liczyć na to, że bagaż wiedzy i umiejętności uzyskany w młodości starczy na całe życie. Dotyczy to nie tylko wiedzy i umiejętności zawodowych i specjalistycznych, ale także kompetencji uniwersalnych, ważnych dla wszystkich osób w wielu sytuacjach życia w pracy zawodowej i poza pracą 17

18 5. Działania planowane w obszarze uczenia się dorosłych Opis działania: identyfikacja innowacyjnych ofert edukacyjnych wśród organizacji i instytucji czynnych w obszarze kształcenia i szkolenia dorosłych rozwijających kompetencje kluczowe dorosłych promowanie nowego podejścia do edukacji dorosłych w oparciu następujące kryteria innowacyjności: 1/ oparcie ofert edukacyjnych na przewidywaniu potrzeb dorosłych w zakresie kompetencji i kwalifikacji 2/ elastyczność organizacyjna zorientowana na godzenie obowiązków osób dorosłych ze zobowiązaniami edukacyjnymi 4/ łączenie edukacji z praktyką, w tym z pracą i z zaangażowaniem w wolontariacie 5/ łączenie edukacji w zakresie kompetencji kluczowych z edukacją dla potrzeb rynku pracy i społeczeństwa obywatelskiego 6/ zintegrowanie z usługami poradnictwa edukacyjno-zawodowego 7/ zintegrowanie z procedurami walidacyjnymi 18

19 5. Działania planowane w obszarze uczenia się dorosłych Cel 3: Upowszechnienie uczenia się dorosłych zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie, z wykorzystaniem narzędzi krajowego systemu kwalifikacji Działanie: Wsparcie dla jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działań na rzecz nauczycieli zmieniających zawód lub kwalifikacje (K/R) wsparcie JST w działaniach na rzecz rozwoju lokalnych społeczności dzięki wykorzystaniu potencjału intelektualnego i doświadczenia zawodowego nauczycieli tracących pracę ułatwienie przebiegu procesu wymiany pokoleniowej kadry pedagogicznej i tym samym podnoszeniu jakości oferty edukacyjnej ułatwienie, poprzez możliwość zdobycia nowych kwalifikacji, nauczycielom wypalonym zawodowo podjęcie decyzji o zmianie zawodu programy ułatwiające nauczycielom tracącym pracę ponowne wejścia na rynek pracy 19