NAUKOWE AKADEMII EKONOMICZNEJ WE Metody statystycznej analizy wielowymiarowej i ich zastosowania w badaniach ekonomicznych.

Transkrypt

1 PRACE ~ r 600 NAUKOWE AKADEMII EKONOMICZNEJ WE Metody sttystycznej nlizy wielowymirowej i ich zstosowni w dnich ekonomicznych WROCŁAWI!!_ 1991 Mrek Oręleki, Mrek Wlesik PO~liAR I IDENTYFIKACJA ZMIAN POZIOMU WARUNKÓW MIESZKANIOWYCH LUDNOŚCI MIEJSKIEJ REGIONU JELENIOGÓRSKIEGO W LATACH W zdecydownej większości mist województw jeleniogórskiego udził strej sustncji mieszkniowej jest ndl znczny. Według wyników NSP z 1988 r. mieszkni w udynkch wzniesionych przed 1945 r. etnowiły owiem 51,4% ogółu zsoów miejskich. Chrkteryzują się one przy tym widocznym zrótnicowniem pod względem stnu technicznego orz stndrdu użytkowego. W ltch licz mieszkń w mistch tegot regionu wzrosł o 18,7% (tj. o pond 16,2 tys.). Użytkując zś te zsoy ludność zwiększył w tymte okresie swą liczeność o 10,1% (tj. o pond 31 tys.). Zminy w stnie i w strukturze zsoów mieszkniowych z jednej strony, z z ~rugiej rozwój demogrficzny stnowią o zkresie zmin poziomu wrunków mieszkniowych ludności. Zrówno poziom tychte wrunków, jk i zkres jego zmin wykzują przy tym wyr~ne zróżnicownie przestrzenne. Celem ztem niniejszego oprcowni ~est nie tyle ustlenie poziomu wrunków mieszkniowych ludności miejskiej województw jeleniogórskiego w l tc h 1978 i 1988, ile ocen dynmiki i zkresu zmin w tym względzie. Ziór oiektów dni oejmuje 25 mist województw jeleniogórskiego (w podzile dministrcyjnym z 6 grudni 1988 r.), dl stworzeni szerszej zy porównwczej wprowdzono trzy dlsze oiekty dni, tj.: o gó łem województwo jeleniogórskie (dlej jko "województwo") orz mist 1 ~ iny (są to oiekty o umownych nzwch, które prezentują przeciętne wrto6ci cech ogółu jednostek dnej populcji). Dl schrkteryzowni oie~tów dni przyjęto zestw 11 cech określjących wrunki mieszkniowe ludnośc.!. w ukłdzie czterech spektów 1ch oceny: - zludnienie sustncji mieszkniowej, x~ t- przeciętn licz osó w mieszkniu, 1 x~ 2 t - przeciętn licz os6 n izę,

2 - 40 etndrd powierzchniowy zmieszkiwni, x.;t- przeciętn powierzchni użytkow mieszkni 2 w m, 2 x. 4 t- przeciętn powierzchni użytkow mieszkni n 1 osoę w m, c - smodzielność zmieszkiwni, x~ 5 t - przeciętn licz gospodrstw domowych przypdjących n 1 mieszknie, d - stndrd wyposżeni mieszkń w podstwowe instlcje techniczno -snitrne, x. 6 t- odsetek mieszkń wyposżonych w wodociąg, x.?t- odsetek mieszkń wyposżonych w ustęp spłukiwny, x.8t- odsetek mieszkń wyposżonych w łzienkę, x.9t- X.10t- x.11t- odsetek mieszkń wyposżonych w ciepłą ieżącą wodę, odsetek mieszkń wyposżonych w gz sieciowy, odsetek mieszkń wyposżonych w co. Przyporządkownie wrtości cech poszczególnym oiektom w roku przedstwi tl. 2. Ze względu n to, że wśród cech występują destymulnty (cechy x~ 1 t' x~ 2 t, x~ 5 t) i tymulnty (pozostłe cechy), orz n to, że cechy mją różne min i rzędy wielkości, niemożliwe jest dokonnie ich gregcji ez przeprowdzeni postępowni unifikcyjnego. Ujednolicenie chrkteru cech ędących pr~edmiotem gregcji, tzn. wprowdzenie postultu jednolitej ich preferencji wprowdzimy przeksztł- 1 cjąc wrtości destymulnt n wrtości stymulnt według wzoru [ 7]: gdzie: xijt - wrtość D -1 xijt xijt ' j-tej cechy w i-tym oiekcie w roku t (i 1,,28; j 1,,11; t. 0,1; o - rok 1978; "1 " - rok 1 988) - stł przyjmown ritrlnie (w prcy przyjęto 1). Ujednolicenie min 1 rzędów wielkości cech uzyskuje się przez ich normlizcję. Wszystkie przyjęte w dniu cechy są prezentowne n skli ilorzowej, ztem jko formułę normlizcji możn wykorzystć nstępując: (1) -1 zijt xojt xijt' (2). gdzie: ~ijt- przeksztłcon (znormlizown) wrtość j-tej cechy w i-tym oiekcie w roku t.

3 We wzorze (2) xojt ozncz podstwę normlizcji j-tej cechy, którą możn różnie definiowć (por. np. [7]). W celu zchowni porównywlności w czsie z podstwę odniesieni przyjęto korzystniejsze wrtości cech z porównywnych ok~esów 1978 i 1988 odpowidjące oiektowi o nzwie "województwo". Wszystkie tk określone wrtości cech pochodzą z roku 1ąee, ztem xojt. x 1 j 1 Pondto w prcy przyjęto, że wszystkie cechy są jednkowo wżne z punktu widzeni clu dni. Ztem 1\ o(j j m i L, o<j 11 (m - licz cech) j 1 Zey osiągnąć określony uprzednio cel oprcowni, dokonno ustleni: 1) zmin w klsyfikcji mist ze względu n podoieństwo wrtości cech wyrżjących poziom wrunków mieszkniowych ludności, 2) zmin w poziomie wrtości syntetycznego miernik poziomu wrunków mieszkniowych ludności, 3) zmin w uporządkowniu mist pod względem poziomu wrunków miesz ~niowych ludności, ~) zmin w zróżnicowniu mist pod względem wrtości syntetycznego miernik poziomu wrunków mieszkniowych ludności. Relizcj zdni 1 wymg przeprowdzeni klsyfikcji niehierrchicznej mist w porównywnych okresch. Celem tej klsyfikcji jest podził zupełny niejednorodnego - z punktu widzeni cech dignostycznych - zioru oiektów n nie ustloną priori liczę względnie jednorodnych kls ( niepustych i rozłącznych) n podstwie relcji podoieństw oiektów (por. [ 6]). Do podziłu zioru oiektów n klsy w klsyfikcji niehierrchicznej przyjęto metodę njdlszego sąsid, dziłjącą według centrlnej procedury glomercyjnej (por. np. [1, s. 133]). W wyniku jej zstosowni otrzymuje się ciąg podził6w (od sytucji, w której kżdy oiekt tworzy ~czątkowo jedną klsę, ż do momentu połączeni wszystkich w jedną klsę) spełnijących wrunki: niepustości, zupełności i rozłączności kls (jest ztem możliwe kontrolownie procesu klsyfikcji). Nzw metody pochodd z tego, że klsy w niej łączy się n zsdzie njwiększej odległości spośród wszystkich odległości między oiektmi nletącymi do łączonych kls. W wyniku zstosowni tej metody otrzymuje się njdłu~szą sieć połączeń między wszystkimi oiektmi. W metodzie njdlszego sąsid, w odróżnieniu od innych metod sekwencyjnych (por. np. [1,6] ), nie występuje tzw. efekt łńcuch. Skutkiem skłonności do tworzeni łńuchów jest możliwość powstwni kls zwierjących oiekty mło do sieie podone.

4 T l i c Wrtości cech opisujących poziom wrunków mieszkniowych ludności miejskiej województw jeleniogórkiego w ltch 1978 i 1988 Lp.~x.1t 1 Województwo 3,62 3,37 2 GIDiny 3, 90 3,63 3 Mist 3,48 3,25 4 Jeleni Gór 3,46 3,17 5 Bog tyni 3,53 3,40 6 Bolesłwiec 3,54 3,29 7 Bolków 3,64 3,40 8 Gryfów Śląski 3,39 3,25 9 Kmienn Gór 3,47 3,17 10 Krpcz 3,01 2,95 11 Kowry 3,50 3,38 12 Leiin 3,34 3,07-1'3 Luń 3,56 3,26 14 Luewk 3,46 "3.20 l x.2tl x.ny~5t l x.6t l x.7t l x.8t l x.~x.10t l x.11t 1,04 0,96 58,6 61,3 16,2 18,2 1,18 1,12 75,7 88,9 48,3 65,3 45,6 66,0 42,4 64,1 47,8 53,4 36,0 54,9 0,97 0,94 70,3 72,9 18,0 20,1 1,18 1,12 46,9 72,5 20,4 42,4 23,0 49,7 19,8 46,5 2,4 5,2 17,9 38,3 1,09 0,98 52,5 55,9 15,1 17,2 1,18 1,12 90,6 96,4 62,9 75,9 57,2 73,6 54,1 72,3 71,3 75,8 45,3 62,6 1,05 0,93 54,3 57,7 15,7 18,2 1,24 1,14 92,0 97,4 68,1 80,2 61,7 76,4 59,9 77,1 88,8 92,8 45,8 62,6 1,03 0,99 53,4 55,5 15,1 16,3 1,14 1,10 9~,5 97,7 56,7 72,9 46,0 64,7 40,1 59, ,5 59,5 1,09 0,98 50,8 53,8 14,4 16,4 1,16 1,11 96,6 97,7 84,8 90,1 76,4 86,7 68,6 82,6 95,2 96,3 54,6 67,9 1,17 1,07 55,6 57,0 15,3 16,7 1,17 1,13 92,5 97,0 52,8 68,7 47,9 70,9 36,3 59,5 91,1 95,0 37,3 58,8 1,10 1,02 49,9 54,7 14,7 16,8 1,15 1,10 92,7 98,3 54,7 74,4 50,5 72,4 49,5 73,9 90,4 95,6 35,6 57,2 1,30 1,10 45,5 48,7 13,1 15,3 1,13 1,10 85,4 94,0 50,8 64,6 49,9 65,1 45,1 62,5 82,6 89,5 35,9 53,4 0,94 0,84 52,3 59,9 17,4 20,4 1,21 1,13 85,8 92,8 41,5 56,3 37,5 57,1 53,4 68,8 62,5 70,2 60,2 74,8 1,14 1,05 50,1 54,6 14,3 16,1 1,19 1,17 80,0 92,8 50,3 65,5 49,5 67,6 46,6 64,1 77,5 85,5 44,5 63,5 1,11 1,00 47,9 52,0 14,3 16,9 1,09 1,08 79,4 89,7 42,3 58,3 37,3 59,1 17,9 45,2-18,3 28,4 53,8 1,08 0,98 52,3 55,1 14,9 16,9 1,18 1,12 90,3 96,4 54,9 67,9 ~8,9 65,2 ~8,6 66,9 79,3 88, 7 43,7 62,1 1,24 48,4 14,0 1,15 82,6 32,5 32,7 30,4 91,4 26,0 1,08 51,1 16,0 1,13 94,2 50,0 56,2 55,1 93,8 46,4.p 1\)

5 --J---r.---l---r--r. -..::::::...---_~Ce~hy Lp. Nzw oiektu ---~x.1t ~2t _ x.~t _ x.4t ~5t l X.6t r:~ 7t l-:.8~r:~~- J~~~:: - ~~~~ t _ 15 Luomierz 3,21 1,04 55' 1 17' 1 1,07 86,9 48,3 44,4 31,5-23,4 3,22 0,99 58,9 18,~ 1,07 97,2 70,3 69,8 59,9-60, 3 16 Lw6wek Śląski ~.46 1,07 54,4 15, ,0 78,0 69,4 63,4 q;' 1 5'5,1 ~.31 0,97 58,9 17,8 1,1 o 98,0 88, ,7 94, 0 70,0 17 Mirsk 3, ,3 1,16 76,5 38,8 34,o 23,0-26, 9 3,21 0,97 57,2 17,8 1, ,5 58,5 52,3 - '5 0,4 18 Nowogrodziec ,07 65,7 16,0 1,22 72,0 41,6 41,7 34,5-33,1 3,70 1,00 64,9 17,6 1,07 93,0 73,5 75,~ 73,9-64 ' 3 19 Piechowice 3,44 1,00 57,3 16,7 1 '21 82,7 40,3 40,3 42,2 65, 6 35,4 3,28 0,94 61,5 18,7 1,13 94,4 60,6 62,3 65,0 69,4 61,3 20 Pieńsk 3,59 1,15 48,8 13,6 1 '17 95,2 54,4 49,4 35,2-2'5,7 3,45 1,06 53,8 15,6 1,15 CJA,2 64' 1 63,0 47,1-44, t'i 21 Szklrsk Porę 3,12 O,CJ6 54,7 17' 5 1 '22 87,8 49,9 44,7 56,0 49, 6 Go, ; 3,05 0,89 60,3 19,8 1,14 93,8 G6,7 65' 1 72 '; 63,3 7'i,8 \. J 22 Swierd6w Zdrój 3,20 0,99 55,3 17' 3 1,15 72,2 30,9 27,8 37,6 42,2 3,17 0,90 64,9 20,5 1,10 90,0 58,4 59,0 66' 1-62,3 23 Swierzw 3,71 1,15 58,3 15,7 1 '13 90,7 46,8 47,1 26,1 16, 2 3,48 1,07 60,7 17,5 1,09 96,8 75' 1 72,3 65,8 45,3 24 Węgliniec 3, ,9 14,2 1,14 94,6 45,5 38,9 23,1 13,3 3,32 0,99 53,8 16,2 1,10 98, ,7 55,9 30,7 25 Wleń 3,20 0,98 55, ,14 94,2 61,5 52,5 50,3 38,0 3,11 0,92 58,3 18,7 1,09 97,9 72,9 71,8 73,0 61,7 26 Wojc1eez6w 3,50 1,14 52,1 14,9 1.1 o 75,5 35,3 34,8 24,0 19,4 3,20 1,04 54,5 17,0 1,07 90,7 59,2 60,4 51,0-41,9 27 Z widów ~.55 1,08 51,9 14, ,6 46,5 39,2 32,6 35,4 3,39 0,98 57,5 16, ,2 62,9 60,9 42,8-55,7 28 Zgorzelec 3,59 1,09 52,7 14 '7 1' 15 98,2 87,2 80,0 80,8 CJ5,2 65,7 3,33 o,ą8 55,6 16, ,0 90,6 87,8 90,0 97,3 7'5, 3 - rok 1978; - rok ródło: Oprcownie włsne n podetwie [ 2].

6 Jko mirę podoieństw oiektów w tej metodzie przyjęto odległość euklidesową. Ze względu n swą prostą interpretcję geometrycznq j est on njczęściej stosown jko mir odległości oiektów. Wyrnie miry sekwencyjnej stwrz konieczność przyjęci reguły "stop w celu ustleni optymlnego podziłu. Ze względu n to, ~e w metodzie tej odległości międzyklsowe są rozło~one monotonicznie rosnąco, do tego celu wykorzystno sposó zproponowny przez R. Mojenę w prcy [3]. Z ciągu podziłów wyier się ten, dl którego odpowidjący krok e (e 1,,27) pierwszy spełni nierówność: gdzie:./) 8 + 1, t - odległość między łączonymi klsmi w kroku e+1, e - numer kroku w procedurze klsyfikcji, - dowoln licz rzeczywist ustlon tk, y możn yło otrzy. mć nietrywilny podził zioru oiektów n klsy (przyjęto., 0,15), ;3t (Sfit) - średni rytmetyczn (odchylenie stndrdowe) z wrtośc 1 ;31 t, /'J27t. W celu zpewnieni porównywlności wyników z wyliczonych dwóch wrtości wyr~eni po prwej stronie wzoru (3) (tzn. dl lt 1978 i 1988) przyjęto większą, tj. 21,740. Proces tworzeni podziłów dl roku 1978 nsle~y więc przerwć po 21 itercji. Otrzymuje się wówczs podził zioru mist n nstępujące klsy (w kolejności według liczeności): kls I: Bog tyni, Leśn, Mirsk, Pieńsk, ŚWierzw, Węgl1n1ec, Wojc!eszów Zwidów; kls II: Mist, Jeleni Gór, Bolków, Gryfów Śląski,' Kowry, Luń; kls III: Województwo, Luomierz, PiP-chowice, ŚWierdów Zdrój, Wleń; kls IV: Bolesłwiec, Lwówek Sląski, Zgorzelec; kls V: Gminy, Nowogrodziec; kls VI: Kmienn Gór, Luwk; kls VII: Krpc z, Szklrsk Porę. Proces tworzeni podziłów dl roku 1988 nleży równie~ przerwć po 21 itercji, otrzymując podził zioru mist n 7 kls, minowicie: kls I: Bogtyni, Leśn, Mirek, Pieńsk, Świerzw, Węgliniec, Wojciesz6w, Zwidów; kle II: Mist, Jeleni Gór, Bolesłwiec, Gryfów Śląski, Luń, Lwówek Śląski, Zgorzelec; kls III: kls IV: kls V: 'kls VI: kls VII: Województwo, Luomierz, Piechowice, Świerdów Bolków, Kmienn Gór, Kowry, Luwk; Krpcz, Szklrsk Porę; Gminy; Nowogrodziec. Zdrój, Wleń; (3)

7 45 W wyodręnionych klsch zn j dują się mist o zlitonych wrtościch cech chrkteryzujących poziom wrunków mieszkniowych ludności. Dl kżdej z wydzielonych kls (w podzile z lt 1978 i 1988) wyznczono średnie rytmetyczne ze znormlizownych wrtości poszczególnych cech i zprezen t owno je w tl. 2. Dne zwrte w tl. 2 wnoszą dod t kowe informcje ogólne o specyfice wyznczonych kls. W oelu oceny zmin w wynikch klsyfikcji mist z lt 1978 i 1988 skonstruowno tlicę kontyngencji (otrzymno ich klsyfikcję) krzyżovą; (por. [6]), nstępnie wykorzystno wsltźnik E.Nowlt o postci [4]: gd zie: h, h' - N _1_, [L (mx ( nh'h B+ B h h' mx/n.h; ~, + L (mx ( nh'h JJ ) h ~ mx/n. h; n.. ' numery kls w ou podziłch; B, B' - licz kls w ou podziłch; nh'h - empiryczne lic z eności w rozkłdzie łącznym tlicy k on tyngenc j i; n.h' nn. - liczeności w rozkłdch rzegowych tlicy kontyngencji. Przedził mienności tej miry zczyn się od wrtości n- 1 (n - licz oiektów), kiedy to dw podziły są zupełnie niepodone (jeden zwier tyle kls, ile jest oiektów, drugi jedną klsę zwierjącą wezystkie oiekty), kończy n 1, k~edy podziły są identyczne. Mir (4) zstosown do pomiru zmin, jkie zszły w dwóch klsyfikcjch mist województw jeleniogórskiego ze względu n poziom wnmków mieszkniowych ludności, dł wynik N 0,71 9. Swidczy to o wyreźnych, le nie dość istotnych zminch, jkie nstąpiły w okresie w skłdch UBtlonych kls. Relizcj zdń 2-4 wymg przeprowdzeni klsyfikcji hierrchicznej mist województw jeleniogórskiego w dnym zkresie, w wyniku 1 której otrzymuje się uporządkownie oiektów n skli rozwoju (w kolejn o ś ci według wrtości miry ro zwoju o i ektów, tzn. od o i ektu o njwyższym poziomie ro~oju i kolejno ż do o~iektu o poziomie njniższym). Wyniki uporządkow n i mist według wrtości miry poziomu wrunków mieszkniowych l udności dl lt 1978 i 1988 (por. tl. 3) ustlono z pom ocą liniowe j formuły syntetyzcji w r tości cech o postci: (4)

8 T l 1 e 2 ~rp.dnie rytmetyczne ze znormlizownych wrtości cech w poszczególnych -klsch w klsyfikcji mist w ltch Podził 11 z roku I o, 955 0,866 0,849 0,809 0,991 0,977 ' 0,701 0,619 0,433 o 0,469 II 0,962 0,870 0,858 0,825 0,946 1,009 0,877 0,797 o, 767 1,556 0,766 III 1,013 0,951 0,921 0,932 0,976 0,926 0,702 0,638 0,636 0,425 0, IV 0,955 0,886 0,859 0,821 0,971 1,083 1,276 1,141 1,107 1, 770 1,065 V 0,842 0,944 1,11 o 0,934 0,934 0,666 0,475 0,490 0,424 0,023 0,465 VI 0,973 o, 756 0,766 0,745 0,983 0,945 0,638 0,626 0,589 1,630 0,564 VII 1,100 1,011 0,873 0,959 0,922 0,977 0,700 0,623 0,854 1,050 1, I 1,01 B 0,946 0,907 0,922 1,019 1,068 1,015 0,965 0,819 0,043 0,870 II 1,032 0,983 0,913 0, ,098 1,241 1,184 1,218 1, ą88 III 1,044 1,020 0,995 1,037 1,017 1,054 1,003 0,997 1,024 0,460 1,095 IV 1,026 0,893 0,862 0,881 0,989 1,063 0,953 0,984 0,941 1, 703 1,012 V 1,124 1, 111 0,981 1,105 0,987 1,050 0,942 0,926 1,1 01 1,250 1,372 VI 0, 928 1,021 1,189 1, ,816 0,649 0,753 o, 725 0,097 0,698 VII o, 911 0,960 1,059 0,967 1,04 7 1,046 1,126 1,141 1,153 o 1, 171 r ó dło: Oprcownie w ł sne.

9 47 T l 1 c 3 Wrtości miry poziomu wrunków mieszkniowych ludności miejskiej województw jeleniogóreklego w ltch R11 Wyszczególnienie d11 d lo RiO 6di 1 Zgorzelec 1 '202 1, ,079 2 Lwówek Sląki 1,187 1, ,129 3 Bolesłwiec 1 '174 1,074 2 o, Jeleni G6r 1 '144 0, ,145 5 Gry~ów Sląeki 1 '1 03 0,929 6 o, Szklrsk Porę 1,090 0,926 7 o, Mist 1,084 0,940 5 o, Krpcz 1,081 0, ,159 9 Luń 1,072 0, , Bolków 1,066 0, o, Kowry 1,043 0, o, Piechowice 1,039 0, o, Kmienn G6 re 1,022 0, o, Województwo 1 0, O, Luwk 0,981 0, o, Wleń 0,973 0, o, Novgrodziec 0,962 0, , Swierdów Zdrój 0,936 0, , Luomierz 0,935 o, , Swierzv 0,912 0, , Bogtyni 0,908 0, o, Leśn 0,882 0, , Mirek 0,875 0, , Węgliniec 0,867 0, o, Zwid6v 0,860 o, o, Wojcieszóv 0,838 0, o, Pieńsk 0,835 o, , Gminy 0,816 0, o, dl di1 - d1o ~r6dło: Op.rc ownie włsne.

10 dit 48 m L o(j zijt ~-1 (5) t_ O(j j 1 gdzie: dit- wrtość syntetycznego miernik poziomu wrunków mieszkniowych ludności i-tego oiektu w okresie t. Oceny zmin w czsie w zkresie zdń określonych w punktch 2 i 4 dokonno z pomocą wskźnik zproponownego przez M. Wlesik w prcy (]: n gdzie: _, 1 s 1 (. 0, s 0 )- odpowiednio średni rytmetyczn i odchylenie stndrdowe wyznczone n podstwie wrtości miry syntetycznej z okresu 1(0); f - współczynnik korelcji prostoliniowej Person mi ę dzy wektormi [ di 1 J i [ di 0 J. Pierwistek kwdrtowy z wyr~eni 2 p, 1 0 mierzy, jki jest przeciętny rząd odchyleń wrtości mir syntetycznych z porównywnych okresów. Wsk ź niki cząstkowe p~, ~ i p~ informują zś odpowiednio o ró~nicy między średnimi relizcjmi mir syntetycznych, różnicy w stopniu zróżnicowni relizcji mir syntetycznych i o niezgodności kierunku zmin wrtości mir syntetycznych z porównywnych okresów O i 1. Oliczone n podstwie t. 3 wrtości wskźnik (6) wynoszą: p~ o 0,028929; p~ 0,027497; 0,000563; 2 Pc 0,000869; ~dzie:.1 0,996;.o- 0,830; 51 0,112; so- 0,136; p- 0,972. Przeciętny rząd odchyleń wrtości mir syntetycznych z porównywnych okresów 1978 i 1988 wyniósł 0,170. Stło się to w głównej mierze w wyniku wzrostu średniego poziomu wrtości miry syntetycznej. Znotowno przy tym wysoką zgodność kierunku zmin wrtości mir syntetycznych orz niewielki spdek stopni zró~nicowni relizcji tej miry, świdczący o zmnie jszeniu (cho ć niezncznym) dysproporcji między mistmi pod względem osiągniętep.o poziomu wrunków mieszkniowych ludności. Zminy w hierrchii mist (zdnie 3) oceniono zś z p o moc ą współczynnik korelcji rng K.endll (por. [5, e. 169]). N podstwie wrtości tej miry równej 0,91 możn wnioskowć o niewielkich zminch w hie- (6)

11 49 l rrchii mist według poziomu wrunków mieszkniowych ludności, w 1988 r. podonie jk w roku 1Q78, njkorzystniej prezentowł się Zgorzelec (d i1 = 1,202). nst ępn ie L;tówek Sląski, Bolesłwiec i Jeleni Gór. NjnUszym zś poziomem pod tym wz g lędem w roku 1988 wyrózniły się Pieńsk (d 11 0,835) i Wojcieszów (di 1 0,838). W ltch w njwyzs zj'ti stopniu wzrost poziomu wrunków mieszkniowych ludnoś ci d otyczył Nowogrodźc, w njnizszym zś Zgorzelc. Zn ~z n poprw poziomu tychze wrunków w Nowogrodźcu w dnym okresie wiąte si ę ściśle z relizcją udownictw mieszkniowego. Spośród owiem ogół u mieszkń w tym mieście ~ 40,8% znjduje się w udynkch wzniesionyc~ w ltch , tymczsem np. w Wojcieszewie ich udził wynosi jedynie 2,6%. N uwgę zsługuje przy tym to, iz w dnym okresie licz ~ ludności Nowogrodźc wzrosł o 42,6%, w Wojeleezowie zś zmniejszył się o 1,2%. Może to świdczyć o istnieniu ścisłej zleżności dynmiki wzrostu ludnościowego od możliwości zspokojeni potrze mieszkniowych. Dokonn w tymże oprcowniu ogóln ocen zmin poziomu wrunków mie szkniowych ludności miejskiej regionu jeleniogórskiego w l tc h wskzuje n utrzymujące się ndl istotne różnice w tym względzie. Po z koniecznością wzrostu rozmirów udownictw mieszkniowego nieodzo ~ym wrunkiem poprwy wrunków mieszkniowych ludności jest też skuteczne zezpieczenie strych zsoów przed postępującą degrdcją. Procesy zużyci zrówno technicznego, jk 1 morlnego mogą yć owiem hmowne, nwet niwelowne poprzez dziłlność remontową i modernizcyjną o od powiedniej skli i odpowiednim zkresie. Wymg to jednk istotnych!ni n w dotychczs owej pol i tyce mieszkniowej. LITERAT tjr.a :1] Andererg M.R.: Cluster Anlysis for Applictions. New York, Sn Frncisco: Acdemic Press (2] Chrkterystyk zmin demogrficzno-społecznych ludności i wrunków mieszkniowych w ltch ~978-~988 - województwo jeleniogórskie. NSP z dni 6 III 1988 r. Wrszw: GUS Mojen R.: Hierrchicl grouping methode nd stopping rules: n evlution. "Te Computer Journl" 1077 no 4. Nowk B.: ~sk źnik podoieństw wyników podziłów. ~Prz egląd Sttystyczny" 1985 nr ~ s Stec zkowski J., Zeliś A.: St tystyc zne metody nlizy cech jkościowych. Wrszw: PWE Wlesik M.: Metody klsyfikcji w iniech strukturlnych. Rozprw:; doki"orskn. 't<t ocl\o': AE 1985 (mszynopis)...,, \Vle~.k ~.: S) r.te>':yczne ni porównwcze w świetle teorii po- 01iru. "Pr'"E'.., ~":l'\tv styc- ;~..,~ 1Q'~f'l nr t6.

12 50 [8] Wlesik M.: Zgdni:nie oceny zgodności wr t ośc i cech syntetyc z nych w dnich porownwc zych. "Przeglą d St t ys tyczny" (w redkcji). THE MEASUREMENT AND THE IDENTIFICATION OF THE CHANGES IN THE LEVEL OF HOUSING CONDITIONS FOR URBAN POPULATION IN JELENIA GóRA REGION IN YEARS Summry The pper g1ves generł evlution of the chnges in the level ot h o using conditions for urn popultion in Jeleni Gór region. Th~ evlution is mde y mens of qunt1ttive methods. In the considered pe riod the differences etwee n cities diminished. On the other hnd. th~ overll level of housing conditions incresed. The further 1mprovemen1 in this re depends not only on the construction of the new u1ldings. ut lso on the decrese of the decy of the old u1ldings.