(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO02/88046 (13) B1 (51) Int.Cl. C07B 31/00 ( ) C07C 41/18 ( ) (54) Jednoetapowy sposób wytwarzania 3,4,5- trimetoksytoluenu (30) Pierwszeństwo: , DE, (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 03/05 (73) Uprawniony z patentu: BASF AKTIENGESELLSCHAFT, Ludwigshafen, DE (72) Twórca(y) wynalazku: ROLF-HARTMUTH FISCHER, Heidelberg, DE MARKUS RÖSCH, Oppenheim, DE NORBERT GÖTZ, Worms, DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 03/11 (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Sulima Zofia SULIMA GRABOWSKA SIERZPUTOWSKA BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH spółka jawna PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest jednoetapowy sposób wytwarzania 3,4,5-trimetoksytoluenu. Wiadomo, że 3,4,5-trimetoksytoluen można wytworzyć w ten sposób, że p-krezol poddaje się bromowaniu, powstały 3,5-dibromo-4-hydroksytoluen poddaje się reakcji z metanolanem sodu, po czym powstały 3,5-dimetoksy-4-hydroksytoluen poddaje się metylowaniu siarczanem dimetylu, z wytworzeniem 3,4,5-trimetoksytoluenu (J , 12 listopada 1979 r., Mitsui Petrochemical Ind.). W przypadku tego sposobu niekorzystne jest to, że z użytego bromu powstaje bromek metalu alkalicznego, jako współprodukt. Gdy np. 3,4,5-trimetoksytoluen ma być wytwarzany z kwasu galusowego (kwasu 3,4,5-trihydroksybenzoesowego) lub pochodnych kwasu galusowego, to redukcja grupy karboksylowej (lub odpowiedniej grupy estrowej) do grupy metylowej dotychczas była możliwa tylko w dwóch etapach reakcji: W Liebigs Annalen der Chemie, tom 763 (1972), strony , ujawniono, że najpierw ester alkilowy kwasu 3,4,5-trialkoksybenzoesowego poddaje się uwodornianiu z użyciem wodorku litowoglinowego, a następnie powstały alkohol 3,4,5-trialkoksybenzylowy poddaje się uwodornianiu z użyciem wodoru w lodowatym kwasie octowym, jako rozpuszczalniku w obecności katalizatora palladowego na węglu aktywnym, jako nośniku, z wytworzeniem 3,4,5-trialkoksytoluenu. Niekorzystna jest wymagana dwuetapowość procesu i powstawanie hydratów tlenku glinu, jako współproduktu. W Chemische Berichte, tom 99 (1966), strony , podano, że 3, 4,5-trimetoksybenzonitryl wytworzony z kwasu 3,4,5-trimetoksybenzoesowego lub jego pochodnych można poddać reakcji z terpenami jako donorami wodoru w obecności palladu na węglu aktywnym jako nośniku, w wyniku czego otrzymuje się 3,4,5-trialkoksytoluen. Niekorzystne jest w szczególności powstawanie odwodornionych terpenów i soli amonowych, jako współproduktów. Istniała potrzeba opracowania jednoetapowego sposobu uwodorniania kwasów benzoesowych ewentualnie podstawionych grupami alkilowymi, alkoksylowymi lub hydroksylowymi oraz ich estrów i bezwodników, z wytworzeniem odpowiednich pochodnych toluenu, przy czym sposób ten powinien zapewniać wysoką wydajność i selektywność, bez powstawania współproduktów nieorganicznych. Nieoczekiwanie stwierdzono, że reakcję uwodorniania kwasu benzoesowego lub jego pochodnych można prowadzić w jednym etapie, z wysoką wydajnością i selektywnością w stosunku do produktu docelowego, zwłaszcza 3,4,5-trimetoksytoluenu, dzięki zastosowaniu odpowiedniego katalizatora. Wynalazek dotyczy jednoetapowego sposobu wytwarzania 3,4,5-trimetoksytoluenu o wzorze I charakteryzującego się tym, że odpowiedni kwas benzoesowy, ester kwasu benzoesowego lub bezwodnik kwasu benzoesowego poddaje się reakcji z wodorem w obecności katalizatora zawierającego: (a) co najmniej jeden metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej kobalt, nikiel, ruten i/lub pallad, oraz (b) 0-30% wagowych, w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c), jednego lub większej liczby metali lub związków metali, wybranych z grupy obejmującej platynę, rod, iryd, osm, miedź, żelazo, srebro, złoto, chrom, molibden, wolfram, mangan, ren, cynk, kadm, ołów, glin, cyrkon, cynę, fosfor, krzem, arsen, antymon, bizmut i metale ziem rzadkich, oraz (c) 0-5% wagowych, w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c), jednego lub większej liczby związków metali alkalicznych lub metali ziem alkalicznych, przy czym łączna ilość składników (a) - (c) wynosi 100% wagowych. Korzystnie katalizator zawiera, jako składnik (a) co najmniej jeden metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej kobalt i nikiel, w ilości 5-100% wagowych każdego z nich.

3 PL B1 3 Korzystnie stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (a) co najmniej jeden metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej ruten i pallad, w ilości 5-100% wagowych każdego z nich, w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c). Korzystnie stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (b) metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej srebro, miedź, molibden, mangan, ren, ołów i fosfor. Korzystnie stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (c) związek metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych, wybrany z grupy obejmującej lit, sód, potas, cez, magnez i wapń. Korzystnie stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (a) kobalt lub związek kobaltu. Korzystnie w przypadku stosowania, jako związku wyjściowego bezwodnika kwasu benzoesowego, stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (a) pallad lub związek palladu. Korzystnie uwodornianie prowadzi się w fazie ciekłej. Korzystniej uwodornianie prowadzi się w rozpuszczalniku wybranym z grupy obejmującej tetrahydrofuran, dioksan, tetrahydropiran, etery dialkilowe glikolu polietylenowego, etery monoalkilowe glikolu polietylenowego, metanol, etanol, t-butanol, cykloheksanol, wodę, kwasy karboksylowe, oraz fenole obejmujące katechinę, rezorcynę, hydrochinon, pirogalol i etery alkilowe tych fenoli. Korzystniej uwodornianie prowadzi się w rozpuszczalniku wybranym z grupy obejmującej tetrahydrofuran, dioksan, tetrahydropiran, dietery glikolu polietylenowego, monoetery glikolu polietylenowego, wodę, kwas octowy i kwas propionowy. Korzystnie uwodornianie prowadzi się w temperaturze C i pod ciśnieniem 0,1-30 MPa. Korzystnie uwodornianie prowadzi się w temperaturze C i pod ciśnieniem 5-30 MPa, w obecności katalizatora zawierającego, jako składnik (a) nikiel lub kobalt. Korzystnie uwodornianie prowadzi się w temperaturze C i pod ciśnieniem 0,1-15 MPa, w obecności katalizatora zawierającego jako składnik (a) pallad lub ruten. Jedna z możliwych postaci katalizatora zawiera (a) co najmniej jeden metal i/lub związek metalu (np. tlenki, azotki lub węglany metali) wybrane z grupy obejmującej kobalt, nikiel, ruten i/lub pallad, oraz (b) 0,1-30% wag., w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c), jednego lub większej liczby metali lub związków metali, wybranych z grupy obejmującej platynę, rod, iryd, osm, miedź, żelazo, srebro, złoto, chrom, molibden, wolfram, mangan, ren, cynk, kadm, ołów, glin, cyrkon, cynę, fosfor, krzem, arsen, antymon, bizmut i metale ziem rzadkich, oraz (c) 0,05-5% wag., w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c), jednego lub większej liczby związków metali alkalicznych lub metali ziem alkalicznych. Szczególnie korzystnymi katalizatorami są katalizatory, w których składnik (a) zawiera, co najmniej jeden metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej kobalt i nikiel, w ilości 5-100% wag. każdego z nich. Korzystne są również katalizatory, w których składnik (a) zawiera, co najmniej jeden metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej ruten i pallad, w ilości 5-100% wag. każdego z nich, w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c). Szczególnie korzystne katalizatory zawierają, jako składnik (b) co najmniej jeden metal lub związek metalu, wybrane z grupy obejmującej srebro, miedź, molibden, mangan, ren, ołów i fosfor, w ilości 0-25% wag., w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c). Szczególnie korzystne katalizatory zawierają, jako składnik (c) co najmniej jeden związek metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych, wybrane z grupy obejmującej lit, sód, potas, cez, magnez i wapń, w ilości 0-5% wag., w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c). Jeszcze korzystniejsze katalizatory zawierają tylko składnik (a), bez składników (b) i (c). Szczególnie korzystne katalizatory zawierają, jako składnik (a) kobalt lub związek kobaltu. Korzystne są również katalizatory zawierające, jako składnik (a) pallad lub związek palladu. Jako związki wyjściowe można stosować w szczególności związki o ogólnym wzorze II

4 4 PL B1 w którym R 1, R 2 i R 3 niezależnie oznaczają atom wodoru, grupy alkilowe np. o 1-6 atomach węgla, grupy hydroksylowe i/lub grupy alkoksylowe o wzorze -0-R 4, w którym R 4 oznacza alkil np. o 1-6 atomach węgla, a R 5 oznacza atom wodoru, grupę alkilową np. o 1-12 atomach węgla, grupę arylową, grupę cykloalkilową, grupę heterocykliczną lub grupę -CO-R 6, gdzie R 6 oznacza alkil np. o 1-6 atomach węgla. Gdy jako związki wyjściowe stosuje się bezwodniki kwasów karboksylowych o wzorze II, w którym R 5 = -CO-R 6, to szczególnie korzystne są katalizatory zawierające pallad, jako składnik (a). Katalizatory można stosować, jako katalizatory homogeniczne w postaci rozpuszczonej, albo jako katalizatory heterogeniczne. Katalizatorami heterogenicznymi mogą być katalizatory osadzone nośniku, w pełni aktywne katalizatory lub katalizatory Raney'a, stosowane w postaci złoża nieruchomego, w postaci zawiesiny lub złoża fluidalnego. Jako materiały nośnikowe odpowiednie są np. tlenki, takie jak tlenek glinu, ditlenek krzemu, glinokrzemiany, tlenek lantanu, ditlenek tytanu, ditlenek cyrkonu, tlenek magnezu, tlenek cynku i zeolity, a także węgiel aktywny i mieszaniny tych materiałów. Katalizatory heterogeniczne zwykle wytwarza się przez wytrącanie prekursorów składnika (a), ewentualnie razem z prekursorami składnika (b) (promotorami) i/lub ewentualnie z prekursorami składnika śladowego (c), ewentualnie w obecności materiałów nośnikowych (zależnie od rodzaju żądanego katalizatora), ewentualnie przeprowadzanie tak otrzymanego prekursora katalizatora w wytłaczane pasma lub pastylki, suszenie ich i następnie poddawanie kalcynowaniu. Katalizatory na nośnikach zwykle można otrzymać przez impregnowanie nośnika roztworem składników (a) i ewentualnie (b) i/lub (c), przy czym poszczególne składniki można dodawać jednocześnie lub kolejno, albo przez natryskiwanie składników (a) i ewentualnie (b) i/lub (c) na nośnik znanymi sposobami. W razie potrzeby w procesie wytwarzania katalizatorów można stosować środki wiążące. Prekursorami składników (a) zwykle są dobrze rozpuszczalne sole wyżej wymienionych metali, np. azotany, chlorki, octany, mrówczany i siarczany, korzystnie azotany. Prekursorami składników (b) zwykle są dobrze rozpuszczalne sole lub kompleksy wyżej wymienionych metali, np. azotany, chlorki, octany, mrówczany i siarczany, korzystnie azotany. Prekursorami składników (c) zwykle są dobrze rozpuszczalne sole wyżej wymienionych metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych, np. wodorotlenki, węglany, azotany, chlorki, octany, mrówczany i siarczany, korzystnie wodorotlenki i węglany. Wytrącanie zazwyczaj prowadzi się z roztworów wodnych, albo przez dodanie reagentów strącających, przez zmianę ph, albo przez zmianę temperatury. Otrzymaną w ten sposób prekursorową kompozycję katalizatora suszy się zazwyczaj w temperaturze C, korzystnie C. Kalcynowanie zwykle prowadzi się w temperaturze C, korzystnie C, w strumieniu powietrza lub azotu. Powierzchnię katalizatora ewentualnie pasywuje się, zwykle z użyciem mieszanin tlen/azot, takich jak powietrze, w temperaturze C, korzystnie C. Otrzymaną kalcynowaną i ewentualnie pasywowaną kompozycję zwykle poddaje się działaniu atmosfery redukującej ( aktywacja ), np. przez wystawienie jej na działanie strumienia gazu zawierającego wolny wodór przez 2-60 godzin, w temperaturze C, korzystnie C, w przypadku katalizatorów opartych na rutenie lub palladzie i/lub związkach rutenu lub palladu jako składniku (a), albo w temperaturze C, korzystnie C, w przypadku katalizatorów opartych na jednym lub większej liczbie metali i/lub związków metali, wybranych z grupy obejmującej nikiel i kobalt jako składniku (a). Strumień gazu korzystnie zawiera % objętościowych wodoru i 0-80% objętościowych obojętnego gazu, takiego jak azot. W przypadku korzystnej aktywacji katalizatora bezpośrednio w reaktorze do syntezy uzyskuje się korzyści wynikające z efektów ekonomicznych procesu. Uwodornianie można prowadzić w sposób okresowy, ale korzystnie prowadzi się je w sposób ciągły. W przypadku procesu ciągłego, można go prowadzić przy przepływie w górę lub przepływie w dół, w fazie gazowej lub korzystnie w fazie ciekłej. Związki wyjściowe o wzorze II można uwodorniać w masie, np. w postaci stopionej, albo w postaci rozpuszczonej w rozpuszczalniku. Odpowiednimi rozpuszczalnikami są rozpuszczalniki o wystarczającej zdolności rozpuszczania związków wyjściowych o wzorze II i produktu docelowego o wzorze I oraz trwałe w warunkach uwodorniania. Przykładami takich rozpuszczalników są etery, takie jak tetrahydrofuran, dioksan, tetrahydropiran, etery dialkilowe glikolu polietylenowego lub etery monoalkilowe glikolu polietylenowego, al-

5 PL B1 5 kohole, takie jak metanol, etanol, t-butanol, cykloheksanol, woda, kwasy karboksylowe, fenole, takie jak katechina, rezorcyna, hydrochinon, pirogalol lub etery alkilowe tych fenoli. Korzystnymi rozpuszczalnikami są tetrahydrofuran, dioksan, tetrahydropiran, etery dialkilowe glikolu polietylenowego, etery monoalkilowe glikolu polietylenowego, woda, kwas octowy i kwas propionowy. Szczególnie korzystnymi rozpuszczalnikami są woda, etery, zwłaszcza etery cykliczne i etery monoalkilowe lub dialkilowe glikolu polietylenowego. Uwodornianie w obecności katalizatorów palladowych można korzystnie prowadzić również w kwasach karboksylowych, np. kwasach C 1 -C 4 -karboksylowych, takich jak kwas octowy lub kwas propionowy. Uwodornianie prowadzi się np. w 1-60% wag. roztworze związku wyjściowego o wzorze II w wyżej wymienionych rozpuszczalnikach. Uwodornianie prowadzi się w temperaturze C, pod ciśnieniem 0,1-30 MPa. W obecności katalizatorów palladowych lub rutenowych uwodornianie korzystnie prowadzi się w temperaturze C, pod ciśnieniem 0,1-15 MPa. W obecności katalizatorów niklowych lub kobaltowych uwodornianie korzystnie prowadzi się w temperaturze C, pod ciśnieniem 5-30 MPa. Korzystne jest prowadzenie uwodorniania pod podwyższonym ciśnieniem. Wodór używany do uwodorniania zwykle stosuje się w stosunkowo dużym nadmiarze stechiometrycznym w stosunku do związku wyjściowego II. Wodór można zawracać do reakcji, jako gaz obiegowy. Zwykle stosuje się wodór o czystości technicznej. Jednakże obecność znacznych ilości gazów obojętnych, np. azotu, nie zakłóca przebiegu reakcji. Związek o wzorze I, który można wytworzyć sposobem uwodorniania według wynalazku, jest cennym produktem pośrednim, który można stosować do wytwarzania produktów farmaceutycznych, chemikaliów wysokowartościowych i środków ochrony roślin. Wynalazek ilustrują poniższe przykłady. Katalizatory Katalizator A: 100% Pd, jako 10% Pd na węglu aktywnym (Sigma-Aldrich Chemie GmbH) Katalizator B: 65,4% CoO; 20,2% CuO; 8,3% Mn 3 O 4 ; 3,5% MoO 3 ; 2,4% P 2 O 5 ; 0,2% Na 2 O Katalizator C: 74,0% NiO; 2,2% MoO 3 ; 23,8% CuO; na ZrO 2 jako nośniku Aktywację katalizatorów B i C prowadzono pod ciśnieniem atmosferycznym. Po napełnieniu katalizatorem ogrzewanego elektrycznie reaktora o pojemności 1 litra, podwyższono temperaturę od temperatury pokojowej do 290 C, z szybkością około 20 C na godzinę, przepuszczając jednocześnie przez reaktor azot w ilości 300 l/h. Następnie w ciągu 5 godzin zastąpiono azot wodorem. W tym celu co godzinę zwiększano udział wodoru o 50 l/h, w tym samym czasie zmniejszając udział azotu o 50 l/h. Gdy zasilanie wodorem osiągnęło wielkość 300 l/h, podwyższono temperaturę reaktora do C i utrzymywano na tym poziomie przez 48 godzin, przepuszczając przez reaktor wodór w ilości 300 l/h. Po ochłodzeniu w atmosferze argonu, usunięto katalizator z reaktora i przechowywano go pod eterem dimetylowym glikolu tetraetylenowego. Wytwarzanie pochodnych toluenu o wzorze I P r z y k ł a d 1 Porcję 5,22 g pochodnej kwasu 3,4,5-trimetoksybenzoesowego o wzorze ii (R 1, R 2, R 3 = OCH 3 ; R 5 = -CO- R 6 ; R 6 = OC 2 H 5 ) rozpuszczono w 30 ml lodowatego kwasu octowego i razem z 0,62 g katalizatora A wprowadzono do 50 ml autoklawu. W temperaturze pokojowej napełniono autoklaw wodorem pod ciśnieniem 12 MPa. W regularnych odstępach wprowadzano dodatkowe ilości wodoru, aż do uzyskania stałego ciśnienia. Następnie usunięto wodór z autoklawu i stwierdzono, że produkt zawierał 81% 3,4,5-trimetoksytoluenu i 4% kwasu 3,4,5-trimetoksybenzoesowego. P r z y k ł a d 2 Porcję 20 g kwasu 3,4,5-trimetoksybenzoesowego rozpuszczono w 130 ml eteru dimetylowego glikolu tetraetylenowego i razem z 5 g aktywowanego katalizatora B wprowadzono do autoklawu. Po kilkakrotnym przepłukaniu autoklawu wodorem, napełniono autoklaw w temperaturze pokojowej wodorem pod ciśnieniem 5 MPa, po czym zawartość autoklawu ogrzano do 180 C i ciśnienie wodoru zwiększono do 20 MPa. W regularnych odstępach wprowadzano dodatkowe ilości wodoru, aż do uzyskania stałego ciśnienia. Stwierdzono, że stopień przemiany wynosił 97%, a produkt zawierał 74,6% 3,4,5-trimetoksytoluenu.

6 6 PL B1 P r z y k ł a d 3 Porcję 10 g kwasu 3,4,5-trimetoksybenzoesowego rozpuszczono w 130 ml tetrahydrofuranu i razem z 2,5 g aktywowanego katalizatora B wprowadzono do autoklawu. Po kilkakrotnym przepłukaniu autoklawu wodorem, napełniono autoklaw w temperaturze pokojowej wodorem pod ciśnieniem 5 MPa, po czym zawartość autoklawu ogrzano do 180 C i ciśnienie wodoru zwiększono do 20 MPa. W regularnych odstępach wprowadzano dodatkowe ilości wodoru, aż do uzyskania stałego ciśnienia. Stwierdzono, że stopień przemiany wynosił 73,2%, a produkt zawierał 48,6% 3,4,5-trimetoksytoluenu. P r z y k ł a d 4 Porcję 2 g kwasu 3,4,5-trimetoksybenzoesowego rozpuszczono w 130 ml wody i razem z 1 g aktywowanego katalizatora C wprowadzono do autoklawu. Po kilkakrotnym przepłukaniu autoklawu wodorem, napełniono autoklaw w temperaturze pokojowej wodorem pod ciśnieniem 5 MPa, po czym zawartość autoklawu ogrzano do 180 C i ciśnienie wodoru zwiększono do 20 MPa). W regularnych odstępach wprowadzano dodatkowe ilości wodoru, aż do uzyskania stałego ciśnienia. Stwierdzono, że stopień przemiany wynosił 68%, a produkt zawierał 53,3% 3,4,5-trimetoksytoluenu. Zastrzeżenia patentowe 1. Jednoetapowy sposób wytwarzania 3,4,5-trimetoksytoluenu o wzorze I znamienny tym, że odpowiedni kwas benzoesowy, ester kwasu benzoesowego lub bezwodnik kwasu benzoesowego poddaje się reakcji z wodorem w obecności katalizatora zawierającego: (a) co najmniej jeden metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej kobalt, nikiel, ruten i/lub pallad, oraz (b) 0-30% wagowych, w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c), jednego lub większej liczby metali lub związków metali, wybranych z grupy obejmującej platynę, rod, iryd, osm, miedź, żelazo, srebro, złoto, chrom, molibden, wolfram, mangan, ren, cynk, kadm, ołów, glin, cyrkon, cynę, fosfor, krzem, arsen, antymon, bizmut i metale ziem rzadkich, oraz (c) 0-5% wagowych, w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c), jednego lub większej liczby związków metali alkalicznych lub metali ziem alkalicznych, przy czym łączna ilość składników (a) - (c) wynosi 100% wagowych. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (a) co najmniej jeden metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej kobalt i nikiel, w ilości 5-100% wagowych każdego z nich. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (a) co najmniej jeden metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej ruten i pallad, w ilości 5-100% wagowych każdego z nich, w przeliczeniu na łączną ilość składników (a) - (c). 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (b) metal i/lub związek metalu wybrane z grupy obejmującej srebro, miedź, molibden, mangan, ren, ołów i fosfor. 5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (c) związek metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych, wybranego z grupy obejmującej lit, sód, potas, cez, magnez i wapń. 6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się katalizator zawierający, jako składnik (a) kobalt lub związek kobaltu. 7. Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że w przypadku stosowania jako związku wyjściowego bezwodnika kwasu benzoesowego, stosuje się katalizator zawierający jako składnik (a) pallad lub związek palladu.

7 PL B Sposób według zastrz. 1-7, znamienny tym, że uwodornianie prowadzi się w fazie ciekłej. 9. Sposób według zastrz. 1-8, znamienny tym, że uwodornianie prowadzi się w rozpuszczalniku wybranym z grupy obejmującej tetrahydrofuran, dioksan, tetrahydropiran, etery dialkilowe glikolu polietylenowego, etery monoalkilowe glikolu polietylenowego, metanol, etanol, t-butanol, cykloheksanol, wodę, kwasy karboksylowe, oraz fenole obejmujące katechinę, rezorcynę, hydrochinon, pirogalol i etery alkilowe tych fenoli. 10. Sposób według zastrz. 1-9, znamienny tym, że uwodornianie prowadzi się w rozpuszczalniku wybranym z grupy obejmującej tetrahydrofuran, dioksan, tetrahydropiran, dietery glikolu polietylenowego, monoetery glikolu polietylenowego, wodę, kwas octowy i kwas propionowy. 11. Sposób według zastrz. 1-10, znamienny tym, że uwodornianie prowadzi się w temperaturze C i pod ciśnieniem 0,1-30 MPa. 12. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że uwodornianie prowadzi się w temperaturze C i pod ciśnieniem 5-30 MPa, w obecności katalizatora zawierającego, jako składnik (a) nikiel lub kobalt. 13. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że uwodornianie prowadzi się w temperaturze C i pod ciśnieniem 0,1-15 MPa, w obecności katalizatora zawierającego jako składnik (a) pallad lub ruten.

8 8 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)