Kierunek i poziom studiów: Biotechnologia, poziom pierwszy Sylabus modułu: Zarys fizjologii zwierząt (1BT21)

Transkrypt

1 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biotechnologia, poziom pierwszy Sylabus modułu: Zarys fizjologii zwierząt (1BT21) 1. Informacje ogólne koordynator modułu dr hab. Bogdan Doleżych rok akademicki 2014/2015 semestr pierwszy forma studiów stacjonarne sposób ustalania oceny końcowej modułu Średnia ważona z zaliczenia końcowego wykładów (waga 0,4) i zaliczenia ćwiczeń (waga 0,6). 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa wykład prowadzący treści zajęć metody prowadzenia zajęć dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć obowiązkowa uzupełniająca adres strony www zajęć 1BT_21_fs01 dr hab. Bogdan Doleżych Wykłady obejmują przegląd funkcji organizmu ze szczególnym uwzględnieniem tych, jakie stanowią podstawę dalszego kształcenia kierunkowego biotechnologa (fizjologia rozrodu, fizjologia żywienia) oraz tych, które pokazują integrację funkcji na poziomie organizmu (fizjologia układu nerwowego, fizjologia regulacji hormonalnej, fizjologia wysiłku fizycznego i fizjologia homeostazy). Jak w opisie modułu Przygotowanie do kolokwiów i zaliczenia końcowego na podstawie literatury obowiązkowej Dwu lub trzygodzinne bloki wykładowe, w zależności od planu zajęć 1. D. McLaughlin, J. Stamford, D. White Fizjologia człowieka. Krótkie wykłady. PWN, Warszawa. 2. R.D. Jurd Biologia zwierząt. Krótkie wykłady. PWN, Warszawa. 1. K. Schmidt-Nielsen Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska. PWN, Warszawa. 2. I Kay Wprowadzenie do fizjologii zwierząt. PWN, Warszawa. 3. B. Doleżych i P. Łaszczyca (red) Biomedyczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń. 4. J. Jaworek Podstawy fizjologii medycznej. Wyd. Medycyna Praktyczna, Warszawa 5. W. Traczyk Fizjologia człowieka w zarysie. WL PZWL Warszawa

2 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 2 nazwa ćwiczenia laboratoryjne 1BT_21_fs02 prowadzący Zespół pracowników Katedry Fizjologii Zwierząt i Ekotoksykologii wg przydziału zajęć dydaktycznych w roku 2014/15: dr hab. Piotr Łaszczyca, dr hab. Grażyna Wilczek, mgr Agata Bednarek, mgr Marta Dziewięcka i mgr Marta Sawadro-Wieczorek. Osoba odpowiedzialna: dr hab. Grażyna Wilczek treści zajęć ĆWICZENIA LABORATORYJNE uczą studentów dokonywania obserwacji i pomiarów fizjologicznych oraz wykonywania niezbędnych obliczeń i sporządzania protokołów. Ważnym elementem ćwiczeń jest korzystanie z wirtualnych laboratoriów, filmów i animacji, pozwalających przybliżyć zagadnienia niedostępne bezpośredniej obserwacji. 1. Fizjologia pobudliwości Uwaga: Należy przynieść kalkulator liczący logarytmy lub tablice logarytmiczne Zasady obowiązujące na ćwiczeniach z fizjologii zwierząt regulamin ćwiczeń i BHP. Konwersatorium z fizjologii pobudliwości (tkanka mięśniowa i nerwowa). Obliczanie wartości potencjałów błonowych. Analiza bodźca progowego (test gorącej szklanki) [opcjonalnie]. 2. Fizjologia układu nerwowego Konwersatorium z fizjologii układu nerwowego. Anatomia i fizjologia układu nerwowego przegląd przeźroczy, modeli preparatów mikroskopowych. Badanie odruchów u człowieka (kolanowy, źreniczny, rogówkowy). Pomiar czasu reakcji prostej i reakcji z wyborem L-P metodą Boringa. Pomiar czasu reakcji prostej na bodziec wzrokowy metodą Pierona. Badanie percepcji (stereognozja, dermoleksja). 3. Fizjologia zmysłów Konwersatorium z fizjologii zmysłów. Badanie słuchu: różnicowanie przestrzenne bodźców dźwiękowych. Badanie wzroku: doświadczenie Marriote a; badanie ostrości wzroku i widzenia przestrzennego; badanie widzenia barwnego (tablice Ishihary). Estezjometria. 4. Fizjologia płynów ustrojowych. Test podsumowujący z ćwiczeń 1-3. Konwersatorium z fizjologii płynów ustrojowych Krwinki czerwone kręgowców obserwacja mikroskopowa. Oznaczanie rodzajów krwinek w preparacie barwionym leukogram Schillinga. Nauka typowania grup krwi człowieka w formie interaktywnej animacji 5. Fizjologia układu krążenia Konwersatorium z fizjologii układu krążenia. Filmy pokazowe z fizjologii układu krążenia kręgowca. Badanie czynności serca u człowieka: osłuchiwanie tonów serca; obserwacja EKG oraz fali tętna.

3 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 3 Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. Odruch włókienkowy u człowieka. Lokalna reakcja naczyniowa na anemizację tkanek. 6. Fizjologia oddychania Konwersatorium z fizjologii oddychania. Demonstracja mechaniki oddychania model Dondersa. Oznaczanie pojemności płuc i jej składowych spirometrem Barnesa. Pomiar wentylacji minutowej w spoczynku i po wysiłku. Pomiar natężonej objętości wydechowej (próba Tiffeneau) [opcjonalnie]. Próby krążeniowo oddechowe: badanie wpływu hiperwentylacji na czas dowolnego bezdechu, pomiar siły mięśni oddechowych za pomocą manometru rtęciowego, pomiar czasu bezdechu pod ciśnieniem 7. Fizjologia trawienia i przemiany materii. Test podsumowujący z ćwiczeń 4-6. Konwersatorium z fizjologii trawienia i przemiany materii. Wpływ ph i temperatury na aktywność amylazy ślinowej [opcjonalnie]. Wykrywanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. Określenie wpływu ph i temperatury na proteolityczną aktywność pepsyny. Emulgujące działanie żółci. Wyznaczanie tempa metabolizmu u bezkręgowców metodą respirometryczną [opcjonalnie]. Pomiar tempa przemian energetycznych u człowieka (ćwiczenia tablicowe). 8. Fizjologia termoregulacji i wydalania. Uwaga: Na ćwiczenia należy przynieść mocz (pobrany na czczo)! Konwersatorium z fizjologii wydalania i termoregulacji. Wpływ różnych temperatur środowiska na temperaturę ciała zwierząt stało- i zmiennocieplnych. Obserwacja naczyniowych reakcji skórnych na zmiany temperatury. Zadania z fizjologii wydalania moczu. Analiza fizyczna i biochemiczna moczu ludzkiego. 9. Fizjologia wysiłku fizycznego Uwaga: Obowiązuje strój i obuwie umożliwiające wykonywanie ćwiczeń! Konwersatorium z fizjologii wysiłku fizycznego. Wyznaczanie maksymalnego poboru tlenu na podstawie częstości tętna test Astranda. Restytucja tętna po wysiłku fizycznym na cykloergometrze. 10. Fizjologia układu hormonalnego. Test podsumowujący z ćwiczeń 7-9. metody prowadzenia zajęć dydaktycznych (kontaktowych) Konwersatorium z fizjologii układu hormonalnego. Filmy tematyczne, sesja referatowa wg uznania prowadzącego. Jak w opisie modułu 30

4 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 4 pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć obowiązkowa uzupełniająca adres strony www zajęć 70 Przygotowanie do kolokwiów na podstawie literatury obowiązkowej. Przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych z zalecanego piśmiennictwa i źródeł internetowych, samodzielne wykonanie z użyciem komputera zadanych modułów wirtualnego laboratorium i sporządzenie stosownego protokołu do okazania prowadzącemu, dokończenie sprawozdań rozpoczętych podczas ćwiczeń. Trzygodzinne bloki ćwiczeniowe, według planu zajęć 1. D. McLaughlin, J. Stamford, D. White Fizjologia człowieka. Krótkie wykłady. PWN, Warszawa. 2. R.D. Jurd Biologia zwierząt. Krótkie wykłady. PWN, Warszawa. 3. W. Traczyk Fizjologia człowieka w zarysie. WL PZWL Warszawa 1. K. Schmidt-Nielsen Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska. PWN, Warszawa. 2. I Kay Wprowadzenie do fizjologii zwierząt. PWN, Warszawa. 3. B. Doleżych i P. Łaszczyca (red) Biomedyczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń. 4. J. Jaworek Podstawy fizjologii medycznej. Wyd. Medycyna Praktyczna, Warszawa 3. Opis sposobów efektów kształcenia modułu Zaliczenie końcowe kod(-y) zajęć Kolokwium kod(-y) zajęć 1BT_21_fs01, 1BT_21_fs02, dr hab. Bogdan Doleżych 1BT_21_w01 Zaliczenie końcowe obejmuje materiał objęty wykładami i zalecanymi podręcznikami i polega na odpowiedzi na losowo wybrane 3 zagadnienia problemowe. Każda z odpowiedzi jest oceniana w skali 2 5, a warunkiem zaliczenia jest uzyskanie co najmniej 3, jako średniej z poszczególnych odpowiedzi. Pisemny sprawdzian na kartach odpowiedzi forma otwarta. 1BT_21_w02 1BT_21_fs01, 1BT_21_fs02, 1BT_21_fs03 Zespół pracowników Katedry Fizjologii Zwierząt i Ekotoksykologii wg przydziału zajęć dydaktycznych w roku 2014/15: dr hab. Piotr Łaszczyca, dr hab. Grażyna Wilczek, mgr Agata Bednarek, mgr Marta Dziewięcka i mgr Marta Sawadro-Wieczorek. Osoba odpowiedzialna: dr hab. Grażyna Wilczek Kolokwia zaliczeniowe (w formie pisemnej), obejmują materiał przerabiany na wykładach i ćwiczeniach, w oparciu o piśmiennictwo obowiązkowe. Zakresy materiału objętego kolokwiami podano w planie ćwiczeń (tabela 2 niniejszego sylabusa)

5 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 5 Ćwiczenia oceniane są systemem punktowym. Kolokwia decydują o większości punktów, możliwych do zdobycia, zgodnie z poniższym zestawieniem: Aktywny udział w konwersatorium 0-4 pkt max. 36 pkt Test podsumowujący (3 w semestrze) 0-20 pkt max. 60 pkt Referat (max. 1 w semestrze) 0-6 pkt max. 6 pkt Suma zdobytych na zajęciach punktów (maksymalnie 102) oraz spełnienie wymienionych w tabeli 3. minimów (uczestnictwo we wszystkich zaplanowanych kolokwiach, maksymalnie 2 nieobecności na zajęciach) warunkuje uzyskanie zaliczenia tym uczestnikom zajęć, którzy tych punktów uzyskają co najmniej 51, a progi ocen przedstawiają się następująco Ocena z ćwiczeń Suma uzyskanych punktów niedostateczny < 51 pkt dostateczny plus dostateczny dobry plus dobry bardzo dobry Kolokwia są przeprowadzane na wyznaczonych zajęciach. Każdy student otrzymuje losowo dobrany zestaw pytań obejmujący wyrywkowo obowiązujące treści. Ocena ciągła umiejętności praktycznych kod(-y) zajęć 1BT_21_fs02, 1BT_21_w03 Zespół pracowników Katedry Fizjologii Zwierząt i Ekotoksykologii wg przydziału zajęć dydaktycznych w roku 2014/15: dr hab. Piotr Łaszczyca, dr hab. Grażyna Wilczek, mgr Agata Bednarek, mgr Marta Dziewięcka i mgr Marta Sawadro-Wieczorek. Osoba odpowiedzialna: dr hab. Grażyna Wilczek 1. Uczestnictwo w dyskusji nad materiałem objętym poszczególnymi ćwiczeniami (program w tabeli 2) 2. Objaśnienie istoty eksperymentu 3. Poprawne zanotowanie i interpretacja uzyskanych wyników 4. Krótki referat na wybrany temat (1 w semestrze), ściśle związany z tematyką ćwiczeń i zaakceptowany przez prowadzącego zajęcia. Jest to aktywność fakultatywna, ale zgłoszenie się do referatu obliguje już do jego wygłoszenia. 1. Punkty 1 do 3 oceniane są w skali od 0 do 4, gdzie 0 odpowiada brakowi aktywności, a 4 maksymalne zaangażowanie, ocenione także maksymalnie pod względem merytorycznym. Maksymalna liczba punktów do zdobycia tej aktywności to Ocena w skali 0 6 wygłoszonego referatu, gdzie 0 to niewygłoszenie, a 6 wygłoszenie prezentacji bez błędów merytorycznych, odpowiednio głęboko naświetlającej temat i w pełni spełniającej kryteria formalne (czas prezentacji, czytelność slajdów). Aktywności są oceniane przez prowadzących podczas wszystkich zajęć.