Nr stycznia 2012

Transkrypt

1 Bank BGŻ ul. Kasprzaka 10/ Warszawa tel fax Departament Analiz Makroekonomicznych i Sektorowych BankBGZ.Research@bgz.pl Główny Ekonomista Dyrektor Departamentu Dariusz Winek tel dariusz.winek@bgz.pl Analizy rynków rolnych Marta Skrzypczyk Kierownik Zespołu; rynek mleka tel marta.skrzypczyk@bgz.pl Izabela Dabrowska-Kasiewicz rynek zbóż, środków produkcji tel izabela.dabrowska@bgz.pl Mariusz Dziwulski rynek owoców i warzyw tel mariusz.dziwulski@bgz.pl Anna Jaworowska rynek roślin oleistych tel anna.jaworowska@bgz.pl Michał Koleśnikow rynek mięsa tel michal.kolesnikow@bgz.pl Danych dostarcza: Sparks Polska, KE, Reuters GUS, MRiRW, IERiGŻ Zboża: Według szacunków ekspertów ze Strategie Grains zbiory zbóż w Europie w 2012 r. wyniosa blisko 290 mln t, wobec 285 mln t zebranych w sezonie bieżacym. Rośliny oleiste: W październiku 2011 roku odnotowano dalszy spadek krajowego przerobu rzepaku. W miesiacu tym zakłady zatrudniajace co najmniej 50 pracowników wytworzyły 46,5 tys. t surowego oleju rzepakowego, czyli o ponad 1% mniej w porównaniu z wrześniem i o prawie 22% mniej w stosunku do analogicznego okresu w 2010 roku. Mięso: Mimo tego, że przez większość 2011 r. opłacalność produkcji trzody chlewnej i kurczat brojlerów w UE rosła, to na koniec roku wciaż była niższa niż przeciętnie w poprzednich trzech latach. Na tym tle sytuacja producentów trzody chlewnej w Polsce kształtowała się bardziej korzystnie. Stosunkowo dobra jest również przeciętna dla UE opłacalność produkcji jaj konsumpcyjnych. Mleko: Utrzymuje się wzrost cen skupu mleka w Polsce. W ciagu pierwszych jedenastu miesięcy 2011 r. mleczarnie w UE-27 zakupiły 127,2 mln t mleka, tj. o ponad 2% więcej niż w analogicznym okresie 2010 roku. Owoce i warzywa: Eksport krajowych przetworów warzywnych w okresie I-X 2011 r. wyniósł 385 tys. t i był o 7% niższy w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej, zanotowano również spadek jego wartości o 2%. Pozostałe sektory: Według GUS przeciętny poziom cen gruntów ornych w III kw r. osiagn ał zł/ha, co oznacza spadek o 2,1% na przestrzeni kwartału, ale wzrost o 9,4% w relacji rocznej. W przypadku ziem oferowanych za pośrednictwem ANR, przeciętna ich cena w III kw r. była równa zł/ha, co oznacza wzrost o 13,8% r/r i 2,4% kw/kw. Ważne daty: Data do Wydarzenie Składanie w Oddziałach Regionalnych ARiMR wniosków przez Nadleśnictwa Lasów Państwowych o przyznanie pomocy z działania Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych. Ceny referencyjne/minimalne w Unii Europejskiej Produkt Cena (w EUR) Cena (w PLN*) Od Do Pszenica 101,31 EUR/t 451,64 PLN/t Buraki cukrowe 26,29 EUR/t 114,04 PLN/t Odtłuszczone mleko w proszku 169,80 EUR/ 100 kg Masło w blokach 246,39 EUR/ 100 kg Według fixingu z dnia r. z wyjatkiem buraków cukrowych, których cena w PLN została wyliczona w oparciu o średni kurs EUR/PLN z września 2011 r. Okres obowiazywania cen dotyczy ceny wyrażonej w PLN, jeżeli taka jest podana. Średniotygodniowe kursy walutowe Tydzień EUR/PLN USD/PLN GBP/PLN PLN/UAH PLN/RUB ,42 3,40 5,28 2,36 9, ,49 3,48 5,42 2,31 9, ,44 3,47 5,35 2,32 9, ,35 3,39 5,22 2,37 9,30 Niniejszy dokument jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy. Nie może on być uznany za rekomendację do dokonania jakiejkolwiek inwestycji. Wszystkie opinie i prognozy wyrażone w niniejszym dokumencie sa wyrazem oceny autorów w dniu publikacji i moga ulec zmianie bez zapowiedzi. Żadna część jak i całość utworów zawartych w publikacji AgroTydzień, nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny, mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) włacznie z szeroko pojęta digitalizacja, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. z siedziba w Warszawie. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie z naruszeniem prawa utworów zawartych w AgroTydzień, w całości lub w części, bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. jest zabronione pod groźba kary i może być ścigane prawnie.

2 Zboża Rynek europejski Wyższe zbiory zbóż w UE w 2012 roku Autorzy wydanego 19 stycznia br. raportu Strategie Grains utrzymali swoja dotychczasowa prognozę zbiorów zbóż w UE w kolejnym sezonie 2012/2013. Według ich szacunków wyniosa one blisko 290 mln t, wobec 285 mln t zebranych w sezonie bieżacym. Prognozy dla poszczególnych gatunków zbóż też nie uległy zasadniczym zmianom. W przypadku pszenicy zbiory oczekiwane sa w 2012 r. na poziomie 133,3 mln t (129,5 mln t w 2011 r.), jęczmienia 54,5 mln t (51,8 mln t w 2011 r.), a kukurydzy 62,3 mln t (65,3 mln t w 2011 r.). Warto dodać, iż eksperci francuskiej firmy analitycznej Tallage (wydawca raportu Strategie Grains) oceniaja, że w sezonie 2012/2013 wolumen importu pszenicy do Wspólnoty spadnie, mimo przewidywanego wzrostu popytu ze strony unijnych odbiorców. Z szacunków opublikowanych w raporcie wynika, że import pszenicy do UE wyniesie w przyszłym sezonie 4,3 mln t, podczas gdy w bieżacym sezonie 2011/2012 oczekiwany jest na poziomie 5,3 mln ton. Warto dodać, że jednocześnie przewiduje się zwiększenia eksportu tego zboża do 16 mln ton, wobec szacunków 14,4 mln t w trwajacym sezonie. Oznacza to poprawę w saldzie wymiany handlowej Unii Europejskiej. Jeżeli chodzi o popyt na pszenicę, to z prognoz przedstawionych przez francuskich analityków wynika, że w kolejnym sezonie 2012/2013 możliwy jest jedynie nieznaczny wzrost, o ok. 600 tys. ton, do 119 mln ton. Niemniej jednak, zarówno w przypadku trwajacego sezonu 2011/2012, jak i przyszłego 2012/2013, prognozy analityków Tallage sa optymistyczne i wskazuja na stopniowe odbudowanie się zapasów pszenicy we Wspólnocie. Według ich oceny w ostatnim dniu czerwca 2012 r. (czyli koniec sezonu 2011/2012) zapasy tego zboża w unijnych magazynach wyniosa 13,2 mln t, czyli będa o 2 mln t wyższe niż w analogicznym okresie 2011 roku. Ponadto, przewiduja oni, że w przypadku realizacji opisanych prognoz w zakresie wielkości zbiorów, zapotrzebowania oraz zmian w handlu zagranicznym kolejny sezon przyniesie dalsza odbudowę zapasów, które na koniec czerwca 2013 roku osiagn a poziom 15,8 mln ton. Przedstawione w styczniowym raporcie Strategie Grains spojrzenie na rozwój sytuacji popytowo-podażowej na wspólnotowym rynku pszenicy należy uznać za optymistyczne. Realizacja tych oczekiwań byłaby czynnikiem działajacym w kierunku spadku cen zbóż. W swojej analizie skoncentrowaliśmy się na pszenicy, gdyż w naszej ocenie sytuacja na tym rynku ma największy wpływ na kształtowanie się ogólnych tendencji na wspólnotowym rynku zbóż - ceny pszenicy silnie wpływaja na kształtowanie się cen pozostałych zboż. Jednakże w ostatniej dekadzie czynni popytowo - podażowe na rynku unijnym maja coraz mniejszy wpływ na poziom cen. Wraz z liberalizacja Wspólnej Polityki Rolnej rośnie znacznie m.in. tendencji globalnych, polityki handlowej w różnych regionach świata oraz nastrojów na rynkach terminowych. 2 AgroTydzień Przeciętne ceny (PLN/t; bez VAT) płacone przez przedsiębiorstwa dokonujace zakupu zbóż ( ) Towar Rodzaj Polska Makroregiony Centralno- Północno- Wschodni Południowy Zachodni Pszenica Kons Pasz Kons Żyto Pasz Jęczmień Kons. 752 nld nld 728 Pasz Brow. 864 nld nld 901 Kukurydza Pasz Owies Kons Pasz. 635 nld 638 Pszenżyto Pasz Makroregiony: Centralno-Wschodni: lubelskie, łódzkie, mazowieckie, podlaskie, warmińsko-mazurskie; Południowy: dolnoślaskie, małopolskie, opolskie, świętokrzyskie, podkarpackie, ślaskie; Północno-Zachodni: kujawsko-pomorskie, lubuskie, pomorskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie nld niewystarczajaca liczba danych Dynamika (%) średnich cen zakupu zbóż w Polsce Tydzień Pszenica Żyto Jęczmień Kukurydza kons. kons. paszowy paszowa t ( ) PLN/t 799,6 861,7 781,7 771,8 t /t-1 ( ) 0,07 5,46 1,95 3,70 t/t-2 ( ) 0,13-0,73 1,52 6,35 t/t-3 ( ) 0,22-2,33 3,47 7,31 t/t-4 ( ) 0,75-0,15 5,26 7,76 r/r -12,84 14,44 2,71-8,80 Źródło: opracowanie własne na podstawie MRiRW Źródło: GUS Przeciętne ceny skupu zbóż w Polsce (dane miesięczne) Ceny zbóż w UE-27 (EUR/t; ( ) Pszenica zmiana Jęczmień zmiana Kukurydza zmiana konsum. tyg. (%) paszowy tyg. (%) paszowa tyg. (%) Hiszpania 211 bd 205 bd 211 bd Niemcy 198-2, , ,25 Czechy 178 2,32 bd bd bd bd Słowacja 181 bd 160 bd 170 bd Węgry 160 bd 155 bd 155 bd UE , , ,43 Polska 179 0, , ,22 UE-27= Ceny zbóż na giełdach światowych (USD/t) z r. Giełda Zboże III 12 V 12 VII 12 IX12 CBOT kukurydza 240,00 242,40 244,60 226,52 pszenica SRW 224,28 230,90 236,48 242,58 MGE pszenica DNS 293,43 287,11 284,40 277,49 KCBT pszenica HRW 245,08 248,24 251,77 256,84 MATIF pszenica 198,50 193,75 183,75 (VIII) 187,50 (XI) LIFFE pszenica 157,00 (I) 158,15 (III) 158,00 (V) 159,25 (VII) Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; KCBT - Kansas City Board of Trade; MGE - Minneapolis Grain Exchange; MATIF - Marche a Terme International de France (EUR/t) LIFFE - London International Financial Futures and Options Exchange (GBP/t)

3 Oleiste Rynek krajowy Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2010 wskazuja, że w 2010 roku uprawa rzepaku i rzepiku w Polsce zajmowało się gospodarstw, z czego prowadziło uprawę rzepaku ozimego, natomiast 3232 jarego. Powierzchnia zasiewów upraw rzepaku i rzepiku w 2010 roku została oszacowana na 946,1 tys. ha. Najwięcej rzepaku uprawiano w województwach wielkopolskim (ok. 15% areału upraw rzepaku ogółem w Polsce), dolnoślaskim i kujawsko-pomorskim (po ok. 13%) oraz zachodniopomorskim (12%). Dynamika (%) średnich cen sprzedaży (bez VAT) ( ) Tydzień Rzepak Olej rzepakowy Śruta Makuch rafinowany rzepakowa rzepakowy (PLN/t) (PLN/t) (PLN/t) (PLN/t) t ( ) t/t-1 ( ) 0,05-0,60 4,57-0,36 t/t-2 ( ) 4,44 7,14 6,14 3,08 t/t-3 ( ) 4,28 6,02 8,58 2,20 t/t-4 ( ) 3,79 5,16 11,13 0,72 r/r 31,32 18,32-5,72 4,76 Światowe ceny olejów i oleistych W październiku nastapił dalszy spadek krajowego przerobu rzepaku W październiku 2011 roku odnotowano dalszy spadek krajowego przerobu rzepaku. Jak podaje IERiGŻ w swojej ostatniej publikacji Rynek rolny, w miesiacu tym zakłady zatrudniajace co najmniej 50 pracowników wytworzyły 46,5 tys. t surowego oleju rzepakowego, czyli o ponad 1% mniej w porównaniu z wrześniem i o prawie 22% mniej w stosunku do analogicznego okresu w 2010 roku. Dostępne dane wskazuja, że od poczatku bieżacego sezonu 2011/ w miesiacach lipiec -październik łaczna produkcja oleju rzepakowego surowego wyniosła 182,3 tys. t wobec 231,2 tys. t w tym samym okresie 2010 roku (spadek o 21%). W warunkach mniejszej produkcji oleju rzepakowego w Polsce, nastapił wzrost jego importu i spadek eksportu. Wstępne dane handlowe pokazuja, że w okresie lipiec - październik 2011 przywóz oleju wyniósł 30,6 tys. t (tj. o blisko 80% więcej niż w analogicznym okresie w 2010 roku). Jednocześnie eksport oleju rzepakowego obniżył się do 65,8 tys. t (o 6% r/r). Źródło: Oil World Ceny produktów oleistych na giełdach światowych z r. Termin CBOT MATIF (EUR/t) dostawysoja USD/t śruta sojowa USD/short t (ok. 907 kg) rzepak III ,15 311,90 448,75 (II) V ,23 313,90 434,50 VII ,40 316,30 - VIII ,36 315,80 410,75 IX ,84 314,10 Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; MATIF - Marche a Terme International de France Rynek światowy Wyższe notowania cen soi, niewielkie zmiany cen rzepaku W ostatni piatek 20.01, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (marzec 2012) wyniosła 436,15 USD/t i była o 2,5% wyższa niż przed tygodniem. Cena soi z terminem realizacji w maju 2012 roku wzrosła o 2,4% i wyniosła 439,23 USD/t. Wzrost notowań cen soi był głównie wynikiem pojawiajacych się sygnałów o rosnacych zakupach soi ze strony Chin oraz niepewności inwestorów co do wielkości strat w uprawach soi w Argentynie i Brazylii w zwiazku z susza (za Sparks). Jeśli chodzi o notowania cen rzepaku, w piatek na giełdzie MATIF osiagnęły one poziom 448,75 EUR/t w kontrakcie najbliższym (luty 2012), co oznacza spadek o 0,4% w stosunku do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie majowym ,50 EUR/t (wzrost o 0,1% t/t). 3 AgroTydzień

4 Mięso Przeciętne ceny żywca (PLN/kg; bez VAT) ( ) Rynek europejski Opłacalność produkcji zwierzęcej w UE i w Polsce Z najnowszych danych Komisji Europejskiej (KE) wynika, że w grudniu 2011 r. po raz kolejny poprawiła się relacja cen żywca i jaj do cen pasz w UE. Po wielu miesiacach niskiej opłacalności w produkcji zwierzęcej, obecnie powraca ona do przeciętnych poziomów. Sytuacja na rynku trzody chlewnej Według wyliczeń KE w grudniu przeciętna relacja cen trzody chlewnej do cen pasz wyniosła 5,9:1. Była to najwyższa relacja od września 2010 roku. Jednakże z drugiej strony warto zauważyć, że przez dwa lata w okresie od sierpnia 2008 r. do sierpnia 2010 r. relacja ta nie spadała poniżej poziomu 6,0:1. Czyli można powiedzieć, że w grudniu 2011 r., po jedenastu miesiacach ciagłego wzrostu, relacja ta dopiero zaczęła zbliżać się do normalnych poziomów. Co więcej, obserwowane w styczniu br. spadki cen trzody chlewnej w UE i jednocześnie wyższe ceny zbóż i roślin oleistych na rynkach światowych, moga spowodować ponowny jej spadek. Sytuacja ta może stanowić czynnik opóźniajacy ewentualna odbudowę produkcji trzody chlewnej w UE. Na tym tle sytuacja na rynku w Polsce w grudniu kształtowała się bardziej korzystnie z punktu widzenia producentów trzody chlewnej. Ceny trzody wzrosły powyżej przeciętnej ceny unijnej, a ceny pasz kontynuowały stopniowe spadki. Relacja cen żywca do cen pasz była najwyższa od lata 2009 r., kiedy sytuacja producentów była naprawdę dobra. Prawdopodobnie ta sytuacja już spowodowała wzrost zainteresowania tuczem trzody chlewnej - widać to np. w wysokich cenach prosiat. Jednakże głębokie spadki cen trzody w styczniu br. utrudniaja jednoznaczna ocenę perspektyw. Jeśli styczniowe spadki okaża się krótkotrwałe i w kolejnych miesiacach trzoda wyraźnie podrożeje, już w połowie 2012 r. krajowe pogłowie trzody chlewnej może zaczać rosnać. Gdyby dodatkowo wzrosty cen trzody były duże, ceny pasz nie zaczęłyby znaczaco rosnać, a import prosiat byłby na wysokim poziomie, niewykluczony jest nawet scenariusz, że już w marcu pogłowie trzody chlewnej wzrośnie. Oceniamy jednak, że szanse jego realizacji nie sa duże. Sytuacja na rynku drobiu i jaj Podobnie jak na rynku trzody kształtuje się sytuacja na rynku kurczat brojlerów. Mimo tego, że opłacalność od lutego ub.r. rosła (poza krótkim okresem stabilizacji w miesiacach październik-listopad 2011 r.), to w grudniu 2011 r. wciaż kształtowała się na poziomie niższym niż przeciętnie w grudniu w latach Lepiej za to wygladała sytuacja na unijnym rynku jaj konsumpcyjnych. W tym przypadku poprawa opłacalności była bardzo szybka i duża. Sytuacja uległa praktycznie odwróceniu w przeciagu kilku miesięcy. O ile jeszcze w czerwcu 2011 r. relacja cen jaj i pasz była na poziomie o 16% niższym niż przeciętnie w czerwcu w latach , to w grudniu ub.r. była już o 7% wyższa niż przeciętnie w grudniu w poprzednich trzech latach. Opłacalność ta była na najlepszym poziomie od maja 2010 roku. Towar Polska Makroregiony Północny Centralny Pd.-Wsch. Zachodni Trzoda chlewna 5,05 5,14 5,02 5,04 5,03 Prosięta do 20 kg 163,38 138,61 160,52 175,96 152,51 Byki do 2 lat (URO) 7,64 7,44 7,69 7,64 - Byki >2 lat (R) 7,64 7,52 7,71 7,59 - Krowy (ROP) 5,10 4,98 5,07 5,17 - Jałówki (URO) 6,23 6,02 6,30 6,26 - Bydło ogółem 6,51 6,17 6,59 6,54 - Kurczęta brojlery 3,54 3,62 3,52 3,50 3,55 Indory 5,98 6,02 5,87-5,92 Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie, małopolskie, ślaskie; Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. Region zachodni dla bydła został częściowo właczony do regionu centralnego i północnego. PLN/szt. Dynamika (%) średnich cen skupu żywca w Polsce Tydzień Trzoda chlewna Bydło Kurczęta Indory t ( ) 5,05 PLN/kg 6,51 PLN/kg 3,54 PLN/kg 5,98 PLN/kg t/t-1 (2-8.01) -4,1 1,9-0,1-0,8 t/t-2 ( ) -8,1 1,6-1,0 0,6 t/t-3 ( ) -10,0 3,1-1,2 0,5 t/t-4 ( ) -10,6 3,1-2,1-0,8 r/r 31,0 23,5 6,9 20,8 Średnie ceny skupu żywca w Polsce (notowania miesięczne) Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS Ceny referencyjne żywca i mięsa w wybranych krajach UE ( ) Trzoda chlewna E+S Bydło kl. U+R+O Kurczęta tuszki 65% EUR/100 kg mps EUR/100 kg mpc EUR/100 kg Niemcy 148,92 374,50 253,00 Francja 144,00 389,32 225,00 Holandia 134,64 309,65 188,00 Dania 139,86 375,60 227,27 Polska 151,59 326,50 120,47 Czechy 165,39 325,51 165,86 Węgry 157,89 258,35 143,37 Litwa 159,20 295,55 157,61 Słowacja 167,51 336,23 181,33 Rumunia 161,20 250,37 153,34 UE średnio 150,27 377,27 184,67 Źródło: KE 4 AgroTydzień

5 Mleko Rynek krajowy Przez cały ubiegły rok na rynku mleka utrzymywała się wzrostowa tendencja cen skupu, niewielkie spadki zaobserwowano jedynie w miesiacach letnich. Według najnowszych danych GUS, w grudniu mleczarnie za surowiec płaciły przeciętnie 129,28 zł/hl, tj. więcej o prawie 2% wobec listopada ub. r. i o ponad 9% w relacji rocznej. Jednocześnie cena mleka przekroczyła o 19% średnia cenę notowana w grudniu w przeciagu ostatnich pięciu lat i była jedynie o 2% niższa od rekordu ustanowionego pod koniec 2007 roku (132,15 zł/hl). Warto zwrócić uwagę na rosnace w ostatnich miesiacach regionalne zróżnicowanie cen. W grudniu ub. r. mleko podrożało w największym stopniu w województwach o najwyższych cenach skupu, tj. podlaskim o ponad 5% w relacji miesięcznej do 143,82 zł/h warmińsko-mazurskim o ponad 4% do 135,76 zł/hl, ale także w mazowieckim o 5% do 132,33 zł/hl. W tym samym czasie jedynym regionem, w którym odnotowano spadki cen (o prawie 2% m/m do 110,04 PLN/hl) było województwo małopolskie, gdzie mleko w skupie jest najtańsze. W 2012 r. prawdopodobnie wyhamowaniu ulegnie wzrostowa dynamika cen skupu mleka, w dalszych miesiacach możliwe sa nawet ich spadki. Niemniej oceniamy, że pozostana one na relatywnie wysokim poziomie. Przeciętne ceny mleka i jego przetworów (PLN/100 kg; bez VAT) ( ) Towar Polska Makroregiony Północny Centralny Pd.-Wsch. Zachodni Mleko surowe 127,94 131,41 127,67 122,13 123,93 PMP 1 252, , , , ,12 OMP 1 005, , , ,54 973,17 Masło w blok , , , , ,17 Masło konfek , , , , ,86 Ser Edamski 1 401, , , ,16 nld Ser Gouda 1 407, , , , ,72 Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie, małopolskie, ślaskie; Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. Dane za listopad 2011 r. Średnie ceny sprzedaży bydła mlecznego na targowiskach (PLN/szt.) ( ) Kategoria bydła Cena zmiana tyg. (w %) zmiana roczna (w %) Jałówki cielne 3000,00-14,3 Krowy mleczne 2875,00 0,0 15,3 Ceny produktów mleczarskich (bez VAT) w Polsce (notowania miesięczne) Rynek europejski Wolumen i ceny skupu mleka w UE Na rynku unijnym przez ostatnie dwa lata (z przerwa w marcu i kwietniu 2011 r.) rosły ceny skupu mleka. Według danych Komisji Europejskiej, w listopadzie ub. r. średnia ważona cena surowca ukształtowała się na poziomie 35,2 eur/100 kg, tj. o prawie 1% wyższym niż w październiku 2011 roku. Jednocześnie mleczarnie płaciły o prawie 6% więcej w porównaniu do analogicznego okresu 2010 roku. Największe zmiany ceny (wzrost o prawie 4% w relacji miesięcznej) odnotowano w Austrii, a w przypadku liczacych się producentów mleka we Francji i w Niemczech wzrost o ponad 1%. Rosnacym cenom towarzyszył wzrost wolumenu skupu mleka. W ciagu pierwszych jedenastu miesięcy 2011 r. mleczarnie w UE-27 zakupiły ogółem 127,2 mln t surowca, tj. o ponad 2% więcej niż w analogicznym okresie 2010 roku. W największym stopniu produkcja towarowa zwiększyła się we Francji o prawie 7% spadki odnotowano natomiast w Danii (o około 1%), Grecji (o prawie 8%), na Węgrzech (o 3%) i we Włoszech (o ponad 1%). W samym listopadzie skup mleka w UE-27 wyniósł 10,6 mln t, tj. o ponad 1% więcej w relacji rocznej, w tym w krajach przyjętych do Wspólnoty po 2004 r. przyrost przekroczył 6%. Dynamika (%) cen głównych wyrobów mleczarskich w Polsce Tydzień Masło ekstra w blokach OMP Ser Edamski (PLN/100 kg) (PLN/100 kg) (PLN/100 kg) t ( ) 1 477, , ,20 t/t-1 ( ) 0,4-0,6 0,0 t/t-2 ( ) 1,9 2,4 1,4 t/t-3 ( ) -0,1 1,4 1,4 t/t-4 ( ) -1,5 0,2 0,8 r/r 8,1 14,5 7,2 Ceny skupu oraz zbytu mleka i przetworów mleczarskich w wybranych krajach UE ( ) oraz ceny eksportowe w portach Oceanii i Europy Zachodniej ( ; F.O.B.) w EUR/100kg Mleko surowe* OMP Masło ekstra (w blokach) Niemcy 36, Francja 34, Holandia 37, Polska 28, Czechy 32, Słowacja 32, Oceania 29,45** Europa Zachodnia Stałe refundacje - 0,00 0,00 Refundacje przetargowe - - -, USDA-Agricultural Marketing Service, KE Dane za listopad 2011 r. Nowa Zelandia, Fonterra, listopad 2011 r. 5 AgroTydzień

6 Owoce i warzywa Rynek krajowy Eksport przetworów warzywnych w okresie I-X 1011 Z danych opublikowanych przez IERiGŻ-PIB w Rynku rolnym (styczeń 2012), wynika, że w okresie od stycznia do października 2011 roku eksport przetworów warzywnych z Polski ukształtował się na poziomie 385 tys. t i był o blisko 7% niższy niż w tym samym okresie rok wcześniej. Było to konsekwencja przede wszystkim spadku eksportu warzyw mrożonych, majacych największy udział w strukturze eksportu krajowych przetworów warzywnych - o 10,2% do poziomu 260 tys. t. Zmniejszenie się eksportu mrożonych warzyw nastapiło mimo wzrostu wolumenu krajowej produkcji tych produktów. Według GUS, w pierwszych 10 miesiacach 2011 roku zakłady, w których liczba pracujacych wynosiła 50 osób i więcej, wyprodukowały 416 tys. ton mrożonych warzyw, tj. o 4,2% więcej w porównaniu do analogicznego okresu w roku poprzednim, co było możliwe między innymi dzięki znacznie lepszym zbiorom warzyw w kraju. Wzrost produkcji widoczny był szczególnie we wrześniu, kiedy to wyprodukowano 74 tys. mrożonek warzywnych - aż o 20,3% więcej w relacji do września roku poprzedniego. W omawianym okresie (I-X 2011 r.) nastapił również spadek sprzedaży za granicę suszy, a także konserw warzywnych, odpowiednio o 11 i 2% r/r. Nieznaczenie wzrósł natomiast eksport marynat z warzyw (o 0,5% do poziomu 25 tys. t), mimo spadku ich produkcji aż o ponad 9%. Spadek wolumenu eksportu krajowych przetworów warzywnych odbił się negatywnie na jego wartości. Według informacji podanych przez IERiGŻ-PIB, w analizowanym okresie został on wyceniony na 278 tys. euro, tj. na poziomie o 2% niższym w porównaniu do pierwszych 10 miesięcy 2010 roku. Korzystnym zjawiskiem dla eksporterów było jednak osłabienie się złotego wobec euro w drugiej połowie roku, które przełożyło się na poprawę opłacalności sprzedaży produktów za granicę. Pozytywnie na sytuację w branży przetwórczej w tym okresie wpływał także dostęp do taniego surowca, ceny znacznej części krajowych warzyw były bowiem znacznie niższe w porównaniu do roku poprzedniego. Ceny skupu netto w zakładach przetwórczych i chłodniach w dniu (PLN/kg) Ceny hurtowe owoców na giełdach towarowych (PLN/kg) Bronisze Lublin Poznań Min Max Min Max Min Max Krajowe Gruszki 2,50 3,20 2,50 3,50 2,00 3,50 Jabłka Gala 1,66 2,00 1,47 1,73 1,33 2,13 Jonagold 1,20 1,66 1,47 1,73 1,33 1,87 Ligol 1,20 1,66 1,20 1,87 1,33 1,87 Lobo 1,33 2,00 1,33 1,87 1,33 2,00 Szampion 1,00 1,66 1,20 1,87 1,33 2,00 Importowane Banany 3,90 4,33 3,90 4,20 3,61 4,28 Cytryny 3,30 4,00 2,80 4,00 3,20 3,80 Pomarańcze 3,50 4,50 2,50 4,00 3,00 4,30 Ceny hurtowe warzyw na giełdach towarowych (PLN/kg) Bronisze Lublin Poznań Min Max Min Max Min Max Krajowe Buraki ćwikłowe 0,40 0,60 0,80 0,80 0,60 0,80 Cebula biała 0,30 0,45 0,50 0,60 0,50 0,60 Kapusta biała 0,30 0,50 0,32 0,40 0,28 0,32 Marchew 0,60 0,80 0,80 0,80 0,80 1,00 Ogórki krótkie 9,00 12,00 10,00 10,00 Pietruszka 2,00 2,75 2,40 2,40 1,80 2,40 Selery 1,00 1,60 1,60 2,00 1,40 1,60 Ziemniaki 0,30 0,45 0,40 0,50 0,27 0,33 Pieczarki 5,50 6,50 5,50 6,00 4,25 5,50 Importowane Ogórki długie 5,00 5,80 5,30 6,00 5,33 6,22 Papryka czerwona 8,50 12,00 8,00 9,00 8,60 9,60 Pomidory 6,50 7,20 6,00 8,00 4,83 7,67 Średnie miesięczne ceny skupu wybranych owoców Średnie miesięczne ceny skupu wybranych warzyw Jabłka Cebula Kapusta Województwo przemysł. obierana biała Kujawsko-Pomorskie 0,45lz-0,50lz 0,20lz Lubuskie 0,30lz Łódzkie 0,60 Mazowieckie 0,75lz Średnio 0,60-0,75lz 0,48lz 0,25lz Tydzień wcześniej 0,75lz 0,48lz 0,25lz Przed rokiem - 1,60 0,70 Źródło:Dane zbierane przez ZEO-IERIGŻ-PIB (w ramach Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej) lz-ceny loco zakład 6 AgroTydzień

7 Pozostałe sektory Ceny ziemi Roczna dynamika wzrostu przeciętnych cen gruntów ornych w obrocie międzysasiedzkim zwiększyła się z ok. 6,5% w III kw r. do ok. 9,4% w III kw r. Według GUS przeciętny poziom cen gruntów ornych na tym rynku w III kw r. osiagn ał zł/ha, co oznacza spadek o 2,1% na przestrzeni kwartału. Wzrost popytu na ziemię rolna, a tym samym jej cen w relacji rocznej, był determinowany wysokimi cenami płodów rolnych, w szczególności cenami zbóż i rzepaku. Natomiast kwartalny spadek ma charakter sezonowy. W przypadku ziem oferowanych za pośrednictwem ANR, przeciętna ich cena w III kw r. była równa zł/ha, co oznacza wzrost o 13,8% r/r i 2,4% kw/kw. Co więcej, z informacji Agencji wynika, że średnia cena ziemi w całym 2011 r. przekroczyła 17 tys. zł/ha. A zatem ceny w ostatnim kwartale ubiegłego roku również wzrosły. Ponadto, ANR w 2011 r. sprzedała ponad 125 tys. ha gruntów, czyli o 30% więcej w porównaniu do 2010 r. Wskazany poziom sprzedaży, najwyższy od 9 lat, został osiagnięty pośrednio dzięki rekordowej liczbie ponad 92,5 tys. przetargów (prawie dwukrotnie więcej względem 2008 r.). W III kw r. najwyższy wzrost cen ziemi w obrocie międzysasiedzkim, i o 10,8% w skali roku (do zł/ha), odnotowano w przypadku gruntów słabych (V-VI klasa bonitacyjna). Równie mocno, bo o 9,0% r/r, do poziomu zł/ha, wzrosły ceny gruntów dobrych (I-IIIa klasa bonitacyjna). Dla porównania przeciętny koszt nabycia gruntów średnich (IIIb i IV) w okresie rocznym zwiększył się o 8,0%, osiagaj ac poziom równy zł/ha. W dalszym ciagu w obrocie międzysasiedzkim najwyższe średnie ceny sprzedaży osiagaj a grunty rolne zlokalizowane na terenach woj. wielkopolskiego oraz kujawskopomorskiego. Ceny ziemi w obrocie prywatnym na tych obszarach w III kw r. ukształtowały się odpowiednio na średnim poziomie zł/ha (wzrost o 5,5% r/r i spadek o 4,8% kw/kw) oraz PLN/ha (wzrost o 5,7% r/r i spadek o 0,8% kw/kw). Natomiast najtańsze ziemie, to nadal region woj. podkarpackiego, ze średnia cena zł/ha. Poprawa opłacalności produkcji rolnej, a tym samym kondycji finansowej gospodarstw rolnych sprzyja wzrostowi popytu na ziemię. Wspierany jest on również kredytami preferencyjnymi na zakup ziemi, a także możliwościa sprzedaży gruntów przez ANR na raty. Utrzymywanie się wysokich cen surowców rolnych będzie w 2012 r. sprzyjało popytowi na ziemię. Oczekujemy, że wzrost cen gruntów ornych w I kw r. wyniesie ok. 6% r/r, choć nie wykluczamy istotnych wzrostów w przypadku sprzedaży jednostkowych, szczególnie atrakcyjnych nieruchomości rolnych. W dłuższej perspektywie na kształtowanie się cen ziemi będzie miała też wpływ realizacja procesu nowelizacji ustawy o gospodarowaniu gruntami Skarbu Państwa i tzw. wyłaczenia ziemi. Ceny surowców energetycznych (PLN/l) (Olej napędowy, LPG ; Olej opałowy 20.01) Rodzaj Olej napędowy LPG Olej opałowy pn. centr. pd.-wsch. zach. Cena 5,76 2,84 4,24 4,25 4,23 4,23 Opracowanie na podstawie danych ze stron Ceny detaliczne środków do produkcji rolnej (z VAT) grudzień 2011 Nawozy PLN/t Środ. ochr. roślin Azotowe Herbicydy PLN/l Saletra amonowa 34% Roundup 360 SL - Siarczan amonowy 20% Expert Met 56 WG /kg Mocznik Lantipur Flo 500 SC Saletrzak Glean 75 WG /100g Potasowe Butisan Star 416 SC Sól potasowa 60% Fungicydy Siarczan potasu Amistar 250SC Fosforowe Horizon 250 EW Superfosfat 40% Tilt Turbo 575 EC Superfosfat 20% Ridomil Gold MZ68WG 68-71/kg Fosforan amonu Insektycydy Wapniowe Bi 58 Nowy 400 EC Saletra wapniowa - Fury 100 EW Wapno tlenkowe 50% Calypso 480 SC /200ml Wieloskładnikowe Materiał siewny PLN/100kg Polifoska max Pszenica oz Polifoska Jęczmień oz Polifoska Pszenżyto oz Polifoska Żyto Polifoska Polifoska Polimag S Rzepak oz.*** Średnie ceny wg przeprowadzonej ankiety w dniach r.; Średnie ceny netto w kraju wg Polskiej Izby Nasiennej z września 2011 r. Średnie ceny za koszt materiału siewniego na 1 ha Ceny sprzedaży pełnoporcjowych mieszanek paszowych (bez VAT) (PLN/t) Miesiac X 11 XI 11 XII 11 XII 11/XII 10 Bydło Krowy mleczne ,8 % Cielęta ,1 % Mlekozastępcze ,1 % Drób Kurczęta - grower/finisher ,6 % Indyki - grower/finisher ,5 % Nioski ,0 % Trzoda chlewna Prestarter/starter ,8 % Grower/finisher ,0 % Lochy ,4 % Średnie ceny gruntów ornych w obrocie prywatnym (PLN) (III kw r.) Województwo Przeciętnie Dobre (I-IIIa) Średnie (IIIb-IV) Słabe (V-VI) Dolnoślaskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Ślaskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Polska Źródło: GUS 7 AgroTydzień