Nr grudnia 2010

Transkrypt

1 Bank BGŻ ul. Kasprzaka 10/ Warszawa tel. (22) fax. (22) Departament Analiz Makroekonomicznych i Sektorowych BankBGZ.Research@bgz.pl Główny Ekonomista Dyrektor Departamentu Dariusz Winek tel dariusz.winek@bgz.pl Analizy rynków rolnych Marta Skrzypczyk Kierownik Zespołu; rynek mleka tel marta.skrzypczyk@bgz.pl Izabela Dabrowska-Kasiewicz rynek zbóż, środków produkcji tel izabela.dabrowska@bgz.pl Anna Jaworowska rynek owoców i warzyw oraz roślin oleistych tel anna.jaworowska@bgz.pl Michał Koleśnikow rynek mięsa tel michal.kolesnikow@bgz.pl Analizy regionalne i rynku nieruchomości Monika Dybciak monika.dybciak@bgz.pl Analizy makroekonomiczne Piotr Popławski piotr.poplawski@bgz.pl Danych dostarcza: Sparks Polska, KE, Reuters GUS, MRiRW, IERiGŻ Zboża: Na poczatku grudnia w Polsce odnotowano podwyżki cen zbóż, które były zarówno wynikiem nastrojów na rynku globalnym, jak i sytuacji w kraju, gdzie silne opady śniegu spowodowały znaczne utrudnienia w transporcie. Według najnowszej prognozy Międzynarodowej Rady Zbożowej światowy handel mak a w sezonie 2010/2011 spadnie w skali roku o 1 mln t i jego wolumen wyniesie 12,2 mln ton. Rośliny oleiste: Z danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, iż w tygodniu listopada br. ceny rzepaku w dalszym ciagu rosły i przeciętnie w kraju przedsiębiorstwa za ten surowiec płaciły PLN/t (1,1% t/t). Światowa produkcja soi w sezonie 2010/2011 szacowana jest przez Międzynarodowa Radę Zbożowa na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznego 259 mln t, jednakże wolumen światowego handlu ma wzrosnać o 4 mln t do rekordowego poziomu 96 mln ton. Mięso: Cena zakupu bydła osiagnęła poziom 5 PLN/kg żywca i jest najwyższa od półtora roku. Wg Komisji Europejskiej w bieżacym roku produkcja jaj w UE minimalnie się obniży. Natomiast w przyszłym roku oczekiwany jest jej wzrost o 1,3%. Mleko: W okresie styczeń-październik wzrosło przetwórstwo mleka na jogurty i sery świeże przy spadku produkcji pozostałych artykułów mleczarskich. Według prognoz KE dostawy mleka w 2010 r. w UE-27 zwiększa się o 0,9% do 133,7 mln ton, natomiast w samej UE-10 spadna o 2,7% do 16,5 mln ton. Środki produkcji: Ceny nawozów w listopadzie w dalszym ciagu rosły. Szczególnie widoczne były podwyżki cen nawozów wieloskładnikowych. Ważne daty: Data od od Wydarzenie ARiMR rozpoczęła przyjmowanie wniosków o przyznanie wsparcia z działania Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów. Drugi nabór wniosków o wsparcie na odbudowę gospodarstw zniszczonych przez tegoroczne powodzie Ceny referencyjne/minimalne w Unii Europejskiej Produkt Cena (w EUR) Cena (w PLN*) Od Do Pszenica 101,31 EUR/t 420,39 PLN/t Buraki cukrowe 26,29 EUR/t 103,97 PLN/t Odtłuszczone mleko w proszku 169,80 EUR/ 100 kg Masło w blokach 246,39 EUR/ 100 kg Według fixingu z dnia r. z wyjatkiem buraków cukrowych - w oparciu o średni kurs EUR/PLN z września 2010 r. Średniotygodniowe kursy walutowe Tydzień EUR/PLN USD/PLN GBP/PLN PLN/UAH PLN/RUB ,92 2,85 4,57 2,79 10, ,94 2,88 4,63 2,75 10, ,98 2,98 4,70 2,67 10, ,01 3,05 4,76 2,62 10,29 Niniejszy dokument jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy. Nie może on być uznany za rekomendację do dokonania jakiejkolwiek inwestycji. Wszystkie opinie i prognozy wyrażone w niniejszym dokumencie sa wyrazem oceny autorów w dniu publikacji i moga ulec zmianie bez zapowiedzi. Żadna część jak i całość utworów zawartych w AgroTydzień, nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) włacznie z kopiowaniem, szeroko pojęta digitalizacja, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. z siedziba w Warszawie. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie z naruszeniem prawa utworów zawartych w AgroTydzień, w całości lub w części, bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. jest zabronione pod groźba kary i może być ścigane prawnie.

2 Zboża Na poczatku grudnia w Polsce odnotowano podwyżki cen zbóż, które były zarówno wynikiem nastrojów na rynku globalnym, jak i sytuacji w kraju, gdzie silne opady śniegu spowodowały znaczne utrudnienia w transporcie. Obecna sytuacja przypomina ta sprzed roku, gdzie w grudniu i styczniu odnotowano silne wzrosty cen, które były wynikiem nie tylko czynników sezonowych, lecz także braku możliwości zrealizowania dostaw surowca w zwiazku z nieprzejezdnościa wielu dróg. Według informacji Sparksa, ceny płacone za pszenicę paszowa w dniu 1 grudnia br. w monitorowanych zakładach kształtowały się w przedziale PLN/t wobec PLN/t przed tygodniem. W analizowanym okresie wzrosły również ceny jęczmienia paszowego. Przeciętnie w wybranych przedsiębiorstwach oferowano za to zboże od 650PLN/t do 700 PLN/t. Ceny skupu ziarna kukurydzy wynosiły w tym czsie PLN/t. Na poczatku grudnia wzrosły także ceny zbóż konsumpcyjnych. Ceny pszenicy konsumpcyjnej wahały się wg Saprksa w przedziale PLN/t, a żyta konsumpcyjnego PLN/t(wszystkie ceny netto, loco magazyn kupujacego). Rynek światowy Według opublikowanej pod koniec listopada prognozy Międzynarodowej Rady Zbożowej światowy handel mak a w sezonie 2010/2011 spadnie w skali roku o 1 mln t i jego wolumen wyniesie 12,2 mln ton. Pozycję dwóch największych eksporterów tego surowca utrzymał Kazachstan, który oczekuje się, iż w bieżacym sezonie wyeksportuje 3,3 mln t zbóż oraz Turcja o potencjale 2,4 mln ton. W stosunku do sezonu ubiegłego oznacza to w przypadku obydwu tych państw spadek wolumenu o 200 tys. ton. Warto zwrócić również uwagę na zmianę szacunków w przypadku Rosji i Ukrainy. W ostatniej prognozie opublikowanej w sierpniu Rada szacowała, iż eksport maki z Rosji w sezonie 2010/2011 spadnie z 400 tys. t do 10 tys. t, natomiast w listopadzie zweryfikowała swoje oczekiwania i podniosła prognozę do 500 tys. ton. Zmianę tę uzasadniła zapowiedzianym zniesieniem zakazu eksportu maki z Rosji z dniem 1 stycznia 2011 roku. W przypadku Ukrainy odwrotnie, Rada obniżyła dotychczasowa prognozę z 200 tys. t do 75 tys. t, wobec 165 tys. t wyeksportowanych w sezonie 2009/2010. Zmiana oszacowań dla Ukrainy uzasadniona została spadkiem wywozu tego surowca w pierwszych miesiacach tego roku o 65% w stosunku do analogicznego okresu przed rokiem, co było głównie wynikiem nowych przepisów celnych. W przypadku Unii Europejskiej Rada spodziewa się wzrostu eksportu maki w skali roku o 50 tys. t do 1,3 mln t, podczas gdy import zostanie utrzymany na poziomie zbliżonym do odnotowanego w ubiegłym sezonie 40 tys. t (-2 tys. t r/r). Przeciętne ceny (PLN/t; bez VAT) płacone przez przedsiębiorstwa dokonujace zakupu zbóż ( ) Towar Rodzaj Polska Makroregiony Centralno- Północno- Wschodni Południowy Zachodni Pszenica Kons Pasz Kons Żyto Pasz nld 544 Jęczmień Kons nld 608 Pasz nld 625 Brow. 699 nld nld 669 Kukurydza Pasz Owies Kons. 429 nld nld nld Pasz Pszenżyto Pasz Makroregiony: Centralno-Wschodni: lubelskie, łódzkie, mazowieckie, podlaskie, warmińsko-mazurskie; Południowy: dolnoślaskie, małopolskie, opolskie, świętokrzyskie, podkarpackie, ślaskie; Północno-Zachodni: kujawsko-pomorskie, lubuskie, pomorskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie nld niewystarczajaca liczba danych Dynamika (%) średnich cen zakupu zbóż w Polsce Tydzień Pszenica Żyto Jęczmień Kukurydza kons. kons. paszowy paszowa t ( ) PLN/t t/t-1 ( ) PLN/t 2,56 4,80 6,82 6,04 t/t-2 ( ) 1,29-0,83 5,79 6,07 t/t-3 ( ) 2,41 2,86 4,24 7,86 t/t-4 ( ) 5,44 9,31 4,03 7,99 r/r 64,08 124,24 57,95 56,04 Źródło: opracowanie własne na podstawie MRiRW Źródło: GUS Przeciętne ceny skupu zbóż w Polsce (dane miesięczne) Ceny zbóż w UE (EUR/t; ) oraz w Rosji i na Ukrainie Pszenica zmiana Jęczmień zmiana Kukurydza zmiana konsum. tyg. (%) paszowy tyg. (%) paszowa tyg. (%) Rosja bd bd bd bd - - Ukraina bd bd bd bd - - Hiszpania 204 1, , ,48 Niemcy 211 1, , ,98 Czechy 199 0, , ,53 Słowacja 204 bd , ,00 Węgry 193 2, , ,85 Polska 190 2, , ,00 UE , , ,15, Reuters Ceny zbóż na giełdach światowych (USD/t) z r. Giełda Zboże XII 10 III 11 V 11 VII 11 CBOT kukurydza 220,07 225,74 228,49 230,07 pszenica SRW 271,17 286,23 290,50 289,03 MGE pszenica DNS 300,27 306,88 310,12 310,19 KCBT pszenica HRW 298,21 302,03 304,46 302,40 MATIF pszenica 235,25 (I) 234,00 233,75 206,00 (VIII) LIFFE pszenica 187,45 (I) 190,00 192,95 197,50 Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; KCBT - Kansas City Board of Trade; MGE - Minneapolis Grain Exchange; MATIF - Marche a Terme International de France (EUR/t) LIFFE - London International Financial Futures and Options Exchange (GBP/t) 2 AgroTydzień

3 Oleiste Z danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, iż w tygodniu listopada br. ceny rzepaku w dalszym ciagu rosły i przeciętnie w kraju przedsiębiorstwa za ten surowiec płaciły PLN/t (1,1% t/t). Oczekuje się, iż dane za kolejne tygodnie będa wskazywały na dalsze wzrosty cen nasion rzepaku w zwiazku z maleja podaża krajowa, ograniczonymi możliwościami importu oraz koniunktura na światowym rynku roślin oleistych. Rynek światowy Światowa produkcja soi w sezonie 2010/2011 szacowana jest przez Międzynarodowa Radę Zbożowa na 259 mln t, co oznaczania nieznaczny spadek w porównaniu z sezonem 2009/2010 (- 500 tys. t r/r). Jednocześnie Rada oczekuje, iż globalny handel soja w bieżacym sezonie wzrośnie o 4 mln t i osiagnie rekordowy poziom 96 mln ton. Wg oceny ekspertów Rady popyt na soję wzrośnie głównie na Dalekim Wschodzie. Dotyczy to w szczególności Chin, gdzie przewidywane jest znaczace zwiększenie się zapotrzebowania na pasze i olej sojowy. W listopadowym raporcie całkowity import soi w sezonie 2010/2011 do Kraju Środka był prognozowany na poziomie 56 mln t, wobec 53 mln t w sezonie 2009/2010. Ponadto, w zwiazku ze spadkiem podaży rzepaku i śruty rzepakowej na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej, przewiduje się także zwiększenia całkowitego importu soi do państw członkowskich tego ugrupowania o 2,5 mln t w skali roku do poziomu blisko 14 mln ton. Również w przypadku śruty sojowej prognozowany jest wzrost globalnego wolumenu handlu w bieżacym sezonie. Według Rady osiagnie on poziom 58 mln t, czyli będzie o blisko 4 mln t wyższy aniżeli w sezonie 2009/2010. Zmiana ta będzie m.in. wynikiem sytuacji w Unii Europejskiej, której popyt importowy szacowany jest na blisko 24 mln t (+8% r/r; niższa podaż rzepaku i śruty rzepakowej) oraz zapotrzebowania zgłaszanego przez kraje Wschodniej Azji, które wg ekspertów Rady zaimportuja ponad 16 mln t tego surowca (+9,3% r/r; większy popyt na cele paszowe). Dynamika (%) średnich cen sprzedaży (bez VAT) ( ) Tydzień Rzepak Olej rzepakowy Śruta Makuch rafinowany rzepakowa rzepakowy (PLN/t) (PLN/t) (PLN/t) (PLN/t) t ( ) t/t-1 ( ) 1,09-0,30-0,43-1,17 t/t-2 ( ) 2,77 0,11 9,51-1,17 t/t-3 ( ) 2,91 3,48 5,34 0,80 t/t-4 ( ) 4,36 0,78 1,47 4,26 r/r 34,51 26,93 59,22 47,67 Źródło: USDA Ceny olejów (dane miesięczne USD/t) Ceny produktów oleistych na giełdach światowych z r. Termin CBOT (USD/t) MATIF (EUR/t) dostawy soja śruta sojowa rzepak I ,74 351,60 448,50(II) III ,24 352,90 - V ,68 351,30 446,25 VII ,18 350,90 - VIII ,01 340,90 420,75 Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; MATIF - Marche a Terme International de France Po stronie eksportu przewidywany jest wzrost wywozu soi z USA do 43 mln t (+4,4% r/r), jednakże w zwiazku z niskimi zapasami poczatkowymi oraz oczekiwanym spadkiem przerobu, Rada spodziewa się spadku eksportu śruty sojowej z tego kierunku z 10 mln t do 8 mln t w sezonie 2010/2011. W przypadku Brazylii w bieżacym sezonie oczekiwany jest znaczny wzrost eksportu soi do 31 mln t wobec 29 mln t w poprzednim, podczas gdy sprzedaż śruty poza garnicę kraju utrzyma się na poziomie ubiegłorocznym blisko 13 mln ton. W przypadku Argentyny spodziewane jest zwiększenie się eksportu śruty sojowej, który może osiagn ać rekordowy poziom 29 mln t, czyli o 5,5 mln t wyższy niż w sezonie 2009/2010. Sprzedaż soi z tego kierunu przewidywana jest na poziomie z poprzedniego sezonu, czyli 13 mln ton. 3 AgroTydzień

4 Mięso Wysokie ceny bydła rzeźnego Ostatni tydzień listopada był ósmym z rzędu tygodniem wzrostu cen bydła rzeźnego. Przeciętna cena osiagnęła poziom 5 PLN/kg i była najwyższa od półtora roku. Wyjatkowo wysokie ceny uzyskuja szczególnie byki. Za byka w wieku do 2 lat w klasach jakości URO w przeliczeniu na wagę żywa można było otrzymać 5,93 PLN. Dla porównania w dobrym 2009 r. przeciętna cena ta wynosiła 5,62 PLN/kg, a w I półroczu 2010 r. spadła do 5,31 PLN/kg. Na rynku trwa tzw. turecka goraczka złota. Choć wciaż brak jest potwierdzenia tego w oficjalnych danych, większość komentatorów zgadza się, że za podwyżkami cen stoi zwiększony eksport wołowiny i bydła do Turcji. W połowie września kraj ten obniżył cło obowiazuj ace w imporcie z UE. W przypadku świeżej wołowiny stawkę obniżono z 225 do 30%, natomiast w przypadku bydła ze 135 do 30%. Co więcej, rośnie również eksport do innych krajów regionu. Powodem takiej sytuacji jest wyjatkowo wysoki poziom cen wołowiny na rynkach światowych spowodowany niższa podaża tego gatunku mięsa. Według szefa brazylijskiego Stowarzyszenia Eksporterów Mięsa (Abiec), wołowina jest obecnie tak droga, że nawet producenci z UE z wysokim poziomem kosztów staja się konkurencyjni i moga myśleć o odzyskiwaniu utraconych rynków, np. na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. Trudno dziś powiedzieć jak długo na rynku będzie utrzymywać się ta nadzwyczajna sytuacja. Cykl produkcyjny w przypadku bydła mięsnego jest długi, dlatego, przynajmniej w odniesieniu do sytuacji na rynku światowym, bardzo dynamicznych zmian raczej nie należałoby oczekiwać. Rynek europejski Bilans produkcji jaj w UE w 2010 i 2011 roku W minionym miesiacu Komisja Europejska (KE) opublikowała najnowsza wersję bilansu jaj dla UE-27. Wynika z niej, że w bieżacym roku produkcja jaj we Wspólnocie była stabilna, a w przyszłym roku może wzrosnać. Według prognozy KE w bieżacym roku produkcja jaj (konsumpcyjnych i wylęgowych) wyniesie 7,282 mln t w porównaniu z 7,288 mln t w ubiegłym roku. Oznacza to, że obserwowana w 2009 r. tendencja spadkowa w produkcji jaj (spadek o 2,1%) została zahamowana. Samowystarczalność UE w produkcji jaj wyniesie 101,7%, co oznacza, że produkcja przewyższa zużycie wewnętrzne. KE prognozuje, że w przyszłym roku produkcja wzrośnie o 1,3% do 7,374 mln ton. Będzie to nadal poziom niższy niż notowany w 2008 r. przed wprowadzeniem zakazu stosowania nieulepszonych klatek w Niemczech. Konsumpcja jaj w 2010 r. ma wynieść około 6,415 mln t i będzie praktycznie taka sama jak przed rokiem. W przyszłym roku ma się zwiększyć o 1,3% do 6,501 mln ton. Spożycie jaj na głowę mieszkańca UE wyniesie w bieża- cym roku 12,85 kg i będzie minimalnie niższe niż przed rokiem (-0,3%). Mimo mniejszego spożycia niższe będa również ceny, co świadczy o osłabieniu się popytu. KE twierdzi, że w przyszłym roku spożycie jaj powinno wzrosnać, ale nie podejmuje się prognozowania poziomu ich cen. Przeciętne ceny żywca (PLN/kg; bez VAT) ( ) Towar Polska Makroregiony Północny Centralny Pd.-Wsch. Zachodni Trzoda chlewna 3,82 3,84 3,89 3,81 3,77 Prosięta do 20 kg 87,17 99,82 87,27 85,31 84,60 Byki do 2 lat (URO) 5,93 5,77 6,00 5,93 - Byki >2 lat (R) 5,75 5,38 5,82 5,80 - Krowy (ROP) 3,69 3,56 3,72 3,73 - Jałówki (URO) 4,64 4,52 4,69 4,66 - Bydło ogółem 5,00 4,80 5,17 4,93 - Kurczęta brojlery 3,00 3,10 2,97 2,95 3,02 Indory 4,99 4,95 4,78-5,09 Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie, małopolskie, ślaskie; Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. Region zachodni dla bydła został częściowo właczony do regionu centralnego i północnego. PLN/szt. Dynamika (%) średnich cen skupu żywca w Polsce Tydzień Trzoda chlewna Bydło Kurczęta Indory t ( ) 3,82 PLN/kg 5,00 PLN/kg 3,00 PLN/kg 4,99 PLN/kg t/t-1 ( ) -0,2 1,2 0,2-0,7 t/t-2 ( ) 0,2 3,7-0,2-2,2 t/t-3 ( ) -0,2 4,4-1,2-1,0 t/t-4 ( ) 0,6 7,5-1,8 0,1 r/r -4,2 6,8 3,3 6,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Średnie ceny skupu żywca w Polsce (notowania miesięczne) Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS Ceny referencyjne żywca w wybranych krajach UE ( ) Trzoda chlewna Bydło kl. U+R+O Kurczęta tuszki 65% EUR/100 kg mps EUR/100 kg mpc EUR/100 kg Niemcy 145,62 350,18 250,00 Francja 127,00 339,46 210,00 Holandia 127,62 274,94 181,00 Dania 126,22 326,65 193,57 Polska 130,37 279,04 110,24 Czechy 139,44 304,96 178,63 Węgry 138,34 173,69 Litwa 140,58 276,99 143,63 Słowacja 143,56 292,04 175,69 Rumunia 152,52 231,67 157,36 UE średnio 137,61 339,17 174,75 Źródło: KE 4 AgroTydzień

5 Mleko W 2010 r. wyraźniej poprawie uległa sytuacja finansowa zakładów mleczarskich. W I półroczu br. wartość sprzedaży artykułów mleczarskich przez przedsiębiorstwa zatrudniajace powyżej 49 osób zwiększyła się o ponad 2% przy spadku wolumenu skupu mleka o około 3%. Wynikało to zarówno ze wzrostu cen zbytu przetworów jak i zmiany struktury produkcji. Według danych GUS w okresie styczeńpaździernik wzrosło przetwórstwo mleka na jogurty i sery świeże przy spadku produkcji pozostałych artykułów. Sam skup był o 2,4% niższy w relacji rocznej i wyniósł 7368 mln litrów. W analizowanym okresie w największym stopniu zmniejszyła się produkcja mleka i śmietany zagęszczonej o około 17% do 105 tys. ton. Po kilku latach systematycznego wzrostu w pierwszych dziesięciu miesiacach br. zmalało także przetwórstwo mleka na sery dojrzewajace o ponad 5% do 220 tys. t, choć w ostatnich miesiacach trend spadkowy ulega wyhamowaniu. W tym samym czasie produkcja serów niedojrzewajacych i twarogów zwiększyła się o prawie 8% do 298 tys. t co oznacza, iż w całym 2010 r. może osiagn ać poziom tys. ton. Od kilku lat obniża się produkcja masła i śmietany i ta tendencja kontynuowana jest również w 2010 roku. W pierwszych dziesięciu miesiacach br. wyprodukowano 194 mln l śmietany normalizowanej, tj. o ponad 2% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Produkcja masła została z kolei zmniejszona o prawie 3% osiagaj ac poziom 138 tys. ton. Dynamicznie rozwija się natomiast przetwórstwo mleka na jogurty a więc artykuły o wyższej wartości dodanej i wyższych marżach. W okresie styczeń-październik ich produkcja wzrosła o ponad 13% do 414 mln l. Rynek europejski Podobnie tendencje obserwuje się na rynku europejskim. W pierwszych ośmiu miesiacach br. skup mleka nieznacznie przekroczył ubiegłoroczny poziom (o 0,4%), choć w tzw. nowych państwach członkowskich (UE-10) obniżył się o ponad 3%. Ogółem, według prognoz Komisji Europejskiej, dostawy mleka w 2010 r. w UE-27 zwiększa się o 0,9% do 133,7 mln ton, natomiast w samej UE-10 spadna o 2,7% do 16,5 mln ton. Wyższa rynkowa podaż surowca przełożyła się przede wszystkim na wzrost produkcji produktów fermentowanych (w tym jogurtów) w okresie styczeń-sierpień o 3% wobec analogicznych miesięcy w 2009 r. do 5,5 mln t, serów o prawie 2% do 5,5 mln t oraz śmietany o 2,5% do 1,6 mln ton. Istotnie zmniejszyła się natomiast produkcja odtłuszczonego mleka w proszku o ponad 10% w relacji rocznej do 717,1 tys. t oraz masła o ponad 4% do 1,25 mln ton. Prognozy KE wskazuja, iż w całym 2010 r. ilość wyprodukowanego masła zmniejszy się o ponad 5% wobec 2009 r. zaś mleka w proszku ogółem (w tym pełnego) o ponad 8%. Przeciętne ceny mleka i jego przetworów (PLN/100 kg; bez VAT) ( ) Towar Polska Makroregiony Północny Centralny Pd.-Wsch. Zachodni Mleko surowe 114,33 119,00 112,05 108,39 110,21 OMP 835,18 868,08 801,18 849,00 829,43 PMP 1 078, , , , ,99 Masło w blok , , , , ,57 Masło konfek , , , , ,52 Ser Edamski 1 284, , , , ,71 Ser Gouda 1 257, , , , ,37 Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie, małopolskie, ślaskie; Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. Dane za październik 2010 r. Średnie ceny sprzedaży bydła mlecznego na targowiskach (PLN/szt.) ( ) Kategoria bydła Cena zmiana tygodniowa (w %) Jałówki cielne 2583,33-2,1 Krowy mleczne 2488,30-1,9 Ceny produktów mleczarskich (bez VAT) w Polsce (notowania miesięczne) Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Dynamika (%) cen głównych wyrobów mleczarskich w Polsce Tydzień Masło ekstra w blokach OMP Ser Edamski (PLN/100 kg) (PLN/100 kg) (PLN/100 kg) t ( ) 1 358,80 835, ,13 t/t-1 ( ) 0,04-1,89 0,76 t/t-2 ( ) -0,19-3,43 0,13 t/t-3 ( ) -2,51-3,45-0,20 t/t-4 ( ) -1,98-5,77 0,77 r/r -2,78 5,47 7,95 Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Ceny skupu oraz zbytu mleka i przetworów mleczarskich w wybranych krajach UE ( ) oraz ceny eksportowe w portach Oceanii i Europy Zachodniej ( ; F.O.B.) w EUR/100kg Mleko surowe* OMP Masło ekstra (w blokach) Niemcy 33, Francja 34, Holandia 33, Polska 28, Czechy 28, Słowacja 27, Oceania 29,21** Europa Zachodnia Stałe refundacje - 0,00 0,00 Refundacje przetargowe - - -, USDA-Agricultural Marketing Service, KE Dane za wrzesień 2010 r. Nowa Zelandia, Fonterra, wrzesień 2010 r. 5 AgroTydzień

6 Środki produkcji Ceny nawozów Z informacji zebranych od wybranych dystrybutorów środków produkcji wynika, iż ceny nawozów w listopadzie w dalszym ciagu rosły. Szczególnie widoczny były podwyżki cen nawozów wieloskładnikowych. Jednocześnie obserwuje się wzrost zróżnicowania cen oferowanych przez poszczególnych dystrybutorów, co wynika m.in. z wynegocjowanych warunków dostaw, poziomu stanów magazynowych oraz pozycji przedsiębiorstw na rynku. Oczekuje się, iż dane za grudzień będa wskazywać na wyhamowanie tendencji wzrostowych na rynku krajowym w zwiazku z sezonowym obniżeniem się popytu na środki produkcji. Po nowym roku oczekuje się dalszych wzrostów cen nawozów, jednakże w skali roku prawdopodobnie silniej podrożeja środki ochrony roślin. Rosnace ceny nawozów i pozostałych środków produkcji nie stanowia jedynie wyzwania dla polskich i europejskich rolników, dotykaja one również producentów w innych regionach świata. Na przykład w USA ceny amoniaku od kwietnia do końca listopada wzrosły przeciętnie o ponad 41% do 736 USD/t. W tym samym czasie sól potasowa podrożała średnio o 5% do 526 USD/t, a podstawowy nawóz fosforowy o 31% do 661USD/t (Purdue University). Oczekuje się, iż w 2011 r. ceny nawozów azotowych i fosforowych na rynku światowym będa w dalszym ciagu rosnać. W USA oczekiwane sa w następnych miesiacach podwyżki o kolejne USD/t. Niemniej jednak największa zmiana ceny możliwa jest w przypadku nawozów potasowych, w przypadku których produkcja jest ściśle skoncentrowana (za globalna podaż odpowiada 12 firm). Według ekspertów amerykańskich (Down Jones) przeciętna cena soli potasowej może na rynku USA osiagn ać na wiosnę poziom nawet 735 USD/t. Dalszy wzrost cen nawozów ma być wynikiem rosnacego popytu na tę grupę środków produkcji, podaży surowców do ich produkcji oraz zmiany polityki handlowej. Między innymi Chiny, jeden z największych na świecie producentow i eksporterów nawozów azotowych, wprowadziły cła eksportowe na poziomie 110% na mocznik oraz nawozy fosforowe. Działanie rzadu chińskiego ma na celu zapewnienie dostatecznej podaży nawozów na rynku wewnętrznym w 2011 r., jednakże oddziałowuje ono na kształtowanie się podaży na rynku globalnym, a co za tym idzie również na kształtowanie się cen. Ceny surowców energetycznych (PLN/l) (Olej napędowy, LPG ; Olej opałowy 15.11) Rodzaj Olej napędowy LPG Olej opałowy pn. centr. pd.-wsch. zach. Cena 4,36 2,28 3,05 3,06 3,04 3,04 Opracowanie na podstawie danych ze stron Ceny detaliczne środków do produkcji rolnej (z VAT) listopad 2010 Nawozy PLN/t Środ. ochr. roślin Azotowe Herbicydy PLN/l Saletra amonowa 34% Roundup 360sl Siarczan amonowy 20% Expert Met 56 WG PLN/kg Mocznik Lantipur Flo 500 SC - Saletrzak Butisan Star 416 SC Potasowe Glean 75 WG - PLN/100g Sól potasowa 60% Fungicydy Siarczan potasu Amistar 250SC - Fosforowe Horizon 250 EW Superfosfat 40% Tilt Plus 400 EC Superfosfat 20% Ridomil Gold MZ68 WG PLN/kg Fosforan amonu Insektycydy Wapniowe Bi 58 Nowy 400 EC Saletra wapniowa - Fury 100 EW Wapno tlenkowe 50% - Calypso 480 SC PLN/75ml Wieloskładnikowe Materiał siewny PLN/100kg Polifoska max Pszenica oz Polifoska Jęczmień oz Polifoska Pszenżyto oz Polifoska Żyto pop Polifoska Żyto synt Polifoska Polimag S Rzepak oz.(odm.lin.) PLN/kg Średnie ceny wg przeprowadzonej ankiety w dniach listopada 2010 r. Średnie ceny wg Polskiej Izby Nasiennej z sierpnia 2010 r. Ceny sprzedaży pełnoporcjowych mieszanek paszowych (bez VAT) (PLN/t) Miesiac VIII 10 IX 10 X 10 X 10/X 09 Bydło Krowy mleczne ,7 % Cielęta ,8 % Mlekozastępcze ,2 % Drób Kurczęta - grower/finisher ,8 % Indyki - grower/finisher ,6 % Nioski ,8 % Trzoda chlewna Prestarter/starter ,8 % Grower/finisher ,7 % Lochy ,8 % Średnie ceny gruntów ornych w obrocie prywatnym (PLN) (III kw r.) Województwo Przeciętnie Dobre (I-IIIa) Średnie (IIIb-IV) Słabe (V-VI) Dolnoślaskie 18150, , , ,2 Kujawsko-pomorskie 26584, , , ,7 Lubelskie 12503, , ,9 9360,6 Lubuskie 9959, , ,3 8346,0 Łódzkie 17185, , , ,0 Małopolskie 15679, , , ,7 Mazowieckie 19381, , , ,9 Opolskie 17441, , , ,0 Podkarpackie 11694, , ,0 9317,4 Podlaskie 20768, , , ,0 Pomorskie 21384, , , ,4 Ślaskie 20461, , , ,1 Świętokrzyskie 8856, ,2 8849,0 6175,5 Warmińsko-mazurskie 14237, , , ,7 Wielkopolskie 28640, , , ,5 Zachodniopomorskie 12835, , , ,4 Polska 18032, , , ,6 Źródło: GUS 6 AgroTydzień