Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze. Biuletyn Informacyjny

Transkrypt

1 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze Biuletyn Informacyjny CZERWIEC 2013 SPIS TREŚCI: I. PRZEMYSŁ... 2 II. BUDOWNICTWO... 2 III. CENY TOWARÓW I USŁUG... 3 IV. BEZROBOCIE... 4 V. HANDEL ZAGRANICZNY... 4 VI. POLSKO-CZESKA WYMIANA HANDLOWA... 6 VII. POLSKA I CZECHY STRATEGICZNYMI PARTNERAMI GOSPODARCZYMI... 8 VIII. WYDATKI CZESKICH KONSUMENTÓW W SKLEPACH INTERNETOWYCH... 9 IX. OBROTY HANDLOWE CZESKICH FIRM ZBROJENIOWYCH X. ZMIANA PROGNOZY GOSPODARCZEJ OECD DLA REPUBLIKI CZESKIEJ XI. PROBLEMY UNIPETROLU Z SZARĄ STREFĄ I CENAMI ENERGII XII. NOWA STRATEGIA FIRMY UNIPETROL XIII. SPÓŁKI Z O.O. NA RYNKU CZESKIM XIV. EKSPORT 50 NAJWIĘKSZYCH CZESKICH EKSPORTERÓW

2 I. Przemysł Produkcja przemysłowa w Republice Czeskiej w kwietniu 2013 r. w stosunku międzyrocznym wzrosła o 0,5%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego obniżyła się o 0,7%. Największy międzyroczny wzrost odnotowano w produkcji wyrobów i konstrukcji metalowych (o 9,4%), w produkcji urządzeń elektronicznych (o 10,8%) oraz w produkcji maszyn i urządzeń (o 6,6%). Największy spadek odnotowano w produkcji i dystrybucji energii elektrycznej, gazu i ciepła (o 7,0%), w produkcji pozostałych urządzeń i środków transportu (o 14,2%) oraz w produkcji podstawowych wyrobów hutniczych (o 7,3%). Przychody z działalności przemysłowej w kwietniu 2013 r. w cenach bieżących w stosunku międzyrocznym wzrosły o 3,5%, a przychody z eksportu bezpośredniego przedsiębiorstw przemysłowych o 8,9%. Wartość nowych zamówień w przemyśle międzyrocznie wzrosła o 5,8%; w tym wartość zamówień zagranicznych o 8,8%, a zamówień krajowych o 0,5%. Średnia liczba zatrudnionych w przemyśle czeskim w kwietniu 2013 r. (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, była międzyrocznie niższa o 1,3%. Średnie wynagrodzenie miesięczne w przedsiębiorstwach przemysłowych wzrosło nominalnie o 3,8% i wyniosło CZK (ok EUR). Przemysł (wskaźniki międzyroczne dane wstępne) Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) Wyszczególnienie styczeńkwiecień luty marzec kwiecień Przemysł Republiki Czeskiej (B+C+D) 94,2 93,9 100,5 96,1 B) Wydobycie 92,6 87,7 82,2 88,5 C) Przemysł przetwórczy 95,0 92,7 102,9 96,5 D) Produkcja i dystrybucja energii elektrycznej, gazu i ciepła 90,3 102,5 93,0 95,6 III. Budownictwo Produkcja budowlana na rynku czeskim w kwietniu 2013 roku w stosunku międzyrocznym była niższa o 11,4%. Wartość produkcji w budownictwie lądowym była niższa o 8,3%, a w budownictwie inżynieryjnym o 18,3%. Produkcja budowlana od początku roku do końca kwietnia, w porównaniu z analogicznym okresem 2008 roku, była niższa o 37,0%. 2

3 Średnia liczba zatrudnionych w budownictwie w omawianym okresie (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników w stosunku międzyrocznym obniżyła się o 8,2%. Średnie wynagrodzenie w tej branży wzrosło nominalnie o 7,9% i wyniosło CZK (ok EUR). Liczba wydanych zezwoleń budowlanych, w kwietniu 2013 r. w stosunku międzyrocznym obniżyła się o 14,8%, a orientacyjna wartość robót objętych tymi zezwoleniami wzrosła o 7,9%. Było to związane z wydaniem zezwoleń na budowę większych obiektów infrastrukturalnych. Produkcja budowlana (wskaźniki międzyroczne - dane wstępne) Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) Wyszczególnienie styczeńkwiecień luty marzec kwiecień Produkcja budowlana ogółem w tym: w budownictwie ogólnym w budownictwie inżynieryjnym Rozpoczęte realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym Zakończone realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym 100,0 99,2 102,4 80,1 83,6 58,7 99,4 92,9 177,3 77,7 76,6 80,5 98,8 81,5 133,5 131,5 96,7 447,2 88,6 91,7 81,7 118,5 90,1 470,2 127,7 111,6 262,4 87,7 88,9 84,7 88,1 90,8 78,1 108,1 99,1 158,8 IV. Ceny towarów i usług Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w maju w stosunku do kwietnia 2013 r. obniżyły ogółem o 0,2%. Było to spowodowane głównie spadkiem cen gazu (o 6,2%), cen usług telefonicznych (o 3,6%), paliw napędowych (o 1,7%) oraz wyrobów kosmetycznych (o 3,9%). Wyższe niż w miesiącu poprzednim były natomiast ceny warzyw (o 8,0%), owoców (o 4,9%) oraz olejów i tłuszczów (o 2,9%). Międzyrocznie, inflacja w maju wyniosła 1,3% i była o 0,4% pp. niższa niż w miesiącu poprzednim. W porównaniu z majem 2012 roku, wyższe były ceny artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych (o 4,9%), napojów alkoholowych i tytoniu (o 4,3%), opieki zdrowotnej (o 3,6%), czynszów i opłat mieszkaniowych (o 1,8%) oraz usług hotelowych i restauracyjnych (o 1,9%). Niższe były, m.in. ceny usług pocztowych i telekomunikacyjnych (o 9,8%) oraz odzieży i obuwia (o 2,5%). 3

4 Ceny towarów i usług (wskaźniki, stopa inflacji) Wyszczególnienie Analogiczny okres roku Średnia poprzedniego = 100 Stopa roku inflacji* 03/13 04/13 05/ =100 Ogółem w tym: 101,7 101,7 101,3 122,7 102,5 Artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe 104,0 105,0 104,9 130,9 106,0 Napoje alkoholowe i tytoń 103,5 105,0 104,3 149,0 103,4 Odzież i obuwie 96,6 97,5 97,5 83,0 97,0 Czynsze, woda, energia, paliwa 102,6 102,6 101,8 145,0 103,6 Wyposażenie mieszkań, sprzęt AGD, naprawy 99,7 99,1 99,3 94,0 99,0 Służba zdrowia 103,7 103,8 103,6 168,0 106,8 Transport 99,3 98,3 98,4 105,6 100,7 Poczta i telekomunikacja 95,1 93,3 90,2 85,7 95,6 Kultura i rekreacja 100,0 99,8 99,8 97,7 99,8 Edukacja 101,6 101,6 101,5 119,7 101,7 Wyżywienie i zakwaterowanie 102,3 102,0 101,9 127,2 103,2 Pozostały towar i usługi 101,7 102,4 101,7 117,3 101,9 *relacja średnich wskaźników bazowych (rok 2005=100) za ostatnie 12 miesięcy oraz poprzednie 12 miesięcy V. Bezrobocie Na koniec maja 2013 roku w Republice Czeskiej bez pracy było 547,5 tys. osób, tj. o 17,8 tys. mniej niż na koniec miesiąca poprzedniego oraz o 65,4 tys. więcej niż na koniec maja 2012 r. Stopa bezrobocia na r. wyniosła 7,5%. Wśród mężczyzn stopa bezrobocia wyniosła 7,5%, a wśród kobiet 7,4%. Największe bezrobocie utrzymywało się w powiatach: Most (13,5%), Bruntal (12,5%), Usti nad Labą (12,1%), Karwina (11,7%) oraz Chomutov (11,5%). Najniższe w powiatach miasta Pragi (od 3,3% do 4,6%), w powiatach Mlada Boleslav i Pelhrimov (po 4,6%) oraz w Pilzno i Benesov (po 4,8%) W ewidencji czeskich Urzędów Pracy, wg stanu na 31 maja 2013 roku, było wolnych miejsc pracy. Na jedno wolne miejsce przypadało średnio 12,8 bezrobotnych, z tego najwięcej w powiatach: Bruntal (63,2), Havlickuv Brod (49,7), Karwina (47,7) oraz Trebic (44,5). Zasiłek dla bezrobotnych w maju 2013 r. wypłacono osobom ubiegającym się o zatrudnienie, tj. 20,9% ogółu bezrobotnych (w kwietniu ,3%, w maju ,3%). VI. Handel zagraniczny W okresie od stycznia do kwietnia 2013 roku obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w stosunku międzyrocznym obniżyły się o 5,3%. Eksport był niższy o 4,5% i wyniósł 39,6 mld EUR, a import o 6,2% i wyniósł 34,5 mld EUR. Nadwyżka handlowa RCz wzrosła międzyrocznie o 9,5% i wyniosła 5,0 mld EUR. 4

5 Wyszczególnienie Obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w okresie styczeń-kwiecień2012/2013 (w mln) STYCZEŃ-KWIECIEŃ 2012 STYCZEŃ-KWIECIEŃ 2013 DYNAMIKA W % Eksport Import Saldo Eksport Import Saldo eksportu importu CZK ,0 96,2 EUR ,5 93,8 USD ,7 94,0 Największy wzrost nadwyżki handlowej odnotowano w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 178,3 mln EUR), w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 91,7 mln EUR) oraz w grupie napojów i tytoniu (o 38,7 mln EUR), a największy spadek w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 38,4 mln EUR). Największy wzrost deficytu handlowego odnotowano w grupie żywności i zwierząt żywych (o 50,8 mln EUR), a spadek w grupie paliw mineralnych i smarów (o 189,8 mln EUR) oraz w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 20,5 mln EUR). W okresie pierwszych czterech miesięcy 2013 r. największy wzrost wartości czeskiego eksportu miał miejsce w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 174,4 mln EUR, tj. o 4,1%), w grupie wyrobów pozostałych (o 41,6 mln EUR, tj. 99,0%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 29,5 mln EUR, tj. o 1,2%) oraz w grupie napojów i tytoniu (o 27,7 mln EUR, tj. o 7,5%). Największy spadek wartości eksportu odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o mln EUR, tj. o 6,8%), w grupie paliw mineralnych i smarów (o 314,8 mln EUR, tj. o 18,7%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 208,5 mln EUR, tj. o 2,9%). Największy wzrost wartości importu odnotowano w grupie wyrobów pozostałych (o 55,8 mln EUR, tj. o 61,3%) oraz w grupie żywności i zwierząt żywych (o 47,5 mln EUR, tj. o 2,8%), a największy międzyroczny spadek w grupie maszyn i środków transportu (o 1.561,5 mln EUR, tj. o 10,3%), w grupie paliw mineralnych i smarów (o 504,6 mln EUR, tj. o 12,0%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 300,2 mln EUR, tj. o 5,5%). 1 Głównymi pozycjami czeskiego eksportu w okresie od stycznia do kwietnia 2013 roku, były samochody osobowe (6,1% eksportu ogółem), części i akcesoria samochodowe (7,1%) oraz urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (5,9%); następnie aparaty i urządzenia telefoniczne (2,3%), druty i kable izolowane (1,7%), nowe opony samochodowe z gumy (1,4%), urządzenia elektryczne do przełączania lub zabezpieczania obwodów elektrycznych (1,3%), rowery trzykołowe, skutery, samochodziki i podobne zabawki na kołach (1,3%), meble do siedzenia (1,2%) oraz energia elektryczna (1,2%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 32,6% czeskiego eksportu ogółem, a ich łączna wartość w stosunku międzyrocznym była niższa o 2,9%. 1 Strukturę towarową czeskiego handlu zagranicznego przedstawia załącznik nr 1 5

6 W imporcie największą grupę wyrobów stanowiły części i akcesoria samochodowe (5,0%), ropa naftowa (4,2%), gaz ziemny (3,9%), urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (3,8%), aparaty i urządzenia telefoniczne (2,4%); następnie leki (2,1%), części i akcesoria do maszyn i urządzeń biurowych (1,7%), zespolone obwody elektryczne (1,7%), samochody osobowe (1,5%) oraz druty i kable izolowane (1,5%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 27,9% czeskiego importu ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie niższa o 9,3%. Największą nadwyżkę handlową w omawianym okresie Republika Czeska uzyskała w handlu z Niemcami (3.631 mln EUR), Słowacją (1.392 mln EUR), Wielką Brytanią ( 1.301mln EUR), Francją ( 891,9 mln EUR) oraz Austrią ( 778,5 mln EUR), a największy deficyt w handlu z Chinami (-3.247,1 mln EUR), Koreą Południową (-585,9 mln EUR), Japonią (-494,6 mln EUR), Rosją (- 455,9 mln EUR), Azerbejdżanem (-322,1 mln EUR) oraz Tajlandią (- 251,9 mln EUR). VII. Polsko-czeska wymiana handlowa Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, czesko-polskie obroty handlowe w okresie od stycznia do kwietnia 2013 r. w stosunku międzyrocznym obniżyły się o 5,2% i wyniosły 4,8 mld EUR. Wartość czeskiego eksportu do Polski obniżyła się o 7,5% i wyniosła mln EUR, a wartość importu o 3,0% i wyniosła mln EUR. Czeski deficyt w handlu z Polską wzrósł o 113,8 mln EUR i wyniósł 166,7 mln EUR. 2 W czeskim eksporcie do Polski największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 10,5 mln EUR, tj. o 5,9%) oraz w grupie paliw mineralnych i smarów (o 4,6 mln EUR, tj. o 4,0%). Największy spadek eksportu odnotowano grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 75,6 mln EUR, tj. o 10,7%), w grupie maszyn i środków transportu (o 74,5 mln EUR, tj. o 8,4%), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 34,7 mln EUR, tj. o 22,0%), w grupie surowców za wyjątkiem paliw (o 17,5 mln EUR, tj. o 13,3%) oraz w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 4,0 mln EUR, tj. o 1,4%) 3 W czeskim imporcie z Polski największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 19,3 mln EUR, tj. o 22,1%) oraz w grupie żywności i zwierząt żywych (o 11,0 mln EUR, tj. o 4,1%). Największy spadek importu odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 36,5 mln EUR, tj. o 5,4%), w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 22,2 mln EUR, tj. o 2,8%), w grupie paliw mineralnych i smarów (o 18,3 mln EUR, tj. o 8,0%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 12,8 mln EUR, tj. o 5,1%) oraz w grupie napojów i tytoniu (o 10,0 mln EUR, tj. o 32,6%). Największy deficyt w handlu z Polską w omawianym okresie Republika Czeska odnotowała w grupie żywności i zwierząt żywych (-155,6 mln EUR), w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (-145,4 mln EUR) oraz w grupie paliw mineralnych i smarów (-91,6 mln EUR); 2 Wg danych GUS, polski eksport do RCz wzrósł o 1,0% i wyniósł mln EUR, a import obniżył się 3,1% i wyniósł mln EUR. Wg tych danych, Polska w omawianym okresie uzyskała nadwyżkę handlową z Czechami w wysokości mln EUR. 3 Strukturę towarową czesko-polskiej wymiany handlowej, wg danych Czeskiego Urzędu Statystycznego przedstawia załącznik nr 2 6

7 następnie w grupie różnych wyrobów przemysłowych (-35,6 mln EUR) oraz w grupie napojów i tytoniu (-7,9 mln EUR). Nadwyżkę uzyskano w grupie maszyn i środków transportu (+177,8 mln EUR), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (+51,4 mln EUR) w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (+32,9 mln EUR) oraz w grupie surowców z wyjątkiem paliw (+7,5 mln EUR) Czesko - polska wymiana handlowa w okresie styczeń kwiecień 2012/2013 (w mln EUR) , , , , ,9 I - IV 2012 I - IV ,7 Czeski eksport do Polski Czeski import z Polski Saldo wymiany Źródło: Czeski Urząd Statystyczny W czeskim eksporcie do Polski największy udział w omawianym okresie miały samochody osobowe (7,1%) oraz części i akcesoria samochodowe (5,0%); następnie urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (3,4%), sztaby i pręty z żelaza i stali (2,6%), węglowodory cykliczne (2,2%), węgiel kamienny (2,1%), olej rzepakowy (1,8%), podpaski higieniczne, tampony, pieluszki i podobne artykuły sanitarne (1,6%), aparaty i urządzenia telefoniczne (1,6%) oraz odpady i złom miedzi (1,4%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 28,8% czeskiego eksportu do Polski ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 0,5%. W imporcie z Polski dominowały części i akcesoria samochodowe (6,7%), silniki spalinowe tłokowe z zapłonem iskrowym (4,0%) oraz drut miedziany (3,9%); następnie druty i kable izolowane (2,7%), pozostałe sztaby i pręty z żeliwa lub stali niestopowej (2,2%), węgiel kamienny (2,2%), meble do siedzenia (1,8%), energia elektryczna (1,8%), wyroby płaskie z żelaza i stali (1,7%) oraz oleje mineralne przetworzone (1,7%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 28,6% czeskiego importu z Polski ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie niższa o 9,0%. W okresie pierwszych czterech miesięcy 2013 roku, Polska była trzecim największym partnerem handlowym Republiki Czeskiej pod względem importu (udział 7,3%) po Niemczech (25,5%) i Chinach (10,7%), a przed Słowacją (5,9%), Rosją (5,3%), Włochami (3,9%), Francją (3,2%) oraz Niderlandami (3,2%); jak też trzecim pod względem eksportu 7

8 (5,9%) po Niemczech (31,4%) i Słowacji (8,7%), a przed Wielką Brytanią (5,1%), Francją (4,9%), Austrią (4,6%) i Włochami (3,8%). Jak wynika z danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, dynamiczny wzrost dodatniego dla Polski salda wymiany handlowej spowodowany był głównie pogłębieniem się czeskiego deficytu w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 63,4 mln EUR) oraz w grupie żywności i zwierząt żywych (o 45,7 mln EUR), jak również spadkiem czeskiej nadwyżki handlowej w grupie maszyn i środków transportu (o 38,0 mln EUR) oraz w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 36,8 mln EUR). Z ważniejszych dla polskiego eksportu do Czech pozycji towarowych, relatywnie wysoką dynamikę w omawianym okresie wykazywały części i akcesoria samochodowe (106%), silniki spalinowe z zapłonem iskrowym (113%), energia elektryczna (115%), aparaty i urządzenia telefoniczne (165%), odpady i złom żelaza i stali (111%), koks (121%) oraz węglowodory cykliczne (132%). Międzyroczny spadek dynamiki w czeskim imporcie z Polski odnotowano natomiast w przypadku drutu miedzianego (89%), drutów i kabli izolowanych (77%), węgla kamiennego (72%), mebli do siedzenia (76%), wyrobów płaskich z żelaza i stali (87%), przetworzonych olejów ropy naftowej (78%), serów i twarogów (92%) oraz mięsa i podrobów z drobiu (84%). Ponadprzeciętną dynamikę w czeskim eksporcie do Polski, z ważniejszych pozycji towarowych, wykazywały węglowodory cykliczne (132%), aparaty telefoniczne (145%), traktory (124%), przetworzone oleje ropy naftowej (282%) oraz miedź rafinowana i stopy miedzi (487%). Spadek dynamiki eksportu odnotowano natomiast w przypadku samochodów osobowych (79%), części i akcesoriów samochodowych (94%), maszyn i urządzeń do automatycznego przetwarzania danych (94%), pozostałych sztab i prętów z żelaza i stali (80%), węgla kamiennego (91%) oraz oleju rzepakowego (90%). Biorąc pod uwagę trwającą od ponad roku krytykę jakości polskiej żywności sprzedawanej na rynku czeskim należy stwierdzić, że dane Czeskiego Urzędu Statystycznego za pierwsze cztery miesiące 2013 roku wskazują na międzyroczny wzrost czeskiego importu z Polski żywności i zwierząt żywych (o 4,1%), przy równoczesnym spodku czeskiego eksportu do naszego kraju w tej grupie towarowej (o 22,0%). Dane te wskazują jednak również na spadek importu z Polski serów i twarogów (o 9,1%), jaj (o 20%) masła (o 26,7%), cukru, wyrobów z cukru i miodu (o 27,4%), mięsa drobiowego i podrobów (o 16,2%), mięsa wieprzowego (o 8,7%) oraz ryb konserwowych (o 26%), a zarazem na wzrost importu zbóż i wyrobów zbożowych (o 24,4%), warzyw i owoców (o 23,1%) oraz paszy dla zwierząt (o 27,9%), co mogłoby wskazywać na spadek zainteresowania importem z Polski gotowych wyrobów spożywczych na korzyść surowców i przetworów do ich produkcji. VII. Polska i Czechy strategicznymi partnerami gospodarczymi Polska i Czechy lepiej niż inne kraje radzą sobie z problemami gospodarczymi. Pomaga w tym stabilny system bankowy i relatywnie wyższy udział przemysłu w gospodarce - powiedział wicepremier, minister gospodarki Janusz Piechociński podsumowując konferencję Współczesność i rozwojowe trendy czesko-polskich stosunków gospodarczych". Spotkanie z udziałem Prezydentów Polski i Czech odbyło się 24 maja 2013 r. w MG 8

9 Przedstawiliśmy stan polskiej prywatyzacji i jej perspektywy na lata Jest w tych planach miejsce dla firm z Czech, dlatego liczę na jeszcze większe zaangażowanie kapitału czeskiego w inwestycje w Polsce - podkreślił. Zaznaczył, że ważnym impulsem dla podniesienia konkurencyjności przedsiębiorstw w Europie Środkowej jest rozwój infrastruktury transportowej i korytarzy transportowych w tym regionie. - Wieloletnie opóźnienia w infrastrukturze utrudniają obecnie rozwój naszej współpracy, jak i nawiązywania relacji z innymi partnerami - zaznaczył wicepremier. - Zależy nam, aby wzrosła rola i znaczenie polskich portów, tym bardziej, że są one kluczowym elementem korytarza transportowego Północ-Południe - dodał. Obecny na spotkaniu prezydent Bronisław Komorowski przypomniał, że miarą polskoczeskich relacji jest m.in. wysoki poziom inwestycji i wymiany handlowej - Republika Czeska jest naszym piątym partnerem handlowym, natomiast Polska dla Czechów - trzecim - powiedział. - Aby jednak lepiej poznać wspólny potencjał, warto spróbować wspólnej działalności na rynkach trzecich - zaznaczył. Z kolei prezydent Republiki Czeskiej Miloš Zeman wymienił obszary polsko-czeskiej współpracy, które w najbliższym czasie wymagają wzmocnienia. - Na poprawę czeka infrastruktura - połączenia kolejowe między naszymi krajami oraz uzdatnienie transportu rzecznego. Szczecin mógłby być ważnym portem dla czeskich firm - ocenił. VIII. Wydatki czeskich konsumentów w sklepach internetowych Z analizy opracowanej przez spółkę Effectix we współpracy z czeskim Stowarzyszeniem Handlu Elektronicznego (APEK) wynika, że w ubiegłym roku czeski konsument wydał w sklepie internetowym przeciętnie CZK (ok. 370 UUR), co oznacza spadek o CZK w porównaniu z 2010 r. Wynik ten był spowodowany przede wszystkim spadkiem cen sprzętu elektronicznego. W 2013 r. obrót czeskich sklepów internetowych powinien wzrosnąć do 50 mld CZK. W Republice Czeskiej aktualnie działa sklepów internetowych. Doświadczenie z zakupem on-line ma 98% użytkowników internetu a jedna dziesiąta z nich robi zakupy w sklepach internetowych co najmniej raz w tygodniu. Najczęściej sprzedawanymi w internecie towarami są: komputery, notebooky i hardware (47%), ubrania i obuwie (45%), kupony zniżkowe (38%), telefony komórkowe i przenośne urządzenia do komunikacji (36%), bilety wstępu (36%), ubrania i sprzęt sportowy (35%) oraz sprzęt AGD (34%). Typowym prezentem gwiazdkowym z internetu są perfumy, elektronika, zabawki i biżuteria. Najczęściej zakupów w internecie dokonują osoby w przedziale wiekowym lat. Do złożenia zamówienia 17% kupujących wykorzystuje tablet lub telefon komórkowy, jedna trzecia internautów wykorzystuje przenośne urządzenia również przy wyborze towaru, natomiast 49% internautów w ogóle nie używa przenośnych urządzeń w procesie dokonywania zakupów. 9

10 Większość (89%) ankietowanych jest zadowolonych z zakupów w internecie, negatywne doświadczenia w tym zakresie ma jedynie 14%. Sklepy internetowe mają według Czechów następujące plusy: niskie ceny, zakupy bez czekania w kolejce, doręczenie przesyłki do domu, możliwość dokonania zakupów kiedykolwiek, pełna informacja o parametrach technicznych, łatwe porównywanie ofert i duży asortyment oraz możliwość zamówienia towarów normalnie niedostępnych. Minusem jest ewentualny dłuższy okres doręczenia i problemy z towarem, który pomimo deklaracji sprzedawcy nie znajduje się na składzie. Pojawiają się problemy z doręczonym produktem, trudności z załatwieniem reklamacji oraz kiepski poziom obsługi klienta w sklepach internetowych. Ludzie, którzy nie chcą dokonywać zakupu przez internet, podejmują taką decyzję, ponieważ chcą sami obejrzeć produkt (58%) lub obawiają się problemów z reklamacją (45%). Jedna trzecia ankietowanych nie chce ponosić opłat pocztowych, jedna czwarta obawia się wykorzystania ich danych osobowych, a 22% osób przeszkadza konieczność zarejestrowania się w sklepie internetowym. Nadal najwięcej klientów sklepów internetowych płaci za towar przy odbiorze, choć udział tej formy płatności spada (40%). Rośnie odsetek płatności kartą płatniczą (22%) oraz wykorzystanie tzw. bramek płatniczych. Nadal popularna jest również płatność przelewem (29%). IX. Obroty handlowe czeskich firm zbrojeniowych Obroty czeskich firm z branży zbrojeniowej w ostatnich latach ustabilizowały się na poziomie ok. 10 mld CZK rocznie (ok. 400 mln EUR). Około połowa produkcji w tej branży jest eksportowana. Informację taką podało Stowarzyszenia Przemysłu Obronnego i Bezpieczeństwa (AOBP) Czeskie firmy, na skutek niskiego popytu krajowego, orientują się na działalność eksportową. W tym względzie jednak - jak wskazuje prezes AOBP - napotykają na problemy, ponieważ czeskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych niechętnie wyraża zgodę na eksport materiału wojskowego. Przeszkodą dla rozwinięcia eksportu produktów z tej branży, są również problemy z udzielaniem licencji tranzytowych przez kraje sąsiadujące z Republiką Czeską na transport materiału wojskowego drogą morską. AOBP ocenia, że utrudniony dostęp do transportu morskiego obniża eksport w branży o ok. 30%. Według AOBP zdarza się, że czeskie Ministerstwo Obrony zamawia produkty zagraniczne, choć na rynku krajowym są produkowane ich odpowiedniki dobrej jakości. Tak więc są firmy, które eksportują 99% swej produkcji, ale nie mogą zaistnieć na rynku krajowym - a bez krajowych referencji sprzedaż produktu jest utrudniona. Według danych AOBP czeskie firmy zbrojeniowe zatrudniają ok pracowników, z czego bezpośrednio w procesie produkcji. Pracownicy z wyższym wykształceniem tworzą ok. 20% ogółu zatrudnionych w branży. Przed 1989 r. w czeskiej branży zbrojeniowej było zatrudnionych osób. 10

11 22 maja br. rozpoczęły się w Brnie targi IDET, na których - łącznie z targami PYROS/ISET, wystawia się 399 firm z 29 państw. W porównaniu z poprzednią edycją targów - w 2011 r. zainteresowanie wystawców jest o ok. jedną trzecią niższe. X. Zmiana prognozy gospodarczej OECD dla Republiki Czeskiej Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) zmieniła swoją prognozę dla czeskiej gospodarki na rok bieżący. Najnowsza prognoza przewiduje spadek o 1%, choć jeszcze w listopadzie ubiegłego roku OECD przewidywała wzrost o 0,8%. Prognoza przewiduje również, że powrót do tendencji wzrostowej nastąpi po 2014 r. Zweryfikowano i obniżono również przewidywane tempo wzrostu do 1,3%. Zdaniem OECD, Czeski Bank Narodowy powinien rozważyć złagodzenie polityki pieniężnej. Wskazuje przy tym na trwający spadek cen konsumpcyjnych oraz na podstawową stopę procentową, która obecnie znajduje się niemal na zerowym poziomie. OECD ponadto przewiduje, że deficyt budżetu Republiki Czeskiej w br. osiągnie poziom 3,3% PKB, a dopiero w następnym roku obniży się do 3%. Prognoza OECD przewiduje gorszy wariant rozwoju niż prognoza Komisji Europejskiej z początku maja br. Według tej ostatniej prognozy, czeski deficyt finansów publicznych dostanie się pod poziom 3% już w br. Prognoza OECD dla czeskiej gospodarki jest najbardziej pesymistyczna spośród prognoz opracowanych przez instytucje krajowe i zagraniczne. Czeskie Ministerstwo Finansów oczekuje w br. stagnacji czeskiego PKB, Czeski Bank Narodowy przewiduje spadek o 0,5%, natomiast wcześniejsza prognoza Komisji Europejskiej przewiduje spadek o 0,4%. Jedynie Międzynarodowy Fundusz Walutowy przewiduje wzrost czeskiej gospodarki o 0,3%. XI. Problemy Unipetrolu z szarą strefą i cenami energii Najpoważniejsze problemy, z którymi musi się borykać holding Unipetrol w Republice Czeskiej to występujące tu oszustwa podatkowe - niszczące miejscowy rynek paliw, oraz wysokie dopłaty do odnawialnych źródeł energii. Holding musi również radzić sobie z konsekwencjami osłabienia gospodarczego w Europie. Pomimo tych problemów Unipetrol ma zamiar w bieżącym roku osiągnąć dodatni zysk operacyjny (EBIT). Prezes Zarządu spółki Unipetrol Marek Świtajewski w wywiadzie dla Czeskiej Agencji Prasowej stwierdził, że w ciągu ostatnich 9 miesięcy firma obserwuje ogromny wzrost szarej strefy w Republice Czeskiej. Firma ściśle współpracuje z administracją skarbową i wspólnie walczą z oszustwami podatkowymi. W związku z tą sytuacją prezes Świtajewski pozytywnie ocenił przyjęcie przez czeski parlament nowelizacji ustawy, która zaostrza warunki handlu paliwami i wprowadza dla podmiotów zajmujących się handlem paliwami napędowymi nowe wymogi - m.in. obowiązek złożenia kaucji w wysokości 20 mln CZK. Zmiana przepisów w tym zakresie mogłaby, jego zdaniem, nie tylko poprawić pobór podatku VAT, ale i bezpośrednio wpłynąć na poprawę wyników Unipetrolu o dziesiątki czy nawet setki milionów CZK. 11

12 Prezes Świtajewski podkreślił również, że w Republice Czeskiej holidng Unipetrol płaci najwyższe w skali Europy dopłaty na wsparcie odnawialnych źródeł energii (dopłaty te są elementem składowym ceny za energię). Podkreślił, że obecna sytuacja w tym zakresie stanowi zagrożenie nie tylko dla Unipetrolu, ale i dla całego czeskiego przemysłu. Unipetrol w ubiegłym roku odprowadził na dopłatach na odnawialne źródła energii kwotę 460 mln CZK, w br. liczy się z jej wzrostem o 30-40%. Zainwestowanie tej kwoty do rozwoju firmy miałoby dla Unipetrolu duże znaczenie. Prowadzenie działalności utrudniają Unipetrolowi również wysokie koszty transportu ropy naftowej w Republice Czeskiej. Unipetrol dąży do renegocjacji warunków finansowych transportu ropy ze państwową spółką MERO, tak aby opłata została obliczona na podstawie uzasadnionych kosztów związanych bezpośrednio z transportem. Unipetrol jest przekonany, że tak obliczona opłata będzie niższa, niż ta, którą od 1996 r. płaciła firma Česká rafinérská (wspólne przedsiębiorstwo Unipetrolu oraz spółek Eni i Shell). Rynek rafineryjny w Europie walczy ze spadkiem popytu na produkty rafineryjne. W ciągu ostatnich kilku lat zamknięto w Europie ok. 16 zakładów rafineryjnych, również Unipetrol w ubiegłym roku wstrzymał na czas nieokreślony produkcję w czeskiej rafinerii Paramo. Unipetrol w ubiegłym roku wykazał stratę netto w wysokości 3,4 mld CZK. Przyczyną tej straty było przeszacowanie in minus aktywów, w przypadku których spółka nie oczekiwała ich powrotu do pierwotnej wartości. Holding Unipetrol przygotowuje strategię poprawy wyników gospodarczych, którą przedstawi w czerwcu br. Zasadnicze będzie zwiększenie efektywności firmy oraz uproszczenie struktury jej zarządzania. W czeskich mediach pojawiają się spekulacje na temat możliwego odkupienia przez czeski rząd udziału w firmie Česká rafinérská, jednak prezes Świtajewski oznajmił, że dotychczas Unipetrol nie otrzymał żadnej oferty. Jeżeli jednak plany Ministerstwa Przemysłu i Handlu poprawią sytuację Unipetrolu i jego akcjonariuszy firma będzie otwarta na negocjacje z czeskim rządem. XII. Nowa strategia firmy Unipetrol Holding petrochemiczny Unipetrol zamierza w latach osiągnąć skumulowany zysk operacyjny EBITDA w wysokości 25 mld CZK (ok. 1 mld EUR). W tym samym okresie firma planuje inwestycje o wartości 19 mld CZK oraz podniesienie swego udziału w handlu detalicznym. Założenia nowej strategii holdingu Unipetrol przekazał do publicznej wiadomości w komunikacie prasowym. Inwestycje holdingu, w porównaniu ze strategią z lat , wzrosną z 2,6 mld CZK do 3,8 mld CZK rocznie. Większość inwestycji będzie dotyczyć segmentu petrochemicznego oraz energetyki. Środki na inwestycje mają pochodzić ze zwiększonego udziału w rynku oraz ze wzrostu efektywności firmy. Zysk operacyjny (EBITDA LIFO) miałby według strategii wzrosnąć z 3,6 mld CZK w 2012 r. do ok. 5 mld CZK w latach

13 Jak wyjaśnił prezes zarządu PKN ORLEN i przewodniczący rady nadzorczej firmy UNIPETROL Jacek Krawiec, przy przygotowywaniu założeń dla strategii Unipetrolu musiały zostać uwzględnione specyficzne cechy czeskiego rynku, którymi są, oprócz potężnej szarej strefy, również wysokie ceny energii i wyzwania w zakresie logistyki. Głównym celem holdingu w segmencie handlu detalicznego jest wzmocnienie pozycji na rynku do 20% w 2017 r. Częścią tego planu jest rozbudowa sieci stacji benzynowych na zasadach franszyzy pod firmą Benzina" oraz zwiększenie liczby stacji bezobsługowych - automatycznych. W bieżącym roku holding planuje budowę czterech nowych stacji benzynowych Express 24. Do 2017 r. ma ich powstać jeszcze kilkadziesiąt. W segmencie rafineryjnym, głównym celem holdingu jest maksymalizacja udziału popytu wewnętrznego na produkty rafineryjne. Unipetrol przewiduje wzrost produkcji rocznej z 3,8 mln ton w 2012 r. do 4,1 mln ton w 2017 r. W ramach segmentu petrochemicznego Unipetrol ma zamiar wykorzystać pozytywne trendy rynkowe dla wzmocnienia swojej pozycji i optymalizacji swoich zakładów. W kolejnych latach segment petrochemiczny ma być głównym źródłem zysków holdingu. XIII. Spółki z o.o. na rynku czeskim Co trzydziesty Czech prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Coraz częściej czeskie spółki z o.o. mają jednego właściciela - osobę fizyczną. Za pośrednictwem spółek z o.o. w Republice Czeskiej prowadzi działalność ponad Czechów i niemal cudzoziemców. Wynika to z analizy agencji Bisnode. Według stanu na maj 2013 r. w Republice Czeskiej aktywnie działa spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, które w większości należą do małych i średnich przedsiębiorstw. Większość z nich (85%) jest kontrolowana przez osoby fizyczne, z tego niemal 45% przez jedną osobę fizyczną, a 40% przez więcej niż jedna osoba fizyczna. Osoby prawne są właścicielem niecałych 10% spółek z o.o. W ciągu ostatnich czterech lat odsetek spółek z o.o., które są kontrolowane przez jedną osobę fizyczną, wzrósł o 7,3 pp. Natomiast odsetek spółek pozostałych obniżył się o 8,1 pp. W latach liczba spółek z o.o. kontrolowanych przez jedną osobę fizyczną wzrosła o ponad połowę. Trend ostatnich lat potwierdza, że czescy przedsiębiorcy coraz częściej preferują prowadzenie działalności bez wspólników. Ponadto wybór formy prawnej spółki z o.o. zmniejsza ryzyka związane z prowadzoną działalnością oraz zwiększa prestiż firmy. Struktura własnościowa spółek z o.o. w RCz według miejsca pobytu stałego swych założycieli miejsce stałego pobytu maj 2013 marzec 013 krajowe osoby fizyczne zagraniczne osoby fizyczne łącznie

14 XIV. Eksport 50 największych czeskich eksporterów Eksport 50 największych czeskich eksporterów w 2012 r. wzrósł o 16% i wyniósł 1,043 bln CZK. Dla porównania - w 2011 r. eksport w tej grupie przedsiębiorstw wzrósł o 8% i osiągnął wartość 901 mld CZK. Pułap 1 bln CZK został przekroczony po raz pierwszy w historii. Największym eksporterem stała się ponownie firma Skoda Auto, której eksport wzrósł z 230,5 mld CZK w 2011 r. do 240,7 mld CZK w 2012 r. Drugim co do wielkości czeskim eksporterem stała się spółka energetyczna RWE Republika Czeska, dzięki wzrostowi eksportu z 89 mld CZK do 135 mld CZK. Trzecie miejsce zajęła firma Foxconn CZK, specjalizująca się w technologiach informatycznych i produkcji elektroniki użytkowej. Jej eksport wzrósł w stosunku międzyrocznym o 3 mld CZK do 104 mld CZK. Najwięksi eksporterzy w Republice Czeskiej w 2011 r. (w mld CZK) Poz. Firma Export 2012 Export ŠKODA AUTO a.s. 240, 7 230,5 2. RWE Česká republika a.s. 135, 3 88,9 3. FOXCONN CZ s.r.o. 104,6 101,9 4. AGROFERT HOLDING, a.s. 67,3 58,9 5. ALPIQ ENERGY SE 65,8 47,8 6. Toyota Peugeot Citroën Automobile Czech, s.r.o. 34,2 39,7 7. UNIPETROL, a.s. 31,1 28,3 8. Panasonic AVC Networks Czech, s.r.o. 28,8 28,2 9. MORAVIA STEEL a.s. 27,8 27,6 10. ArcelorMittal Ostrava a.s. 24,3 25,3 W pierwszej dziesiątce największych eksporterów Republiki Czeskiej znajdują się również spółki: Agrofert Holding, Alpiq Energy SE, Toyota Peugeot Citroën Automobile Czech, Unipetrol, Panasonic AVC, Moravia Steel i ArcelorMittal Ostrava. Łączna wartość eksportu pierwszej dziesiątki największych czeskich eksporterów wynosiła w 2012 r. 760 mld CZK, zaś w 2011 r. 657 mld CZK. Największy wzrost wartości eksportu, który zapewnił jej przejście z trzeciego na drugie miejsce listy, odnotowała spółka RWE Republika Czeska. 14

15 Grupa SITC WPHI Praga, styczeń 2013 Załącznik nr 1 STRUKTURA TOWAROWA CZESKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEŃ-KWIECIEŃ 2013 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) CZESKI EKSPORT CZESKI IMPORT WYSZCZEGÓLNIENIE I - IV 2012 I - IV 2013 Wartość Udział w % Wartość Udział w % Dynamika 2013/2012 I - IV 2012 I - IV 2013 Wartość Udział w % Wartość Udział w % Dynamika 2013/2012 Saldo I-IV 2012 Saldo I-IV 2013 Ogółem w tym: ,8 100, ,7 100,0 95, ,5 100, ,1 100,0 93, , ,6 0 Żywność i zwierzęta żywe 1 392,3 3, ,0 3,5 99, ,2 4, ,7 5,1 102,8-326,9-377,7 1 Napoje i tytoń 230,9 0,6 258,6 0,7 112,0 207,5 0,6 196,5 0,6 94,7 23,4 62,1 2 Surowce z wyjątkiem paliw 1 160,8 2, ,5 2,8 96, ,7 2, ,8 3,0 99,2 124,1 85,7 3 Paliwa mineralne i smary 1 685,7 4, ,9 3,5 81, ,8 11, ,2 10,7 88, , ,3 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 112,6 0,3 116,6 0,3 103,6 79,4 0,2 72,8 0,2 91,7 33,2 43,8 5 Chemikalia i wyroby pochodne 2 507,7 6, ,2 6,4 101, ,0 11, ,0 11,9 100, , ,8 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 7 227,9 17, ,4 17,7 97, ,9 18, ,7 18,6 95,5 508,0 599,7 7 Maszyny i środki transportu ,3 54, ,9 53,6 93, ,1 41, ,6 39,5 89, , ,3 8 Różne wyroby przemysłowe 4 301,6 10, ,0 11,3 104, ,8 9, ,9 10,0 99,9 852, ,1 9 Wyroby pozostałe 42,0 0,1 83,6 0,2 199,0 91,1 0,0 146,9 0,0 161,3-49,1-63,3 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 15

16 Grupa SITC WPHI Praga, styczeń 2013 Załącznik nr 2 STRUKTURA TOWAROWA CZESKO-POLSKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEŃ-KWIECIEŃ 2013 R. (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) CZESKI EKSPORT DO POLSKI CZESKI IMPORT Z POLSKI WYSZCZEGÓLNIENIE Wartość I-IV 2012 I-IV 2013 Udział w % Wartość Udział w % Dynamika 2013/2012 Wartość I-IV 2012 I-IV 2013 Udział w % Wartość Udział w % Dynamika 2013/2012 Saldo I-IV 2012 Saldo I-IV 2013 Ogółem w tym: 2 531,4 100, ,0 100,0 92, ,3 100, ,7 100,0 97,0-52,9-166,7 0 Żywność i zwierzęta żywe 157,9 6,2 123,2 5,3 78,0 267,8 10,4 278,8 11,1 104,1-109,9-155,6 1 Napoje i tytoń 12,3 0,5 12,8 0,5 104,1 30,7 1,2 20,7 0,8 67,4-18,4-7,9 2 Surowce z wyjątkiem paliw 131,6 5,2 114,1 4,9 86,7 87,3 3,4 106,6 4,3 122,1 44,3 7,5 3 Paliwa mineralne i smary 114,9 4,5 119,5 5,1 104,0 229,4 8,9 211,1 8,4 92,0-114,5-91,6 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 47,6 1,9 45,7 2,0 96,0 8,2 0,3 12,8 0,5 156,1 39,4 32,9 5 Chemikalia i wyroby pochodne 293,8 11,6 289,8 12,4 98,6 251,2 9,7 238,4 9,5 94,9 42,6 51,4 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 706,6 27,9 631,0 27,0 89,3 798,6 30,9 776,4 31,0 97,2-92,0-145,4 7 Maszyny i środki transportu 888,4 35,1 813,9 34,8 91,6 672,6 26,0 636,1 25,4 94,6 215,8 177,8 8 Różne wyroby przemysłowe 177,2 7,0 187,7 8,0 105,9 231,1 8,9 223,3 8,9 96,6-53,9-35,6 9 Wyroby pozostałe 1,1 0,0 3,3 0,1 300,0 7,4 0,0 3,5 0,0 47,3-6,3-0,2 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 16