Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze Biuletyn Informacyjny listopad 2014

Transkrypt

1 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze Biuletyn Informacyjny listopad 2014 SPIS TREŚCI: I. PKB REPUBLIKI CZESKIEJ W III KWARTALE 2014 R II. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA.. 2 III. BUDOWNICTWO.. 3 IV. BEZROBOCIE 4 V. CENY TOWARÓW I USŁUG 4 VI. HANDEL ZAGRANICZNY.. 5 VII. POLSKO-CZESKA WYMIANA HANDLOWA.. 7 VIII. CZESKI IMPORT ŻYWNOŚCI Z POLSKI... 9 IX. NOWA 10-PROCENTOWA STAWKA PODATKU VAT X. SPADEK TEMPA WZROSTU GOSPODARKI CZESKIEJ XI. UDZIAŁ FIRM ZAGRANICZNYCH W CZESKIM PRZEMYŚLE XII. NOWELIZACJA USTAWY O ZACHĘTACH INWESTYCYJNYCH XIII. NOWE STAWKI MYTA NA ROK XIV. CZESKI RYNEK PRODUKCJI OKIEN I DRZWI Z PCV

2 I. PKB Republiki Czeskiej w III kwartale Czeski Urząd Statystyczny opublikował wstępne dane dotyczące wyników gospodarki czeskiej w III kwartale br. Dane te wskazują, że PKB Republiki Czeskiej w III kwartale wzrósł o 0,3% w stosunku do poprzedniego kwartału br. oraz o 2,3% w porównaniu z III kwartałem ubiegłego roku. Korzystnie na rozwój gospodarczy Republiki Czeskiej oraz wytworzoną wartość dodaną brutto wpłynął przemysł przetwórczy, głownie branże związane z produkcją środków transportu oraz branża chemiczna. Przeciwnie, w branży usług finansowych od początku roku odnotowuje się spadek wartości dodanej brutto. Tempo wzrostu PKB Republiki Czeskiej w poszczególnych kwartałach (porównanie międzyroczne ) 3,0 2,1 2,5 2,3 1,5 0,7 1,1 1 kw. 2 kw. 3 kw. 4 kw. 1 kw. 2 kw. 3 kw. 4 kw. 1 kw. 2 kw. 3 kw. 4 kw. -0,2 1 kw. 2 kw. -0,9-1,2-1,4-1,6-1, ,3 II. Produkcja przemysłowa Produkcja przemysłowa w Republice Czeskiej w 3 kwartale 2014 r. w stosunku międzyrocznym wzrosła o 4,0%, a w stosunku do kwartału poprzedniego o 0,3%. Za dziewięć miesięcy 2014 r. produkcja przemysłowa wzrosła łącznie o 5,5%. Największy wzrost odnotowano w produkcji komputerów, urządzeń elektrycznych i optycznych (o 16,9%), w produkcji pojazdów samochodowych (o 15,3%) w produkcji wyrobów i substancji chemicznych (o 11,5%), oraz w produkcji koksu i wyrobów rafineryjnych (o 10,6%). Największy międzyroczny spadek odnotowano w produkcji odzieży (o 5,6%), w produkcji nośników medialnych (3,5%) oraz w wydobyciu i eksploatacji (o 2,2%). 2

3 Przychody z działalności przemysłowej w 3 kwartale 2014 r. w cenach bieżących w stosunku międzyrocznym były wyższe o 8,5%, a przychody z eksportu bezpośredniego przedsiębiorstw przemysłowych wzrosły o 16,0%. nowych zamówień w przemyśle międzyrocznie była wyższa o 11,6%; w tym wartość zamówień zagranicznych wzrosła o 8,7%, a zamówień krajowych o 17,2%. Średnia liczba zatrudnionych w przemyśle czeskim w 3 kwartale 2014 r. (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, była międzyrocznie wyższa o 1,8%. Średnie wynagrodzenie miesięczne brutto w przedsiębiorstwach przemysłowych wzrosło nominalnie o 1,8% i wyniosło CZK (ok. 973 EUR). Przemysł (wskaźniki międzyroczne dane wstępne) Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) Wyszczególnienie lipiec sierpień wrzesień I - IX Przemysł Republiki Czeskiej (B+C+D) 108,6 94,8 108,3 105,5 B) Wydobycie i eksploatacja 87,7 86,4 98,9 97,8 C) Przemysł przetwórczy 112,5 95,5 107,8 107,2 D) Produkcja i dystrybucja energii elektrycznej, gazu i ciepła 88,0 92,4 115,0 97,4 III. Budownictwo Produkcja budowlana na rynku czeskim w 3 kwartale 2014 roku w stosunku międzyrocznym wzrosła w cenach stałych o 1,7%, a w stosunku do poprzedniego kwartału obniżyła się o 0,6%. produkcji w budownictwie ogólnym była niższa o 2,9%, natomiast w budownictwie inżynieryjnym wzrosła o 12,5%. produkcji budowlanej narastająco za dziewięć miesięcy 2014 r. w porównaniu do analogicznego okresu 2008 roku (roku największej koniunktury w budownictwie czeskim), była niższa o 24,0%. Średnia liczba zatrudnionych w budownictwie czeskim w 3 kwartale 2014 r. (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników w stosunku międzyrocznym, była niższa o 3,6%. Średnie miesięczne wynagrodzenie w tej branży wzrosło 3,3% i wyniosło CZK (ok EUR). Liczba wydanych zezwoleń budowlanych w 3 kwartale 2014 r. w stosunku międzyrocznym obniżyła się o 3,0%, a orientacyjna wartość robót objętych tymi zezwoleniami obniżyła się o 7,6%. 3

4 Produkcja budowlana (wskaźniki międzyroczne - dane wstępne) Wyszczególnienie Produkcja budowlana ogółem w tym: w budownictwie ogólnym w budownictwie inżynieryjnym Rozpoczęte realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym Zakończone realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) lipiec ,3 92,2 106,2 122,9 98,2 162,8 104,5 109,6 80,8 sierpień ,1 93,8 111,6 91,1 96,3 89,4 110,6 88,3 146,2 wrzesień ,5 105,3 119,2 107,2 107,6 120,5 93,3 99,1 91,0 I - IX ,9 101,6 109,4 109,5 97,6 139,2 94,4 92,6 93,9 V. Bezrobocie Na koniec października 2014 roku w Republice Czeskiej bez pracy było 520 tys. osób, tj. o 9,5 tys. mniej niż na koniec miesiąca poprzedniego oraz o 37,0 tys. mniej niż na koniec października 2013 r. Stopa bezrobocia na r. wyniosła 7,1%. Wśród mężczyzn stopa bezrobocia utrzymywała się na poziomie 6,8%, a wśród kobiet na poziomie 7,5%. Największe bezrobocie odnotowano w powiatach: Most (12,7 %), Usti nad Łabą (12,5%), Bruntal (12,3%), Karwina (12,0%), Ostrawa-Miasto oraz Chomutov (po 11,1%) oraz Decin i Sokolov (po 9,9%). Najniższe w powiatach miasta Pragi (od 3,3% do 4,4%) oraz w powiatach: Prahatice (4,0%), Pelhrimov i Benesov (po 4,1%) oraz Mlada Boleslav i Rychnov nad Kneznou (po 4,2%). W ewidencji czeskich Urzędów Pracy, wg stanu na 31 października 2014 roku, było wolnych miejsc pracy. Na jedno wolne miejsce przypadało średnio 8,9 bezrobotnych, z tego najwięcej w powiatach: Karwina (35,8), Usti nad Łabą (34,0), Sokolov (31,9), Hodonin (29,8%) oraz Jesenik (27,6). Zasiłek dla bezrobotnych w październiku 2014 r. wypłacono osobom ubiegającym się o zatrudnienie, tj. 18,5% ogółu bezrobotnych (we wrześniu ,3%, w październiku ,7%). IV. Ceny towarów i usług Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w październiku 2014 r. w porównaniu z wrześniem wzrosły o 0,2%. Było to spowodowane głównie wzrostem cen odzieży (o 2,1%) i obuwia (o 7,9%). Z artykułów spożywczych odnotowano wzrost cen chleba (o 1,2%), jaj (o 4,3%), mleka (o 2,5%), jogurtu (o 4,6%) oraz olejów i tłuszczów (o 1,6%). 4

5 Inflacja w stosunku międzyrocznym wyniosła w październiku 0,7%. W porównaniu z październikiem roku poprzedniego, najwyraźniej wzrosły ceny odzieży i obuwia (o 3,2%), artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych (o 2,5%), usług gastronomicznych i hotelowych (o 1,6%), napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 1,5%), oraz pozostałych towarów i usług (o 2,2%). Niższe były ceny usług pocztowych i telekomunikacyjnych (o 2,8%), opłat mieszkaniowych (o 0,6%), usług zdrowotnych oraz wyposażenia mieszkań (po 0,5%). Ceny towarów i usług (wskaźniki, stopa inflacji) Wyszczególnienie Analogiczny okres roku Średnia poprzedniego = 100 Stopa roku inflacji* 08/14 09/14 10/ =100 Ogółem w tym: 100,6 100,7 100,7 123,3 100,5 Artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe 101,3 102,2 102,2 132,0 102,6 Napoje alkoholowe i tytoń 102,5 102,5 101,5 154,3 103,1 Odzież i obuwie 103,5 102,9 103,2 88,1 102,6 Czynsze, woda, energia, paliwa 99,2 99,3 99,4 143,6 98,9 Wyposażenie mieszkań, sprzęt AGD, naprawy 99,5 99,6 99,5 93,2 99,0 Służba zdrowia 98,7 99,0 99,5 166,2 98,4 Transport 100,6 100,4 101,0 106,6 100,4 Poczta i telekomunikacja 95,9 97,1 97,2 80,2 93,6 Kultura i rekreacja 101,0 101,3 99,7 98,0 100,6 Edukacja 101,5 101,3 101,3 122,4 101,3 Wyżywienie i zakwaterowanie 101,8 101,7 101,6 130,1 101,7 Pozostałe towary i usługi 101,6 102,6 102,2 119,8 101,1 *relacja średnich wskaźników bazowych (rok 2005=100) za ostatnie 12 miesięcy oraz poprzednie 12 miesięcy VI. Handel zagraniczny W okresie od stycznia do września 2014 roku, obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w stosunku międzyrocznym wzrosły o 6,9%. Eksport był wyższy o 7,6% i wyniósł 96,9 mld EUR, a import o 6,2% i wyniósł 84,4 mld EUR. Nadwyżka handlowa RCz międzyrocznie wzrosła o 17,8% i wyniosła 12,5 mld EUR. Największy wzrost nadwyżki handlowej w omawianym okresie odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 889,1 mln EUR) oraz w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 209,4 mln EUR), natomiast spadek nadwyżki miał miejsce w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 197,1 mln EUR). Wzrost deficytu handlowego odnotowano jedynie w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 130,1 mln EUR), a spadek w grupie paliw mineralnych i smarów (o 761,1 mln EUR), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 123,8 mln EUR) oraz w grupie wyrobów pozostałych (o 71,0 mln EUR). 5

6 Obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w okresie styczeń-wrzesień 2013/2014 (w mln) Wyszczególnienie STYCZEŃ-WRZESIEŃ 2013 STYCZEŃ-WRZESIEŃ 2014 DYNAMIKA W % Eksport Import Saldo Eksport Import Saldo eksportu importu CZK ,9 113,4 EUR ,6 106,2 USD ,3 110,7 W okresie od stycznia do września 2014 r. największy wzrost wartości czeskiego eksportu miał miejsce w grupie maszyn i środków transportu (o 4 889,5 mln EUR, tj. o 10,2%), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 780,1 mln EUR, tj. o 7,4%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 695,6 mln EUR, tj. o 12,0%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 344,3 mln EUR, tj. o 2,1%). Spadek wartości eksportu odnotowano w grupie paliw mineralnych i smarów (o 135,4 mln EUR, tj. o 4,9%) oraz w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 14,9 mln EUR, tj. o 0,6%). Największy wzrost wartości importu odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 4 000,4 mln EUR, tj. o 12,6%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 825,7 mln EUR, tj. o 8,9%), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 570,7 mln EUR, tj. o 7,1%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 541,4 mln EUR, tj. o 3,7%), a największy międzyroczny spadek w grupie paliw mineralnych i smarów (o 896,5 mln EUR, tj. o 10,8%), w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 114,9 mln EUR, tj. o 5,0%) oraz w grupie wyrobów pozostałych (o 70,8 mln EUR, tj. o 34,0%). 1 Głównymi pozycjami czeskiego eksportu w okresie od stycznia do września 2014 roku, były samochody osobowe (10,2% eksportu ogółem), części i akcesoria samochodowe (7,6%) oraz urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (5,3%); następnie aparaty i urządzenia telefoniczne (2,7%), druty i kable izolowane (1,7%), urządzenia elektryczne do przełączania lub zabezpieczania obwodów elektrycznych (1,5%), meble do siedzenia (1,5%), rowery trzykołowe, skutery, samochodziki i podobne zabawki na kołach (1,4%), nowe opony samochodowe z gumy (1,4%) oraz elektryczny sprzęt oświetleniowy i sygnalizacyjny (1,3%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 34,7% czeskiego eksportu ogółem, a ich łączna wartość w stosunku międzyrocznym wzrosła o 14,2%. W imporcie największą grupę wyrobów w omawianym okresie stanowiły części i akcesoria samochodowe (5,6%), ropa naftowa (3,9%), urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (3,5%), aparaty i urządzenia telefoniczne (2,7%), leki (2,4%) oraz gaz ziemny (2,2%); następnie części i akcesoria do maszyn i urządzeń biurowych (2,0%), zespolone obwody elektryczne (1,9%), samochody osobowe (1,7%) oraz przetworzone oleje ropy naftowej (1,6%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 27,5% czeskiego importu ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 8,2%. Największą nadwyżkę handlową w okresie od stycznia do sierpnia 2014 roku Republika Czeska uzyskała w handlu z Niemcami (9 007 mln EUR), Słowacją (3 471 mln EUR), 1 Strukturę towarową czeskiego handlu zagranicznego przedstawia załącznik nr 1 6

7 Wielką Brytanią (3 201 mln EUR), Francją (2 132 mln EUR) oraz Austrią (1 524 mln EUR), a największy deficyt w handlu z Chinami ( mln EUR), Koreą Południową ( mln EUR), Azerbejdżanem ( mln EUR), Japonią (-822 mln), Polską (-664 mln EUR) oraz Rosją (-550 mln EUR). VII. Polsko-czeska wymiana handlowa Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, czesko-polskie obroty handlowe w okresie od stycznia do września 2014 r. w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego były o 4,9% wyższe i wyniosły mln EUR. czeskiego eksportu do Polski wzrosła o 4,0% i wyniosła 5 671,5 mln EUR, a wartość importu o 5,7% i wyniosła 6 335,9 mln EUR. Czeski deficyt w handlu z Polską wzrósł o 22,4% i wyniósł 664,4 mln EUR. 2 W czeskim eksporcie do Polski największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 178,1 mln EUR, tj. o 9,6%), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 43,1 mln EUR, tj. o 9,5%) oraz w grupie żywności i zwierząt żywych (o 36,8 mln EUR, tj. o 12,6 %). Największy spadek eksportu odnotowano w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 47,2 mln EUR, tj. o 3,1%), w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 16,7 mln EUR, tj. o 6,9%) oraz w grupie paliw mineralnych i smarów (o 12,8 mln EUR, tj. o 5,0%). 3 W czeskim imporcie z Polski największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 389,5 mln EUR, tj. o 26,4%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 66,1 mln EUR, tj. o 11,7%) oraz w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (o 34,0 mln EUR, tj. o 75,6%). Spadek importu odnotowano w grupie paliw mineralnych i smarów (o 97,3 mln EUR, tj. o 19,3%), w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 93,6 mln EUR, tj. o 5,0%) oraz w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 15,9 mln EUR, tj. o 6,9%). Największy deficyt w handlu z Polską w okresie od stycznia do września 2014 roku Republika Czeska odnotowała w grupie żywności i zwierząt żywych (-357,6 mln EUR), następnie w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (-390,9 mln EUR), w grupie paliw mineralnych i smarów (-180,1 mln EUR), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (-71,8 mln EUR) oraz w grupie wyrobów pozostałych (-43,9 mln EUR). Nadwyżkę uzyskano w grupie maszyn i środków transportu (+160,9 mln EUR), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (+66,6 mln EUR), w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (+54,8 mln EUR) oraz w grupie surowców z wyjątkiem paliw (+30,3 mln EUR). 2 Wg danych Ministerstwa Gospodarki, polsko-czeskie obroty handlowe w okresie od stycznia do września 2014 r. w stosunku międzyrocznym, wzrosły o 3,5% i wyniosły mln EUR. Polski eksport do Czech wzrósł o 5,2% i wyniósł mln EUR, a import o 0,6% i wyniósł mln EUR. Wg tych danych, Polska w omawianym okresie uzyskała nadwyżkę handlową z Czechami w wysokości mln EUR. W porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego nadwyżka wzrosła o 346 mln EUR, tj. o 11,9%. 3 Strukturę towarową czesko-polskiej wymiany handlowej, wg danych Czeskiego Urzędu Statystycznego przedstawia załącznik nr 2 7

8 Czesko - polska wymiana handlowa w okresie styczeń wrzesień 2013/2014 (w mln EUR) , , , , ,0-664,4 I - IX 2013 I - IX 2014 Czeski eksport do Polski Czeski import z Polski Saldo wymiany Źródło: Czeski Urząd Statystyczny W czeskim eksporcie do Polski największy udział w omawianym okresie miały samochody osobowe (8,1%) oraz części i akcesoria samochodowe (4,8%); następnie aparaty i urządzenia telefoniczne (2,3%), urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (2,2%), olej rzepakowy (2,0%), węglowodory cykliczne (1,6%), węgiel kamienny (1,6%), podpaski higieniczne, tampony, pieluszki i podobne artykuły sanitarne (1,5%), druty i kable izolowane (1,3%) oraz rowery trzykołowe, skutery, samochodziki i podobne zabawki na kołach (1,3%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 26,8% czeskiego eksportu do Polski ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 4,9%. W imporcie z Polski dominowały części i akcesoria samochodowe (7,4%), silniki spalinowe tłokowe z zapłonem iskrowym (4,9%) oraz drut miedziany (3,6%); następnie druty i kable izolowane (2,5%), węgiel kamienny (2,1%), meble do siedzenia (2,1%), przetworzone oleje ropy naftowej (1,6%), aparaty i urządzenia telefoniczne (1,5%), odpady i złom żelaza i stali (1,2%) oraz wyroby płaskie ze stali niestopowej walcowane na gorąco (1,2%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 28,4% czeskiego importu z Polski ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 4,1%. W okresie od stycznia do wrzesnia 2014 roku, Polska była trzecim największym partnerem handlowym Republiki Czeskiej pod względem importu (udział 7,5%), po Niemczech (26,3%) i Chinach (10,9%), a przed Słowacją (5,3%), Federacją Rosyjską (4,4%), Włochami (4,1%), Francją (3,3%) oraz Niderlandami (3,3%); jak też trzecim pod względem eksportu (5,9%) po Niemczech (32,2%) i Słowacji (8,2%), a przed Wielką Brytanią (5,2%), Francją (5,1%), Austrią (4,3%) i Włochami (3,8%). Jak wynika z danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, wzrost dodatniego dla Polski salda wymiany handlowej w okresie od stycznia do wrzesnia 2014 r., spowodowany był głównie spadkiem czeskiej nadwyżki handlowej w grupie maszyn i środków transportu (o 211,4 mln EUR), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 32,3 mln EUR) oraz w grupie 8

9 tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (o 30,1 mln EUR), jak również wzrostem czeskiego deficytu w grupie wyrobów pozostałych (o 26,0 mln EUR). Z ważniejszych dla polskiego eksportu do Czech pozycji towarowych, relatywnie wysoką dynamikę w omawianym okresie wykazywały: części i akcesoria samochodowe (121%), silniki spalinowe tłokowe z zapłonem iskrowym (157%), meble do siedzenia (114%), konstrukcje z żelaza i stali (112%), silniki spalinowe tłokowe z zapłonem samoczynnym (360%), olej rzepakowy (201%), leki (153%), aluminium nieobrobione (135%), węglowodory cykliczne (116%), cynk nieobrobiony (370%) oraz monitory i projektory (208%). Międzyroczny spadek dynamiki w czeskim imporcie z Polski odnotowano natomiast w przypadku: przetworzonych olejów ropy naftowej (75%), aparatów i urządzeń telefonicznych (85%), wyrobów płaskich z żelaza i stali (77%) oraz pozostałych sztab i prętów z żeliwa lub stali niestopowej (32%). Ponadprzeciętną dynamikę w czeskim eksporcie do Polski, z ważniejszych pozycji towarowych, wykazywały samochody osobowe (132%), druty i kable izolowane (109%), rowery trzykołowe, skutery, samochodziki i podobne zabawki na kołach (131%), meble do siedzenia (119%), polimery styrenu w formach podstawowych (122%), oraz urządzenia do zabezpieczenia obwodów elektrycznych (150%). Spadek dynamiki eksportu odnotowano natomiast w przypadku maszyn i urządzeń do automatycznego przetwarzania danych (90%), węglowodorów cyklicznych (89%), węgla kamiennego (90%), traktorów (94%), odpadów i złomu miedzi (86%) oraz aktywnych środków do czyszczenia i prania (87%). VIII. Czeski import żywności z Polski Według wstępnych danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, wartość czeskiego importu żywności z Polski w okresie od stycznia do września 2014 roku, w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego, wzrosła o 1,4% i wyniosła 686,4 mln EUR. Największy udział w czeskim imporcie z naszego kraju miało w tym okresie mięso i wyroby mięsne (24,2%), wyroby mleczne i jaja (17,9%), zboża i wyroby ze zbóż (13,0%), warzywa i owoce (12,3%), różne wyroby jadalne i przyprawy (10,7%) oraz kawa, herbata, kakao, przyprawy i wyroby z nich (10,6%). Najniższy udział miały zwierzęta żywe (0,4%), cukier, wyroby z cukru i miodu (3,1%) oraz ryby (3,3%). Jak wynika z tabeli poniżej, w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, spadek importu z Polski odnotowano w przypadku zbóż i wyrobów zbożowych (o 6,6%), różnych wyrobów jadalnych i przypraw (o 8,3%), paszy dla zwierząt (o 19,6%) oraz cukru, wyrobów z cukru i miodu (30,9%). Największy wzrost wartościowy odnotowano w imporcie kawy, herbaty, kakao i wyrobów z nich (o 17,9 mln EUR tj. 32,8%) ryb (o 5,7 mln EUR tj. o 33,5%) oraz warzyw i owoców (o 6,8 mln EUR, tj. o 8,8%). Należy tu zaznaczyć, że wzrost czeskiego importu z Polski w grupie warzyw i owoców dotyczył głównie warzyw (ogórki, kapusta, sałata, itp.), import świeżych owoców był niższy o 12,0%; w tym jabłek o 18,2%. W czeskim imporcie mięsa z Polski odnotowano niższe zakupy mięsa wołowego oraz wieprzowego świeżego, chłodzonego i mrożonego (odpowiednio o 12,0% i 2,1%), jak też mięsa konserwowego i przetworzonego (o 7,2%), a wyższe mięsa drobiowego (o 7,5%). W grupie wyrobów mlecznych i jaj, wzrost odnotowano w imporcie jaj (o 40,9%) oraz masła i 9

10 pozostałych tłuszczów z mleka (o 10,2%), a niewielki spadek w imporcie serów i twarogów (o 2,9%) oraz mleka i śmietany (o 3,4%). Kod SITC Czeski import żywności z Polski w okresie styczeń-sierpień 2014 roku Nazwa grupy towarowej (w tys. EUR) Dynamika () () 0 Żywność i zwierzęta żywe ogółem - w tym: ,4 100,0 01 Mięso i wyroby mięsne ,7 24,2 02 Wyroby mleczne i jaja ,7 17,9 04 Zboża i wyroby ze zbóż ,4 13,0 05 Warzywa i owoce ,8 12,3 09 Różne wyroby jadalne i przyprawy ,7 10,7 07 Kawa, herbata, kakao i wyroby z nich ,8 10,6 08 Pasze dla zwierząt ,4 4,4 03 Ryby, skorupiaki i mięczaki ,5 3,3 06 Cukier, wyroby z cukru i miodu ,1 3,1 00 Zwierzęta żywe ,3 0,4 Warto również zaznaczyć, że w tym samym okresie, wartość czeskiego eksportu do Polski w grupie żywności i zwierząt żywych wzrosła aż o 12,6%. Ten dynamiczny wzrost eksportu związany jest z ponadprzeciętnymi dostawami kawy i herbaty (151%), warzyw i owoców (114%), żywych zwierząt (145%) oraz mięsa i wyrobów mięsnych (124%). IX. Nowa 10-procentowa stawka podatku VAT Czeski Senat uchwalił nowelizację ustawy podatkowej, wprowadzającą dodatkową 10- procentową stawkę podatku VAT na książki, żywność dla niemowląt i leki. Nowelizacja przewiduje również zwiększenie ulgi podatkowej na drugie i kolejne dziecko oraz ulgę podatkową dla pracujących emerytów. Ulga podatkowa na każde dziecko wynosi obecnie CZK (ok. 170,2 PLN) miesięcznie, od początku przyszłego roku ulga na drugie dziecko wzrośnie o 200 CZK w stosunku do tej pierwszej kwoty, zaś na trzecie o 300 CZK. Dzięki temu rodziny z dwojgiem dzieci zaoszczędzą rocznie CZK, z trojgiem CZK. Docelowo do 2017 r. czeski rząd planuje podnieść ulgę na drugie dziecko o 500 CZK, zaś na trzecie i kolejne dziecko o 900 CZK miesięcznie. Pracujący emeryci od przyszłego roku będą mogli ponownie skorzystać z ulgi CZK rocznie. Ulga została zniesiona w ramach pakietu reform podatkowych z 2012 r. Nowelizacja wprowadza nowy górny pułap 2 mln CZK dla 60- i 80-procentowych ryczałtów rozliczeniowych osób fizycznych samodzielnie prowadzących działalność gospodarczą. Na wniosek rządu do nowelizacji wprowadzono nowy sposób opodatkowania funduszy inwestycyjnych tak, aby obciążenie podatkowe tych inwestycji było porównywalne z inwestycjami realizowanymi indywidualnie, tj. 19%. Tylko w przypadku niektórych 10

11 funduszy, np.: funduszy wysokiego ryzyka, opodatkowanie wynosi 5%. Ministerstwo Finansów poprzez zmianę opodatkowania funduszy inwestycyjnych chce zapobiec nadużywaniu funduszy inwestycyjnych przez spółki kapitałowe. Zmiana ma również zatrzymać odpływ niemal nieopodatkowanych zysków z Republiki Czeskiej. Stowarzyszenie na Rzecz Rynku Kapitałowego ostrzega, że wprowadzenie zmian w opodatkowaniu funduszy inwestycyjnych może skutkować przeniesieniem funduszy z kapitałem przekraczającym 70 mld CZK za granicę. X. Spadek tempa wzrostu gospodarki czeskiej Według aktualnej prognozy czeskiego Ministerstwa Finansów gospodarka Republiki Czeskiej w br. utrzyma tendencję wzrostową, choć jej tempo nieznacznie spadnie do 2,4%. Powodem zmiany prognozy są zrewidowane, niższe wskaźniki z poprzednich kwartałów oraz przejście na nowy europejski standard ESA Rewizja danych statystycznych została przeprowadzona w całej UE i była koordynowana przez Eurostat. Ministerstwo przewiduje również, że do wzrostu gospodarczego w następnych latach w największym stopniu przyczyni się popyt krajowy, wpływ eksportu tym razem powinien być neutralny. W 2016 i 2017 r. gospodarka czeska powinna również wzrosnąć o 2,5%. Prognoza dotyczy również deficytu finansów publicznych, który w br. powinien osiągnąć pułap 1,5% PKB. W 2013 r., na podstawie aktualnych zrewidowanych danych, deficyt ten wyniósł 1,3% PKB. W przyszłym roku Ministerstwo Finansów przewiduje wzrost deficytu do poziomu 2,4%, co zdaniem Ministerstwa odzwierciedla starania rządu o wsparcie gospodarki, m.in. poprzez inwestycje. Analitycy podkreślają, że prognoza sytuacji gospodarczej na 2015 r. jest stosunkowo trudna do uchwycenia, głównie ze względu na ponowne pogorszenie się sytuacji gospodarczej w strefie euro oraz zagrożenie skutkami wzajemnych sankcji między UE i Federacją Rosyjską. Z drugiej strony w analizach nie jest jeszcze widoczny pozytywny wpływ słabszego kursu korony czeskiej. Opozycja wskazuje, że sytuacja na zewnątrz RCz jest znacząco zagrożona ryzykami a popyt krajowy nie jest nieograniczony. Jej zdaniem rząd powinien brać pod uwagę możliwość rozszerzenia się recesji ze strefy euro do Republiki Czeskiej i przygotować się do ewentualnej elastycznej reakcji po stronie wydatków, tak aby nie doszło do rozwierania się nożyc między przychodami i wydatkami publicznymi. Pomimo interwencji walutowych Czeskiego Banku Narodowego i osiągniętego osłabienia kursu korony czeskiej w 2014 r. inflacja będzie, zdaniem Ministerstwa Finansów, bardzo niska (ok. 0,5%). Największy efekt antyinflacyjny wywołało w bieżącym okresie obniżenie cen energii elektrycznej. Jednak już w 2015 r. Ministerstwo przewiduje wzrost cen artykułów konsumpcyjnych, choć inflacja nadal pozostanie na poziomie poniżej celu inflacyjnego Czeskiego Banku Narodowego. Powoli ma się zmieniać sytuacja na rynku pracy dzięki stopniowemu wzrostowi aktywności gospodarczej spadnie stopa bezrobocia a wzrośnie odsetek osób zatrudnionych. 11

12 XI. firm zagranicznych w czeskim przemyśle Czeski Urząd Statystyczny (CSU) opublikował dane dotyczące firm czeskich pozostających pod kontrolą firm zagranicznych stanowią one ok % wszystkich czeskich firm przemysłowych. Najwięcej firm kontrolowanych z zagranicy jest w czeskim przemyśle motoryzacyjnym, najmniej zaś w branży meblarskiej. W 2012 r. czeskie firmy przemysłowe kontrolowane z zagranicy osiągnęły przychody o wartości 3,02 bln CZK (ok. 460 mld PLN), tj. 58,9% łącznych obrotów w przemyśle. dodana wytworzona przez te przedsiębiorstwa określająca również pozycje firm pod względem efektywności gospodarczej wyniosła 501 mld CZK, tj. 50% wartości dodanej wytworzonej przez cały czeski przemysł. Przedstawiciel CSU stwierdził, że czeski przemysł pozostaje głównie pod wpływem firm z państw członkowskich UE. Obroty czeskich przedsiębiorstw z większościowym udziałowcem z innych państw UE stanowią 40% łącznych obrotów w przemyśle, przedsiębiorstwa te wytwarzają 34,4% wartości dodanej oraz zatrudniają 31,3% pracowników w przemyśle. Największy wpływ na czeski przemysł mają niemieckie firmy. Czeskie zakłady przemysłowe z niemieckimi właścicielami wytwarzają 22,2% obrotów firm przemysłowych oraz 17,9% wartości dodanej. Drugie miejsce zajmuje USA z 5-procentowym udziałem kontrolowanych przez nie firm w obrotach czeskiego przemysłu oraz 6-procentowym udziałem w wartości dodanej. Do krajów, których firmy są wyraźnie obecne w czeskim przemyśle, należą również: Francja, Szwajcaria, Wielka Brytania, Austria i Japonia. Znaczna liczba firm czeskich znajduje się również pod kontrolą firm rosyjskich. Republika Czeska należy do państw członkowskich Unii Europejskiej z największym udziałem firm kontrolowanych z zagranicy podczas gdy średnia unijna, wartości dodanej wytworzonej pod kontrolą firmy z innego państwa UE, wynosi 31,9%, w RCz wynosi ona 58,3%. Wyższy wskaźnik w tym zakresie ma tylko Słowacja (61,8%), Węgry (66,2%) oraz Irlandia (83,4%). Najmniejszy udział zagranicznych inwestorów odnotowują natomiast: Włochy (18,3%), Niemcy (22%) oraz Chorwacja (22,4%). Dla zagranicznego właściciela (z UE i spoza UE) pracowało w RCz pracowników, tj. 45,1% z łącznej liczby zatrudnionych w przemyśle. dodana przypadająca na jednego pracownika w przedsiębiorstwach kontrolowanych przez firmy zagraniczne wskazuje na wyższą efektywność tych przedsiębiorstw choć zdaniem analityków przyczyną tego stanu może być fakt, że większa efektywność jest typowa dla większych przedsiębiorstw a głównie takie są kontrolowane z zagranicy. XII. Nowelizacja ustawy o zachętach inwestycyjnych Sejm czeski zatwierdził zmiany w systemie zachęt inwestycyjnych, które mają podnieść atrakcyjność Republiki Czeskiej dla inwestorów zagranicznych po redukcji maksymalnego stopnia pomocy regionalnej z 40 do 25 % w lipcu br. Czeskie media (MF Dnes) podkreślają, że decyzja Komisji Europejskiej o redukcji poziomu pomocy regionalnej dyskryminuje Republikę Czeską w rywalizacji o pozyskiwanie nowych inwestycji zagranicznych w porównaniu np.: ze Słowacją, Węgrami, Bułgarią i Polską. 12

13 Nowelizacja ma na celu uproszczenie systemu zachęt inwestycyjnych i przyczynienie się do szybszego osiągania zwrotu inwestycji. Projekt m.in. wprowadza koncepcję specjalnych stref ekonomicznych oraz rozszerza wsparcie na firmy typu call center i data center. Zwiększy się również liczba regionów, w których będzie możliwe uzyskanie pomocy publicznej na tworzenie nowych miejsc pracy. Czeskie specjalne strefy ekonomiczne według projektu nowelizacji to strefy, w których pomoc publiczna na utworzone jedno miejsc pracy w formie dotacji mogłaby osiągnąć nawet CZK (ok PLN). Nieruchomości i budynki w tych strefach będą zwolnione z podatku od nieruchomości do 5 lat. Projekt przewiduje utworzenie 5 specjalnych stref ekonomicznych, które będą zatwierdzane przez rząd. Wsparcie inwestycyjne zgodnie z projektem będzie również udzielane firmom typu call center i data center, które utworzą ponad 500 nowych miejsc pracy. O wsparcie inwestycyjne będzie mogło wystąpić więcej podmiotów nowelizacja łagodzi bowiem warunki udzielenia pomocy publicznej dla centrów technologicznych i centrów usług strategicznych. Wzrośnie liczba regionów, w których inwestorzy będą mogli ubiegać się o dotację do nowych miejsc pracy w wysokości do CZK za jedno miejsce pracy. Zredukowano minimalną wymaganą liczbę nowych miejsc pracy uprawniającą do wystąpienia o pomoc publiczną na ich utworzenie w przypadku centrów technologicznych z 40 do 20, w przypadku pozostałych centrów ze 100 do 70. Inwestycje z kosztami przekraczającymi 100 mln euro będą, według nowych przepisów, podlegać szczególnej procedurze zatwierdzania przez Komisję Europejską. XIII. Nowe stawki myta na rok 2015 Rząd Republiki Czeskiej zatwierdził na wniosek Ministerstwa Transportu podniesienie stawek myta dla pojazdów powyżej 3,5 tony - dla klasy emisji spalin EURO 0 IV o 8,2%, a dla klasy EURO V o 9,8%. Zostanie również wprowadzona nowa kategoria pojazdów najbardziej przyjaznych dla środowiska EURO VI, EEV (Enhanced Environmentally Friendly Vehicle), dla których stawki myta pozostaną bez zmian - dla klas emisji spalin Euro V i wyższych. W skali rocznej wzrost stawek myta spowoduje wzrost przychodów budżetu państwa o ok. 650 mln CZK (ok. 99 mln PLN). Nadwyżka zostanie przekazana do Państwowego Funduszu Infrastruktury Transportowej. Zostały utrzymane zwiększone stawki myta za przejazdy w piątki w godzinach Rozporządzenie Rady Ministrów regulujące stawki myta wejdzie w życie 1 stycznia 2015 r. Przychody budżetu państwa z tytułu myta w ostatnich latach wyraźnie spadły stawki myta dla pojazdów klasy Euro 5 nie były podwyższane od 2007 r., choć w międzyczasie do tej klasy przesunęła się duża grupa pojazdów. Obecnie do klasy Euro 5 należy ponad 60% pojazdów rejestrowanych w czeskim systemie myta. Porozumienie między czeskim rządem i Związkiem Przewoźników Samochodowych ČESMAD Bohemia, zawarte w 2011 r., regulowało kwestię stawek myta do 2014 r. Zmiana 13

14 zatwierdzona przez czeski rząd koryguje dotychczas obowiązujące stawki myta o stopę inflacji za lata ubiegłe. Jednocześnie czeski rząd obniżył o jedną czwartą limity, po osiągnięciu których jest przyznawana ulga na myto np.: dla uzyskania 5-procentowej ulgi wystarczy osiągnąć łączną kwotę myta CZK zamiast dotychczasowych CZK. Rząd zatwierdził również wzrost stawek myta dla autobusów z klasą emisji spalin EURO III IV o 15% a EURO V o 30%. XIV. Czeski rynek produkcji okien i drzwi z PCV Firma Inoutic we współpracy z agencją MindBridge Consulting wykonała analizę rynku produkcji okien i drzwi z PCV w Republice Czeskiej, na Słowacji i Węgrzech na podstawie danych za 2013 r., z której wynika, że szacunkowa wartość czeskiego rynku okien i drzwi z PCV wynosi obecnie 6 7 mld CZK, przy czym w ubiegłym roku liczba producentów spadła o 15% a 44% producentów odnotowało spadek obrotów. Według specjalistów w tym segmencie rynku budowlanego w RCz dokonały się w ubiegłych latach poważne zmiany. W 2009 r. kiedy rozpoczął się kryzys gospodarczy wartość czeskiego rynku okien i drzwi z PCV wynosiła ok. 15 mld CZK (ok. 2,3 mld PLN). Od tego czasu wartość rynku spadła o niemal połowę i wynosi 6-7 mld CZK. Tę szacunkową kwotę uzyskano na podstawie danych o obrotach producentów po odjęciu przychodów ze sprzedaży produktów powiązanych (parapetów, żaluzji itd.) oraz przychodów z montażu i innych usług budowlanych, świadczonych zwykle przez te firmy. W kwocie tej nie uwzględniono importu okien z PCV do Republiki Czeskiej. Według szacunków ekspertów, import okien z PCV stanowi 30-40% łącznej wartości czeskiego rynku okien i drzwi z tego materiału. Największa część importu pochodzi z Polski i Słowacji. Na podstawie powyższych badań rynkowych określono szacunkową liczbę okien z PCV wyprodukowanych w RCz w 2013 r. na niemal 1 mln sztuk. Niecałych 20% tej produkcji jest przeznaczonych na eksport, głównie na Słowację, do Niemiec i Austrii. Liczba producentów i wartość produkcji od 2009 r. stale się obniża. W 2013 r. w Republice Czeskiej działało 187 firm produkujących okna i drzwi z PCV o 15% mniej niż w 2012 r. Najbardziej znaczącą redukcję liczby producentów odnotowano w województwie pilzneńskim z 11 do 5 oraz w województwie południowo-morawskim spadek o 8 firm i środkowoczeskim spadek o 7 firm. Kryzys w branży stolarki otworowej potwierdzają dane ze Słowacji i Węgier spadek produkcji z materiału PCV na Słowacji w 2013 r. wyniósł 10% a na Węgrzech ponad 30%. W 2013 r. w RCz jedynie jedna trzecia producentów odnotowała wzrost przychodów w porównaniu z poprzednim rokiem, ponad 44% odnotowało spadek, z tego 13,7% wyraźny, a 30,5% niewielki. W jednej czwartej firm obrót stagnował. Dyrektor Generalny Inoutic Republika Czeska Radek Slabák wskazuje, że długookresowy spadek liczby firm produkujących okna i drzwi z PCV jest konsekwencją spadku całej branży budowlanej oraz zbyt małej liczby wielkich projektów inwestycyjnych. Duże znaczenie 14

15 przypisuje również braku programów rządowych wspierania tej branży w Republice Czeskiej. Firmy reagując na tę sytuację ograniczają się tylko do dystrybucji i montażu okien, bądź zupełnie rezygnują z działalności w branży. Efektem jest zwiększenie importu okien i drzwi z PCV z sąsiednich krajów, w szczególności z Polski. W tym kontekście dyrektor Slabák wskazuje na efektywny program wspierania polskiej branży stolarki otworowej z PCV i fakt, że w 2013 r. polska produkcja w tym segmencie przewyższyła produkcję niemiecką. 15

16 Grupa SITC WPHI Praga, listopad 2014 Załącznik nr 1 STRUKTURA TOWAROWA CZESKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRSIE STYCZEŃ-WRZESIEŃ 2014 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) WYSZCZEGÓLNIENIE CZESKI EKSPORT I - IX 2013 I - IX 2014 Dynamika 2014/2013 CZESKI IMPORT I - IX 2013 I - IX 2014 Dynamika 2014/2013 Saldo I - IX 2013 Saldo I - IX 2014 Ogółem w tym: ,6 100, ,5 100,0 107, ,8 100, ,2 100,0 106, , ,3 0 Żywność i zwierzęta żywe 3 251,9 3, ,8 3,5 105, ,9 5, ,0 4,9 101,1-859,0-735,2 1 Napoje i tytoń 657,6 0,7 736,3 0,8 112,0 493,4 0,6 499,3 0,6 101,2 164,2 237,0 2 Surowce z wyjątkiem paliw 2 458,3 2, ,4 2,5 99, ,6 2, ,7 2,6 95,0 153,7 253,7 3 Paliwa mineralne i smary 2 752,1 3, ,7 2,7 95, ,2 10, ,7 8,8 89, , ,0 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 265,6 0,3 278,5 0,3 104,9 188,8 0,2 210,2 0,2 111,3 76,8 68,3 5 Chemikalia i wyroby pochodne 5 775,5 6, ,1 6,7 112, ,7 11, ,4 11,9 108, , ,3 6 Wyroby przemysłowe rynkowe ,9 17, ,2 17,0 102, ,7 18, ,1 18,0 103, , ,1 7 Maszyny i środki transportu ,2 53, ,7 54,7 110, ,5 40, ,9 42,5 112, , ,8 8 Różne wyroby przemysłowe ,6 11, ,7 11,6 107, ,5 10, ,2 10,2 107, , ,5 9 Wyroby pozostałe 203,9 0,2 204,1 0,2 100,1 295,5 0,0 224,7 0,0 76,0-91,6-20,6 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 16

17 Grupa SITC WPHI Praga, listopad 2014 Załącznik nr 2 STRUKTURA TOWAROWA CZESKO-POLSKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEŃ-WRZESIEŃ 2014 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) CZESKI EKSPORT DO POLSKI CZESKI IMPORT Z POLSKI WYSZCZEGÓLNIENIE I - IX 2013 I - IX 2014 Dynamika 2014/2013 I - IX 2013 I - IX 2014 Dynamika 2014/2013 Saldo I - IX 2013 Saldo I - IX 2014 Ogółem w tym: 5 451,8 100, ,5 100,0 104, ,8 100, ,9 100,0 105,7-543,0-664,4 0 Żywność i zwierzęta żywe 292,0 5,4 328,8 5,8 112,6 676,6 11,3 686,4 10,8 101,4-384,6-357,6 1 Napoje i tytoń 39,2 0,7 38,3 0,7 97,7 67,0 1,1 71,0 1,1 106,0-27,8-32,7 2 Surowce z wyjątkiem paliw 257,0 4,7 244,2 4,3 95,0 229,8 3,8 213,9 3,4 93,1 27,2 30,3 3 Paliwa mineralne i smary 243,2 4,5 226,5 4,0 93,1 503,9 8,4 406,6 6,4 80,7-260,7-180,1 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 129,9 2,4 133,8 2,4 103,0 45,0 0,8 79,0 1,2 175,6 84,9 54,8 5 Chemikalia i wyroby pochodne 663,2 12,2 697,0 12,3 105,1 564,3 9,4 630,4 9,9 111,7 98,9 66,6 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 1 518,2 27, ,0 25,9 96, ,5 31, ,9 27,8 95,0-337,3-290,9 7 Maszyny i środki transportu 1 846,5 33, ,6 35,7 109, ,2 24, ,7 29,4 126,4 372,3 160,9 8 Różne wyroby przemysłowe 452,8 8,3 495,9 8,7 109,5 550,8 9,2 567,7 9,0 103,1-98,0-71,8 9 Wyroby pozostałe 9,8 0,2 11,4 0,2 116,3 27,7 0,0 55,3 0,0 199,6-17,9-43,9 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 17