RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 Chrzanów Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 2/23

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 4-9 marca 2015 roku przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Andrzej Janczy, Danuta Strzelczyk-Kwiędacz. Badaniem objęto uczniów (ankieta i wywiad grupowy), rodziców (wywiad grupowy) i nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami partnerów szkoły, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły: "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej", "Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji", "Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych". Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 3/23

4 Obraz szkoły Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 wchodzi w skład Powiatowego Centrum Edukacyjnego w Chrzanowie. Szkoła, w cyklu trzyletnim, kształci między innymi w zawodach: mechanik pojazdów samochodowych, ślusarz, fryzjer, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, sprzedawca. Organizacja kształcenia zawodowego oparta jest o pracodawców oraz warsztat szkolny. W zależności od zawodu - teoretyczne kształcenie zawodowe odbywa się w Ośrodkach Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego (poza szkołą) lub w szkole. Również egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe odbywają się w Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej lub w Izbach Rzemiosła. Realizacja podstawy programowej kształcenia uwzględnia szereg trudności edukacyjnych uczniów, które mają swoje źródło w poprzednich etapach kształcenia. Głównym więc działaniem szkoły jest wyrównywanie takich braków w pierwszym okresie kształcenia. Realizacja podstawy programowej skupiona jest wokół kluczowych umiejętności, najczęściej obserwowano budowanie kompetencji uczenia się, co wydaje się kluczowym działaniem, niezbędnym dla osiągnięcia przez uczniów podstawowego sukcesu - w postaci uzyskania tytułu zawodowego. Obserwacja uczniów w ich działalności, analizy osiągnięć edukacyjnych wskazują niekiedy na podstawowe trudności uczniów, które rzutują na ich wyniki w trakcie egzaminów zawodowych. Są to np. czytanie ze zrozumieniem, podstawowe umiejętności rachunkowe. Większość uczniów szkoły zdaje egzaminy zawodowe, co świadczy o efektywnym wdrażaniu wniosków dotyczących procesów edukacyjnych w tej szkole. Uczniowie uzyskują również wsparcie w rozwoju zawodowym - dzięki udziałowi w kursach, w ramach projektu "Modernizacja Kształcenia Zawodowego w Małopolsce", mogą uzyskiwać dodatkowe kwalifikacje zawodowe. Były to takie kursy jak np.: operator wózków widłowych, kurs wizażu. Uczniowie w mniejszym zakresie uczestniczą w organizowanych na terenie zajęciach rozwijających pasje i zainteresowania pozazawodowe. Nauczyciele organizując proces nauczania i uczenia się uczniów, w oparciu o ich rozpoznane potrzeby i możliwości, uwzględniają indywidualizację proces edukacyjnego oraz skutecznie motywują uczniów do angażowania się w ten proces. W ramach prowadzonego procesu wychowawczego nauczyciele realizują działania antydyskryminacyjne o charakterze profilaktycznym oraz angażują uczniów w akcje społeczne i charytatywne na rzecz osób potrzebujących. Szkoła prowadzi badania losów absolwenta, wykorzystując również dane zbierane przez Urząd Marszałkowski w ramach projektu "Barometr Zawodów", a zatrudniony w szkole doradca zawodowy prowadzi szereg działań związanych z budowaniem świadomości zawodowej uczniów. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 4/23

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 27 Zasadnicza szkoła zawodowa Chrzanów Fabryczna Kod pocztowy Urząd pocztowy Chrzanów Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 138 Oddziały 6 Nauczyciele pełnozatrudnieni 3.00 publiczna Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) Średnia liczba uczących się w oddziale 23 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 46 MAŁOPOLSKIE chrzanowski Chrzanów gmina miejsko-wiejska Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 5/23

6 Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) B W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) C W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 6/23

7 Wnioski 1. Podstawowe, diagnozowane przez szkołę, trudności edukacyjne uczniów zawiązane są brakami z poprzednich etapów kształcenia. Szkoła, wykorzystując więc wiedzą z wewnętrznych analiz, indywidualizuje proces edukacji. 2. Szkoła buduje kompetencje opisane w podstawie programowej, dając uczniom szansę odnoszenia sukcesów na egzaminach zawodowych. 3. Wsparcie kompetencji zawodowych uczniów oparte jest również umożliwienie uczniom nabywania dodatkowych kwalifikacji zawodowych. Rozwój zawodowy jest najczęściej wymieniany przez uczniów jako sukces szkolny. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 7/23

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Realizacja podstawy programowej kształcenia uwzględnia szereg trudności edukacyjnych uczniów, które mają swoje źródło w poprzednich etapach kształcenia. Głównym więc działaniem szkoły jest wyrównywanie takich braków w pierwszym okresie kształcenia. Realizacja podstawy programowej skupiona jest wokół kluczowych umiejętności, najczęściej obserwowano budowanie kompetencji uczenia się, co wydaje się kluczowym działaniem, niezbędnym dla osiągnięcia przez uczniów podstawowego sukcesu - w postaci uzyskania tytułu zawodowego. Obserwacja uczniów w ich działalności, analizy osiągnięć edukacyjnych wskazują niekiedy na podstawowe trudności uczniów, które rzutują na ich wyniki w trakcie egzaminów zawodowych. Są to np. czytanie ze zrozumieniem, podstawowe umiejętności rachunkowe. Większość uczniów szkoły zdaje egzaminy zawodowe, co świadczy o efektywnym wdrażaniu wniosków dotyczących procesów edukacyjnych w tej szkole. Uczniowie uzyskują również wsparcie w rozwoju zawodowym, dzięki dodatkowym kursom zawodowym, rozszerzającym ich kompetencje zawodowe. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 8/23

9 Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Diagnozy osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego wykorzystują wyniki egzaminu gimnazjalnego, wyniki badań wewnętrznych prowadzonych w ramach komisji przedmiotowych oraz obserwacje. Wnioski z tych analiz pokazują podstawowy problem wielu uczniów braki z poprzedniego etapu edukacyjnego (zwłaszcza w kluczowych przedmiotach: matematyka i język polski). Tę wiedzę wykorzystuje się do pracy z dwoma grupami uczniów: słabszymi i mocnymi. Wyniki tych analiz opisano w materiałach z realizacji programów nauczania. Realizując podstawę programową uwzględnia się osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego przede wszystkim w zakresie wspierania uczniów z trudnościami edukacyjnymi. Plany pracy określają np. typy zadań, które sprawiały uczniom trudności i które należy ćwiczyć (np.: zadania związane z obliczeniami geometrycznymi, z liczbami wymiernymi - pierwiastki sprawiały duże trudności). Uczniowie obejmowani są więc programami wsparcia, analizuje się również skuteczność oddziaływań np. średnią ocen tych uczniów. Komisje przedmiotowe ustalając swoje plany pracy, starają się uchwycić podstawowe trudności edukacyjne uczniów. Te diagnozy były celowe, a wiedza z nich wynikająca wykorzystana została do realizacji podstawy programowej. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji na większości zajęć. Sami nauczyciele w ankiecie deklarowali, ze najczęściej kształtują umiejętność uczenia się (wykres 1j) oraz komunikowania się w języku ojczystym (wykres 2j). Z mniejsza częstością pojawiała się deklaracja kształtowania umiejętności pracy grupowej, odkrywania swoich talentów i zainteresowań, myślenia matematycznego (patrz wykresy 3j-4j). Na zajęciach obserwowano najczęściej kształtowanie umiejętności uczenia się, kształtowaną w różnych sytuacjach dydaktycznych. Przykładowo - każdy uczeń, mając do dyspozycji komputer ze specjalistycznym oprogramowaniem AUTOCAD, rozwiązywał zadania związane z rysowaniem, wymagające różnych umiejętności. Kształtowaniu tej umiejętności pomagało również odwoływanie się do praktycznych umiejętności, wiązanie teorii z umiejętnościami praktycznymi, wykorzystanie pomocy dydaktycznych. Realizacja procesów edukacyjnych jest spójna z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 9/23

10 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 10/23

11 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele wskazali w ankiecie (patrz wykres 1w) na najczęstsze formy i sposoby monitorowania osiągnięć uczniów. Stosunkowo rzadko wystąpiły więc elementy oceniania kształtującego, większy nacisk położony jest na ocenianie bieżące i podsumowujące. Wybierane sposoby monitorowania kładą większy nacisk na aktywność nauczycieli niźli uczniów: nauczyciele częściej pytają uczniów, ci wyraźnie rzadziej mogą podsumowywać zajęcia. Podobna proporcja była również obserwowana w trakcie zajęć (patrz tabela nr 1). Biorąc pod uwagę deklaracje nauczycieli i obserwacje zajęć należy stwierdzić, że monitorowanie i diagnozowanie osiągnięć uczniów jest w szkole powszechnie stosowane, chociaż uczniowie są raczej bierną stroną tych działań. Nauczyciele na każdej lekcji (z obserwowanych) sprawdzali, czy uczniowie właściwie zrozumieli polecenia, w jaki sposób wykonują zadania, zadawali pytania i stwarzali możliwość zadawania pytań. Na zajęciach obserwować można było również elementy indywidualizacji zajęć, dostosowywania toku zajęć do potrzeb wynikłych właśnie z tak prowadzonego monitoringu. Biorąc pod uwagę wyniki obserwacji oraz informacje przekazane przez nauczycieli w ankiecie można stwierdzić, że monitorowanie i diagnozowanie osiągnięć uczniów oraz wdrażania wniosków z analiz jest powszechne. Wykorzystanie wyników monitorowania osiągnięć uczniów do modyfikacji: kryteriów oceniania, zakresu wprowadzanego materiału, warsztatu pracy, do indywidualizacji nauczania świadczy o adekwatności działań nauczycieli, zwłaszcza w kontekście zdiagnozowanych problemów edukacyjnych wielu uczniów. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 11/23

12 Wykres 1w Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 12/23

13 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. [OZ] (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 5 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli 4 / 1 80 / 20 2 sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 4 / 1 80 / 20 3 zadaje pytania 5 / / 0 4 prosi uczniów o podsumowanie 1 / 4 20 / 80 5 wykorzystuje techniki badawcze 0 / 5 0 / pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy 0 / 5 0 / stwarza uczniom możliwość zadania pytania 4 / 1 80 / 20 8 inne, jakie? 0 / 5 0 / 100 Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Podstawowe działania szkoły mające wpływ na osiągnięcia uczniów są związane ze sferą motywacji oraz wsparcia. Organizacja spotkań z rodzicami uczniów ma znaczenie dla motywowania, wyrównywanie podstawowych braków (np. szacowanie wielkości, tabliczka mnożenia i dzielenia, wykorzystanie działań, czytanie ze zrozumieniem instrukcji) pozwalają w ostatecznym rachunku wpływać istotnie na wynik egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe. Zajęcia w ramach dodatkowej godziny pracy nauczycieli oraz ich praca z uczniami w celu zapewnienia trwałości zdobywanej wiedzy pozwala wpływać na wyniki uczniów. Uczniowie jako swoje sukcesy szkolne wymieniali kompetencje zawodowe (12 z 33 ankietowanych), następnie osiągnięcia sportowe (6 uczniów), oceny lub osiągnięcia w innych niż zawodowe przedmiotach (razem 8). Swoje osiągnięcia artystyczne wskazało 2 uczniów, a 3 - wymieniło dobre kontakty z nauczycielami jako przykłady sukcesów. Czterech uczniów wpisało, ze nie posiada żadnych sukcesów. Sukcesy edukacyjne uczniów związane z podnoszeniem kompetencji opisanych w podstawie programowej związane są z takimi działaniami nauczycieli jak realizacja tematów, które są interesujące dla tej grupy uczniów, różnicowanie zadań dla różnych grup uczniów, indywidualizacja w zakresie większości działań. Sukcesami edukacyjnymi jest np. posługiwanie się poprawnym słownictwem zawodowym, umiejętność opisania własnego stanowiska pracy, znajomość tabliczki mnożenia, umiejętne komunikowanie się z innymi. Wyniki egzaminów zawodowych w ostatnich latach świadczą o utrzymującej się lub wzrastającej (w niektórych zawodach) skuteczności kształcenia zawodowego. W zawodzie: technolog robót wykończeniowych w roku 2013 wynik w części teoretycznej wyniósł 66%, praktycznej 83%, zdało ten egzamin 67% (86% zdających w OKE). W roku 2014: część teoretyczna - 81%, praktyczna 88%. W zawodzie ślusarz wyniki części praktycznej wzrosły w latach z 84% do 91%. Zasadniczą trudnością w analizie tych egzaminów jest mała liczba Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 13/23

14 zdających uczniów. W zawodzie sprzedawca praktycznie wszystkie uczennice zdawały ten egzamin w ostatnich dwóch latach, uzyskując w części praktycznej wynik średni powyżej 80%. W egzaminach w kwalifikacjach (B05 i B06) poprawiono odsetek zdawanych egzaminów z 72% na 82%. Wiązało się to również z wdrożeniem wniosków dotyczących czytania ze zrozumieniem tekstów zawodowych oraz ćwiczenia wykorzystanie czasu w trakcie egzaminu. Biorąc pod uwagę wszystkie wskazane powyżej elementy, uznać można, że szkoła, wdrażając wnioski ze swoich badań, przyczynia się do poprawy efektów kształcenia. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia lub rynku pracy to przede wszystkim umiejętność posługiwania się językiem obcym (nawet w stopniu podstawowym), umiejętności komunikacyjne, konkretne umiejętności zawodowe i wreszcie zainteresowanie zawodowe. O skuteczności działań szkoły w tym zakresie świadczą wyniki egzaminów zawodowych (zwłaszcza części praktycznej) oraz obserwacje rozwoju zawodowego uczniów (np. posługiwanie się prawidłowymi określeniami zawodowymi). Istotną rolę w budowaniu szeroko rozumianych kompetencji zawodowych odgrywają kursy zawodowe: kurs spawacza, florysty, wizażu, operatora wózków widłowych. To w sposób wyraźny rozszerza możliwości zawodowe absolwentów. Uczniowie uczyli się również samodzielności, funkcjonowania w społecznościach lokalnych w ramach projektów: Lokomotywa Obywatelska czy Super szkoła. Spotkania z doradcą zawodowym dają uczniom spojrzenie również na ich mobilność zawodową. Generalnie szkoła prowadzi działania adekwatne do edukacyjnych potrzeb uczniów. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 14/23

15 Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Podstawą organizacji wspomagania rozwoju uczniów w Szkole jest rozpoznanie przez nauczycieli ich potrzeb i możliwości w oparciu o obserwacje, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, analizy opinii i orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz diagnozy wstępne. Na tej podstawie indywidualizuje się proces nauczania oraz organizuje zajęcia pozalekcyjnych wspierające uczniów i rozwijające ich zainteresowania. W zakresie organizacji wspomagania rozwoju uczniów szkoła wykorzystuje także potencjał zewnętrznych podmiotów. Szkoła stwarza uczniom uzyskiwanie dodatkowych kwalifikacji zawodowych w ramach projektu "Modernizacja Kształcenia Zawodowego w Małopolsce". W Szkole nie obserwuje się przypadków dyskryminacji, z tego powodu podejmowane przez nauczycieli działania antydyskryminacyjne mają charakter profilaktyczny. Realizowane przez Szkołę działania w zakresie wspomagania rozwoju uczniów są dobrze postrzegane przez uczniów i ich rodziców. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Rozpoznawanie przez nauczycieli możliwości psychofizycznych i potrzeb rozwojowych uczniów oparte jest o obserwacje, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, analizy danych zawartych w opiniach i orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznych, a także o diagnozy wstępne. Na tej podstawie określono edukacyjne i emocjonalne potrzeby uczniów, które wynikają z dysfunkcji rozwojowych, problemów zdrowotnych, zaniedbań środowiskowych. Dla wszystkich sześciu uczniów, którzy zostali rozpoznani jako potrzebujący wsparcia, uruchomiono programy wspierania. Na podstawie zebranych danych można stwierdzić, że rozpoznawanie potrzeb i możliwości uczniów ma charakter systemowy. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 15/23

16 Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Szkoła tworząc ofertę zajęć pozalekcyjnych kieruje się następującymi kryteriami: potrzebami uczniów, przydatnością zajęć dla uczniów (w aspekcie pracy zawodowej), posiadaną bazą techno-dydaktyczną. Dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (posiadających opinie lub orzeczenia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, lub rozpoznanych przez nauczycieli) szkoła organizuje zajęcia dodatkowe. Uczniowie mają możliwość uczestnictwa w kursach zawodowych realizowanych w ramach projektu "Modernizacja Kształcenia Zawodowego w Małopolsce" i uzyskania dodatkowych, potwierdzonych certyfikatem, kwalifikacji. Trudności związane z dojazdem do Szkoły stanowią jednak dla niektórych uczniów przeszkodę w uczestniczeniu w organizowanych w szkole zajęciach pozalekcyjnych. Ankietowani uczniowie (36 z 52) dostrzegają przydatność prowadzonych w szkole zajęć pozalekcyjnych (wykres 1j), jednak dla ponad połowy z nich zajęcia te nie są interesujące (wykres 2j). Wykres 1j Wykres 2j Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 16/23

17 Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki W szkole nie obserwuje się przypadków dyskryminacji. Z tego powodu działania antydyskryminacyjne, podejmowane przez większość nauczycieli, mają głównie charakter profilaktyczny i uwzględniają takie przesłanki jak: pochodzenie społeczne, status ekonomiczny, stan zdrowia, religia, pochodzenie etniczne i kolor skóry. Tematyka tolerancji poruszana jest przez nauczycieli podczas godzin z wychowawcą, lekcji przedmiotowych, w trakcie rozmów z uczniami, a także w czasie zajęć pozalekcyjnych. Na podstawie zebranych danych można uznać, że działania antydyskryminacyjne prowadzone w szkole są adekwatne do jej potrzeb. Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Podstawowe działania przez Szkołę w tym zakresie to organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz doradztwa zawodowego we współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Chrzanowi i Powiatowym Urzędem Pracy. Uczniowie w trudnej sytuacji finansowej i życiowej wspierani są przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej, kuratorów sądowych. W ramach projektu "Modernizacja Kształcenia Zawodowego w Małopolsce" uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej biorą udział w kursach zawodowych, uzyskując tym samym dodatkowe kompetencje zawodowe (operator wózków widłowych, spawacz, florysta, wizażysta). Szkoła stwarza uczniom także możliwość udziału w akcjach społecznych i charytatywnych (Fundacja Brata Alberta, PCK) oraz rozwijania pasji turystycznych w ramach Szkolnego Koła Turystycznego, które funkcjonuje we współpracy z Polskim Towarzystwem Turystycznym w Chrzanowie. Biorąc pod uwagę zebrane informacje można stwierdzić, że współpraca szkoły z podmiotami wspierającymi uczniów jest adekwatna do potrzeb uczniów i ich sytuacji społecznej. Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia W trakcie wszystkich obserwowanych zajęć nauczyciele motywowali uczniów do angażowania się w proces uczenia się. Odbywało się to między innymi poprzez: rozbudzenie zainteresowania uczniów tematem lekcji (dobór metod i form pracy, wykorzystanie pomocy dydaktycznych), wskazanie praktycznego zastosowania wiedzy lub umiejętności, kierowanie do uczniów pytań, jasne określanie zadań do wykonania oraz pozytywne wzmacnianie. Indywidualizowanie procesów edukacyjnych widoczne było w różnicowaniu stopnia trudności pytań i zadań, indywidualnym wsparciu uczniów w rozwiązywaniu zadań, aktywizowaniu uczniów wycofanych, dostosowanie czasu potrzebnego uczniom do wykonywania zadań. Dla uczniów mających problemy edukacyjne organizowane są pozalekcyjne zajęcia wyrównawcze. Większość uczniów w ankietach wyraziła opinię, że szkoła stwarza im możliwość uczestnictwa we wszystkich zajęciach, w których chcą brać udział (wykres 1j). Na podstawie wyników obserwacji lekcji i opinii uczniów, można stwierdzić, iż wsparcie udzielane uczniom przez nauczycieli jest wystarczające i adekwatne do ich potrzeb. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 17/23

18 Wykres 1j Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom Większość ankietowanych uczniów uważa, że otrzymuje w Szkole od nauczycieli wsparcie emocjonalne (wykres 1j), a uczący dają im do zrozumienia, że wierzą w ich możliwości (wykres 2j). Rodzice, w trakcie wywiadu, powiedzieli, że dostrzegają wsparcie otrzymywane od wychowawców i nauczycieli w trudnych dla ich dzieci sytuacjach. Biorąc pod uwagę deklaracje uczniów oraz rodziców, należy uznać wsparcie udzielane im w Szkole za adekwatne do ich potrzeb. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 18/23

19 Wykres 1j Wykres 2j Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 19/23

20 Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: C Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Organizacja kształcenia zawodowego oparta jest o pracodawców oraz warsztat szkolny. W zależności od zawodów - teoretyczne kształcenie zawodowe odbywa się w Ośrodkach Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego (poza szkołą) lub w szkole. Również egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe odbywają się w OKE lub w Izbach Rzemiosła. Analizowane są więc wyłącznie dostępne wyniki egzaminów, a wnioski mają przełożenie na działania organizowane w szkole. Podstawowe wnioski i wdrażane działania dotyczą zmniejszania trudności edukacyjnych uczniów oraz procesów indywidualizacji pracy z uczniami. Szkoła nie wykorzystuje badań zewnętrznych, które mogłyby mieć wpływ na organizację procesów edukacyjnych. Szkoła prowadzi jednak badania losów absolwenta, wykorzystując również dane zbierane przez Urząd Marszałkowski w ramach projektu "Barometr Zawodów". Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania Nauczyciele, w Zasadniczej Szkole Zawodowej, w mniejszym wymiarze wykorzystują wyniki z egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, ponieważ większość absolwentów to młodociani pracownicy, którzy uczą się teorii zawodowej poza szkołą, a zajęcia praktyczne odbywają u pracodawców. Większość korzysta jednak z wyników ewaluacji wewnętrznej prowadzonej na poziomie szkoły oraz przez zespoły nauczycieli. Wnioski z zewnętrznych egzaminów dotyczyły określenia poziomu umiejętności uczniów po gimnazjum oraz zakresu działań edukacyjnych. Ich wykorzystanie opierało się na organizacji wsparcia indywidualnego oraz grupowego uczniów. Wyniki egzaminów zawodowych, analizowane pod kątem tych kompetencji, których nabycie sprawiało uczniom najwięcej trudności, pozwalały określić podstawowe działania (więcej testów Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 20/23

21 próbnych, dodatkowe zajęcia pozalekcyjne). Ewaluacja wewnętrzna prowadzona na poziomie całej szkoły wskazywała wnioski dotyczące zwiększenia indywidualizacji procesu edukacyjnego oraz różnicowania metod pracy i motywowania uczniów do udziału w zajęciach dodatkowych. Ewaluacja wewnętrzna prowadzona przez zespoły przedmiotowe lub inne zespoły nauczycielskie skupiała się na wnioskach dotyczących własnej pracy z zespołami uczniów, wyrównywania ich szans edukacyjnych, prowadzenia wspólnych działań wspierających uczniów. Materiały gromadzone w trakcie analiz osiągnięć edukacyjnych oraz innych świadczą o dużych problemach edukacyjnych uczniów. Wnioski wskazywały na konieczność stosowania bardzo zróżnicowanych metod pracy. Biorąc pod uwagę powyższe można uznać, że podejmowane działania są istotnie adekwatne do potrzeb uczniów, a większość nauczycieli je wykorzystuje. Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane W szkole prowadzi się monitorowanie podstawowych działań edukacyjnych i wychowawczych. Dotyczy to w szczególności: realizacji podstawy programowej kształcenia zawodowego i ogólnokształcącego (w zależności od formy teoretycznego kształcenia zawodowego); działań wspierających uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; organizacji zajęć dodatkowych. Wnioski z monitorowania wpłynęły na modyfikację prowadzonych działań, polegających między innymi na: poszerzeniu oferty zajęć dodatkowych zawodowych; zmianach w przygotowywaniu uczniów do egzaminów zawodowych, położeniu większego nacisku na mobilizowanie uczniów do aktywności i odpowiedzialności; wsparciu uczniów z trudnościami. Usprawniono również przepływ informacji pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesów kształcenia i wychowania. Na poziomie analiz uczniów przychodzących do szkoły wnioski dotyczą przede wszystkim podstawowych trudności uczniów, są to najczęściej problemy w obszarze umiejętności matematycznych, logicznego wnioskowania, szacowania rzędów wielkości, czytania ze zrozumieniem. Biorąc pod uwagę potrzeby edukacyjne uczniów wykorzystanie wniosków z monitorowania działań prowadzonych przez szkołę uznać należy za użyteczne. Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych Badania edukacyjne, wymienione w ankiecie przez 8 nauczycieli (z 15) jako zewnętrzne, były jednak najczęściej badaniami osiągnięć uczniów, lub innymi badaniami, organizowanymi na poziomie szkoły. Nauczyciele nie opisywali jakiego rodzaju są to badania, najczęściej, podając przykłady ich wykorzystania, wymieniali: sprawdzania jakości swojej pracy - sprawdzania jakości pracy uczniów - sprawdzania, w jakim zakresie uczniowie wymagają pomocy - wyłonienia uczniów zdolnych i mających trudności w nauce - sprawdzania poziomu umiejętności i wiedzy uczniów - eliminowania braków w tych zakresach. W innych badaniach edukacyjnych wymieniano często konkursy (4 razy), pozyskiwanie informacji od rodziców, kontakty z pracodawcami. Nie można jednak ustalić na tej podstawie jakiego rodzaju badania zewnętrzne są wykorzystywane w szkole, a dodatkowo wskazać spójnych przykładów wykorzystania wyników badań zewnętrznych w działaniach nauczycieli. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 21/23

22 Wykres 1w Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów Prowadzone w szkole badania wewnętrzne oparte są na testach diagnostycznych na wejściu po gimnazjum, testach po pierwszej klasie, ankietowaniu zainteresowań, badaniu predyspozycji i uwarunkowań środowiskowych uczniów. Wyniki badań wykorzystuje się do podejmowania decyzji o metodach kształcenia, dostosowania wymagań edukacyjnych dla uczniów i zespołów klasowych. Badanie dotyczące losów absolwentów to, prowadzony przez Urząd Marszałkowski, tzw. "Barometr zawodów". Dzięki danym z tych badań kształtuje się ofertę edukacyjna dla całej szkoły, wykorzystuje je również doradca zawodowy w pracy z uczniami szkoły oraz uczniami gimnazjów. Szkoła rozpoznaje również losy absolwentów we własnym zakresie pozwoliło to zbudować ofertę edukacyjna dla absolwentów szkoły. Biorąc pod uwagę powyższe uznać należy te badania oraz sposoby ich wykorzystania za celowe. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 22/23

23 Raport sporządzili Andrzej Janczy Danuta Strzelczyk Kwiędacz Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 23/23