RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Technikum Ryglice Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Technikum 2/27

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Aleksandra Stasiak, Stanisław Srebro. Badaniem objęto 82 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 51 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 33 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WUPO - Scenariusz wywiadu z uczniami po obserwacji WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Technikum 3/27

4 Obraz szkoły Technikum w Ryglicach wchodzi w skład Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. prof. Czesława Majorka w Ryglicach. Kształci uczniów w zawodach: technik informatyk, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik organizacji usług gospodarczych. Uczniowie zdobywają także dodatkowe kwalifikacje i umiejętności w ramach realizowanego projektu "Modernizacja Kształcenia Zawodowego w Małopolsce". Nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji, monitorują i analizują osiągnięcia uczniów i wdrażają wyciągnięte wnioski. Pozwala to utrzymać efekty kształcenia na wysokim poziomie w zakresie zdawalności egzaminów zawodowych, a także przyczynia się do odnoszenia sukcesów w olimpiadach i konkursach informatycznych, matematycznych i zawodowych. Szkoła w sposób systemowy, obejmujący wszystkich uczniów, prowadzi rozpoznanie zdolności, możliwości, potrzeb i osiągnięć edukacyjne uczniów. Do rozpoznanych potrzeb podejmuje działania związane, np. z organizacją zajęć wyrównawczych i rozwijających zainteresowania. Także we współpracy z różnymi podmiotami wspierającymi uczniów prowadzi działania, które są odpowiednie do ich potrzeb i sytuacji społecznej. Pozwalają zaspokoić potrzeby związane, między innymi z udzielaniem wsparcia pedagogicznego i kształtowaniem postaw prospołecznych. Szkoła uzyskała certyfikat "Szkoła promująca bezpieczeństwo", a przedstawiciele młodzieży uczestniczyli w utworzeniu inicjatywnej grupy Młodzieżowej Rady Miejskiej w Ryglicach. Technikum 4/27

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 23 Technikum im prof.czesława Majorka w Ryglicach Technikum Ryglice Tarnowska Kod pocztowy Urząd pocztowy Ryglice Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 144 Oddziały 6 Nauczyciele pełnozatrudnieni 6.00 publiczna Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 8.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 24 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 24 MAŁOPOLSKIE tarnowski Ryglice gmina miejsko-wiejska Technikum 5/27

6 Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) B W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Technikum 6/27

7 Wnioski W szkole podejmuje się działania wynikające z monitorowania osiągnięć uczniów, które pozwalają uczniom odnieść sukcesy szczególnie na egzaminach zawodowych, olimpiadach i konkursach przedmiotowych, a także wpływają na wzrost efektów kształcenia. Szkoła adekwatnie do rozpoznanych potrzeb organizuje zajęcia wyrównawcze, specjalistyczne, rozwijające zainteresowania i zdolności uczniów, które w ocenie rodziców i uczniów są dostępne, potrzebne i interesujące. Nauczyciele podejmują działania motywujące uczniów do nauki i uwzględniające indywidualizację procesu nauczania, jednak nie dzieje się tak na wszystkich lekcjach. Nauczyciele monitorują wdrażane działania wynikające z analizy egzaminów zewnętrznych i wewnętrznych diagnoz, a wyniki wykorzystują do wprowadzania zmian w pracy, jednak większość (62,5%) uważa, że ich systematyczna praca z młodzieżą, nie przyczynia się do wyrównywania zaległości w nauce. Technikum 7/27

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele wykorzystują wiedzę na temat osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego podczas realizacji podstawy programowej. W różnym stopniu umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji, a także uwzględniają zalecane warunki i sposób realizacji podstawy programowej ustalone dla danego przedmiotu nauczania. Osiągnięcia uczniów są monitorowane i analizowane, a wnioski wykorzystywane do planowania pracy i wprowadzania zmian. Wdrożone wnioski przyczyniają się do utrzymywania efektów kształcenia na wysokim poziomie w zakresie zdawalności egzaminów zawodowych, a także do sukcesów w olimpiadach i konkursach przedmiotowych. Szkoła podejmuje działania, służące sukcesowi uczniów w dalszej nauce lub na rynku pracy. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Nauczyciele prowadzą diagnozę osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego celem wykorzystania jej wyników podczas realizacji podstawy programowej. W klasach pierwszych prowadzona jest analiza na wejściu osiągnięć uczniów z wykorzystaniem wyników egzaminu gimnazjalnego pod kątem umiejętności najsłabiej opanowanych. Poza tym nauczyciele przeprowadzają testy diagnozujące, głównie z przedmiotów objętych maturą. Analiza danych zastanych wskazuje, że wnioski ze wstępnej diagnozy przekładają się na działania nauczycieli w trakcie realizacji treści podstawy programowej. Nabytą wiedzę wykorzystują do: zwiększenia liczby ćwiczeń powtórzeniowych i utrwalających, kształtowania umiejętności słabiej opanowanych, dostosowania wymagań edukacyjnych, indywidualizacji pracy na lekcjach, podziału uczniów na grupy językowe, według stopnia znajomości języka angielskiego organizacji zajęć wyrównawczych i dodatkowych dla uczniów zdolnych. Technikum 8/27

9 Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Szkoła w różnym stopniu umożliwia uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji, na co wskazują wyniki obserwacji zajęć (Tab. 1) i opinia samych nauczycieli (Wykres 1j 8j). Według nich, najczęściej kształtowana jest umiejętność uczenia się i komunikowania w języku ojczystym, a najrzadziej posługiwanie się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. Natomiast nieco inne dane wynikają z obserwacji zajęć na których nauczyciele, np. najrzadziej kształtowali umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i piśmie (Tab. 1). Nauczyciele deklarują, że w procesie lekcyjnym wykorzystują zalecane warunki i sposób realizacji podstawy programowej ustalone dla danego przedmiotu nauczania, a część z nich stosowana jest systematycznie. Obserwowane zajęcia wskazują na ich uwzględnianie, np. poprzez: przestrzeganie zasad BHP; wykorzystanie wiedzy teoretycznej w praktyce; wprowadzanie ucznia w świat tradycji polskiej; stymulowanie umiejętności samokształcenia (wyszukiwanie informacji, redagowanie notatki); kształtowanie logicznego myślenia i umiejętności posługiwania się językiem obcym; wykorzystanie zaplecza doświadczalnego oraz słowników, nagrań CD, płyt, tekstów kultury w języku obcym, prezentacji multimedialnej; uczenie kompetentnej wnikliwej analizy lektury tekstu i selekcji informacji; korzystanie ze środków technologii informacyjnej. Wykres 1j Wykres 2j Technikum 9/27

10 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j Technikum 10/27

11 Wykres 7j Wykres 8j Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: Które z najważniejszych umiejętności, opisanych w podstawie programowej dla danego etapu kształcenia były kształtowane u uczniów podczas lekcji? [OZ] (9788) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 10 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 czytanie 6 / 4 60 / 40 2 myślenie matematyczne 3 / 7 30 / 70 3 myślenie naukowe 2 / 8 20 / 80 4 umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i piśmie 2 / 8 20 / 80 5 umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami 5 / 5 50 / 50 informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji 6 umiejętność uczenia się 6 / 4 60 / 40 7 umiejętność pracy zespołowej 4 / 6 40 / 60 8 inne, jakie? 3 / 7 30 / 70 Technikum 11/27

12 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Wszyscy nauczyciele deklarują, że w różnorodny sposób monitorują osiągnięcia oraz nabywanie wiadomości i umiejętności uczniów (Tab. 1), na co wskazują również obserwacje zajęć (Tab. 2), na których najczęściej zadawali uczniom pytania i sprawdzali w jaki sposób wykonują zadania. Wnioski z analizy osiągnięć uczniów wykorzystywane są przez nauczycieli głównie do dostosowania metod i form pracy, dostosowania wymagań edukacyjnych i opracowania planów pracy (Wykres 1o). Wykres 1o Technikum 12/27

13 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób monitoruje Pan/i osiągnięcia uczniów? [AN] (6887) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 16 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 stosuję ocenianie bieżące (cząstkowe) 16 / / 0 2 stosuję ocenianie podsumowujące (np. przeprowadzam klasówki, testy, 16 / / 0 sprawdziany, odnoszę się do wyników konkursów, olimpiad) 3 stosuję ocenianie kształtujące 16 / / 0 4 posługuję się indywidualną dokumentacją każdego ucznia (karty 15 / / 6.3 diagnozy, portfolio) 5 inne, jakie? 1 / / nie monitoruję 0 / 16 0 / sprawdzam, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 16 / / 0 8 sprawdzam, czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie 16 / / 0 9 zadaję pytania 16 / / 0 10 proszę uczniów o podsumowanie ćwiczenia 16 / / 0 11 wykorzystuję różne narzędzia diagnostyczne 16 / / 0 12 zbieram informacje zwrotne od uczniów 16 / / 0 13 stwarzam uczniom możliwość zadawania pytań 16 / / 0 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. [OZ] (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 10 Tab.2 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli 7 / 3 70 / 30 2 sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 9 / 1 90 / 10 3 zadaje pytania 10 / / 0 4 prosi uczniów o podsumowanie 7 / 3 70 / 30 5 wykorzystuje techniki badawcze 0 / 10 0 / pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy 3 / 7 30 / 70 7 stwarza uczniom możliwość zadania pytania 4 / 6 40 / 60 8 inne, jakie? 1 / 9 10 / 90 Technikum 13/27

14 Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Szkoła podejmuje działania wynikające z monitorowania osiągnięć uczniów, które przyczyniają się do ich sukcesów, szczególnie na egzaminach zawodowych, olimpiadach i konkursach informatycznych, matematycznych i zawodowych, a także wpływają na wzrost efektów kształcenia. Do działań tych należy zaliczyć między innymi: prowadzenie pracy zespołowej i indywidualnej z uczniem zdolnym, indywidualizację procesu nauczania, prowadzenie zajęć dodatkowych przygotowujących do egzaminu zawodowego, egzaminu z kwalifikacji i matury, pozyskiwanie stypendiów dla uczniów zdolnych, organizowanie kursów branżowych w ramach Projektu Modernizacja Kształcenia Zawodowego w Małopolsce, motywowanie uczniów do nauki, przygotowanie do udziału w olimpiadach i konkursach, prowadzenie kół zainteresowań, doposażenie pracowni gastronomicznej. W efekcie wdrożonych działań uczniowie odnieśli sukcesy na olimpiadach i ogólnopolskich lub wojewódzkich konkursach informatycznych, matematycznych i zawodowych, uzyskali wyższe wyniki w nauce, zdobyli dodatkowe umiejętności na kursach branżowych, szkoła uzyskuje wysoki procent zdawalności egzaminów zawodowych, uczniowie w wyższym stopniu opanowali umiejętności z zakresu sporządzania potraw i napojów oraz organizacji stanowiska pracy. Także uczniowie wyrażają swoje zadowolenie głównie ze zdobycia lub podniesienia umiejętności w ramach organizowanych kursów branżowych i płatnych staży oraz z uzyskanych wyników w nauce (Wykres 1o). Analiza danych zastanych w zakresie osiąganych wyników na egzaminach zawodowych wskazuje na wysokie efekty kształcenia zdawalność egzaminów w ostatnich latach wynosi powyżej 80%. Słabsze wyniki uczniowie uzyskują na egzaminie maturalnym. Odsetek zdawalności matury waha się w kolejnych latach z niewielką tendencją wzrostową w perspektywie czterech lat - od 42% do 48%. Technikum 14/27

15 Wykres 1o Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Szkoła rozwija u uczniów umiejętności przydatne na kolejnym etapie edukacyjnym i rynku pracy. Należą do nich: nabywanie umiejętności zawodowych w ramach kształcenia w zawodzie, praca zespołowa, posługiwanie się językiem obcym zawodowym, radzenie sobie ze stresem, korzystanie i docieranie do różnych źródeł informacji, nabywanie kompetencji personalnych i społecznych, posługiwanie się technologią informatyczną, łączenie teorii z praktyką, podejmowanie działalności gospodarczej, a także wdrażanie do przedsiębiorczości, podejmowania decyzji, argumentowania, samodoskonalenia, samokontroli, samorządności i tolerancji. Według nauczycieli, najbardziej efektywne w tym zakresie są działania podejmowane w ramach zajęć edukacyjnych, np.: stosowanie form i metod pracy, indywidualizacja nauczania, zadawanie zróżnicowanych zadań pozwalających samodzielnie poszukiwać informacji, wykorzystanie nowoczesnych mediów do kontaktu z uczniami, prowadzenie zajęć rozwijających zainteresowania, np. administrowanie system linux, korzystanie z zasobów internetu, prowadzenie dodatkowych praktyk i staży dla młodzieży, a także podejmowane przez uczniów działania w inicjatywnej grupie Młodzieżowej Rady Miejskiej. Technikum 15/27

16 Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła w sposób systemowy, obejmujący wszystkich uczniów, prowadzi rozpoznanie zdolności, możliwości, potrzeb i osiągnięć edukacyjnych uczniów. Do rozpoznanych potrzeb podejmuje działania związane, np. z organizacją zajęć wyrównawczych i rozwijających zainteresowania. W szkole prowadzone są działania profilaktyczne o charakterze antydyskryminacyjnym wynikające głównie z realizacji szkolnego programu wychowawczego i profilaktyki. Szkoła we współpracy z różnymi podmiotami wspierającymi uczniów prowadzi działania, które są odpowiednie do ich potrzeb i sytuacji społecznej. Nauczyciele podejmują działania motywujące uczniów do nauki i uwzględniające indywidualizację procesu nauczania, jednak nie dzieje się tak na wszystkich lekcjach. W opinii rodziców i uczniów, wsparcie otrzymywane w szkole jest odpowiednie do ich potrzeb. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia W szkole systemowo rozpoznawane są zdolności, możliwości i potrzeby rozwojowe uczniów poprzez testy diagnozujące, rozmowy z uczniami i rodzicami (Wykres 1j, 2j), obserwacje i ankietowanie uczniów, analizę postępów i frekwencji, analizę opinii i orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznej. Prowadzone diagnozy wskazały na potrzeby dotyczące akceptacji, bezpieczeństwa, rozmowy, tolerancji, samorealizacji, udziału w wydarzeniach kulturalnych i środowiskowych, a także wyćwiczenia umiejętności organizacji pracy, działania w grupie, zagospodarowania czasu, formułowania wypowiedzi pisemnych, uczenia się. Według dyrektora, wszyscy uczniowie, którzy wymagają wsparcia zostali objęci pomocą poprzez zajęcia wyrównawcze, rozwijające zainteresowania, realizację indywidualnego programu edukacyjno terapeutycznego, zajęcia specjalistyczne, porady i konsultacje dla uczniów i rodziców, pomoc rzeczową oraz stypendia dla uczniów zdolnych, indywidualizację nauczania i dostosowanie wymagań edukacyjnych. Technikum 16/27

17 Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Zdaniem rodziców, zajęcia pozalekcyjne są dostosowane do potrzeb ich dzieci (Wykres 1j). Także uczniowie uważają, że zajęcia te są interesujące i pomagają im w nauce (wykres 2j, 3j). W opinii nauczycieli i dyrektora, oferta zajęć pozalekcyjnych jest tworzona głównie w oparciu o rozpoznane potrzeby i zainteresowania uczniów. W technikum funkcjonują zajęcia dla uczniów: wymagających wsparcia (wyrównawcze z j. polskiego, matematyki, j. angielskiego); zdolnych (koła przedmiotowe, przygotowujące do olimpiad, konkursów i zawodów sportowych); o specjalnych potrzebach edukacyjnych (korekcyjno kompensacyjne, rewalidacyjne), a także rozwijające zainteresowania (koła zainteresowań, kursy branżowe w ramach projektu Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce ). W ocenie dyrektora, w zajęciach pozalekcyjnych mają możliwość uczestniczenia wszyscy uczniowie, tylko w pojedynczych przypadkach z niej nie korzystają. Także na obserwowanych zajęciach, nauczyciele podejmowali działania wynikające z rozpoznanych potrzeb. Związane były z różnicowaniem trudności poleceń, wydłużaniem czasu pracy, organizacją pracy w parach i grupach, wykorzystaniem materiałów źródłowych, indywidualnym tłumaczeniem i udzielaniem wskazówek, rozwijaniem umiejętności słabiej opanowanych. Technikum 17/27

18 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Technikum 18/27

19 Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki Według wszystkich respondentów w szkole nie występuje zjawisko dyskryminacji, a uczniowie podkreślili, iż relacje panujące w szkole są bardzo dobre, wszyscy traktowani są tak samo. Nauczyciele deklarują, że podejmują działania antydyskryminacyjne (Wykres 1w). Podejmowane działania dotyczą głównie lekcji wychowawczych, realizacji treści podstawy programowej, udziału w koncercie i akcjach charytatywnych, organizacji spotkań z policjantem oraz pedagogiem i wynikają z realizacji tematyki szkolnego programu wychowawczego i profilaktyki. Wykres 1w Technikum 19/27

20 Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Szkoła współpracuje z wieloma zewnętrznymi instytucjami, wspomagającymi bezpośrednio lub pośrednio uczniów w rozwoju zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. Należą do nich, m. in. Powiatowa Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna Filia w Tuchowie, Gminny Ośrodek Kultury w Ryglicach, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy Urzędzie Miasta w Ryglicach, Komenda Miejska Policji w Tarnowie, Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ryglicach, Polski Czerwony Krzyż. W ramach współpracy podejmowane się działania z zakresu konsultowania pracy z uczniami wymagającymi wsparcia, doradztwa zawodowego, profilaktyki zagrożeń, bezpieczeństwa, odpowiedzialności nieletnich w zakresie przestrzegania prawa, rozwoju zainteresowań uczniów, organizacji szkolenia z pierwszej pomocy, współorganizowania koncertu i akcji charytatywych, prowadzenia akcji honorowego krwiodawstwa, oferowania młodzieży form spędzania wolnego czasu. W ocenie respondentów, współpraca jest adekwatna do potrzeb uczniów i zaspokaja ich różnorodne potrzeby. Pozwala na kształtowanie postaw prospołecznych, bezpiecznych zachowań, prawidłowe funkcjonowanie w środowisku, wpływa na rozwój zainteresowań. Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia Z obserwacji zajęć wynika, że większość nauczycieli (8 z 10) motywuje wszystkich uczniów do angażowania się na lekcjach i indywidualizuje proces nauczania uwzględniając potrzeby uczniów. Indywidualizowali proces edukacyjny poprzez tłumaczenie, udzielanie wskazówek i wyjaśnień, różnicowanie pracy samodzielnej i w zespołach, wydłużanie czasu pracy, przydzielanie różnych ról w grupie, odpowiedni podział na grupy, przydzielanie zróżnicowanych i dodatkowych zadań, kierowanie pytania do konkretnego ucznia. Motywowali chwaląc za prawidłowo wykonane zadanie; stosując metody aktywizujące, prezentacje multimedialne, środki audiowizualne, pracę w grupach i indywidualne karty pracy; zadając dodatkowe pytania; udzielając wskazówek; poprzez słuchanie wypowiedzi innych i sprawdzanie poprawności własnych odpowiedzi; prosząc o uzasadnienie wyrażonej opinii, wyrażenie własnego zdania; nagradzając oceną; poprzez praktyczne działanie. Podejmowania wskazanych działań wymagała niewielka grupa uczniów i były one skuteczne. Na dwóch obserwowanych lekcjach, przebieg zajęć był tak zaplanowany i zorganizowany wraz z indywidualizacją nauczania, że nauczyciel nie musiał motywować uczniów do aktywnego uczenia się. Technikum 20/27

21 Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom W zgodnej opinii uczniów i rodziców szkoła udziela właściwego wsparcia uczniom. Rodzice uważają, że ich dzieci mogą liczyć na odpowiednie wsparcie nauczycieli w sytuacjach dla nich trudnych (Wykres 4j, 5j). Także uczniowie twierdzą, że nauczyciele wierzą w ich możliwości i wspierają ich w pokonywaniu trudności (Wykres 1j 3j). Wykres 1j Wykres 2j Technikum 21/27

22 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Technikum 22/27

23 Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W technikum prowadzone analizy wyników ewaluacji wewnętrznej oraz danych z egzaminów zewnętrznych służą formułowaniu wniosków do dalszej pracy. Nauczyciele znają je i podejmują odpowiednie działania. Nauczyciele monitorują prowadzone działania, a wyniki są wykorzystywane do wprowadzania zmian w motywowaniu i aktywizowaniu uczniów. W szkole wszyscy nauczyciele wykorzystują wyniki badań zewnętrznych głównie do planowania pracy i tworzenia oferty edukacyjnej. Szkoła prowadzi badania wewnętrzne, które są adekwatne do potrzeb szkoły i są dla nauczycieli użyteczne. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania Wszyscy nauczyciele korzystają z wniosków z analizy egzaminów zewnętrznych, ewaluacji wewnętrznej na poziomie całej szkoły i ewaluacji prowadzonych w ramach zespołów przedmiotowych. Wskazali przykłady wniosków z prowadzonych analiz, które wykorzystują przede wszystkim do: pracy nad kształtowaniem i poprawą umiejętności opisanych w podstawie programowej, organizacji zajęć dodatkowych przygotowujących do egzaminu zawodowego i maturalnego, kształtowania kompetencji kluczowych, weryfikacji stosowanych metod nauczania i wykorzystania dostępnych narzędzi technologii informacyjnej, organizacji egzaminów próbnych, pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, angażowania uczniów do konkursów, olimpiad i przedsięwzięć organizowanych we współpracy ze środowiskiem lokalnym, współpracy z rodzicami, ustalenia i przestrzegania zasady nie zadawania dłuższych zadań domowych na następny dzień, wdrażania uczniów do przestrzegania praw i obowiązków, weryfikacji zasad nagradzania i karania uczniów, doskonalenia zawodowego, podejmowania działań uwrażliwiających młodzież na potrzeby innych. Technikum 23/27

24 Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Wyniki monitorowania, według nauczycieli, wskazują na: zwiększenie zdawalności i średnich wyników egzaminów zawodowych, osiągnięcie wysokiego wyniku maturalnego z języka angielskiego na poziomie rozszerzonym, systematyczny udział uczniów w zajęciach dodatkowych, przekazywanie informacji rodzicom o postępach dziecka, pracę z arkuszami egzaminacyjnymi na zajęciach dodatkowych, osiągnięcie jednego z najwyższych wyników w Małopolsce na egzaminie zawodowym w zawodzie technik informatyk, lepsze przygotowanie uczniów do zajęć, podnoszenie kwalifikacji i kompetencji uczniów poprzez udział w zajęciach dodatkowych, wzrost samokontroli i samooceny, poprawę frekwencji i zachowania uczniów, znajomość i przestrzeganie praw i obowiązków przez uczniów, zgłaszanie się uczniów do udziału w konkursach, olimpiadach i imprezach organizowanych ze środowiskiem lokalnym, chętny udział młodzieży w akcjach charytatywnych. Jednak większość nauczycieli (62,5%) podała, że ich systematyczna praca z młodzieżą, nie przyczynia się do wyrównywania zaległości w nauce. Wyniki monitorowania, nauczyciele wykorzystali do wprowadzenia zmian w pracy, głównie w zakresie motywowania wszystkich uczniów do systematycznej pracy i aktywizowania ich do udziału w zajęciach dodatkowych, fakultatywnych, konkursach i olimpiadach (Wykres 1o). Technikum 24/27

25 Wykres 1o Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych W technikum wszyscy nauczyciele wykorzystują wyniki badań zewnętrznych (Wykres 1w). Korzystają z: analiz Centralnej Komisji Egzaminacyjnej dotyczących wyników egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie; badań Wojewódzkiego Urzędu Pracy Zawodowy start - dotyczących losów absolwentów szkół zawodowych; Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów PISA; danych z egzaminów zewnętrznych dotyczących ich uczniów. Wyniki powyższych badań i analiz wykorzystują, między innymi przy planowaniu pracy własnej i zespołów przedmiotowych, tworzeniu oferty edukacyjnej, planowaniu tematyki zajęć dodatkowych przygotowujących uczniów do matury i egzaminu zawodowego, badaniu losów absolwentów, a także służą do dokonywania analizy jakościowej i ilościowej wyników egzaminów zewnętrznego, porównywania osiągnięć uczniów i wnioskowania. Technikum 25/27

26 Wykres 1w Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów Prowadzone w szkole badania wewnętrzne dotyczą wszystkich uczniów i realizowane są przez pojedynczych nauczycieli lub zespoły nauczycieli. Obejmują one ewaluację wewnętrzną, diagnozę uczniów rozpoczynających naukę w szkole, analizę wyników egzaminów maturalnych i zawodowych, analizę osiągnięć uczniów z poszczególnych przedmiotów, monitorowanie frekwencji, analizę działań wychowawczych i profilaktycznych, badanie losów absolwentów. Wyniki prowadzonych badań wykorzystują do: organizacji zajęć z języka obcego, planowania pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, planowania pracy z poszczególnych przedmiotów i zespołów przedmiotowych, przygotowania młodzieży na zajęciach dodatkowych do egzaminu maturalnego i zawodowego, zwiększenia aktywności uczniów i rozwijania ich zainteresowań i talentów, ustalania priorytetów dotyczących doskonalenia nauczycieli, weryfikowania metod i form pracy, indywidualizacji procesu nauczania, podejmowania działań profilaktycznych i wychowawczych, opracowania koncepcji i planu pracy szkoły, ustalania priorytetów doskonalenia nauczycieli, weryfikowania oferty edukacyjnej. Dyrektor i nauczyciele wskazują, że szkoła gromadzi informacje o losach absolwentów, które wykorzystywane są do oceny czy szkolne osiągnięcia uczniów umożliwiają im dalszy rozwój, weryfikacji oferty edukacyjnej, doskonalenia własnej pracy, promocji zawodu i nauki języka obcego, podawania absolwentów za przykład. Technikum 26/27

27 Raport sporządzili Aleksandra Stasiak Stanisław Srebro Kurator Oświaty:... Technikum 27/27