RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 Kraków Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 2/24

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach października 2014 r. przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Andrzej Janczy, Danuta Strzelczyk Kwiędacz. Badaniem objęto uczniów (ankieta i wywiad grupowy), rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, wywiad grupowy z przedstawicielami partnerów szkoły, a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły: "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej", "Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji" oraz "Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych". Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 3/24

4 Obraz szkoły Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska nr 3 Krakowie wchodzi w skład Zespołu Szkół Chemicznych im. Marii Skłodowskiej-Curie. Oferty edukacyjna tej szkoły to kształcenie w zawodach: technik ochrony środowiska, technik analityk i technik technologii chemicznej. Szkoła ma dobre wyposażenie w zakresie nauczania przedmiotów zawodowych, uczniowie mogą również korzystać z bazy pobliskich uczelni. Współpraca Szkoły z innymi instytucjami jest zresztą jedną z mocnych stron tej szkoły. Uniwersytet Rolniczy, Akademia Górniczo-Hutnicza i Uniwersytet Jagielloński są partnerami w wielu szkolnych przedsięwzięciach. Znaczenie dla rozwoju uczniów ma współpraca z partnerami zawodowymi: Fundacją ORLEN - Dar Serca, Instytutem Nafty i Gazu w Krakowie, Klastrem LifeScience. Nauczyciele realizując podstawę programową i planując pracę z uczniami, uwzględniają ich osiągnięcia z poprzedniego etapu edukacyjnego. Do szkoły uczęszczają uczniowie z różnym potencjałem edukacyjnym, dlatego dużo uwagi poświęca się w szkole analizom bieżących osiągnięć uczniów. Pozwala to wyrównywać braki oraz rozwijać zainteresowania zawodowe. Uczniowie i ich rodzice zwracają uwagę na szeroki zakres pomocy i wsparcia, jaki udzielają im nauczyciele i wychowawcy. W Szkole nie ma przejawów dyskryminacji, prowadzone w tym obszarze działania mają charakter profilaktyczny. Również współpraca z licznymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom wpływa na rozwój i kształtowanie właściwych postaw uczniów. W Szkole rozpoznawane są potrzeby rozwojowe i możliwości uczniów. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, rozwijające zainteresowania, wysoka motywacja do nauki większości uczniów powoduje, że osiągnięcia edukacyjne (wyniki egzaminu zawodowego i maturalnego) są wyraźnie lepsze niż w porównywalnych szkołach. Również badania EWD mówią o tym, że absolwenci wykorzystali swój potencjał i uzyskali lepszy wynik, niż uczniowie z porównywalnym potencjałem. Potwierdzeniem wysokiej efektywności dydaktycznej szkoły są również jej lokaty w rankingu Perspektyw: w 2014 r. szkoła w rankingu maturalnym zajęła miejsce 42, w ogólnym 55, ale w Małopolsce były to już miejsce 6. Fundacja ORLEN Dar Serca zakwalifikowała do programu "Mistrzowie chemii" kilku uczniów szkoły, co również potwierdza jakość pracy i motywację jej uczniów. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 4/24

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 44 Technikum Kraków Krupnicza Kod pocztowy Urząd pocztowy Kraków Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 267 Oddziały 10 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 7.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 26.7 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 8.34 MAŁOPOLSKIE Kraków Kraków gmina miejska Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 5/24

6 Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) A Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) A W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 6/24

7 Wnioski 1. Diagnoza potrzeb uczniów stanowi podstawę do organizacji skutecznego wspomagania rozwoju uczniów i indywidualizacji pracy z nimi podczas zajęć. Szkoła współpracuje w zakresie wspierania uczniów z różnymi podmiotami zewnętrznymi. 2. System analizy osiągnięć uczniów, oparty jest o szereg badań wstępnych, analiz wyników matur i egzaminów zawodowych, co stanowi podstawę do budowania różnych kompetencji uczniów. 3. W szkolnych analizach dominują te związane z egzaminami zewnętrznymi. Wdrażanie wniosków, które z nich wynikają jest skuteczne. 4. Efekty pracy szkoły i uczniów widać w różnych obszarach uczenia się: są wyraźnie lepsze (niż w porównywalnych szkołach) wyniki egzaminów zawodowych, uczniowie osiągają statystycznie wyższe wyniki na egzaminie maturalnym (np. z matematyki), jest grupa uczniów objętych naukowym programem stypendialnym "Mistrzowie Chemii" realizowanym przez Fundację ORLEN - Dar Serca. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 7/24

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: A Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole spotykają się uczniowie z bardzo różnymi możliwościami i podejmowane w szkole działania koncentrują się przede wszystkim na wyrównaniu braków z poprzedniego etapu edukacyjnego oraz na zaspokojeniu potrzeb uczniów, którzy mają bardzo skonkretyzowane zainteresowania zawodowe lub przedmiotowe (np.: chemia, biologia). Działania szkoły pozwalają wszystkim uczniom odnosić ważne dla nich sukcesy: wszyscy lub prawie wszyscy zdali w ostatnich latach egzamin zawodowy (wyniki były wyraźnie lepsze niż w porównywalnych szkołach), większość uczniów uzyskiwała lepsze wyniki z egzaminu maturalnego niż ich koledzy. Rozwój zawodowy, który był udziałem absolwentów w szkole, jest również wysoko oceniany przez szkoły wyższe i pracodawców. Biorąc pod uwagę skuteczność oddziaływań szkoły w różnych kontekstach związanych z rozwojem jej uczniów, uznać należy poziom spełnienia wymagania za bardzo wysoki. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Diagnoza osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego odbywa się w pierwszej kolejności na podstawie wyników egzaminu gimnazjalnego. Następnie nauczyciele organizują szereg sprawdzianów wstępnych ( Testy dla pierwszaka ). Porównuje się oraz grupuje uczniów w różnych kategoriach (możliwości, problemy edukacyjne). Na tej podstawie planuje się szereg działań wspierających (dyżury nauczycielskie dla najsłabszych, dla uczniów zdolnych koła zainteresowań). Analizy osiągnięć dla uczniów klas pierwszych wykorzystano m. innymi do podziału uczniów na grupy zaawansowania, do wyboru podręcznika oraz przede wszystkim do indywidualizowania nauczania (np.: różne skale trudności zadań na zajęciach, dodatkowe zadania dla uczniów zdolnych do wykonania poza zajęciami). Biorąc pod uwagę powtarzalność badań, zakres ich wykorzystania, uznać je należy za celowe w realizacji podstawy programowej w sposób uwzględniający Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 8/24

9 zróżnicowanie uczniów. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji W trakcie obserwacji zajęć w szkole stwierdzić można spójność procesów edukacyjnych z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. Biorąc pod uwagę deklaracje nauczycieli - takie kluczowe umiejętności jak: czytanie umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów; myślenie naukowe umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa; umiejętność uczenia się; umiejętność odkrywania swoich zainteresowań i/lub przygotowania do dalszej edukacji oraz umiejętność komunikowania się w języku ojczystym są kształtowane na wszystkich zajęciach. Umiejętność pracy zespołowej oraz umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi kształtowana jest przez wszystkich nauczycieli na większości zajęć. W trakcie obserwacji zajęć najczęściej obserwowane były procesy, których efektem było kształtowanie umiejętności uczenia się (na 7 z 8 obserwacji), myślenia matematycznego oraz naukowego (5 z 8 obserwacji). Nie było zajęć, w trakcie których nie kształtowano by jakiejkolwiek z powyżej wskazanych umiejętności. W trakcie zajęć uwzględniane były warunki i sposoby realizacji ustalone dla danego przedmiotu nauczania. Uczniowie mobilizowani byli np.: do samodzielności w poszukiwaniu rozwiązań; stawiane były problemy, które wymagały scalania wiedzy z wielu dziedzin; uczniowie wykorzystywali sprzęt laboratoryjny, komputery; wspierali się wzajemnie w osiąganiu zaplanowanego efektu. Na większości zajęć nauczyciel był przewodnikiem w pracy uczniów. Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele w trakcie obserwowanych zajęć monitorowali nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia (tab.1). W badaniu ankietowym deklarowali stosowanie różnych form takiego monitoringu (wykres 1w). Biorąc pod uwagę te dwa źródła - uznać można, że jest to działanie powszechne, a z obserwacji wynika, że na większości zajęć dotyczyło prawie wszystkich uczniów. Z wyraźnie mniejszą częstością obserwowane natomiast takie metody, w których stroną aktywną byli uczniowie (podsumowanie zajęć, wyrażanie opinii o skuteczności nauczania). Wnioski z tych diagnoz przekładały się przede wszystkim na pracę z zagadnieniami, które, sprawiają uczniom trudność, modyfikację metod pracy i indywidualizację. Takie stosowanie obserwowano również w trakcie zajęć. Nauczyciele tworzący zespół uczących w jednym oddziale, wykorzystują tę wiedzę przede wszystkim do indywidualizacji procesu nauczania. Podane przykłady dotyczyły przygotowania dla niektórych uczniów innej, Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 9/24

10 niż standardowa oferta lektury; udziału w konkursach i olimpiadach; budowania sprawdzianów na poziomie trudności, który odpowiada ambicjom, zainteresowaniom uczniów; różnicowania zadań domowych. Przykłady świadczyły o adekwatności działań do potrzeb uczniów. Wykres 1w Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 10/24

11 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. [OZ] (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 8 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli 8 / / 0 2 sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 8 / / 0 3 zadaje pytania 7 / / prosi uczniów o podsumowanie 3 / / wykorzystuje techniki badawcze 2 / 6 25 / 75 6 pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy 0 / 8 0 / stwarza uczniom możliwość zadania pytania 6 / 2 75 / 25 8 inne, jakie? 0 / 8 0 / 100 Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Podstawowe działania szkoły, wynikające z wniosków z monitorowania, które przyczyniają się do wzrostu wyników kształcenia lub innych sukcesów edukacyjnych uczniów związane są z dwoma obszarami. Pierwszy to indywidualizacja działań, która skutkuje uzupełnieniem braków, a to wpływa na wyniki klasyfikacji, a potem egzaminów maturalnych; drugi to rozwój zainteresowań uczniów, w szczególności związanych z przedmiotami nauczania. Wskaźniki EWD w przypadku matematyki za okres świadczą o tym, że uczniowie tej szkoły uzyskują lepsze wyniki egzaminacyjne: o około połowę odchylenia standardowego w przypadku języka polskiego, a o około 3/4 odchylenia standardowego dla matematyki. Wyniki te dla uczniów Technikum są lepsze od porównywalnych uczniów (jeżeli chodzi o potencjał edukacyjny mierzony wynikiem egzaminu gimnazjalnego) w przypadku matematyki, a porównywalne w zakresie języka polskiego. Dla egzaminu zawodowego w zawodzie Technik analityk odsetek absolwentów, którzy uzyskiwali dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe był zawsze wyższy od około 3 do 10% (w roku 2013), a w zawodzie Technik ochrony środowiska: od 25 do 45% (w roku 2013). Oznacza to skuteczność działań podejmowanych w szkole w kontekście wyników uczniów oraz ich zainteresowań (wykres 1o). Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 11/24

12 Wykres 1o Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Szkoła realizuje szereg działań, które mogą mieć wpływ na sukcesy uczniów w następnym etapie edukacyjnym lub na rynku pracy. Są to przede wszystkim działania wynikające z realizowania podstawy programowej związane z rozwijaniem m.in.: umiejętności skutecznej komunikacji w języku ojczystym i obcym, czytania ze zrozumieniem, myślenia matematycznego, poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji, odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz niezbędnych do wykonywania pracy umiejętności zawodowych. Poprzez udział w szkolnych akcjach wolontariackich i charytatywnych oraz samorządności uczniowskiej uczniowie nabywają kompetencje społeczne związane z efektywnym współdziałaniem w zespole, budowaniem więzi międzyludzkich, podejmowaniem indywidualnych i grupowych decyzji, inicjatywnością i odpowiedzialnością. Na podstawie zebranych danych można stwierdzić, że działania szkoły są adekwatne wobec przygotowania uczniów do kolejnych etapów kształcenia lub funkcjonowania na rynku pracy. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 12/24

13 Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: A Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele rozpoznają możliwości i potrzeby uczniów, co stanowi podstawę do objęcia ich systemowym lub bieżącym wsparciem. Bogata oferta zajęć pozalekcyjnych, mających na celu przygotowywanie uczniów do egzaminów maturalnych i zawodowych oraz rozwijanie uczniowskich pasji i zainteresowań, sprawia, że wszyscy uczniowie uczestniczą w co najmniej jednej formie zajęć. W opinii uczniów prowadzone w szkole zajęcia pozalekcyjne pomagają im w nauce i są dla nich interesujące. W Szkole nie obserwuje się przypadków dyskryminacji, dlatego Szkoła skupia się nas prowadzeniu w tym zakresie działań o charakterze profilaktycznym, których realizacja wynika z przyjętych przez nauczycieli programów nauczania oraz programu wychowawczego szkoły. W ramach wspierania młodzieży Szkoła współpracuje z szeregiem funkcjonujących w środowisku instytucji m.in.: uczelniami wyższymi, instytucjami społecznymi, naukowymi i kultury, co stwarza młodzieży szerokie pole rozwoju. Całość realizowanych przez Szkołę działań w zakresie wspomagania rozwoju uczniów jest bardzo dobrze postrzegana i oceniana przez uczniów i ich rodziców. Biorąc pod uwagę dużą różnorodność działań podejmowanych przez Szkołę w celu zaspokojenia potrzeb rozwojowych wszystkich uczniów, których skuteczność jest wysoko oceniana przez uczniów i ich rodziców, uznać należy spełnienie wymagania na bardzo wysokim poziomie. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 13/24

14 Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Rozpoznawanie przez nauczycieli możliwości psychofizycznych i potrzeb rozwojowych uczniów oparte jest o: obserwacje, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, analizy danych zawartych w opiniach i orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznych, a także analizy diagnoz "na wejściu" i bieżących sprawdzianów. Na tej podstawie określono edukacyjne i emocjonalne potrzeby uczniów. Najczęstsze problemy uczniów wynikają z dysfunkcji rozwojowych, trudnej sytuacji rodzinnej, zaniedbań środowiskowych, problemów zdrowotnych, emocjonalnych czy okresowych niepowodzeń szkolnych. Dla wszystkich uczniów posiadających opinie lub orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznych, uruchomiono programy wspierania oparte o karty indywidualnych potrzeb. Pozostali uczniowie wspierani są na bieżąco, w ramach potrzeb. Wszyscy ankietowani rodzice wyrazili opinię, że nauczyciele rozmawiają z nimi o potrzebach lub możliwościach ich dzieci i zdaniem większości (47 z 50) ma to miejsce przynajmniej kilka razy w roku (rys. 1j). Na podstawie zebranych danych można stwierdzić, że rozpoznawanie potrzeb i możliwości uczniów ma charakter systemowy. Wykres 1j Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 14/24

15 Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Szkoła tworząc ofertę zajęć pozalekcyjnych kieruje się następującymi priorytetami: zainteresowaniami i potrzebami uczniów; oczekiwaniami rodziców; przydatnością zajęć dla uczniów; bazą techno-dydaktyczną szkoły; zaspokojeniem potrzeb emocjonalnych i społecznych uczniów; zapewnieniem bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły i poza nią; wykorzystaniem współpracy z uczelniami i innymi partnerami szkoły oraz realizacją różnych projektów rozwijających uzdolnienia uczniów. Szkoła organizuje: zajęcia dodatkowe, konsultacje, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze (prowadzone także w okresie ferii), zajęcia pozalekcyjne, w tym koła zainteresowań (np.: kółko teatralne, kółko chemiczne), wyjazdy naukowe, konkursy i turnieje oraz udziela uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W ramach projektu "Małopolska Chmura Edukacyjna" uczniowie mogą brać udział zajęciach multimedialnych, a uczniowie zdolni w warsztatach letnich prowadzonych przez uczelnie krakowskie. W ramach redagowania gazetki szkolnej "Alchemik" uczniowie nabywają umiejętności w zakresie redagowania tekstów w języku ojczystym i obcym. Działający na terenie szkoły "Szkolny Klub Wolontariusza" angażuje dużą grupę młodzieży w działania społeczne i charytatywne. Uczniowie chętnie włączają się w działania Samorządu Uczniowskiego. Podczas lekcji nauczyciele indywidualizują pracę z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, dostosowując formy i metody pracy z uczniami do ich możliwości. Z danych zebranych przez Dyrektora wynika, że wszyscy uczniowie uczestniczą w co najmniej jednej formie zajęć pozalekcyjnych. Zdecydowana większość ankietowanych rodziców (49 z 50) uważa, że szkolne zajęcia pozalekcyjne są dostosowane do potrzeb ich dzieci. Sami uczniowie w większości postrzegają zajęcia pozalekcyjne jako potrzebne i interesujące (rys. 1j i 2j). Biorąc pod uwagę zebrane dane, w tym opinie uczniów, należy stwierdzić adekwatność podejmowanych działań do rozpoznanych potrzeb uczniów. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 15/24

16 Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki W szkole nie obserwuje się przypadków dyskryminacji, z tego powodu działania antydyskryminacyjne, wpisane w program wychowawczy szkoły i program profilaktyczny, mają głównie charakter profilaktyczny i obejmują całą społeczność szkolną. Podejmowane przez nauczycieli działania antydyskryminacyjne związane są głównie z: realizacją tematyki tolerancji podczas godzin z wychowawcą i lekcji przedmiotowych, realizacją Programu "ABC Dobrego Wychowania", organizacją pogadanek i prelekcji profilaktycznych (np. z przedstawicielami policji), organizacją licznych akcji charytatywnych i społecznych (prowadzonych przez Szkolny Klub Wolontariusza). Szkoła organizuje wsparcie dla uczniów będących w trudnej sytuacji materialnej (dofinansowywanie wycieczek, wypożyczanie lub dofinansowywanie podręczników, opłacenie ubezpieczenia, organizacja paczek świątecznych we współpracy z PCK). Na podstawie zebranych danych można uznać, że działania antydyskryminacyjne prowadzone w szkole są adekwatne do jej potrzeb. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 16/24

17 Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Podstawowe działania prowadzone przez Szkołę w tym zakresie to organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz doradztwa zawodowego dla uczniów we współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną Nr 1 w Krakowie oraz Krakowskim Ośrodkiem Terapii. Uczniowie w trudnej sytuacji finansowej są wspierani przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i Polski Czerwony Krzyż. Współpraca Szkoły z uczelniami wyższymi (Akademia Górniczo-Hutnicza, Politechnika Krakowska, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Rolniczy) skutkuje udziałem uczniów w wykładach czy zajęciach laboratoryjnych w ich pracowniach, co poszerza ich kompetencje szkolne. Instytut Technologii Nafty i Gazu w Krakowie jest miejscem praktyk zawodowych uczniów szkoły. W ramach współpracy z Wydziałem Spraw Społecznych Urzędu Miasta Krakowa uczniowie uczestniczą w programie aktywizacji społecznej młodzieży "Młody Kraków" (Samorządowa Liga Mistrzów, konkurs na najlepszą gazetkę szkolną, akademia samorządności). Współpraca Szkoły z Teatrem Groteska i Kinem "Paradox" polega na udziale uczniów w warsztatach, przedstawieniach teatralnych i projekcjach filmowych oraz wsparciu działalności koła teatralnego. Fundacja ORLEN "Dar Serca" wspiera uczniów uzdolnionych chemicznie w ramach programu "Mistrzowie chemii". Uczniowie uczestniczą w warsztatach organizowanych przez Instytut Pamięci Narodowej, wykładach i zajęciach w ramach programu edukacyjnego "Nauka bez granic". Szkoła stwarza uczniom także możliwość udziału w akcjach społecznych i charytatywnych oraz podejmuje działania na rzecz poszerzenia oferty zajęć sportowych (zajęcia siatkówki plażowej, zajęcia na basenie czy zajęcia sekcji wioślarskiej). Biorąc pod uwagę zebrane informacje można stwierdzić, że współpraca szkoły z podmiotami wspierającymi uczniów wynika z potrzeb uczniów i ich sytuacji społecznej. Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia W trakcie wszystkich obserwowanych zajęć nauczyciele motywowali uczniów do angażowania się w proces uczenia się. Odbywało się to między innymi poprzez: interesujące przedstawienie tematu zajęć (poprzez dobór metod i form pracy, wykorzystanie pomocy dydaktycznych), kierowanie do uczniów pytań, jasne określanie zadań i kontrolowanie ich wykonanie, pozytywne wzmacnianie (pochwały). W mniejszym stopniu na zajęciach było widoczne indywidualizowanie procesów edukacyjnych, które obserwowano głównie poprzez: różnicowanie stopnia trudności pytań i zadań, indywidualne wsparcie uczniów w rozwiązywaniu zadań, aktywizowanie uczniów wycofanych, umożliwienie uczniom wyboru zadań, dostosowanie czas potrzebnego uczniom do wykonania zadań. Zdecydowana większość uczniów w ankietach wyraziła opinię, że szkoła stwarza im możliwość uczestnictwa we wszystkich zajęciach, w których chcą uczestniczyć (rys. 1j). Na podstawie wyników obserwacji lekcji i opinii uczniów można stwierdzić, że wsparcie udzielane uczniom przez nauczycieli jest wystarczające i adekwatne do ich potrzeb. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 17/24

18 Wykres 1j Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom Większość uczniów uważa, że otrzymuje w Szkole wsparcie emocjonalne (rys. 1j), a nauczyciele dają im do zrozumienia, że wierzą w ich możliwości (rys. 2j). Zdecydowana większość rodziców dostrzega wsparcie otrzymywane od wychowawców i nauczycieli w każdej trudnej dla ich dzieci sytuacji (rys. 3j i 4j). Biorąc pod uwagę deklaracje uczniów oraz rodziców, należy uznać wsparcie udzielane im w Szkole za adekwatne do ich potrzeb. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 18/24

19 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 19/24

20 Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła w swoich działaniach wykorzystuje wnioski formułowane na podstawie analiz wyników egzaminów zewnętrznych. Wnioski z tych badań są podstawą działania dla większości nauczycieli, przy czym podstawowymi badaniami są te związane z egzaminem zawodowym i egzaminem maturalnym. Szkołę charakteryzuje duża skuteczność: wyraźnie lepsze są wyniki egzaminów zawodowych oraz wyniki egzaminów maturalnych, w stosunku od innych szkół kształcących w zawodach: technik analityk oraz technik ochrony środowiska. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania Większość nauczycieli (12 z 17 ankietowanych) deklaruje, iż korzysta z wniosków z analizy wyników egzaminu zawodowego oraz egzaminu maturalnego. Wnioski wymieniane przez nauczycieli dotyczyły przede wszystkim dwóch obszarów. Pierwszy związany był przede wszystkim z konkretnymi umiejętnościami uczniów, które mają duże znaczenie dla wyniku egzaminu maturalnego, a drugi dotyczył planowania działań związanych z indywidualizacją kształcenia. Wnioski miały charakter operacyjny np.: "zwiększyć liczbę zadań związanych z...", "rozwiązywać typowe zadania...". Uwzględnienie indywidualizacji (na poziomie wnioskowania) polega na wnioskach dotyczących również uczniów z większymi potrzebami edukacyjnymi np.: rozwiązywać zadania wieloetapowe. Sposób formułowania tych wniosków w wyraźny sposób sprzyja ich wdrożeniom w praktykę pracy. Oprócz opisu działań związanych z tymi wnioskami na zajęciach, nauczyciele opisywali bardzo konkretne działania związane z wykorzystywaniem tych wniosków np.: konkretne typy zadań rozwiązywane z uczniami i na zajęciach dodatkowych, wskazywano typy zadań domowych, umiejętności (szczegółowe wskazania), sposoby organizacji zajęć itp. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 20/24

21 Większość nauczycieli (12 z 17) deklarują również wykorzystywanie wniosków z ewaluacji wewnętrznej w swojej pracy. Przede wszystkim nauczyciele znają te wnioski, dotyczyły one między innymi: dodatkowych działań edukacyjnych mających na celu utrzymanie poziomu wyników egzaminów zewnętrznych, indywidualizowanie metod i form pracy w stosunku do uczniów o specyficznych wymaganiach edukacyjnych, wsparcie rodziców, monitorowanie realizacji podstawy programowej, analizowanie wyników uczniów przez zespoły nauczycieli. Wnioski zrealizowano poprzez wybór podręczników, działania informacyjne, wykorzystanie opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w określaniu potrzeb uczniów. W zakresie wniosków z ewaluacji prowadzonej na poziomie zespołów nauczycieli poziom adekwatności działań i wniosków jest stosunkowo wysoki. Formułowane przez nauczycieli wnioski dotyczą przede wszystkim wyników analiz osiągnięć uczniów, wniosków, które wynikają z tych analiz i sposobów ich wdrażania, realizacji programów nauczania w kontekście braków, jakie posiadają uczniowie, rozpoznawania potrzeb edukacyjnych uczniów, działań motywacyjnych. Te ostatnie poparte zostały szkoleniem nauczycieli w zakresie motywowania, organizowanym przez SORE, pozostałe przede wszystkim przez organizację zajęć dodatkowych dla uczniów, budowanie oferty konkursów, olimpiad, doskonalenie nauczycieli, ich wzajemną współpracę, budowanie bazy środków dydaktycznych, rozwijanie systemu pomocy uczniom słabszym. Biorąc pod uwagę wnioski oraz działania nauczycieli, uznać je można za adekwatne. Wykres 1w Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 21/24

22 Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Monitorowanie działań związanych z zewnętrznymi egzaminami było oparte na analizie wyników egzaminu maturalnego oraz zawodowego i na tej podstawie większość nauczycieli stwierdziła, że wyniki tych egzaminów uzasadniają stwierdzenie o skuteczności oddziaływań szkoły. Szkoła wykorzystywała wyniki monitorowania realizowanych działań do zmiany bazy dydaktycznej (zwłaszcza wyposażenia multimedialnego, organizacji zajęć dodatkowych, zmian w planach nauczania, rozbudowy oferty zajęć dodatkowych, zmian w organizacji zajęć praktycznych w kontekście realizacji nowej podstawy programowej kształcenia. Te działania odbyły się na poziomie organizacji pracy szkoły. Ewaluacja w zespołach nauczycieli przyniosła natomiast szereg wniosków adekwatnych do problemów zdiagnozowanych w jej wyniku tj. odnoszących się do możliwości i potrzeb uczniów. Wprowadzone zmiany dotyczyły w szczególności motywowaniu uczniów do pracy i udziału w konkursach wewnętrznych i zewnętrznych, udziału uczniów w zajęciach pozalekcyjnych (wyrównujących braki i rozwijających zainteresowania). Argumentami za użytecznością tych działań jest efektywniejsza pracy z uczniem zdolnym (udział w 19 konkursach i olimpiadach na szczeblu wojewódzkim i ogólnopolskim, program stypendialny Mistrzowie Chemii", udział w Małopolskiej Chmurze Edukacyjnej ) oraz wysokie wyniki egzaminu zawodowego osiągane przez wszystkich uczniów. Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych Około 2/3 ankietowanych nauczycieli deklaruje wykorzystanie wyników różnych zewnętrznych badań edukacyjnych (wykres 1w). Są to np. badania procesów wychowawczych, wykorzystywane do jego doskonalenia (m. innymi: poznanie oczekiwań rodziców, zmiany w Programie Wychowawczym Szkoły). Zewnętrzne badania wykorzystywane są przede wszystkim do analiz związanych z pracą dydaktyczną (np.: analizy porównawcze, planowanie pracy, weryfikowanie metod pracy, analizy zadań). Są to przede wszystkim materiały dotyczące egzaminów zawodowych i egzaminów maturalnych oraz próbnych egzaminów. Dane z zewnętrznych badań edukacyjnych wykorzystywane są również do analizowania osiągnięć uczniów w kontekście innych szkół i do planowania pracy. Zdecydowanie mniejsze znaczenie diagnostyczne dla nauczycieli mają badania EWD. Uznać należy, że podawane przez nauczycieli przykłady wskazują na wykorzystanie tych badań w praktyce szkolnej. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 22/24

23 Wykres 1w Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów Podstawowym badaniem wewnętrznym są analizy osiągnięć uczniów. Prowadzi się je na poziomie oddziałów, w sposób systematyczny, począwszy od klasy pierwszej (tzw. "analizy pierwszaków" obejmujące testy diagnostyczne z podstawowych przedmiotów nauczania). Na poziomie szkoły prowadzi się również systematyczną analizę wyników nauczania (w poszczególnych klasach i dla poszczególnych uczniów), ocenę frekwencji, zachowania, analizy EWD dla poszczególnych szkół oraz badanie losów absolwentów. Nauczyciele prowadzą swoje analizy na poziomie klas oraz przedmiotów nauczania. Podstawowe potrzeby to kontrola efektów pracy i ocena jej jakości (np. realizacja podstawy programowej), diagnoza trudności uczniów, rozpoznanie możliwości w kontekście rozwoju zainteresowań. Niektóre z badań związane są również z diagnozą zagrożeń. Badania losów absolwenta pozwalają przede wszystkim na określanie skuteczności działań szkoły (gdzie uczą się absolwenci, czy pracują) oraz ewentualnych zmian w ofercie szkoły. Spotkania uczniów z absolwentami służą zasadniczo dwóm celom: pomoc udzielana uczniom w podejmowaniu konkretnych decyzji oraz promowanie postawy związanej z uczeniem się. Wyniki badań są użyteczne dla szkoły. Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 23/24

24 Raport sporządzili Andrzej Janczy Danuta Strzelczyk Kwiędacz Kurator Oświaty:... Technikum Chemiczne i Ochrony Środowiska Nr 3 24/24