Zwiększanie Potencjału Na Rzecz Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Building Road Safety Capacity Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Czynniki wpływające na BRD na skrzyżowaniach dróg w Polsce Lucyna Gumińska Kazimierz Jamroz Artur Ryś Politechnika Gdańska Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Katedra Inżynierii Drogowej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
3 WSTĘP Analizy bezpieczeństwa ruchu drogowego opracowywane dla sieci dróg w Polsce wskazują, że skrzyżowania drogowe są nadal jednym z większych generatorów wypadków drogowych. Najczęściej występującym rodzajem wypadku drogowego są zderzenia boczne Cel pracy: Stworzenie modeli wybranych miar bezpieczeństwa ruchu drogowego na skrzyżowaniach Zakres pracy: Analiza stanu BRD na skrzyżowaniach Stworzenie bazy danych Analiza i identyfikacja czynników wpływających na BRD Próba doboru modeli wybranych miar ryzyka na skrzyżowaniach
LICZBA % LICZBA 4 ANALIZA BEZPIECZEŃSTWA W POLSCE 80000 Liczba zdarzeń drogowych na sieci dróg w Polsce 25000 Liczba zdarzeń na skrzyżowaniach w Polsce 70000 60000 20000 50000 40000 Wypadki 15000 Wypadki 30000 Zabici 10000 Zabici 20000 10000 Ranni 5000 Ranni 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ROK 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ROK 35 Procent zdarzeń na skrzyżowaniach w odniesieniu do wszystkich zdarzeń na sieci dróg w Polsce 30 25 20 15 Wypadki Ranni Zabici 10 5 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ROK
5 ETAPY PRACY Cz 1. Rozpoznanie problemów: - studia literatury - obserwacje w terenie Cz2. Próba opracowania modeli regresyjnych - zebranie danych - opracowanie modeli regresyjnych
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA BEZPIECZEŃSTWO RUCHU DROGOWEGO NA SKRZYŻOWANIACH Na podstawie przeprowadzonych studiów literatury i wyników wstępnych badań własnych zidentyfikowano najbardziej istotne czynniki wpływające na bezpieczeństwo ruchu na skrzyżowaniach, do których zaliczyć można: natężenie na drodze głównej NG; natężenie na wlotach podporządkowanych NB; rodzaj skrzyżowania RS (ronda, wyspy centralne, skanalizowane) / typ węzła WZ ; obszar występowanie skrzyżowania (obszar zabudowany OZ, obszar niezabudowany ONZ); liczba wlotów W; przejazdy kolejowe. 6
7 SKRZYŻOWANIA MIEJSKIE Gdynia (woj.pomorskie), ul. Chwaszczyńska i ul. Rdestowa Najważniejsze problemy: - skrzyżowanie bez sygnalizacji świetlnej - długie przejścia dla pieszych - przystanki bez zatok autobusowych
Najważniejsze problemy: - przejazdy rowerowe po zewnętrznej części skrzyżowania - parkowanie na pasie skrętu w prawo - przystanki autobusowe otwarte - duże promienie wyokrąglające 8 SKRZYŻOWANIA MIEJSKIE Gdynia (woj.pomorskie), ul.morska z ul.owsianą
9 SKRZYŻOWANIA MIEJSKIE Rumia (woj.pomorskie), ul. Grunwaldzka i ul. Ceynowy Najważniejsze problemy: - duże odległości między linią zatrzymań, a przejściem dla pieszych
Najważniejsze problemy: - duże promienie wyokrąglające - problem z przeplataniem pojazdów - obsługa wjazdu do garaży 10 SKRZYŻOWANIA MIEJSKIE Szczecin (woj. Zachodniopomorskie), Rondo Uniwersyteckie w przebiegu drogi krajowej nr 13.
11 SKRZYŻOWANIA ZAMIEJSKIE Strzelno (woj. Kujawsko-Pomorskie), drogi krajowe 15 i 25 Najważniejsze problemy: - organizacja ruchu
12 WĘZEŁ WYLOTOWY Gdańsk (woj.pomorskie), Węzeł Osowa Najważniejsze problemy: - brak rozwiązania ruchu pieszego
13 WĘAZEŁ ZAMIEJSKI Chojnice (woj.pomorskie), Najważniejsze problemy: - włączenie do drogi głównej znajduje się na łuku poziomym wewnętrznym
14 WĘZEŁ WYLOTOWY Kołbaskowo (woj. Zachodniopomorskie), A6 i A13 Najważniejsze problemy: - obiekty zlokalizowane na węźle - łącznice o nawierzchni brukowej
15 ELEMENTY SKRZYŻOWAŃ BAZA DANYCH Dane pozyskano z Banku Danych Drogowych i własnych badań terenowych: - obszar zabudowany / niezabudowany; - rodzaj skrzyżowania / rodzaj węzła; - ulica główna (klasa drogi, typ, przekrój); - ulica podporządkowana (klasa drogi, typ, przekrój); - liczba wlotów na skrzyżowaniu; - występowanie sygnalizacji świetlnej; - czy występuje łamane pierwszeństwo przejazdu;
16 ELEMENTY SKRZYŻOWAŃ BAZA DANYCH Dane z Generalnego Pomiaru Ruchu: - natężenia ruchu pojazdów Dane zebrane z bazy SEWIK: - liczba wypadków - liczba rannych - liczba zabitych - liczba ofiar
LW [liczba wypadków/rok] 17 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA BEZPIECZEŃSTWO NA SKRZYŻOWANIACH RODZAJ SKRZYŻOWANIA LW=a*NG b *NB c *exp(d*ng+e*nb+f*o+g*w+h*rs+i*s) R2=0,55 MSE=0,48 8 7 6 5 4 3 2 1 0 0 10 20 30 40 50 NG [ NG tys [tys/dobę] poj./dobę] Rodzaj skrzyżowania: Rondo Sk.zwykłe Wyspa centralna dane rzeczywiste - ronda dane rzeczywiste - sk.zwykłe dane rzeczywiste - wyspa centralna LW- liczba wypadków NG- natężenie na drodze głównej NB- natężenie na drodze bocznej O-obszar W-liczba wlotów RS-rodzaj skrzyżowania S-sygnalizacja świetlna
LR [ liczba rannych/rok] LR [liczbarannych/rok] 18 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA BEZPIECZEŃSTWO NA SKRZYŻOWANIACH RODZAJ SKRZYŻOWANIA LR=a*NG b *NB c *exp(d*obszar+e*ng+f*nb+g*wloty+h*rs+i*s) R2=0,95 MSE=31,9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 0 10 20 30 40 50 NG [ tys poj./dobę] Rodzaj skrzyżowania: Rondo Sk.zwykłe Wyspa centralna dane rzeczywiste - ronda dane rzeczywiste - sk.zwykłe dane rzeczywiste - wyspa centralna LR- liczba rannych NG- natężenie na drodze głównej NB- natężenie na drodze bocznej O-obszar W-liczba wlotów RS-rodzaj skrzyżowania S-sygnalizacja świetlna
LW [liczba wypadków/rok] LW [ liczba wypadków/rok] 19 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA BEZPIECZEŃSTWO NA SKRZYŻOWANIACH NATĘŻENIE BOCZNE NA PRZYKŁADZIE SKRZYŻOWANIA ZWYKŁEGO 5 4 3 2 1 Rodzaj skrzyżowania: NB = 30 NB = 20 NB = 10 NB = 5 NB [tys/dobę] LW- liczba wypadków NG- natężenie na drodze głównej NB- natężenie na drodze bocznej 0 0 10 20 30 40 50 NG [ tys/dobę] NG [ tys poj./dobę]
LW [liczba wypadków/rok] 20 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA BEZPIECZEŃSTWO NA SKRZYŻOWANIACH OBSZAR NA PRZYKŁADZIE SKRZYŻOWANIA ZWYKŁEGO 5 4 3 Rodzaj skrzyżowania: Obszar niezabudowany LW- liczba wypadków NG- natężenie na drodze głównej 2 Obszar zabudowany 1 0 0 10 20 30 40 50 NG [tys/dobę]
LZD [zdarzeń/3lata] 21 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA BEZPIECZEŃSTWO NA SKRZYŻOWANIACH OBSZA 50 40 30 Skrzyżowanie: Z sygnalizacją świetlną LZD- liczba wypadków NG- natężenie na drodze głównej 20 10 Bez sygnalizacji świetlnej 0 0 10 20 30 40 50 NG [tys.poj./dobę]
22 OBLICZANIE PROGNOZOWANYCH WARTOŚCI MIAR BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO NA WĘZŁACH DROGOWYCH LW = NS IW W fhp LR = NS IR W fhp LCR = NS ICR W fhp LZ = NS IZ W fhp Typ węzła IW W [l.wypadków / mln.poj] Współczynnik intensywności ICR IR W W [l.rannych / mln.poj] [l.ciężko rannych / mln.poj] IZ W [l.zabitychh / mln.poj] Z półbezpośrednimi łącznicami 6,02 8,47 3,50 0,99 Koniczyna 9,71 13,21 4,85 1,31 Trąbka 13,83 18,58 3,61 1,79 Karo 14,56 21,64 7,04 4,27 Półkoniczyna 15,84 24,71 9,27 5,80 NS suma natężenia średniorocznego w przekroju na drodze głównej i podporządkowanej w obrębie węzła [P 10-6 /dobę]; f HP - wpływu horyzontu prognozy
Liczba Liczba Liczba 23 ANALIZA BEZPIECZEŃSTWA NA PRZEJAZDACH KOLEJOWYCH WYSTĘPUJĄCYCH NA DROGACH KRAJOWYCH 12 Liczba wypadków na przejazdach kolejowych występujących na drogach krajowych 25 Liczba rannych na przejazdach kolejowych występujących na drogach krajowych 10 8 6 4 Przejazdy kolejowe niestrzeżone Przejazdy kolejowe strzeżone 20 15 10 Przejazdy kolejowe niestrzeżone Przejazdy kolejowe strzeżone 2 5 0 2006 2007 2008 2009 2010 ROK 0 2006 2007 2008 2009 2010 ROK 4 Liczba zabitych na przejazdach kolejowych występujących na drogach krajowych 3 2 1 Przejazdy kolejowe niestrzeżone Przejazdy kolejowe strzeżone 0 2006 2007 2008 2009 2010 ROK
24 OBLICZANIE PROGNOZOWANYCH WARTOŚCI MIAR BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO NA PRZEJAZDACH KOLEJOWYCH LW = N IW p fhp LR = N IR p fhp LCR = N ICR p fhp LZ = N IZ p fhp Typ przejazdu IW P [liczba wypadków na mln pojazdów] IR P [liczba rannych na mln pojazdów] ICR P [liczba ciężko rannych na mln pojazdów] IZ P [liczba zabitych na mln pojazdów] Przejazd kolejowy niestrzeżony 0,89 1,50 0,61 0,14 Przejazd kolejowy strzeżony 0,62 0,58 0,20 0,10 N natężenie roczne pojazdów w przekroju na przejeździe kolejowym [P 10-6 /dobę]; f HP - wpływu horyzontu prognozy
25 PODSUMOWANIE Skrzyżowania drogowe w Polsce są nadal istotnym źródłem wypadków, w szczególności zderzeń bocznych; Najbardziej istotnymi czynnikami wpływającymi na bezpieczeństwo ruchu drogowego na skrzyżowaniach jest: natężenie główne i boczne, rodzaj skrzyżowania, lokalizacja, geometria skrzyżowania, organizacja ruchu na skrzyżowaniu; Wśród analizowanych rodzajów skrzyżowań, największa liczba zdarzeń drogowych występuje na skrzyżowaniach z wyspą centralną (położonych głownie na obszarach miejskich), a najmniejsza na rondach;
26 PODSUMOWANIE Konieczna jest kontynuacja badań dotyczących bezpieczeństwa ruchu drogowego na skrzyżowaniach w Polsce, których wynikiem będzie opracowanie zbioru narzędzi umożliwiających szacowanie wybranych miar bezpieczeństwa ruchu drogowego na skrzyżowaniach.
27 Dziękujemy za uwagę. Lucyna Gumińska lucyna.guminska@wilis.pg.gda.pl Kazimierz Jamroz kazimierz.jamroz@wilis.pg.gda.pl