Analiza wpływu ł zmęczenia kierowców na ryzyko wypadków na drogach krajowych

Transkrypt

1 Analiza wpływu ł zmęczenia kierowców na ryzyko wypadków na drogach krajowych Kazimierz Jamroz Leszek Smolarek Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Katedra Inżynierii Drogowej

2 Analiza wpływu zmęczenia ę kierowców na ryzyko wypadków na drogach krajowych Wstęp Zmęczenie kierowców jako okoliczność wypadków drogowych w Polsce Ryzyko wypadków drogowych spowodowanych przez zmęczonych kierowców Zalecenia dla zarządzających drogami Podsumowanie

3 Wstęp Wielu wypadków można by uniknąć, jeśli zwróciło by się uwagę na takie objawy jak: Ziewaniei suchość oczu, niewyraźne widzenie lub zamykanie oczu zbaczanie z kursu brak skupienia niecierpliwość kiwająca się głowa

4

5 Czy zmęczenie kierowców, szczególnie kierowców pojazdów ciężarowych przejeżdżających tranzytem przez Polskę jest istotnym czynnikiem wpływającym na bezpieczeństwo ruchu drogowego w Polsce? Czy możliwe jest opracowanie narzędzi umożliwiających prognozowanie tego zjawiska? Kiedy i gdzie problem zmęczenia kierowców jest najbardziej widoczny i jak można go złagodzić?

6 Zmęczenie kierowcy jako okoliczność wypadków drogowych w Polsce Najczęściej występującymi rodzajami wypadków drogowych związanych ze zmęczeniem kierowców jako główną przyczyną, są: najechania na przeszkodę (drzewo, słup, przyczółek mostu itp.) położonej przy drodze, w wyniku wypadnięcia z drogi, zderzenia czołowe z innymi pojazdami, w wyniku zjechania z pasa ruchu, wywrócenie się pojazdu, w wyniku utraty stateczności pojazdu, najechanie na tył pojazdu lub zderzenia boczne, w wyniku braku hamowania lub manewru ominięcia ę pojazdu.

7 Zmęczenie e kierowców miesiące

8 Zmęczenie e kierowców pora dnia

9 Zmęczenie e kierowców okolicznośćo ość Wypadki drogowe spowodowane zmęczeniem kierowców rejestruje się przede wszystkim na drogach jedno-jezdniowych dwukierunkowych (86% ogółu wypadków). Najczęściej na odcinkach prostych (81 % wypadków), łukach poziomych (12 % wypadków). Udział wypadków spowodowanych zmęczeniem kierowców dla autostrad wypadki 13,2 % ogółu wypadków, ofiary 13,5 % ogółu ofiar na drogach krajowych. Prawie czterokrotnie większy udział pozostałych klas. niż na drogach

10 Zmęczenie e kierowców wiek ofiar

11 Ryzyko y wypadków Ryzyko indywidualne: w ujęciu operacyjnym jako prawdopodobieństwo poniesienia strat o określonej ciężkości w ciągu jednej podróży lub w ciągu wybranego okresu, kiedy dany uczestnik ruchu jest narażony na niebezpieczeństwo ze strony infrastruktury drogowej i innych pojazdów, w ujęciu strategicznym, jako poziom koncentracji wystąpienia określonej kategorii strat (osobowe, ekonomiczne) w stosunku do przebytej drogi w jednostce czasu.

12 Ryzyko wypadków RI ryzyko indywidualne, LX liczba wypadków (LW) lub ofiar (LZ, LR), LW liczba wypadków (wypadków/ rok), LZ liczba ofiar śmiertelnych wypadków (ofiar/ rok), LR liczba ofiar rannych wypadków (ofiar/ rok), KX koncentracja wypadków (KW) lub ofiar (KZ, KR), KW koncentracja wypadków (wypadków/ 1 mld poj-km), KZ koncentracja ofiar śmiertelnych (ofiar/ 1 mld poj-km), KR koncentracja ofiar rannych (ofiar/ 1 mld poj-km). PP praca przewozowa pojazdów (mld pojazdo - km/ rok).

13 Model ryzyka wypadków SKX 9-21 średnia koncentracja wypadków lub ofiar wypadków w okresie od godz w czasie zegarowym (wypadków lub ofiar/1 mld poj-km) T czas obliczeniowy y( (w godz.), Miara ryzyka p R 2 sk Koncentracja ofiar śmiertelnych KZ 0,54 9,477 1,489 5,450 < 0,0001 0,732 Koncentracja ofiar rannych KR 500 5,00 9,265 1,433 3,775 < 0, ,851 Koncentracja wypadków KW 3,12 8,513 1,354 3,518 < 0,0001 0,877

14 Szacowanie ryzyka

15 Klasyfikacja odcinków dróg krajowych - ryzyko y wypadków z ofiarami śmiertelnymiy

16 Zalecenia a dla zarządzających ającyc drogami Odcinki dróg o dużym i bardzo dużym ryzyku ze względu na zmęczenie uczestników ruchu położone są głównie na: niektórych ciągach dróg tranzytowych prowadzących ruch do granicy z Litwą (obszar północno wschodni), z Ukrainą (obszar południowo wschodni), Niemcami (obszar zachodni), na niektórych ciągach dróg turystycznych prowadzących ruch wakacyjny na Wybrzeże Morza Bałtyckiego, drogach o niedostatkach w geometrii (np. drogi nr 61 i 63), długich prostych i monotonnych odcinkach (np. odcinki drogi nr 17), odcinki autostrad (np. A1 na pograniczu województwa kujawsko pomorskiego i pomorskiego następujące po przejechaniu długich tras po drogach gorszej klasy.

17 Zalecenia a dla zarządzających ającyc drogami organizowanie i prowadzenie kampanii informacyjnych skierowanych do kierowców jeżdżących nocą lub wykonujących długie podróże, wyznaczanie i organizowanie punktów kontroli pojazdów (dla Inspekcji Transportu Samochodowego i Policji), ocenę wyposażenia wskazanych dróg w MOP-y oraz weryfikację wymogów ich lokalizowania na drogach innych niż autostrady, wyznaczanie i organizowanie parkingów przydrożnych, miejsc obsługi podróżnych i miejsc odpoczynku dla kierowców, szczególnie przy drogach na których występuje ruchu dalekobieżny (tranzytowy, to turystyczny itp.).

18 Podsumowanie o Ryzyko bycia ofiarą śmiertelną wypadku drogowego spowodowanego zmęczeniem kierowcy jest nawet 25 razy większe w najgorszym okresie w nocy niż w dzień. Opracowany model potęgowo wykładniczy pozwala na ogólny opis rozkładu ryzyka wypadków i skutków wypadków spowodowanych zmęczeniem na drogach krajowych w Polsce. Mapa ryzyka wypadków z ofiarami śmiertelnymi i ciężko rannymi powinna pomóc zarządom dróg na podjęcie skutecznych działań zmierzających do obniżenia ryzyka wypadków spowodowanych zmęczeniem kierowców na drogach krajowych w Polsce.