Edukacja prozdrowotna i prawidłowy rozwój Po co komputer dziecku 5-6-letniemu? Plusy i minusy. mgr Małgorzata Stefaniak nauczyciel Przedszkola Miejskiego nr 20 w Mielcu Komputer, czy tego chcemy, czy też nie, stał się kolejna pomocą edukacyjną, która spełnia wiele funkcji w nauce i poznawaniu świata. Każdy, kto miał do czynienia z dzieckiem obsługującym komputer, wie, że dzieci bardzo lubią bawić się komputerami. W krótkim czasie potrafią go uruchomić, opanować umiejętność posługiwania się klawiaturą, a także używać prostej terminologii: myszka, dysk, klawiatura, enter, spacja itp. Korzystając z komputera jako pomocy edukacyjnej musimy zdawać sobie sprawę z korzyści, ale i zagrożeń, jakie stwarza to urządzenie. Przede wszystkim długo trwająca praca przy komputerze męczy wzrok, powoduje agresję, nadweręża kręgosłup, uzależnia, powoduje zmęczenie. Dlatego też należy pamiętać, że korzystanie z komputera wymaga troski oraz uwagi nauczycieli i rodziców. To my powinniśmy decydować o tym, jakie programy zaproponujemy dziecku i jak ono z nich skorzysta. Komputery nie są szkodliwe dla zdrowia, jeśli mają odpowiednie zabezpieczenia i parametry oraz zachowane będą ustalone normy dotyczące użytkowania (czas przebywania przed monitorem, odpowiednia odległość, prawidłowa postawa ciała, oświetlenie i pomieszczenie). Oczywiście sposoby pracy z dziećmi i wykorzystanie programów komputerowych nauczyciel powinien dobierać indywidualnie, a możliwości jest wiele. Komputer jako narzędzie poznawcze wymaga od dziecka postawy aktywnej, a nawet twórczej. Telewizja z jej programami edukacyjnymi umożliwia w zasadzie tylko jednostronny kontakt uczącego się z nauczycielem. Zastosowanie komputera zapewnia natomiast bezpośredni kontakt z materiałem nauczania. W zależności od postępów dziecka, można dozować wiadomości. Pomoce multimedialne oferują możliwości, których nie sposób zastąpić innymi. Zawierają nie tylko tekst, ale i zdjęcia, filmy, nagrania dźwiękowe, animacje. Dzięki temu poznawanie i odkrywanie świata staje się fascynującą przygodą. A oto kilka argumentów za, w odpowiedzi na pytanie tytułowe: Po co komputer dziecku 5-6-letniemu? : 117
Małgorzata Stefaniak Po co komputer dziecku 5-6-letniemu. Plusy i minusy wykorzystanie nowych możliwości zarówno w pracy z dzieckiem zdolnym jak i dzieckiem wymagającym pracy kompensacyjnej, wyrównującej deficyty i zaniedbania środowiskowe z zachowaniem stopnia indywidualizacji pracy wspomaganie i rozwijanie sprawności intelektualnych, zdolności i zainteresowań dzieci przez umożliwienie doświadczalnego uczenia się, sprzyjanie podejmowaniu decyzji, tworzenie atmosfery radości i swobody w dążeniu do celu realizowanie programu dydaktycznego przez łączenie zabawy z nauką i stosowanie innej, atrakcyjnej formy zajęć tworzenie sytuacji i zadań otwartych, pozostawienie dziecku swobody dotyczącej celu, drogi i sposobu działania kształtowanie u dzieci umiejętności korzystania z uzyskanych informacji, wykorzystywania eksperymentu, poszukiwania nowych rozwiązań, wzbudzanie wiary we własne siły. Musimy pogodzić się z tym, że kontakt dziecka z komputerem jest obecnie nieunikniony. Małe dzieci nie mają takich barier psychologicznych w tym zakresie w przeciwieństwie do dorosłych. Dlatego bardzo istotne jest to, by dziecko już w przedszkolu miało pierwszy kontakt z komputerem, tzn. wtedy, gdy jest wolne od leków i zahamowań związanych z jego obsługą. Korzystanie z edukacyjnych programów komputerowych umożliwi przedszkolakom łatwiejsze przekroczenie progu szkolnego, dalsze rozwijanie zainteresowań i zdolności oraz zdobywanie nowych doświadczeń. Gdy nasze przedszkolaki dorosną, będą używać komputera tak jak w tej chwili używają pilota telewizora. Przykładem wykorzystania TI w przedszkolu jest konspekt zajęcia przeprowadzonego przeze mnie w ramach WDN u. Literatura 1. Chmielewska M., Komputer uczy i bawi. Programy edukacyjne, Wychowanie w przedszkolu, 7\2002 2. Dzikowska B. Antoniak W., Nauka cierpliwości, Wychowanie w przedszkolu, 2\2002 3. Krowicki L., Przekład z języka angielskiego Microsoft. PowerPoint 97 pl, Wyd. Mikom, Warszawa, wrzesień 1998 4. Nowakowski Z., Dydaktyka informatyki w praktyce. Wybrane zagadnienia, Wyd. Mikom, Warszawa, kwiecień 2000 5. Sowa A., Dziecko w wirtualnym świecie. Sygnalizacja zagrożeń, Bliżej przedszkola. Wychowanie i edukacja, styczeń luty 2003 nr 1 118
CKPiDN w Mielcu Zeszyty nauczycielskie Nr 2/2005 6. Zabłocki K., Dziecko niepełnosprawne jego rodzina i edukacja, Wyd. Akad. Żak, Warszawa 1999 KONSPEKT ZAJĘĆ Wykorzystanie technologii informacyjnej w procesie wspierania wszechstronnego rozwoju dziecka komputer jako środek dydaktyczny wspomagający osiąganie dojrzałości szkolnej dzieci 6-letnich Prowadząca: mgr Małgorzata Stefaniak Temat zajęcia: Pory roku grają w berka Cele główne: dostrzeganie i określanie wzajemnych relacji zachodzących w poznawanych środowiskach przyrodniczych rozwijanie i wspieranie naturalnej ciekawości poznawania świata rozwijanie krytycznego i logicznego myślenia, podejmowanie i doskonalenie prób współpracy kształcenie umiejętności analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej wnioskowanie o regularnościach w układach rytmicznych Cele operacyjne: Dziecko: potrafi wymienić nazwy pór roku oraz określić ich charakterystyczne cechy dokonuje analizy i syntezy wzrokowo-słuchowej wyrazów wykazuje umiejętność radzenia sobie z postawionym problemem czyta wyrazy i przyporządkowuje do właściwego obrazka rozpoznaje i nazywa litery w określonym zakresie potrafi wyrazić swe odczucia w różnych formach aktywności dostrzega zmiany cykliczne w przyrodzie Metody pracy: Formy pracy: czynna, słowna, oglądowa, samodzielnych doświadczeń 119
Małgorzata Stefaniak Po co komputer dziecku 5-6-letniemu. Plusy i minusy indywidualna i zespołowa Materiały i środki dydaktyczne: ilustracje, napisy, szarfy w 4 kolorach, obręcze małe, 4 pojemniki z drobnymi przedmiotami, kaseta z odgłosami pór roku i piosenkami o porach roku, komputer, prezentacja multimedialna Pory roku, wiersz Nowy rok H. Bechlerowej. Czas: 40 minut (w tym prezentacja 10 min.) Przebieg: 1. Powitanie zabawa integracyjna. Wszyscy są witam was (dz. stoją naprzeciwko siebie parami) zaczynamy, bo już czas (1x klaszczemy w swoje ręce, 1x w ręce kolegi) Jestem ja (pokazujemy na siebie), jesteś ty (pokazujemy na kolegę), raz, dwa, trzy.(klaszczemy w dłonie kolegi 3x). 2. Słuchanie wiersza Nowy rok ilustrowanego sylwetami dzieci z białymi parasolami. Rozmowa kierowana na temat treści wiersza: o Czego tutaj brakuje, aby nazwać te dzieci? o Czym one się różnią? (Dzieci dorysowują elementy, o których mowa w wierszu na parasolach, dopasowują nazwy pór roku, wymieniają jeszcze inne elementy pasujące do każdej pory roku symptomy). 3. Zabawy Rytmy. Dzieci ustawione w kole, przeliczanie ilości dzieci. Zabawa Dzień noc. Określenie roli każdego dziecka, reakcja dzieci do opowiadania nauczycielki. Układanie rytmu dnia i nocy w obręczy układamy nasz kalendarz. Zabawa Pory roku. Analogicznie do poprzedniego układu, dzieci wybierają szarfy do swojej pory roku. Układają rytm pór roku w obręczy. 4. Improwizacja ruchowa do fragmentów piosenek o porach roku. Dzieci w 4 zespołach, improwizuje tylko ta grupa, o której mówi piosenka. 5. Zabawa Co nam rok przyniesie? Dzieci w 4 zespołach. Każdy otrzymuje do ułożenia obrazek puzzle z pora roku. Odszukują porę roku pasującą do koloru szarfy. W 4 pojemnikach otrzymują obrazki i napisy charakteryzujące pory roku, wybierają tylko te pasujące do własnej pory roku. Pojemniki krążą do wyczerpania rekwizytów. Napisy umieszczają pod nazwami pór roku na tablicy i odczytują je. 6. Zagadki słuchowe Jaka to pora roku? (deszcz, koszenie zboża, sanie, śpiew ptaków) 120
CKPiDN w Mielcu Zeszyty nauczycielskie Nr 2/2005 7. Prezentacja multimedialna Pory roku. Podsumowanie wiadomości, umiejętność obsługi komputera. 8. Inscenizacja ruchowa do piosenki Jadą sanie. Ewaluacja Wykorzystanie Technologii Informacyjnej jako nowej ciekawej formy zajęć wzbudziło żywe zainteresowanie nauczycielek i zachęciło je do wykorzystywania dostępnych już w naszym przedszkolu programów edukacyjnych i prezentacji, a także tworzenia własnych prezentacji tematycznych. 121
122