Sylabus na rok 2013/2014 (1) Nazwa przedmiotu Położnictwo i opieka położnicza (2) Nazwa jednostki Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego prowadzącej przedmiot Katedra: Położnictwa (3) Kod przedmiotu - (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Położnictwo Studia I stopnia Niestacjonarne (5) Rodzaj przedmiotu - Nauki w zakresie opieki specjalistycznej Kierunkowy (6) Rok i semestr studiów I rok, I semestr (7) Imię i nazwisko dr hab. n. med. Prof. UR Grzegorz Raba koordynatora przedmiotu (8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu dr hab. n. med. Prof. UR Grzegorz Raba, dr n. med. Elżbieta Kraśnianin mgr Marta Bigun (9)Cele zajęć z przedmiotu Celem zajęć jest: 1. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - patofizjologii narządu rodnego kobiety, - przebiegu ciąży fizjologicznej i patologicznej, - roli i zadań położnej w opiece nad ciężarną, rodzącą i położnicą w przebiegu ciąży fizjologicznej i patologicznej 2. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - sprawowania opieki nad kobietą: w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży, rodzącą i położnicą - współuczestniczenia w opiece nad kobietą: w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży, rodząca i położnicą w przypadku nieprawidłowości. 3. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z położnictwa i pielęgniarstwa położniczego - sprawowania zindywidualizowanej opieki nad kobietą w stanie zdrowia i choroby - współpracy z zespołem interdyscyplinarnym w opiece nad kobietą i jej rodziną (10) Wymagania wstępne Student posiada wiedzę w zakresie: - podstaw opieki położniczej z pomaturalnej szkoły medycznej 1
(11) Efekty kształcenia Wiedza: D_W12 opisuje rolę położnej w opiece przedkoncepcyjnej i w okresie przygotowania do rodzicielstwa; D_W13 zna pojęcie ciąży biologicznie przenoszonej i po terminowanej; D_W14 charakteryzuje metody regulacji począć: D_W15 omawia zadania położnej w monitorowaniu ciąży fizjologicznej i ocenie ryzyka położniczego; D_W16 omawia metody oceny dojrzałości płodu i wydolności łożyska oraz sposoby postępowania położniczego, w tym testy biofizyczne, liczenie ruchów płodu, test niestresowy (NST) i test wysiłkowy skurczów (CST); D_W17 przedstawia udział położnej w profilaktyce i czynnościach diagnostyczno-leczniczych w przypadku powikłanego przebiegu ciąży, porodu oraz występowania chorób wynikających z reakcji organizmu kobiety na ciążę i chorób niepołożniczych; D_W18 omawia połóg prawidłowy i nieprawidłowy oraz określa zakres opieki realizowanej przez położną nad położnicą, noworodkiem i ich rodziną; D_W19 omawia proces laktacji oraz działania edukacyjne położnej dotyczące promocji karmienia piersią; D_W20 omawia udział położnej w prowadzeniu intensywnego nadzoru położniczego w stosunku do ciężarnej, rodzącej i położnicy w stanach nagłych; D_W21 charakteryzuje metody diagnostyczne w położnictwie oraz określa rolę położnej w przygotowaniu kobiety i sprzętu do ich wykonania D_W22 omawia mechanizmy zakażenia płodu podczas chorób bakteryjnych, pasożytniczych i wirusowych oraz opisuje zasady postępowania diagnostyczno-leczniczego; D_W23 przedstawia wytyczne dotyczące postępowania z ciężarną, rodzącą i noworodkiem zakażonymi wirusami HIV, HBS HSV i HCV; D_W24 opisuje wskazania do poradnictwa genetycznego oraz zakres diagnostyki i terapii wewnątrzmacicznej płodu; D_W25 omawia techniki wspomaganego rozrodu oraz zasady monitorowania ciąży po zapłodnieniu pozaustrojowym; D_W26 omawia rodzaje antykoncepcji; D_W27 omawia zasady monitorowania przebiegu porodu przez obserwacje i zastosowania metod takich jak: KTG, USG, EKG wewnątrzmaciczne płodu i badania krwi włośniczkowej płodu; D_W28 omawia standardy sprawowania opieki położniczej nad ciężarną i położnicą w przypadku współistnienia chorób niepołożniczych D_W29 wyjaśnia patomechanizm, diagnostykę i sposoby terapii w przebiegu ciąży, porodu i połogu z nadciśnieniem, konfliktem serologicznym, trombocytopenią, chorobą zatorowo-zakrzepową, cukrzycą i wadami serca; D_W30 rozpoznaje potrzeby kobiety ciężarnej, rodzącej i położnicy w zakresie promocji zdrowia; 2
D_W31 różnicuje krwawienia w pierwszej i drugiej połowie ciąży (poronienie, przedwczesne oddzielanie łożyska, łożysko przodujące, zaśniad groniasty, ciąża pozamaciczna); D_W32 omawia postępowanie we wstrząsie i koagulopatii w położnictwie; Umiejętności: D_U19 wykonuje zabiegi okołoporodowe u noworodka i ocenia jego stan według obowiązujących skal oceny; D_U20 promuje karmienie naturalne i prowadzi poradnictwo laktacyjne; D_U21 przestrzega zasad aseptyki i antyseptyki; D_U22 posługuje się podstawowymi narzędziami chirurgicznymi; D_U23 stosuje procedury postępowania z narzędziami po porodzie i po zabiegach położniczych (dezynfekcja, przygotowanie do sterylizacji), zgodnie z wymogami sanitarno-higienicznymi D_U24 zakłada i zmienia opatrunek na ranie operacyjnej; D_U25 realizuje zadania położniczej w opiece profilaktycznej, diagnostycznej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej nad kobietami w ciąży, po porodzie i w połogu wynikające z obowiązujących przepisów prawnych oraz standardów postępowania położniczego; D_U26 przygotowuje kobietę i jej partnera do funkcji prokreacyjnej i macierzyństwa lub ojcostwa; D_U27 przygotowuje kobietę do badań diagnostycznych, w tym prenatalnych, oraz w nich uczestniczy; D_U28 rozpoznaje ciążę na podstawie objawów domyślnych, prawdopodobnych i pewnych oraz zapoznaje kobietę ze zmianami zachodzącymi w jej organizmie podczas ciąży; D_U29 stosuje profilaktykę ogólną i swoistą chorób zakaźnych dotyczących kobiet przygotowujących się do macierzyństwa i ciężarnych; D_U30 edukuję kobietę w zakresie higieny i odżywiania podczas ciąży, połogu, w schorzeniach ginekologicznych i w pozostałych okresach jej życia; D_U31 prowadzi edukację z zakresu dostępnych metod antykoncepcji, naucza naturalnych metod regulacji poczęć; D_U32 planuje i realizuje opiekę położniczą nad ciężarną, rodzącą I położnicą w przebiegu ciąży, porodu oraz połogu powikłanego współistniejącymi chorobami położniczymi i niepołożniczymi; D_U33 rozpoznaje ciążę obumarłą; D_U34 opiekuje się matką po poronieniu, porodzie martwego dziecka, narodzinach dziecka z wadami rozwojowymi i po urazie okołoporodowym; D_U35 otacza opieką psychologiczną matkę nieletnią i samotną; Kompetencje społeczne: D_K1 szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece oraz okazuje zrozumienie dla różnic światopoglądowych I kulturowych; D_K2 systematycznie aktualizuje wiedzę zawodową i kształtuje swoje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu; D_K3 przestrzega wartości i powinności moralnych w opiece nad ciężarną, rodząca, położnicą i jej dzieckiem oraz kobietą zagrożoną chorobą i chorą ginekologicznie; D_K4 wykazuje odpowiedzialność za pacjenta i wykonywanie zadań zawodowych; 3
D_K5 przestrzega praw pacjenta; D_K6 rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe; D_K7 zachowuje tajemnicę zawodową; D_K8 współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej; D_K9 przejawia empatię w relacji z podopieczną i jej rodziną oraz współpracownikami. (12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Wykłady- 30 godz. Zajęcia praktyczne- 20 godz. (13) Treści programowe Lp. Treści merytoryczne wykładów Czas (godz.) 1. Rola położnej w opiece przedkoncepcyjnej. 2. Przygotowanie do pełnienia funkcji prokreacyjnej i rodzicielstwa. Etapy planowania rodziny. Planowanie urodzeń naturalne metody sterowania płodnością, hormonalne środki antykoncepcyjne, wkładki domaciczne, mechaniczne i chemiczne środki antykoncepcyjne. Skuteczność, zalety i wady różnych metod sterowania płodnością. Płodność po porodzie i po odstawieniu antykoncepcji. 3. Niepowodzenia w prokreacji. 4. Rozpoznanie i przebieg ciąży prawidłowej 5. Udział położnej w monitorowaniu stanu ogólnego i położniczego ciężarnej w przebiegu ciąży fizjologicznej. 6. Patologia ciąży. 7. Ocena ryzyka położniczego. 8. Udział położnej w profilaktyce i czynnościach diagnostycznoleczniczych w przypadku powikłanego przebiegu ciąży i porodu oraz chorób wynikających z reakcji organizmu kobiety na ciążę i chorób niepołożniczych. 9. Połóg prawidłowy. 10. Patologia połogu. 11. Karmienie piersią. 12. Opieka nad położnicą i jej dzieckiem w fizjologicznym i patologicznym przebiegu połogu oraz w przypadku współistnienia chorób matki. 13. Udział położnej w prowadzeniu intensywnego nadzoru stanu ogólnego i położniczego ciężarnej, rodzącej i położnicy oraz w podejmowaniu działań terapeutycznych w stanach nagłych w położnictwie. 14. Standardy postępowania w położnictwie. 15. Badanie kliniczne w położnictwie ultrasonografia, kardiotokografia, amnioskopia, fetoskopia, amniocenteza, kordocenteza. 16. Dokumentacja medyczna. 4
17. Choroby zakaźne z położnictwie - mechanizmy zakażenia płodu. 18. Choroby bakteryjne listerioza, bruceloza. 19. Zakażenia pochwowe rzeżączka. 20. Choroby pasożytnicze kiła, toksoplazmoza. 21. Choroby wirusowe różyczka, opryszczka, grypa, cytomegalia, ospa, półpasiec. AIDS. WZW. Razem 30 Lp. Treści merytoryczne zajęć praktycznych. Czas. (godz.) 1. Pielęgnowanie położnicy w połogu fizjologicznym. 2. Rola i zadania położnej w promocji karmienia piersią. Przygotowanie matki i dziecka do karmienia. 3. Pielęgnowanie w połogu powikłanym. 4. Planowanie opieki w połogu przy chorobach współistniejących. 5. Dokumentacja i dokumentowanie stanu położniczego. 6. Zasady reżimu sanitarnego w oddziale położniczym. 7. Rola i zadania położnej w izbie przyjęć położniczo-ginekologicznej. 8. Pielęgnowanie ciężarnej z zagrażającym poronieniem. 9. Pielęgnowanie ciężarnej z zagrażającym porodem przedwczesnym. 10. Pielęgnowanie ciężarnej z ciążą wielopłodową. 11. Pielęgnowanie ciężarnej z cukrzycą ciężarnych. 12. Pielęgnowanie ciężarnej z niedokrwistością. 13. Pielęgnowanie ciężarnej z wadą serca. 14. Postępowanie lecznicze i pielęgnacyjne w niewydolności cieśniowoszyjkowej. 15. Postępowanie lecznicze i pielęgnacyjne przy przedwczesnym odpłynięciu wód płodowych 16. Schorzenia endokrynologiczne w ciąży. 17. Postępowanie lecznicze i pielęgnacyjne w nadciśnieniu w ciąży, stanie przedrzucawkowym, rzucawce. 18. Postępowanie lecznicze i pielęgnacyjne w łożysku przodującym. 19. Postępowanie lecznicze i pielęgnacyjne w ciąży przenoszonej i po terminie. 20. Rola położnej w przygotowaniu do badań diagnostycznych i pielęgnowaniu po nich. 21. Postępowanie lecznicze i pielęgnacyjne w ciąży powikłanej cholestazą. 22. Opieka nad ciężarną z problemami neurologicznymi. Razem 20 (14) Metody dydaktyczne Wykład: wykład konwersatoryjny z prezentacją multimedialną, metody aktywizujące Praktyki zawodowe: praca zespołowa, pokaz, instruktaż, studium przypadku (15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Wykład: student generuje/rozpoznaje odpowiedź: test jednokrotnego wyboru, test wielokrotnej odpowiedzi, test uzupełniania odpowiedzi Praktyki zawodowe: studenci oceniani na podstawie 5
uczestnictwa i aktywności na zajęciach, realizacji opieki nad pacjentem oraz współpracy z zespołem terapeutycznym oddziału. Dodatkowe kryterium oceny stanowią terminowość wykonywania zadań oraz dostosowanie się do wymagań (procedur) dotyczących sposobu ich wykonania. Ocena osiągnięcia założonych efektów w zakresie wiedzy i umiejętności: sprawdzian ustny (bieżący opis przypadków klinicznych ustalenie i prezentacja opieki położniczej) sprawdzian pisemny (prowadzenie procesu pielęgnowania pacjenta) sprawdzian praktyczny (ćwiczenia praktyczne). Ocena osiągnięcia założonych efektów w zakresie postaw: przedłużona obserwacja przez opiekuna zawodowego, opiekuna dydaktycznego (nauczyciela akademickiego), personel oddziału ocena innych studentek z grupy samoocena. Kryteria stanowią punkt odniesienia względem których opracowywane są normy opanowania czynności: organizacja pracy, jakość wykonywanych zabiegów, profesjonalna/etyczna praktyka, estetyka, komunikowanie, rozwój osobowy. Warunki zaliczenia: obowiązkowa obecność na wszystkich zajęciach (dopuszczalne 10 % nieobecności z następujących powodów: zawarcie związku małżeńskiego, pogrzeb w najbliższej rodzinie, honorowe krwiodawstwo) kultura osobista, staranne umundurowanie punktualność zaliczenie umiejętności wg karty kompetencji prowadzenie indywidualnej dokumentacji proces pielęgnowania pacjenta zaliczenie tematów seminariów przestrzeganie regulaminu praktyki zawodowej. W przypadku nieobecności usprawiedliwionej praktyka zawodowa musi być zrealizowana w innym terminie ustalonym z koordynatorem przedmiotu lub zajęć praktycznych. Numer efektu kształcenia Forma zajęć dydaktycznych - odniesienie do treści kształcenia Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia Metody i narzędzia dydaktyczne D_W12 W 1 Jw. Wykład D_W13 W 6 Jw. Wykład, D_W14 W 2 Jw. Wykład D_W15 W 4, 5 Jw. Wykład D_W16 W 5 Jw. Wykład D_W17 W 8 Jw. Wykład, PZ 6
PZ 7-22 D_W18 W 9-10 Jw. Wykład, PZ PZ 2-3 D_W19 W 11 Jw. Wykład, PZ PZ 4-5 D_W20 W 7, 12, 13 Jw. Wykład D_W21 W 8 Jw. Wykład D_W22 W 17-21 Jw. Wykład D_W23 W 14, 17-21 Jw. Wykład D_W24 W 15 Jw. Wykład D_W25 W 2 Jw. Wykład D_W26 W 2 Jw. Wykład D_W27 W 15 Jw. Wykład D_W28 W 14 Jw. Wykład D_W29 W 15 Jw. Wykład D_W30 PZ 2 Jw. PZ D_W31 W 3 Jw. Wykład D_W32 W 13 Jw. Wykład D_U19 W 12 Jw. Wykład D_U20 W 11 Jw. Wykład D_U21 PZ 6 Jw. PZ D_U22 W 8 Jw. Wykład D_U23 W 14 Jw. Wykład D_U24 W 8, 13 Jw. Wykład D_U25 W 8, 13-14 Jw. Wykład D_U26 W 2 Jw. Wykład D_U27 W 2, 5, 8 Jw. Wykład D_U28 W 4 Jw. Wykład D_U29 W 17-21 Jw. Wykład D_U30 PZ 1, 3 Jw. PZ D_U31 W 2 Jw. Wykład D_U32 W 12-13 Jw. Wykład D_U33 W 3 Jw. Wykład D_U34 W 3 Jw. Wykład D_U35 W 2 Jw. Wykład D_K01 PZ 1-22 Jw. PZ D_K02 W 1-21 Jw. Wykład, PZ PZ 1-22 D_K03 PZ 1-22 Jw. PZ D_K04 PZ 1-22 Jw. PZ D_K05 PZ 1-22 Jw. PZ D_K0 6 PZ 1-22 Jw. PZ D_K07 PZ 1-22 Jw. PZ D_K08 PZ 1-22 Jw. PZ D_K09 PZ 1-22 Jw. PZ (16) Metody i kryteria oceny Teoretyczne zaliczenia wykładów- egzamin: odbywa się po zakończeniu tematyki wykładowej składa się z 20 pytań maksymalna ilość punktów 20; zaliczenie student uzyskuje w przypadku otrzymania 50% poprawnych odpowiedzi. Punktacja do zaliczenia : Punkty Ocena 0-9 pkt. 2.0 10 11 pkt. 3.0 12 13 pkt. 3.5 7
14 15 pkt. 4.0 16 17 pkt. 4.5 18 20 pkt. 5.0 (17) Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta wykład 30 godz. udział w konsultacjach -- samokształcenie -- zajęcia praktyczne 20 godz. praktyki zawodowe -- przygotowanie do egzaminu -- udział w egzaminie -- SUMA GODZIN 50 LICZBA PUNKTÓW 3 ECTS (18) Język wykładowy Język polski (19) Praktyki zawodowe w --- ramach przedmiotu (20) Literatura 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,Warszawa 2009. 2. Dudenhausen J., Pschyrembel.: Położnictwo praktyczne i operacje położnicze. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 3. Ciechaniewicz W. (red.): Podstawy pielęgniarstwa: podręcznik dla studentów i absolwentów kierunków pielęgniarstwo i położnictwo.. T. 1 i 2. Założenia teoretyczne. Wydawnictwo "Czelej", Lublin 2004. 4. Bręborowicz G.H. (red): Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2008. 5. Bręborowicz G.H., Markwitz W. Położnictwo. T. 1, Fizjologia ciąży. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, cop. 2012. 6. Bręborowicz G.H., Paszkowski T. Położnictwo. T. 2, Medycyna matczyno-płodowa. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, cop. 2012. 7. Bręborowicz G.H., Położnictwo. T. 3, Operacje w położnictwie Wyd. Lekarskie PZWL, cop. 2012. Literatura uzupełniająca: 1. Jeż W. Położnictwo i ginekologia. Repetytorium. Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2002. 2. Norwitz E., Schorge J.: Położnictwo i ginekologia w zarysie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006. 3. Pisarski T.(red.): Położnictwo i ginekologia : podręcznik dla studentów. Wyd. 4 Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 8
4. Słomko Z. Drews K. Niemiec T.(red) :Profilaktyka w położnictwie, ginekologii i neonatologii. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Poznań, 2005. Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki 9