Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Program kształcenia



Podobne dokumenty
Katedrai Zakład Anatomii Prawidłowej Zakład Biofizyki Katedra i Zakład Biofizyki Katedra i Zakład Biologii i Parazytologii Lekarskiej

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Program kształcenia

Chemia analityczna. I nformacje ogólne. Nazwa modułu. Kod modułu. Chemia analityczna F8/B

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Program kształcenia

I ROK (rok akad. 2016/2017) I i II semestr

Plan studiów na kierunku analityka medyczna dla rozpoczynających w roku akademickim 2018/2019

Przedmiot: GENETYKA. I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna

PROGRAM STUDIÓW studentów I roku Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, kierunek analityka medyczna w roku akademickim 2019/2020 cykl

Planu studiów na kierunku analityka medyczna obowiązujący w roku akademickim 2017/2018. I ROK STUDIÓW (rok akad. 2017/2018)

SYLABUS. WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY Zakład Chemii Analitycznej... NAZWA KIERUNKU: ANALITYKA MEDYCZNA...

Karta modułu/przedmiotu

Katedrai Zakład Anatomii Prawidłowej Katedra i Zakład Biofizyki Katedra i Zakład Biologii i Parazytologii Lekarskiej A E. 1.

3. Podstawy genetyki S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nazwa modułu. Kod F3/A. Podstawy genetyki. modułu

Analiza instrumentalna

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE. WYDZIAŁ Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia

I nformacje ogólne. nie dotyczy

Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia. Sylabus. Wydział Nauki o Zdrowiu

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ w roku akademickim 2006/2007. STACJONARNE JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE na kierunku ANALITYKA MEDYCZNA (studia 5-letnie)

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) I rok, 1 semestr Przedmiot kształcenia treści podstawowych dr Julian Skrzypiec

wykłady 30, ćwiczenia - 60 wykłady 20, ćwiczenia - 40 Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS Obciążenie studenta

CHEMIA ANALITYCZNA. Chemia analityczna am_s_s0-1. podstawowy. dr hab. Joanna Giebułtowicz NIE. dr hab. Joanna Giebułtowicz

POZIOM STUDIÓW: I ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II/III LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 LICZBA GODZIN:

Sylabus przedmiotu. Wydział Nauki o Zdrowiu. Pielęgniarstwo Studia I stopnia Profil praktyczny Studia stacjonarne. Biofizyka. zimowy.

Genetyka kliniczna - opis przedmiotu

Forma kształcenia: jednolite magisterskie. Katedrai Zakład Anatomii Prawidłowej Katedra i Zakład Biofizyki A Z. 1.

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Biologia medyczna z elementami immunologii

Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus)

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Biologia medyczna z elementami histologii

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Kierunek: BIOMEDYCYNA Poziom studiów: pierwszy stopień Profil: Praktyczny SEMESTR I

Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej A Z. 1. Anatomia człowieka. 2. Biofizyka Katedra i Zakład Biofizyki B Z

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ w roku akademickim 2014/2015. STACJONARNE JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE na kierunku ANALITYKA MEDYCZNA (studia 5-letnie)

Katedrai Zakład Anatomii Prawidłowej. Anatomia człowieka A Z. Katedra i Zakład Biofizyki B Z. 2.

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne. Diagnostyka izotopowa

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Instytut Nauk o Zdrowiu i Żywieniu Osoba sporządzająca

Chemia ogólna i nieorganiczna

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Biochemia kliniczna

PROGRAM KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU FARMACJA

Forma kształcenia: jednolite magisterskie. Katedrai Zakład Anatomii Prawidłowej Katedra i Zakład Biofizyki A Z. 1.

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nie dotyczy

KARTA PRZEDMIOTU. 10. WYMAGANIA WSTĘPNE: 1. Ma podstawową wiedzę i umiejętności z zakresu matematyki, fizyki, mechaniki i termodynamiki.

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Genetyka

WYDZIAŁ LEKARSKI II. Poziom i forma studiów. Osoba odpowiedzialna (imię, nazwisko, , nr tel. służbowego) Rodzaj zajęć i liczba godzin

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia

KARTA PRZEDMIOTU. 10. WYMAGANIA WSTĘPNE: zaliczenie z biologicznych podstaw człowieka

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biometria KOD WF/II/st/15

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Farmakologia. Nie dotyczy

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Wydział Matematyczno-Przyrodniczy. Dr hab. M. Cholewa dr Wioletta Paśko dr Sylwia Budzik

SYLABUS. Wydział Biologiczno-Rolniczy. Katedra Chemii i Toksykologii Żywności

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Pielęgniarstwo. I rok

Biologia medyczna. 3 obligatoryjny Polski. Wiedza z zakresu zjawisk biologicznych opanowana na wcześniejszych etapach edukacji. Kierunek: Fizjoterapia

Biofizyka. II wydział Lekarski. Biofizyka. Prof dr hab. n. med. Jacek Przybylski. drugi, letni. Podstawowy. nie

Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Lekarsko-Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej. nie dotyczy

KARTA KURSU. Chemia fizyczna I. Physical Chemistry I

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)

SYLABUS. Część A - Opis przedmiotu kształcenia.

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Wykład monograficzny z nauk biologicznych KOD WF/II/st/31

Karta modułu/przedmiotu

KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Nazwa przedmiotu. Kod przedmiotu

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Biofizyka medyczna. Nie dotyczy

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Seminarium dyplomowe KOD S/I/st/16

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

SYLABUS. WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY Zakład Chemii Analitycznej, Zakład Chemii Bionieorganicznej. NAZWA KIERUNKU: ANALITYKA MEDYCZNA...

Chemia I. Chemistry I. Inżynieria środowiska I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Termodynamika techniczna - opis przedmiotu

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Genetyka Kliniczna. Wydział Lekarsko-Stomatologiczny(WLS)

KARTA KURSU MODELOWANIE KOMPUTEROWE W ANATOMII I FIZJOLOGII. Computational modeling in human anatomy and physiology. Kod Punktacja ECTS* 4

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2016/2017

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra FIZJOTERAPII I NAUK O ZDROWIU. Kierunek: FIZJOTERAPIA

Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Biologiczne podstawy człowieka. 2. KIERUNEK: Turystyka i rekreacja 3.

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS

Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

Egzamin końcowy Średnia arytmetyczna przedmiotów wchodzących w skład modułu informacje dodatkowe

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Seminarium magisterskie KOD WF/II/st/9

P l a n s t u d i ó w. Poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji: Poziom 7

Wzorcowe efekty kształcenia dla kierunku studiów biotechnologia studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki

Kierunek i poziom studiów: chemia poziom pierwszy Sylabus modułu: Podstawy Chemii B 0310-CH-S1-010

Patofizjologia - opis przedmiotu

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Seminarium dyplomowe KOD S/I/st/16

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nie dotyczy

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE. WYDZIAŁ Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia

Immunologia - opis przedmiotu

Fizyka - opis przedmiotu

Sylabus - FARMAKOKINETYKA

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI. Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA

Transkrypt:

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY Oddział Medycyny Laboratoryjnej Kierunek studiów: ANALITYKA MEDYCZNA Program 2014/2015

2

SPIS TREŚCI I. WYKAZ OBOWIĄZKOWYCH PRZEDMIOTÓW KSZTAŁCENIA... 10 I rok... 10 II rok... 11 III rok... 13 IV rok... 14 V rok... 16 II. WYKAZ FAKULTATYWNYCH PRZEDMIOTÓW KSZTAŁCENIA... 17 I II rok... 17 III IV rok... 19 III. SYLABUSY PRZEDMIOTY OBOWIĄZKOWE... 24 I rok... 25 Anatomia... 26 Biofizyka... 28 Biologia z genetyką... 35 Chemia analityczna... 38 Chemia fizyczna... 40 Chemia ogólna i nieorganiczna... 43 Chemia organiczna... 46 Język łaciński... 48 Język obcy... 50 Statystyka z elemen. matematyki... 54 Wychowanie fizyczne... 56 II rok... 60 Analiza instrumentalna... 61 Biochemia... 64 Biologia molekularna... 67 Fizjologia... 71 Higiena i epidemiologia... 77 Histologia... 80 Historia medycyny i farmacji... 83 Immunologia... 85 Język obcy... 87 3

Kwalifikowana pierwsza pomoc... 91 Prawo medyczne... 95 Psychologia... 98 Socjologia... 100 Technologia informacyjna... 104 III rok... 106 Analityka ogólna i techniki pobierania materiału... 107 Biochemia kliniczna... 111 Chemia kliniczna... 114 Cytologia kliniczna... 120 Diagnostyka parazytologiczna... 122 Mikrobiologia... 124 Patofizjologia... 130 Patomorfologia... 134 Serologia grup krwi i transfuzjologia... 136 Praktyka w medycznym laboratorium diagnostycznym... 138 IV rok... 144 Diagnostyka izotopowa... 145 Diagnostyka laboratoryjna... 148 Diagnostyka mikrobiologiczna... 152 Farmakokinetyka z elementami terapii monitorowanej... 156 Farmakologia... 159 Genetyka medyczna... 162 Hematologia laboratoryjna... 164 Immunopatologia... 168 Praktyczna nauka zawodu... 171 Propedeutyka onkologii... 175 Statystyka medyczna... 179 Toksykologia... 182 Praktyka w medycznym laboratorium diagnostycznym... 185 V rok... 190 Diagnostyka laboratoryjna... 191 Etyka zawodowa... 195 Organizacja medycznych laboratoriów diagnostycznych... 197 4

Praktyczna nauka zawodu... 199 Propedeutyka medycyny... 206 Propedeutyka pediatrii... 210 Systemy jakości i akredytacja laboratoriów... 212 Ćwiczenia specjalistyczne i metodologia badań... 214 IV. SYLABUSY PRZEDMIOTY FAKULTATYWNE... 216 I II rok... 217 Anatomia aspekty kliniczne... 218 Biochemiczne aspekty oddziaływania reaktywnych form tlenu... 220 Bioetyka... 222 Człowiek w refleksji filozoficznej... 225 Internetowe Vademecum... 227 Język a kształtowanie umysłu ludzkiego... 229 Komunikacja interpersonalna z elementami psychologii społecznej... 232 Kultura zdrowotna... 235 Metody badawcze w histologii... 238 Molekularne podstawy działania i projektowania leków... 241 Nomenklatura związków organicznych... 243 Obliczenia w chemii analitycznej... 245 Problematyka patologii społecznej... 247 Profilaktyka uzależnień... 250 Ruch jako profilaktyka chorób zawodowych... 252 Ruch profilaktyką zdrowia... 256 Stereochemia związków organicznych... 261 Suicydologia struktura i dynamika samobójstw w Polsce i na świecie... 263 Systemy społeczno polityczne współczesnego świata... 265 Wellnes budowanie równowagi psycho fizycznej... 268 Wiktymizacja w medycynie... 273 III IV rok... 275 Bioinformatyka w biologii molekularnej... 276 Biostatystyka metody zaawansowane... 278 Diagnostyka chorób metabolicznych u dzieci... 280 Diagnostyka hormonalna... 282 Diagnostyka molekularna chorób neurodegeneracyjnych... 284 5

Endokrynologia molekularna... 287 Farmakogenomika i medycyna zindywidualizowana interpretacja wyników badań... 289 Higiena pracy... 292 Identyfikacja i oznaczanie stężenia białka monoklonalnego w diagnostyce chorób limfoproliferacyjnych... 295 Język angielski (dla początkujących)... 298 Język angielski (dla średniozaawansowanych)... 302 Język angielski (dla zaawansowanych)... 306 Język francuski (dla początkujących)... 310 Język francuski (dla średniozaawansowanych)... 314 Język francuski (dla zaawansowanych)... 318 Język niemiecki (dla początkujących)... 322 Język niemiecki (dla średniozaawansowanych)... 326 Język niemiecki (dla zaawansowanych)... 330 Język rosyjski (dla początkujących)... 334 Język rosyjski (dla średniozaawansowanych)... 338 Język rosyjski (dla zaawansowanych)... 342 Komputerowe przetwarzanie i analiza obrazów medycznych... 346 Metodologia pisania prac dyplomowych... 348 Mikrobiologiczna kontrola środków farmaceutycznych i materiałów medycznych oraz wyrobów perfumeryjno-kosmetycznych... 350 Mikroskop w diagnostyce nowotworów... 352 Modyfikacje żywieniowe w wybranych jednostkach chorobowych... 354 Neuroimmunologia kliniczna... 356 Ochrona własności intelektualnej... 358 Patofizjologiczne podstawy chorób cywilizacyjnych... 360 Patomechanizm molekularny zaburzeń wchłaniania i wydalania nerka i jelito... 363 Podstawy neurochemii klinicznej... 366 Praktyczne wykorzystanie biologicznych baz danych... 369 Proteomika i metabolomika... 371 Rola biofilmu w patogenezie zakażeń... 373 Suicydologia struktura i dynamika samobójstw w Polsce i na świecie... 375 Toksykologia środowiskowa... 377 Wiktymizacja w medycynie... 379 6

Współczesne poglądy na temat procesu starzenia się komórek i człowieka... 381 Zasady komunikacji społecznej... 383 Ziołolecznictwo a parametry biochemiczne płynów ustrojowych... 385 7

Drodzy Studenci, Oddajemy w Państwa ręce program oparty o Krajowe Ramy Kwalifikacji umożliwiający osiągnięcie określonego poziomu wiedzy, umiejętności i kompetencji, które budują sylwetkę absolwenta poziomu II. Program studentów kierunku analityka medyczna zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012r. poz. 572 i 742) oraz obowiązującymi rozporządzeniami Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 4 listopada 2011r. w sprawie wzorcowych (Dz. U. nr 253, poz. 1521) i wprowadzoną zmianą Rozporządzeniem z dnia 15 czerwca 2012 r. poz. 744 w sprawie wzorcowych dla jednolitych studiów magisterskich na kierunku analityka medyczna przewiduje realizację podstawowych przedmiotów biologiczno medycznych (MK_01 MK_09), chemicznych ( MK_10 MK_17) i behawioralno społecznych (MK_18 MK_24) na dwóch pierwszych latach studiów, co daje podstawy do zrozumienia stosowanych metod badań laboratoryjnych oraz kształtuje umiejętności komunikacji z przyszłym środowiskiem zawodowym. Późniejsze lata studiów poświęcone są głównie kształceniu kierunkowemu ( MK_25 MK_50) w tym wiedzy i umiejętności przydatnych do podjęcia podyplomowego. Kod Rok Nazwa przedmiotu przedmiotu studiów MK_01 Anatomia I MK_02 Biochemia II MK_03 Biofizyka I MK_04 Biologia z genetyką I MK_05 Farmakologia IV MK_06 Fizjologia II MK_07 Histologia II MK_08 Immunologia II MK_09 Patofizjologia III MK_10 Analiza instrumentalna II MK_11 Chemia analityczna I MK_12 Chemia fizyczna I MK_13 Chemia ogólna i nieorganiczna I MK_14 Chemia organiczna I MK_15 Statystyka z elementami matematyki I MK_ 16 Statystyka medyczna IV MK_17 Technologia informacyjna II MK_18 Higiena z epidemiologią II MK_19 Historia medycyny i farmacji II MK_20 Język obcy I MK_21 Język łaciński I MK_22 Kwalifikowana pierwsza pomoc II MK_23 Psychologia II MK_24 Socjologia II MK_25 Diagnostyka izotopowa IV MK_26 Propedeutyka medycyny V 8

MK_27 Propedeutyka onkologii IV MK_28 Propedeutyka pediatrii V MK_29 Etyka zawodowa V MK_30 Organizacja medycznych laboratoriów diagnostycznych V MK_ 31 Prawo medyczne II MK_32 Systemy jakości i akredytacja laboratoriów V MK_33 Biochemia kliniczna III MK_34 Biologia molekularna II MK_35 Cytologia kliniczna III MK_36 Ćwiczenia specjalistyczne i metodologia badań V MK_37 Diagnostyka laboratoryjna IV/V MK_38 Genetyka medyczna IV MK_39 Immunopatologia IV MK_40 Patomorfologia III MK_41 Toksykologia IV MK_ 42 Analityka ogólna i techniki pobierania materiału do badań III MK_43 Chemia kliniczna III MK_44 Mikrobiologia III MK_ 45 Diagnostyka mikrobiologiczna IV MK_46 Diagnostyka parazytologiczna III MK_ 47 Farmakokinetyka z elementami terapii monitorowanej IV MK_48 Hematologia laboratoryjna IV MK_49 Praktyczna nauka zawodu IV/V MK_50 Serologia grup krwi i transfuzjologia III MK_51 Wychowanie fizyczne I PMK_III Praktyka w medycznym laboratorium diagnostycznym po III PMK_IV Praktyka w medycznym laboratorium diagnostycznym po IV Program zawiera: 1) wykaz nauczanych przedmiotów z ich podziałem na przedmioty obowiązkowe i fakultatywne, z uwzględnieniem liczby godzin każdego z nich, wraz z punktami ECTS; 2) podstawowe treści programowe dla każdego przedmiotu; 3) sposób realizacji każdego z nauczanych przedmiotów (wykłady, ćwiczenia, seminaria, konwersatoria, zajęcia laboratoryjne i inne); 4) czas trwania oraz rodzaj praktyk, z przypisaną im punktacją ECTS; 5) kryteria i metody oceny. 9

I. WYKAZ OBOWIĄZKOWYCH PRZEDMIOTÓW KSZTAŁCENIA I rok Rok / semestr Przedmioty obowiązkowe (kod przedmiotu, osoba odpowiedzialna za przedmiot) Liczba godzin Wykł. Ćw. Sem. Punkty ECTS Forma zaliczenia I / I Anatomia MK_01 Prof. dr hab. Małgorzata Bruska 30 30-6 Egzamin I / I Biofizyka MK_03 Prof. dr hab. Leszek Kubisz 15 30-5 Zaliczenie I / I Biologia z genetyką MK_04 Dr hab. Elżbieta Wandurska - Nowak 16 4 40 5 Egzamin I / II Chemia analityczna MK_11 Prof. dr hab. Zenon J. Kokot 10 50-7 Egzamin I / I II Chemia fizyczna MK_12 Prof. dr hab. Maria Chrzanowska 15 30 15 7 Egzamin I / I Chemia ogólna i nieorganiczna MK_13 Prof. dr hab. Zenon J. Kokot 30 30-7 Egzamin I / I - II Chemia organiczna MK_14 Dr hab. Marek K. Bernard 30 30-7 Egzamin I / I - II Język łaciński MK_21 Mgr Tadeusz Jurek - 60-2 Zaliczenie I / I - II Język obcy MK_20 Mgr Tadeusz Jurek - 60-2 Zaliczenie 10

I / I - II Statystyka z elementami matematyki MK_15 Mgr Antoni Lemańczyk - 60-4 Zaliczenie I / I - II Wychowanie fizyczne MK_51 Dr Janusz Przybylski - 60-2 Zaliczenie I / I Szkolenie w zakresie bhp i ochrony przeciwpożarowej Mgr Arkadiusz Radek 5 - - - Zaliczenie I / I Przysposobienie biblioteczne Mgr Aniela Piotrowicz - 2 - - Zaliczenie Łącznie przedmioty obowiązkowe 151 446 55 54 Przedmioty fakultatywne 6 Łącznie do zaliczenia I roku 60 II rok Rok / semestr Przedmioty obowiązkowe (kod przedmiotu, osoba odpowiedzialna za przedmiot) Liczba godzin Wykł. Ćw. Sem. Punkty ECTS Forma zaliczenia II / III II / III - IV II / IV Analiza instrumentalna MK_10 Prof. dr hab. Zenon Kokot Biochemia MK_02 Prof. dr hab. Wanda Baer - Dubowska Biologia molekularna MK_34 Prof. dr hab. Maria Rybczyńska 30 60-8 Egzamin 30 75-11 Egzamin 15 30 15 6 Egzamin 11

II / IV Fizjologia MK_06 Dr hab. Jacek Koźlik 15 45-5 Egzamin II / III Higiena z epidemiologią MK_18 Prof. dr hab. Jerzy T. Marcinkowski 10 20-2 Zaliczenie II / III Histologia MK_07 Dr Jolanta Seidel 20 55-7 Egzamin II / III Historia medycyny i farmacji MK_19 Dr hab. Anita Magowska - - 15 1 Zaliczenie II / III II / II-IV II / III Immunologia MK_08 Prof. dr hab. Jan Sikora Język obcy MK_20 Mgr Tadeusz Jurek Kwalifikowana pierwsza pomoc MK_22 Dr hab. Hanna Billert 10 20-4 Egzamin - 60-3 Egzamin - 30 15 2 Zaliczenie II / IV Prawo medyczne MK_31 Dr hab. Piotr Stępniak - - 15 1 Zaliczenie II / IV II / III II / III Psychologia MK_23 Dr Wojciech Strzelecki Socjologia MK_24 Dr Małgorzata Gromadecka - Sutkiewicz Technologia informacyjna MK_17 Prof. dr hab. Jerzy A. Moczko - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - 30-2 Zaliczenie 12

Łącznie przedmioty obowiązkowe 130 425 90 54 Przedmioty fakultatywne 6 Łącznie do zaliczenia II roku 60 III rok Rok / semestr III / V III / V III / V-VI Przedmioty obowiązkowe (kod przedmiotu, osoba odpowiedzialna za przedmiot) Analityka ogólna i techniki pobierania materiału MK_42 Prof. dr hab. Zygmunt Kopczyński Biochemia kliniczna MK_33 Prof. dr hab. Wanda Baer - Dubowska Chemia kliniczna MK_43 Prof. dr hab. Maria Rybczyńska Liczba godzin Wykł. Ćw. Sem. Punkty ECTS Forma zaliczenia 30 45-6 Egzamin 15 60 15 7 Egzamin 45 90 15 9 Egzamin III / VI III / VI III / V -VI III / V Cytologia kliniczna MK_35 Prof. dr hab. Andrzej Marszałek Diagnostyka parazytologiczna MK_46 Dr hab. Elżbieta Wandurska - Nowak Mikrobiologia MK_44 Dr hab. Marzena Gajęcka, prof. nadzw. UM Patofizjologia MK_09 Prof. dr hab. Marek Simon 10 20-3 Zaliczenie - 40-2 Zaliczenie 30 120-11 Egzamin 30-60 6 Egzamin 13

III / V III / VI III / VI Patomorfologia MK_40 Prof. dr hab. Andrzej Marszałek Serologia grup krwi i transfuzjologia MK_50 Lek. med. Hanna Skalisz Praktyka w medycznym laboratorium diagnostycznym PMK_III Dr Małgorzata Zielińska - Przyjemska 20 40-4 Egzamin 30 45-5 Egzamin - 160-5 Zaliczenie Łącznie przedmioty obowiązkowe 210 620 90 58 Przedmioty fakultatywne 2 Łącznie do zaliczenia III roku 60 IV rok Rok / semestr Przedmioty obowiązkowe (kod przedmiotu, osoba odpowiedzialna za przedmiot) Liczba godzin Wykł. Ćw. Sem. Punkty ECTS Forma zaliczenia IV / VII Diagnostyka izotopowa MK_25 Prof. dr hab. Maria Rybczyńska 10 20-2 Egzamin IV / VIII IV / VII IV / VII Diagnostyka laboratoryjna MK_37 Prof. dr hab. Zygmunt Kopczyński Diagnostyka mikrobiologiczna MK_45 Dr hab. Marzena Gajęcka, prof. nadzw. UM Farmakokinetyka z elementami terapii monitorowanej MK_47 Prof. dr hab. Maria Chrzanowska 30 - - 1 Zaliczenie - 30-2 Egzamin - 10 10 2 Zaliczenie 14

IV / VII IV / VIII IV/ VII-VIII IV/ VII-VIII IV / VIII Farmakologia MK_05 Prof. dr hab. Teresa Bobkiewicz - Kozłowska Genetyka medyczna MK_38 Prof. dr hab. Anna Latos - Bieleńska Hematologia laboratoryjna MK_48 Dr hab. Maria Kozłowska - Skrzypczak Immunopatologia MK_39 Prof. dr hab. Jan Sikora Praktyczna nauka zawodu MK_49 Prof. dr hab. Zygmunt Kopczyński 15 30-3 Egzamin - 45 15 5 Egzamin 30 100 20 12 Egzamin 15 20 25 6 Egzamin - 90-6 Zaliczenie IV / VII Propedeutyka onkologii MK_27 Prof. dr hab. Wojciech Golusiński - - 30 2 Zaliczenie IV / VII IV / VII IV/VIII Statystyka medyczna MK_16 Prof. dr hab. Jerzy A. Moczko Toksykologia MK_41 Prof. dr hab. Barbara Zielińska - Psuja Praktyka w medycznym laboratorium diagnostycznym PMK_IV Dr Anna Paszel - Jaworska - 30-2 Zaliczenie 30 45-8 Egzamin - 160-5 Zaliczenie Łącznie przedmioty obowiązkowe 130 580 100 56 Przedmioty fakultatywne 4 Łącznie do zaliczenia IV roku 60 15

V rok Rok / semestr Przedmioty obowiązkowe (kod przedmiotu, osoba odpowiedzialna za przedmiot) Liczba godzin Wykł. Ćw. Sem. Punkty ECTS Forma zaliczenia V / IX Diagnostyka laboratoryjna MK_37 Prof. dr hab. Zygmunt Kopczyński - 60-7 Egzamin V / IX V / IX V / IX V / IX V / IX V / IX V / X Etyka zawodowa MK_29 Dr Leszek Bartkowiak Organizacja medycznych laboratoriów diagnostycznych MK_30 Prof. dr hab. Zygmunt Kopczyński Praktyczna nauka zawodu MK_49 Prof. dr hab. Zygmunt Kopczyński Propedeutyka medycyny MK_26 Prof. dr hab. Danuta Pupek - Musialik Propedeutyka pediatrii MK_28 Prof. dr hab. Jarosław Walkowiak Systemy jakości i akredytacja laboratoriów MK_32 Prof. dr hab. Zygmunt Kopczyński Ćwiczenia specjalistyczne i metodologia badań MK_36 - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - 90-6 Egzamin 15 50 25 7 Egzamin - 10 5 1 Zaliczenie - - 30 2 Zaliczenie - 375-35 Egzamin Łącznie przedmioty obowiązkowe 15 590 85 60 Łącznie do zaliczenia V roku 60 16

II. WYKAZ FAKULTATYWNYCH PRZEDMIOTÓW KSZTAŁCENIA I II rok Rok I / II II I / II Przedmioty fakultatywne (kod przedmiotu, osoba odpowiedzialna za przedmiot) Anatomia - aspekty kliniczne FMK_01 Dr Ewa Korzeniowska - Kromer Biochemiczne aspekty oddziaływania reaktywnych form tlenu FMK_13 Dr Małgorzata Zielińska - Przyjemska Bioetyka FMK_02 Dr Jadwiga Wiertlewska - Bielarz Liczba godzin Wykł. Ćw. Sem. Punkty ECTS Forma zaliczenia - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie I / II Człowiek w refleksji filozoficznej FMK_04 Prof. dr hab. Michał Musielak 15-15 2 Zaliczenie II I / II I / II Internetowe vademecum FMK_11 Prof. dr hab. Jerzy A. Moczko Język a kształtowanie umysłu ludzkiego FMK_05 Dr Jadwiga Wiertlewska - Bielarz Komunikacja interpersonalna z elementami psychologii społecznej FMK_06 Dr Wojciech Strzelecki - 15-1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie 17

I / II II I / II I / II I I / II I / II I / II I / II I / II Kultura zdrowotna FMK_07 Dr Małgorzata Gromadecka - Sutkiewicz Metody badawcze w histologii FMK_08 Dr Jolanta Seidel Molekularne podstawy działania i projektowania leków FMK_09 Dr hab. Marek K. Bernard Nomenklatura związków organicznych FMK_10 Dr hab. Marek K. Bernard Obliczenia w chemii analitycznej FMK_53 Prof. dr hab. Zenon J. Kokot Problematyka patologii społecznej FMK_12 Dr Małgorzata Gromadecka - Sutkiewicz Profilaktyka uzależnień FMK_20 Dr Aneta Klimberg Ruch jako profilaktyka chorób zawodowych FMK_14 Dr Janusz Przybylski Ruch profilaktyką zdrowia FMK_15 Dr Janusz Przybylski Stereochemia związków organicznych FMK_17 Dr hab. Marek K. Bernard - - 15 1 Zaliczenie 5 10-1 Zaliczenie 5-10 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - 15-1 Zaliczenie - 15-1 Zaliczenie 5-10 1 Zaliczenie 18

II I / II I / II II Suicydologia struktura i dynamika samobójstw w Polsce i na świecie FMK_37 Dr Marzena Binczycka Anholcer Systemy społeczno - polityczne współczesnego świata FMK_18 Dr hab. Henryk Lisiak Wellnes budowanie równowagi psycho fizycznej FMK_19 Dr Janusz Przybylski Wiktymizacja w medycynie FMK_39 Dr Marzena Binczycka Anholcer - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - 15-1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie III IV rok Rok III /IV IV III / IV IV Przedmioty fakultatywne (kod przedmiotu, osoba odpowiedzialna za przedmiot) Bioinformatyka w biologii molekularnej FMK_52 Prof. dr hab. Elżbieta Kaczmarek Biostatystyka metody zaawansowane FMK_03 Prof. dr hab. Jerzy A. Moczko Diagnostyka chorób metabolicznych u dzieci FMK_22 Dr Łukasz Kałużny Diagnostyka hormonalna FMK_23 Prof. dr hab. Katarzyna Łącka Liczba godzin Wykł. Ćw. Sem. Punkty ECTS Forma zaliczenia 6 9-1 Zaliczenie - 15-1 Zaliczenie 5 10-1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie 19

III / IV III / IV III / IV III / IV IV III / IV III / IV III / IV Diagnostyka molekularna chorób neurodegeneracyjnych FMK_24 Dr hab. Jolanta Dorszewska Endokrynologia molekularna FMK_26 Prof. dr hab. Katarzyna Łącka Farmakogenomika i medycyna zindywidualizowana interpretacja wyników badań FMK_49 Dr Dorota Nowak Higiena pracy FMK_27 Dr Aneta Klimberg Identyfikacja i oznaczanie stężenia białka monoklonalnego w diagnostyce chorób limfoproliferacyjnych FMK_47 Prof. dr hab. Zygmunt Kopczyński Język angielski poziom podstawowy, średniozaawansowany, zaawansowany FMK_28/ang Mgr Tadeusz Jurek Język francuski poziom podstawowy, średniozaawansowany, zaawansowany FMK_28/fr Mgr Tadeusz Jurek Język niemiecki poziom podstawowy, średniozaawansowany, zaawansowany FMK_28/niem Mgr Tadeusz Jurek - 20 10 2 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - 5 10 1 Zaliczenie - - 30 1 Zaliczenie - - 30 1 Zaliczenie - - 30 1 Zaliczenie 20

III / IV III / IV IV III / IV III / IV III / IV IV III / IV III / IV Język rosyjski poziom podstawowy, średniozaawansowany, zaawansowany FMK_28/ros Mgr Tadeusz Jurek Komputerowe przetwarzanie i analiza obrazów medycznych FMK_29 Prof. dr hab. Elżbieta Kaczmarek Metodologia pisania prac dyplomowych FMK_30 Dr Leszek Bartkowiak Mikrobiologiczna kontrola środków farmaceutycznych i materiałów medycznych oraz wyrobów perfumeryjno - kosmetycznych FMK_43 Dr Dorota Nowak Mikroskop w diagnostyce nowotworów FMK_31 Prof. dr hab. Andrzej Marszałek Modyfikacje żywieniowe w wybranych jednostkach chorobowych FMK_32 Prof. dr hab. Jarosław Walkowiak Neuroimmunologia kliniczna FMK_33 Dr hab. Grażyna Michałowska Wender Ochrona własności intelektualnej FMK_45 Dr Dorota Olender Patofizjologiczne podstawy chorób cywilizacyjnych FMK_34 Prof. dr hab. Krystyna Czyżewska - - 30 1 Zaliczenie - 9 6 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - 15-1 Zaliczenie - 15-1 Zaliczenie 3-12 1 Zaliczenie - 10 20 2 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie 21

III / IV III / IV III / IV VII III / IV III / IV III / V III / IV III / V III / V Patomechanizm molekularny zaburzeń wchłaniania i wydalania nerka i jelito FMK_35 Prof. dr hab. Marek Simon Podstawy neurochemii klinicznej FMK_36 Dr hab. Jolanta Dorszewska Praktyczne wykorzystanie biologicznych baz danych FMK_50 Dr Dorota Nowak Proteomika i metabolomika FMK_51 Prof. dr hab. Zenon Kokot Rola biofilmu w patogenezie zakażeń FMK_54 Dr Dorota Nowak Suicydologia struktura i dynamika samobójstw w Polsce i na świecie FMK_37 Dr Marzena Binczycka Anholcer Toksykologia środowiskowa FMK_38 Prof. dr hab. Barbara Zielińska Psuja Wiktymizacja w medycynie FMK_39 Dr Marzena Binczycka Anholcer Współczesne poglądy na temat procesu starzenia się komórek człowieka FMK_40 Dr hab. Krzysztof Książek prof. nadzw.um Zasady komunikacji społecznej FMK_41 Dr Jarosław Skommer - - 15 1 Zaliczenie - - 30 2 Zaliczenie - 15-1 Zaliczenie - - 30 2 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie - - 15 1 Zaliczenie 22

III / IV Ziołolecznictwo a parametry biochemiczne płynów ustrojowych FMK_46 Dr hab. Wiesława Bylka, prof. nadzw. UM - - 15 1 Zaliczenie 23

III. SYLABUSY PRZEDMIOTY OBOWIĄZKOWE 24

I rok 25

Wydział Farmaceutyczny Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu/ Jednostka realizująca Rodzaj przedmiotu Obszar Cel Treści programowe Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Przedmiotowe efekty (symbol) P_W01 Bilans nakładu pracy studenta Analityka medyczna Anatomia Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej obowiązkowy semestr I Poziom i forma studiów Kod przedmiotu/ Osoba odpowiedzialna (imię, nazwisko, email, nr tel. służbowego) Rodzaj zajęć i liczba godzin MK_01 jednolite magisterskie wykłady 30 Punkty ECTS stacjonarne 7 Prof. dr hab. Małgorzata Bruska email:kzap@ump.edu.pl tel.61 854 65 65 ćwiczenia 30 W zakresie nauk o medycznych i nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej. seminaria - Poznanie podstawowych wiadomości o budowie i topografii ciała ludzkiego w nawiązaniu do ich funkcji i kliniki. Wykłady Ogólne wiadomości o układzie szkieletowym, naczyniowym, nerwowym, oddechowym, pokarmowym, moczowo-płciowym, wewnątrzwydzielniczym Ćwiczenia Budowa i podział szkieletu, połączenia kości. Budowa serca, główne tętnice i żyły oraz pnie chłonne. Budowa mózgowia i rdzenia kręgowego, nerwy rdzeniowe i czaszkowe, układ nerwowy autonomiczny. Budowa oka i ucha. Topografia, budowa i funkcja narządów układu oddechowego, pokarmowego i moczowo-płciowego. Wykłady i ćwiczenia. Prezentacje multimedialne, modele i preparaty anatomiczne, tablice, schematy, zdjęcia rtg. Kolokwia obejmujące obszary tematyczne zajęć Ocena podsumowująca egzamin testowy Woźniak W. (red.) Anatomia człowieka podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy wyd. II popr. i uzup. Wyd. Med. Urban & Partner 2003 Sobotta, Atlas anatomii człowieka tom I i II, Wyd. Med. Urban & Partner 2006 Drake R.L., Wayne Vogl A., Mitchel A.W.M. Anatomia Gray. Podręcznik dla studentów tom 1 3. Red. Wyd. I polskiego: Bruska M., Ciszek B., Kowiański P., Woźniak W. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2010. Efekty Zna prawidłową budowę i funkcję narządów i układów organizmu ludzkiego oraz rozumie współzależność ich budowy i funkcji. kierunkowych K_W01 obszarowych M2_W01 M2_W02 Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim udział w wykładach 15 x 2 h 30 h udział w ćwiczeniach 15 x 2 h 30 h Samodzielna praca studenta przygotowanie do ćwiczeń 15 x 2 h 30 h przygotowanie do kolokwiów 3 x 10 h 30 h 26

Wskaźniki ilościowe Nr efektu P_W01 Data opracowania programu przygotowanie do egzaminu 30 h 30 h Łączny nakład pracy studenta 150 h Liczba godzin Liczba ECTS Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 60 h 2 Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym Metody weryfikacji efektu Formujące Obserwacja pracy studenta w trakcie zajęć, kolokwium cząstkowe. 29.05.2012 Program opracował 60 h 2 Podsumowujące Egzamin testowy dr n. med. Ewa Korzeniowska-Kromer 27

Wydział Farmaceutyczny Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu/ Jednostka realizująca Rodzaj przedmiotu Obszar Cel Treści programowe Analityka medyczna Biofizyka Katedra i Zakład Biofizyki obowiązkowy semestr I Poziom i forma studiów Kod przedmiotu/ Osoba odpowiedzialna (imię, nazwisko, email, nr tel. służbowego) Rodzaj zajęć i liczba godzin jednolite magisterskie MK_03 wykłady 15 Punkty ECTS stacjonarne Prof. dr hab. Leszek Kubisz, email: kubisz@main.amu.edu.pl tel. 61 854-62-27 ćwiczenia 30 W zakresie nauk medycznych i nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej. 5 seminaria - Dostrzeganie zachodzących w organizmie człowieka zjawisk fizycznych (na przykładzie układu krążenia, układu nerwowego oraz oddechowego) oraz zrozumienie, że pełna wiedza o procesach zachodzących w organizmie człowieka, oprócz znajomości praw biologii i chemii, wymaga znajomości praw fizyki. Poznanie pojęć i praw umożliwiających biofizyczną interpretację funkcjonowania wybranych układów biologicznych w organizmie człowieka. Poznanie ogólnych zasad posługiwania się przyrządami pomiarowymi. Zrozumienie, że każdy pomiar (badanie laboratoryjne) obarczony jest błędem pomiaru. Poznanie i praktyczne wykorzystanie zasad opracowywania, analizy i interpretacji wyników pomiarów (sporządzanie wykresów, szacowania błędów pomiarów itd.) Przekonanie, że ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki modelują sytuacje problemowe typowe dla wszystkich nauk przyrodniczych. Kształtowanie właściwej organizacji pracy własnej podczas przygotowywania się do ćwiczeń i zaliczeń. Kształtowanie umiejętności pracy w zespole podczas wykonywania ćwiczeń. Wykłady 1. Metodyka pomiaru wielkości fizycznych. Elementy teorii pomiarów, właściwości narzędzi pomiarowych, opracowywanie wyników pomiarów, szacowanie błędów systematycznych i przypadkowych, szacowanie błędów wielkości złożonych, pojęcie cyfr znaczących. Analiza i interpretacja wyników pomiarów (sporządzanie wykresów, linie trendu). 2. Biofizyka komórki. Ogólne właściwości komórek jako układów fizycznych, cechy charakteryzujące żywe układy, źródła energii komórek, sposoby przetwarzania energii przez komórki. Błona komórkowa jej funkcje, skład chemiczny i budowa; lipidy i ich właściwości fizyczne, warstwa monomolekularna, ciśnienie powierzchniowe i napięcie powierzchniowe (siły spójności i siły przylegania, meniski, efekt kapilarny, ciśnienie Laplace'a); substancje powierzchniowo czynne. Metody badania wybranych właściwości fizycznych syntetycznych błon bimolekularnych: pojemności elektrycznej, oporu elektrycznego, napięcia przebicia, współczynnika dyfuzji (prawo Ficka) oraz przepuszczalności błony; elektryczny model zastępczy błony; porównanie wybranych właściwości fizycznych błon syntetycznych i błon biologicznych; model Singera i Nicholsona płynnej mozaiki: płynność, asymetryczność i heterogenność błony. 3. Układ krążenia. Budowa i funkcje układu sercowo-naczyniowego. Elementy hydrodynamiki rodzaje przepływów, podstawowe prawa hydrodynamiki, opór naczyniowy, ciśnienie statyczne i dynamiczne, strumień objętości. Ilustracja zagadnień hydrodynamiki na przykładzie układu krążenia (przepływ krwi, rozkład ciśnienia i szybkości przepływu krwi w układzie krwionośnym, lepkość krwi, opór naczyniowy, tętno i fala tętna; funkcje układów tętniczego i żylnego (napięcie sprężyste); praca 28

i wydajność energetyczna serca. Mikrokrążenie: wymiana pomiędzy krwią a płynem tkankowym, budowa ścian kapilar, ciśnienie statyczne i osmotyczne w kapilarach i w płynach śródtkankowych. 4. Potencjały spoczynkowe i czynnościowe. Podstawy fizyczne bioelektryczności: powstawanie potencjału elektrodowego, dyfuzyjnego, błonowego, SEM ogniwa stężeniowego, równowaga Donnana. Potencjały spoczynkowe, a potencjały równowagowe: rozkład jonów, transport bierny, transport aktywny pompy jonowe. Potencjały czynnościowe w zależności od funkcji komórek pobudliwych. Sposoby badania potencjałów czynnościowych, eksperymenty Hodgkina i Huxleya, metoda fikasacji potencjału. Parametry opisujące potencjał czynnościowy (czasy refrakcji, próg pobudliwości, potencjał progowy, akomodacja). Progowe natężenie bodźca; relacje pomiędzy progowym natężeniem bodźca a czasem jego trwania, sposób propagacji potencjału czynnościowego wzdłuż błony komórkowej Elektryczne funkcje serca: potencjały czynnościowe włókien mięśnia sercowego, sprzężenie elektromechaniczne, fizyczne podstawy elektrokardiografii, diagram Wiggersa. 5. Układ oddechowy. Mechanizm wentylacji płuc, ciśnienie śródpęcherzykowe, wewnątrzopłucnowe i sprężyste, zmiany wartości tych ciśnień w procesie wdechu i wydechu, wentylacja płuc. Rola właściwości sprężystych tkanki płucnej i napięcia powierzchniowego warstwy powierzchniowej pęcherzyków w procesie wdechu i wydechu. Praca wykonywana przez układ oddechowy, sprawność układu oddechowego. Wymiana gazowa w pęcherzykach płucnych (prawo Henry'ego, stężenie rozpuszczonych we krwi gazów) Ćwiczenia 1. Metodyka pomiaru wielkości fizycznych: błąd pomiaru i jego źródła. Szacowanie wartości błędu pomiaru bezpośredniego: błąd systematyczny, błąd przypadkowy (rozrzut wyników pomiarów, krzywa rozkładu normalnego, odchylenie standardowe, odchylenie standardowe średniej, błąd maksymalny średniej). Zasady zapisu wartości błędu pomiaru i wielkości zmierzonej, cyfry znaczące. Szacowanie błędu pomiaru wielkości złożonej. Graficzne opracowywanie wyników pomiarów: sporządzanie wykresów, prostokąty błędów, krzywe ufności, linie trendu, interpolacja i ekstrapolacja. 2. Wyznaczanie rozmiarów krwinek metodą mikroskopową: prawo załamania światła, współczynnik załamania światła, dyspersja współczynnika załamania światła. Powstawanie obrazu w soczewkach. Równanie soczewki. Budowa i zasada działania mikroskopu bieg promieni. Definicja liniowej i kątowej zdolności rozdzielczej układu optycznego. Zdolność rozdzielcza mikroskopu, czynniki wpływające na jej wartość. Powiększenie oraz powiększenie użyteczne mikroskopu. Wyznaczanie rozmiarów mikroobiektów za pomocą okularu mikrometrycznego. 3. Przewodnictwo elektryczne tkanek. Konduktometryczny pomiar hematokrytu. Opór i przewodność elektryczna, opór elektryczny właściwy, przewodność elektryczna właściwa. Przenikalność elektryczna. Polaryzacja elektryczna i jej rodzaje. Mechanizmy polaryzacji elektrycznej. Czas relaksacji. Dyspersja przewodności elektrycznej właściwej, oporności elektrycznej właściwej oraz przenikalności elektrycznej tkanek. Elektryczny obwód zastępczy tkanki. Właściwości elektryczne krwi. Hematokryt. Przewodnictwo elektryczne zawiesin - wzór Maxwella. Postać wzoru Maxwella w odniesieniu do krwi. Pomiar oporu elektrycznego za pomocą mostka prądu zmiennego (pomiar oporu krwi i osocza). Wyznaczanie przewodności właściwych krwi i osocza. Wyznaczanie hematokrytu. Wyznaczanie współczynnika polaryzacji tkanki. 4. Prawa przepływu. Fala tętna. Strumień objętości, prędkość przepływu cieczy, prawo ciągłości strumienia. Prawo Bernoullego, ciśnienie statyczne i dynamiczne, sposoby ich pomiaru. Prawo Hagena-Poiseuille'a, opór naczyniowy. Przepływ laminarny i przepływ turbulentny liczba Reynoldsa. Lepkość krwi, zależność współczynnika 29