RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 198039 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 350109 (51) Int.Cl. C01G 23/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 12.10.2001 (54) Sposób otrzymywania dwutlenku tytanu oraz tytanianów litu i baru z czterochlorku tytanu (73) Uprawniony z patentu: Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa,PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 22.04.2003 BUP 08/03 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.05.2008 WUP 05/08 (72) Twórca(y) wynalazku: Andrzej Deptuła,Warszawa,PL Wiesława Łada,Warszawa,PL Tadeusz Olczak,Warszawa,PL Andrzej G. Chmielewski,Warszawa,PL Sergio Casadio,Anguillara,IT Carlo Alvani,Anguillara,IT Fausto Croce,Roma,IT PL 198039 B1 (57) 1. Sposób otrzymywania TiO 2 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że z zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l odpędza się czterokrotnie do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 500-700 C, korzystnie 600 C do otrzymania krystalicznego TiO 2. 3. Sposób otrzymywania LiTi 2 O 4 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się 154.3 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny 1Li + - 2Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 600-800 C, korzystnie 700 C w atmosferze powietrza a potem 2 godziny w temperaturze 600-800 C korzystnie 750 C w atmosferze wodoru do otrzymania krystalicznego LiTi 2 O 4.
2 PL 198 039 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania dwutlenku tytanu oraz tytanianów litu i baru z czterochlorku tytanu. W wielu procesach chemicznych syntezę materiałów ceramicznych lub ich prekursorów przeprowadza się w roztworach wodnych. Podstawowym wymogiem realizacji takich procesów jest stosowanie rozpuszczalnych soli, przede wszystkim soli anionów, które łatwo ulegają rozkładowi termicznemu do tlenków, ich mieszanin i związków. Powszechnie stosowane są sole kwasów organicznych, korzystnie octany i nieorganicznych, korzystnie azotany. Wiadomo, że jon Ti 4+ tworzy tylko siarczany rozpuszczalne w wodzie i siarczany te należą do najbardziej trwałych soli nieorganicznych, ulegających rozkładowi dopiero w temperaturze powyżej 900 C. Natomiast czterochlorek tytanu rozpuszczalny jest wyłącznie w stężonym kwasie solnym a chlorki, usunąć można pod warunkiem, że składnikiem ceramiki nie są silnie elektrododatnie metale grupy I i II. Znany jest sposób otrzymywania dwutlenku tytanu z czterochlorku tytanu na drodze utleniania w fazie gazowej. Znany jest również sposób otrzymywania tytanianów litu ł baru polegający na reakcji stałego dwutlenku tytanu z węglanami tych metali. Często jednak, sposób ten powoduje wprowadzenie zanieczyszczeń podczas wielogodzinnego mielenia stałych składników a także wymaga stosowania wysokich temperatur rzędu 1000 C i długich czasów, powyżej 24 godzin, aby otrzymać tytaniany tych metali w ostatecznej reakcji. W sposobie według wynalazku do syntezy materiałów ceramicznych i ich prekursorów wykorzystuje się kwas azotowy, który z racji niższej lotności wypiera kwas solny ze stężonego roztworu czterochlorku tytanu w kwasie solnym. W rezultacie otrzymuje się kwaśny zol azotanowy, do którego wprowadza się drugi składnik w postaci wodorotlenku lub soli łatwo ulegającej rozkładowi. Dodatkowo okazało się, że w przypadku sposobu według wynalazku otrzymywania TiO 2, Li- Ti 2 O 4, Li 2 TiO 3, Li 4 Ti 5 O 12, oraz BaTiO 3 dodanie do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym kwasu askorbinowego w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0.1 sumy moli metali obecnych w roztworze powoduje stabilizację zolu i uniknięcie wytrącania się osadów a w przypadku TiO 2, Li 2 TiO 3, Li 4 Ti 5 O 12 i BaTiO 3 dodatkowo obniżenie temperatury otrzymywania końcowego produktu o kilkadziesiąt stopni Celsjusza i dodatkowo dla Li 4 Ti 5 O 12 powoduje całkowitą krystalizację tego związku. Sposób według wynalazku otrzymywania TiO 2 z czterochlorku tytanu polega na tym, że z zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 500-700 C, korzystnie 600 C do otrzymania krystalicznego TiO 2. Sposób według wynalazku otrzymywania TiO 2 z czterochlorku tytanu polega na tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0.1 sumy moli metali obecnych w roztworze, korzystnie 25 g kwasu askorbinowego, następnie odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1. Na koniec bezchlorkowy roztwór koloidalny Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 500-700 C, korzystnie 550 C do otrzymania krystalicznego TiO 2. Sposób według wynalazku otrzymywania LiTi 2 O 4 z czterochlorku tytanu polega na tym że, do się 154.3 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i następnie odpędza się czterokrotnie do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1. Na koniec bezchlorkowy roztwór koloidalny 1Li + - 2Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 600-800 C, korzystnie 700 C w atmosferze powietrza a potem 2 godziny w temperaturze 600-800 C korzystnie 750 C w atmosferze wodoru do otrzymania krystalicznego LiTi 2 O 4.
PL 198 039 B1 3 Sposób według wynalazku otrzymywania LiTi 2 O 4 z czterochlorku tytanu polega na tym, że do się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0.1 sumy moli metali obecnych w roztworze korzystnie, 45 g kwasu askorbinowego, następnie dodaje się 154.3 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1. Na koniec bezchlorkowy roztwór koloidalny 1Li + - 2Ti 4+ odparowuje się do sucha a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 600-800 C, korzystnie 700 C w atmosferze powietrza a potem 2 godziny w temperaturze 600-800 C korzystnie 750 C w atmosferze wodoru do otrzymania krystalicznego LiTi 2 O 4. Sposób według wynalazku otrzymywania Li 2 TiO 3 z czterochlorku tytanu polega na tym, że do się 617.4 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i następnie odpędza się czterokrotnie do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1. Na koniec bezchlorkowy roztwór koloidalny 2Li + -Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 550-800 C, korzystnie 580 C do otrzymania krystalicznego Li 2 TiO 3. Sposób według wynalazku otrzymywania Li 2 TiO 3 z czterochlorku tytanu polega na tym, że do się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0.1 sumy moli metali obecnych w roztworze, korzystnie 45 g kwasu askorbinowego, następnie dodaje się 617.4 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do polowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1. Na koniec bezchlorkowy roztwór koloidalny 2Li + -Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 500-800 C, korzystnie 540 C do otrzymania krystalicznego Li 2 TiO 3. Sposób według wynalazku otrzymywania LiTi 2 O 4 z czterochlorku tytanu polega na tym, że do się 246,9 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i następnie odpędza się czterokrotnie do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1. Na koniec bezchlorkowy roztwór koloidalny 4Li + -5Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 550-800 C, korzystnie 600 C do otrzymania Li 2 Ti 5 O 12, który tylko w 10% stanowi formę krystaliczną. Sposób według wynalazku otrzymywania Li 2 Ti 5 O 12 z czterochlorku tytanu polega na tym, że do się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0.1 sumy moli metali obecnych w roztworze, korzystnie 45 g kwasu askorbinowego, następnie dodaje się 246.9 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1. Na koniec bezchlorkowy roztwór koloidalny 4Li + -5Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 500-800 C, korzystnie 550 C do otrzymania krystalicznego Li 4 Ti 5 O 12. Sposób według wynalazku otrzymywania BaTiO 3 z czterochlorku tytanu polega na tym, że z zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1. Następnie do bezchlorkowego roztworu koloidalnego Ti 4+ dodaje się octan baru w ilości 960,2 ml o stężeniu 202,5 gba/l i odparowuje się do sucha a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 550-800 C, korzystnie 600 C do otrzymania krystalicznego BaTiO 3. Sposób według wynalazku otrzymywania BaTiO 3 z czterochlorku tytanu polega na tym, że do się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0,1 sumy moli metali obecnych w roztworze korzystnie, 45 g kwasu askorbinowego, następnie odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1. Następnie do bez-
4 PL 198 039 B1 chlorkowego roztworu koloidalnego Ti 4+ dodaje się octan baru w ilości 963.2 ml o stężeniu 202.5 gba/l i odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 550-800 C, korzystnie 570 C do otrzymania krystalicznego BaTiO 3. Sposób według wynalazku otrzymywania dwutlenku tytanu oraz tytanianów litu i baru z czterochlorku tytanu jest stosunkowo prosty w realizacji i mało kosztowny. Nie wymaga stosowania skomplikowanej aparatury. W sposobie według wynalazku decydujące znaczenie ma fakt, że temperatura otrzymywania końcowego produktu jest znacznie niższa aniżeli w znanych dotychczas sposobach. Dla przykładu znanym sposobem z żelu chlorkowego Li 2 TiO 3 otrzymywany jest po prażeniu w temperaturze 1200 C, natomiast sposobem według wynalazku związek ten otrzymuje się w temperaturze 580 C i 540 C w przypadku dodania kwasu askorbinowego. Wynalazek opisują poniższe przykłady: P r z y k ł a d I - otrzymywanie TiO 2 zol stanowiący roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym otrzymano poprzez zasysanie pod próżnią czterochlorku tytanu do stężonego kwasu solnego. 400 ml zolu o stężeniu 170 gti/l wprowadzono do obrotowej kolby próżniowego aparatu wyparkowego typu Rotavapor F-my Buchi. Do tej samej kolby zasysano pod próżnią 400 ml stężonego kwasu azotowego i odparowano do polowy pierwotnej objętości w temperaturze 70 C. W ten sam sposób i w tych samych warunkach wprowadzono do kolby kolejne 400 ml stężonego kwasu azotowego, który znowu odparowano do polowy objętości. Proces wprowadzania stężonego kwasu azotowego do kolby i jego odparowywanie powtarzano czterokrotnie, aż do całkowitego zaniku chlorków w destylacie. W rezultacie otrzymano mlecznobiały, bezchlorkowy roztwór koloidalny Ti 4+, który odparowano do sucha i następnie prażono 2 godziny w temperaturze 600 C do otrzymania krystalicznego TiO 2. Temperaturę reakcji wyznaczono za pomocą analizy termicznej, przy zastosowaniu derywatografu produkcji węgierskiej, natomiast na podstawie rentgenograficznej analizy strukturalnej, wykonanej przy użyciu rentgenografu produkcji włoskiej z zastosowaniem promieniowania Co Kα, stwierdzono w produkcie finalnym obecność jedynie krystalicznego TiO 2. P r z y k ł a d II - otrzymywanie TiO 2 : do kolby jak w przykładzie I, oprócz 400 ml roztworu czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l wprowadzono 25 g kwasu askorbinowego i zasysano w temperaturze 70 C pod próżnią 400 ml stężonego kwasu azotowego. Dalej postępowano jak w przykładzie I. W rezultacie po obróbce termicznej w temperaturze 550 C po 2 godzinach otrzymano krystaliczny TiO 2 zidentyfikowany podobnie jak w przykładzie I. P r z y k ł a d III - otrzymywanie LiTi 2 O 4 : do kolby jak w przykładzie I, oprócz 400 ml roztworu czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l zasysano w temperaturze 70 C pod próżnią 154.3 ml wodorotlenku litu o stężeniu 4.6 M oraz 400 ml stężonego kwasu azotowego i następnie odchlorowywano jak w przykładzie I. W rezultacie otrzymano mleczno biały, bezchlorkowy roztwór koloidalny 1Li + -2Ti 4+, który odparowano do sucha i następnie prażono najpierw 2 godziny w temperaturze 700 C w atmosferze powietrza a potem 2 godziny w atmosferze wodoru w temperaturze 750 C. Warunki obróbki termicznej oraz identyfikację otrzymanego spinela Ti 3.5+ o składzie LiTi 2 O 4 w postaci krystalicznej określono w sposób identyczny jak w przykładzie I. P r z y k ł a d IV - otrzymywanie LiTi 2 O 4 do kolby jak w przykładzie I, oprócz 400 ml roztworu czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l wprowadzano 45 g kwasu askorbinowego i zasysano w temperaturze 70 C pod próżnią 154.3 ml wodorotlenku litu o stężeniu 4.6 M oraz 400 ml stężonego kwasu azotowego i następnie odchlorowywano jak w przykładzie I. W rezultacie otrzymano przeźroczysty, barwy żółtej, bezchlorkowy roztwór koloidalny 1Li + -2Ti 4+, który odparowano do sucha i następnie prażono najpierw 2 godziny w temperaturze 700 C w atmosferze powietrza a potem 2 godziny w atmosferze wodoru w temperaturze 750 C. Warunki obróbki termicznej oraz identyfikację otrzymanego spinela Ti 3.5+ o składzie LiTi 2 O 4 w postaci krystalicznej określono w sposób identyczny jak w przykładzie I. P r z y k ł a d V - otrzymywanie Li 2 TiO 3 : do kolby jak w przykładzie I, oprócz 400 ml roztworu czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l zasysano w temperaturze 70 C pod próżnią 617.4 ml wodorotlenku litu o stężeniu 4.6 M oraz 400 ml stężonego kwasu azotowego i następnie odchlorowywano jak w przykładzie I. W rezultacie otrzymano mleczno biały, bezchlorkowy roztwór koloidalny 2Li + -1Ti 4+ który odparowano do sucha i następnie prażono 2 godziny w temperaturze 580 C do otrzymania krystalicznego Li 2 TiO 3. Warunki obróbki termicznej oraz identyfikację otrzymanego Li 2 TiO 3 określono w sposób identyczny jak w przykładzie I. P r z y k ł a d VI - otrzymywanie Li 2 TiO 3 : do kolby jak w przykładzie I, oprócz 400 ml roztworu czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 g Ti/l wprowadzano 45 g kwasu askor-
PL 198 039 B1 5 binowego i zasysano pod próżnią 617.4 ml wodorotlenku litu o stężeniu 4.6 M oraz 400 ml stężonego kwasu azotowego i następnie odchlorowywano jak w przykładzie I. W rezultacie otrzymano przeźroczysty, barwy żółtej, bezchlorkowy roztwór koloidalny 2Li 4-1Ti 4+, który odparowano do sucha i następnie prażono 2 godziny w temperaturze 540 C do otrzymania krystalicznego Li 2 TiO 3. Warunki obróbki termicznej oraz identyfikację otrzymanego Li 2 TiO 3 określono w sposób identyczny jak w przykładzie I. P r z y k ł a d VII - otrzymywanie. Li 4 Ti 5 O 12 : do kolby jak w przykładzie l, oprócz 400 ml roztworu czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l zasysano w temperaturze 70 C pod próżnią 246.9 ml wodorotlenku litu o stężeniu 4.6M oraz 400 ml stężonego kwasu azotowego i następnie odchlorowywano jak w przykładzie I. W rezultacie otrzymano mleczno biały, bezchlorkowy roztwór koloidalny 4Li + -5Ti 4+, który odparowano do sucha i następnie prażono 2 godziny w temperaturze 600 C do otrzymania Li 4 Ti 5 O 12. Na podstawie analizy rentgenograficznej stwierdzono, że spinel Li 4 Ti 5 O 12 tworzy się, chociaż jego forma krystaliczna stanowi tylko ok. 10% całości produktu finalnego Warunki obróbki termicznej oraz identyfikację otrzymanego Li 4 Ti 5 O 12 określono w sposób identyczny jak w przykładzie I. P r z y k ł a d VIII - otrzymywanie Li 4 Ti 5 O 12 : do kolby jak w przykładzie I, oprócz 400 ml roztworu czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 g Ti/l wprowadzano 45 g kwasu askorbinowego i zasysano w temperaturze 70 C pod próżnią 246.9 ml wodorotlenku litu o stężeniu 4.6 M oraz 400 ml stężonego kwasu azotowego i następnie odchlorowywano jak w przykładzie I. W rezultacie otrzymano przeźroczysty, barwy żółtej, bezchlorkowy roztwór koloidalny 4Li + -5Ti 4+, który odparowano do sucha i następnie prażono 2 godziny w temperaturze 550 C do otrzymania krystalicznego Li 4 Ti 5 O 12. Warunki obróbki termicznej oraz identyfikację otrzymanego Li 2 Ti 5 O 12 określono w sposób identyczny jak w przykładzie I. P r z y k ł a d IX - otrzymywanie BaTiO 3 : do kolby jak w przykładzie I, oprócz 400 ml roztworu czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l zasysano w temperaturze 70 C pod próżnią 400 ml stężonego kwasu azotowego i następnie odchlorowywano jak w przykładzie I. Do otrzymanego mleczno białego, bezchlorkowego roztworu koloidalnego Ti 4+ dodano 963.2 ml roztworu octanu baru o stężeniu 202.5 gba/l. Tak otrzymany roztwór odparowano do sucha i następnie prażono 2 godziny w temperaturze 600 C do otrzymania krystalicznego BaTiO 3. Warunki obróbki termicznej oraz identyfikację otrzymanego BaTiO 3 określano w sposób identyczny jak w przykładzie I. P r z y k ł a d X - otrzymywanie BaTiO 3 : do kolby jak w przykładzie I, oprócz 400 ml roztworu czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 g Ti/l wprowadzono 45 g kwasu askorbinowego oraz 400 ml stężonego kwasu azotowego i następnie odchlorowywano jak w przykładzie I. Do otrzymanego przezroczystego, barwy żółtej, bezchlorkowego roztworu koloidalnego Ti 4+ dodano 963.2 ml roztworu octanu baru o stężeniu 202.5 g Ba/l. Tak otrzymany roztwór odparowano do sucha a następnie prażono 2 godziny w temperaturze 570 C do otrzymania krystalicznego BaTiO 3. Warunki obróbki termicznej oraz identyfikację otrzymanego BaTiO 3 określono w sposób identyczny jak w przykładzie I. Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób otrzymywania TiO 2 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że z zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l odpędza się czterokrotnie do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 500-700 C, korzystnie 600 C do otrzymania krystalicznego TiO 2. 2. Sposób otrzymywania TiO 2 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0,1 sumy moli metali obecnych w roztworze, korzystnie 25 g kwasu askorbinowego i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 500-700 C, korzystnie 550 C do otrzymania krystalicznego TiO 2.
6 PL 198 039 B1 3. Sposób otrzymywania LiTi 2 O 4 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się 154.3 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny 1Li + - 2Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 600-800 C, korzystnie 700 C w atmosferze powietrza a potem 2 godziny w temperaturze 600-800 C korzystnie 750 C w atmosferze wodoru do otrzymania krystalicznego LiTi 2 O 4. 4. Sposób otrzymywania LiTi 2 O 4 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0,1 sumy moli metali obecnych w roztworze, korzystnie 45 g kwasu askorbinowego oraz dodaje się 154.3 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny 1Li + - 2Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 600-800 C, korzystnie 700 C w atmosferze powietrza a potem 2 godziny w temperaturze 600-800 C korzystnie 750 C w atmosferze wodoru do otrzymania krystalicznego LiTi 2 O 4 5. Sposób otrzymywania Li 2 TiO 3 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się 617.4 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny 2Li + -Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 550-800 C, korzystnie 580 C do otrzymania krystalicznego Li 2 TiO 3. 6. Sposób otrzymywania Li 2 TiO 3 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0,1 sumy moli metali obecnych w roztworze, korzystnie 45 g kwasu askorbinowego oraz dodaje się 617.4 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny 2Li + -Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 500-800 C, korzystnie 540 C do otrzymania krystalicznego Li 2 TiO 3. 7. Sposób otrzymywania Li 2 Ti 5 O 12 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się 246.9 ml wodorotlenku litu korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny 4Li + -5Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 550-800 C, korzystnie 600 C do otrzymania Li 4 Ti 5 O 12 stanowiącego w 10% formę krystaliczną. 8. Sposób otrzymywania Li 4 Ti 5 O 12 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0,1 sumy moli metali obecnych w roztworze, korzystnie 45 g kwasu askorbinowego oraz dodaje się 246.9 ml wodorotlenku litu, korzystnie o stężeniu 4.6 M i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie bezchlorkowy roztwór koloidalny 4Li + -5Ti 4+ odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 500-800 C, korzystnie 550 C do otrzymania krystalicznego Li 4 Ti 5 O 12. 9. Sposób otrzymywania BaTiO 3 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że z zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l odpędza się czterokrotnie do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie do bezchlorkowego roztworu koloidalnego Ti 4+ dodaje się 962.2 ml octanu baru, korzystnie
PL 198 039 B1 7 o stężeniu 202,5 g Ba/l i odparowuje się do sucha a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 550-800 C, korzystnie 600 C do otrzymania krystalicznego BaTiO 3. 10. Sposób otrzymywania BaTiO 3 z czterochlorku tytanu, znamienny tym, że do zolu stanowiącego roztwór czterochlorku tytanu w stężonym kwasie solnym o stężeniu 170 gti/l dodaje się kwas askorbinowy w ilości 1 mol kwasu askorbinowego na 0.1 sumy moli metali obecnych w roztworze korzystnie, 45g kwasu askorbinowego i odpędza się czterokrotnie chlorki poprzez destylację w temperaturze 70 C pod próżnią, dodając każdorazowo po odparowaniu do połowy pierwotnej objętości zolu, stężony kwas azotowy w stosunku objętościowym 1:1, następnie do bezchlorkowego roztworu koloidalnego Ti 4+ dodaje się 963.2 ml octanu baru, korzystnie o stężeniu 202.5 gba/l i odparowuje się do sucha, a otrzymaną pozostałość praży się przez 2 godziny w temperaturze 550-800 C, korzystnie 570 C do otrzymania krystalicznego BaTiO 3.
8 PL 198 039 B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.