Jak zarządza się projektami publicznymi w Polsce i na świecie dr Stanisław Gasik, PMP PMI Poland Chapter Warsaw Branch Warszawa, 21 czerwca 2017 r. Prezentacja zawiera wyniki projektu Model Dojrzałości Krajowych Systemów Realizacji Projektów Publicznych, realizowanego w AFiB Vistula na podstawie grantu Narodowego Centrum Nauki nr UMO-2012/07/D/HS4/01752 Motto Nie pytaj, co projekty mogą zrobić dla swoich rządów. Pytaj: co rządy mogą zrobić dla swoich projektów! 2 1
Polskie regulacje dotyczące projektów sektora publicznego 1. Prawo zamówień publicznych 2. Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym 3 3. Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi 4. Spec-ustawy, na przykład: O przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012, O inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu O przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących O szczególnych zasadach wykonywania niektórych zadań z zakresu informatyzacji działalności organów administracji podatkowej, Służby Celnej i kontroli skarbowej 4 Regulacje dotyczące projektów sektora publicznego na świecie 1. Prawo procedur projektów sektora publicznego, Islandia, 1970 2. Government Performance and Result Act, USA, 1993 3. Prawo inwestycji publicznych, Argentyna, 1994 4. Prawo inwestycji publicznych, Peru, 2000 5. Prawo zarządzania projektami informatycznymi, Colorado, 2012 6. Zapisy dotyczące projektów informatycznych w statucie Florydy, 2016 7. Program Management Improvement and Accountability Act, USA, 2015 2
Kamienie milowe podejścia do projektów publicznych w USA 1. Projekt Manhattan, 1941 1946 2. Reformy zarządzania projektami w Department of Defense, Robert McNamara, 1961 1968 3. Department of Defense, Performance Measurement for Selected Acquisitions, I 7000.2, December 1967 4. USA Congress, Federal Acquisition Regulations, September 1983 5. SEI / DoD, Capability Maturity Model for Software, V1.0, August 1991 6. USA Congress, Program Management Improvement and Accountability Act, April 2015 5 Krajowy System Realizacji Projektów Publicznych Krajowy System Realizacji Projektów Publicznych jest to zbiór: Regulacji prawnych, Procesów, metodyk, praktyk, Instytucji, Firm wykonujących projekty, Kierowników projektów, oraz innych elementów w danym kraju, definiujących, kształtujących lub wpływających na sposoby realizacji projektów publicznych w tym kraju. 6 3
Zarządzanie portfelem projektów publicznych 1. Uruchamianie projektów na podstawie strategii 2. Uruchamianie projektów specjalnych 3. Monitorowanie i nadzór 7 8 Program Assessment Rating Tool 1. Cele i projekt programu Czy cel programu jest jasno zdefiniowany? USA Czy program odnosi się do określonych, istniejących problemów, interesów albo potrzeb?.. 2. Planowanie strategiczne Czy wykonano analizę alternatyw, i wykorzystano jej wyniki do planowania programu? Czy program ma określone roczne wskaźniki, pokazujące postęp w osiąganiu długoterminowych celów?. 3. Zarządzanie programem Czy instytucja odpowiedzialna za realizację zbiera informacje o postępie prac (w tym od kluczowych partnerów) i wykorzystuje je w zarządzaniu? Czy istnieje proces nadzoru nad realizacją jego komponentów?. 4. Wyniki i odpowiedzialność za program Czy program wykazał właściwy postęp w osiąganiu swoich długoterminowych działań? Czy program osiąga swoje zaplanowane roczne wskaźniki?. 4
Program Assessment Rating Tool USA 9 Instytucje zaangażowane w realizację projektów publicznych 1. Biura zarządzania projektami publicznymi 2. Ciała doradcze 3. Izby audytowe 4. Zintegrowane jednostki organizacyjne realizujące projekty 5. Dojrzałość instytucji publicznych w zakresie zarządzania projektami 10 5
11 Standard Zdolności w zakresie Zarządzania Projektami Kanada, poziom federalny 92 pytania dotyczące obszarów PMBOK, zarz. portfelami i programami, wspomagających struktur organizacyjnych i stosowanych standardów. Klasy zdolności: 0. Ograniczona Poleganie na umiejętnościach poszczególnych kierowników projektów. Możliwość prowadzenia projektów o budżecie nie wyższym niż 1 000 000 dolarów kanadyjskich. 1. Podtrzymująca Organizacja potrafi realizować projekty podtrzymujące jej podstawowe działanie. 2. Taktyczna Realizowanie projektów, które dostosowują działanie organizacji do jej planów. 3. Ewolucyjna Umiejętność realizacji projektów aby osiągnąć ewoluujące cele strategiczne. 4. Transformacyjna Realizacja projektów, które zmieniają sposób realizacji biznesu organizacji. 1. Governance Procesy i metodyki realizacji projektów publicznych 2. Procesy i metodyki 3. Ocena złożoności i klasyfikacja projektów 12 6
Governance: Proces przeglądu bram OGC Gateway Process 0. Ocena strategiczna 1. Uzasadnienie biznesowe 2. Strategia wytwarzania 3. Decyzja inwestycyjna 4. Gotowość do usług 5. Przegląd korzyści 13 Zarządzanie interesariuszami i wiedzą o projektach publicznych 1. Angażowanie interesariuszy 2. Wymiana wiedzy z interesariuszami 3. Banki wiedzy o projektach publicznych 4. Edukacja i szkolenia 5. Wewnętrzna wymiana wiedzy o projektach publicznych 14 7
Aktorzy projektów publicznych 1. Przedsiębiorstwa 2. Kierownicy projektów 3. Partnerstwo i wsparcie realizacji 15 Sposoby współpracy w zakupach publicznych Zintegrowane zespoły Wspólne zespoły zakupowe, obejmujące kupującego i wykonawcę Wsparcie personalne Przydział osób wspomagających Wsparcie zdarzeniowe Wspomaganie rozwiązywania problemów przez instytucję rządową 16 Współzarządzanie portfelem projektów Projekty niezamówione 8
Rozwój Krajowych Systemów Realizacji Projektów Publicznych Rodzaje celów doskonalenia i rozwoju KSRPP: 1. Ogólne 2. Biznesowe 3. Zarządcze 4. Operacyjne 5. Związane z wiedzą 17 Krajowy System Realizacji Projektów Sektora Publicznego Terytorium rozwoju Rządowy Model Dojrzałości Projektowej (GPM3) proponują Rozwój krajowych systemów realizacji Wykorzystuje projektów sektora publicznego Klasyfikowanie Rząd, parlament Władze organizacji Zarządzanie portfelem utrzymuje Portfel projektów Składa się z Projekty wpływają Interesariusze Angażuje ustanawiają ustanawiają Strategia Dostarcza zasoby Mogą należeć do Regulacje Governance projektów uwzględnia Organizacja publiczna Pracuje na potrzeby Społeczność zawiera Model Dojrzałości Projektowej Organizacji Należy do realizuje wykorzystuje Ocena dojrzałości projektowej organizacji Wyznaczają rolę Struktury i zasady wspomaga PMO Sektora Publ. wspomaga Zarządzanie projektami Kontroluje udział wykonują Terytorium governance Izby audytowe Terytorium realizacji Należą do Kierownicy Projektów Szkoli i certyfikuje Grupy doradcze Angażowanie interesariuszy Systemy i metodyki Wykonawcy Kwalifikuje Zarządzanie aktorami 18 9
Rządowy Model Dojrzałości Projektowej (Governmental Project Management Maturity Model, GPM3 ) 19 Budowa polskiego KSRPP (1 z 3) I. Cele strategiczne 1. Uznanie zarządzania projektami za strategiczną umiejętność konieczną do rozwoju kraju 2. Budowa Krajowego Systemu Realizacji Projektów Publicznych II. Cele dotyczące procesów 3. Zdefiniowanie i wdrożenie procesów governance 4. Powiązanie projektów publicznych ze strategiami instytucji 5. Zdefiniowanie metodyk realizacji projektów publicznych 6. Zarządzanie wiedzą o projektach publicznych III. Cele dotyczące instytucji 7. Utworzenie Biur Zarządzania Projektami Publicznymi 8. Utworzenie Biura Głównych Projektów 9. Powołanie Rady Projektów Publicznych 10. Ocena dojrzałości projektowej instytucji publicznych 20 10
Budowa polskiego KSRPP (2 z 3) IV. Cele dotyczące partnerstwa 11. System współpracy z interesariuszami 12. Wprowadzenie mechanizmów partnerskich 13. Mechanizmy ułatwiania realizacji głównych projektów V. Cele dotyczące wykonawców projektów 14. Utworzenie systemu podnoszenia kwalifikacji osób zaangażowanych w realizację projektów publicznych 15. Utworzenie systemu oceny umiejętności wykonawców projektów publicznych 16. Wprowadzenie systemu motywacyjnego dla wykonawców projektów publicznych VI. Prawo projektów publicznych 17. Ustanowienie prawa projektów publicznych (ew. zastąpienie Prawa zamówień publicznych Prawem zakupów publicznych) 18. Umożliwienie dodefiniowywania zakresu po podpisaniu kontraktu 19. Wprowadzenie obowiązkowego opisu ryzyk w SIWZ 20. Odstąpienie od zasady minimalnej ceny 21 Budowa polskiego KSRPP (3 z 3) VII. Działania operacyjne 21. Wykonanie ewidencji projektów publicznych 22. Analiza największych projektów publicznych 23. Przegląd jednostek organizacyjnych pod kątem zidentyfikowania struktur projektowych 1. Inicjacja Faza 2. Szczegółowe rozpoznanie i szybkie korzyści 3. Podstawowe wdrożenie 4. Pełne wdrożenie 5. Zakończenie Ramowy harmonogram działań Minimum Maksimum Minimum Maksimum Minimum Maksimum Minimum Maksimum Minimum Maksimum Czas (miesiące) Start 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 6 6 9 12 12 15 9 15 22 11
I co Państwo na to? Dr Stanisław Gasik, PMP s.gasik@vistula.edu.pl +48 693 90-60-30 W prezentacji wykorzystano: S. Gasik, T. Andreasik, M. Guzik, S. Madura, T. Szubiela (2014) Raport: Projekty publiczne w Polsce. Stan aktualny, analiza, propozycje. Warszawa S. Gasik (2017) Zarządzanie projektami sektora publicznego. Wydawnictwo Akademii Finansów i Biznesu Vistula, Warszawa oraz wyniki projektu badawczego Model Dojrzałości Krajowych Systemów Realizacji Projektów Publicznych, realizowanego przez dr Stanisława Gasika w AFiB Vistula na podstawie grantu Narodowego Centrum Nauki nr UMO-2012/07/D/HS4/01752 O prelegencie Dr Stanisław Gasik, PMP, wykładowca na Akademii Finansów i Biznesu Vistula. Ekspert ds. projektów GAO (odpowiednik polskiej NIK), organu Kongresu Stanów Zjednoczonych. Jedyny na świecie członek Project Management Institute (PMI), będący znaczącym współautorem dwóch ostatnich wydań głównych globalnych standardów PMBOK Guide i Standard for Program Management obowiązujących w administracji USA. Współautor lub recenzent pozostałych głównych standardów PMI. Ekspert ds. projektów w Government Accountability Office (odpowiednik polskiej NIK), instytucji Kongresu Stanów Zjednoczonych. Wykładowca na światowych kongresach PMI i International Project Management Association. Jedyny polski autor publikujący w Project Management Journal, najważniejszym periodyku naukowym poświęconym zarządzaniu projektami. Realizuje na Akademii Vistula finansowany przez Narodowe Centrum Nauki projekt Model Dojrzałości Krajowych Systemów Realizacji Projektów Publicznych, w ramach którego m. in. przebadał rozwiązania dotyczące projektów publicznych z ponad 70 krajów. Autor kilkudziesięciu artykułów poświęconych usprawnianiu polskiej administracji publicznej. Kierował opracowaniem raportu Projekty publiczne w Polsce. Stan aktualny, analiza, propozycje. 12