Plac Żelaznej Bramy 10, 00-136 Warszawa, http://www.bcc.org.pl Warszawa, 16 października 2012 r. OPINIA - ZAŁĄCZNIK Porównanie propozycji zmian w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku VAT, przygotowanych przez Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Gospodarki (w ramach tzw. deregulacji III) oraz w ramach projektu poselskiego Adama Szejnfelda. Na wstępie podkreślenia wymaga fakt, iż wszystkie projektowane zmiany z wyjątkiem projektu ustawy A. Szejnfelda to jedynie założenia. 3 października br. marszałek Sejmu skierowała do konsultacji: Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawnych i VAT (Platforma A.Szejnfeld) Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Solidarna Polska) Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Ruch Palikota) /projekt również dotyczy zatorów płatniczych/ Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. (Prawo i Sprawiedliwość) /projekt również dotyczy zatorów płatniczych/ PROJEKT A. Szejnfeld W.Pawlak Rada Ministrów założenia 9.X.2012 PDOP Ulga na złe długi TAK TAK TAK NIE PDOF Ulga na złe długi TAK TAK TAK NIE MF VAT Metoda "pełna" kasowa NIE TAK TAK NIE Ulga na złe długi TAK TAK TAK NIE 1 S t r o n a
Projekt A. Szejnfelda. Na dziś jedynie projekt A. Szejnfelda można jednoznacznie ocenić. Projekt przewiduje wprowadzenie zmian w trzech ustawach (PIT, CIT i VAT) w wyniku których przedsiębiorca wierzyciel, który nie dostał w terminie zapłaty za dostarczone przez siebie towary lub usługi miałby prawo do obniżenia podstawy opodatkowania zarówno w podatku dochodowym jak i podatku VAT. Jednocześnie przedsiębiorca dłużnik miałaby obowiązek podwyższenia zobowiązania podatkowego z tytułu zobowiązań których nie zapłacił w terminie. Mechanizm korekt w przypadku wszystkich trzech ustaw miałby mieć zastosowanie po upływie 30 dni od terminu płatności. Z uwagi na przewidzianą w projekcie symetrię praw i obowiązków kontrahentów oraz zasadę jednoczesnych korekt rozliczeń podatkowych po obu stronach transakcji, proponowane rozwiązanie zapewnia neutralność dla budżetu państwa. Oceniając projekt zwrócić należy uwagę że; proponowane zmiany są kompleksowe w swoim przedmiocie i wprowadzają jednolite rozwiązanie w trzech ustawach (PIT, CIT i VAT), przepisy nie uprzywilejowują żadnej grupy podmiotów (jak np. metoda kasowa), zawierają stosunkowo proste wymogi proceduralne dokonywania obniżenia/podwyższenia podstawy opodatkowania, albowiem obniżenie podstawy opodatkowania następowałoby na bieżąco", tj. w okresie, w którym upłynął wskazany termin płatności, bez konieczności zmiany rozliczeń podatkowych za poprzednie miesiące (kwartały) przez podatnika, ograniczają do rozsądnych granic wymogi formalne jedynie do powiadomienia urzędu skarbowego o dokonanej korekcie, dając jednocześnie organom skarbowym narzędzie do monitorowania dłużników co do wykonania obowiązku podwyższenia podstawy opodatkowania, a określony 30-dniowy termin na dokonanie korekty znakomicie przyczyni się do poprawy płynności finansowej przedsiębiorstw. Projekt wprawdzie zawiera pewne regulacje które należałoby w toku dalszych prac poddać poprawkom legislacyjnym jednak co do zasady ocenić należy go zdecydowanie pozytywnie i liczyć na to że rozwiązania przyjęte ostatecznie przez Radę Ministrów i skierowane do Sejmu RP będą co najmniej tak dobre jak te zaproponowane przez A. Szejnfelda. Wątpliwości może budzić, między innymi, regulacja ust.1 pkt.2 art.26e ust.12 PDOF i odpowiednio art. 18d PDOP w zakresie wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych w zakresie: Braku precyzji pojęciowej, albowiem proponowany przepis zobowiązuje dłużnika do skorygowania podstawy opodatkowania o kwotę, która zwiększyła wartość początkową środków lub wartości niematerialnych i prawnych. Jako że wydaje się, iż nie ma uzasadnienia aby korekta dotyczyła jedynie niezapłaconych wydatków poniesionych na istniejące już środki trwałe należ rozumieć iż intencją autorów było aby dłużnik musiał dokonać korekty od niezapłaconych wydatków, które zaliczane 2 S t r o n a
będą zarówno do środków trwałych i tych które zwiększą wartość istniejących już środków trwałych. Istoty samego rozwiązania, albowiem, o ile korekta kosztów uzyskania oznacza w praktyce że dłużnik nie będzie mógł danego wydatku do kosztów zaliczyć, o tyle w przypadku zakupu (i nie zapłacenia) za wydatki zaliczane do środków trwałych (które do kosztów są zaliczane poprzez odpisy amortyzacyjne a nie jednorazowo) będzie musiał zapłacić podatek (!). Być może było to celowym zabiegiem projektodawcy jednak trzeba zwrócić uwagę iż byłaby to swoistego rodzaju sankcja za niezapłacenie zobowiązania której dolegliwość mogłaby w niektórych przypadkach zagrozić bytowi prawnemu dłużnika. Przykład: SPV (spółka celowa) 2 mln. kapitału własnego, 5 mln. finansowania zewnętrznego buduje pawilon handlowy. Firmie budującej nie płaci 5 mln. za wybudowanie. I musi zapłacić 0,95 ml zł podatku od no właśnie nie jak co do zasady podatnik płaci podatek, czyli od dochodu (przychód pomniejszony o koszty), lecz jako pewną sankcję. Doprecyzowania wymagałaby moim zdaniem zapisy ust. 12 art.26e ust.12 PDOF i odpowiednio art. 18d PDOP. Zgodnie z obecnym ich brzmieniem, przepisów ust. 1-11 nie stosuje się do wierzytelności, które: - zostały zbyte przez podatnika; - uległy przedawnieniu zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa; - zostały odpisane jako nieściągalne oraz została utworzona rezerwa na ich pokrycie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów; - są dochodzone przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym. VAT metoda kasowa Obecne regulacje przewidują quasi kasową metodę. Dotyczy ona tylko małych podatników (do 1.2 mln euro obrotu). Podatnik może wybrać tą metodę (nie musi z niej korzystać) polegającą na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później niż 90 dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Jeśli po tych 90 dniach nie otrzyma zapłaty od dłużnika podatnik i tak musi zapłacić należny VAT. Dziś zatem jest to pozornie kasowy VAT. Nabywca towaru czy usługi od Małego Podatnika naliczony VAT wynikający z faktury VAT-MP można odliczyć wtedy, gdy zapłacona zostanie w całości określoną w niej należność. Dopiero w sytuacji, gdy częściowa lub całościowa zaplata nie nastąpi przed upływem 90 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, możliwe jest odliczenie całości podatku naliczonego z faktury VAT-MP w rozliczeniu za ten okres, w którym przypada wyżej wymieniony 90 dzień. 3 S t r o n a
Proponowane zmiany, których orędownikiem jest Waldemar Pawlak mają doprowadzić do pełnej metody kasowej (dla Małych Przedsiębiorców). Należy jednak mieć na uwadze że: - jak każdy wyjątek od reguły (tu dotyczący jedynie małych podatników) może powodować różnego rodzaju niekorzystne zjawiska (a to np. dzielenie firm na mniejsze by spełniały dyspozycję przepisów), - mimo że metoda ta jest nawet przy dzisiejszych regulacjach korzystna dla podatników to stosunkowo niewielu przedsiębiorców korzysta z tej metody albowiem po stronie nabywców. Mali Podatnicy nie są mile widzianymi dostawcami towarów czy usług, jako że generują problemy z rozliczaniem podatku naliczonego. Z zapowiedzi, 9 października br. Rady Ministrów, wg założeń do projektu ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce planuje się Zniesienie obowiązku zapłaty podatku VAT przez małego podatnika (w rozliczeniach kasowych) w przypadku nie otrzymania przez niego płatności za dostarczony towar/wykonaną usługę, jeżeli jego kontrahentem jest czynny podatnik VAT (zniesiony zostanie termin 90 dni). W przypadku, gdy kontrahentem małego podatnika będzie inny podmiot niż czynny podatnik VAT - termin zostanie wydłużony do 180 dni; brak obowiązku zapłaty podatku po stronie przedsiębiorcy skorelowany będzie z ograniczeniem prawa do odliczania podatku przez dłużnika. VAT ulga na złe długi W obecnym stanie prawnym istnieją przepisy, tzw. ulga na złe długi, które umożliwią w przypadku gdy przedsiębiorca wierzyciel nie otrzyma zapłaty za dostarczone towary lub usługi skorygowanie zobowiązania w podatku VAT o kwotę podatku wynikającą z niezapłaconej faktury. Jednak może to nastąpić dopiero po 180 dniach, a ponadto ilość wymogów formalnych i ograniczeń powoduje że przepis mimo iż istniej nie jest w praktyce zbyt powszechnie stosowany. Projekt A. Szejnfelda zakłada radykalną zmianę tych przepisów, ich odformalizowanie i uproszczenie i skrócenie terminu korekty na 30 dni od dnia wymagalności roszczenia. W. Pawlak również jest orędownikiem zamian przedmiotowej regulacji. Z zapowiedzi, 9 października br. Rady Ministrów, wg założeń do projektu ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce planuje się Ułatwienia w korzystaniu z ulgi na złe długi w obszarze VAT nowe przepisy umożliwią wierzycielowi dokonanie korekty podatku należnego, który wynika z nieuregulowanej przez kontrahenta faktury w terminie skróconym o co najmniej 30 dni, bez konieczności zawiadomienia dłużnika o dokonanej korekcie podatku. 4 S t r o n a
CIT/PIT - ulga na złe długi W obecnie obowiązującym stanie prawnym, w zakresie wierzytelności niezapłaconych przez dłużnika w terminie istnieją dwie możliwości zaliczania takich wierzytelności w koszty podatkowe w przypadku wierzytelności których nieściągalność została uprawdopodobniona, odpisanych jako nieściągalne. Powyższe możliwości dotyczą tylko wierzytelności które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne. Przepisy ustaw o podatkach dochodowych zawierają unormowania które określają warunki uznania wierzytelności za koszty. Podkreślić trzeba iż warunki te powodują iż faktyczne możliwości obniżenia podstawy opodatkowania są bardzo ograniczone. Nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną jeśli: dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego; Wierzytelność uznaje się za nieściągalną o ile zostanie udokumentowana: postanowienie o nieściągalności wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, postanowienie sądu o: oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a, lub ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, protokół sporządzony przez podatnika, stwierdzający, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty. Powyższe regulacje w zasadniczy sposób ograniczają możliwość zaliczenie w koszty wierzytelności które zostały niezapłacone. Adam Szejnfeld proponuje wprowadzenie do przepisów CIT i PIT regulacji analogicznej jak w przypadku VAT ulgi na złe długi. 5 S t r o n a
Byłoby to całkowite novum albowiem ustawy te żadnej podobnej regulacji dotychczas nie zawierały. I tu również W. Pawlak opowiada się za takimi zmianami. Z zapowiedzi, 9.X.br. Rady Ministrów, wg założeń do projektu ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce planuje się Zmiany w kasowych rozliczeniach przeterminowanych faktur w podatkach dochodowych zaproponowano, by podatnik będący dłużnikiem był zobowiązany do dokonania korekty kosztów uzyskania przychodu w sytuacji nieuregulowania kwoty wynikającej z faktury w ciągu 30 dni od upływu terminu płatności ustalonego przez strony. Takie rozwiązania przyczynią się do ograniczenia zatorów płatniczych poprzez ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków, których dłużnik faktycznie nie poniósł. INNE ZMIANY / PROJEKTY Z zapowiedzi, 9 października br. Rady Ministrów, wg założeń do projektu ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce planuje się: Zniesienie uznaniowości administracyjnej w sprawach ograniczenia wysokości zaliczek płaconych przez podatników celem zmiany jest to, by organy podatkowe nie podwyższały nadmiernie wysokości zaliczek w stosunku do przewidywanego podatku; Zapewnienie sukcesji podatkowej przy przekształceniu osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową sukcesja obejmowałaby te prawa osoby przekształcanej, które są związane z działalnością gospodarczą (obecnie dopuszczalna jest jedynie sukcesja cywilnoprawna); Wprowadzenie możliwości żądania odsetek podatkowych od zwrotu akcyzy po terminie brak jest obecnie przepisu umożliwiającego naliczenie odsetek w razie opóźnienia w zwrocie akcyzy podatnikowi; Pakiet zmian dotyczących leasingu nieruchomości (m.in. skrócenie minimalnego czasu umowy do 5 lat) oraz objęcia umową leasingu użytkowania wieczystego. Mamy jeszcze dwa istotne projekty Ministerstwa Finansów: Zmiany w ustawie VAT - bardzo duże, Zmiany w ustawach CIT i PIT - systemowa zmiana, objęcie spółek komandytowo akcyjnych podatkiem CIT, oraz duża ilość poważnych zmian. Trudno na dziś oceniać jaki los będzie tych projektów w związku z decyzjami jaki mają zapaść na dzisiejszym posiedzeniu Rady Ministrów ale wydaje się że jest możliwe iż w zakresie zmian w VAT, cześć planowanych przez MF zmian zostanie przyjęta do projektu RM. 6 S t r o n a
ZMIANY O KTÓRYCH NIKT NIE MYŚLI Mamy wreszcie szereg regulacji, które winny ulec zmianie ale nikt tego zdaje się nie zauważać. Niektóre są konieczne, w mojej ocenie, również dla ochrony interesów budżetu. Dla przykładu konieczne jest, w świetle niekorzystnych rozstrzygnięć sądów administracyjnych przepisów VAT dotyczących uprawnienia organów podatkowych wynikających z art. 32 ustawy o VAT, który w przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieją powiązania kapitałowe, oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest, w uproszczeniu, nie adekwatne do wartości rynkowej daje podstawę organom podatkowym do określenia wysokości obrotu na podstawie wartości rynkowej pomniejszonej o kwotę podatku, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług [podatkowe grupy kapitałowe]. Kontakt: Andrzej T. Prelicz ekspert ds. podatków, restrukturyzacji przedsiębiorstw i prawa spółek tel. 608 686 100 e-mail: andrzejt.prelicz@bcc.org.pl Business Centre Club istnieje od 1991 roku. Jest największą w kraju organizacją indywidualnych pracodawców. Zrzesza 2500 członków (osób i firm). Wśród członków BCC znajdują się największe międzynarodowe korporacje, instytucje finansowe, ubezpieczeniowe, firmy telekomunikacyjne, najwięksi polscy producenci, uczelnie wyższe, koncerny wydawnicze itd. Członkami Klubu są także prawnicy, dziennikarze, naukowcy, wydawcy, lekarze, wojskowi i studenci. BCC koncentruje się na działaniach lobbingowych, których celem jest rozwój polskiej gospodarki, zwiększenie liczby miejsc pracy i pomoc przedsiębiorcom. Związek Pracodawców BCC jest członkiem Komisji Trójstronnej. Członkowie Klubu, reprezentujący blisko 250 miast, skupiają się w 24 lożach regionalnych na terenie całej Polski. Koordynatorem wszystkich działań BCC jest prezes Marek Goliszewski. Więcej: http://www.bcc.org.pl Kontakty prasowe: http://www.bcc.org.pl/eksperci.244.0.html 7 S t r o n a