PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 4 W RZESZOWIE 1
"Pierwszym i zasadniczym zadaniem kultury jest wychwanie człwieka. W wychwaniu chdzi właśnie t, ażby człwiek stawał się craz bardziej człwiekiem - t, ażeby bardziej był, a nie tylk więcej miał; aby więc pprzez wszystk, c ma, c psiada, umiał bardziej i pełniej być człwiekiem, t znaczy, ażeby również umiał bardziej być nie tylk z drugimi, ale i dla drugich". JAN PAWEŁ II Prgram pracwan w parciu : 1. Knstytucję RP z dn. 17-10-1997r. 2. Ustawę systemie światy z dn. 7-09-1991r. 3. Kartę Nauczyciela 4. Knkrdat między Rzeczpsplitą Plską a Stlicą Apstlską. 5. Prgram Plityki Prrdzinnej Państwa przyjęty przez Kmitet Spłeczny Rady Ministrów. 6. Knwencję Praw Dziecka. 7. Statut Zespłu Szkół Ogólnkształcących Nr 4 w Rzeszwie. 8. Wewnątrzszklny System Oceniania. 9. Obserwacje, sndaż, knsultacje z rdzicami. WSTĘP Rdzice psiadają pierwtne i największe prawa wychwawcze w stsunku d swich dzieci. Szkła wspiera rdzinę w dziedzinie wychwania. Nauczyciele wspmagają rzwój sbwy ucznia we wszystkich wymiarach: intelektualnym, psychicznym, spłecznym, zdrwtnym, estetycznym, mralnym, duchwym. Uczniwie mają mżliwści dciekania d prawdy, szkła ułatwi im siągnięcie świadmści życiwej użytecznści pszczególnych zajęć. W szkle kładzie się nacisk na budzenie wrażliwści mralnej, na wspmaganie uczniów w ich dążeniu d samdzielnści sądów, rzwijanie wrażliwści na dbr. Szkła dąży d kształtwania w uczniach szacunku dla dbra wspólneg, rdziny, spłecznści lkalnej, państwwej, a także d rzwijania patrityzmu jak wartści pdstawwym znaczeniu. Młdzież trzymuje w szkle pmc w rzpznawaniu wartści mralnych, w dknywaniu wybrów i hierarchizacji tych wartści. Szkła pmaga w pszukiwaniu dpwiedzi sens życia, przyszłść, wskazując na rzetelną pracę i uczciwść jak wartści prwadzące d realizacji przyjętych celów. Nauczyciele i pracwnicy szkły raz uczniwie twrzą w sbie pstawę dialgu, a w szkle pwstaje klimat dialgu. Kryteria i spsób ceniania zachwania uczniów zawarty jest w Wewnątrzszklnym Systemie Ocenienia. 2
ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE Prgram wychwawczy Gimnazjum NR7 z Oddziałami Integracyjnymi im. Króla Jana III Sbieskieg w Zesple Szkół Ogólnkształcących NR4 raz XII Liceum Ogólnkształcąceg Integracyjneg w Zesple Szkół Ogólnkształcących NR4 pwstał w parciu wizję i misję szkły, które zstały pracwane, p uprzednim zdiagnzwaniu ptrzeb uczniów i nauczycieli raz czekiwań rdziców. Zaspkaja ptrzeby rzwjwe, prfilaktyczne, krekcyjne raz sprzyja budwaniu relacji między uczniami, pracwnikami szkły, rdzicami, instytucjami z którymi szkła współpracuje. Przedstawia w spsób całściwy treści i działania charakterze wychwawczym pdejmwane w szkle i jest realizwany przez wszystkich pracwników szkły, w szczególnści nauczycieli wychwawców raz rdziców. DIAGNOZA ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO Zespół Szkół Ogólnkształcących NR4 zlkalizwany jest w centrum Rzeszwa. D szkły uczęszcza kilkuset uczniów, z których część bjęta jest pieką Pradni Psychlgiczn-Pedaggicznej. Rdzice większści uczniów pracują zawdw. Rdzice czekują więc d szkły bgatej ferty zajęć pzalekcyjnych w tym dydaktyczn-wyrównawczych raz rzwijających zaintereswania. Ważna jest dla nich pmc dziecim ze specjalnymi ptrzebami edukacyjnymi raz pmc dziecim zdlnym. Spłecznść lkalna czekuje również d szkły zapewnienia ucznim bezpiecznych warunków edukacyjnych i wychwawczych raz prmwania zdrweg stylu życia. Zadaniem prgramu wychwawczeg szkły jest kształtwanie dpwiedzialnej sbwści ucznia w parciu wybrane przez spłecznść szklną wartści. Wartści i ich realizacja w prcesie wychwawczym: Wartści w prcesie wychwania PRAWDA PIĘKNO SAMODZIELNOŚĆ I PRACA NAD SOBĄ RZETELNA PRACA CZYSTOŚĆ JĘZ.POLSKIEGO, Sytuacje wychwawcze uczniwie szukają w różnrdnych źródłach dpwiedzi na prblemy i zagadnienia pjawiające się w prcesie dydaktycznym, sba rzstrzygająca spór każdrazw dciera d jeg źródła, uczniwie dbają wystrój sal, krytarzy, estetykę tczenia, przynszą d szkły buwie zmienne zgdnie z zapisami Statutu, zwracają uwagę na ubiór, higienę, estetykę wyglądu, dstswują wygląd i ubiór d sytuacji pdczas urczystści szklnych bwiązuje uczniów strój dświętny raz krawat z lg szkły, uczniwie uczestniczą w wydarzeniach kulturalnych (np.: wystawy, filmy, przedstawienia teatralne...), uczniwie dknują samceny własnej pracy (np. karty samceny), dknują ceny zachwania, wypełniają bwiązki dyżurneg, uczą się punktualnści /dzwnki/, uczestniczą w wycieczkach i wyknują samdzielnie czynnści takie jak: zakupy, sprzątanie, ustalanie tras..., rganizują imprezy klaswe i szklne, wychwawcy i nauczyciele premiują uczniów wyknujących bardz dbrze bwiązki wg. zasad ustalnych przez szkłę, pracwnicy gimnazjum, pprzez wzrce sbwe, wpływają na stsunek uczniów d bwiązków i pracy, uczniwie czuwają nad pprawnścią i czystścią j. plskieg pdczas lekcji, przerw, wycieczek..., wyjeżdżają na przedstawienia, są zachęcani d lektury pzaszklnej, 3
KULTURA SŁOWA WRAŻLIWOŚĆ NA KRZYWDĘ INNYCH mają kntakt z kulturą i sztuką, uczniwie birą udział w różnrdnych akcjach charytatywnych /gólnplskich, np. Góra Grsza, gólndiecezjalnych /Caritas/ i indywidualnych, piekują się zwierzętami, wykazują empatię wbec drugieg człwieka, zwłaszcza niepełnsprawneg PATRIOTYZM I POCZUCIE WSPÓLNOTY LOKALNEJ uczniwie uczestniczą w urczystściach, rcznicach charakterze patritycznym dbywających się na terenie miasta, pznają patrityczne pstawy z literatury, histrii.., piekują się tablicą pamiątkwą, rganizują urczystści związane z tradycjami szkły, patrityczne, rzpczęcie i zakńczenie nauki, pżegnanie klas trzecich, itp), uczestniczą w akcji Sprzątanie Świata, pamiętają bchdach świąt szklnych ( Dzień Edukacji Nardwej, Dzień Sprtu, Święt Niepdległści, Opłatek Wigilijny, Święt 3 Maja, Dzień Kbiet), zapraszają na występy, wystawy, przedstawienia szklne uczniów z innych szkół, birą udział w knkursach, uczestniczą w reklekcjach wielkpstnych. WIZJA SZKOŁY Zespół Szkół Ogólnkształcących NR 4 jest nwczesną, przyjazną placówką przygtwującą uczniów d kntynuwania nauki na klejnym etapie edukacyjnym. Wykrzystujemy najnwsze zdbycze techniki infrmatycznej, stsujemy nwczesne metdy nauczania i wychwania, aby uczeń mógł rzwijać swje zaintereswania, umiejętnści, zdlnści i pasje. Prgram wychwawczy ukierunkwany jest na ucznia, jeg ptrzeby, umżliwiając mu wszechstrnny rzwój. Uczniwie naszej szkły wyrsną na ludzi mających pczucie własnej wartści i dpwiedzialnści za własne zachwanie. Będą t sby tlerancyjne wbec cudzej i własnej dmiennści, czy niepełnsprawnści. Uczniwie będą świadmi nierzerwalneg współistnienia ze śrdwiskiem przyrdniczym, świadmi własneg pchdzenia, dumni z bycia Plakami z pszanwaniem kultury i tradycji. Zadbamy ich rzwój fizyczny, i psychiczny, aby w przyszłści prpagwali zdrwy styl życia. WIZERUNEK SZKOŁY Pracwnicy i uczniwie szkły dbają jej wizerunek pprzez: 1. Prmcję szkły na strnie internetwej, w szkłach pdstawwych, w lkalnych mediach, na targach szkół. 2.Pszerzenie ferty dydaktyczn wychwawczej przez rganizację zajęć pzalekcyjnych. 3. Wręczanie nagród Dyrektra szkły dla uczniów wyróżniających się w pracy na rzecz szkły i siągających wyskie wyniki nauczania. 4. Organizację Drzwi Otwartych Szkły sptkań z przyszłymi uczniami gimnazjum i liceum raz z ich rdzicami. 5. Kntynuację współpracy z innymi placówkami światwymi (knkursy, zawdy). 6. Prwadzenie wlntariatu, udział w akcjach charytatywnych 7. Współpraca z rganizacjami pzarządwymi. 8. Wyekspnwanie spektakularnych siągnięć uczniów w gabltach i na tablicach rzmieszcznych na terenie szkły. 9. Udział uczniów (pcztu sztandarweg) w urczystściach pzaszklnych. 4
ROZDZIAŁ I CELE WYCHOWAWCZE ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 4 W RZESZOWIE 1. Budwanie więzi wewnątrzszklnej raz twrzenie z zespłu wspólnty nauczycieli, uczniów, rdziców. 2. Wychwanie pprzez wzrce sbwe. 3. Realizacja zasady fair play w sprcie, nauce, zabawie. Nacisk na szerk rzumianą kulturę sbistą - szczególnie w sytuacjach knfliktwych i wywłujących emcje. 4. Nawiązywanie i utrzymywanie kntaktów z rganizacjami i instytucjami lkalnymi. Integracja szkły z lkalnym śrdwiskiem spłecznym. 5. Wychwanie ucznia tlerancyjneg i akceptująceg cudzą i własną dmiennść czy niepełnsprawnść. Sytuacje wychwawcze realizujące cele wychwawcze: Ad 1. TWORZENIE ZWYCZAJÓW I OBYCZAJÓW SZKOLNYCH prwadzenie strny internetwej szkły, prwadzenie Krniki Szkły, psiadanie sztandaru szkły, bchdy święta patrna szkły, rganizacja cyklicznych urczystści: andrzejki, mikłajki, Wigilia, Święt Wisny, Dzień Dziecka, Dzień Sprtu, rganizacja dysktek szklnych, DZIAŁALNOŚĆ SAMORZĄDU SZKOLNEGO KONTAKTY I WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI BUDOWANIE POZYTYWNEGO KLIMATU W SZKOLE, KLASIE ZABAWY, DYSKOTEKI, WYCIECZKI wybry d Samrządu Uczniwskieg i wybór piekuna, pracwanie planu pracy SU w bieżącym rku szklnym, redagwanie gazetki S.U. sptkania z rdzicami prwadzne w frmie warsztatów, sptkań: uczeń - nauczyciel - rdzic, angażwanie rdziców w sprawy klasy, szkły; pdziękwania w frmie: listów, dyplmów pdziękwań na frum klasy, szkły, pdziękwania ze strny dzieci w frmie przez nie wybranej, ciągły kntakt z rdzicami wykrzystanie pczty elektrnicznej zasady wypracwane przez wychwawców, wzajemna pmc w nauce, przeprwadzenie gdz. wychwawczej dtyczącej siągnięć sób niepełnsprawnych np. sprtwych, artystycznych pmc sbm niepełnsprawnym w pruszaniu się na terenie szkły zabawy, cykliczne: Dzień Chłpca, andrzejki, chinka, zakńczenie nauki w szkle, dyskteki: szklne, wycieczki klaswe, wycieczki integrujące, rajdy, wyjazdy w ramach kół zaintereswań i ścieżek międzyprzedmitwych, klubu turystyki, PTTK, Ad 2. i 3. Reprezentwanie przez pracwników szkły wartści zawartych w prgramie wychwawczym. Reagwanie na niewłaściwe zachwanie i pstawy uczniów w szkle i pza nią. Wskazywanie młdzieży pzytywneg wzrca zachwań. 5
Ad 4. Współpraca z Pradnią Pedaggiczn Psychlgiczną nr 2 w Rzeszwie, Pwiatwym Centrum Pmcy Rdzinie, Miejskim Ośrdkiem Pmcy Spłecznej, Sądem Rdzinnym, Strażą Miejską, Plicją, Wjewódzkim Ośrdkiem Terapii Uzależnień w Rzeszwie, Pgtwiem Opiekuńczym, Stwarzyszeniem B 4, Karan-em, Caritas i inne, Zapraszanie dzieci i młdzieży z innych placówek światwych i wychwawczych na widwiska, inscenizacje i d knkursów. Zrganizwanie " Dni Otwartych" w gimnazjum dla uczniów kl. VI, w liceum dla uczniów klas trzecich. Przeprwadzanie międzyklaswych knkursów, np. na najładniejszą ftgrafię z wakacji - głaszanie wyników knkursu i nagradzanie zwycięzców. Zrganizwanie wewnątrzszklneg knkursu "Patrn szkły Jan III Sbieski" Organizwanie sptkań z sbami dgrywającymi isttną rlę w życiu spłeczn-plitycznym Rzeszwa. 6
ROZDZIAŁ II TREŚCI WYCHOWAWCZE REALIZOWANE W 3-LETNIM CYKLU NAUKI W GIMNAZJUM HASŁO DO REALIZACJI CELE PRACY WYCHOWAWCZEJ EWALUACJA REALIZACJA Człwiek i jeg emcje. Umiejętnść prawidłweg kreślania swich stanów emcjnalnych. bserwacja, lek.wych. każdrazwy kntakt z uczniem Kształtwanie pczucia własnej wartści i wartści każdeg człwieka tech. scjmetryczne, jw., ścież.ed., j. pl., wycieczki, religia, wych. d życia w rdzinie Nabywanie umiejętnści radzenia sbie ze swimi emcjami, umiejętne wyrażanie swjeg stanu psychiczneg. bserwacja, tech. scjmetryczne, jw. j.pl., ścież.ed., wyjazdy, Kształtwanie djrzałeg i dpwiedzialneg pstępwania, uświadmienie dpwiedzialnści za swje działania. jw., jw., histria, religia, wdżwr Mtywwanie uczniów d wysiłku, nagradzanie efektów pracy j.w każdrazwy kntakt z uczniem Nabywanie umiejętnści rzróżniania i pielęgnwania uczuć kleżeństwa przyjaźni, miłści. jw., lek.wych., ws każd. knt. z uczniem. Nagradzanie na frum klasy, szkły właściwych pstaw spłecznych. rzmwa każdrazwy kntakt z uczniem Rzwijanie szacunku d tradycji i histrii własnej rdziny, szukanie jej krzeni genealgicznych. analiza dzieł sztuki, ws, histria, ścież.ed. 7
Rzbudzanie pstawy tlerancji dla dmiennści różneg typu. sndaż, lek.wych., ws, każd.knt. z uczniem, j.pl.,hist, Zapznanie z dziełami sztuki: wystawy, kncerty. Pznawanie spsbu wyrażania emcji pprzez działalnść artystyczną. analiza dzieł sztuki, lek.sztuki., kółk plast., Indywidualna pieka nad uczniami z rdzin dysfunkcyjnych raz uczniami z różneg rdzaju deficytami analiza sytuacji rdzinnej, dkumentacji rzmwa lek.wych. każdrazwy kntakt z uczniem Diagnzwanie sampczucia dzieci w klasie. bserwacja lekcja wychwawcza, każdrazwy kntakt z uczniem Prawa i bwiązki człwieka Zrzumienie swjej przynależnści d śrdwiska lkalneg i państwa. Identyfikacja z bwiązkami bywatela. bserwacja, lek.wych. ws, histria, Pznanie praw bywatelskich. test, sprawdz., ws, lek.wych., Przygtwanie d uczestnictwa w życiu spłeczeństwa bywatelskieg. bserwacja, test, ws, lek.wych., ścież.ed. Zapznanie z miejscami i instytucjami ważnymi dla naszeg państwa (sejm, senat, Muzea...). bserwacja, ws, lek.wych., histria, Zrzumienie rli wybrów demkratycznych pprzez sptkania z sbami wybranymi w takich wybrach (radny...). test, jw., Człwiek we współczesnym świecie Pznawanie mechanizmów transfrmacji systemwej przebiegającej w Plsce. sprawdz., ws, lek.wych. Zrzumienie mechanizmów gspdarki rynkwej. test, ws, lek.wych., 8
Kształtwanie umiejętnści krzystania z mediów. bserwacja, dyskusja, jęz.plski, kółk teatr., ścież. ed. lek.wych., Uwrażliwienie na zagrżenia bserwacja ścież.ed. dtyczące człwieka we współczesnym świecie. aktywnści w akcjach charytatywnych, lek.wych., wycieczki, Rzwijanie asertywnści. bserwacja, tech.scj-techniczne, każdrazwy kntakt z uczniem, lek.wych., wycieczki, ws, Wspieranie rzwju mralneg i kształtwanie właściwej hierarchii wartści. jw. jw. Dradztw zawdwe Przygtwanie uczniów d wybru dalszej drgi kształcenia i przygtwania d zawdu ankieta, testy lekcje wychwawcze, ws, sptkania z dradcą zawdwym i przedstawicielami różnych szkół i zawdów 9
ROZDZIAŁ III TREŚCI WYCHOWAWCZE W TRZY-LETNIM CYKLU NAUKI W LICEUM Obszar działania ddziaływań wychwawczyc h w kl. I-III wychwanie mralne Cele Ewaluacja Realizacja 1. Dsknalenie umiejętnści pracy nad sbą, budwanie pczucia własnej wartści i adekwatnej samceny. 2. Określanie własnej tżsamści. 3. Wdrażanie d kreślania hierarchii zadań i wartści. 4. Dknywanie wybrów i pdejmwanie decyzji zgdnych z gólnludzkimi wartściami. 5. Wychwanie d prawdy, uczciwści, dpwiedzialnści i pracy. 6. Zapbieganie aktm dyskryminacji, krekta negatywnych nastawień wbec niepełnsprawnści 7. Nagradzanie na frum klasy, szkły właściwych pstaw spłecznych bserwacja, sndaż lekcje wychwawcze, każdrazwy kntakt z uczniem kształtwanie sfery emcjnalnej 1.Kształtwanie umiejętnści dstrzegania własnych uczuć i spsbów ich wyrażania. 2. Kształtwanie uczuć ku wyższym wartścim. 3. Kształtwanie umiejętnści empatii. 4. Kształtwanie pjęcia przyjaźni i miłści. 5. Wspieranie dzieci z rdzin dysfunkcyjnych raz dzieci mających deficyty emcjnalne analiza dzieł sztuki, audycje, lekcje wychwawcze, histria, WOS, religia 10
wychwanie ku wartścim 1. Kształtwanie umiejętnści dknywania prawidłwych cen i sądów. 2. Wdrażanie d knstruwania systemu wartści jednstki i grupy spłecznej. 3. Przygtwanie uczniów d życia w rdzinie. 4. Kształtwanie pstaw patritycznych i bywatelskich. 5. Przekazywanie i pdtrzymywanie tradycji nardwych. 6. Kształtwanie szacunku d dziedzictwa nardweg; 7. Pszerzanie wiedzy reginie. 8. Ukazywanie pzytywnych wzrów w sbie patrna szkły. dyskusja, analiza dzieł sztuki, audycje, lekcje wychwawcze, histria, WOS, religia,kółk plastyczne wychwanie spłeczne 1. Przygtwanie d demkratyczneg i dpwiedzialneg pdejmwania decyzji. 2. Ukazanie różnych mżliwści spędzania czasu wlneg w spłecznści uczniwskiej. 3. Kształcenie pstawy zaangażwania młdzieży w życie śrdwiska lkalneg. 4. Przygtwanie d życia w rdzinie. 5. Kształcenie pstaw eklgicznych. 6. Pbudzanie d refleksji na temat prblemów współczesneg świata. Wdrażanie d świadmeg wybru drgi zawdwej. sndaż, ankieta, wywiad, pgadanka lekcja wychwawcze, każdrazwy kntakt z uczniem, rzmwa z ekspertem, wychwanie estetyczne i kulturalne 1. Przygtwanie d dbiru dóbr kultury. 2. Kształtwanie wrażliwści estetycznej. 3. Rzwijanie wybraźni i zdlnści twórczych. 4.Odkrywanie piękna. dyskusja, analiza dzieł sztuki, lekcje wychwawcze, wyjścia d kina, teatru, każdrazwy kntakt z uczniem, kółk plastyczne 11
wychwanie przdrwtne 1. Trska rzwój fizyczny i zdrwie. 2. Prfilaktyka zdrwtna. Trska pznanie zasad funkcjnwania własneg rganizmu. 3. Ukazanie zajęć sprtwych jak alternatywneg spsbu spędzania czasu wlneg. 4. Trska higienę i własne bezpieczeństw. 5. Prfilaktyka uzależnień. 6. Prfilaktyka nawyku zdrweg żywienia. 7. Otczenie szczególną pieką uczniów z prblemami zdrwtnymi pgadanka, test, ankieta, lekcje wychwawcze, pieka higienistki szklnej, prgramy prfilaktyczne Dradztw zawdwe Przygtwanie uczniów d wybru dalszej drgi kształcenia i przygtwania d zawdu ankieta, testy lekcje wychwawcze, ws, sptkania z dradcą zawdwym i przedstawicielami różnych szkół i zawdów SYTUACJE ZAGROŻENIA I FORMY POMOCY WYCHOWAWCZEJ 1. Niedstatek eknmiczny: współpraca z MOPS-em, Caritasem, kierwanie d Centrum Pmcy Rdzinie, zwlnienia ze składek ubezpieczeniwych, wypżyczanie pdręczników z bibliteki szklnej, biady, zakup dzieży, prezenty mikłajkw gwiazdkwe 2. Patlgia rdziny i uzależnienia: prfilaktyka uzależnień na lekcjach wychwawczych (prgramy prfilaktyczne ujęte w Prgramie Prfilaktycznym Szkły, prgramy wychwawcze klas, filmy,itp.) warsztaty terapii zajęciwej w świetlicy Prfilaktyczn Wychwawczej Prmyk skupiającej uczniów z terenu Gimnazjum Nr 7 w Rzeszwie, którym rdzice nie mgą zapewnić pieki w czasie wlnym d zajęć szklnych; z zaburzeniami zachwania; wychwujących się w warunkach niekrzystnych dla ich rzwju, współpraca z CPR, Pradnią Pedaggiczn - Psychlgiczną, Sądem Rdzinnym, Centrum Prfilaktyki i Terapii Uzależnień, Pradnią Zdrwia Psychiczneg dyżury pedagga szklneg (każdy rcznik ma zapewniną piekę jedneg pedagga), działalnść zespłów wychwawczych (systematyczna współpraca z pedaggiem), bserwacja i każdrazwe udzielanie pmcy. 12
3. Prblemy w nauce: zajęcia wyrównawcze (w miarę ptrzeb z pszczególnych przedmitów), pmc wewnątrzklaswa i międzyklaswa (pmc kleżeńska), współpraca z Uniwersytetem Rzeszwskim raz Plitechniką Rzeszwską (krepetycje dla uczniów), pmc ze strny nauczycieli przedmitu, zbieranie infrmacji uczniach przez pszczególnych wychwawców, współpraca z Pradnią Pedaggiczn Psychlgiczną, Pradnią Zdrwia Psychiczneg. ROZDZIAŁ IV STAŁE UROCZYSTOŚCI O CHARAKTERZE WYCHOWAWCZYM I KULTURALNYM UROCZYSTOŚĆ ZADANIE WYCHOWAWCZE TERMIN Rcznica bitwy pd Wiedniem /12.09.1683r./ budzenie uczuć patritycznych, pczucia dumy nardwej, znaczenia wlnści i niepdległści, hłd dla patrna szkły, który dniósł zwycięstw nad Turkami, 12 września audycja zwrócenie uwagi na sylwetkę i zasługi Jana III Sbieskieg patrna szkły, Dzień Sybiraka budzenie uczuć patritycznych, pamięć p przdkach, 17 września Dzień Edukacji Nardwej umacnianie więzi między człnkami spłecznści szklnej, pkazanie różnych frm pdziękwania za trud nauki i wychwania wbec wszystkich pracwników gimnazjum, ukazanie rli i znaczenia nauki w życiu każdeg człwieka, 14 października Święt Niepdległści budzenie uczuć patritycznych, pczucia dumy nardwej, zrzumienie znaczenia wlnści i niepdległści dla nardu plskieg, wzbudzenie chęci uczestnictwa w urczystściach miejskich, 11 listpada Opłatek wigilijny umacnianie więzi z klegami i nauczycielami raz pracwnikami szkły, rzwój samdzielnści i budzenie inicjatywy w trakcie przygtwań d sptkania, kultywwanie plskich tradycji wigilijnych grudzień Dzień Kbiet szacunek dla kbiet, pszanwanie tradycji 8 marca Dzień Chłpca szacunek dla tradycji 29 września Pierwszy Dzień Wisny rzwijanie umiejętnści rganizwania imprez, planwania ich przebiegu, integracja klas, ukazanie różnych mżliwści zabawy i rzrywki, 21 marca 13
Święt uchwalenia Knstytucji 3-maja uświadmienie istty demkracji i jej rli w rzwju świadmści nardwej, zapznanie z bwiązkami i prawami człnków spłeczeństwa bywatelskieg, świadme uczestnictw w bchdach święta na terenie szkły i miasta, kwiecień/maj Dzień Dziecka/ Dzień Sprtu uczestnictw w imprezach sprtwych i zabawach, utrwalenie zasady fair play pdczas zawdów, przypmnienie treści Karty Praw Dziecka ONZ, pznanie instytucji pmcy dziecim. czerwiec ROZDZIAŁ V SZKOLNY SYSTEM ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH ROZWIJAJĄCYCH TALENTY, ZAINTERESOWANIA, POSTAWY I UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE ORAZ ORGANIZATORSKIE Organizacje uczniwskie i kła zaintereswań: Rdzaj zajęcia Samrząd Uczniwski Cele peracyjne -rzwijanie samdzielnści, bwiązkwści, pdejmwanie dpwiedzialnści, -rzwijanie umiejętnści spłecznych pprzez zdbywanie dświadczeń we wspólnym działaniu w grupie rówieśniczej, -rzwijanie inicjatywy uczniów, Szklny Klub Eurpejski pznanie tradycji i kultury innych krajów Uczniwski Klub Sprtwy "UKS SIÓDEMKA " Klub Przyjaciół Książki rganizwanie czasu wlneg raz wypczynku rzwijanie czytelnictwa wśród młdzieży SK LOP pznanie tajemnic przyrdy Kł turystyczne zapznanie uczniów z pdstawwymi frmami turystyki i rekreacji, rzwój sprawnści ruchwej i wyrabianie kndycji fizycznej, rzwijanie samdzielnści, uwrażliwianie na piękn krajbrazu Plski, Kł gegraficzne wędrówki i rajdy turystyczne 14
Kł teatraln - kabaretwe ujawnianie i pgłębianie zaintereswań petyckich i teatralnych, umżliwienie wyrażania emcji i różnych stanów psychicznych pprzez sztukę teatralną, mżliwść samrealizacji, Kł petyckie rzwijanie wrażliwści i wybraźni, kształtwanie pzytywnej hierarchii wartści, Kł plnistyczne budzenie zaintereswań językiem jczystym Kł matematyczne wędrówka p świecie liczb, wykresów i funkcji Kł histryczne zaintereswanie wspaniałą histrią jczysteg kraju Kł bilgiczne Kł plastyczne udzielanie ucznim pmcy w zrzumieniu sameg siebie, pbudzanie wrażliwści uczniów na piękn świata i wartści życia, kształtwanie pstaw szacunku wbec przyrdy i natury, zrzumienie, że człwiek jest dpwiedzialny za stan świata, umżliwienie kntaktu z wielkimi dziełami sztuki, uwrażliwienie na wartść i piękn dzieł, dbanie estetykę własneg wyglądu i świata, który nas tacza, pgłębianie przeżyć wewnętrznych np.: radści w czasie prcesu twórczeg, Kł chemiczne rzwijanie zaintereswań zjawiskami chemicznymi Kł fizyczne dstrzeganie zjawisk fizycznych w życiu cdziennym Kł szachwe wdrażanie uczniów d samdsknalenia Kł infrmatyczne wprwadzenie w świat wiedzy multimedialnej Kła języków bcych rzwijanie umiejętnści językwych Kł dziennikarskie rzwijanie umiejętnści spstrzegania wydarzeń Szklne Kł Caritas uwrażliwianie na ptrzeby drugieg człwieka Kł taneczne kształtwanie pczucia rytmu, słuchu muzyczneg GLOBE zaintereswanie atmsferą i śrdwiskiem Zajęcia wyrównawcze z różnych przedmitów wyrównywanie braków i zaległści w nauce 1.Uczniwie, którzy nie birą udziału w lekcjach religii lub wychwania d życia w rdzinie krzystają z czytelni w biblitece szklnej. 2.Inne frmy zajęć pzalekcyjnych mgą pwstawać w miarę narastania ptrzeb uczniów i mżliwści finanswych szkły. 15
ROZDZIAŁ VI OBOWIĄZKI WYCHOWAWCY KLASY ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH Nr 4 W RZESZOWIE 1. Zadaniem wychwawcy jest: 1. twrzenie warunków wspmagających rzwój ucznia, prces jeg uczenia się raz przygtwania d życia w rdzinie i spłeczeństwie; 2. inspirwanie i wspmaganie działań zespłwych uczniów; 3. pdejmwanie działań, umżliwiających rzwiązywanie knfliktów w zesple uczniów raz pmiędzy uczniami a innymi człnkami spłecznści szklnej. 4. Kształtwanie pstaw tlerancji i twartści wbec sób z deficytami rzwjwymi. 2. Wychwawca w celu realizacji zadań wymieninych w punkcie 1: 1. tacza indywidualną pieką każdeg wychwanka; 2. planuje i rganizuje wspólnie z uczniami i ich rdzicami różne frmy życia zespłweg, rzwijające jednstki i integrujące zespół uczniwski raz ustala treści i frmy zajęć tematycznych na gdzinach d dyspzycji wychwawcy; 3. współdziała z nauczycielami uczącymi w jeg ddziale w ramach zespłu nauczycielskieg, uzgadniając z nimi i krdynując ich działania wychwawcze wbec gółu uczniów, a także wbec tych, którym ptrzebna jest indywidualna pieka (dtyczy t zarówn uczniów szczególnie uzdlninych jak i z różnymi trudnściami i niepwdzeniami), infrmuje ich w spsób dyskretny prblemach pzaszklnych i sytuacjach rdzinnych swich wychwanków, mających wpływ na pzim ich nauki i zachwanie; 4. utrzymuje kntakty z rdzicami uczniów (sptkania indywidualne, rzmwy telefniczne, wizyty w dmach, zawiadmienia listwne) w celu pznania i ustalenia ptrzeb piekuńcz-wychwawczych dzieci, kazywania rdzicm pmcy w ich działaniach wychwawczych wbec dzieci i trzymywania d nich pmcy w swich działaniach, włączania ich w sprawy życia klasy i szkły; 5. współpracuje z pedaggiem szklnym i innymi specjalistami świadczącymi kwalifikwaną pmc w rzpznawaniu ptrzeb i trudnści, także zdrwtnych raz zaintereswań i szczególnych uzdlnień uczniów. Organizację i frmy udzielania tej pmcy na terenie Szkły kreślają przepisy w sprawie zasad udzielania ucznim pmcy psychlgicznej i pedaggicznej. 6. Wychwawca krzysta w swej pracy z pmcy merytrycznej i metdycznej nauczycieli - dradców, pedagga szklneg, psychlga lgpedy, pracwników Pradni Psychlgicznej, lekarza i pielęgniarki szklnej, kuratrów zawdwych, pracwników Wydziału Prewencji Plicji, współpracuje z instytucjami kulturaln-światwymi działającymi w śrdwisku. 7. Sptkanie wychwawcy klasy z rdzicami pdsumwujące I półrcze rku szklneg dbywa się p zatwierdzeniu klasyfikacji najpóźniej w pierwszym tygdniu drugieg półrcza. 8. O terminie i miejscu sptkania wychwawca zawiadamia rdziców przez uczniów, bądź sbiście pdejmuje kntakt z rdzicami. 16
ROZDZIAŁ VII POWINNOŚCI WYCHOWAWCZE KAŻDEGO NAUCZYCIELA ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓŁNOKSZTAŁCĄCYCH NR 4 W RZESZOWIE Isttą działań wychwawczych naszeg Gimnazjum jest wspólny frnt wszystkich. Wychwanie bejmuje człwieka we wszystkich sferach jeg sbwści. Wychwawcy muszą pamiętać, że wychwują własnym przykładem. Dlateg: 1. Szanują i uczą pszanwania gdnści każdeg człwieka. 2. Rzbudzają i rzwijają indywidualne zaintereswania u uczniów. 3. Kierują się we wszystkich swich działaniach prawdą i umiłwanie prawdy przekazują wychwankm. 4. Uczą rzróżniania dbra d zła. 5. Kchają i uczą miłści d Ojczyzny, tradycji i kultury nardwej. 6. Wymagają d wychwanków dpwiednich pstaw, twrząc jedncześnie klimat rzetelnej i życzliwej pracy. 7. Reagują na wszelkie przejawy niewłaściweg zachwania uczniów. 8. Kształtują prawidłwe relacje nauczyciel uczniwie pprzez budwanie atmsfery zaufania i życzliwści. 9. Udzielają ucznim pmcy w przezwyciężaniu niepwdzeń szklnych. 10. Dbają, by szkła była estetyczna i schludna. 11. Kształtują nawyki prządku i właściwych zasad zachwania. 12. Dbają bezpieczeństw, właściwe warunki i higienę pracy ucznia. ROZDZIAŁ VIII ZESPÓŁ WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 4 W RZESZOWIE 1. W Szkle twrzy się Zespół Wychwawczy, pracwujący prjekt prgramu wychwawczeg szkły i jeg zmian, analizujący prawidłwść ustalania cen z zachwania przez wychwawców klas, analizujący sytuację wychwawczą szkły, wysuwający wniski w tym zakresie d Dyrektra Szkły i Rady Pedaggicznej. W skład zespłu wchdzą: a. wicedyrektr Szkły jak przewdniczący, b. pedagg szklny, c. wychwawcy klas. 2. Wszyscy pracwnicy Szkły, uczniwie i ich rdzice mają bwiązek dstswania swich działań wychwawczych d zapisów Prgramu Wychwawczeg Szkły łącznie z zapisami Statutu w tym zakresie. 17
ROZDZIAŁ IX WZORZEC ABSOLWENTA GIMNAZJUM NR 7 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. JANA III SOBIESKIEGO Z punktu widzenia psychlgii uczeń kńczący gimnazjum znajduje się w płwie fazy djrzewania. Osiąga stabilizację emcjnalną i djrzałść spłeczną. Uczestnicząc w prcesie wychwania i będąc w nim pdmitem działań pedaggiczn - psychlgicznych pwinien być dbrze przygtwany: d pełnienia dalszych ról spłecznych, przemyślaneg wybru stylu życia, wcneg pszukiwania kierunku kształcenia. Zgdnie z czekiwaniami, abslwent Gimnazjum będzie realizwał i cenił wartści wpajane ucznim przez pracwników szkły w trakcie wychwywania i nauczania. Będzie rzetelnie wyknywał swją pracę, będzie wrażliwy na piękn, będzie reagwał na krzywdę innych. W dalszej pracy nad sbą zwracać będzie uwagę na samdzielnść, panwanie, prawdę. Abslwent naszeg gimnazjum przejawiać będzie zaintereswanie życiem spłecznym i plitycznym w Plsce i na świecie, a wkrótce stanie się aktywnym człnkiem spłeczeństwa bywatelskieg. Chętnie będzie uczestniczył w życiu kulturalnym i w różnych jeg frmach będzie realizwał ptrzeby samrealizacji. Abslwent będzie znał, rzumiał i akceptwał nrmy i zasady spłecznie uznawane. Będzie dstrzegał krzyści, ale i zagrżenia płynące z demkracji i wlnści. Umiejętnie wykrzysta wiedzę i umiejętnści, zdbyte pdczas 3-letniej nauki, dla dbra swjeg, innych i jczyzny. XII LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO INTEGRACYJNEGO Abslwent naszej szkły t człwiek świadmy własnej wyjątkwści i drzemiących w nim mżliwści. 1. Jest świadmy swych krzeni: ma ugruntwane pczucie tżsamści nardwej, wywdzące się z tżsamści reginalnej, na gruncie miłści d małej jczyzny rzwija tżsamść eurpejską, szanuje swich przdków, ma szacunek dla przyrdy i świadmść, że jest jej częścią. 2. Twórcz przekształca rzeczywistść: jest przedsiębirczy, pdejmuje wyzwania, inicjuje kreatywne przemiany, ptrafi kierwać swim rzwjem, dąży d samdsknalenia, stsuje najnwsze zdbycze rewlucji technlgicznej, siąga cel na drdze uczciwści, prawdy, rzetelnej pracy, 18
rzwija swą wrażliwść na piękn. 3. Cechuje g tlerancja, dpwiedzialnść i twartść na innych: psiada umiejętnść prwadzenia dialgu, skutecznie kmunikuje się z tczeniem, ptrafi negcjwać i pracwać w zesple, pdejmuje decyzje grupwe, twórcz rzwiązuje knflikty, cechuje g duży stpień dpwiedzialnści za innych i za siebie, zna swe prawa i bwiązki. 4. Jest wypsażny we wszechstrnną wiedzę sbie i świecie: ptrafi krzystać z różnych źródeł wiedzy i samdzielnie selekcjnwać infrmacje, jest świadmym użytkwnikiem kultury, cechuje g dciekliwść pznawcza, zachwuje biektywizm, zna swe dbre i słabe strny, świadmie kształtuje swój charakter, ptrafi rzpznawać i radzić sbie z emcjami i negatywnymi uczuciami. 5. Prwadzi zdrwy tryb życia: jest wypsażny w pdstawwą wiedze uzależnieniach różneg typu i ptrafi świadmie ich unikać, rzumie ptrzebę higieniczneg trybu życia, zna spsby radzenia sbie ze stresem. ROZDZIAŁ X MONITORING I EWALUACJA Mnitring prgramu wychwawczeg prwadzny jest na bieżąc przez dyrektra szkły, wychwawców klas, pedagga. Pddawany jest systematycznej ewaluacji i mdyfikwany zgdnie z zaistniałymi sytuacjami, ma charakter twarty. Bieżący mnitring i rczna ewaluacja pzwala na kreślenie mcnych i słabych strn pdjętych ddziaływań wychwawczych. Narzędzia mnitrujące: bserwacja zachwań uczniów, aktywnści, dyskusje z uczniami i z rdzicami, analiza wytwrów uczniów, dkumentów szklnych, wywiady z nauczycielami i innymi pracwnikami szkły. Prgram wychwawczy zstał pzytywnie zapiniwany w dniu... uchwałą Rady Pedaggicznej nr.... Dyrektr ZSO NR 4 19