Optymalna stopa podatkowa a wzrost gospodarczy Łukasz Nitecki
Zagregowana funkcja produkcji: Y=AK K=S- K S=I= Y Gdzie: Y PKB A współczynnik stosunku przyrostu PKB do kapitału S oszczędności - współczynnik deprecjacji kapitału I inwestycje w kapitał - stopa oszczędzania Więc tempo przyrostu PKB zależy od: Współczynnika stosunku przyrostu PKB do kapitału Tempa przyrostu kapitału
Po wprowadzeniu podatków od pracy i zysków z kapitału: K= (A- L A- K r)k- K Po podzieleniu obu stron przez K: K s = A- L A- K r- Gdzie: K s Stopa przyrostu r Stopa procentowa - Współczynnik płacowy L Stopa podatku od pracy K Stopa podatku od zysków z kapitału
Na podstawie K s = A- L A- K r- można stwierdzić, że podatki mają negatywny wpływ na wzrost gospodarczy w długim okresie.
Podatki a wzrost gospodarczy w dotychczasowych badaniach Wydatki państwa inne niż inwestycyjne są ujemnie skorelowane ze stopą wzrostu gospodarczego (Barro, 1989) Istotne jest, aby wypracowany dochód narodowy był rozdysponowany we właściwych proporcjach na oszczędności, postęp technologiczny, wydatki bieżące itp. w celu maksymalizacji wzrostu gospodarczego (Lewis, 1954) Im państwo ma wyższy współczynnik przeludnienia, tym dodatkowe wydatki państwowe bardziej negatywnie wpływają na zwrot kapitału i optimum proporcji podatków przesuwa się w stronę podatku dochodowego (Turnowsky, 1996) poziom podatków powinien zmierzać asymptotycznie do zera, aby państwo charakteryzowało się najwyższym wzrostem ekonomicznym (Chamley, 1986)
Wybór optymalnej ścieżki podziału dochodu narodowego odgrywa istotną rolę we wzroście gospodarczym państwa. Ponadto, pokazano, że nieoptymalna polityka inwestycji publicznych nie ma większego znaczenia w rozwoju państwa i spowolnienie gospodarcze w Stanach Zjednoczonych może być skutkiem ciągłego podwyższania kwoty podatków (Cassou, Lansing, 1997) W kwestii wysokości podatków szczególne znaczenie dla wzrostu gospodarczego ma przede wszystkim sposób w jaki wydawane są pieniądze rządowe (Baier, Glomm, 2000) Polityka fiskalna ma znaczący wpływ na gospodarkę państwa. Zarazem zwiększone wydatki krajowe, jak i wyższe podatki, w długim okresie wpływają negatywnie na wzrost gospodarczy państwa (Engen, Skinner, 1992)
Koncepcja badania Jeśli państwo wydawałoby finanse publiczne jedynie na konsumpcję publiczną, optymalna stopa podatków dążyłaby do zera W rozważanym modelu państwo wydaje pieniądze jedynie na obronność kraju Obrona kraju powinna być na poziomie nie niższym, niż w innych krajach Jeśli poziom obronności kraju byłby niższy niż w innych, wzrosłoby prawdopodobieństwo ataku na nie, co spowodowałoby spadek tempa wzrostu PKB
W takiej sytuacji, istniałoby optimum dla stopy podatkowej, które nie spowolniłoby tempa wzrostu PKB i zarazem nie obniżyło do niekorzystnego stopnia obronności kraju Sytuacja ta zobrazowana jest na zakładanym teoretycznym wykresie prezentującym zależność pomiędzy wysokością stopy podatkowej a tempem wzrostu Punkt a na wykresie obrazuje sytuację, w której wpływy z podatków zapewniają rozwój obronności państwa na poziomie nie niższym niż w innych państwach
Tempo wzrostu Zakładana teoretyczna zależność pomiędzy wysokością podatku a tempem wzrostu gospodarczego a Wysokość podatku
Zakładany model empiryczny Y t =α+β 1 K t-1 +β 2 T t-1 +β 3 B t-1 +ε Gdzie: Y - tempo wzrostu PKB K - kapitał T - stopa podatkowa Є[-1,0] B - prawdopodobieństwo ataku na badane państwo C - współczynnik bezpieczeństwa kraju J stopień obronności badanego kraju J F średni stopień obronności pozostałych krajów c współczynnik wzrostu obronności kraju B= 0 dla C>1 C dla C 1 C = 1 (1 J J f ) J t =T t-1 *c
Hipotezy badawcze Wysokość podatków ma istotny wpływ na tempo wzrostu PKP Stopień obronności kraju ma istotny wpływ na tempo wzrostu PKP Istnieje optimum stopy podatkowej determinującej najszybsze tempo wzrostu PKB
Rozwinięcia badania Uwzględnienie w modelu konsumpcji publicznej Uwzględnienie w modelu inwestycji publicznych Zdekomponowanie konsumpcji publicznej na wydatki konieczne i wydatki na dobra substytucyjne dla konsumpcji prywatnej
Bibliografia Barro R. Economic growth in a cross section of countries, National Bureau of Economic Ressearch, Cambridge 1989 Cassou S. P., Lansing K. J. Optimal fiscal policy, public capital, and the productivity slowdown, Journal of Economic Dynamic and Control, Cleveland 1997 Chamley C. Optimal Taxation of Capital Income in General Equilibrium with Infinite Lives, Econometrica 1986 Baier S. L., Glomm G. Long-run growth and welfare effects of public policies with distortionary taxation, Journal of Economic Dynamics & Control, East Lansing 2000 Engen E. M., Skinner J. Fiscal policy and economic growth, National Bureau of Economic Research, Cambridge 1992 Konopczyński M. Wpływ opodatkowania na wzrost gospodarczy, Ekonomista, 2012, tom 6 Lewis W. A., Economic Development with Unlimited Supply of Labour, The Manchester School 1954 Turnowsky S. J. Optimal tax, debt, and expenditure policies in a growing economy Journal of Public Economics, 60 (1996) 21-44 Seattle, 1996