Makroekonomia Konsumpcja i inwestycje

Transkrypt

1 Makroekonomia Konsumpcja i inwestycje

2 Przykładowe hipotezy dotyczące przyczyn wielkości wydatków konsumpcyjnych / oszczędzania 1. Hipoteza dochodu absolutnego (J.M. Keynes), 2. Hipoteza dochodu relatywnego (J.S. Duesenberry), 3. Hipoteza dochodu permanentnego (M. Friedman), 4. Hipoteza cyklu życia (Albert Ando, Franco Modigliani) 5. Efekt majątkowy / efekt bogactwa (A.C. Pigou). 2

3 Hipoteza dochodu absolutnego (John Maynard Keynes), Y( ) C ( ) Jednak wydatki gospodarstw domowych (konsumpcja) rosną coraz wolniej, tzw. malejąca skłonność do konsumpcji 3

4 Funkcja konsumpcji gospodarstw domowych wg Keynesa Relacja między konsumpcja a dochodem jest nazywana funkcją konsumpcji. Funkcja konsumpcji indywidualnego gospodarstwa pokazuje poziom konsumpcji dla każdego poziomu dochodu gospodarstwa. 4

5 Hipoteza dochodu relatywnego (względnego)(the relative-income hypothesis) (J.S. Duesenberry), Bieżąca konsumpcja nie zależy tylko od bieżącego dochodu, ale również od historii dochodu. Istotny wpływ na poziom wydatków konsumpcyjnych mają grupy odniesienia (np. znajomi, sąsiedzi). 5

6 Efekt rygla (efekt zapadki) C=0,8*Yd C E' E1 E'' E2 E3 C Yd 6

7 Efekt rygla (efekt zapadki) Efekt rygla /efekt zapadki/ - jeżeli dochód realny się zmniejsza, to konsumenci chcąc zachować dotychczasowy poziom wydatków (standardu życia) utrzymują, przez pewien czas, ten sam poziom wydatków (w tym struktury spożycia). Zjawisko rygla charakteryzuje się sekwencyjnością, występuje: efekt szoku efekt oswojenia 7

8 Hipoteza dochodu permanentnego (Miltona Friedmana) Jednostki traktują różnie dochód stały i dochód tymczasowy (extra) Jednostki oszczędzają więcej (konsumują mniej), jeżeli dochody extra rosną (dochody z dodatkowej pracy; dochody z zaangażowania kapitału na giełdzie, itp.). Jedna z teorii przewidującego konsumenta Cechą dochodu są jego wahania, co powoduje wahania konsumpcji. Ludzie starają się zmniejszać wahania konsumpcji poprzez oszczędzanie w czasach wyższego dochodu, aby utrzymać konsumpcję na niezmienionym poziomie w czasie spadku dochodu. Poziom bieżącej konsumpcji nie zależy więc od dochodu bieżącego, a od dochodu przeciętnego w długim okresie, tj. dochodu permanentnego. 8

9 Hipoteza dochodu permanentnego Podejmując decyzję o wielkości wydatków, konsumenci zwracają uwagę, nie tyle na swój dochód bieżący, co na dochód permanentny lub dochód osiągany w ciągu całego cyklu życia. Zgodnie z hipotezą dochodu permanentnego (M. Friedmana) wielkość bieżącej konsumpcji zależy od przeciętnego, długookresowego dochodu gospodarstw domowych, nie zaś od wysokości ich dochodu bieżącego. Wzrost bieżących dochodów nie wpływa na wysokość wydatków konsumpcyjnych, jeśli nie ma charakteru trwałego. 9

10 Hipoteza cyklu życia Bardziej radykalna hipoteza cyklu życia (F. Modiglianiego i A. Ando) sugeruje, że ludzie starają się przewidzieć wysokość swoich dochodów w ciągu całego życia i tworzą długookresowe plany konsumpcji. Wielkość bieżącej konsumpcji zależy od poziomu dochodu permanentnego, lecz znacznie się waha. Wieloletnie oszczędzanie umożliwia większą konsumpcję. Na wielkość bieżącej konsumpcji wpływa również stan majątkowy konsumentów a także ich oczekiwania odnośnie przyszłości. 10

11 Hipoteza cyklu życia (Albert Ando, Franco Modigliani) Jednostki wyrównują konsumpcję w ciągu całego życia (długookresowe plany konsumpcji) Oszczędności rosną i maleją wraz z wiekiem (istotne są wahania dochodu). S D A B C 0 wiek śmierć Jedna z teorii przewidującego konsumenta 11

12 Przyczyny wzrostu dochodu permanentnego 1. Uzyskanie dodatkowego majątku (np. spadku) w początkowej fazie życia (A), 2. Przekonanie o wysokich dochodach w przyszłości 3. Trwałe obniżenie stopy podatkowej 4. Wzrost dostępności kredytu konsumpcyjnego 5. Obniżenie stopy oprocentowania kredytu konsumpcyjnego

13 Efekt majątkowy/bogactwa (Arthur Cecil Pigou) Większy majątek implikuje większe wydatki konsumpcyjne 13

14 Prosta a odroczona funkcja konsumpcji Prosta funkcja konsumpcji Odroczona funkcja konsumpcji

15 Odroczenia w obrocie ekonomicznym popyt Odroczenie Robertsona Odroczenie Lundberga dochód produkcja Odroczenie produkcja dochód

16 Inwestycje w teorii ekonomii 1. Inwestycje rzeczowe: 2. Inwestycje portfelowe prowadzą do zmiany struktury własności i źródeł finansowania, ale nie zmieniają fizycznej postaci środków trwałych

17 Popyt inwestycyjny przedsiębiorstw Zależy od: Jest to planowane przez przedsiębiorstwa zwiększenie dóbr kapitałowych (rzeczowych, nie finansowych) 1. przewidywanego popytu na wyroby przedsiębiorstw(popyt pochodny) 2. Stopy procentowej 3. Optymizmu/pesymizmu co do rozwoju gospodarki Popyt inwestycyjny nie ma bezpośredniego związku z poziomem bieżącego dochodu, jest wielkością autonomiczną.

18 Klasyfikacja inwestycji 1. wg sektora gospodarki narodowej: prywatne publiczne 2. ze względu na ich związek z DN i AD: autonomiczne wzbudzone 3. ze względu na przyrost kapitału: netto (w nowe moce produkcyjne brutto(odtworzeniowe) 4. ze względu na rodzaj działalności: produkcyjne, nieprodukcyjne

19 Inwestycje trwałe: 1. W majątek trwały przedsiębiorstw: stopa procentowa, wielkość i strumień zysków z nowych inwestycji 2. Inwestycje mieszkaniowe (gosp. dom.): zamożności społeczeństwa strumień dochodów realnych dochodów z innych form aktywów realnych dochodów netto właścicieli mieszkań 3. Inwestycje w zapasy: motyw spekulacyjny motyw transakcyjny

20 Poglądy klasyków i keynesistów 1. Klasycy: Zdolności wytwórcze Produkcja DN S I Zdolności wytwórcze 2. Keynesiści: I Dochód (Y) C S mi KSO

21 Co się dzieje, gdy zasoby w gospodarce są wykorzystane? Przestaje występować efekt mnożnikowy, C inwestycje indukowane (I in ) Y (Efekt mnożnikowy) C? 21

22 Inwestycje indukowane (pobudzone; wzbudzone) I in =b* C Gdzie: b współczynnik kapitałowy, akceleracji C t+1 = KSK * Y t C = C t+1 - C t 22

23 Jak działa model mnożnikaakceleratora? KSK=0,5; b=2 Okres I a C I in Y= I a + C + I in , , ,75-87,5-68, ,37-106,25-140, ,31-81,88-157, ,6-6,57-85, ,58 72,04 29, ,73 114,62 129,35 23

24 Zamiast podsumowania