Łódź, dn. 04.03.2012r Znowelizowana Transport European Network (sieć TEN) 1. Nowa europejska mapa TEN W Europie w sieci TEN (Transport European Network) zaszły duże zmiany. Rewolucja obejmie trzy sektory: energetyki, telekomunikacji i transportu, którym zajmiemy się w tym artykule. Parlament Europejski podjął decyzje o rozszerzeniu transeuropejskiej sieci transportowej i przeznaczył na ten cel bardzo duże środki finansowe. 250 mld euro to koszt całkowity wybudowania infrastruktury, która do 2020 roku powstanie w Unii Europejskiej. Całość zostanie do 2050 uzupełniona siecią kompleksową tworzoną na poziomie krajowym i regionalnym. Koszt całkowity projektu jest szacowany na 500mld euro. Na ten cel został otworzony specjalny Fundusz Spójności. Należą do niego Polska i 14 innych państw Unii Europejskiej, których PKB na mieszkańca jest niższe od średniej unijnej. Państwa te mogą liczyć na dofinansowanie sięgające nawet 75%. Modyfikacje sieci TEN-T w ramach rozwoju infrastruktury polegać będą na budowie 10 korytarzy transportowych 1. Każdy z nich będzie obejmował trzy środki transportu i przebiegał przez minimum trzy państwa. Poza połączeniami drogowymi, kolejowymi, śródlądowymi i autostradami morskimi w ramach korytarza wybudowana zostanie także infrastruktura punktowa czyli porty, lotniska i stacje kolejowe itp. 2. Korzyści dla Polski płynące z TEN-T Projekt ma na celu usunięcie wąskich gardeł i skompletowanie brakujących połączeń w sieci podstawowej. Lokowanie fabryk i filii w naszym kraju zwiększy to ilość miejsc pracy, które automatycznie spowoduje wzrost PKB na mieszkańca. Dodatko- 1 Franciszek Nietz Nowa mapa TEN-T w: Gazeta Transportowa 44(962)/2011 z dnia 02.11.2011 1
wymi argumentami przemawiającymi na korzyść rozbudowy sieci TEN-T są wzrost bezpieczeństwa oraz poprawa ekonomiczności transportu również wewnątrz państwa. Poniżej zaprezentowane zostaną najważniejsze korzyści związane z rozszerzeniem sieci TEN-T. 2.1. Droga ekspresowa S8 Jednym z nowych, bardzo ważnych, dodanych elementów sieci TEN-T jest dodanie drogi S-8 w województwie łódzkim. Pomysł na budowę drogi ekspresowej S 8 pojawił się już wiele lat temu. Mieszkańcy i wiele środowisk z województwa łódzkiego walczyło o to, by droga ta przebiegała w sposób optymalny pobliżu południowych krańców aglomeracji łódzkiej i była jednocześnie obwodnicą tejże aglomeracji oraz szeregu miast regionu łódzkiego. Takie umiejscowienie skutkuje odciążeniem ulic miast od tirów, jadących w kierunku Wrocławia. Budowa S 8 w wariancie łódzkim (Mapa. 1) jest w toku. Warto było bić się o ten przebieg - mówił Cezary Grabarczyk 2. Droga ekspresowa S-8 w wariancie łódzkim została uwzględniona na mapie rozszerzonych TEN-T jako kontynuacja obwodnicy autostradowej Wrocławia w stronę Łodzi. 2 http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,35153,10555406,budowa_s8 poludniowej_obwodnicy_lodzi rozpoczeta.html z dnia 28.10.2011 2
Mapa 1. Droga S8 na tle dróg krajowych w Polsce budowana w ramach TEN-T Źródło: http://ec.europa.eu/transport/infrastructure/doc/com(2011)_650_final_2_annex_i_part15.pdf z dnia 28.02.2012 2.2. Linia szybkiej kolei Y Warszawa Łódź Poznań - Wrocław Kolejnym, niezwykle ważnym i niosącym postęp cywilizacyjny dla naszego kraju, nowym elementem jest Y-grec dużych prędkości. (Linia ta oznaczona jest na mapie poniżej kolorem zielonym.) Konieczne jest wdrażanie nowych technologii ponieważ daje impuls dla rozwoju. KDP bowiem to nie jest tylko kolej, ale całe jego zaplecze. 3
Mapa 2. Mapa kolejowej sieci transportowej TEN-T Źródło: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.: http://www.pkp.pl/node/344 z dnia 28.02.2012 Przedsięwzięcie to jest szczególnie ważne dla aglomeracji łódzkiej. Będzie się w niej znajdował najbardziej nowoczesny dworzec kolejowy w Polsce będący węzłem łączącym Warszawę z Poznaniem i Wrocławiem. Na odcinku o planowanej łącznej długości 450km poruszać się będą pociągi z prędkością do 350km/h. Obecnie trwa przebudowa dworca Łódź Fabryczna, który budowany jest metodą ścian szczelinowych 3 a tory znajdować się będą 16m pod ziemią. Otwarcie zmodernizowanego dworca planowane jest na 2015 rok. UE określiła projekt budowy double Y-grec for high speed jako priorytetowy i kluczowy dla rozwoju transportu w Polsce (Mapa 2.) a zarazem Europy centralnej. Komisja kładzie nacisk na konsekwentną realizację projektu ponieważ dostrzega wartość tej inwestycji dla całej Unii Europejskiej. 4 Linia KDP jest wpisana w znowelizowa- 3 http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,35153,10923920,budujemy_dworzec_fabryczny Najpierw_powstana_sciany.html z dnia 06.01.2012 4 dokumenty źródłowe są zamieszczone na: http://ec.europa.eu/transport/infrastructure/connecting/doc/revision/background-country.pdf z dnia 19.10.2011 4
ną mapę TEN-T a fundusze na jej cel pochodzą między innymi z programu operacyjnego infrastruktura i środowisko (Mapa 3.). Mapa 3. Planowane źródła finansowania modernizowanych linii kolejowych w Polsce Źródło: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.: http://www.plk-inwestycje.pl/mapa/ z dnia 28.02.2012 2.3. Port lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta Do sieci TEN-T dopisany został również port lotniczy Lublinek. Najistotniejszymi elementami modernizacji i rozwoju lotniska są rozbudowa terminala cargo, budowa Terminala Pasażerskiego nr 3 rozpoczęta 8 stycznia 2010r. oraz nowej wieży kontroli ruchu lotniczego 13 września 2010. Przyszłość łódzkiego portu zależy od skutecznego przyciągnięcia i utrzymania przewoźników, poszerzenia oferty kierunków lotów, w tym czarterowych. 5
Mapa 4. Lotniska w centralnej Polsce Źródło: www.zumi.pl z dnia 28.02.2012 3. ekorytarz Budowa korytarzy jest również związana z białą księgą czyli wizją jednolitego ekologicznego obszaru transportowego. Poprzez rozbudowę sieci śródlądowego transportu, sieci kolejowej połączonej z portami morskimi, które umożliwiają kombinowane przewozy cargo oraz, eliminowanie silników spalinowych zastępowanych stopniowo silnikami elektrycznymi UE chce ograniczyć emisję CO2 o 60% w stosunku do roku 1990. Infrastruktura TEN-T ma być z założenia energooszczędna, wydolna i nieniszcząca środowiska naturalnego. Korytarz transportowy tworzony jest dla dalekobieżnego transportu towarów z użyciem zaawansowanych technologii i współmodalności w celu osiągnięcia modalności energetycznej i zmniejszenia negatywnego wpływu na 6
środowisko definiuje UE. Współmodalność ma na celu wykorzystanie uzupełniających się najmniej szkodliwych dla środowiska środku transportu. Strategiczne punkty korytarza powinny być wyposażone w odpowiednią infrastrukturę punktową oraz stacje zasilania eko-paliwami. W celu wsparcia koncepcji zielonych korytarzy został stworzony w ramach Komisji Europejskiej projekt Supergreen. Został powołany na lata 2010-2013 z budżetem 3,5mln euro 5. Głównym założeniem KE jest wypracowanie podstawowych wskaźników transportowego zazielenienia przy pomocy dziewięciu korytarzy 6. Jest nim m.in. Jedwabny szlak czyli korytarz nr 9 (Mapa. 5), jako jedyny przechodzący przez Polskę przy wykorzystaniu sieci kolei dużych prędkości Y-grec a wiodący do Szanghaju. Mapa 5. Przebieg Jedwabnego szlaku Źródło: http://bi.gazeta.pl/im/3/2939/m2939523.jpg z dnia 05.01.2012; mapa pochodzi z art. M. Kruczkowska, Ciężarówki wyjechały na Jedwabny Szlak z dnia 05.01.2012 za: http://gospodarka.gazeta.pl/gospodarka/1,33181,2940034.html?skad=rss z dnia 05.01.2012 Podsumowanie W dobie rozwoju transportu, spedycji i logistyki konieczność rozbudowy infrastruktury, jej modernizacja i przystosowanie do panujących standardów są oczywiste. Rozwój sieci korytarzy w Europie ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa, skrócenie czasu transportu, zmniejszenie kosztów, ograniczenie negatywnego wpływu na śro- 5 http://www.transport.gov.pl/2-48203f1e24e2f-1792892-p_1.htm z dnia 20.07.2010 6 http://edroga.pl/drogi-i-mosty/inne/4697-zielone-korytarze-w-systemie-transportowym-europy z dnia 26.09.2011 7
dowisko oraz wykorzystanie naturalnych walorów geograficznych tj. rzeki, wody stojące. Unia, która chce rozbudować wewnątrz europejską sieć transportową, jak i Polska, której infrastruktura znajduje się na bardzo słabym poziomie w odniesieniu do innych, bardziej rozwiniętych krajów europejskich mogą czerpać pożądane i wymienione wyżej korzyści płynące z wdrożenia w życie projektu TEN-T. Naszym zdaniem trzeba maksymalnie wykorzystać fundusze jakie proponuje nam Unia Europejska. Jednocześnie należy przestrzegać wszystkich wytycznych Komisji Europejskiej w zakresie polityki transportowej. Bibiografia: 1. Gazeta transportowa 44(962)/2011 2. http://ec.europa.eu/transport/infrastructure/index_en.htm 3. http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,72937,10555406,budowa_s8 poludniowej_ obwodnicy_lodzi rozpoczeta.html 4. http://pl.wikipedia.org/wiki/droga_ekspresowa_s8_%28polska%29 5. http://pl.wikipedia.org/wiki/linia_szybkiej_kolei_y 6. http://www.forbes.pl/artykuly/sekcje/aktualnosci/grabarczyk--22-mld-zlna-szybka-kolej-w-polsce,17122,1 7. http://www.plk-inwestycje.pl/mapa/ 8. ppwl.lodzkie.pl/zalacznik/id/1 9. http://kurierkolejowy.eu/aktualnosci/5605/y-trafil-na-mape-ten-t.html 10.http://www.wiadomosci24.pl/artykul/polska_dostaje_skrzydel_8211_bij my_rekordy_w_lotnictwie_23415.html Opracowali: Grabarczyk Piotr Klepczarek Bartłomiej Uni Logistics Team 8