KONTRAKTY WALUTOWE -1-
KONTRAKTY WALUTOWE Dział Rozwoju Rynku Terminowego GPW pochodne@gpw.pl -2-
Inwestorzy indywidualni Inwestorzy indywidualni Instytucje finansowe Instytucje finansowe RYNEK WALUTOWY FOREIGN EXCHANGE (FX) Rynek walutowy (FX) OTC REGULOWANY Rynek międzybankowy Platformy FOREX/ECN Giełdy -3-
RYNEK WALUTOWY Podstawowe funkcje rynku FX: Miejsce wymiany waluty jednego kraju na walutę innego kraju Umożliwia zabezpieczenie się przed ryzykiem walutowym -4-
RYNEK WALUTOWY Sprzedaż i zyski firmy, a także jej strategia uzależnione są od kursów walutowych -5-
RYNEK WALUTOWY PRZYKŁAD Firma ABC handluje cytrusami. Towar sprowadzany jest z Ekwadoru. Zamówiono dostawę cytrusów o łącznej wartości 100.000 USD. Oczekiwana marża sprzedaży wynosi 3%. Termin dostawy cytrusów 1 miesiąc Termin płatności 60 dni od dnia dostawy Dzisiejszy kurs spot USD/PLN: 3,0350 Finansowanie w PLN = 3M WIBOR + 3,5% p.a. -6-
RYNEK WALUTOWY PRZYKŁAD Co może zrobić firma ABC? A. Nie zabezpieczać się B. Kupić dzisiaj USD i zrobić lokatę na 90 dni C. Zabezpieczyć kurs kontraktem terminowym -7-
RYNEK WALUTOWY PRZYKŁAD A. Brak zabezpieczenia (marża 3% to 9 groszy na USD/PLN) strata strata strata strata strata 4 1 3 5 2 Legenda: zysk 6 zysk umowa Nr umowy 90 dni 9 groszy marży płatność -8-
RYNEK WALUTOWY PRZYKŁAD B. Zakup dzisiaj USD i zrobienie lokaty na 90 dni 1. Zamrożenie kapitału obrotowego spółki jest mało efektywne z punktu widzenia zarządzania. 2. Kalkulacja: Kurs USD/PLN = 3,0350 Zaciągnięcie kredytu = 303,500 PLN Zakup USD = 100.000 USD x 3,0350 = 303.500 PLN Koszt finansowania na 90 dni = 3M WIBOR + 3,5% p.a. Odsetki = 303,500 PLN x (2,7% + 3,5%)* 90 dni/365 = 4 640 PLN Lokata w banku = 100.000 USD * 0,1% p.a. * 90/365 = 24,65 USD Faktyczny kurs zakupu USD = 3,0806 Ile wynoszą punkty swapowe? => 3,0806 3,0350 = 456 pipsów -9-
RYNEK WALUTOWY PRZYKŁAD C. Zabezpieczenie kursu kontraktem terminowym Co zrobi Bank? Zaciągnie kredyt w PLN po 3M WIBOR (2,7% p.a.) Kupi walutę na rynku spot Ulokuje USD w banku zagranicznym po stawce 3M LIBID (0,2% p.a.) Kurs terminowy = Spot x (1 + % PLN x T/365) (1 + % USD x T/365) = 3,0537 UWAGA OGÓLNA Zakup waluty na rachunek jest nieefektywne i nieopłacalne (3,0806). Bank na rynku międzybankowym zrobi to taniej (3,0537). -10-
RYNEK WALUTOWY DEFINICJE Kurs spot kurs natychmiastowy (D+2), po której jedna waluta wymieniana jest na drugą walutę. Kurs terminowy kurs, po której jedna waluta wymieniana jest na drugą walutę w określonym momencie w przyszłości po z góry znanym kursie. Punkty swapowe różnica między kursem terminowym, a kursem natychmiastowym spot. WZÓR OGÓLNY Kurs terminowy = Spot + punkty swapowe (KURS FUTURES) -11-
RYNEK WALUTOWY DEFINICJE Waluta bazowa waluta odniesienia, dla innej waluty. W kwotowaniu zawsze wymieniana jako pierwsza. Waluta kwotowana druga waluta w kwotowaniu. USD/PLN GBP/USD EUR/GBP EUR/CHF USD/JPY CAD/USD JPY/PLN HUF/PLN -12-
RYNEK WALUTOWY KURS SPOT USD/PLN 3,1356 6 pipsów 56 pipsów 3 figury duża figura -13-
Kontrakty walutowe (FX futures) -14-
Kontrakt terminowy FX futures to: Umowa między 2 stronami (strony są zobligowane do wywiązania się z zobowiązań) Dzisiaj ustalamy: kurs wymiany waluty (np. USD/PLN) datę rozliczenia -15-
CZYM HANDLUJEMY? UWAGA: Kurs kontraktu walutowego (FX futures) podąża za kursem waluty bazowej. jednakże Inwestorzy handlują kontraktami FX futures po kursie terminowym, a nie kursie spot. Z upływem czasu kurs terminowy i spot zbliżają się, by w dniu wygaśnięcia zrównać się ze sobą. -16-
KURS TERMINOWY I SPOT USD/PLN Kurs SPOT Kurs FUTURES 3,7000 3,6000 3,5000 3,4000 3,3000 989 punktów swapowych 0 punktów swapowych Wygaśnięcie kontraktu 3,2000 3,1000 3,0000 2,9000 2,8000 1426 punktów swapowych Różnica pomiędzy kursami to punkty swapowe 408 punktów swapowych 2,7000-17-
MIESIĄCE WYKONANIA F15 G15 H15 J15 K15 M15 U15 Z14 Z15 DZISIAJ 4 serie (mar, cze, wrz, gru) + dodatkowe 2 miesięczne -18-
NAZEWNICTWO KONTRAKTÓW F XYZ k rr Futures Nazwa instrumentu bazowego: USD, EUR, CHF FUSDZ14 Miesiąc wygaśnięcia: Miesiąc styczeń Kod (k) Luty G marzec H kwiecień J maj K czerwiec M lipiec N sierpień Q wrzesień U październik V listopad X grudzień Z F rok wykonania -19-
Pary walutowe (FX futures) -20-
PARY WALUT Krajowy rynek międzybankowy (FX): Ponad 95% transakcji to pary walut EUR/PLN i USD/PLN 90% transakcji zawieranych jest w godzinach 8:45 17:00 Oferta Giełdy wpasowana do ekosystemu rynkowego USD/PLN EUR/PLN CHF/PLN -21-
STANDARD KONTRAKTÓW Standard kontraktu: Wielkość kontraktu: Kwotowanie: Ostateczne rozliczenie: 1.000 jednostek waluty za 100 jednostek Fixing NBP USD/PLN EUR/PLN CHF/PLN -22-
STANDARD KONTRAKTÓW USD/PLN 1 kontrakt na USD/PLN to: 1.000 USD Przykładowy kurs: 100 j. x 3,0745 = 307,45 Wartość kontraktu: 307,45 x 10 = 3.074,50 zł -23-
Depozyty zabezpieczające -24-
DEPOZYTY ZABEZPIECZAJĄCE Służą zabezpieczeniu zobowiązań kupującego/sprzedającego Zabezpieczamy ryzyko dziennej zmiany ceny kontraktu Proces bieżących rozrachunków rynkowych równanie do rynku dokonywany jest ok. 19:45 Wielkość depozytów wyznacza izba rozliczeniowa Wielkość depozytów publikowana jest na stronie internetowej www.kdpwccp.pl Przed zawarciem transakcji inwestor wpłaca depozyt na rachunek w Domu Maklerskim -25-
DEPOZYTY ZABEZPIECZAJĄCE CCP DM FUSDU14 5,00 154,24 6,00 185,09 Źródło: www.gpwtrader.pl -26-
DEPOZYTY ZABEZPIECZAJĄCE Poziom depozytu wstępnego 120% (wpłacanego w Domu Maklerskim) 185,09 zł 6% wartości kontraktu Poziom depozytu minimalnego 100% (musimy go utrzymywać na rachunku) 154,24 zł Strefa, w której następuje wezwanie inwestora przez Dom Maklerski do uzupełnienia depozytu lub pozycja zostaje zamknięta 5% wartości kontraktu -27-
PRZYKŁAD Pozycja DŁUGA Pozycja KRÓTKA Początek dnia (USD/PLN) Kurs kontraktu 307,45 Pozycja + 100 kontraktów - 100 kontraktów Depozyt wstępny 6% Koniec dnia (USD/PLN) Wynik po sesji Wartość rachunku Depozyt na D+1 Zysk 3.100 zł (310,55 307,45) x 100 21.547 zł 18.447 (depozyt) + 3.100 (zysk) 18.447 zł 18.447 zł = 3.074,50 * 100 * 6% Kurs kontraktu 310,55 18.633 zł 18.633 zł = 310,55 * 100 * 6% Strata 3.100 zł (307,45 310,55) x 100 15.347 zł 18.447 (depozyt) 3.100 (strata) Wyrównanie depozytu Środki do dyspozycji Pobranie 186 zł 2.914 zł 21.547 zł 18.633 zł (depozyt) Wezwanie do dopłaty 3.286 zł lub zamknięcie pozycji -28-
Obrót giełdowy (FX futures) -29-
FAZY RYNKU I RODZAJE ZLECEŃ PRZED OTWARCIEM NOTOWANIA CIĄGŁE 200 kontraktów TR. PAKIETOWE 8:30 8:45 8:45 17:05 17:20 Dostępne typy zleceń: Limit, STOP Loss, STOP Limit, PEG (zmienny limit realizacji), PCR (po cenie rynkowej), PKC (po każdej cenie), D (na dzień bieżący), WNF (ważne na fixing), WDD (ważne do oznaczonego dnia), WDA (ważne na czas nieoznaczony), WDC (ważne do określonego czasu), WIA (wykonaj i anuluj), MMW (minimalna wielkość wykonania), WLA (wykonaj lub anuluj), WUJ (wielkość ujawniona) -30-
DZIENNY KURS ROZLICZENIOWY Dzienny Kurs Rozliczeniowy (DKR) kurs, po którym na koniec sesji: wyceniane są otwarte pozycje w kontraktach naliczane są zyski i straty wyznaczane są depozyty zabezpieczające Za DKR przyjmuje się kurs zamknięcia kontraktów danej serii. WYZNACZANIE DKR po 17:05-31-
OSTATECZNY KURS ROZLICZENIOWY Ostateczny Kurs Rozliczeniowy (OKR) kurs ustalany w dniu wygaśnięcia kontraktów w celu dokonania ostatecznego rozliczenia pieniężnego. OKR wyliczany jest w oparciu o fixing NBP z dnia wygaśnięcia kontraktów: OKR = fixing NBP * 100 jedn. 10:30 WYGASANIE -32-
KONTRAKTY WALUTOWE Jagoda Skoniecka FX trader mbank -33-
RYNEK WALUTOWY WARSZTAT FX TRADERA NA RYNKU MIĘDZYBANKOWYM Ogólne rozpoznanie rynku Analiza globalnej sytuacji makroekonomicznej Analiza szerokiego rynku walutowego, stopy procentowej, akcji, towarów Analiza techniczna Bieżąca ocena sytuacji na rynku Publikacja danych makroekonomicznych Identyfikacja obecnych trendów na rynku Rozpoznanie nastrojów na rynku Monitoring bieżących wiadomości i wydarzeń (decyzje/konferencje banków centralnych, aktualności polityczno-ekonomiczne, decyzje agencji ratingowych, wydarzenia kryzysowe, itp.) Zarządzanie portfelem kontraktów FX futures Analiza scenariuszy rynkowych Hedge (zabezpieczanie ryzyka zmiany kursu walutowego, stóp procentowych) portfela kontraktów FX futures -34-
RYNEK WALUTOWY DETERMINANTY KURSÓW WALUTOWYCH Sytuacja geopolityczna Oczekiwania inwestorów PKB Czynniki polityczne Inflacja Realne stopy procentowe Bezrobocie Decyzje agencji ratingowych Polityka gospodarcza -35-
RYNEK WALUTOWY ROLA ANIMATORA NA RYNKU KONTRAKTÓW FX FUTURES Dostarczanie płynności: Obowiązkowy czas obecności animatora na rynku min. 80% czasu trwania sesji (w praktyce mbank 95%) Liczba kontraktów w zleceniu nie mniejsza niż 250 kontraktów (w praktyce 1000 kontraktów czyli min. 1 milion waluty) Możliwie niskie spready zależne od daty wygaśnięcia kontraktów (spread mbanku od 20 pipsów na najkrótszych kontraktach) Elastyczność spreadu spread zależny od płynności na rynku FX spot i swap, nastrojów na rynku -36-
Dane za rok 2013 Źródło: KNF Rynek FOREX (platformy) 19% aktywnych inwestorów korzystających z platform internetowych rynku FOREX osiągnęło zysk Kontrakty walutowe (GPW) Źródło: KDPW_CCP *wynik bez uwzględnienia prowizji maklerskiej 53%* inwestorów handlujących giełdowymi kontraktami walutowymi (FX) futures osiągnęło zysk -37-
NAJWYŻSZA JAKOŚĆ 5* Najlepszy model rynkowy Baza oszczędności Zasady fair play Wyważona dźwignia Bezpieczeństwo -38-
MODELE RYNKOWE Platforma FOREX Transakcje wyłącznie między klientem, a właścicielem platformy. Konflikt interesów. Platforma GPW 3 FOREX min. 20 p. Dla pary USD/PLN -39-
MODELE RYNKOWE Model ECN Platforma GPW Transakcje między klientem, a market makerem. Brak konfliktu interesów. 2 ECN min. 6 p. 3 FOREX min. 20 p. Dla pary USD/PLN -40-
MODELE RYNKOWE 1 Platforma GPW Transakcje zawierane między wszystkimi uczestnikami rynku Brak konfliktu interesów Wgląd w pełen arkusz zleceń Transakcje pakietowe min. spread do 1 pipsa 2 ECN min. 6 p. 3 FOREX min. 20 p. Dla pary USD/PLN -41-
BAZA OSZCZĘDNOŚCI Czy znasz: Prawdziwe koszty utrzymywania pozycji długiej? USD/PLN Czy wiesz: Jakie profity przynosi utrzymywanie pozycji krótkiej? Punkty swapowe kontrakty futures vs. Rolowanie pozycji platformy FOREX/ECN -42-
BAZA OSZCZĘDNOŚCI Futures = spot + punkty swapowe USD/PLN DŁUGA KRÓTKA PUNKTY SPWAPOWE KOSZT PRZYCHÓD Dla FX futures animator (mbank) liczy punkty swapowe na podstawie ŚRODKÓW krzywych stóp procentowych z rynku międzybankowego. Rolowanie pozycji przez platformy FOREX/ECN wylicza się ze stawek BID/OFFER stóp procentowych + MARŻA. -43-
BAZA OSZCZĘDNOŚCI Utrzymanie pozycji 100.000 USD Pozycja długa USD/PLN - KOSZT Pozycja krótka USD/PLN - PRZYCHÓD Liczba dni mbank Platformy* Różnica: mbank Platformy* Różnica: 1-16,6 PLN -34,1 PLN -17,5 PLN 16,6 PLN 8,8 PLN 7,8 PLN 3-49,8 PLN -102,4 PLN -52,6 PLN 49,8 PLN 26,3 PLN 23,5 PLN 7-116,2 PLN -239,0 PLN -122,8 PLN 116,2 PLN 61,3 PLN 54,9 PLN 10-166,0 PLN -341,4 PLN -175,4 PLN 166,0 PLN 87,5 PLN 78,5 PLN 30-498,0 PLN -1 024,2 PLN -526,2 PLN 498,0 PLN 262,6 PLN 235,4 PLN 60-996,0 PLN -2 048,4 PLN -1 052,4 PLN 996,0 PLN 525,3 PLN 470,7 PLN 90-1 494,0 PLN -3 072,6 PLN -1 578,6 PLN 1 494,0 PLN 787,9 PLN 706,1 PLN 180-2 988,0 PLN -6 145,3 PLN -3 157,3 PLN 2 988,0 PLN 1 575,8 PLN 1 412,2 PLN 360-5 976,0 PLN -12 290,5 PLN -6 314,5 PLN 5 976,0 PLN 3 151,7 PLN 2 824,3 PLN Koszty x 2 ½ przychodu -44-
BAZA OSZCZĘDNOŚCI Punkty swapowe FX futures vs. rolowanie pozycji USD/PLN (platformy) * Wynik na podstawie danych z 17 IV 2014r. - średnia arytmetyczna 10 platform FOREX i ECN Koszty/przychody utrzymywania pozycji 100.000 USD 12 000 PLN 10 000 PLN 8 000 PLN 6 000 PLN 4 000 PLN 2 000 PLN 0 PLN 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Liczba miesięcy utrzymywania pozycji długiej/krótkiej 100.000 USD -45-
ZASADY FAIR PLAY Platforma: REKWOTOWANIA Czyli ponowne zapytanie o cenę dla niezrealizowanej wcześniej transakcji NOCNE STOP LOSSY Brak płynności na PLN po 22:00 częstą przyczyną łapania stop-loss a ZMIANA DŹWIGNI Uzależniona od wielkości otwartej pozycji może skutkować stop-loss em GPW - - - ECN - Wzrost spreadu x 10 - FOREX Wzrost spreadu x 5 Zmiana z 200 do 5-46-
WYWAŻONA DŹWIGNIA Jednym z najczęstszym błędów inwestorów jest używanie zbyt wysokiej dźwigni finansowej. Platforma: MAX. DŹWIGNIA dla kontraktów USD/PLN Equity/margin Likwidacja pozycji zmiana kursu USD/PLN o: GPW x 20 83% 255 pipsów (0,85%) ECN x 100 80% 60 pipsów (0,20%) FOREX x 200 30% 105 pipsów (0,35%) -47-
ŚREDNI SPREAD GODZINOWY NA JEDNEJ Z PLATFORM ECN 4,2380 pipsy 80 70 60 50 78 71 73 62 62 66 55 EUR/PLN Dane za okres 8-31 VII 2013r. 0:00 9:00 9:00 17:00 17:00 24:00 42 75 80 40 31 32 35 30 20 24 9:00 17:00 90% obrotu na rynku międzybankowym w Polsce 15 24 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Źródło: obliczenia własne -48-
ŚREDNI SPREAD GODZINOWY NA KONTRAKCIE FUTURES 3,2113 pipsy 20 USD/PLN Dane za okres od 1 do 31 VII 2013r. 18 16 14 13,6 13,9 13,6 13,3 14,5 12 12,1 12,3 12,6 10 średni spread = 13,2 pipsa Okres: 1-31 VII 2013r. 8 9:00-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-15:00 15:00-16:00 16:00-17:00-49-
BEZPIECZEŃSTWO Pełna przejrzystość rynku Dostęp wszystkich uczestników na równych prawach Wgląd w arkusz zleceń, wartość obrotów, LOP Wygasanie kontraktów w oparciu o uznany benchmark Zachowanie pełnej anonimowości inwestorów Ryzyko rozliczeń ograniczone do minimum Depozyty (dźwignia finansowa) ustala i kontroluje KDPW_CCP Zastosowanie metodologii SPAN będącej światowym standardem Gwarantowanie rozliczeń (fundusz + kapitał własny KDPW_CCP) Natychmiastowe informowanie klienta o braku depozytu Stała wysokość depozytów niezależnie od wielkości LOP Depozyt jako gotówka lub portfel pap. wartościowych -50-
KONTRAKTY WALUTOWE Grzegorz Zalewski Ekspert DM BOŚ -51-
NAJPOPULARNIEJSZA PARA WALUT USD/PLN Udział w obrocie: Stan w marcu 2014 88% Średni spread: Kontrakt FUSDH14 w 1Q 14 Handel 8:45 17:00 12,6 pipsa -52-
WOLUMEN OBROTU CHF EUR USD 3 000 000 2 500 000 Październik 2014 Wolumen 1,84 Mio 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 (paź) -53-
LICZBA OTWARTYCH POZYCJI 60 000 CHF EUR USD Październik 2014 LOP > 54K 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 (paź) -54-
USDPLN = 24 H? -55-
Jak analizować rynek? Dane kontraktów czy może spot? -56-
Spot kontra futures FUTURES SPOT -57-
Luki na rynku walutowych kontraktów terminowych Koszmar tradera luka podczas otwarcia sesji, dużo ponad przyjęte założenia/oczekiwania -58-
Średnia wartość luki na FUSD 2010 2014 = 11,40 PLN; Max = 142,7 PLN Tylko 2014 = 5,41 PLN; Max = 42,6 PLN Luka/depozyt (2014) = ok. 30% Średnia luka/rozpiętość notowań (2014) = 38% -59-
Częstość FX FUTURES Rozkład wartości luki na FUSD 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Histogram Częstość Łączna wartość % 120,00% 100,00% 80,00% 60,00% 40,00% 20,00% 0,00% Zbiór danych (koszyk) -60-
Rozwiązania Zlecenia stop z (szerokim) limitem Znajomość wielkości ryzyka (luki) Monitorowanie strategii Monitorowanie zmienności rynku PLAN! -61-
Trading na walutach: sztuka czy rzemiosło? Bruce Kovner Przede wszystkim na każdej walucie mamy poziomy alarmowe. Jeśli jakaś waluta przekroczy wcześniej wyznaczony poziom, moi ludzie mają obowiązek dzwonić do mnie. Powiedziałem im żartem, że mają prawo zadzwonić do mnie w nocy tylko dwa razy do roku. [ ] Przynajmniej raz w tygodniu opracowujemy scenariusz zachowań dla każdej z walut. Określamy poziomy i obszary, których oczekujemy dla danego rynku, i działania, jakie należy podjąć, jeśli zostaną one przekroczone. -62-
Dziękujemy za uwagę -63-