B. Ganczuk, B. Szutka, A. Żałobnik Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży wydawniczej JEL Classification: G00 Słowa kluczowe: metoda zmian proporcjonalnych, metoda procentu od sprzedaży, analiza wskaźnikowa. Streszczenie: Przedstawienie prognozowanych przychodów ze sprzedaży oraz bilansu pro forma na przykładzie przedsiębiorstw z branży wydawniczej. Dokonanie analizy wskaźnikowej z uwzględnieniem danych finansowych wybranych przedsiębiorstw.
1. Wstęp Tematem pracy jest oszacowanie prognozy sprzedaży dla trzech przedsiębiorstw z tej samej branży, ale o innym profilu działalności. Analizowane spółki działają w branży wydawniczej i zajmują się odpowiednio: - wydawaniem książek o tematyce muzycznej (kod PKD 5811), - wydawaniem gazet (kod PKD 5813), - wydawaniem czasopism o tematyce budowlanej i architektonicznej (kod PKD 5814). Poziom sprzedaży w przedsiębiorstwach uzależniony jest od kondycji rynku wydawniczego. Osiągane przychody nie charakteryzują się sezonowością. Osiągany zysk operacyjny ma charakter stabilny. Analizowane przedsiębiorstwa nie wyróżniają się innowacyjnością na tle branży, a ich produkty mają raczej charakter przeciętny. 1 2. Metoda prognozowania sprzedaży i przygotowania sprawozdania pro forma. Sporządzając sprawozdanie pro forma posłużono się metodą zmian proporcjonalnych, która zakłada, że wartości liczbowe aktywów oraz niektórych pasywów zmieniają się wprost proporcjonalnie do wartości sprzedaży. Składniki zmieniają się o taki sam procent o jaki zmienia się sprzedaż- metoda procentowej sprzedaży. Jest to metoda analityczna, ponieważ na bazie odpowiednich wskaźników finansowych w całkowitej sprzedaży danego roku ustalane są poziomy tych zmiennych w przyszłych okresach. Następnie poziomy tych zmiennych wprowadza się do prognozowanych sprawozdań finansowych. 2 Aby skorzystać z tej metody należy założyć, że: 3 zostanie zachowana stała struktura pozycji bilansowych, dla bazowych sprawozdań wartości z bilansu i RZiS są optymalne. 1 Wywiady diagnostyczne przedsiębiorstw z branży wydawniczej. 2 W. Pluta, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2003, s. 143-145. 3 Ibidem.
3. Analiza sprawozdań finansowych Spółek. Posługując się danymi finansowymi sprawdzono jak kształtowała się sprzedaż w wybranych przedsiębiorstwach w ostatnich dwóch latach. Tabela 1 Poziom sprzedaży wybranych przedsiębiorstw w latach 2010-2011 Sprzedaż w latach (w tys. PLN) Wydawnictwo 2010 2011 spadek/wzrost(%) książek 10 340, 47 9 933, 50-3,94 czasopism 167 086, 05 173 129, 07 3,62 gazet 26 790, 16 25 646, 99-4,27 Źródło: Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe wybranych Spółek za rok 2011. Szacując poziom sprzedaży w kolejnym roku należy zasugerować się historycznymi sprawozdaniami oraz sytuacją w branży wydawniczej. Rynek ten z roku na rok osiąga coraz słabsze wyniki. Postęp technologiczny oraz dostęp do informacji poprzez internet znacząco utrudnia rozwój branży wydawniczej. Zmniejsza się zainteresowanie książkami, gazetami oraz czasopismami w formie wydruku. 4 Wiąże się to z dodatkowymi kosztami związanymi z zakupem. Z uwagi na to, że istnieje możliwość darmowego korzystania z literatury online oraz bieżące śledzenie informacji poprzez kanały elektroniczne zakup papierowej książki czy czasopisma musi być odpowiednio umotywowany. 4. Prognoza sprzedaży. Z uwagi na trudną sytuację branży oraz spadek sprzedaży w przypadku Spółek wydających książki i gazety założono, że przychody w tych Spółkach spadną o 5%. W wydawnictwie czasopism oszacowano wzrost przychodów o 3%, powodem szacowania wzrostu jest specyficzny charakter czasopism o tematyce, która powinna interesować społeczeństwo. Z uwagi na trudny rynek przychody mogą być niższe w stosunku do roku ubiegłego. 4 http://www.serfin.pl/5465,rynek-wydawniczy-przezywa-prawdziwy-kryzys/
Przepływy pieniężne oszacowane na podstawie danych archiwalnych będą kształtowały się w sposób przedstawiony w tabeli. Tabela 2 Prognozowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych na kolejny rok. wydawnictwo książek wydawnictwo gazet wydawnictwo czasopism prognoza prognoza prognoza 2011 g za rok 2011 g za rok 2011 g za rok CR 9933,50 9436,82 25646,99 24364,64 173129,07 178322,94 -CE 9181,14 8722,08 22567,07 21438,72 167370,09 172391,19 -NCE 240,53 228,50 241,08 229,02 8529,70 8785,59 EBIT 511,83 486,24 2838,84 2696,90-2770,72-2853,84 NOPAD 414,58 393,85 2299,46 2184,49 0,00 0,00 +NCE -5% -5% 3% 240,53 228,50 241,08 229,02 8529,70 8785,59 -deltanwc -1311,34-1245,77 1723,34 1637,17-5760,44-5933,25 -CAPEX 1401,73 1331,64 2596,67 2466,84 87446,63 90070,03 FCF -2713,06-2577,41-873,33-829,66-93207,06-96003,28 EBT 39,99 37,99 1620,61 1539,58-11686,87-12037,47 ZN 32,39 30,77 1312,70 1247,06-11686,87-12037,47 Źródło: Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe wybranych Spółek za rok 2011. Przy pomocy metody procentu od sprzedaży sporządzono również dla spółek sprawozdania finansowe pro forma. Tabela 3 Prognozowany bilans wydawnictwa książek. Aktywa dane w tys.pln Pasywa 1161,20 AT 1103,14 3785,35 E 3596,08 2613,42 zapasy 2482,75 0,00 D 0,00 1401,67 należności 1331,59 1608,85 ZwD 1528,41 217,91 śr. pieniężne 207,01 5394,19 5124,48 5394,19 5124,48 Źródło: Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe wydawnictwa książek za rok 2011 Tabela 4 Prognozowany bilans wydawnictwa gazet. Aktywa Pasywa 2355,60 AT 2237,82 7499,10 E 7124,15 1232,83 zapasy 1171,19 2528,40 D 2401,98 3418,66 należności 3247,72 3383,74 ZwD 3214,56 6404,16 śr. pieniężne 6083,95 13411,25 12740,68 13411,25 12740,68 Źródło: Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe wydawnictwa gazet za rok 2011
Tabela 5 Prognozowany bilans wydawnictwa czasopism. Aktywa Pasyw a 78916,93 AT 81284,44 46952,81 E 48361,40 1814,59 zapasy 1869,03 25200,00 D 25956,00 31914,94 należności 32872,39 42761,11 ZwD 44043,95 2267,46 śr. pieniężne 2335,48 114913,92 118361,34 114913,92 118361,34 Źródło: Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe wydawnictwa czasopism za rok 2011 5. Analiza wskaźnikowa Na podstawie sprawozdań za rok 2011 oraz prognozowanych na rok przyszły dokonano analizy finansowej wybranych spółek posługując się pewnymi wskaźnikami: 5 (1) wskaźnik płynności bieżącej= aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe (2) wskaźnik ogólnego zadłużenia= zobowiązania ogółem/pasywa (3) wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym= kapitał własny/aktywa trwałe (4) cykl operacyjny= cykl konwersji należności+ cykl konwersji zapasów Wybrana metoda prognozowania sprzedaży zakłada, że przedsiębiorstwa osiągną ten sam poziom wskaźników w prognozowanym okresie co w roku poprzednim. Tabela 6 Wskaźniki finansowe w wydawnictwach Wskaźniki w. książek w. gazet w. czasopism (1) 2,63 3,27 0,84 (2) 0,30 0,44 0,59 (3) 2,95 3,20 0,65 (4) 124 65 77 Źródło: Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe wybranych Spółek za rok 2011. (1)Wskaźnik płynności pokazuje czy w przypadku upłynnienia zapasów, ściągnięcia należności oraz dodaniu do tego gotówki dana Spółka jest w stanie spłacić swoje bieżące zobowiązania. Poziom tego wskaźnika nie powinien być mniejszy od 1. W zależności od jakości zapasów oraz możliwością ściągnięcia należności poziom tego wskaźnika powinien być dostosowany do działalności przedsiębiorstwa. 6 Zachowany poziom wskaźnika ma przedsiębiorstwo wydające książki i gazety, natomiast wydawnictwo czasopism na dany moment nie jest w stanie spłacić swoich zobowiązań z aktywów obrotowych. Powodem jest zbyt wysoki poziom zobowiązań w stosunku do poziomu aktywów bieżących. (2)Wskaźnik ogólnego zadłużenia pokazuje w jaki sposób finansowany jest 5 J. Tuczko, Zrozumied finanse, Difin, Warszawa 2013, s. 250-272. 6 M. Sierpińska, T. Jachna, Ocena Przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa 2002, s. 79-82.
majątek przedsiębiorstwa. Zbyt wysoki poziom tego wskaźnika może oznaczać, że przedsiębiorstwo utraci zdolność do zwrotu zobowiązań. Optymalny poziom tego wskaźnika oscyluje w przedziale 0,57-0,67. Wydawnictwo książek i gazet ma niski poziom wskaźnika zadłużenia, co oznacza, że firmy są silne finansowo i bez problemu finansują bieżącą działalność przy pomocy własnego majątku. Spółka wydająca czasopisma zanotowała na koniec 2011r nieco wyższy niż akceptowalny poziom wskaźnika zadłużenia. 7 Oznacza to, że działalność wydawnictwa finansowana jest głównie kapitałem zewnętrznym. Wykres 1 Struktura kapitału w spółkach. 100% 100% 80% 75% 65% 60% 40% 25% 35% 20% 0 0% wydawnictwo książek wydawnictwo gazet wydawnictwo czasopism E D Źródło: Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe wybranych Spółek za rok 2011. (3)Kolejny wskaźnik wskazuje na strukturę bilansu i na zachowanie złotej reguły bilansowej. Najlepiej jest, kiedy kapitały własne pokrywają w całości aktywa trwałe przedsiębiorstwa. Wynika to z tego, że majątek stały jest trudno upłynnić. 8 W przypadku wydawnictwa książek i gazet została zachowana złota reguła. Gorzej jest w wydawnictwie czasopism, gdzie kapitały własne nie pokrywają aktywów trwałych. Jednym z powodów takiej sytuacji jest generowanie straty co wpływa na obniżenie poziomu kapitałów własnych. (4)Wskaźnik CO wskazuje przez jaki czas Spółka musi sama finansować swoją działalność, jak długo firma przetrzymuje zapasy i czeka na spływ należności. Optymalny poziom CO zależy od branży i nie jest sztywno określony. Wśród wybranych przedsiębiorstw najwyższy poziom cyklu operacyjnego osiągnęło wydawnictwo czasopism, co może oznaczać wydłużony poziom terminów płatności. Nie jest to korzystna sytuacja dla przedsiębiorstwa, w tym okresie musi ono samo finansować swoją działalność. 9 7 http://sindicator.net/baza_wiedzy/wskazniki_struktury_kapitalu_i_wyplacalnosci/wskaznik_ogolnego_zadluzenia 8 W. Szczęsny, Finanse firmy, C.H.BECK, Warszawa 2003, s. 230. 9 http://4business4you.com/finanse/analiza_finansowa/cykl-konwersji-gotowki-cykl-srodkow-pienieznych/
Spis tabel Tabela 1. Poziom sprzedaży wybranych przedsiębiorstw w latach 2010-2011 Tabela 2. Prognozowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych na kolejny rok. Tabela 3. Prognozowany bilans wydawnictwa książek. Tabela 4. Prognozowany bilans wydawnictwa gazet. Tabela 5. Prognozowany bilans wydawnictwa czasopism. Tabela 6. Wskaźniki finansowe w wydawnictwach Spis wykresów Wykres 1. Struktura kapitału w spółkach. Bibliografia: 1.W. Pluta, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2003. 2. G. Michalski, Strategie finansowe przedsiębiorstw, Oddk, Gdańsk 2009. 3. G. Michalski, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych, Oddk, Gdańsk 2008. 4. J. Tuczko, Zrozumieć finanse, Difin, Warszawa 2013. 5. M.Sierpińska, T.Jachna, Ocena Przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa 2002. 6. W. Szczęsny, Finanse firmy, C.H.BECK, Warszawa 2003. 7. Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe Spółki za rok 2010 i 2011. 8. Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe Spółki za rok 2010 i 2011. 9. Monitor Polski B, 2012. Sprawozdanie finansowe Spółki za rok 2010 i 2011. 10. http://www.serfin.pl/5465,rynek-wydawniczy-przezywa-prawdziwy-kryzys/ 11.http://sindicator.net/baza_wiedzy/wskazniki_struktury_kapitalu_i_wyplacalnosci/wskaznik_ogolne go_zadluzenia 12.http://4business4you.com/finanse/analiza_finansowa/cykl-konwersji-gotowki-cykl-srodkowpienieznych/
13. Wywiady diagnostyczne przedsiębiorstw z branży wydawniczej książki. 14. Wywiady diagnostyczne przedsiębiorstw z branży wydawniczej gazety. 15. Wywiady diagnostyczne przedsiębiorstw z branży wydawniczej czasopisma.