1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI dla Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego nr 1 w Radomsku Realizacja w cyklu 3-letnim w okresie od IX 2013 r. do VI 2016 r. Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (tekst jednolity Dz.U. z 1996r. Nr 67, poz. 329 z późn.zm.) 2. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51, poz.458 z późn. zm.) 3. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, art. 72 (ochrona praw dziecka) 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 11, poz. 114 z późn.zm.) 5. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. Nr 26, poz. 226) 6.Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi(dz.u.nr.147/2002,poz.1231 z późn.zmianami.) 7.Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U.Nr.24/2003 poz.198). 8.Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych(dz.u Nr.10/1996,poz.55) 9. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015r., poz. 1249) Program jest zgodny ze Statutem Szkoły i Programem Wychowawczym Szkoły. Na podstawie działań ewaluacyjnych i analizy dokumentacji szkoły ujawniają się następujące zadania priorytetowe: - zwiększenie poczucia bezpieczeństwa u uczniów na przerwach - położenie nacisku na wzmożenie działań wychowawczych w zakresie integrowania zespołów klasowych i identyfikowania podstawowych uczniów - doskonalenie umiejętności interpersonalnych w zakresie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów W związku z aktualnymi problemami pojawiającymi się w okresie adolescencji w skali ogólnopolskiej ( substancje psychoaktywne) należy zdiagnozować zakres zjawiska i wdrożyć działania profilaktyczne. Ogólny cel programu: rozwijanie kompetencji społecznych, kształtowanie zachowań prozdrowotnych oraz postaw ukierunkowanych na ochronę siebie przed ewentualnymi zagrożeniami.
2 Zastosowano następujące narzędzia badawcze: 1) Wywiad z rodzicami, uczniami, nauczycielami, pracownikami obsługi i administracji. 2) Obserwacja. 3) Analiza dokumentacji pracy wychowawczej szkoły. 4) Ankieta dotycząca ewentualnych zagrożeń (ryzykowne zachowania seksualne, agresja, uzależnienia, przemoc). Na podstawie podjętych działań zaobserwowano: 1) w grupie czynników ryzyka: - przejawy agresji czynnej i biernej w formie ośmieszania, wyzywania, popychania, izolowania, obmawiania - doznawanie przemocy w kontaktach z rówieśnikami - niską samoocenę u uczniów - funkcjonowanie stereotypów w myśleniu o substancjach psychoaktywnych i ich oddziaływaniu - respektowanie norm społecznych - opuszczanie zajęć szkolnych - deficyty umiejętności społecznych 2) w grupie czynników chroniących - pozytywną postawę grupy rówieśniczej jako wzór do naśladowania - prawidłowe rozumienie zagrożeń wynikających z podejmowania ryzykownych zachowań - więzy bliskości z rodzicami i odwoływanie się do nich oraz posiadanie przyjaciół - postrzeganie szkoły jako dobrego miejsca do nauki - przynależność do grupy rówieśniczej prezentującej prawidłową postawę moralną i społeczną - różnorodność zajęć pozalekcyjnych - propagowanie zasad savoir vivre u - budowanie autorytetów w odniesieniu do patronów szkół Odbiorcami Szkolnego programu profilaktycznego są uczniowie, ich rodzice oraz wszyscy nauczyciele i. W dokument wpisane zostały trzy poziomy działań profilaktycznych: 1) profilaktyka pierwszorzędowa (uprzedzająca), której celem jest promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnianie wieku inicjacji, a przez to zmniejszanie zasięgu zachowań ryzykownych
3 PROFILAKTYKA PROBLEMOWA Przeciwdziałanie agresji i przemocy Cel operacyjny Zadanie Adresaci/Sposób realizacji Modelowanie Przeprowadzenie Uczniowie/Metoda zachowań cyklu zajęć warsztatowonakierowanych poświęconych wykładowa-lekcje na empatię agresji i przemocy wychowawcze i konfrontowanie oraz badań się bez agresji ankietowych Nabycie przez wychowawców kompetencji do przeciwdziałania przemocy Nauka zasad bezpiecznego korzystania z internetu i reagowania w sytuacji cyberprzemocy Organizowanie debat i paneli dyskusyjnych Przygotowanie nauczycieli do podejmowania działań profilaktycznointerwencyjnych Przeprowadzenie cyklu zajęć edukacyjnych Nawiązanie współpracy z zespołem ds. przeciwdziałania przemocy MKRPA Szkolenie warsztatowe nauczycieli Uczniowie/ edukacyjne Wychowawcy i uczniowie/spotkania wewnątrzszkolne. Termin 2013/2014 2014/2015 2015/2016 Odpowiedzialni Wychowawcy realizatorzy zewnętrzni Doskonalenie umiejętności interpersonalnych w kontakcie z uczniem Doskonalenie umiejętności wychowawczych oraz rozwijanie kompetencji społecznych rodziców i propagowanie wiedzy z zakresu profilaktyki Rozwijanie kompetencji społecznoemocjonalnych Realizacja zajęć dotyczących kompetencji pedagogicznych nauczycieli Szkolenia w formie wykładowej Zajęcia grupowe dla uczniów Nauczyciele/ szkolenie o charakterze warsztatowowykładowym Rodzice/ wewnątrzszkolne Uczniowie psycholog, pedagog
4 Przeciwdziałanie uzależnieniom i innym zachowaniom problemowym Cel operacyjny Zadanie Adresaci/sposób realizacji Rozwijanie poczucia Realizacja programu Uczniowie/ własnej wartości, profilaktycznego nabywanie warsztatowoumiejętności wykładowe rozwiązywania problemów i odpowiedzialności za własne zdrowie Rozwijanie umiejętności psychologicznych i społecznych ( nauka stosowania technik relaksacyjnych oraz konstruktywnego rozwiązywania konfliktów) Uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających z mechanizmu uzależnień, przekazanie informacji na temat konsekwencji prawnych związanych z naruszeniem przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii Zapoznanie z procedurami szkolnymi w zakresie podejmowania szkolnej interwencji profilaktycznej Poszerzanie wiedzy na temat rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawanie wczesnych objawów używania środków i substancji Nauka stosowania technik relaksacyjnych w sposób efektywny, nabycie umiejętności asertywnego radzenia sobie w sytuacjach trudnych Zapoznanie z konsekwencjami wynikającymi z uzależnień. Profilaktyka w szkole. Przeprowadzenie cyklu zajęć poświęconych uzależnieniom Uczniowie/ Uczniowie/ Nauczyciele/ rodzice, uczniowie Nauczyciele,, uczniowie i rodzice / Termin Odpowiedzialni psycholog, nauczyciele, Wychowawcy, szkolni, realizatorzy zewnętrzni, nauczyciele, realizatorzy zewnętrzni szkolni szkolni
5 psychoaktywnych, a także suplementów diet i leków w celach inne niż medyczne oraz postępowania w tego typu przypadkach Włączanie w razie y w IPET działań z zakresu przeciwdziałania używania środków psychoaktywnych Profilaktyka w szkole Nauczyciele, rodzice, uczniowie Wychowawcy, nauczyciele, Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych Cel Zadanie Adresaci/Sposób realizacji Uświadomienie Moja płeć. Uczniowie/ młodzieży Wprowadzenie wykład niebezpieczeństw pojęcia wiążących się integralności z pochopną seksualnej decyzją oznaczającego o rozpoczęciu harmonijne współżycia połączenie płciowego i zachowań seksualnych z uczuciowością, systemem wartości, partnerstwem, poczuciem Dokonywanie racjonalnych wyborówautorefleksja. odpowiedzialności Uświadomienie zagrożeń płynących z podjęcia zbyt wczesnej inicjacji seksualnej Uczniowie/ wykłady Termin 2013/2014 2014/2015 2015/2016 Odpowiedzialni Wychowawcy, nauczyciele wychowania do życia w rodzinie
6 PRZEWIDYWANE EFEKTY PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ W RAMACH SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Efektem Szkolnego Programu Profilaktyki powinno być : 1. Poszerzenie wiedzy o tym, że : a) zażywanie środków psychoaktywnych pociąga za sobą skutki zdrowotne, społeczne i psychiczne, często nieodwracalne; b) problemy należy rozwiązywać, a nie ich unikać lub nie dostrzegać; c) agresja i przemoc niszczą kontakty międzyludzkie; d) stereotypy prowadzą do uprzedzeń; e) uczucia są niezwykle ważne; f) można atrakcyjnie i bezpiecznie spędzać czas wolny bez używek 2. Wykształcenie postaw prozdrowotnych. 3. Wykształcenie umiejętności : a) postrzegania siebie jako wartościowego człowieka; b) nawiązywania i utrzymywania kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi; c) konstruktywnego rozwiązywania konfliktów; d) asertywnych zachowań w sytuacjach nacisku grupowego; e) empatycznego kontaktu; FORMY EWALUACJI Analiza sytuacji wychowawczej szkoły. Ewaluacja będzie przebiegała etapami, po każdym roku szkolnym funkcjonowania programu. Program opracowały: Urszula Retyk, (Beata Ciupińska) Dorota Laks Milena Dobielska