OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Seminarium dyplomowe 09.21/k, 2, III Wydział Wydział Humanistyczny Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Kierunek Filologia polska Specjalność/specjalizacja podstawowa Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia Profil: ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Rok/semestr III 5, 6, Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Prof. zw. dr hab. Wojciech Gutowski Liczba godzin dydaktycznych i formy 60 godz. seminarium. zajęć Liczba punktów ECTS 5 Rygory Egzamin Typ przedmiotu przedmiot z zakresu nauk podstawowych, Język wykładowy polski Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Efekty kształcenia Zaliczenie II r studiów fil. pol. I stopnia Efekty kształcenia WIEDZA Student: omawia najważniejsze problemy z zakresu historii, teorii i krytyki literackiej literatury polskiej XIX i XX wieku W01 prezentuje podstawowe wiadomości, terminy i metody związane z analizą i interpretacją literaturoznawczą oraz krytycznoliteracką tekstów epoki romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski, XX-lecia i współczesnej W02 rozumie znaczenie wybranego przez siebie tematu pracy licencjackiej dla pogłębienia wiedzy o literaturze polskiej XIX i XX wieku W03 UMIEJĘTNOŚCI Student:
wyszukuje, analizuje, ocenia, interpretuje, selekcjonuje i użytkuje informacje z zakresu literatury utworów od romantyzmu do współczesności oraz potrafi należycie je ocenić U01 analizuje dzieła literackie jako źródła wiedzy o rzeczywistości społeczno-politycznej i kulturalnej epok literatury polskiej XIX- XXI wieku U02 stosuje odpowiednie kryteria wartościowania dzieła literackiego w zakresie literatury polskiej XIX-XXI wieku, waloryzuje twórczość krytyczną epoki oraz jej praktyczne aspekty U03 kierując się wskazówkami wykładowcy, samodzielnie zbiera materiały, opracowuje je i przedstawia w formie pisemnej pracy dyplomowej dotyczącej wybranego problemu z literatury polskiej XIX i XX wieku U04 KOMPETENCJE SPOŁECZNE Student docenia spuściznę polskich twórców literatury XIX-XXI wieku jako trwały element dziedzictwa kultury europejskiej K01 analizując problematykę związaną z tematyką swej pracy dyplomowej efektywnie współpracuje z członkami grupy zajęciowej K02...... data podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu* Tab. Opis sposobu sprawdzania efektów kształcenia dla przedmiotu z odniesieniem do form zajęć i sprawdzianów kierunku K_W01, K_W02, K_W03, K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, W_K01, K_K02, Efekty kształcenia a forma zajęć Efekty kształcenia dla ** przedmiotu W01, W02, W03, U01, U02, U03, U04, K01, K02, Forma zajęć Seminarium Ocenianie efektów kształcenia Sposoby oceniania*** Praca dyplomowa egzamin Efekty kształcenia dla przedmiotu K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_K02 K_W01, K_W02, K_W03, W_K01
Nazwa przedmiotu Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalność/specjalizacja Opisywana forma zajęć Liczba godzin dydaktycznych PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: (2013/2014) Semestr: (zimowy/letni) Seminarium dyplomowe Wydział Humanistyczny Instytut Filologii Polskiej Filologia polska seminarium 60 godzin seminarium Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i Prof. dr hab. Wojciech Gutowski nazwisko prowadzącego daną formę zajęć Treści programowe realizowane podczas zajęć Propozycje przedstawiane studentom: Problematyka seminarium dyplomowego obejmuje literaturę polską (w kontekście komparatystycznym) XX i XXI wieku ze szczególnym uwzględnieniem epoki Młodej Polski. Tematy prac dyplomowych dotyczą zarówno tematyki, jak i poetyki literatury powyższego okresu. Prace mają charakter interpretacyjno-analityczny, materiał do każdego tematu (literatura podmiotu) obejmuje niewielki wycinek twórczości (np. tom poezji, powieść, tom opowiadań). Na pierwszych zajęciach uczestnicy otrzymują zestaw tematów do wyboru (można również zgłaszać własne tematy). Uczestnicy seminarium mogą liczyć na pomoc w gromadzeniu literatury przedmiotu oraz w kwestiach metodologicznych. Repertuar zagadnień: I. Młoda Polska: 1) Wzory antropologiczne w literaturze epoki: np.: człowiek faustyczny, nadczłowiek, heros, osobowość zdezintegrowana; problem podmiotowości (tożsamość i odmienność; ja zwielokrotnione ; zakorzenienie i wyobcowanie; autokreacja, formy autokreacji; swojskość obcość); kulturowe świadectwa doświadczenia czasu i przestrzeni (symbolika podróży, domu i innych form architektury, np. świątyni, miasta; przestrzeń otwarta (symbolika nieskończoności, transgresji) i zamknięta (np. zamek, więzienie); przestrzeń zewnętrzna i wewnętrzna (tzw. pejzaże duszy); odmiany czasu (symbolika pór dnia i roku); antropologia śmierci (odwrócenie wartości: życie śmierć; obrazowość umierania, agonii;) płeć kulturowa (stereotypy męskie i kobiece; sex eros caritas: związki i ambiwalencje; poetyka dominacji i uległości ; poetyka chuci i poetyka androgyne ); 2) Związki literatury epoki Młodej Polski ze zjawiskami literackimi i artystycznymi europejskiego symbolizmu (m. in. Francja, Rosja, Niemcy, Skandynawia), impresjonizmu; antycypacja ekspresjonizmu (tzw. preekspresjonizm). 3) Dylematy wyobraźni poetyckiej: wyobraźnia materialna (nowe funkcje żywiołów, nowe żywioły, np. krew, błoto), obrazowość religijna (światy idealne, infernalne, motywika eschatologiczna), motywy biblijne (m. in. literackie transformacje raju, piekieł, motywy chrystologiczne i maryjne, postaci, np.: Marii Magdaleny, Judasza, św. Franciszka); 4) Problemy poetyki: cykle poetyckie i cykle opowiadań jako kompozycje znaczące;
formy literatury inicjacyjnej; pogranicze poezji i prozy; 5) Twórczość Tadeusza Micińskiego: Poezja i poematy prozą: słowa-klucze, symbolika postaci (konstrukcje podmiotu, związki z mitem), motywy erotyczne, mitologiczne, doświadczenia mistyczne. Proza: mit w powieści, dialog z romantyzmem, aluzje literackie, cykl opowiadań, konstrukcje narracyjne. Dramaty: mit i groteska, konstrukcja przestrzeni dramatu, związki z romantyzmem, nowy model teatru. 5) Twórczość Kazimierza Przerwy-Tetmajera Poezja: typy pejzaży, związki z romantyzmem, symbolizmem i parnasizmem, motywy religijne i erotyczne, wizje natury, korespondencja sztuk (poezja malarstwo rzeźba muzyka). Powieści, proza: portret artysty, proza historyczna, Tatry w prozie. Tetmajer-dramaturg: motywy biblijne. 6) Twórczość Jana Kasprowicza odmiany miłości, obrazowość katastroficzna i odrodzeńcza, motywika religijna, proza poetycka i dramat. 7) Twórczość Leopolda Staffa motywy religijne i mitologiczne, katastrofizm i franciszkanizm, faustyzm, odmiany pejzażu, rola snu i marzenia. 8) Twórczość Stanisława Przybyszewskiego: Poematy prozą: formy ekspresji, spójność cyklu, rola fantazmatu, symbolika żywiołów, symbolika religijna a tematyka erotyczna. Powieści: odmiany powieści dekadencka, ekspresjonistyczna, satanistyczna; role artysty, portrety kobiet, elementy poetyckie, polemika z myślą Nietzschego, narracja i kompozycja. Dramaty: naturalizm i symbolizm, związki z teatrem Maeterlincka, związek miłości i śmierci. 9) Inni poeci: (wybrane zagadnienia lub opracowania monograficzne) m.in. Bolesław. Leśmian, Józef Ruffer, Zenon Przesmycki, Ludwik Maria Staff, Andrzej Niemojewski, Antoni Szandlerowski, Lucjan Rydel, Józef Jedlicz, Jerzy Żuławski, Ludwik Szczepański, Antoni Lange). 10) Pisarki Młodej Polski Poetyckie portrety kobiet, mity miłości a młodopolski feminizm, motywy religijne, baśnie literackie (m.in. twórczość K. Zawistowskiej, M. Komornickiej, M. Wolskiej, M. Grossek-Koryckiej, B. Ostrowskiej, M. Kulikowskiej.) 11) Proza Młodej Polski: m.in. S. Żeromski (związki z pozytywizmem, motywy religijne, proza poetycka), S. Brzozowski (powieść idei, narracja i dyskurs filozoficzny, wobec religii), W. Berent (konstrukcja postaci, obrazy śmierci), Andrzej Strug, Władysław Orkan, Ludwik Stanisław Liciński, Gustaw Daniłowski, Jerzy Żuławski. 12) Dramat epoki, m. in. Stanisław Wyspiański (wyznaczniki tragiczności i teatru ogromnego, polemika z romantyzmem, wobec tradycji antycznej), Jan August Kisielewski (konflikt: artysta filister), rola mitu w dramacie, dramaty o rewolucji (m.in. Żeromski, Miciński, Tetmajer). II. Literatura XX-lecia międzywojennego 1) Poezja skamandrytów (poetyka codzienności, kontynuacje i przewartościowanie tradycji Młodej Polski, aluzje literackie, tematyka społeczna, motywy religijne, erotyzm, katastrofizm). 2) Twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego) i Bruno Schulza kontynuacje i przewartościowanie tradycji młodopolskiej. 3) Wizjoneryzm drugiej awangardy (Józef Czechowicz, poeci grupy Żagarów, pokolenie Kolumbów ) symbolika żywiołów materialnych, poetyka snu, tematyka
katastroficzna. III. Literatura po 1945 1) Twórczość Zbigniewa Herberta, Tadeusza Różewicza, Jana Twardowskiego, Jarosława Iwaszkiewicza (wybrane zagadnienia). 2) Zagadnienie tzw. dekadentyzmu współczesnego (wątki dekadenckie w literaturze polskiej II połowy XX wieku). 3) Nowe spojrzenie na wojnę (m.in. Olga Tokarczuk, Włodzimierz Odojewski, Stefan Chwin, Andrzej Szczypiorski). 4) Literatura rozrachunkowa (z PRL-em i stanem wojennym) m. in. Jerzy Andrzejewski, Kazimierz Brandys, Tadeusz Konwicki, Janusz Krasiński, Marek Nowakowski, Kazimierz Orłoś, Jarosław Marek Rymkiewicz, Janusz Głowacki, Antoni Libera. 5) Poetyka żywiołów materialnych w poezji nowoczesnej 6) Tematyka religijna na przełomie XX i XXI wieku tradycja i ponowoczesny relatywizm. 7) Nowoczesna epifania w literaturze polskiej XX i XXI wieku IV. Literatura polska po roku 1989 wobec transformacji ustrojowej i przemian w kulturze: m.in. proza Janusza Andermana, Dawida Bieńkowskiego, Stefana Chwina, Manueli Gretkowskiej, Andrzeja Horubały, Pawła Huelle, Włodzimierza Kowalewskiego, Antoniego Libery, Ewy Madeyskiej, Cezarego Michalskiego, Jerzego Pilcha, Piotra Siemiona, Mariusza Sieniewicza, Jerzego Sosnowskiego, Andrzeja Stasiuka, Olgi Tokarczuk; poezja m. in. Adama Zagajewskiego, Marcina Świetlickiego, Wojciecha Wencla, Krzysztofa Koehlera, Tomasza Różyckiego, Eugeniusza Tkaczyszyn-Dyckiego. Metody dydaktyczne Metody i kryteria oceniania Rygor Literatura podstawowa dyskusja, analiza i interpretacja tekstów źródłowych, indywidualne projekty studenckie. Aktywność na seminarium, realizacja kolejnych etapów pracy dyplomowej w przewidzianych terminach Przyjęcie pracy dyplomowej, egzamin dyplomowy, M. Janion, Gorączka romantyczna, Gdańsk 2007; Kraków 2001 M. Janion,Projekt krytyki fantazmatycznej : szkice o egzystencjach ludzi i duchów / Warszawa, 1991. M. Janion [ i Maria Żmigrodzka] Romantyzm i egzystencja : fragmenty niedokończonego dzieła Gdańsk 2005. J. Ławski. Bo na tym świecie Śmierć : studia o czarnym romantyzmie / Gdańsk : 2008. Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009 Słowacki mistyczny : propozycje i dyskusje sympozjum, Warszawa 10-11 grudnia 1979 / pod red. M. Janion i M. Żmigrodzkiej. Warszawa 1981. Style zachowań romantycznych : propozycje i dyskusje sympozjum, Warszawa 6-7 grudnia 1982 r. / pod red. M. Janion i M. Zielińskiej, Warszawa, 1986. A. Witkowska, R. Przybylski Romantyzm, Warszawa 2007.
H. Markiewicz, Literatura pozytywizmu. Warszawa 1998. Pozytywizm : języki epoki : praca zbiorowa / pod red. G. Borkowskiej i J. Maciejewskiego, Warszawa, 2001. W. Bolecki, Modalnosci modernizmu. Studia, analizy, interpretacje, Warszawa 2012 Problematyka religijna w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski : świadectwa poszukiwań / red. S. Fita ; Lublin,, 1993. W. Gutowski, Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości, Kraków 1992 (2 wyd. 1997) W. Gutowski, Z próżni nieba ku religii życia. Motywy chrześcijańskie w literaturze Młodej Polski, Kraków 2001 R. Nycz, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Wrocław 1997 M. Podraza-Kwiatkowska, Literatura Młodej Polski, Warszawa 1992 lub wyd. następne M. Podraza-Kwiatkowska, Somnambulicy dekadenci herosi, Kraków 1985 M. Podraza-Kwiatkowska, Wolność i transcendencja. Studia o Młodej Polsce, Kraków 1901 M. Stala, Pejzaż człowieka. Młodopolskie myśli i wyobrażenia o duszy, duchu i ciele, Kraków 1994 Stulecie Młodej Polski, pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej, Kraków 1995. L. Eustachiewicz, Dwudziestolecie 1919 1939, Warszawa 1983. A. Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX stulecia, wyd. 3, Warszawa 1974 i nast. wyd. P. Kuncewicz, Agonia i nadzieja. Literatura polska od 1918, t. 1, Warszawa 1991. J. Kwiatkowski, Literatura dwudziestolecia, Warszawa 1990. Literatura polska 1918 1975, red. A. Brodzka i in., t. 1 2, Warszawa 1975 1993. Cz. Miłosz, Wyprawa w dwudziestolecie, Kraków 1999. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, ser. 6, t. 1 4, Warszawa 1979 Kraków 1993. Poeci dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. I. Maciejewska, [t. 1 2], Warszawa 1982. Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. B. Faron, Warszawa 1972 i nast. wyd. Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław 1992. A. Zawada, Dwudziestolecie literackie, Wrocław 1995. E. Balcerzan, Poezja polska w latach 1939-1965, cz. 1-2, Warszawa 1982-1988. P. Czapliński, P. Śliwiński, Literatura polska 1976-1998, Kraków 1999. M. Danilewicz-Zielińska, Szkice o literaturze emigracyjnej,
Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) Warszawa 1992. T. Drewnowski, Próba scalenia. Obiegi, wzorce, style. Literatura polska 1944-1989, Warszawa 1997 (lub późniejsze wydania). B. Kaniewska, A. Legeżyńska, P. Śliwiński, Literatura polska XX wieku, Poznań A. Nasiłowska, Literatura okresu przejściowego 1975-1996, Warszawa 2006. S. Burkot, Literatura polska w latach 1939-1999, Warszawa 2003. M. Fik, Kultura polska po Jałcie. Kronika lat 1944-1981, t. 1-2, Warszawa 1991. Z. Jarosiński, Literatura lat 1945-1975, Warszawa 1996 (lub późniejsze wydania) Kartografowie dziwnych podróży. Wypisy z polskiej krytyki literackiej XX wieku, red. i wstęp M. Wyka, Kraków 2004. Lektury polonistyczne. Literatura współczesna, t. 1-2, pod red. R. Nycza i J. Jarzębskiego, Kraków 1997-1999. Literatura polska 1918-1975, t. 3: 1945-1975, pod red. A. Brodzkiej i T. Bujnickiego, Warszawa 1996. Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław 1992. Słownik realizmu socjalistycznego, red. Z. Łapiński, W. Tomasik, Kraków 2004. S. Stabro, Literatura polska 1944-2000 w zarysie, Kraków 2002 Dostosowana do wybranych tematów prac dyplomowych....... data podpis prowadzącego daną formę zajęć...... data podpis koordynatora przedmiotu