PPP w przestrzeni miejskiej 15 listopada 2011 15 Listopada 2011
Zastrzeżenie 2 Niniejszy dokument ma charakter informacyjny i został przygotowany przez Banco Espirito Santo de Investimento, S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 59, 00-120 Warszawa, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla Miasta Stołecznego Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000302998. Numer NIP 526-296-51-03, wysokość kapitału zakładowego: 180 000 000 EUR w całości opłacony ( BESI ). W przygotowaniu tego dokumentu, BESI korzystał z publicznie dostępnych informacji. Prawdziwość tych informacji nie była weryfikowana przez BESI. BESI przygotował niniejszy dokument i informacje z zachowaniem należytej staranności i nie ma podstaw, aby kwestionować wiarygodność, precyzyjność, rzetelność oraz kompletność informacji przedstawionych w niniejszym dokumencie, pomimo to BESI zastrzega, iż ani BESI, ani członkowie jego organów, pracownicy ani przedstawiciele nie ponoszą odpowiedzialności za decyzje podjęte w oparciu o informacje zawarte w niniejszym dokumencie, w tym za jakiekolwiek szkody będące rezultatem korzystania lub oparcia się na tych informacjach. Wszelkie prognozy i dane finansowe, zakładane cele operacyjne i strategiczne, perspektywy uzyskania wyników i zwrotów przedstawione w dokumencie mają charakter wstępnej symulacji i BESI nie daje żadnej gwarancji, co do możliwości ich osiągnięcia. Osoby korzystające z niniejszego dokumentu nie mogą zrezygnować z przeprowadzenia niezależnej oceny i uwzględnienia innych okoliczności aniżeli te, które zostały wskazane w niniejszym materiale. BESI oświadcza, iż mógł wydać w przeszłości lub może wydać w przyszłości inne dokumenty, przedstawiające inne wnioski, niespójne z przedstawionymi w niniejszym dokumencie. Takie dokumenty odzwierciedlają różne założenia, punkty widzenia oraz metody analityczne przyjęte przez przygotowujących je analityków. BESI nie jest obowiązany do zapewnienia, iż takie dokumenty będą podawane do wiadomości adresatów niniejszego dokumentu. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mogą się zmienić bez konieczności poinformowania o tym fakcie. Całkowite ryzyko z tytułu wykorzystania informacji zawartych w dokumencie ponoszą podmioty, do których dokument ten jest adresowany. Treść i dane zawarte w niniejszym dokumencie podlegają ochronie wynikającej z ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie znaki towarowe, oznaczenia usług i loga użyte w niniejszym dokumencie są znakami towarowymi, oznaczeniami usług lub zarejestrowanymi znakami towarowymi lub oznaczeniami usług. Uważa się, żekażdy, kto przyjmuje lub wyraża zgodę na przekazanie mu tego dokumentu wyraża zgodę na treść powyższych zastrzeżeń i oświadczeń. Niniejsze oświadczenie podlega prawu polskiemu i jest interpretowane zgodnie z tym prawem. Bartłomiej Dmitruk Dyrektor Wykonawczy bdmitruk@esinvestment.pl Banco Espirito Santo de Investimento SA Oddział w Polsce Ul. Złota 59 00-120 Warszawa Tel: +48 22 347 40 00 Fax: +48 22 347 40 98 Łukasz Jakub Pierzkała Senior Banker lpierzkala@esinvestment.pl
Podstawowe Zagadnienia I. Grupa Bankowa Espirito Santo II. III. Espirito Santo Investment Bank Oddział Polska PPP - Zakres Świadczonych Usług IV. Charakterystyka PPP V. Modele PPP VI. Finansowanie w strukturze PPP VII. Podstawowe Zalety i Wady VIII. Referencje
Grupa Banco Espirito Santo Największy notowany portugalski bank; 5-te miejsce pod względem udziału w indexie PSI 20 (5.91%); kapitalizacja rynkowa 2.63 mld EUR (8 września 2011) Druga największa prywatna instytucja pod względem aktywów netto w Portugalii (80.2 mld EUR 1H11) Ponad dwudziestoprocentowy1 394udział w portugalskim rynku bankowym, z ponda 2.1 mln klientów na całym1 świecie 234 Free float BES kształtuje się na poziomie 44%, podczas gdy główni akcjonariusze - ESFG (40%) oraz Credit Agricole (10.81%), posiadają ponad 50% kapitału akcyjnego 691 Wskaźnik kosztów/zysku na poziomie 45.7% w 1H11 pozycjonuje BES wśród najbardziej efektywnych instytucji w Portugalii Dobre wskaźniki wypłacalności kapitały Core Tier I stanowią 8.2%, a Tier I - 9.2% kapitałów banku w 1H11 Przychód z działalności bankowej 2 449 2 404 1 394 522 511 2009 2010 11-cze Zysk operacyjny oraz zysk netto Aktywa Kapitał własny Zysk operacyjny 1 234 Zysk netto 156 106 513 105 540 101 304 9 578 9 768 8 565 1 271 522 511 691 156 2009 2010 cze-11 2009 2010 11-cze 2009 2010 cze-11 2009 2010 cze-11 Wszystkie dane w mln EUR Źródło BESI Corporate Presentation; Bloomber g 8.09.2011
Silna pozycja międzynarodowa Local Knowledge, Global Access Wiodący bank inwestycyjny w Iberii Espirito Santo Investment Bank jest uznawany, za jeden z najbardziej aktywnych banków inwestycyjnych w Brazylii, Europie Środkowej, Indiach oraz Afryce Subsaharyjskiej Globalny zasięg działalności Wysoce wykwalifikowany bank inwestycyjny obecny w Polsce, USA oraz Wielkiej Brytanii dynamicznie zwiększający swoją pozycję Działalność na rynkach wtórnych w Europie skierowana do instytucjonalnych klientów Tier I Zespół analityków pokrywających globalny rynek Lisbona: 267 pracowników Londyn: 205 pracowników Madryt: 130 pracowników Hong Kong: 12 pracowników S. Paulo: 200 pracowników Około 1,000 pracowników na całym świecie Luanda: 3 pracowników Bombaj: 15 pracowników Warszawa: 50 pracowników New York: 50 pracowników
BESI Oddział Polska 6 BESI jest zainteresowane budowaniem trwałych relacji ze swoimi klientami poprzez możliwość świadczenia szerokiego spektrum usług. BESI w obszarze Corporate Finance działa w Polsce od 2005 roku, kiedy to dokonał akwizycji lokalnego butiku inwestycyjnego. W 2008 roku BESI wzmocnił swoją pozycję w Polsce otwierając Oddział w Warszawie Banco Espirito Santo de Investimento S.A. w celu zapewnienia swoim klientom usług maklerskich oraz profesjonalnej analizy rynkowej (Equity Research) Obecnie BESI Polska funkcjonuje w ramach struktur BESI, zaś oferta warszawskiego oddziału rozszerzona została o następujące produkty: Doradztwo i Finansowanie Projektów, Doradztwo w zakresie fuzji i przejęć, Emisje Obligacji, Emisje Akcji, Finansowanie Akwizycji, Bankowość Korporacyjna, Dział Skarbu. BESI stawia na długoterminowe relacje z klientami. Cel ten osiągany jest poprzez najwyższy standard pracy i profesjonalizm oraz zapewnienie szerokiej oferty usług. Bankowość Korporacyjna Corporate Finance Dom Maklerski Obligacje Project Leverage & Finance Acquisition Finance Codziennie około 50 osób w warszawskim biurze BESI pracuje na sukces naszych klientów oraz aktywnie promuje Polskę jako atrakcyjny cel inwestycji na arenie międzynarodowej.
Project Finance - Szeroki Zakres Usług 7 Doradca finansowy dla sektora publicznego i prywatnego; Organizator finansowania długoterminowego przy wykorzystaniu alternatywnych źródeł finansowania: Kredyt; Emisja Obligacji; Sekurytyzacja; Zabezpieczenie struktury finansowania; Możliwość wsparcia kapitałowe projektów. Organizacja długu Opracowanie Dokumentacji Finansowej Poszukiwanie kapitału Biznes Plan Doradztwo Finansowe Struktura przedsięwzięcia Model Finansowy Negocjacje Przygotowanie i Złożenie Oferty
Doświadczenie Globalne 8 Doświadczona i rozpoznawalna instytucja na rynku międzybankowym w zakresie finansowania projektów BESI otrzymaliśmy wiele nagród w odniesieniu do naszej działalności Project Finance / PPP Posiadamy globalne doświadczenie w realizacji projektów oraz
Doświadczenie Lokalne 9 Poland Poland Poland Poland doświadczenie lokalne w realizacji projektów infrastrukturalnych w formule Project Finance / PPP A2 Motorway Section II Financing the Section II of the A2 Motorway in Poland 1,6 billions Mandated Lead Arranger 2009 Deepwater Container Terminal in Gdansk - Poland Financing of the 1st construction phase of the Deepwater Container Terminal in Gdansk Poland 100 million senior facilities Poland Arranger 2006 Guarantee facility to support a EIB loan to finance the development of a second terminal at Warsaw airport Poland US$ 215 million Co-Arranger 2005 Windway Poland Global Renewable Power International Walcz City Wind Farm 4,5 MW PLN 30,5 million Mandated Lead Arranger 2008 Financial Advisor to Budimex on the PPP Wroclaw Car Park Project PLN 100 million Financial Adviser On-going Relax I Margonin Wind Farm 120 MW PLN 535 million Mandated Lead Arranger 2010 Financial Advisor to Windway SGPS on the project financing for a 150 million wind farm portfolio 150 million Financial Adviser On-going
Charakterystyka Projektu PPP 10 Forma współpracy i podziału ryzyk pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym. Realizacja projektów infrastrukturalnych tradycyjnie realizowanych przez sektor publiczny: Drogi, Energetyka, Spalarnie odpadów, Szpitale, Szkoły, Wodociągi i oczyszczalnie ścieków, Inne obiekty użyteczności publicznej. Podmiot prywatny reprezentowany głównie poprzez operatorów, firmy budowlane, fundusze infrastrukturalne. Ograniczony regres zarówno do strony publicznej jak i partnera prywatnego. Udział środków własnych partnera prywatnego 20-40% wartości inwestycji. Czas trwania umowy od 5 do 30 lat w zależności od modelu PPP. Główne zabezpieczenie finansowania na majątku i przepływach projektu.
Modele PPP 11 Umowa na usługę: Przekazuje sektorowi prywatnemu na ograniczony okres czasu, obowiązek osiągnięcia specyficznych, technicznych norm poprzez zakup tzw. know-how ; jednakże obowiązki związane z eksploatacją i utrzymaniem (E i U) systemu, decyzje dotyczące inwestycji oraz własność majątku pozostają w rękach gminy. Umowa o zarządzanie: Przekazuje sektorowi prywatnemu na ograniczony okres czasu, obowiązki związane z eksploatacją i utrzymaniem (E i U) systemu, jednakże decyzje dotyczące inwestycji oraz własność majątku, pozostają w rękach gminy. Koncesja: Przekazuje sektorowi prywatnemu na ograniczony okres czasu, obowiązki związane z eksploatacją, utrzymaniem systemu oraz decyzje dotyczące inwestycji, lecz własność majątku pozostaje w rękach gminy. BOT : Przekazuje sektorowi prywatnemu na ograniczony okres czasu, obowiązki związane z eksploatacją i utrzymaniem systemu, decyzje dotyczące inwestycji i własność majątku Prywatyzacja: Przekazuje sektorowi prywatnemu na nieograniczony okres czasu, obowiązki związane z eksploatacją i utrzymaniem systemu, decyzje dotyczące inwestycji i własność majątku.
Kryteria Wyboru Modelu PPP 12 1. Odpowiedzialność za eksploatację i utrzymanie (konserwację) projektu. Sektor prywatny 100 % Prywatyzacja 2. Obowiązek pobierania opłat w trakcie eksploatacji obiektu. Koncesja Build-ownoperate, BOO 3. Odpowiedzialność za inwestycje (kapitał). 4. Podejmowanie ryzyka komercyjnego. 5. Własność majątku. Umowa o zarządzanie Leasing Build-operatetransfer, BOT Sektor państwowy 100 % Umowa na usługę 5 10 15 20 25 30 35... okres lat
Przykładowa Struktura PPP 13 Dotacja JST Umowa o Zarządzanie Kontrakt PPP Płatność za dostępność Umowa odbioru usługi (Off Take) Spółka Celowa (SPV) Kapitał Udziałowcy: Operatorzy, Spółki branżowe, Spółki budowlane, Fundusze infrastrukturalne Poddostawcy Kontrakt EPC 1. Kredyt 2. Emisja Obligacji 3. Sekurytyzacja Instytucje Finansowe
Pozyskanie Finansowania 14 Pozyskanie finansowania na projekt w formule PPP jest bardziej skomplikowane niż kredyt lub obligacje pozyskane / emitowane przez JST. Warto rozważyć zatrudnienie doradcy finansowego, który zna i rozumie oczekiwania banków finansujących lub inwestorów. Finansowanie bankowe ze względu na wymagania Basel III będzie ograniczone dla długoterminowych projektów. Infrastrukturę w przyszłości będą finansować inwestorzy instytucjonalni, tj. fundusze emerytalne i ubezpieczeniowe. Alternatywą dla kredytu bankowego jest emisja obligacji Project Finance BESI Odział Polska aktywnie pracuje nad wdrożeniem rozwiązania.
Podstawowe Zalety 15 Odpowiedzialność strony prywatnej za jakość i terminowość realizacji projektu; Banki łatwiej akceptują ryzyko kredytowe projektu opartego na strumieniu płatności należnych od JST: opłat za dostępność taki model eliminuje ryzyko rynkowe projektu, obniża koszt finansowania; Wiarygodność kredytowa JST (rating agencji zewnętrznej) poprawia parametry struktury finansowania oraz przyciąga instytucje multilateralne do finansowania transakcji. Koncepcja umożliwia zastosowanie wszystkich parametrów (wskaźnikowych) oraz instrumentalnych stosowanych przy finansowaniu projektów z podmiotami prywatnymi. Stosowanie struktur już sprawdzonych zmodyfikowanych jedynie na potrzeba polskich warunków legislacyjnych upraszcza proces kredytowy.
Główne Ryzyka 16 W przypadku konstrukcji z ryzykiem rynkowym po stronie prywatnej: prawidłowa analiza i budowa modelu finansowego, najczęściej uniemożliwiająca finalizację transakcji z uwagi na brak rzetelnych punktów odniesienia. Długi okres finansowania ograniczenia płynnościowe. Kryzys na rynkach finansowych znacząco skrócił okresy finansowania projektów. Długotrwały proces strukturyzacji transakcji: proces uzgadniania warunków partnerstwa naraża projekt na wpływ zmian prawnych i rynkowych. Sprzeczność interesów stron: najczęściej wymusza złożoność kontraktów, utrudnia analizę prawną. Na polskim rynku: w dalszym ciągu brak transakcji referencyjnych, powielanych w sposób gwarantujący bezpieczeństwo stron, w tym także instytucji finansujących.
Kiedy PPP nie będzie korzystne 17 Projekt ma charakter komercyjny w wąskim obszarze realizuje potrzeby społeczne. Projekt pozbawiony jest zasadności gospodarczej. Realizowana inwestycja nie przynosi efektów mnożnikowych tj. nie podnosi ekonomicznej sprawności społeczności. Strona prywatna przyjmuje na siebie zbyt dużo ryzyk w projekcie. Strona publiczna nie ma wpływu na zapewnienie/stymulowanie popytu na produkt/usługę projektu PPP. Dokumentacja projektu nie jest elastyczna.
Globalne Refeferencje 18 Ameryka Północna >Capital Beltway (US$589mn) >Pocahontas Parkway (US$408mn) > Indiana Toll Road (US$4,06bn) > Maher Terminals (US$1,08bn) > Babcock & Brown US LLC (EUR765mn) Europa > A2 Motorway (EUR1,30 bn) > M5 Toll Motorway (EUR750 mn) > London City Airport (GBP490 mn) > ADIL BAA (GBP4,72 bn) > Peel Ports (GBP 1,20 bn ) > ABP Ports (GBP2,37 bn) > CB Rail (EUR382 mn) > Metro Ligeiro (EUR244mn) > Enersis Pebble Ltd (EUR845mn) > Wembley Stadium (GBP426mn) > SMIF (GBP250mn) Bliski Wschód > Mersin Ports (US$600mn) > TAV international Airport (US$660mn) > Hadera Desalination Facility (EUR335mn) > Hadera Extension (US$95mn) Południowo-Wschodnia Azja > Reliance Ports Ltd (US$408mn) > Reliance Utilities Ltd (US$4,06bn) > Blue Ocean Container Ports (US$500mn) > Wynn Resorts (US$1,55bn) Afryka > TRAC N4 Toll Motorway (Financial Adviser/US$420 mn) > Chibomgo Mining Concession (Financial Adviser/US$5,32bn) > Luó Mining Concession (US$100mn) Australia > Aquasure (AU$3.67bn) > Babcock & Brown Wind Partners (EUR1,30bn)
Sektor Drogowy 19
Sektor Drogowy 20 Canada Portugal Poland Gateway Route 1 Financing the design and construction of the Route 1 highway in New Brunswick. C$ 445.5 million Co-Lead Arranger 2010 Ascendi Pinhal Interior, S.A. Road Subconcession on the central region of Portugal 1,197.5 millions Financial Adviser and Mandated Lead Arranger 2010 A2 Motorway Section II Financing the Section II of the A2 Motorway in Poland 1,6 billion Mandated Lead Arranger 2009 Brazil Portugal Bridge Loan for the Road Concession s Project of S. Paulo s State 340 million Financial Adviser and Mandated Lead Arranger 2009 VBT Vias do Baixo Tejo, S.A. Financing of Baixo Tejo Road Subconcession EUR 436.100.000 Mandated Lead Arranger 2009
Woda i Odpady Komunalne 21 Portugal Portugal Portugal Portugal Financiamento do Projecto de Gestão do Sistema de Tratamento dos Resíduos Sólidos produzidos na Área dos Municípios de Cascais, Mafra, Oeiras e Sintra 170 million Arranger Assessoria Financeira à Universidade do Minho, na definição da solução para o Tratamento de Resíduos nos Açores, a ser apresentada ao Governo Regional 100 million Financial Adviser Assessoria Financeira ao Consórcio Hidurbe-Befesa no concurso público internacional para instalação e exploração de um Centro Integrado de Recuperação, Valorização e Eliminação de Resíduos Perigosos (CIRVER) 20 million Financial Adviser Assessoria Financeira à Tomás de Oliveira na apresentação de propostas nos Projectos Tratolixo e Lipor Biogás Financial Adviser 2005 2005 2004 2005 Portugal ECODEAL Gestão Integral de Resíduos Industriais, S.A. Centre for Recovery, Valuation and Elimination of Dangerous Industrial Waste 21,35 million Mandated Lead Arranger 2008
Energia Konwencjonalna 22
Energia Odnawialna 23
Służba zdrowia 24
Stadiony 25
Pozostałe 26
Pozostałe 27