Podstawy elektrokardiografii część 1 Dr med. Piotr Bienias Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus w Warszawie
ELEKTROKARDIOGRAFIA metoda rejestracji napięć elektrycznych wytwarzanych przez serce i przetwarzanych w krzywą zmian napięcia względem osi czasu ELEKTROKARDIOGRAF urządzenie rejestrujące różnice potencjałów z powierzchni ciała ODPROWADZENIE obwód elektryczny rejestrator + 2 punkty pola elektrycznego linia ekg z danego odprowadzenia
1895 Wille Einthoven: odkrył rozróżnienie 5 wychyleń - P, Q, R, S i T 1887 Augustus Waller ze Szkoły Medycznej St. Mary w Londynie opisuje pierwszy ludzki elektrokardiogram
Archiwizacja i analiza cyfrowa
Standardowe EKG Badanie met. Holtera Próba wysiłkowa Test pochyleniowy Elektrokardiografia Stymulacja przezprzełykowa Monitorowanie w OIT, SOR, PRat, zabiegi Echo próba obciążeniowa
Odprowadzenia kończynowe Elektrody: prawa k. górna (elektr. czerwona) lewa k. górna (elektr. żółta) prawa k. dolna (elektr. czarna) lewa k. dolna (elektr. zielona) Odpr. kończynowe dwubiegunowe - I, II, III Odpr. kończynowe jednobiegunowe - avr, avl, avf
Elektrody przedsercowe V1: IV m-ż. przy mostku str. prawa V2: IV m-ż. przy mostku str.lewa V3: połowa odległości V2 i V4 V4: V m-ż. w linii śr-obojcz.-sutk. V5: l. pachowa przednia V6: l. pachowa środkowa Odprowadzenia jednobiegunowe V1-V6 (C1-C6)
Siatka elektrokardiograficzna Cecha: 10 mm/mv (5 lub 20 mm mv) Przesuw: 25 lub 50 mm/s
Ogólny opis krzywej ekg
Podstawowe nazewnictwo Załamki Zespoły Odcinki Odstępy Punkty Linia izoelektryczna
Załamki wychylenia zapisu ekg w górę lub w dół od linii poziomej dodatnie / ujemne nazwy załamków wg propozycji Einthovena: P, Q, R, S, T i U wielkość załamków QRS czasami określona wielkością liter, np. qrs, Qs
Ogólny opis krzywej ekg
Zespoły zespół QRS: fragment krzywej ekg obejmujący załamki Q, R i S (nie muszą być widoczne wszystkie załamki) zespół komorowy: fragment krzywej ekg od początku zał. Q do końca zał. T część początkowa (QRS) + końcowa (ST-T)
Zespół QRS Załamek R: każdy załamek dodatni w obrębie zespołu QRS (ew. R i R ) Załamek Q: pierwszy ujemny załamek widoczny przed zał. R Załamek S: pierwszy ujemny załamek widoczny po zał. R
Ogólny opis krzywej ekg
Zespół QRS Zespół typu R: brak ujemnych załamków w obrębie zespołu QRS Zespół typu QS: brak dodatnich załamków w obrębie zespołu QRS
Odcinki części zapisu ekg pomiędzy załamkami Odcinek PQ: od końca zał. P do początku zespołu QRS Odcinek ST: od końca zesp. QRS do początku zał. T Odcinek TP: od końca zał. T do początku zał. P (=linia podstawowa)
Odstępy części zapisu ekg obejmujące odcinek i sąsiedni załamek Odstęp PQ: od początku zał. P do początku zespołu QRS Odstęp QT: od początku zesp. QRS do końca zał. T
Ogólny opis krzywej ekg
Odstępy m.in. określanie częstości rytmu Odstęp RR (R-R): od szczytu jednego zał. R do szczytu sąsiedniego zał. R Odstęp PP (P-P): od początku jednego zał. P do początku sąsiedniego zał. P (lub od szczytu do szczytu P)
Linia izoelektryczna Punkty linia pozioma łącząca załamki należące do kolejnych ewolucji serca Punkt J (ang, junction połaczenie): punkt łączący załamek S z odcinkiem ST wyznaczona przez koniec załamka T i początek załamka P
Ogólny opis krzywej ekg
Związek między EKG a zjawiskami elektrycznymi i hemodynamicznymi zachodzącymi w sercu
Zjawiska elektryczne depolaryzacja repolaryzacja Węzła zatokowego Mięśnia przedsionków Węzła przedsionkowokomorowego, pęczka Hisa i włókien Purkinjego Mięśnia komór
Zjawiska hemodynamiczne skurcz przedsionków skurcz komór zamknięcie zastawek przedsionkowo-komorowych (mitralnej i trójdzielnej) otwarcie zastawek półksiężycowatych (aortalnej i pnia płucnego) rozkurcz przedsionków i komór
EKG a zjawiska elektryczne i hemodynamiczne zachodzące w sercu Depolaryzacja węzła zatokowego brak odzwierciedlenia w standardowym ekg ( bezpośrednio przed zał. P ) Depolaryzacja mięśnia roboczego przedsionków - załamek P
EKG a zjawiska elektryczne i hemodynamiczne zachodzące w sercu Skurcz mięśnia przedsionków: od szczytu zał. P do szczytu zesp. QRS Rozkurcz przedsionków: od szczytu zesp. QRS do szczytu zał. P
Depolaryzacja węzła przedsionkowo-komorowego i układu Hisa-Purkinjego: - brak odzwierciedlenia w standardowym ekg (odcinek PQ ) Depolaryzacja mięśnia roboczego komór: - zespół QRS Repolaryzacja mięśnia roboczego komór: - odcinek ST + załamek T
Skurcz mięśnia komór: od szczytu zesp. QRS do końca zał. T Rozkurcz mięśnia komór: od końca zał. T do szczytu zesp. QRS
Monitorowanie ekg metodą Holtera - Ambulatoryjne - 24-72 h - event-holter
Cykloergometr Bieżnia ruchoma Test wysiłkowy EKG