1. Ekonometria jako dyscyplina naukowa (przedmiot, metodologia, teorie ekonomiczne). Model ekonometryczny, postać modelu, struktura, klasyfikacja. Zadanie 1. Celem zadania jest oszacowanie modelu opisującego ilość urodzeń (żywych) w zależności od ilości zawartych małżeństw i rozwodów w Polsce. Etapy badania ekonometrycznego 1. określenie celu badania; 2. określenie zmiennych endogenicznych; 3. wybór zmiennych objaśniających; 4. zebranie danych statystycznych; 5. wybór postaci analitycznej modelu teoretycznego; 6. oszacowanie modelu; 7. weryfikacja modelu (jeśli model nie przejdzie weryfikacji pozytywnie, to wracamy do punktu 3); ekonomiczna statystyczna 8. praktyczne wykorzystanie modelu: analiza przeszłości; prognozowanie przyszłych wartości zmiennej objaśnianej; symulacja (wariantowanie), tzn. badanie możliwych stanów rzeczywistości ekonomicznej opisanej przez dany model. 1. Wejdź na stronę http://stat.gov.pl/wskazniki-makroekonomiczne/ i pobierz plik roczne_wskazniki_makroekonomiczne_cz_iii.xsl 2. Zapoznaj się z dostępnymi danymi, a następnie wyszukaj dane dotyczące ilości urodzeń, zawartych małżeństw i rozwodów w Polsce. Przekopiuj odpowiednie dane do pustego skoroszytu *.xsl. Oznacz zmienne. Zapisz w folderze Dokumenty. 3. Rozpoznaj typ danych. Czy są to dane przekrojowe, panelowe, czy szeregi czasowe? Odpowiedź uzasadnij. Podaj przykład danych do każdego z powyższych typów. 4. Oznacz zmienne oraz zaproponuj postać ogólną modelu (np. Y = f(x, Z, ε). 5. Zapisz postać analityczną modelu (np. y = α 1 x + α 2 z + ε) 6. Wymień elementy składowe modelu. Rodzaje zmiennych występujących w modelach ekonometrycznych. Klasyfikacja zmiennych w jednorównaniowym modelu ekonometrycznym 1. Zmienne endogeniczne (endogeniczna nieopóźniona w czasie objaśniana, endogeniczna opóźniona w czasie objaśniająca) 2. Zmienne egzogeniczne (nieopóźnione i opóźnione w czasie zmienne objaśniające) Klasyfikacja zmiennych w wielorównaniowym modelu ekonometrycznym 1. Zmienne endogeniczne (endogeniczne nieopóźnione w czasie łącznie współzależne, endogeniczne opóźnione w czasie zmienne z góry ustalone) 2. Zmienne egzogeniczne (nieopóźnione i opóźnione w czasie zmienne z góry ustalone) W modelu ekonometrycznym występuje zwykle składnik losowy. Przyczynami jego występowania są miedzy innymi: Niewłaściwa postać analityczna modelu Niemożność uwzględnienia w modelu wszystkich przyczyn (zmiennych) kształtujących badane zjawisko Błędy wynikające z niedoskonałości pomiaru Losowość zachowań ludzkich Efekty pogodowe Niekompletność teorii, w wyniku których pomija się ważne zmienne ekonomiczne.
7. Sklasyfikuj model wg poniższych kryteriów: Rodzaje modeli ze względu na wartości poznawcze Przyczynowo-skutkowe Symptomatyczne Autoregresyjne Tendencji rozwojowej Rodzaje modeli ze względu na postać analityczną funkcji Liniowe Nieliniowe Klasyfikacja modeli ze względu na rodzaje zmiennych statystycznych Statyczne Dynamiczne Rodzaje modeli ze względu na liczbę równań Jednorównaniowe Wielorównaniowe 8. Uruchom program: Start/Programy/Gretl. 1 9. Zaimportuj zapisany wcześniej plik *.xls do programu GRETL. Zapisz odpowiedni typ danych (patrz: punkt 3.) 1 Na stronie http://www.kufel.torun.pl/ znajduje się plik instalacyjny programu GRETL oraz bazy danych z podręczników akademickich.
10. Opisz dane (Naciśnij prawym przycisk myszki i wybierz Edycja atrybutów)
11. Sporządź wykres zaimportowanych danych. (Zaznacz zmienne, naciśnij prawy przycisk myszki i wybierz: Wykres szeregu czasowego). 12. Oblicz statystyki opisowe dla liczby urodzeń, małżeństw i rozwodów. (Zaznacz zmienne, naciśnij prawy przycisk myszki i wybierz: Statystyki opisowe).
13. Oszacuj parametry odpowiedniego modelu opisującego zależność ilości urodzeń od liczby małżeństw i rozwodów. Zapisz postać modelu po oszacowaniu.