PROGRAM REGIONALNEJ EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ EDUKACJA REGIONALNA - DZIEDZICTWO KULTUROWE WREGIONIE AUTORZY PROGRAMU: mgr Wiesława Gruszka mgr Katarzyna Kuliberda ZESPÓŁ SZKÓŁ POWSZECHNYCH DAMASŁAWEK 2000
Istotą edukacji regionalnej staje się powrót do domu, do źródeł życia każdego człowieka, do źródeł jego etyki ijegojęzyka, a więcdoźródeł kultury domowej, lokalnej i regionalnej K. Kossak Gałówczeski 1
WSTĘP Nadrzędnym celem pracy edukacyjnej jest dążenie do wszechstronnego rozwoju ucznia. Edukacja szkolna realizowana na zajęciach edukacyjnych i pozalekcyjnych typu wycieczki, spotkania z ciekawymi ludźmi z regionu prowadzą uczniów do zdobywania umiejętności, a także wykorzystywania zdobytej wiedzy w praktyce. Warunkiem zachowania własnej kultury i jej trwania jest przekaz dziedzictwa kulturowego. Przekaz ten może dotyczyć historii, żywej tradycji, folkloru i języka. Poznanie najbliższego środowiska i specyfiki swojego regionu, rozwijanie wartości rodzinnych związanych z wartościami kulturowymi wspólnoty lokalnej, poznanie przeszłości swojej małej ojczyzny to jedne z głównych celów edukacyjnych, które przyświecać będą nam podczas realizacji tego programu. Podstawą przy jago tworzeniu było rozporządzenie MEN z dnia 15 lutego 1999 w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego. Opracowana propozycja programu regionalnej edukacji wczesnoszkolnej stanowi próbę jego realizacji na podstawie dydaktycznych ścieżek międzyprzedmiotowych opartych na poznaniu bliższego i dalszego środowiska. Autorzy proponują realizację programu według podanej kolejności tematu. Dopuszczają również możliwość dowolnych zmian według uznania nauczyciela, zainteresowań uczniów i charakteru regionu. Cele programu edukacji regionalnej: 1. Rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu i jej związkach z kulturą narodową. 2. Zainteresowanie kulturą, tradycjami i możliwościami rozwoju własnej miejscowościiregionu. 3. Rozwijanie postaw patriotycznych związanych z tożsamością kultury regionalnej. 2
Cele szczegółowe: 1. Rozwijanie aktywnego udziału ucznia w życiu wspólnot: rodzinnej, klasowej, szkolnej, lokalnej. 2. Rozumienie znaczenia związków łączących tradycje rodzinne z tradycjami regionu. 3. Rozwijanie więzi uczuciowej ze swoim regionem. 4. Uwrażliwianie na piękno różnych miejsc w najbliższej okolicy. 5. Pozyskiwanie, gromadzenie i opisywanie pamiątek z przeszłości. 6. Kształtowanie postawy ekologicznej w relacjach z najbliższym środowiskiem. 7. Zdobywanie wiedzy dotyczącej znanych ludzi związanych z Damasławkiem i jego okolicami, przeszłością regionu, miejsc pamięci, tradycji, zwyczajów i obrzędów ludowych, kultury i języka. Ogólne treści nauczania: 1. Dom rodzinny dziecko jako członek rodziny. 2. Szkoła dziecko jako uczeń, kolega, przyjaciel. 3. Miejscowość, życie jej mieszkańców. 4. Przyroda w otoczeniu dziecka. 5. Obrazy z przeszłości (własnej rodziny, szkoły, miejscowości). 6. Wybrane wytwory kultury, sztuki, techniki. 7. Słuchanie baśni, opowiadań i legend (w tym własnego regionu). 8. Sięganie do różnych źródeł informacji i technologii informacji, w tym korzystania z czytelni i biblioteki szkolnej. 9. Formy ochrony środowiska przyrodniczego w najbliższej okolicy. 10.Poznanie pracy w wybranych zawodach. 11.Działalność plastyczna uczniów w różnych materiałach, technikach i formach, z wykorzystaniem tradycji regionalnej. 12.Różnorodność dziedzictwa i poszukiwań w sferze kultury. 13.Gry i zabawy ruchowe, ćwiczenia terenowe i wędrówki piesze. 3
Metody i formy pracy: - pogadanka, aktywna praca metodą projektu, praktycznego działania, techniki dramowe, wycieczka, obserwacja, problemowa, konkursy plastyczne, konkurs wiedzy o regionie, wydawanie gazetki o tematyce regionalnej, Mając na uwadze osobowy rozwój ucznia po realizacji programu, powinien on wykazać się: - znajomością najbliższego regionu, - umiejętnością zaprezentowania własnej wiedzy dotyczącej wybranych zagadnień z historii i kultury Damasławka i okolic, - sprawnym posługiwaniem się terminologią charakterystyczną dla regionu. Zadania szkoły: 1. Umożliwienie poznania regionu i jego kultury. 2. Wprowadzenie w życie kulturalne wspólnoty lokalnej. 3. Kształtowanie tożsamości narodowej w aspekcie tożsamości regionalnej. 4. Wspieranie kontaktów z osobami i instytucjami zajmującymi się ochroną i pomnażaniem dziedzictwa kulturowego w regionie. 4