PPP - Proces ulepszania wykonalności projektów PPP w Polsce Project viability improvement processes: How can municipalities access private financing? Witold Grzybowski Partner Collect Consulting S.A. Płock 22 Listopad, 2012
Zagadnienia tematyczne 1. Diagnoza w ujęciu statystycznym ; 2. Czynniki wpływające na wykonalność transakcji; 3. Prawo zamówień publicznych - przeszkody; 4. Ustawa o finansach publicznych - przeszkody; 5. 21 udanych transakcji ; 6. Wnioski;
Statystyka Projektów PPP / koncesji w Polsce 2009 2011 2009-11 2010 2011 Ogłoszenia 2011 41 144 62 2011 42 PPP/Concessions Agreements Signed Zamknięcie finansowe 2011 2 18 16 12,5% 6 Źródło: PPP Centrum, PPP w Polsce aktualny stan, prognozy
% % 2009-10 bez udziału doradcy z udziałem doradcy 62 31 28 45 24 10 Postępowania odwołane W trakcie Podpisane umowy Źródło: PPP Centrum, PPP w Polsce aktualny stan, prognozy
Zewnętrzne czynniki wpływające na transakcje Gospodarka światowa Rynki finansowe (kondycja sektora) UE perspektywa Rozwój i ocena lokalnych rynków PPP Klimat inwestycyjny 2014 2016 Fundusze strukturalne UE PPP - rynki wschodzące
Krajowe zewnętrzne czynniki wpływające na transakcję Uwarunkowania prawne Prawo zamówień publicznych Ustawa o gospodarce nieruchomościami Ustawa o finansach publicznych Ustawy i regulacje sektorowe
Wprowadzenie niedyskryminującej procedury dialogu technicznego Zastosowanie PZP dla transakcji o okresie trwania powyżej 4 lat Zamówienia Publiczne Utworzenie SPV po zakończeniu postępowania Wyłączenie art. 31 i 33 PZP. Program funkcjonalno-użytkowy obejmuje opis zadania budowlanego, w którym podaje się przeznaczenie ukończonych robót budowlanych oraz stawiane im wymagania techniczne, ekonomiczne, architektoniczne, materiałowe i Rezygnacja z ustawowych kryteriów oceny ofert funkcjonalne. 1 stycznia 2013 wchodzi w życie nowe rozporządzenie m.in. Na temat wymagań w stosunku do programu funkcjonalno-użytkowego. Zastosowanie PZP w postępowaniach, które mogą zakończyć się umową o koncesji Dopuszczenie instytucji finansowej w roli partnera prywatnego Dopuszczenie do zakończenia transakcji przed terminem i wzajemnego rozliczenia Użycie doświadczenia podmiotów trzecich w udokumentowaniu doświadczenia Ulepszenie zapisów dot. art. 60e regulującego dialog konkurencyjny Zniesienie rygoru art. 150 ust. 2 ustawy PZP) o 2-10% zabezpieczeniu
Ustawa o finansach publicznych Koordynacja polskich przepisów klasyfikacji przedsięwzięć z metodologią ESA 95 (Chapter VI.5) Zdefiniowanie opłaty za dostępność w polskim systemie sprawozdawczości finansowej sektora publicznego. Wprowadzenie systemu IAS oraz wzięcie pod uwagę IPSAS (MSRSP) Jasne wskazania dotyczące klasyfikacji przedsięwzięć PPP w sprawozdawczości sektora publicznego Odpowiednie uznanie w polskim prawie Decyzji Eurostat z 11 lutego 2004. w sprawie klasyfikacji PPP Wprowadzenie klauzuli zezwalającej na step-in rights w umowach PPP
Czynniki ograniczające powodzenie przedsięwzięcia Etap identyfikacji przedsięwzięcia Planowanie na teraz Mentalność zamawiającego Cykl wyborczy versus cykl przygotowawczy PPP Potrzeba prognozowania trendów ilości i jakości usług publicznych Nakazowe raczej niż partnerskie relacje z partnerami prywatnymi PPP używane jako narzędzie zdobycia popularności przyspieszanie procesu
Piecki, Miara sukcesu - 7 transakcji Ciepłownia na biomasę 1 m Kraków, Rewitalizacja Teatru im. Słowackiego 1,6 m Źródło : Collect Consulting S.A. www.ppportal.pl Sucha Beskidzka, Parking Kraków, Cmentarz Sopot, Rewitalizacja dworca kolejowego i syst. dróg Głuchołazy, Pływalnia Jaworzno, Stacja dializ 0,2 m 6,1 m 25 m 2,5 m 1,6 m
Miara sukcesu - kolejne 7 transakcji Gostynin, Akwapark - Termy 71,2 m Żywiec, Szpital powiatowy 34,7 m Source : Collect Consulting S.A. www.ppportal.pl Wrocław, Gliwice, Radzionków, Kiszkowo, Kraków, Parking na Placu Nowy Targ. Obsługa Akwaparku Termoizolacja szkół Przedsięwzięcie wod-kan Składowisko odpadów kom. 9,7 m 3,1 m 1,6 m 0,8 m 2,1 m
Miara sukcesu - ostatnie 7 transakcji Warszawa, Biuletyn Min Skarbu, wydanie i dystrybucja 0,2 m Solec- Zdrój, Akwapark 4 m Źródło : Collect Consulting S.A. www.ppportal.pl Kraków, Żnin, Kobylnica, Ustka, Ustka, Sport Arena Akwapark Społeczne Centrum Opieki Transport szkolny Budowa drogi z oświetleniem 91,6 m 12,3 m 1,3 m 0,2 m 0,5 m
Miara sukcesu - podsumowanie 21 Transakcji Wartość całkowita 271,3 m Wartość średnia 12,9 m
Oczekiwania sektora publicznego Poza bilansem bez ryzyka Odroczona płatność Korzyść kosztowa Na podstawie : PARP Raport z Badania Wśród Wybranych Podmiotów Publicznych 2012
W jaki sposób pozyskiwać finansowanie zewnętrzne? ZAUFANIE Dobre relacje i współpraca na co dzień z przedsiębiorcami na terytorium jst PEWNOŚĆ Budowanie bazy eksperckiej i wiedzy CAPACITY BUILDING OTWARTOŚĆ Tworzenie i skuteczne komunikowanie Regionalnego Planu Działania
Ograniczona ilość projektów PPP projects i ich niska opłacalność Brak zainteresowania projektami PPP Problemy kierowania projektami PPP i w strategicznym zarządzaniu programem PPP Problemy z wdrożeniem projektów PPP Skutki Niedostatki w operacyjnym otoczeniu projektu i brak umiejętności rządu aby promować, rozwijać, prowadzić i nadzorować projekty PPP Brak rozeznania na szczeblu decyzji politycznych do PPP Słabe mechanizmy instytucjonalne dla budowania zdolności, informowania i rozwijania narzędzi dla PPP Brak łatwo dostępnej informacji i wiedzy na temat PPPs Nieoszaco wany stan gotowośc i dla PPP Przyczyny Brak wiedzy o Specyficznych wymogach (prawo, finanse, regulacje, etc.) Na podstawie : UN Development Agenda Niski stopień współpracy pomiędzy instytucjami wdrażającymi projekty PPP Sporadyczna współpraca pomiędzy instytucjami Rządowymi i Szkoleniami Brak odpowiednich materiałów dla budowania zdolności projektowej
Przygotowane strategie. Stabilne ramy prawne i regulacje sprzyjające PPP Rezultat Zwiększona ilość projektów, lepsza opłacalność projektów PPP Program PPP ustanowiony na poziomie krajowym - regularnie uaktualniany Ulepszony proces wdrażania projektów Ulepszone otoczenie projektów, zwiększona zdolność rządu dla promowania, rozwoju, wdrażania i nadzorowania programów/projektów PPP Świadomość w kraju dla kreowania dobrego otoczenia dla projektów PPP t Plan działania w ramach programu krajowego Oszacowanie gotowości do PPP Środki Na podstawie : UN Development Agenda Rozwijanie zdolności projektowej PPP poprzez networking inst. publicznych i sektora prywatnego PPP Globalne Porozumienie poprzez inter-regionalne spotkania PPP Regionalne Porozumienie Poprzez regional spotkania PPP krajowe spotkania i szkolenia/workshop formuła Zasoby On-line pozwalające uzyskać informacje o projekcie dostępne dla wszystkich Internetowy system informacji o PPP Narodowy program edukacji/szkolenia PPP
Oszczędzanie na etapie przygotowania projektu powinno być uważane za zwiększone ryzyko niepowodzenia Przeanalizuj inne podobne transakcje które zostały wdrożone Zdobądź prognozę popytu i trendu dla usługi publicznej, którą masz zamiar zamówić Wnioski 1 Stosuj dialog techniczny zanim zdecydujesz o treści ogłoszenia Sprawdź i analizuj wpływ transakcji na finanse publiczne public finance w dłuższej perspektywie Jeżeli sam nie jesteś kreatywny, to pozwól na kreatywność swojemu partnerowi
Posługuj się profesjonalnym doradztwem i pomocą techniczną Weź pod uwagę, że PPP wymaga udziału finansowego ze strony publicznej Wnioski 2 Upewnij się, że stać się na wdrożenie i na utrzymanie przedsięwzięcia Projekt PPP może być na bilansie fin. publ. i wciąż stanowić korzystniejsze rozwiązanie Strukturyzuj finansowanie z udziałem instytucji finansowej Naucz się postawy partnerskiej!
Posiadaj zatwierdzony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Rozważ wpływ twojego projektu PPP na zatrudnienie w sektorze publicznym Wnioski 3 Rozważaj projekt hybrydowy tylko kiedy posiadasz wsparcie instytucjonalne Zważ, co i jak możesz zagwarantować twojemu partnerowi Nie unikaj rzetelnych konsultacji społecznych i NGO s Używaj partnerskiego podejścia w rozwiązywaniu kwestii problemowych
Wnioski 4 Upewnij się, ze Twój partner zna i rozumie zasady PPP Upewnij się, że Twój partner ma szanse pozyskania finansowania Zdecyduj czy: 1) Twój projekt to PPP lub rezygnacja, albo: 2) przetarg publiczny jeżeli nie PPP Posiadaj dobrze przygotowany zespół projektowy Oszacuj konserwatywnie aspekt komercyjny twojego projektu Poproszę o dalsze sugestie?
Dziękuję za Państwa udział Witold Grzybowski Partner w Collect Consulting S.A w.grzybowski@collect.pl witold@partnerstwopublicznoprywatne.info Tel: 607 292 585