PODZIAŁ RYZYKA W PROJEKTACH PPP. RYZYKO PARTNERA PRYWATNEGO. Dawid SZEŚCIŁO

Transkrypt

1 PODZIAŁ RYZYKA W PROJEKTACH PPP. RYZYKO PARTNERA PRYWATNEGO Dawid SZEŚCIŁO

2 AGENDA PPP wobec innych form udziału podmiotów prywatnych w wykonywaniu zadań publicznych specyfika podmiotu publicznego jako partnera ryzyko partnera prywatnego podsumowanie

3 Prywatyzacja zadań publ. i wykonywania zadań publ. Prywatyzacja zadań publicznych Przeniesienie odpowiedzialności za wykonywanie zadań w całości na sektor prywatny Brak finansowania publicznego Prywatyzacja wykonywania zadań publicznych Utrzymanie odpowiedzialności administracji za wykonanie zadania Zmiana roli administracji: Steering rather than rowing

4 Prywatyzacja wykonywania zadań publicznych Outsorcing usług publicznych Partnerstwo publiczno-prywatne Vouchery na usługi publiczne OECD 2005

5 PPP a outsorcing usług publicznych Outsorcing usług publicznych Partnerstwo publiczno-prywatne Projekty krótkoterminowe Finansowanie przez zamawiającego Precyzyjnie określony przez zamawiającego przedmiot Zamawiający samodzielnie zarządza projektem Projekty długoterminowe Współfinansowanie przez partnera prywatnego lub wykorzystanie project finance Wspólne określenie przedmiotu Partner prywatny odgrywa główną rolę w zarządzaniu projektem United Nations Economic Commission for Europe 2000, s. 12.

6 Partnerstwo publiczno-prywatne Szczególna forma zaangażowania sektora prywatnego w realizację zadań publicznych głównie w zakresie infrastruktury usytuowaną pomiędzy tradycyjnymi zamówieniami publicznymi (outsorcing wykonywania zadań publicznych) a pełną prywatyzacją zadań publicznych (OECD, 2008: 20)

7 Czy PPP wymaga specustawy? PPP jest konstrukcją finansowo-ekonomiczno-prawną nie wymaga specjalnej regulacji zawierającej definicję legalną PPP Podejście brytyjskie: brak specustawy PPP obudowane soft-law (wzory umów, doradztwo ze strony specjalnego taskforce) Podejście niemieckie: ustawa o ułatwieniach w realizacji PPP oczyszczenie ustawodawstwa z barier prawnych utrudniających realizacji projektów PPP

8 PPP w Polsce Nazwane (zinstytucjonalizowane) ustawy: 2005, 2009 Nienazwane ustawa o gospodarce komunalnej kodeks cywilny kodeks spółek handlowych

9 Specyfika podmiotu publicznego jako partnera

10 Relewantne cechy podmiotu publicznego (na przykładzie gminy) Łączy podmiotowość cywilnoprawną i publicznoprawną Jest jednocześnie podmiotem stosunków cywilnoprawnych i poprzez swoje organy wykonuje kompetencje publicznoprawne; Problem możliwości zobowiązania się gminy do wydania określonej treści aktu administracyjnego kazus: powołanie dyrektora instytucji kultury

11 Relewantne cechy podmiotu publicznego (na przykładzie gminy) Samodzielny, ale nadzorowany; Działalność gminy i podejmowane decyzji podlegają następczej weryfikacji ze strony administracji rządowej i sądów administracyjnych: wojewoda, RIO, UZP, KIO, NIK, WSA, NSA, prokuratura Problem skutków prawnych uchylenia uchwały lub zarządzenia organów gminy

12 Relewantne cechy podmiotu publicznego (na przykładzie gminy) Podmiot administracji publicznej (public management) i podmiot polityki publicznej (public policy) Wykonuje zadania publiczne, a jednocześnie tworzy i realizuje politykę lokalną (np. politykę rozwoju) Działa pod kontrolą społeczną i podlega weryfikacji wyborczej

13 Ryzyko partnera prywatnego

14 Typowe czynniki ryzyka Ryzyko budowy (construction risk) Ryzyko finansowe (financial risk) Ryzyko dostępności (availability risk) Ryzyko popytowe (demand risk) Ryzyko wartości rezydualnej (residual value risk) Typowe czynniki ryzyka = obecne w przedsięwzięciach prywatnych, publicznych i PPP W PPP sektor publiczny szuka sposobu przerzucenia ryzyka na partnera prywatnego [International Monetary Fund 2006, s. 12]

15 Ryzyko polityczne i prawne (1) Wynikają ze specyfiki podmiotu publicznego Mogą być efektem działania partnera publicznego lub innych organów władzy publicznej (np. organów nadzoru) Trudno je wycenić, a jeszcze trudniej zmitygować

16 Ryzyko polityczne i prawne (2) Wybrane źródła ryzyka politycznego i prawnego na przykładzie gminy: Uchylenie uchwał lub zarządzeń organów gminy podejmowanych w związku z przedsięwzięciem (w sprawie wejścia do spółki, wykorzystania nieruchomości gminnych etc.) Korzystanie przez gminy z kompetencji publicznoprawnych (władztwo planistyczne, władztwo podatkowe) Zagrożenia związane z oskarżeniami korupcyjnymi

17 Ryzyko polityczne i prawne (3) Budowanie klimatu politycznego i prawnego dla PPP przykład negatywny PRZYKŁAD. Ustawa o PPP z 2005 r. cel: zachęcenie do partnerstw, pokazanie politycznej aprobaty dla PPP efekt: utożsamianie PPP wyłącznie z projektami realizowanymi na podstawie ustawy o PPP + brak możliwości realizacji przedsięwzięcia na podstawie ustawy o PPP (0 projektów) = przekonanie o porażce PPP

18 Ryzyko polityczne i prawne (4) Budowanie klimatu politycznego i prawnego dla PPP przykład pozytywny PRZYKŁAD. Tworzenie jednostek doradczych cel: Dostarczenie know-how, doradztwo przy analizie wykonalności i konstruowaniu umowy, a nawet organizowanie finansowania efekt: W większości państw, które osiągnęły sukces w PPP działają rządowe jednostki doradcze (w Wielkiej Brytanii działalność taskforce była jednym z głównych stymulatorów rozwoju PPP)

19 Podsumowanie Główne źródło ryzyka prawno-politycznego dla przedsięwzięć PPP na poziomie lokalnym - podejście organów nadzoru do zasady samodzielności gminy Mniej istotne zagrożenia płynące ze strony samego partnera publicznego (gminy), związane w szczególności z korzystaniem z kompetencji publicznoprawnych

20 Wybrane źródła OECD, Modernising Government. The way forward, OECD, PPP. In pursuit of risk sharing and value for money, International Monetary Fund, PPP, Government Guarantees, and Fiscal Risk, UN ECE, Guildelines on PPP for infrastructure development, E. Yescombe, Partnerstwo-publiczno prywatne, Kraków D. Sześciło, PPP in Poland: second attempt to create a legislative framework, European PPP Law Review 2009, nr 4.

21 Dziękuję za uwagę Dawid Sześciło Wydział Prawa i Administracji UW Forum Obywatelskiego Rozwoju