Szkoła Podstawowa w Uwielinach Rok szkolny 2014/2015 RAPORT EWALUACYJNY Realizacja przez szkołę wniosków z analizy wyników sprawdzianów oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Zespół ewaluacyjny: Elżbieta Kowalczyk Mirosława Masłowska Teresa Jagiełło 1
Cele ewaluacji 1. Pozyskanie informacji na temat: a) sposobów analizowania wyników sprawdzianów, b) sposobów wdrażania wniosków z analiz wyników sprawdzianów, c) sposobów wdrażania wniosków z raportów ewaluacji wewnętrznych. 2. Ocena efektywności wykorzystania wniosków z analiz wyników sprawdzianów ( czyli skuteczności działań dydaktycznych) oraz wniosków z raportów ewaluacji wewnętrznych oraz podjęcie ewentualnych działań doskonalących w tym zakresie. Pytania kluczowe 1. Jakie metody są wykorzystywane do przeprowadzania analizy wyników sprawdzianu po klasie VI/ sprawdzianu po klasie III? 2. Jakie inne analizy sprawdzianów są przeprowadzane w szkole, które wspomagają proces planowania i podejmowania działań? 3. Na ile przeprowadzane analizy wyników odnoszą się do kontekstu poprzednich lat? 4. Na ile prowadzone analizy wyników mają charakter ciągły i wskazują tendencję zmian? 5. W jaki sposób i komu przekazywane są wyniki oraz wnioski i rekomendacje z analizy sprawdzianów? 6. W jaki sposób w szkole wdraża się rekomendacje z analiz sprawdzianów? 7. W jaki sposób i komu przekazywane są wyniki oraz wnioski i rekomendacje z raportów ewaluacji wewnętrznych? 8. W jaki sposób w szkole wdraża się rekomendacje z raportów ewaluacji wewnętrznych? 9. Jakie inne badania wewnętrzne przeprowadzane są w szkole zgodnie z potrzebami? 10. Jakie działania będące wynikiem monitorowania wniosków z analizy osiągnięć uczniów oraz ewaluacji wewnętrznej są realizowane w szkole lub modyfikowane? 11. Jakie korzyści dla szkoły i uczniów wynikają z wdrażania przez szkołę rekomendacji z analiz sprawdzianów i ewaluacji wewnętrznych oraz innych badań? Kryteria ewaluacji 1. Użyteczność, trafność i efektywność stosowanych metod analizy wyników. 2. Ciągłość i trafność prowadzonych analiz. 3. Komplementarność stosowanych analiz. 2
4. Użyteczność i trafność sposobów analizy stosowanych przez zespoły przedmiotowe nauczycieli. 5. Trafność i skuteczność sposobów i form przekazywania informacji o wynikach analiz na radzie pedagogicznej i nauczycielom poszczególnych przedmiotów. 6. Zgodność z oczekiwaniami uczniów i rodziców. 7. Trafność i użyteczność rekomendacji. 8. Skuteczność, efektywność i trafność wdrażanych działań. Metody i techniki badawcze oraz narzędzia badawcze Analiza dokumentacji szkolnej: Wykaz badanych dokumentów: 1. Księga Protokołów (lata 2012 2015) 2. Plany pracy dydaktyczno wychowawczej zespołów klas I III i IV VI 3. Raporty z analiz właściwych sprawdzianów szóstoklasisty oraz sprawdzianów po klasie III. (lata 2012 2015) 4. Raporty z analizy badań gotowości szkolnej sześciolatka 5. Dzienniki lekcyjne i dokumentacje wychowawców 6. Protokoły zebrań wychowawców z rodzicami. 7. Sprawozdania z realizacji planu pracy dydaktyczno wychowawczej nauczycieli. 8. Arkusze kontroli wdrażania wniosków z ewaluacji wewnętrznej. 9. Arkusze kontroli wdrażania wniosków z analizy sprawdzianów. Próba badawcza: Ankieta przeprowadzona z 25 nauczycielami. Wywiad z uczniami klas VI. Analiza wyników i ich interpretacja 1. Metody wykorzystywane do przeprowadzania analizy wyników sprawdzianu po klasie VI/ sprawdzianu po klasie III. Szczegółową analizę wyników sprawdzianu zewnętrznego po VI klasie oraz sprawdzianów po klasie III (OBUT, Operon) opracowuje powołany do tego zadania w szkole zespół ds. analizy wyników nauczania i osiągnięć. Po przeanalizowaniu raportów analiz sprawdzianów po klasie VI z lat 2012-2014 oraz raportów analiz sprawdzianów po klasie III z lat 2012-2014 można zauważyć, że do przeprowadzania analiz sprawdzianów stosowane są następujące metody: 1) metoda ilościowa obejmuje: 3
a) porównanie średnich wyników punktowych i procentowych uzyskanych przez poszczególne klasy oraz szkołę w badanych V obszarach standardów wymagań, takich jak: pisanie, czytanie rozumowanie, korzystanie z informacji, wykorzystanie wiedzy w praktyce, b) Porównanie średnich wyników punktowych uzyskanych ze sprawdzianu przez szkołę w badanych V obszarach standardów wymagań z wynikami gminy, powiatu, województwa, kraju. c) Porównanie średnich wyników procentowych uzyskanych ze sprawdzianu przez szkołę z wynikami gminy, powiatu, województwa, kraju. d) Sporządzenie tabelarycznego rozkład ilościowego wyników uczniów dla szkoły. e) Sporządzenie diagramów procentowego rozkładu uzyskanych wyników ze sprawdzianów dla szkoły oraz diagramów procentowego rozkładu wyników badanych V obszarów standardów wymagań, f) Zestawienie podstawowych wskaźników miar tendencji centralnej i rozrzutu dla szkoły oraz w badanych V obszarach standardów wymagań: Minimum, Maksimum, Mediana, Modalna, Średnia wyników, Odchylenie standardowe dla szkoły Przedział wyników typowych OWT i porównanie ich z wynikami opracowanymi przez OKE. g) Wnioskowanie na każdym etapie 2) metoda jakościowa obejmuje: a) Zestawienie i porównanie wyników według współczynników łatwości dla szkoły, gminy, powiatu, województwa i kraju. b) Zestawienie i porównanie wyników według współczynników łatwości w V obszarach standardów wymagań dla szkoły. c) Analizę ilości zadań/ umiejętności, które okazały się łatwe, średnie oraz trudne. d) Ustalenie mocnych i słabych stron procesu dydaktycznego w oparciu o wyniki sprawdzianu. 4
e) Zestawienie wyników zadań według współczynnika łatwości z podziałem na zadania zamknięte i otwarte dla klas oraz szkoły. f) Zestawienie łatwości zadań dla szkoły z podziałem na zadania sprawdzające umiejętności polonistyczne i matematyczne g) Wnioskowanie na każdym etapie. 3) metoda staninowa obejmuje: a) Analizę procentowego rozkładu wyników uczniów szkoły w odniesieniu do skali staninowej. b) Analizę ilościowego rozkładu wyników w skali staninowej z podziałem na klasy. c) Porównanie rozkładu średnich wyników uzyskanych przez szkołę w skali staninowej z ostatnich trzech lat. Nauczyciele w ankiecie również potwierdzają, że do przeprowadzania analiz wykorzystują przede wszystkim analizę jakościową i ilościową ( tak twierdzi 56% nauczycieli), rzadziej stosują analizę staninową (28% ankietowanych). 40% ankietowanych nauczycieli stwierdziło, że nie przeprowadzają żadnych analiz. 2. Inne analizy sprawdzianów przeprowadzane w szkole, które wspomagają proces planowania i podejmowania działań. Z przeprowadzonej ankiety z nauczycielami wynika, że oprócz analizy sprawdzianów trzecioklasistów (OBUT, OPERON) oraz analizy wyników sprawdzianów szóstoklasistów przeprowadzane są również inne analizy, które wspomagają proces planowania i podejmowania działań w szkole, takie jak: a) analiza badań gotowości szkolnej sześciolatka, b) analiza wyników sprawdzianów diagnozujących klas IV z matematyki i języka polskiego, c) analiza wyników sprawdzianów diagnozujących klas V (Duma, TUTOR), d) analiza wyników próbnych sprawdzianów szóstoklasistów. 3. Przeprowadzane analizy wyników odnoszą się do kontekstu poprzednich lat. Każdego roku porównujemy miejsce szkoły w skali staninowej z miejscami z lat ubiegłych. Klasyfikacja staninowa pozwala odpowiedzieć na pytanie, jak moja szkoła wypadła na tle pozostałych szkół w Polsce. Ułatwia też porównywanie wyników na przestrzeni 3 lat, co pozwala dostrzec dominujące tendencje rozwojowe i opracować trafne programy doskonalące czy naprawcze. 4. Prowadzone analizy wyników mają charakter ciągły i wskazują tendencję zmian. Zapisy w dokumentacji szkolnej potwierdzają, że analiza wyników badań osiągnięć uczniów ma charakter ciągły i trwały wykonywana jest rokrocznie. 5
1) Sposoby przekazywania wyników oraz wniosków z analizy sprawdzianów oraz ich odbiorcy. Z wynikami raportu oraz wnioskami z analizy wyników danego sprawdzianu zapoznawani są: a) wszyscy nauczyciele na zebraniach Rady Pedagogicznej. Ponadto wyniki sprawdzianu analizują nauczyciele przedmiotów matematyczno- przyrodniczych oraz humanistycznych podczas zebrań zespołów przedmiotowych oraz podczas zebrań nauczycieli uczących w danej klasie. Potwierdzają to wpisy w Księdze Protokołów oraz protokoły z zebrań zespołów przedmiotowych. 100% badanych nauczycieli nauczania wczesnoszkolnego w przeprowadzonej ankiecie potwierdziło, że zna wnioski wynikające z analizy wyników sprawdzianów trzecioklasistów, oraz 100% nauczycieli uczących w klasach IV-VI również zadeklarowało się, że zna wnioski ze sprawdzianów zewnętrznych szóstoklasistów. b) uczniowie w czasie lekcji przedmiotowych poświęconych omawianiu wyników analizy sprawdzianu w danej klasie. Potwierdzają to wpisy tematów w dziennikach lekcyjnych oraz potwierdzają sami uczniowie. Szóstoklasiści, w przeprowadzonym wywiadzie byli zdania, że zapoznanie ich ze szczegółowymi analizami próbnych sprawdzianów skutkowało tym, że zostali zorientowani jakie mają braki w wiadomościach i umiejętnościach. Zadania, z którymi uczniowie mięli problemy, zostały wyjaśnione, rozwiązane i dokładnie omówione. c) rodzice na zebraniach wychowawczych są informowani o ogólnych wynikach uzyskanych ze sprawdzianu oraz o szczegółowych wynikach uzyskanych przez własne dziecko. Potwierdzają to wpisy protokołów zebrań wychowawców z rodzicami. 2) Sposoby wdrażania w szkole rekomendacji z analiz sprawdzianów. 100% ankietowanych nauczycieli zarówno edukacji wczesnoszkolnej jak i nauczycieli uczących w klasach IV-VI zadeklarowało, że wdraża wnioski wynikające z analizy wyników sprawdzianów trzecioklasistów i sprawdzianów zewnętrznych szóstoklasistów. Rekomendacje z analizy wyników sprawdzianów trzecioklasistów i sprawdzianów zewnętrznych szóstoklasistów są wdrażane przez nauczycieli poprzez: a) dostosowanie form i metod pracy 92%, b) wzmocnienie pracy na lekcji nad słabymi obszarami wynikającymi z wniosków 68%, c) przeprowadzenie analizy mocnych i słabych stron ucznia, przekaz uczeń-rodzic 64%, d) konsekwentne realizowanie wskazanych we wnioskach standardów 60%, e) zgodny z priorytetami zakres przygotowywanych prac pisemnych, ćwiczeń i zadań 60%, f) indywidualizację nauczania mająca na celu rozwijanie uzdolnień i zainteresowań uczniów 56%, g) uwzględnianie wniosków w planie pracy, programie wychowawczym i programie profilaktyki szkoły na następny rok szkolny 52%, h) przeprowadzanie próbnych testów i innych wewnętrznych sprawdzianów kompetencji 44%, 6
i) kierowanie uczniów do poradni Psychologiczno-Pedagogicznej 32%. Potwierdzeniem realizacji wdrażania wniosków z analiz sprawdzianów są ARKUSZE KONTROLI WDRAŻANIA WNIOSKÓW Z ANALIZY SPRAWDZIANÓW wypełniane przez nauczycieli w danym roku szkolnym. 3) Sposoby przekazywania wyników oraz wniosków z raportów ewaluacji wewnętrznych oraz ich odbiorcy. Ze szczegółowymi wynikami oraz rekomendacjami z raportów ewaluacji wewnętrznych zapoznawani są: a) wszyscy nauczyciele na zebraniach Rady Pedagogicznej. Potwierdzają to wpisy w Księdze Protokołów. 92% ankietowanych nauczycieli potwierdziło, że znają wnioski i rekomendacje wynikające z przeprowadzonych w szkole badań ewaluacyjnych. b) rodzice na zebraniach wychowawczych. Potwierdzają to wpisy protokołów zebrań wychowawców z rodzicami. c) wszyscy rodzice i inne osoby zainteresowane wynikami i wnioskami z przeprowadzanych ewaluacji wewnętrznych w szkole z danego obszaru. Raporty z ewaluacji są dostępne do przeczytania i przeanalizowania na stronie internetowej szkoły www.sp_uwieliny.mgk.pl. 4) Sposoby wdrażania w szkole rekomendacji z raportów ewaluacji wewnętrznych. 92% ankietowanych nauczycieli zarówno nauczania wczesnoszkolnego jak i nauczycieli uczących w klasach IV-VI zadeklarowało, że zna wnioski i rekomendacje wynikające z przeprowadzanych w szkole badań ewaluacyjnych, 84% -wdraża rekomendacje wynikające z przeprowadzonych w szkole badań ewaluacyjnych.12% nauczycieli nie udzieliło odpowiedzi. Rekomendacje z raportów ewaluacji wewnętrznych są wdrażane przez nauczycieli poprzez: a) stosowanie różnorodnych form i aktywizujących metod pracy 76%, b) konsekwentne egzekwowanie od uczniów regulaminu zachowania się na korytarzu w czasie przerw -68%, c) dostosowanie rodzaju zajęć pozalekcyjnych do potrzeb i zainteresowań uczniów 56%, d) w większym stopniu indywidualizuję proces nauczania -56%, e) uwzględniania wniosków w planie pracy szkoły, programie wychowawczym i programie profilaktyki szkoły na następny rok szkolny do zrealizowania w ramach godzin wychowawczych 52%, f) informowanie rodziców o uzyskanych rekomendacjach z danego obszaru edukacyjnego i możliwości zapoznania się z całym raportem na stronie internetowej szkoły 48%, g) realizowanie wniosków w ramach godzin wychowawczych 40%, h) dostosowanie programu zajęć do zainteresowań uczniów -32%, i) zwiększenie ilości konkursów wewnętrznych i zewnętrznych -28%. 7
Potwierdzeniem realizacji wdrażania rekomendacji z raportów ewaluacji wewnętrznych są ARKUSZE KONTROLI WDRAŻANIA WNIOSKÓW Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ wypełniane przez nauczycieli w danym roku szkolnym. 5) Inne badania wewnętrzne przeprowadzane są w szkole zgodnie z potrzebami. Z przeprowadzonych ankiet z nauczycielami wynika, że w szkole wykorzystuje się jeszcze inne badania dotyczące osiągnięć uczniów wykorzystywane w pracy dydaktycznej: a) analiza wyników klasyfikacji i promocji - 84%, b) analiza frekwencji uczniów na zajęciach dodatkowych 68%, c) analiza wyników konkursów wewnętrznych i zewnętrznych 28% 6) Działania będące wynikiem monitorowania wniosków z analizy osiągnięć uczniów oraz ewaluacji wewnętrznej są realizowane w szkole lub modyfikowane. Ankietowani nauczyciele uważają, że w wyniku monitorowania wniosków z analiz osiągnięć uczniów, między innymi sprawdzianów oraz ewaluacji wewnętrznych w szkole realizowane lub modyfikowane są następujące działania: a) realizacja dodatkowych zajęć -76%, b) modyfikacja metod i form pracy na lekcjach 76%, c) organizacja szkoleń dla nauczycieli w danym zakresie 68%, d) modyfikacja planu pracy szkoły, programów wychowawczych i profilaktyki 68%, e) opracowanie i realizacja innowacji pedagogicznych 60%, f) modyfikacja oferty zajęć pozalekcyjnych 56%, g) opracowanie nowych procedur -40%, h) modyfikacja planów wynikowych 36%, i) modyfikacja zestawu podręczników -32%. 7) Korzyści dla szkoły i uczniów wynikające z wdrażania przez szkołę rekomendacji z analiz sprawdzianów i ewaluacji wewnętrznych oraz innych badań. Ankietowani nauczyciele dostrzegają następujące korzyści z wdrażania przez szkołę rekomendacji z analiz sprawdzianów i ewaluacji wewnętrznych : a) poprawa jakości kształcenia -80%, 8
b) podniesienie bezpieczeństwa w szkole 80%, c) większy wachlarz zajęć pozalekcyjnych 68%, d) wprowadzenie innowacji pedagogicznych 68%, e) usprawnienie współpracy szkoła rodzic 52%, f) większa indywidualizacja nauczania 48%, g) częstsze stosowanie metod aktywizujących i technologii TIK 48%, h) wykorzystanie przez uczniów własnego potencjału intelektualnego w dążeniu do zdobywania wiedzy 44%, i) większa aktywność uczniów na zajęciach 28% Wnioski: Mocne strony szkoły 1. Każdy etap edukacyjny kończy się przeprowadzeniem sprawdzianów, z których przeprowadza się szczegółową analizę osiągnięć uczniów w kontekście klasy jak i kraju. 2. Dokonuje się ilościowej i jakościowej analizy wyników sprawdzianów trzecioklasistów, sprawdzianów próbnych i diagnozujących oraz sprawdzianu właściwego w odniesieniu do poszczególnych standardów egzaminacyjnych, aby: a) ustalić poziom ich opanowania, b) określić typ zadań sprawiających uczniom najwięcej problemów i pod tym kątem ukierunkować dalszą pracę dydaktyczną, c) określić osiągnięty przez szkołę poziom efektywności kształcenia na tle innych szkół w powiecie, województwie i kraju. 3.Aby osiągnąć wspomniane wyżej cele w analizach: Słabe strony szkoły 1. 40% ankietowanych nauczycieli stwierdziło, że nie przeprowadzają żadnych analiz sprawdzianów. 2. Wdrażanie rekomendacji z analiz sprawdzianów i ewaluacji wewnętrznych nie wpływa na podniesienie aktywności uczniów na zajęciach. 3.Wszystkie podejmowane działania są celowe, ale nie wszystkie przynoszą pożądane efekty, o czym informują nie zawsze satysfakcjonujące wyniki sprawdzianów zewnętrznych. Analizując wyniki sprawdzianów klas VI na przestrzeni lat 2012-2014 widoczna jest tendencja spadkowa. Szkoła w 2013 roku uzyskała 7 wynik staninowy, w 2014 r. 5 stanin, czyli średni, a w 2015 r. 6, czyli wyżej średni. 4.Wnioski wdrażane po analizie wyników nie zawsze przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. 9
a) wykorzystuje się skalę staninową, średni wynik, medianę, modalną i rozkład wyników, b) uwzględnia się indywidualne wyniki uczniów, dane dotyczące całych zespołów klasowych i zbiorczy wynik szkoły, c) dokonuje się analizy porównawczej własnych wyników z wynikami osiągniętymi przez inne szkoły w powiecie, województwie i kraju. 4. Z rezultatami analiz sprawdzianów zapoznaje się uczniów danych klas, ich rodziców i wszystkich nauczycieli. 5. W szkole następuje właściwy i zgodny z oczekiwaniami rodziców i uczniów przepływ informacji dotyczący analizy osiągnięć uczniów. 6. Z rezultatami wniosków i rekomendacji z raportów ewaluacji wewnętrznych zapoznaje się wszystkich nauczycieli, rodziców oraz środowisko lokalne, ponieważ raporty ewaluacyjne są dostępne na stronie internetowej szkoły. 7. Wyniki analizy sprawdzianów oraz ewaluacji wewnętrznych przeprowadzonych w szkole są podstawą do formułowania wniosków i rekomendacji, ukierunkowanych na poprawę jakości pracy szkoły w zakresie efektów kształcenia co pozwala ukierunkować dalsze działania dydaktyczne nauczycieli. 10
Rekomendacje: 1. Rekomendacje ze sprawdzianów oraz ewaluacji wewnętrznych formułować jako zadania do realizacji. 2. Badać czy wdrażanie wniosków z analizy wyników sprawdzianów i innych badań wewnętrznych i zewnętrznych ma związek z osiągnięciami uczniów i wzrostem efektów uczenia się. 3. Informować rodziców o wynikach sprawdzianów wewnętrznych i zewnętrznych oraz o sposobach udzielania uczniom wsparcia w osiąganiu różnorodnych sukcesów. Nawiązać z rodzicami systematyczną współpracę w powyższym zakresie. 11