Plnownie inicjtywy lolnej INICJATYWA LOKALNA PROJEKT SPOŁECZNY CZYM JEST PROJEKT? Projet jest przedsięwzięciem, tóre m począte i oniec. Jest to proces zplnowny i ontrolowny, m doprowdzić do pozytywnego sutu i tworzy nową jość. Projet zwsze wprowdz zminę. Inicjtyw loln również wprowdz zminę, tór podnosi jość życi mieszńców, niweluje drobne i więsze problemy, wnosi nową jość, dltego włśnie zróbmy ją orzystjąc ze sprwdzonych nrzędzi dziłni projetem. PODSTAWOWE ELEMENTY PROJEKTU 1. ODBIORCY PROJEKTU 2. SZCZEGÓŁOWA CHARAKTERYSTYKA PROBLEMU (opis, nliz, dignoz) 3. CEL OGÓLNY, DŁUGO I KRÓTKOTERMINOWY, SZCZEGÓŁOWY 4. METODY /DZIAŁANIA/ ZADANIA /HARMONOGRAM 5. PARTNERZY PROJEKTU 6. PRODUKTY, REZULTATY 7. MONITORING I OCENA 8. SZCZEGÓŁOWY BUDŻET
ODBORCY PROJEKTU Dołdnie wyobrź sobie omu m służyć Wsz Inicjtyw? Kto n tym njwięcej sorzyst? Ile jest tich osób w oolicy? Czy znsz ogoś tiego? J jest t osob? Zstnów się nd brdzo wżnym elementem jie są potrzeby tej osoby? Brdzo często to, co nm wydje się problemem, wcle nie jest problemem dl osoby, tórej chcemy pomóc, choć nsze dne wydją się obietywne. By do niej trfić zwsze musimy trfić w jej potrzebę. Przyłd zminy projetu, ją wprowdzono, iedy dołdniej zdignozowno potrzebę. Dzieci w pewnej meryńsiej szole miły duże problemy z nuą, szczególnie mtemtyi. Jedn żdne próby zmobilizowni dzieci do nui nie przynosiły rezulttów, wynii były wciąż słbe. Zbdno potrzeby tej grupy w więszości dzieci stwierdziły, że njbrdziej chciłyby grć w bsebll. Stworzono projet, w tórym dzieci zostły zngżowne do gry w bsebll, jedn oprócz trener zngżowno psycholog, tóry prcowł z dziećmi n rzecz wzmocnieni ich poczuci wrtości. Podczs gry wprowdzno proste zdni mtemtyczne (sttysty, geometri), niezbędne do rozwoju zwodniów i relizowni zsd gry. Pozując im że mją ten potencjł, tóry jest im niezbędny do nui mtemtyi i wzmcnijąc poczucie włsnej wrtości osiągnięto efet zmierzony n początu. Drugi przyłd. Po zdignozowniu potrzeb osób strszych (80+) potrzebujących wsprci w domch stwierdzono, iż njwięszą potrzebą osób strszych jest poczucie bezpieczeństw, tóre jest zchwine przez choroby i smotność. Ingerencj wolontriusz uierunown n wsprcie medyczne, życiowe, orgnizcyjne (te PROBLEMY zdignozowno używjąc nrzędzi przedstwionego w dlszej części) był dodtowym zburzeniem poczuci bezpieczeństw tych osób. W związu z tym projet uzupełniono o elementy wsprci psychologicznego wolontriuszy, tże sonstruowno ścieżę budowni bezpieczeństw u osoby strszej. Gdyby nie uwzględniono tej potrzeby doszłoby do szybiego wypleni emocjonlnego wolontriuszy spowodownego problemmi z osobą strszą, u tórej zostło zchwine poczucie bezpieczeństw.
CHARAKTERYSTYKA PROBLEMU DIAGNOZA PROBLEMU Dl inicjtywy lolnej, ze względu n jej chrter i njczęściej róti ores relizcji, brdzo istotne jest, byśmy n początu brdzo dobrze zdignozowli JAKA t inicjtyw m być, czyli JAKI PROBLEM ROZWIĄZUJE. Ten element pozwoli nm dobrze doprecyzowć różne elementy inicjtywy t, by osiągnąć to co njtrudniejsze zngżownie mieszńców. Jeśli nszym dziłniem odpowiemy n ftyczny problem, tóry doty wielu ludzi, pożemy, że osobistym zngżowniem możemy ten problem zmniejszyć lub cłowicie wyeliminowć, łtwiej ud nm się zgromdzić woół inicjtywy mieszńców i uzysć poprcie. Powiecie le j to, przecież MY JUŻ WIEMY co chcemy robić! Nie musimy dowidywć się CO JEST potrzebne, bo to już wiemy. W tym dzile pożemy, j drobne elementy zminy onretnego pomysłu mogą ndć Wszej idei dodtowy wymir lub doprecyzowć go t, by był po prostu brdziej udny. Przyłd projetu, tóry po nlizie drzew problemu zmienił swój chrter, jedn nie zmieniono jego rdzeni, to populrnie relizowne przez wiele instytucji zjęci tetrlne. Po nlizie problemu zdefiniowno w jednej grupie, że njwięszym problemem jest to, że dzieci nie mją umiejętności współprcy modyficj progrmu, polegjąc n wprowdzeniu elementów wspólnego plnowni, prcy w grupch, oreśleniu zdń żdego człon zespołu zmienił chrter przedsięwzięci. Końcowe podsumownie supione n wyciągnięciu z projetu dodtowego ontestu wspólnego dziłni - stło się ropą nd i niezbyt sompliownego przedsięwzięci, tóre dzięi dignozie problemu otrzymło dodtowy wymir. Zupełnie inny chrter tiego smego przedsięwzięci tetrlnego mił instytucj, tór sierowł swoje dziłni do dzieci nieśmiłych, jeszcze inn do grupy międzypooleniowej. Uwierzcie wrto zbdć problem
Przyjrzyjmy się jednemu z njsuteczniejszych nrzędzi pozwljących zdignozowć problem, n tórym budujecie swój pomysł n inicjtywę lolną. DRZEWO PROBLEMÓW J się do tego zbrć? Njlepiej wyorzystć do tego celu więszą rtę ( A3) i rteczi smoprzylepne. N początu po prostu wypisuj n nich wszystie problemy, suti, objwy, jie tylo przychodzą Ci do głowy. Dowolnie odłdj je n dużą rtę. Potem zstnów się co wyni z czego? Co jest przyczyną problemu? Co jest sutiem? Suti to njczęściej rzeczy, tóre widzimy lub możemy łtwo zbdć młodzież spędzjąc czs pod slepem, śmieci w lesie, smotni pozostwieni bez opiei ludzie strsi. Pmiętj problem i sute musi zwsze dotyć człowie. Jeśli boli Cię, że w Twojej oolicy jest niewyorzystn przestrzeń lub świetlic potrtuj to rczej jo zsób - tich
mmy wiele woół siebie, le przecież wyorzystujemy tylo te, tórych potrzebujemy, tóre rozwiązują jiś nsz problem (czy zwsze orzystmy z oolicznego szpitl? nie, idziemy tm tylo, gdy mmy problem lub potrzebę, sm ft że jest przez ns niewyorzystny nie jest problemem). Zstnów się, co ludziom woół Ciebie doswier, sup się n grupie docelowej ją wybrłeś n początu. Strj się jedn myśleć obietywnie, n chwilę odłóż POTRZEBY jie mją odbiorcy Twojego pomysłu, bo j pewnie już zuwżyłeś PROBLEM SPOŁECZNY, UŚWIADOMIONA POTRZEBA OSÓB to mogą być dwie różne bji. Gdy drzewo problemów jest ompletne, wybierny jest ognisowy (luczowy) problem. Problem ognisowy powinien być zceptowny przez różne grupy interesu jo centrlny problem, n tóry powinien zostć sierowny projet. To jest nsz punt wyjści do onstruowni CELU. Trudności podczs identyficji i nlizy problemów: niedostteczne oreślenie problemu - problem jest oreślony niedosttecznie szczegółowo i nie omuniuje prwdziwej ntury problemu, np.: stwierdzenie słbe zrządznie musi być rozbite n brdziej szczegółowe elementy, by możn było zrozumieć istotę problemu i dzięi temu znlizowć przyczyny, tóre stnowią jego podstwę. niedostępne rozwiązni - to oreślnie problemu, tóry nie opisuje tulnej, negtywnej sytucji, jedynie niedostępność sytucji pożądnej, np. br wyszolonych prcowniów nie opisuje oreślonego problemu (prcownicy mją niewystrczjące lub nieodpowiednie umiejętności). Po zdignozowniu dnego problemu zuwżycie, że główny problem m zzwyczj wiele przyczyn. Dobry projet społeczny to ten, tóry oddziłuję n przyczyny problemu, nie n suti, czyli j njniżej orzeni nszego problemu. Projet z reguły też nie jest w stnie objąć wszystich problemów i je rozwiązć z reguły rozwiązuje do 5 zdignozownych problemów, njczęściej są to 3. To oczywiście żdne sztywne reguły tylo pewn sttystyczn prty.
Kiedy wybierzecie problemy, jie chcecie rozwiązć, czs przystąpić do definiowni tego co będzie w przyszłości. CELE Cele stnowią pozytywne odwrócenie drzew problemów. Soro mmy jeden problem główny i il (do 5) przyczyn (problemów szczegółowych ) możemy przesztłcić to n jeden cel główny i il celów szczegółowych. Przyłd: Problem: Duż liczb dzieci niedożywionych w wieu 8-12 lt w miejscowości X Cel: Zmniejszenie liczby dzieci niedożywionych w wieu 8-12 lt w miejscowości X o 50 % w oresie 6 miesięcy Cele projetu - ryteri SMART: S- specific numbers- oreślone liczbowo M- mesurble mierzlne A- re specific- oreślone terytorilnie R- relistic- relne T- time bound- oreślone w czsie. DZIAŁANIA Dziłni to z reguły to, co mmy zplnowne już od początu powstni idei n inicjtywę lolną. Wiemy CO chcemy zrobić. Przyjrzyjmy się terz zdignozownym problemom,
weźmy pod uwgę potrzeby mieszńców i jeszcze rz przenlizujmy nsze dziłni. Sprwdźmy czy wszystie wybrne przez ns problemy są rozwiązywne w jimś stopniu przez dziłni? J możn te dziłni uzupełnić, zmodyfiowć by pełniej relizowły cele? Przyjrzyjmy się potrzebom odbiorców czy nsze dziłni uwzględniją ich potrzeby? Jeśli t to, czy możn jeszcze coś zmienić? Nie bójcie się zmin n tym etpie. Lepiej terz zplnowć zminę niż wtedy, gdy będziemy pod presją czsu i zdń. N oniec sprwdźmy czy mmy dziłni osierocone tóre nie odpowidją n żden problem? Albo n problem tóry musimy dopowiedzieć? Znczy to, że nie wpisliśmy w drzewie problemów jiegoś wżnego elementu wróćmy i spójrzmy n to jeszcze rz. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ To nrzędzie może Wm brdzo pomóc we wspólnym plnowniu i relizowniu inicjtywy. W prosty sposób nie tylo pluje prcę, le co njistotniejsze pomg dzielić zdni między osoby N r Zdnie Czs/Osob odpowiedziln 1 2 3 4 5 6 7 8 1 Przygotowni e pltów, ontt z drurnią Ani 2 Rozwieszenie Zbysze pltów 3 Zorgnizowni Ew Ew, Ew, e spotni Ani Ani inicjującego inicjtywę
4 Poczęstune n spotniu 5 Oprcownie hrmonogrm u prc i podził zdń Zbysze Ew, Ani Ew, Ani 6 Kontt z Wojte Wojte Wojte Wojte Wojte Wojte Wojte Wojte smorządem 7 Kontt z Rent Rent Rent Rent Rent Rent Rent Rent medimi, mpni 8 Powyższy przyłd jest oczywiście umowny, jedn w ten sposób możecie z powodzeniem nie tylo zplnowć, le i relizowć zdni. Duż rt A0 powieszon w miejscu spotń z pewnością pomoże zpnowć nd cłością przedsięwzięci. PRODUKTY, REZULTATY, ODDZIAŁYWANIE Produt jest bezpośrednim, mterilnym efetem zrelizownych dziłń, przyczyni się do osiągnięci złożonych rezulttów, poprzez nie celów bezpośrednich. Rezultt jest to wpływ zrelizownych dziłń / uzysnych produtów n bezpośrednich beneficjentów/ osiągny po zończeniu relizcji projetu. Wsźni rezulttu jest związny bezpośrednio z ntychmistowymi efetmi projetu i dostrcz informcji o zminch, jie nstąpiły w wyniu wdrożeni projetu u bezpośrednich beneficjentów pomocy, np. podjęcie onretnych dziłń w oprciu o wspólny doument strtegiczny, wyorzystnie wiedzy zdobytej n onferencji, zwięszenie liczby turystów.
Oddziływnie są to długoflowe onsewencje zrelizownego produtu dl bezpośrednich drestów po zończeniu ich udziłu w projecie lub po uończeniu dnej inwestycji, tże pośrednie onsewencje dl innych drestów, np. wpływ projetu n sytucję społeczno gospodrczą w pewnym oresie po zończeniu jego relizcji, wzrost poziomu bezpieczeństw itp. Spróbujmy przełożyć to n prostszy języ: produt to jest to, co oferujemy odbiorcom w trcie projetu (np. onferencj, szolenie, zjęci, wrsztty również ze wsźniiem, czyli mirą - np. cyl 6 szoleń 3 dniowych dl 100 osób), rezultt pojwi się wtedy, gdy nsz beneficjent wyorzyst oferowny przez ns produt 100 osób weźmie udził w cylu 6 3 dniowych szoleń, czegoś się dowie, nuczy etc. Ntomist oddziływnie to jest to, co zdzieje się z nszymi beneficjentmi w dłuższym oresie czsu np. 30 osób wdroży przyswojoną metodologię w swoją prcę, zwięszy się joś oferownej usługi dzięi wdrożonej nowej metody etc. Kolejnym stosownym podziłem jest podził n rezultty twrde i mięie. Njlepiej tę definicję zcząć od ońc rezultty mięie to te, tóre dotyczą postw, umiejętności, wymgją specjlnych metod bdwczych. Czyli wszystie westie dotyczące zminy postw, nbyci nowych umiejętności, wiedzy. Ntomist rezultty pozostłe ( dotyczące uończeni ursów, nbyci wlificji zwodowych etc ) to są rezultty twrde. EWALUACJA/OCENA Po przeprowdzeniu inicjtywy wrto doonć podsumowni. Nie tylo w formie wspólnego świętowni, choć jest ono brdzo potrzebne, le też w formie reflesji Co się udło? Co się udło słbiej? Co możn zrobić lepiej? Ciewiej? Suteczniej?
Kto wyjątowo zsłużył n podzięownie? Od tej pory jesteście nie tylo lolnymi lidermi wdrżjącymi inicjtywę lolną, le mcie doświdczenie, tóre wrto wyorzystć w nstępnych przedsięwzięcich. Wrto zdbć, by były one corz lepsze ZARZĄDZANIE PROJEKTEM - zrządznie inicjtywą lolną Inicjtyw Loln j i żde przedsięwzięcie musi być przeprowdzon, ierown, zrządzn włśnie. Aby osiągnęł suces musi spełnić ryteri zrządzni tie sme j żde przedsięwzięcie: 1. Czy mmy oreślone zdni do wyonni w czsie? zrządznie opercyjne 2. Czy mmy wystrczjące fundusze i pln finnsowy przedsięwzięci? zrządznie finnsowe 3. Czy mmy odpowiednich ludzi i przydzieliliśmy im zdni do różnych obszrów? zrządznie zsobmi ludzimi 4. Czy wiemy gdzie mogą pojwić się punty zplne i czy mmy n te onretne sytucje pln B? zrządznie ryzyiem 5. Czy zplnowliśmy ontty z osobmi z zewnątrz? Z smorządem, medimi, niezngżownymi w projet mieszńcmi? zrządznie onttmi zewnętrznymi 6. Czy wiemy co będzie dlej? Co z nszą ideą po IL? zrządznie strtegiczne Kiedy mcie odpowiedzi n te podstwowe pytni, możecie z więszą pewnością udć się w ierunu relizcji swojej idei, tór n pewno oże się sucesem. Powodzeni!