Warszawa, czerwiec 2014 r.

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE Z WDRAŻANIA PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI w 2013 ROKU Wrszw, czerwiec 2014 r.

2 SPIS TREŚCI 1. Informcje wstępne Przegląd relizcji progrmu opercyjnego w okresie objętym sprwozdniem Relizcj i nliz postępów Anliz jkościow System relizcji Progrmu Informcj nt. podziłu wykorzystni funduszy wg ktegorii interwencji Pomoc w podzile n grupy docelowe Pomoc zwrócon lub ponownie wykorzystn Relizcj zleceń i rekomendcji Komisji Europejskiej Rekomendcje Instytucji Zrządzjącej PO KL i innych instytucji Instrumenty inżynierii finnsowej Relizcj złożeń Strtegii EUROPA Strtegi UE dl Regionu Morz Błtyckiego Informcj n temt zgodności z przepismi wspólnotowymi Czynności kontrolne zpewnijące zgodność relizcji PO KL z przepismi wspólnotowymi Zsd równości szns Zsd prtnerstw Npotkne znczące problemy orz podjęte środki zrdcze Zminy w kontekście relizcji Progrmu Zminy społeczno-gospodrcze Zminy legislcyjne Zsdnicze modyfikcje w rozumieniu rt. 57 Rozporządzeni nr 1083/ Komplementrność pomocy z innymi instrumentmi wsprci Informcje n temt stosownych mechnizmów i nrzędzi służących zpewnieniu koordyncji i komplementrności wsprci orz ich oceny Cross-finncing Mechnizmy unikni podwójnego finnsowni dziłń relizownych w rmch polityki spójności z dziłnimi relizownymi w rmch Wspólnej Polityki Rolnej orz Wspólnej Polityki Rybckiej Kontrole krzyżowe w zkresie odpowiedzilności Instytucji Zrządzjącej Monitorownie i ocen Monitorownie Ewlucj Krjowy System Informtyczny (KSI SIMIK 07-13) Podsystem Monitorowni Europejskiego Funduszu Społecznego 2007 (PEFS 2007) Komitet Monitorujący PO KL

3 3. Postęp wdrżni Progrmu wg Priorytetów PRIORYTET I Ztrudnienie i integrcj społeczn PRIORYTET II Rozwój zsobów ludzkich i potencjłu dptcyjnego przedsiębiorstw orz poprw stnu zdrowi osób prcujących PRIORYTET III Wysok jkość systemu oświty PRIORYTET IV Szkolnictwo wyższe i nuk PRIORYTET V Dobre rządzenie PRIORYTET VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich PRIORYTET VII Promocj integrcji społecznej PRIORYTET VIII Regionlne kdry gospodrki PRIORYTET IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch PRIORYTET X Pomoc techniczn Progrmy współfinnsowne z EFS - spójność i koncentrcj wsprci Europejsk Strtegi Ztrudnieni Krjowy Pln Dziłń n rzecz Ztrudnieni Krjowy Progrm Reform Progrmy EFRR/Fundusz Spójności: Duże projekty Pomoc techniczn Promocj i informcj

4 SPRAWOZDANIE ROCZNE Z WDRAŻANIA PROGRAMU OPERACYJNEGO 1. Informcje wstępne PROGRAM OPERACYJNY Cel: Cel 1 Konwergencj Kwlifikowny obszr: krj Okres progrmowni: Numer progrmu (CCI): CCI 2007 PL 051 PO 001 SPRAWOZDANIE ROCZNE/ KOŃCOWE Z WDRAŻANIA PROGRAMU Nzw progrmu: Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki Rok sprwozdwczy: 2013 Dt zkceptowni sprwozdni przez Komitet Monitorujący: r. 4

5 2. Przegląd relizcji progrmu opercyjnego w okresie objętym sprwozdniem 2.1 Relizcj i nliz postępów Anliz jkościow Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki (PO KL) relizuje cel główny Nrodowych Strtegicznych Rm Odniesieni (NSRO), wpisując się przede wszystkim w drugi cel horyzontlny, tj. poprwę jkości kpitłu ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej. PO KL relizuje ten cel z pośrednictwem celu głównego Progrmu, jkim jest wzrost poziomu ztrudnieni i spójności społecznej. Pondto, PO KL przyczyni się do relizcji celu pierwszego NSRO dotyczącego poprwy jkości funkcjonowni instytucji publicznych orz rozbudowy mechnizmów prtnerstw, celu czwrtego NSRO obejmującego wsprcie przedsiębiorstw i podnoszenie kwlifikcji ich prcowników, celu piątego NSRO odnoszącego się do przeciwdziłni mrginlizcji regionów (w zkresie rozwoju społecznego) orz celu szóstego NSRO, zkłdjącego wsprcie obszrów wiejskich. Cel główny PO KL osiągny będzie poprzez relizcję poniższych celów strtegicznych: 1. podniesienie poziomu ktywności zwodowej orz zdolności do ztrudnieni osób bezrobotnych i biernych zwodowo, 2. zmniejszenie obszrów wykluczeni społecznego, 3. poprw zdolności dptcyjnych prcowników i przedsiębiorstw do zmin zchodzących w gospodrce, 4. upowszechnienie edukcji społeczeństw n kżdym etpie ksztłceni przy równoczesnym zwiększeniu jkości usług edukcyjnych i ich silniejszym powiązniu z potrzebmi gospodrki oprtej n wiedzy, 5. zwiększenie potencjłu dministrcji publicznej w zkresie oprcowywni polityk i świdczeni usług wysokiej jkości orz wzmocnienie mechnizmów prtnerstw, 6. wzrost spójności terytorilnej. PO KL finnsowny jest w 85% z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) orz w 15% ze środków krjowych. N relizcję Progrmu przewidzino EUR, w tym wkłd finnsowy EFS stnowi EUR. Alokcj wykorzystywn jest w rmch dziesięciu Priorytetów relizownych równolegle n poziomie centrlnym (Priorytety I-V, X) orz regionlnym (Priorytety VI-IX): Priorytet I: Ztrudnienie i integrcj społeczn, Priorytet II: Rozwój zsobów ludzkich i potencjłu dptcyjnego przedsiębiorstw orz poprw stnu zdrowi osób prcujących, Priorytet III: Wysok jkość systemu oświty, Priorytet IV: Szkolnictwo wyższe i nuk, Priorytet V: Dobre rządzenie, Priorytet VI: Rynek prcy otwrty dl wszystkich, Priorytet VII: Promocj integrcji społecznej, Priorytet VIII: Regionlne kdry gospodrki, Priorytet IX: Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch, Priorytet X: Pomoc techniczn. W 2013 r. odnotowno wyrźny postęp rzeczowy w relizcji wszystkich obszrów wsprci w rmch Progrmu. Przede wszystkim wrto wskzć n kontynucję wzrostu wykonni wskźników w komponencie regionlnym PO KL, niemniej postęp w relizcji wskźników w komponencie centrlnym tkże jest wyrźny. 5

6 Poziom relizcji większości wskźników w obszrze ztrudnieni przekroczył wrtości docelowe, co świdczy o wysokim poziomie zwnsowni relizcji wsprci skierownego do osób pozostjących bez ztrudnieni. Do końc 2013 r. w Priorytecie VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich pond 187,2 tys. osób otrzymło środki n podjęcie dziłlności gospodrczej, co w pełni relizuje cel zplnowny n lt W projektch ukierunkownych n ktywizcję zwodową wdrżnych regionlnie udził w projektch zkończyło dotychczs 981,2 tys. osób, ntomist n poziomie centrlnym 159,3 tys. osób. W porównniu do 2012 r. njwyższy wzrost znotowno w przypdku liczby udzielonych pożyczek n podjęcie dziłlności gospodrczej tj. o 100% (pierwsz pożyczk zostł udzielon w pierwszej połowie 2013 r.), które zostły wprowdzone w Priorytecie VI po przeglądzie śródokresowym Progrmu. Znczący wzrost znotowno również w przypdku liczby osób niepełnosprwnych orz w wieku lt, które otrzymły środki n podjęcie dziłlności gospodrczej (o 49%, tj. 1,6 tys. osób niepełnosprwnych orz o 36%, tj. 4,8 tys. osób w wieku 50+). Wysoki wzrost znotowno również w przypdku liczby osób objętych Indywidulnym Plnem Dziłni (o 38%, tj. o 121,2 tys. osób). Znczny postęp odnotowno również w obszrze dptcyjności prcowników i przedsiębiorstw. Do końc 2013 r. wsprciem objęto blisko 243,8 tys. przedsiębiorstw łącznie w komponencie centrlnym i regionlnym. W porównniu do stnu n koniec 2012 r. nstąpił wzrost liczby wsprtych firm o 41%. Udził w projektch szkoleniowych wdrżnych n szczeblu regionlnym w Priorytecie VIII Regionlne kdry gospodrki zkończyło pond 850,2 tys. prcujących osób dorosłych, w tym 133,8 tys. osób w wieku powyżej 50 roku życi. Pondto, 471,5 tys. prcowników przedsiębiorstw wzięło udził w projektch szkoleniowo-dordczych w komponencie centrlnym w Priorytecie II Rozwój zsobów ludzkich i potencjłu dptcyjnego przedsiębiorstw orz poprw stnu zdrowi osób prcujących, w tym 73,6 tys. prcowników w wieku powyżej 50. roku życi. Wsprciem objęto również 282 tys. prcowników o niskich kwlifikcjch. W obszrze zdrowi w 2013 r. odnotowno wzrost liczby lekrzy deficytowych specjlizcji, którzy ukończyli cykl kursów w rmch relizcji progrmu specjlizcji, w tym w szczególności krdiologów. Do końc 2013 r. pełen cykl kursów specjlizcyjnych zkończyło 491 onkologów, 796 krdiologów i 230 lekrzy medycyny prcy. Jednocześnie, 9 tys. przedstwicieli kdry zrządzjącej orz dysponentów środków publicznych w sektorze zdrowi zkończyło szkoleni z zkresu zrządzni, co ozncz pond dwukrotny wzrost w stosunku do 2012 r. Pondto, dzięki wsprciu EFS studi pomostowe ukończyło już 29,7 tys. pielęgnirek i położnych (wzrost o 29%). Wrto wskzć n stysfkcjonujący poziom relizcji wsprci w obszrze ekonomii społecznej. W 2013 r. pond dwukrotnie wzrosł liczb utworzonych spółdzielni socjlnych - do 343 podmiotów. Nleży podkreślić, iż pojwiły się pierwsze efekty w zkresie wsprci inżynierii finnsowej n rzecz rozwoju ekonomii społecznej 14 podmiotom ekonomii społecznej udzielono pożyczek (6% celu). W zkresie integrcji społecznej zwiększył się również o 29% liczb klientów instytucji pomocy społecznej, którzy objęci zostli kontrktmi socjlnymi (350,6 tys. osób). Zdowljące tempo osiągni celów zobserwowno tkże w rmch dziłń n rzecz poprwy dostępu do rynku prcy dl osób zgrożonych wykluczeniem społecznym, gdzie liczb osób objętych wsprciem wzrosł w 2013 r. do poziomu 141,3 tys. (o 22%). Jednocześnie, pomimo wzrostu relizcji celu dot. podnoszeni kwlifikcji kluczowych prcowników pomocy społecznej (o 47%), dotychczs kwlifikcje podniosło 6,6 tys. kluczowych prcowników instytucji pomocy społecznej, co stnowi 55% poziomu docelowego. W obszrze edukcji wrto zwrócić uwgę n stysfkcjonujący postęp w relizcji celów Priorytetu IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch. Do końc 2013 r. wsprciem objęto pond 4,4 tys. ośrodków wychowni przedszkolnego (pond 20% plcówek wychowni przedszkolnego w krju), pond 154,4 tys. dzieci w wieku 3-5 lt n obszrch wiejskich (28,6% dzieci n obszrch wiejskich w wieku 3-5 lt) uczestniczyło w różnych formch edukcji przedszkolnej. Jednocześnie pond 12 tys. szkół (podstwowych, gimnzjów, pondgimnzjlnych prowdzących ksztłcenie ogólne) zrelizowło projekty rozwojowe, w tym pond 6,8 tys. szkół n obszrch wiejskich orz 5,3 tys. szkół n obszrch miejskich (pond 100% celu). Zznczeni wymg również zrelizownie celów w zkresie ksztłceni zwodowego. Do końc 2013 r. pond 3,6 tys. szkół i plcówek ksztłceni zwodowego wdrożyło progrmy rozwojowe ukierunkowne n zmniejszenie dysproporcji w osiągnięcich uczniów orz podnoszeni jkości procesu ksztłceni zwodowego, w tym blisko 2,5 tys. wdrożono we współprcy z przedsiębiorstwmi. W zkresie celów Priorytetu III Wysok jkość systemu oświty n uwgę zsługuje postęp rzeczowy w obszrze powiązni oferty edukcyjnej w zkresie ksztłceni i szkoleni z potrzebmi rynku prcy. Do końc 2013 r. przeglądem objęto 207 podstw progrmowych n poziomie szkoły podstwowej, gimnzjum i szkoły 6

7 pondgimnzjlnej. W rmch relizcji celu dot. oprcowni Krjowych Rm Kwlifikcji, wstępnie przypisno 413 kwlifikcji do poziomów w Polskich Rmch Kwlifikcji (pond 100% celu). W obszrze szkolnictw wyższego, podobnie jk w 2012 r., n uwgę zsługuje znczny postęp rzeczowy w zkresie podnoszeni trkcyjności ksztłceni n kierunkch mtemtycznoprzyrodniczych i technicznych. Wsprciem objęto dotychczs blisko 89,4 tys. studentów I roku n kierunkch zmwinych (co stnowi pond czterokrotne przekroczenie zkłdnego celu), pond 16 tys. z nich zkończyło już studi. Pondto, do końc 2013 r. pond 47,6 tys. studentów zkończyło stże lub prktyki wspierne ze środków EFS, z czego 17 tys. - stże lub prktyki trwjące co njmniej 3 miesiące. Jednocześnie blisko 35% wszystkich uczelni wyższych wdrożyło progrmy rozwojowe dofinnsowne z EFS ukierunkowne n poprwę jkości systemów ksztłceni, jk również rozwijni ich pod kątem wymogów stwinych przez sektor nukowy i rynek prcy. Do końc 2013 r. szkoleni w zkresie zrządzni bdnimi nukowymi i komercjlizcji wyników prc bdwczo-rozwojowych zkończyło tkże pond 10,6 tys. prcowników sektor B+R, co stnowi 7,6% wszystkich prcowników tego sektor. W obszrze dobrego rządzeni, w projektch z zkresu wzmcnini zdolności regulcyjnych wśród prcowników dministrcji smorządowej, szkolenimi objęto blisko 42 tys. osób, co ozncz blisko dwukrotne przekroczenie wrtości docelowej wskźnik. Pondto, do końc 2013 r. szkoleni z zkresu poprwy jkości orz dostępności usług świdczonych n rzecz przedsiębiorców zkończyło 18,3 tys. prcowników dministrcji skrbowej i prcowników Zkłdu Ubezpieczeń Społecznych orz 2,9 tys. sędziów orzekjących w wydziłch gospodrczych i updłościowonprwczych sądów. Ntomist wsprciem w zkresie przygotowni i wdrożeni wieloletniego plnowni budżetowego w ujęciu zdniowym objęto 100% dysponentów środków budżetowych I i II stopni orz 49,9% dysponentów III stopni. Pondto, do końc 2013 r. blisko 21,5 tys. przedstwicieli orgnizcji pozrządowych zkończyło szkoleni w zkresie budowy potencjłu ukierunkownego n wzmocnienie ich ktywnego uczestnictw w procesie relizcji Strtegii Lizbońskiej, co stnowi pond 4-krotne przekroczenie celu określonego w Progrmie Anliz postępu w relizcji celu głównego i celów strtegicznych Progrmu Poniższy opis relizcji celów Progrmu opier się o informcje zwrte w złączniku nr 1 do sprwozdni. Cel główny Poprw jkości kpitłu ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej Rok 2013 był kolejnym rokiem (od 2010 r.), w którym odnotowno wzrost poziomu ztrudnieni wśród osób w wieku lt. W stosunku do 2012 r. wskźnik ztrudnieni w Polsce wzrósł o 0,3 pkt. proc. do 60%, podczs gdy w pństwch członkowskich UE utrzymuje się on n tym smym poziomie od 2011 r. (64,1%). Niemniej, sytucj n polskim rynku prcy w kontekście ztrudnieni ndl odbieg od średniej dl wszystkich pństw członkowskich UE (poziom ztrudnieni w Polsce był niższy od średniej dl wszystkich pństw członkowskich UE o ok. 4 pkt.). Przyrost wskźnik ztrudnieni wśród kobiet w 2013 r. ksztłtowł się n tkim smym poziomie jk wśród mężczyzn 0,3 pkt. proc. Tym smym, różnic w poziomie ztrudnieni wg płci w 2013 r. wyniosł 13,2 pkt. proc. Niemniej, odsetek prcujących mężczyzn (66,6%) jest zncznie wyższy niż wśród kobiet (53,4%). Poziom ztrudnieni osób w wieku produkcyjnym w Polsce n tle średniej dl pństw członkowskich UE przedstwiono n poniższym wykresie. 7

8 Rys. 1 Wskźnik ztrudnieni osób w wieku lt w ltch w Polsce i krjch UE 28 66% 64% 62% 60% 58% 56% 54% 52% 65,3% 65,7% 64,5% 64,0% 64,1% 64,1% 64,1% 59,2% 59,3% 58,9% 59,3% 59,7% 60,0% 57,0% Polsk UE 28 Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych EUROSTAT Jeśli chodzi o poziom zgrozeni ubóstwem, rok był pierwszym rokiem (od 2009 r.), w którym odnotowno w Polsce spdek odsetk osób zgrożonych ubóstwem po uwzględnieniu trnsferów socjlnych. Poziom wskźnik obniżył się o 0,6 pkt. proc. wynosząc tym smym 17,1%. Nleży zuwżyć, iż pomimo obniżeni poziomu zgrożeni ubóstwem i zncznego zmniejszeni dystnsu w tym zkresie w stosunku do UE, zgrożenie ubóstwem w krju wciąż jest wyższe od średniej dl wszystkich pństw członkowskich (któr w osttnich dwóch ltch wyniosł 16,9%). Jk wspomnino powyżej, sytucj w obszrze zgrożeni ubóstwem w krju poprwił się, jednk relizcj celu n poziomie 14% prwdopodobnie nie będzie możliw. Nleży zuwżyć, że cel dl Polski zostł wyznczony brdzo mbitnie średni europejsk w zkresie ubóstw odkąd mierzony jest wskźnik nie uplsowł się poniżej 16% i nwet pństw wysoko rozwinięte tj. Niemcy, od 2007 r. odnotowują ciągły wzrost zgrożeni ubóstwem w społeczeństwie. Pondto wrto zwrócić uwgę, iż zgrożenie ubóstwem w Polsce w osttnim roku w części województ zmniejszyło się (mzowieckie, podkrpckie, wielkopolskie, dolnośląskie, opolskie, kujwsko-pomorskie), w 4 regionch osigneło docelowy poziom 14% (dolnośląskie, ślskie, opolskie, mzowieckie). W kontekście ubóstw i sytucji ekonomicznej gospodrst domowych w Polsce, wrto przytyczyć wyniki njnowszego bdni GUS 2 wskzującego, iż sytucj w Polsce w zkresie ubóstw w osttnim roku nie uległ rdyklnym zminom. Pomimo spdku poziomu ubóstw reltywnego, skl ubóstw według pozostłych mir (tzn. skrjnej orz ustwowego) w 2013 r. zwiększył się. Autorzy rportu zwrcją uwgę, iż społeczn mp zgrożeni ubóstwem w Polsce nie zmieni się istotnie od lt. Ubóstwem skrjnym zgrożone są njczęściej gospodrstw domowe z osobmi bezrobotnymi (zwłszcz wtedy, gdy głow gospodrstw m niski poziom wyksztłceni) i niepełnosprwnymi orz rodziny wielodzietne. Wysok stop ubóstw skrjnego dotyczy przede wszystkim osób zmieszkłych n wsi orz w młych mistch, liczących do 20 tys. mieszkńców. N wykresie poniżej przedstwiono odsetek osób zgrożonych ubóstwem w Polsce n tle średniej dl pństw członkowskich UE. 1 Wyniki wstępne. Końcowe dne z bdni EU-SILC (w tym w podzile n płeć) będę dostępne w grudniu 2014 r. 2 Ubóstwo ekonomiczne w Polsce w 2013 r., informcj sygnln GUS, Wrszw, , 8

9 Rys. 2 Wskźnik zgrożeni ubóstwem reltywnym po trnsferch socjlnych (%) 19,5% 19,0% 18,5% 18,0% 17,5% 17,0% 16,5% 16,0% 15,5% 15,0% 14,5% 19,1% 17,6% 17,7% 17,3% 17,1% 17,1% 16,9% 16,9% 16,9% 16,5% 16,5% 16,4% 16,3% 16,4% UE 28 Polsk Źródło: Oprcownie włsne n podstwie EUROSTAT Cel strtegiczny 1 Podniesienie poziomu ktywności zwodowej orz zdolności do ztrudnieni osób bezrobotnych i biernych zwodowo N poniższym wykresie przedstwiono poziom ztrudnieni osób młodych w Polsce n tle średniej dl pństw członkowskich UE. Rys. 3 Wskźnik ztrudnieni osób w wieku w pństwch Unii Europejskiej w 2013 r ,3 23,6 21,2 25,6 53,7 46,8 32,4 29,0 16,6 11,9 28,6 14,5 16,3 23,5 30,2 24,6 21,9 19,8 44,7 62,3 53,8 24,2 22,3 23,5 26,5 20,4 46,7 41,5 41,7 0 Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych EUROSTAT Jeśli chodzi o poziom ztrudnieni wśród osób młodych w wieku lt, w roku 2013 znotowno spdek tego miernik w Polsce o 0,5 pkt. proc. w stosunku do roku poprzedniego. Odsetek prcujących osób młodych obniżył się zrówno w przypdku kobiet (o 0,4 pkt. proc.), jk i mężczyzn (o 0,6 pkt. proc.). Nleży podkreślić, iż średni dl wszystkich pństw członkowskich UE również obniżył się w stosunku do 2012 r. w 2013 r. znotowno spdek poziomu ztrudnieni młodych mieszkńców pństw członkowskich UE o 0,4 pkt. proc. Poziom ztrudnieni osób w wieku poniżej 25. roku życi zncznie odbieg od średniej UE 28. W 2013 r. wskźnik ztrudnieni młodych w Polsce ksztłtowł się n poziomie 24,2%, podczs gdy średnio dl wszystkich pństw członkowskich UE wyniósł on 32,3%. Tym smym, dystns dzielący Polskę od UE w omwinym zkresie wyniósł ok. 8 pkt. proc. Podobnie, jk w poprzednich ltch poziom ztrudnieni wśród młodych mężczyzn (Polsk 28,6%, UE 28 34,2%) był wyższy niż wśród kobiet 9

10 (Polsk 19,5%, UE 28 30,4%). Obecn sytucj osób młodych wynik z ich niskiej ktywności zwodowej, co z tym idzie niskiego poziomu ztrudnieni orz wysokiego poziomu bezroboci, co jest konsekwencją skutków globlnego kryzysu ekonomicznego n rynku prcy, które są odczuwlne przede wszystkim przez osoby młode. Obniżjący się z roku n rok poziomu ztrudnieni młodych mieszkńców pństw członkowskich UE stnowi powżny problem, którego skutkiem może być ubóstwo czy mrginlizcj, w skrjnych przypdkch wykluczenie społeczne. Dltego też, konieczne jest podejmownie przez pństw dziłń mjących n celu poprwienie sytucji osób młodych, poprzez przygotownie dl nich osobnej (dedykownej) oferty wsprci, ułtwijącej im wejście n rynek prcy i znlezienie trwłego ztrudnieni. Mjąc n uwdze trudną sytucję osób w wieku lt n polskim rynku prcy IZ PO KL w 2013 r. dokonł przesunięć środków finnsowych pomiędzy poszczególnymi Priorytetmi Progrmu, które zostną przeznczone przede wszystkim n dziłni relizowne n rzecz osób młodych. Rys. 4 Wskźnik ztrudnieni wg wieku w ltch % 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 74,9% 77,5% 77,6% 77,2% 77,3% 77,2% 77,0% 36,9% 38,7% 40,6% 29,7% 31,6% 32,3% 34,1% 25,8% 27,3% 26,8% 26,4% 24,9% 24,7% 24,2% lt lt lt Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych EUROSTAT Również w przypdku osób w wieku lt znotowno niewielki spdek odsetk osób posidjących prcę w tej grupie wiekowej w 2013 r. (o 0,2 pkt. proc. w stosunku do dnych z 2012 r.). Średni poziom ztrudnieni tych osób we wszystkich pństwch członkowskich UE również obniżył się w stosunku do roku 2012 r. o 0,4 pkt. proc. Wrto podkreślić, iż odsetek osób prcujących w wieku lt w Polsce jest nieco wyższy od średniej dl wszystkich pństw członkowskich UE (Polsk 77%, UE 28 76,8%). Podobnie, jk w poprzednich ltch poziom ztrudnieni mężczyzn (Polsk 82,7%, UE 28 82,5%) był zdecydownie wyższy niż kobiet (Polsk 71,2%, UE 28 71%). Wzrost poziomu ztrudnieni znotowno jedynie w grupie wiekowej lt. W 2013 r. wskźnik ztrudnieni w tej grupie wiekowej wyniósł 40,6% i w stosunku do 2012 r. wzrósł o ok. 2 pkt. proc. Również w przypdku tego miernik poziom ztrudnieni mężczyzn (51,3%) jest zncznie wyższy niż kobiet (31%). Anlizując sytucję w Polsce orz w krjch UE 28, nleży podkreślić, iż poziom ztrudnieni osób w wieku 55+ n polskim rynku prcy w dlszym ciągu odbieg od średniej dl pństw członkowskich UE, niemniej dystns dzielący Polskę od UE w omwinym zkresie niezncznie zmniejszył się (o ok. 0,6 pkt. proc. w porównniu z rokiem poprzednim). Wskźnik ztrudnieni osób w wieku lt w UE 28 ksztłtowł się n poziomie 50,1%, tj. o 9,5 pkt. proc. więcej niż w Polsce. Kolejnym miernikiem obrzującym sytucję n polskim rynku prcy jest wskźnik obciążeni powitowych urzędów prcy, informujący o liczbie osób bezrobotnych przypdjących n jednego dordcę zwodowego, który w 2013 r. wyniósł osób. W stosunku do 2012 r. wrtość miernik niezncznie obniżył się (o 19 osób). W porównniu do 2007 r., w którym rozpoczęto relizcję PO KL, obciążenie urzędów prcy zmniejszyło się o 50%. Jednocześnie nleży zznczyć, iż wrtość referencyjn określon n poziomie Progrmu (1 770 klientów) zostł już osiągnięt. 10

11 Cel strtegiczny 2 Zmniejszenie obszrów wykluczeni społecznego W 2013 r. po rz pierwszy od 2007 r. odnotowno spdek poziomu ztrudnieni osób niepełnosprwnych. W porównniu do 2012 r. poziom ztrudnieni obniżył się o 0,5 pkt. proc. i wyniósł 20,9%, zwiększjąc tym smym dystns do celu zplnownego n poziomie 23%. Podobnie jk w 2012 r. utrzymły się znczne rozbieżności w poziomie ztrudnieni osób niepełnosprwnych według płci, niemniej związne były ze spdkiem poziomu wskźnik. W przypdku mężczyzn poziom ztrudnieni obniżył się o 0,6 pkt. proc. (do poziomu 21,8%) w przypdku kobiet o 0,3 pkt. proc. (do poziomu 19,8%). Brk dnych n poziomie UE-28 uniemożliwi porównnie sytucji osób niepełnosprwnych w krju do innych pństw członkowskich. Rys. 5 Wskźnik ztrudnieni osób niepełnosprwnych w ltch ,0% 27,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 23,0% 19,0% 19,8% 20,9% 21,8% 21,4% 20,1% 22,4% 20,8% 18,9% 22,1% 20,5% 18,4% 22,0% 20,0% 17,4% 22,2% 19,6% 15,8% 22,7% 18,3% 15,0% 21,1% ogółem kobiety mężczyźni docelow Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych GUS (BAEL) Anlizując sytucję w obszrze wykluczeni społecznego nleży wskzć n wzrost ntężeni zjwisk bezroboci długookresowego w stosunku do 2012 r. W 2013 r. poziom bezroboci długookresowego (wg BAEL) wyniósł 3,8% (wzrost o 0,3 pkt. proc.). W 2013 r. utrzymł się również negtywny trend związny ze wzrostem rozpiętości poziomu pomiędzy poziomem bezroboci długookresowego kobiet i mężczyzn (o 0,7 pkt. proc.). Wrto podkreślić, iż w 2012 r. stop bezroboci długookresowego kobiet wyniosł 3,9%. Ntomist według dnych EUROSTAT w 2013 r. stop bezroboci długookresowego w krju wyniosł 4,4% (wzrost o 0,3 pkt. proc. w porównniu do 2013 r.) i był niższ od średniej dl UE-28 (5,1%) 3. W 2013 r. odnotowno wzrost poziomu odsetk dot. osób w wieku lt żyjących w gospodrstwch domowych, w których żdn dorosł osob nie prcuje (0,3 pkt. proc.), w stosunku do dnych z 2012 r. W 2013 r. 10,4% osób żyło w gospodrstwch domowych bez osób prcujących. Zjwisko nsiliło się zrówno w przypdku mężczyzn (wzrost z 9,1% do 9,4%), jk i w przypdku kobiet (wzrost z 11,1% do 11,3%). Ze względu n brk dnych z krjów członkowskich dotyczących ntężeni zjwisk w 2013 r. wrto wskzć, iż w 2012 r. odsetek osób w wieku lt żyjących w gospodrstwch domowych, w których żdn dorosł osob nie prcuje w krju (10,1%) był minimlnie niższy od średniej dl krjów UE-28 (10,5%). Jednocześnie, odnotowno nieznczny wzrost wskźnik obciążeni dl instytucji pomocy społecznej, mierzonego liczbą klientów przypdjących n jednego prcownik socjlnego. W 2013 r. wskźnik wzrósł do poziomu 157 w porównniu ze 155 osobmi w 2012 r. Nleży jednk zuwżyć, iż w 2007 r. ż 210 klientów przypdło n jednego prcownik socjlnego. Zdecydown poprw w zkresie zmniejszeni obciążeni prcowników socjlnych, w zncznym stopniu wpływ n jkość i zkres pomocy udzielnej osobom wykluczonym społecznie. Wskźnik osiągnął poziom wrtości referencyjnej określonej w Progrmie (180 osób). 3 Wg EUROSTAT stop bezroboci długookresowego obliczn jest jko udził bezrobotnych poszukujących prcy 12 miesięcy lub dłużej w liczbie ludności ktywnej zwodowo. 11

12 Cel strtegiczny 3 Poprw zdolności dptcyjnych prcowników i przedsiębiorstw do zmin zchodzących w gospodrce W 2013 r. odnotowno niewielki spdek udziłu osób w wieku lt uczących się i doksztłcjących w ogólnej liczbie ludności w tym wieku, który uksztłtowł się n poziomie 4,3%. Niemniej odnosząc poziom wskźnik do wrtości osiągniętej w 2007 r. nstąpił spdek o 0,8 pkt. proc. Występuje duż dysproporcj w poziomie wskźnik w odniesieniu do płci (różnic 1,1 pkt. proc.). Udził osób dorosłych uczestniczących w ksztłceniu i szkoleniu jest zdecydownie wyższy w przypdku kobiet (4,9%) niż mężczyzn (3,8%). W porównniu do 2007 r. większy spdek poziomu upowszechnieni ksztłceni ustwicznego odnotowno wśród mężczyzn o 0,9 pkt. proc. Wrto również zwrócić uwgę, że od 2003 r., tj. od kiedy miernik podleg monitorowniu w Unii Europejskiej, jego poziom oscyluje wokół 5%, przy czym jego njniższą wrtość odnotowno w 2013 r. Biorąc pod uwgę cel NSRO dot. udziłu osób w wieku lt uczących się i doksztłcjących w ogólnej liczbie ludności w tym wieku, który zostł określony n poziomie 10% (w tym 11% w przypdku kobiet i 9% dl mężczyzn), osiągnięte wrtości uksztłtowły się n brdzo niskim poziomie. Jednocześnie nleży zwrócić uwgę n duży dystns między Polską średnią dl krjów członkowskich. Odsetek osób w wieku lt, które ksztłcą lub doksztłcją się, wyniósł w 2013 r. 10,5% dl 27 krjów Unii Europejskiej. Niski poziom wskźnik wynik z mło populrnej w polskim społeczeństwie idei ksztłceni ustwicznego. Przyczyną niepodejmowni ksztłceni jest w dlszym ciągu brk świdomości co do konieczności podnoszeni kwlifikcji orz przekonnie, że wiedz, któr kiedyś zostł zdobyt, jest wystrczjąc i nie m potrzeby jej uzupełnini. Rys. 6 Udził osób w wieku lt uczących się i doksztłcjących w ogólnej liczbie ludności w tym wieku w ltch Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych GUS (BAEL) Jk wynik z rportu nt. wrunków i jkości życi Polków Dignoz Społeczn , ksztłcenie ustwiczne osób dorosłych, uznwne z jeden z podstwowych wrunków zwiększeni zdolności do ztrudnieni, ksztłtuje się n brdzo niskim poziomie w Polsce. Wciąż niewielki odsetek dorosłych Polków podnosi swoje kompetencje. Anliz wyników dotyczących ktywności edukcyjnej dorosłej ludności Polski ze strukturą ludności według poziomu wyksztłceni i umiejętnościmi cywilizcyjnymi, obrzuje dysproporcje dotyczące szns rozwojowych mieszkńców mist i wsi, tkże osób w wieku 35 lt i więcej, zwłszcz osób w wieku niemobilnym. Różnice poziomu wyksztłceni i znjomości języków czy korzystni z internetu między osobmi młodymi i osobmi w wieku 35 lt i więcej wskzują n lukę kompetencyjną, któr pogłębi się w mirę przechodzeni do strszych grup wieku. Konieczny jest ztem rozwój różnych form uzupełnini wyksztłceni i podnoszeni kwlifikcji (nuk w trybie wieczorowym, zocznym czy korespondencyjnym, studi podyplomowe, kursy i szkoleni) orz dziłni n rzecz wzrostu zkresu korzystni z usług edukcyjnych. 4 Dignoz Społeczn 2013, Wrunki i jkość życi Polków, Rd Monitoringu Społecznego, Wrszw, sierpień 2013 r. 12

13 Anlizując relcję bezrobotnych zrejestrownych, którzy opuścili rejestr w związku z podjęciem niesubsydiownego ztrudnieni w dnym roku w stosunku do przeciętnej liczby osób bezrobotnych w dnym roku, odnotowno wzrost wskźnik do 51%, tj. o 4,3 pkt. proc. w stosunku do 2012 r. Miernik w przypdku kobiet i mężczyzn uksztłtowł się n zbliżonym poziomie, odpowiednio 51% i 52%. Wrto zwrócić uwgę, że występuje duż dysproporcj w wykonniu wrtością docelową wskźnik. Zgodnie z przyjętym złożeniem do końc relizcji Progrmu 80% osób bezrobotnych powinno opuścić rejestr w związku z podjęciem niesubsydiownego ztrudnieni, w tym 70% kobiet i 90% mężczyzn. W dlszym ciągu istnieje ztem potrzeb podejmowni dziłń w zkresie kompleksowego wsprci osób bezrobotnych orz dopsowni rynku prcy do potrzeb regionlnej gospodrki. Rys. 7 Relcj bezrobotnych zrejestrownych, którzy opuścili rejestr w związku z podjęciem niesubsydiownego ztrudnieni w dnym roku w stosunku do przeciętnej liczby osób bezrobotnych w dnym roku w ltch % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 49% 42% 58% 64% 64% 55% 57% 52% 49% 51% 47% 49% 48% 46% 46% 51% 55% 49% 51% 51% 52% 47% 48% 46% 80% 70% 90% 30% 20% 10% 0% wrtość wrtość docelow ogółem kobiety mężczyźni Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych MPiPS Biorąc pod uwgę strukturę ztrudnieni według sektorów gospodrki, w odniesieniu do 2012 r. odnotowno wzrost udziłu osób ztrudnionych w usługch (o 0,5 pkt. proc.) przy jednoczesnym spdku udziłu osób ztrudnionych w rolnictwie (o 0,6 pkt. proc.). Poziom ztrudnieni osób w sektorze przemysłu wzrósł niezncznie o 0,1 pkt. proc. Wrto zwrócić uwgę, że zminy zchodzące w strukturze ztrudnieni nstępują zgodnie ze wskznymi w Progrmie kierunkmi zmin. W odniesieniu do wrtości bzowych, udził ztrudnionych w rolnictwie spdł o 5,4 pkt. proc i osiągnął już cel NSRO (12%). Tkie smo odchylenie od celu odnotowno ntomist w przypdku osób prcujących w usługch i przemyśle (o 4,5 pkt. proc.). 13

14 Rys. 8 Struktur prcujących według sektorów gospodrki w ltch Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych GUS (BAEL) Cel strtegiczny 4 Upowszechnienie edukcji społeczeństw n kżdym etpie ksztłceni przy równoczesnym zwiększeniu jkości usług edukcyjnych i ich silniejszym powiązniu z potrzebmi gospodrki oprtej n wiedzy W 2013 r. utrzymł się trend związny ze zminą struktury wyksztłceni ludności w wieku lt. W odniesieniu do 2010 r., udził osób z wyksztłceniem średnim spdł do 61,3%, głównie z sprwą spdku odsetk kobiet legitymujących się dyplomem szkoły średniej (do 57,9%). Odsetek mężczyzn z wyksztłceniem średnim również podległ tendencji spdkowej, niemniej zmin nie był tk wyrźn jk w przypdku kobiet (o 0,8 pkt. proc.). W 2013 r. ndl wzrstł odsetek osób z wyksztłceniem wyższym, który wyniósł 22,6% (w tym 26,7% - kobiety, 18,5% - mężczyźni). Podobnie jk w okresie , większy przyrost udziłu osób z wyksztłceniem wyższym odnotowno w przypdku kobiet. 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Rys. 9 Struktur wyksztłceni ludności w wieku lt w ltch (w %) 62,6 65,5 62,2 65,4 61,8 65,1 59,6 59,0 58,5 61,3 64,7 57,9 26,7 22,6 18,5 25,4 21,5 17,5 23,9 20,3 16,6 19,4 16,0 22,8 Ogółem Mężczyźni Kobiety Ogółem Mężczyźni Kobiety średnie (łącznie z zsdniczym zwodowym i policelnym) wyższe 2010 r r r r. Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych GUS Odnośnie jkości ksztłceni n poziomie szkolnictw wyższego, odsetek kierunków ocenionych przez Pństwową Komisję Akredytcyjną jko wyróżnijące 5 w ltch wyniósł 3%. Zgodnie ze Sttutem Pństwowej Komisji Akredytcyjnej (PKA) obowiązującym do 2011 r. oceny wyróżnijące były formułowne po dokonniu oceny wszystkich lub przewżjącej części uczelni prowdzących dny kierunek studiów, co zzwyczj zbiegło się z końcem kdencji. Stąd też informcje nt. 5 PKA dokonując oceny jkości ksztłceni przyznje cztery stopnie ocen, tj. negtywną, wrunkową, pozytywną i wyróżnijącą. 14

15 rzeczywistego udziłu sformułownych w ltch ocen wyróżnijących w ogólnej liczbie ocen zwierły dne w ujęciu kdencyjnym, nie rocznym. N wykresie poniżej przedstwiono szczegółowe wyniki ocen przyznnych przez PKA w poszczególnych okresch (kdencjch). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Rys. 10. Wyniki ocen szkół wyższych sformułownych przez PKA w ltch % 81% 87% 79% 18% 13% 7% 10% 2% 4% 2% 3% 4% 7% 6% 4% 3% I kdencj ( ) II kdencj ( ) III kdencj ( ) IV kdencj (2012) 82% 9% IV kdencj (2013) wyróżnijąc pozytywn wrunkow negtywn 3% Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych PKA Wrto podkreślić, iż wyniki ocen z osttniej zkończonej kdencji PKA (okres ) poprwiły się o 1 pkt. proc. w porównniu z ocenmi przyznnymi w okresie Pondto zgodnie z dnymi PKA, odnotowno stły wzrost liczby ocen pozytywnych (z 76% w okresie do 87% w ltch ) przy spdku liczby ocen wrunkowych i negtywnych. N uwgę zsługuje również zdecydown poprw wyników w pierwszym i drugim roku bieżącej kdencji. W 2013 r. znotowno wzrost udziłu ocen wyróżnijących i pozytywnych w stosunku do dnych z 2012 r., przy spdku udziłu ocen negtywnych (o 4 pkt. proc.) i wrunkowych, co świdczy o corz wyższym poziomie usług edukcyjnych i sukcesywnej poprwie jkości ksztłceni w szkolnictwie wyższym. W roku kdemickim 2012/2013 ndl zwiększł się odsetek bsolwentów szkół wyższych n kierunkch mtemtycznych, przyrodniczych i technicznych. W porównniu z rokiem kdemickim 2010/2011 udził bsolwentów kierunków ścisłych zwiększył się do poziomu 20,9% (o 1 pkt. proc.). Pomimo systemtycznego wzrostu udziłu kobiet studiujących n kierunkch ścisłych (13% bsolwentek), w dlszym ciągu chętniej wybierją one kierunki humnistyczne niż mężczyźni (ok. 36% bsolwentów kierunków mtemtycznych, przyrodniczych i technicznych to mężczyźni). W obszrze ksztłceni zwodowego, w 2013 r. niezncznie wzrósł w stosunku do dnych z udził bsolwentów szkół prowdzących ksztłcenie zwodowe kończących się mturą w relcji do wszystkich szkół pondgimnzjlnych, osiągjąc poziom 32,7%. N niezmienionym poziomie (42,8%) pozostł odsetek bsolwentów szkół pondgimnzjlnych prowdzących ksztłcenie zwodowe (42,8%). Pondto, wzrósł do 15,02% udził bsolwentów zsdniczych szkół zwodowych, niemniej, w tym przypdku osiągnięto już cel indyktywny w Progrmie (15%). W 2013 r. relcj stopy bezroboci młodzieży (15-24 lt) do wskźnik bezroboci osób w wieku lt podniosł się w stosunku do dnych z ubiegły rok z 308% do 310%. Zdecydowny wzrost miernik odnotowno w przypdku mężczyzn (o 7 pkt. proc.), przy jednocześnie pozytywnym spdku w przypdku kobiet (o 8 pkt. proc.). Z uwgi n przeprowdzoną w 2012 r. zminę formulrzy egzminu gimnzjlnego (wprowdzenie 4 formulrzy w miejsce 2), porównnie dnych jest możliwe po rz pierwszy w 2013 r. W 2013 r. odsetek uczniów, którzy otrzymli w rmch egzminu gimnzjlnego njniższe wyniki w części humnistycznej z zkresu historii i wiedzy o społeczeństwie wyniósł 4%, ntomist z język polskiego 7%. W przypdku egzminu z przedmiotów ścisłych, udził gimnzjlistów, którzy uzyskli njniższe wyniki z zkresu przedmiotów przyrodniczych (biologi, chemi, fizyk, geogrfi) wyniósł 4%, z kolei z zkresu mtemtyki 26%. W odniesieniu do 2012 r., nstąpił poprw wyników we wszystkich weryfikownych obszrch z wyjątkiem egzminu z język polskiego, gdzie udził uczniów z njniższymi wynikmi wzrósł o 2 pkt. proc. 15

16 N poziomie edukcji przedszkolnej, odsetek dzieci w wieku 3-5 lt uczęszczjących do ośrodków wychowni przedszkolnego w roku szkolnym 2012/2013 n obszrch wiejskich pozostł n poziomie 50,8%. Wykres poniżej przedstwi wskźnik upowszechnieni edukcji przedszkolnej n obszrch wiejskich w ujęciu regionlnym. Rys. 11 Odsetek dzieci w wieku 3-5 lt objętych wychowniem przedszkolnym n obszrch wiejskich wg województw w roku 2011 i 2012 r. 6 Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych GUS W przypdku ż czterech regionów odsetek dzieci uczęszczjących do przedszkol jest niższy od 45%, njniższy poziom upowszechnieni cechuje województw zloklizowne n północy krju. Udził dzieci w wieku 3-5 lt objętych wychowniem przedszkolnym był njwyższy n Opolszczyźnie i n Śląsku przekrczjąc 65%. W porównniu z 2011 r. njwyższy wzrost odsetk dzieci korzystjących z opieki przedszkolnej odnotowno w województwie podkrpckim (pond 3 pkt. proc.) orz w lubelskim i podlskim (2,8 pkt. proc.), ntomist niewielki spdek dotyczył Opolszczyzny i regionu lubuskiego. Cel strtegiczny 5 Zwiększenie potencjłu dministrcji publicznej w zkresie oprcowywni polityk i świdczeni usług wysokiej jkości orz wzmocnienie mechnizmów prtnerstw W rmch celu strtegicznego 5 wskźnik jkości stnowionego prw (Regultory Qulity) mierzony przez Bnk Świtowy w rmch bdni The Worldwide Governnce Indictors (WGI) osiągnął w 2012 r. wrtość 0,96 (brk dnych z 2013 r.) i wzrósł o 0,02. Wskźnik mierzy jkość regulcji włdz dnego krju w obszrze rozwoju przedsiębiorczości. Osiągnięty poziom wskźnik plsuje Polskę n 46. miejscu (w ) wśród 215 pństw ujętych w zestwieniu (w zkresie od -2,5 njniższy do 2,5 njwyższy stopień). Njwyższy poziom wskźnik jkości stnowionego prw odnotowno w Singpurze i Hong Kongu (powyżej 1,9), wśród krjów europejskich w Szwecji i Finlndii (powyżej 1,8). Njniższy poziom wskźnik odnotowno w Somlii (-2,3) i Korei Północnej (-2,5). Poziom wskźnik w 2012 r. w Polsce plsowł się n poziomie powyżej wrtości dl krjów tkich jk: Hiszpni (0,94), Portugli (0,81), Włochy (0,73), Słoweni (0,61), Bułgri i Rumuni (0,54), Grecj (0,50), Chorwcj (0,44). wskźnik jkości stnowionego prw wzrosł w Polsce w okresie z poziomu 0,77 do poziomu 0,96, tj. o pond 25%. Ozncz to systemtyczną, chociż jeszcze powolną, poprwę jkości sfery regulcji w ocench wyrżnych przez bdnych respondentów. Obecn wrtość wskźnik stnowi 96% złożonego celu. Zgodnie z dnymi uwzględnionymi w corocznym bdniu Trnsprency Interntionl pn. Indeks Percepcji Korupcji (Corruption Perception Index CPI) w 2013 r. Polsk uzyskł 60 punktów (2012 r. 58) i zostł sklsyfikown n 38 miejscu (w 2012 r. 41). Obecn wrtość wskźnik stnowi przekroczenie złożonego w Progrmie celu. Z Polską znlzły się m.in. Hiszpni (40 miejsce), Litw (43), Węgry (47), Łotw (49), Czechy (57). Kolejny rz n czele rnkingu znlzł się Dni i Now Zelndi, które otrzymły 91 punktów, n trzecim miejscu uplsowły się ex equo Finlndi i Szwecj, które osiągnęły wynik 89 punktów, n piątym również ex equo - Norwegi 6 W momencie sporządzni sprwozdni brk dostępnych dnych z 2013 r. w ujęciu wojewódzkim. 16

17 i Singpur z 86 punktmi. N przeciwnym biegunie z 8 punktmi 175 loktę zjęły: Somli, Kore Północn i Afgnistn. Ewlucji poddno 177 krjów, z których pond 2/3 uzyskło mniej niż 50 punktów. Przygotowywny przez Trnsprency Interntionl rokrocznie od 1995 roku Indeks Percepcji Korupcji (CPI) jest czołowym wyzncznikiem postrzegni korupcji w sektorze publicznym. Od 2012 roku Trnsprency Interntionl stosuje inną niż w ltch poprzednich metodologię, w której przyznje od 0 do 100 punktów, gdzie 0 ozncz njwiększą korupcję, 100 njwyższą trnsprentność. Zmin t m umożliwić dokłdne obserwownie trendów i porównywnie wyników względem lt ubiegłych. Rys. 12 Wybrne wskźniki monitorowni celu strtegicznego 5 w ltch ,2 4,6 5,0 5,3 5,5 5,8 6,0 0,77 0,82 0,95 0,99 0,94 0,96 b.d Jkość stnowionego prw Wskźnik percepcji korupcji Źródło: Wskźnik Percepcji Korupcji Trnsprency Interntionl; Jkość stnowionego prw Bnk Świtowy Mirą wzmocnieni mechnizmu prtnerstw jest m.in. współprc jednostek smorządu terytorilnego z orgnizcjmi non-profit. Odsetek środków przekznych stowrzyszeniom i fundcjom z budżetu n finnsownie lub dofinnsownie zdń zleconych przez jednostki smorządu terytorilnego w 2013 r. nie zmienił się w porównniu z poprzednim rokiem i wyniósł 0,29%. Orgn dministrcji publicznej może zlecć relizcję zdń publicznych, w trybie otwrtego konkursu ofert, zrówno orgnizcjom pozrządowym dziłjącym w sferze pożytku publicznego, jk i orgnizcjom pożytku publicznego. Cel strtegiczny 6 Wzrost spójności terytorilnej Anlizując kwestię spójności terytorilnej zobserwowno nieznczny spdek (o 0,3 pp.) regionlnego zróżnicowni wskźnik ztrudnieni mierzonego współczynnikiem zmienności z poziomu 4,7 do 4,4 w 2013 r., przy czym w nieco większym stopniu obniżył się poziom wskźnik w przypdku kobiet o 0,3 pp. i wyniósł w 2013 r. - 5,4, niż mężczyzn o 0,2 pp. do poziomu 4,5. Wskźnik ztrudnieni według województw whł się w przedzile 54,5% (woj. wrmińsko-mzurskie) do 65,6% (woj. mzowieckie), co ozncz, że poziom regionlnego zróżnicowni wskźnik ztrudnieni pomiędzy njwyższą njniższą wrtością wskźnik wyniósł 11,1 pkt proc. i uległ zmniejszeniu o 1 pp. względem 2012 r. N mpie poniżej przedstwiono poziom ztrudnieni według województw. 17

18 Rys. 13 Wskźnik ztrudnieni osób w wieku l. wg województw w 2013 r. (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych GUS (BAEL) Jednocześnie nleży wskzć n nieznczny wzrost regionlnego zróżnicowni stopy bezroboci (wg BAEL), które z poziomu 14,4 wzrosło do 15,1 i niezncznie przekroczyło zkłdny do osiągnięci cel (15). Podobnie jk w ltch poprzednich, regionlne zróżnicownie stopy bezroboci jest niższe dl kobiet (14,5) niż mężczyzn (18). Njwyższą stopę bezroboci według BAEL odnotowno w 2013 r. w województwie podkrpckim (14,3%), świętokrzyskim (13%) orz kujwskopomorskim (12,4%), ntomist njniższą n Mzowszu (8%) i Wielkopolsce (8,8%). Stop bezroboci dl cłego krju wzrosł w stosunku do 2012 r. o 0,2 pkt. proc. i wynosi 10,3%. N mpie poniżej przedstwiono stopę bezroboci według województw. Rys. 14 Stop bezroboci wg województw w 2013 r. (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie GUS (BAEL) 18

19 Pondto wrto wskzć n wzrost w 2013 r. regionlnego zróżnicowni przedsiębiorczości mierzonego liczbą jednostek nowo zrejestrownych w rejestrze REGON n 10 tys. ludności. Poziom regionlnego zróżnicowni zwiększył się z 18,1 do 18,7 w 2013 r. (brk dnych z IV kwrtł 2013 r.). Porównując ze średnią n poziomie krju (94,9) njwyższy poziom przedsiębiorczości odnotowno w woj. mzowieckim (123,2), dolnośląskim (113) i pomorskim (112,8). Z drugiej strony uwgę zwrc niski poziom przedsiębiorczości w Opolskiem (73,7) orz trdycyjnie w regionch wschodniej Polski tj. woj. podlskim (73,5), podkrpckim (71,9) i lubelskim (71,7). N mpie poniżej przedstwiono poziom przedsiębiorczości według województw. Rys. 15 Liczb jednostek nowo zrejestrownych w rejestrze REGON n 10 tys. ludności wg województw w 2013 r. Źródło: Oprcownie włsne n podstwie GUS (dne dot. ludności z III kwrtł 2013 r. BAEL, BDL ) W kontekście spójności terytorilnej nleży również wskzć n regionlne zróżnicownie przeciętnego wyniku egzminu gimnzjlnego (w części humnistycznej i mtemtycznoprzyrodniczej). W 2013 r. poziom zróżnicowni wyników gimnzjlnych w części humnistycznej mierzony współczynnikiem zmienności wyniósł dl język polskiego 3 (spdek względem 2012 r. o 0,3 pkt.), ntomist dl historii i wiedzy o społeczeństwie 2,6 (wzrost o 0,3 pkt. względem 2012 r.). Jeśli chodzi o część mtemtyczno-przyrodniczą regionlne zróżnicownie wyników gimnzjlnych osiągnęło poziom 3,9 dl mtemtyki orz 3,5 dl przedmiotów przyrodniczych. Njlepsze wyniki egzminu w części humnistycznej odnotowno w woj. młopolskim i mzowieckim (język polski 64 pkt., histori i wiedz o społeczeństwie 60 pkt.), ntomist njniższe w woj. zchodniopomorskim (odpowiednio 58 i 55 pkt.) i wrmińsko-mzurskim (odpowiednio 59 i 56 pkt.). Średni wrtość dl Polski ksztłtowł się n poziomie 62 pkt. dl język polskiego orz 58 pkt. dl historii i wiedzy o społeczeństwie. Wrto odnotowć fkt, iż osiągnięte wyniki egzminu w części humnistycznej były niższe względem roku ubiegłego o 3 pkt zrówno w przypdku język polskiego, jk i historii i wiedzy o społeczeństwie (odpowiednio 65 i 61 pkt w 2012 r.). 19

20 Rys. 16 Średnie wyniki egzminu gimnzjlnego w części humnistycznej wg województw w 2013 r. (pkt) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie Sprwozdni z egzminu gimnzjlnego 2013, Centrln Komisj Egzmincyjn Z kolei w części mtemtyczno-przyrodniczej njwyższe wyniki odnotowno w tych smych regionch, które wypdły njlepiej w części humnistycznej tj. woj. młopolskim (mtemtyk 51 pkt., przedmioty przyrodnicze 63 pkt.) i woj. mzowieckim (odpowiednio 51 i 58 pkt.) orz dość wysokie w woj. podkrpckim (odpowiednio 50 i 62 pkt.). Njniższy średni wynik egzminu gimnzjlnego w części mtemtyczno-przyrodniczej wystąpił, podobnie jk w części humnistycznej, w woj. zchodniopomorskim (mtemtyk 45 pkt., przedmioty przyrodnicze 55 pkt.) i wrmińskomzurskim (odpowiednio 45 i 57 pkt.). Średnie wyniki egzminu gimnzjlnego w części mtemtyczno-przyrodniczej dl Polski wyniosły 48 pkt. dl mtemtyki orz 59 pkt. dl przedmiotów przyrodniczych i były wyższe względem 2012 r. odpowiednio o 1 i 9 pkt. Nleży przy tym odnotowć wysoki (o 1,3 pkt.) w stosunku do 2012 r., wzrost poziomu regionlnego zróżnicowni wyników egzminu gimnzjlnego w części przedmiotów przyrodniczych, który osiągnął poziom 3,5 w 2013 r. Rys. 17 Średnie wyniki egzminu gimnzjlnego w części mtemtyczno-przyrodniczej wg województw w 2013 r. (pkt) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie Sprwozdni z egzminu gimnzjlnego 2013, Centrln Komisj Egzmincyjn 20

21 Anliz postępów w procesie kontrktcji i wydtkowni Anlizując stn wdrżni PO KL od 2008 r. widoczny jest wyrźny postęp finnsowy w zkresie kontrktowni, wydtkowni, jk i certyfikowni wydtków do KE. Rys. 18 Dynmik stnu wdrżni PO KL w okresie od II półrocz 2008 r. do końc 2013 r. (w %) 100% 80% 60% 40% 20% 0% wykorzystnie lokcji (%)120% 12,3% 20,2% 1,9% 4,4% 0,0% 2,3% 44,5% 31,1% 16,1% 10,0% 7,7% 13,1% 56,3% 25,9% 21,0% 64,6% 66,5% 69,3% 46,4% 39,3% 33,3% 43,5% 32,5% 25,9% 82,8% 54,5% 51,0% 90,2% 60,6% 57,6% 95,5% 70,3% 66,0% wrtość środków publicznych w rmch podpisnych umów/ wydnych decyzji wrtość wydtków kwlifikowlnych objętych wnioskmi o płtność (dofinnsownie ze środków publicznych) wrtość wydtków certyfikownych do KE Źródło: Obliczeni włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Powyższy wykres wskzuje n równomierny i dynmiczny wzrost w zkresie wykorzystni środków w Progrmie. W porównniu z 2012 r. odnotowno wzrost wydtkowni środków i certyfikowni wydtków do KE n poziomie odpowiednio ok. 16 i 15 pkt. proc. Kontrktcj środków wzrosł ntomist o 13 pkt. proc. Do końc 2013 r. pozytywną ocenę formlną w PO KL uzyskło blisko 177,8 tys. wniosków o dofinnsownie o wrtości ogółem blisko 41,6 mld EUR (w tym wnioskowne dofinnsownie 37,7 mld EUR). Biorąc pod uwgę proces kontrktcji do końc 2013 r. zwrto blisko 43,3 tys. umów o dofinnsownie relizcji projektów o łącznej wrtości środków publicznych blisko 10,9 mld EUR (w tym 9,5 mld EUR EFS), co stnowi blisko 96% lokcji przeznczonej n relizcję PO KL. Anlizując postęp finnsowy w komponencie centrlnym PO KL (Priorytety I-V) do końc 2013 r. zwrto blisko 3,7 tys. umów/decyzji o dofinnsownie n kwotę środków publicznych blisko 3,2 mld EUR (w tym 2,7 mld EUR EFS). Stopień wykorzystni lokcji n lt wyniósł tym smym 93%. W porównniu z 2012 r. nstąpił wzrost wykorzystni lokcji o 11 pkt. proc. Tk jk w poprzednim okresie sprwozdwczym njwyższy poziom zkontrktownych środków w odniesieniu do lokcji osiągnięto w Priorytecie IV Szkolnictwo wyższe i nuk (98%) orz Priorytecie I Ztrudnienie i integrcj społeczn (97%). Wysoki poziom wykorzystni dostępnej lokcji wystąpił również w Priorytecie III Wysok jkość systemu oświty (93%). Njniższy stopień wykonni lokcji, zncznie poniżej średniej dl komponentu centrlnego, odnotowno w Priorytecie V Dobre rządzenie (86%). Niemniej wrto zuwżyć, że w porównniu z 2012 r. w Priorytecie V odnotowno znczny wzrost wykorzystni lokcji (o 16 pkt. proc.). 21

22 Rys. 19 Poziom zkontrktownych środków w stosunku do lokcji w rmch Progrmu (%) 120% 100% 96% 80% 60% 40% 83% 91% 83% 80% 80% 97% 88% 93% 98% 70% 86% 92% 102% 84% 79% 77% 94% 97% 91% 73% 98% 20% 0% 2012 r r. PO KL r. PO KL r. Źródło: Obliczeni włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Biorąc pod uwgę komponent regionlny (Priorytety VI-IX) do końc 2013 r. zwrto blisko 39,5 tys. umów o dofinnsownie relizcji projektów o łącznej wrtości środków publicznych pond 7,3 mld EUR (w tym 6,4 mld EUR EFS). Stopień wykorzystni lokcji n lt pod względem wrtości zwrtych umów wyniósł 96%. W porównniu z 2012 r. nstąpił wzrost wykorzystni lokcji o 12,5 pkt. proc. Anlizując poszczególne priorytety komponentu regionlnego njsprwniej przebieg kontrktcj w Priorytecie VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich, w rmch którego podpisno umowy n kwotę pond 2,6 mld EUR środków publicznych (w tym 2,3 mld EUR EFS), co relizuje już cel wykorzystni lokcji n lt Wysoki poziom zkontrktownych środków w odniesieniu do lokcji zostł osiągnięty również w Priorytecie VIII Regionlne kdry gospodrki (97% 1,6 mld EUR, w tym 1,3 mld EUR EFS). Njniższy stopień wykorzystni lokcji odnotowno ntomist w Priorytecie IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch 91% (pond 1,7 mld EUR, w tym 1,5 mld EUR EFS). Niemniej wrto zuwżyć, że w Priorytecie IX odnotowno jeden z njwyższych wzrostów wykorzystni dostępnych środków w komponencie regionlnym PO KL (o ok. 14 pkt. proc. w porównniu z 2012 r.). Jednocześnie, nleży podkreślić, iż n relizcję Priorytetu IX relokowno njwięcej środków, spośród wszystkich priorytetów PO KL. W wyniku przeprowdzonych dotychczs relokcji finnsowych pomiędzy Priorytetmi, budżet Priorytetu IX zwiększono łącznie o kwotę 293 mln EUR z przeznczeniem n relizcję dodtkowych dziłń m.in. w zkresie wsprci edukcji przedszkolnej, wdrożeni koncepcji indywidulizcji nuczni w klsch I III szkoły podstwowej czy poprwy funkcjonowni szkolnictw zwodowego. Anliz struktury beneficjentów pod względem formy prwnej obrzuje udził głównych grup podmiotów w dotychczs udzielonym wsprciu. Wśród głównych podmiotów korzystjących ze wsprci PO KL nleży wymienić jednostki smorządu terytorilnego, przedsiębiorstw, orgnizcje non-profit, uczelnie orz jednostki dministrcji rządowej. Njliczniej korzystły z niego jednostki smorządu terytorilnego, które zwrły 41,6% wszystkich umów o dofinnsownie o wrtości pond 4,8 mld EUR w części wydtków kwlifikownych. Wysoki udził jednostek smorządu terytorilnego wiąże się z dużym udziłem instytucji rynku prcy (Publiczne Służby Ztrudnieni) orz instytucji pomocy społecznej w relizcji Progrmu. Poniższy digrm prezentuje strukturę beneficjentów w projektch PO KL wg głównych ktegorii form prwnych. 22

23 Rys. 20 Struktur beneficjentów według głównych ktegorii form prwnych n podstwie liczby podpisnych umów (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Wysoki udził w łącznej liczbie relizownych projektów PO KL miły przedsiębiorstw (20,4%; 2,4 mld EUR) i orgnizcje non-profit (14,4%; 1,7 mld EUR). W dlszej kolejności njwięcej umów zwrły uczelnie, szkoły i jednostki nukowe (13,6%; 1,6 mld EUR). Njniższym udziłem we wsprciu EFS chrkteryzują się orgny dministrcji rządowej, które podpisły 9,7% ogółu umów zwrtych do końc 2013 r. n kwotę 1,1 mld EUR. Biorąc pod uwgę uzyskne wsprcie PO KL przez poszczególne podmioty objęte ww. ktegorimi form prwnych zdecydownie njwiększy udził w ogólnej liczbie beneficjentów miły gminne jednostki smorządowe (25,8% umów). Ze wsprci EFS licznie korzystły również stowrzyszeni i orgnizcje społeczne (16,3% umów), osoby fizyczne prowdzące dziłlność gospodrczą (11,1%) orz spółki z ogrniczoną odpowiedzilnością (10,4%). Rys. 21 Udził głównych grup beneficjentów w ogólnej liczbie beneficjentów według formy prwnej (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Anlizując wrtość podpisnych umów o dofinnsownie przez główne grupy beneficjentów wrto zwrócić uwgę, że njwiększym udziłem w ogólnej wrtości zkontrktownych środków w PO KL chrkteryzują się powitowe smorządowe jednostki orgnizcyjne (19,3%; 2,2 mld EUR) i gminne smorządowe jednostki orgnizcyjne (12,5%; 1,4 mld EUR). Wynik to z fktu, że podmioty te często relizują projekty wieloletnie, n które podpisywne są umowy o brdzo dużej wrtości. Wysoki udził w ogólnej wrtości umów cechuje również uczelnie wyższe (11,6%; 1,3 mld EUR) i spółki 23

24 z ogrniczoną odpowiedzilnością (9,2%; 1,1 mld EUR). W dlszej kolejności nleży wymienić osoby fizyczne prowdzące dziłlność gospodrczą (5,3%; 608 mln EUR) orz fundcje (5,2%; 600,7 mln EUR). Rys. 22 Udził głównych grup beneficjentów w ogólnej wrtości umów o dofinnsownie według formy prwnej (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Biorąc pod uwgę strukturę beneficjentów Progrmu pod względem ktegorii form prwnych, nleży zwrócić szczególną uwgę n grupę przedsiębiorstw korzystjących ze wsprci EFS. Do końc 2013 r. co czwrt umow zwrt zostł z beneficjentem będącym przedsiębiorstwem (27%). Ntomist wrtość umów podpisnych z przedsiębiorstwmi stnowił ok. 20% wrtości zkontrktownych dotychczs środków. Jeśli chodzi o strukturę przedsiębiorstw będących beneficjentmi projektów, do końc 2013 r. 57% zwrtych umów zostło podpisnych przez mikroprzedsiębiorstw (6,7 tys. umów). O pond połowę mniej umów o dofinnsownie zwrły młe przedsiębiorstw (3,1 tys., tj. 26% zwrtych umów), udził dużych przedsiębiorstw wyniósł 11% (1,3 tys. umów). Njmniej umów zostło podpisnych przez średnie firmy (777 umów). Poniższy digrm przedstwi strukturę beneficjentówprzedsiębiorstw n podstwie liczby podpisnych umów o dofinnsownie. Rys. 23 Struktur beneficjentów przedsiębiorstw, którzy podpisli umowy o dofinnsownie relizcji projektów w rmch PO KL wg liczby umów (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) 24

25 W wyniku relizcji projektów do końc 2013 r. w rmch cłego PO KL uznno z kwlifikowlne n podstwie ztwierdzonych wniosków o płtność wydtki o wrtości pond 8 mld EUR w części środków publicznych (w tym 7 mld EUR EFS). Tym smym poziom wykorzystni lokcji n lt w rmch ztwierdzonych wniosków o płtność w Progrmie wyniósł 70,3%. W porównniu z 2012 r. zobserwowno wyrźny wzrost stopni wydtkownych środków w relcji do lokcji , tj. o około 16 pkt. proc., co dje wzrost n poziomie blisko 1,6 mld EUR. W rmch komponentu centrlnego uznno z kwlifikowlne w części środków publicznych wydtki w wysokości pond 2 mld EUR (w tym 1,8 mld EUR EFS), co stnowi 60,4% relizcji lokcji n lt dl tego komponentu. Nleży wskzć, że wrz z zwnsowniem relizcji wieloletnich projektów systemowych, poziom wydtkowni środków EFS w komponencie centrlnym sukcesywnie wzrst. W porównniu z 2012 r. odnotowno wzrost wykorzystni lokcji n poziomie ok. 17 pkt. proc. Njwyższy stopień wykorzystni lokcji w komponencie centrlnym odnotowno w Priorytecie II Rozwój zsobów ludzkich i potencjłu dptcyjnego przedsiębiorstw orz poprw stnu zdrowi osób prcujących (66,1%). Njniższy poziom wydtkowni wystąpił ntomist w Priorytecie I Ztrudnienie i integrcj społeczn (52,5%), niemniej w porównniu z 2012 r. odnotowno w nim njwyższy wzrost stopni wykorzystni lokcji (obok Priorytetu III Wysok jkość systemu oświty) o 20 pkt. proc. Rys. 24 Poziom wydtkownych środków w stosunku do lokcji w rmch Progrmu (%) 100% 90% 88% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 70% 66% 53% 55% 51% 33% 42% 62% 61% 45% 38% 56% 77% 70% 71% 55% 53% 49% 65% 53% 68% 10% 0% 2012 r r. PO KL r. PO KL r. Źródło: Obliczeni włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) W komponencie regionlnym od początku relizcji Progrmu ztwierdzono wnioski o płtność n kwotę blisko 5,7 mld EUR (w tym 5 mld EUR EFS), co stnowi 74,8% lokcji W porównniu z 2012 r. odnotowno wzrost wykorzystni lokcji n poziomie 15 pkt. proc. Podobnie, jk w procesie kontrktcji środków, zdecydownie njwyższy poziom wydtkowni osiągnięto w Priorytecie VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich 88,2% relizcji lokcji (blisko 2,3 mld EUR, w tym 2 mld EUR EFS), njniższy zś w Priorytecie IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch 64,5% lokcji (pond 1,2 mld PLN, w tym 1,1 mld PLN EFS). Porównując poziom wydtkowni n koniec poprzedniego i bieżącego okresu sprwozdwczego, njwyższy wzrost wykorzystni lokcji w procesie wydtkowni środków wystąpił w Priorytecie VIII Regionlne kdry gospodrki o ok. 18 pkt. proc., zś njniższy w Priorytecie VI o ok. 11 pkt. proc. 25

26 Rys. 25 Poziom wydtkowni w stosunku do lokcji w rmch komponentu regionlnego Progrmu (%) Źródło: Obliczeni włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Do końc 2013 r. njwyższy stopień wykorzystni lokcji w zkresie wydtkowni środków odnotowno w województwie łódzkim (80,2%), świętokrzyskim (80%) i dolnośląskim (79,9%). Njniższy poziom płtności wystąpił, podobnie jk w poprzednim okresie sprwozdwczym, w województwch: opolskim (69,1%) i wielkopolskim (69,9%). Szczegółowe dne dotyczące postępu finnsowego zostły zprezentowne w złączniku Certyfikcj wydtków W 2013 r. do Instytucji Zrządzjącej PO KL wpłynęły Poświdczeni i deklrcje wydtków od instytucji niższego szczebl n łączną kwotę 1,73 mld EUR (w tym EFS: 1,45 mld EUR). Do końc grudni 2013 r. Instytucj Zrządzjąc PO KL ztwierdził w rmch tych Poświdczeń jk również Poświdczeń złożonych w 2012 r. wydtki n łączną kwotę 1,77 mld EUR (w tym EFS: 1,5 mld EUR) orz przekzł do Instytucji Certyfikującej przedmiotową kwotę ztwierdzonych wydtków w rmch dziesięciu Poświdczeń i deklrcji wydtków. Wydtki te zostły w cłości certyfikowne do Komisji Europejskiej. Ztwierdzony przez Rdę Ministrów cel certyfikcji środków w rmch PO KL n 2013 r. w wysokości 1,85 EUR zostł osiągnięty w 96%, ntomist cel kumultywny n koniec 2013 r. w 99%. W rmch komponentu centrlnego PO KL, njwyższą wrtość certyfikownych wydtków osiągnięto w rmch Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nuk - 159,2 mln EUR, podczs gdy w rmch komponentu regionlnego PO KL njwięcej wydtków certyfikowno w Priorytecie VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich, ztwierdzjąc wydtki w kwocie 481 mln EUR. 26

27 Rys. 26 Poziom certyfikcji w stosunku do lokcji PO KL wg Priorytetów Źródło: Obliczeni włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Płtności z Komisji Europejskiej Instytucją włściwą do otrzymywni płtności dokonywnych przez Komisję Europejską jest Ministerstwo Finnsów. W rmch przedłożonych do Komisji Europejskiej Poświdczeń i deklrcji wydtków w rmch PO KL w okresie sprwozdwczym n rchunek progrmowy wpłynęły refundcje z Komisji Europejskiej (12 trnsz) w łącznej wysokości 1,51 mld EUR System relizcji Progrmu Zminy w dokumentch progrmowych 1. Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki W okresie sprwozdwczym oprcowno trzy nowelizcje PO KL. PO KL z 8 mrc 2013 r. W dniu 7 mrc 2013 r. Komisj Europejsk wydł decyzję ztwierdzjącą zminy wprowdzone w Progrmie Opercyjnym Kpitł Ludzki. Zkres zmin obejmowł modyfikcję zpisów Priorytetu V PO KL Dobre rządzenie w rmch przeglądu śródokresowego orz relokcje finnsowe w pozostłych Priorytetch. Przesunięcie terminu przeglądu śródokresowego umożliwiło wprowdzenie zmin do Priorytetu V PO KL zpewnijących zgodność z obowiązującym Krjowym Progrmem Reform, Strtegią Sprwne Pństwo orz Strtegią Rozwoju Kpitłu Społecznego. W nowym ukłdzie wsprci Priorytetu V wprowdzono szereg zmin w zkresie ukłdu celów, oczekiwnych efektów, wskźników i typów opercji, polegjących n: wprowdzeniu nowego ukłdu celów szczegółowych; wprowdzeniu nowych oczekiwnych efektów orz wskźników produktu i rezulttu odnoszących się do typów opercji, które będą relizowne po zkończeniu przeglądu śródokresowego Priorytetu V PO KL; zstąpieniu kwestionownych przez rporty ewlucyjne nieprecyzyjnych wskźników rezulttu i produktu; zstąpieniu oczekiwnych efektów, które dotychczs nie spełniły kryteriów SMART, uniemożliwijąc tym smym monitorownie stopni ich osiągnięci; wprowdzeniu nowych typów opercji możliwych do sfinsnsowni w priorytecie V PO KL; 27

28 zmniejszeniu lokcji Priorytetu V o kwotę 42 mln EUR. W rmch relokcji zproponowno zwiększenie lokcji Priorytetu VI o kwotę 163 mln EUR, z czego 84% środków zostło przeznczone n relizcję projektów powitowych urzędów prcy w rmch Poddziłni Poprw zdolności do ztrudnieni orz podnoszenie poziomu ktywności zwodowej osób bezrobotnych PO KL, z zstrzeżeniem, że co njmniej połow środków relokownych będzie ukierunkown n wsprcie osób młodych. Dodtkowo, poszczególne IP komponentu regionlnego PO KL zgłosiły chęć wzmocnieni pozostłych zdń w Priorytecie VI PO KL poprzez ogłoszenie dodtkowych konkursów w obszrze smoztrudnieni orz ktywizcji osób bezrobotnych skierownych do osób młodych i osób 50+. PO KL z 19 lipc 2013 r. W dniu 18 lipc 2013 r. Komisj Europejsk wydł decyzję ztwierdzjącą zminy wprowdzone w Progrmie Opercyjnym Kpitł Ludzki. Zkres zmin obejmowł relokcje. W grudniu 2012 r. Instytucj Zrządzjąc Progrmem Opercyjnym Kpitł Ludzki (IZ PO KL) dokonł szczegółowej nlizy wdrżni poszczególnych osi priorytetowych PO KL, w szczególności pod kątem możliwości wykonni zsdy n+2/n+3 w 2013 r., n podstwie której zidentyfikowł zgrożenie niewykorzystni lokcji w Priorytecie I, Priorytecie III orz Priorytecie V. W toku uzgodnień określono, że łączn kwot oszczędności wygenerownych w rmch komponentu centrlnego PO KL wyniosł 131,8 mln EUR. Relokowne środki finnsowe zostły przeznczone n relizcję dziłń w rmch komponentu regionlnego PO KL. Zkres zmin dokonnych w Progrmie obejmowł również wprowdzenie nowego typu opercji ukierunkownego n relizcję progrmów zpewnini dostępu do wysokiej jkości edukcji przedszkolnej n obszrch o njwyższym zpotrzebowniu n tego typu usługi, gdzie pomimo obecnie oferownych usług przedszkolnych ndl istnieją deficyty w zkresie dostępności miejsc edukcji przedszkolnej orz istnieje potencjł do zwielokrotnieni efektów inwestycji w tę formę wyrównywni szns edukcyjnych. Powyższy typ opercji obejmuje dotychczsowe dziłni relizowne w rmch PO KL ukierunkowne n tworzenie i wspiernie istniejących przedszkoli orz innych form edukcji przedszkolnej, tkże nowe dziłni dotyczące modernizcji oddziłów przedszkolnych zloklizownych przy szkołch podstwowych. Środki finnsowe w wysokości 50 mln EUR, relokowne z Priorytetu III zostły przeznczone n wsprcie ww. dziłń. PO KL z 15 kwietni 2014 r. (prce nd zminą Progrmu rozpoczęły się we wrześniu 2013 r.; 19 grudni 2013 r. Progrm zostł wysłny do KE) Zminy zproponowne w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki obejmowły relokcję środków przeznczonych n relizcję poszczególnych Priorytetów Progrmu. Podstwą dokonni relokcji był szczegółow nliz wdrżni poszczególnych osi priorytetowych PO KL, n podstwie której zidentyfikowne zostły oszczędności w rmch projektów relizownych w priorytetch komponentu centrlnego PO KL. Niewykorzystn lokcj komponentu centrlnego przeznczon zostnie n relizcję dziłń wdrżnych przez smorządy województw w komponencie regionlnym (Priorytety VI-IX). Pondto, po nlizie wykorzystni środków w poszczególnych osich komponentu regionlnego sześć województw zproponowło zminy pomiędzy Priorytetmi, w obrębie środków, którymi dysponują. Relokcje te mją n celu pełne wykorzystnie dostępnej lokcji orz zwiększenie zkresu wsprci w njbrdziej problemowych obszrch w dnym województwie. 2. Szczegółowy Opis Priorytetów Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki (SzOP PO KL) W okresie sprwozdwczym oprcowno trzy nowelizcje SzOP PO KL. Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL z 24 kwietni 2013 r. Wprowdzone w dokumencie zminy stnowiły konsekwencję przyjętej przez Komisję Europejską decyzji z dni 7 mrc 2013 r. w sprwie zmin w PO KL. Zminy obejmowły: modyfikcję tbel finnsowych; usunięcie złącznik nr II Indyktywn tbel finnsow zobowiązń dl PO w podzile n priorytety i dziłni (w euro); 28

29 wykreślenie informcji o rezerwie MRR w rmch Priorytetu V (w wyniku dokonnych relokcji przeniesiono pełną kwotę rezerwy będącej dotychczs w dyspozycji MRR z Priorytetu V do Priorytetu VI (18 mln EUR); ktulizcję wrtości docelowych wskźników. Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL z 1 lipc 2013 r. Wprowdzone w dokumencie zminy wynikły z nowej wersji PO KL, w szczególności z przeglądu śródokresowego Priorytetu V PO KL. Zminy dokumentu obejmowły m.in.: modyfikcję dotychczsowych typów opercji możliwych do relizcji w rmch Poddziłni Zmniejsznie nierówności w stopniu upowszechnieni edukcji przedszkolnej, zgodnie ze zminmi dokonnymi w PO KL; rozszerzenie zkresu wsprci udzielnego w rmch ww. Poddziłni o projekty systemowe dotyczące przygotowni oddziłów przedszkolnych w szkołch podstwowych do świdczeni wysokiej jkości usług n rzecz dzieci w wieku przedszkolnym; zminy finnsowe polegjące n dostosowniu tbel finnsowych do relokcji ztwierdzonych w Progrmie; zminy wrtości docelowych wskźników w Priorytetch komponentu regionlnego PO KL wynikjące z opisnych powyżej modyfikcji zpisów dotyczących Poddziłni Zmniejsznie nierówności w stopniu upowszechnieni edukcji przedszkolnej orz relokcji środków; modyfikcję Priorytetu V dotyczącą zkresu udzielnego wsprci, ukłdu celów, wskźników, lokcji orz odpowiedzilności instytucji z jego relizcję. Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL z 1 styczni 2014 r. (prce nd zminą SzOP rozpoczęły się w 2013 r.) Zminy dokumentu obejmują m.in.: zminy w zpisch Poddziłni Wsprcie procesów dptcyjnych i modernizcyjnych w regionie związne z wprowdzeniem dziłń dedykownych zwlninym prcownikom sektor oświty; inne zminy wynikjące z interpretcji IZ PO KL w rmch Dziłni 9.2 Podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego i Poddziłni Upowszechnienie ksztłceni osób dorosłych w formch szkolnych; zminy finnsowe polegjące n dostosowniu tbel finnsowych do relokcji ztwierdzonych przez Rdę Ministrów 4 grudni br. 3. Wytyczne w zkresie kwlifikowni wydtków w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki W dniu 1 lipc 2013 r. zmodyfikowne Wytyczne w zkresie kwlifikowni wydtków w rmch Progrmu Kpitł Ludzki zostły podpisne przez Ministr Rozwoju Regionlnego i weszły w życie z dniem 15 lipc 2013 r. W zmodyfikownym dokumencie: określono, że obowiązek publikowni n ogólnodostępnej dedykownej stronie internetowej zpytń ofertowych orz wyników postępowń o udzielenie zmówieni powyżej 14 tys. EUR netto wprowdzony zostnie w życie w drodze komuniktu ministr włściwego ds. rozwoju regionlnego tk, by kolejn zmin Wytycznych nie był konieczn w chwili, gdy stron internetow, o której mow wyżej, będzie przygotown; dodno zpis, że wydtki wykzne w końcowym wniosku o płtność złożonym po 30 styczni 2016 r. są niekwlifikowlne, chyb że instytucj będąc stroną umowy wyrzi zgodę n kwlifikownie wydtków ujętych we wniosku o płtność złożonym w terminie późniejszym. Ww. zpis m umożliwić sprwne i terminowe przystąpienie do zmknięci progrmu; z uwgi n plnowne wprowdzenie nowego typu projektów dotyczących modernizcji oddziłów przedszkolnych zloklizownych przy szkołch podstwowych w rmch Poddziłni Zmniejsznie nierówności w stopniu upowszechnieni edukcji 29

30 przedszkolnej, przedmiotowe projekty zostły wyłączone spod limitów cross-finncingu z uwgi n ich specyfikę. 4. Zsdy dokonywni wyboru projektów w rmch PO KL W okresie sprwozdwczym oprcowno dwie nowelizcje Zsd dokonywni wyboru projektów w rmch PO KL. Zsdy dokonywni wyboru projektów z 28 czerwc 2013 r. Nowelizcj Zsd wynikł przede wszystkim z konieczności zminy procedury odwołwczej w związku z orzeczenimi Trybunłu Konstytucyjnego z dni 12 grudni 2011 r. orz z dni 30 pździernik 2012 r. orz z potrzeby doprecyzowni lterntywnych procedur wyboru projektów zgłoszonej przez instytucje, które zngżowne będą w orgnizownie konkursów pilotżowych. Njwżniejsze zminy wprowdzone do Zsd obejmowły: przeformułownie podrozdziłu Procedur odwołwcz, w którym zwrto zpisy obowiązujące od momentu wejści w życie ustwy z dni 19 kwietni 2013 r. o zminie ustwy o zsdch prowdzeni polityki rozwoju (nowelizcj), oprcownej w wyniku relizcji orzeczeń Trybunłu Konstytucyjnego z dni 12 grudni 2011 r.; doprecyzownie podrozdziłów Procedur wyboru projektów modelowych i Procedur wyboru projektów oryginlnych wynikjące ze zgłoszonych w trybie roboczym uwg IP i IP2 PO KL, które będą zngżowne w przeprowdzenie konkursów pilotżowych w rmch PO KL w 2013 r.; wskznie w złączniku nr 8 Kryteri wyboru projektów, że zgodnie z uchwłą nr 116 Komitetu Monitorującego PO KL z dni 14 mrc 2013 r. kryterium horyzontlne dotyczące rozliczni kosztów usługi szkoleń językowych i/lub szkoleń komputerowych nie m zstosowni do projektów systemowych relizownych w rmch Poddziłni Zmniejsznie nierówności w stopniu upowszechnieni edukcji przedszkolnej. Zsdy dokonywni wyboru projektów z 1 styczni 2014 r. Nowelizcj ztwierdzon w dniu 23 grudni 2013 r. i obowiązując od dni 1 styczni 2014 r. wynikł przede wszystkim z konieczności wdrożeni rekomendcji z udytów przeprowdzonych przez Komisję Europejską w 2012 i 2013 r., dotyczących wzmocnieni procedury oceny projektów systemowych orz doprecyzowni procedury wyboru projektów konkursowych w zkresie ustlni kryterium dopuszczlności projektu do dofinnsowni. Zminy wprowdzone do Zsd obejmowły m.in.: w celu wypełnieni rekomendcji z udytów KE, w rozdzile Projekty systemowe wskzno, że ocen merytoryczn projektu systemowego będzie dokonywn obligtoryjnie przez dwóch ocenijących; zgodnie z rekomendcją z udytu do podrozdziłu Ocen merytoryczn procedur orz nlogicznie w innych dekwtnych częścich dokumentu wprowdzono rozwiąznie, zgodnie z którym do dofinnsowni może zostć skierowny wyłącznie projekt, który zostł oceniony pozytywnie przez dwóch ocenijących, tj. uzyskł od kżdego z ocenijących minimum 60 pkt ogółem orz minimum 60% w poszczególnych częścich oceny; wprowdzono terminy dotyczące obiegu dokumentów w przypdku konieczności dokonni korekty wniosku przed podpisniem umowy o dofinnsownie n skutek ustleń poczynionych n etpie negocjcji; doprecyzowno wzór Krty oceny formlno-merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL, obowiązujący w odniesieniu do procedury wyboru projektów modelowych orz procedury wyboru projektów oryginlnych. 5. Projekty systemowe Powitowych Urzędów Prcy w rmch Progrmu Kpitł Ludzki W celu przyspieszeni wydtkowni środków w rmch projektów w Poddziłniu Poprw zdolności do ztrudnieni orz podnoszenie poziomu ktywności zwodowej osób bezrobotnych PO KL IZ PO KL, po uzgodnieniu z Ministerstwem Prcy i Polityki Społecznej, zmodyfikowł dotychczsowy system uruchmini środków Funduszu Prcy. 30

31 Zgodnie z dotychczsowymi zsdmi relizcji ww. projektów wydtkownie środków limitu FP przeznczonego n projekty współfinnsowne z EFS rozpoczynło się dopiero po określeniu przez Ministr Prcy i Polityki Społecznej osttecznego limitu i zwrciu neksu zwiększjącego o ww. limit kwotę przeznczoną n relizcję ww. projektów, określoną w umowie rmowej. Z uwgi n zpisy rozporządzeni w sprwie lgorytmu ustlni kwot środków Funduszu Prcy n finnsownie zdń w województwie z dni 17 lipc 2009 r., ostteczny limit FP dl poszczególnych województw mógł zostć określony n podstwie podpisnej ustwy budżetowej. W rezultcie, w niektórych województwch fktyczn relizcj projektów rozpoczynł się dopiero w II kwrtle. Istotnym było ztem umożliwienie fktycznego wydtkowni środków FP w części limitu przeznczonego n relizcję projektów współfinnsownych z EFS jeszcze przed osttecznym podziłem limitu FP. W zmienionym dokumencie określono, ze wydtkownie środków limitu FP przeznczonego n EFS rozpocznie się od początku roku budżetowego, tj. przed ustleniem osttecznego limitu FP n dny rok budżetowy. Ww. wydtki będą ponoszone n podstwie projektu plnu finnsowego FP, do wrtości określonej w rozporządzeniu Ministr Prcy i Polityki Społecznej z dni 7 pździernik 2011 r. w sprwie szczegółowych zsd gospodrki finnsowej Funduszu Prcy, tj. do 2/12 ww. limitu. MPiPS, n podstwie informcji o dokonniu podziłu wstępnego limitu FP przez Zrząd Województw, przekże PUP środki FP będące w dyspozycji smorządu województw z przeznczeniem n relizcję projektów współfinnsownych z EFS, bez konieczności zwierni neksu zwiększjącego wrtość projektu systemowego. Po podpisniu ustwy budżetowej n 2014 r., MPiPS przekże informcję n temt osttecznego limitu FP, n podstwie którego WUP przeprowdzą procedurę ponownego podziłu limitu FP orz ztwierdzeni wniosku o dofinnsownie projektu systemowego PUP n 2014 r. 6. Instrukcj wypełnini wniosku o dofinnsownie w rmch PO KL W związku ze zminą brzmieni znjdujących się w obowiązujących od dni 1 styczni 2014 r. Zsdch dokonywni wyboru projektów w rmch PO KL zpisów dotyczących Grupy Sterującej powoływnej w rmch projektów systemowych w 2013 r. zktulizowno również nstępujące dokumenty: Instrukcję wypełnini wniosku o dofinnsownie w rmch PO KL (now wersj oprcown zostł w grudniu 2013 r. i zintegrowno ją z Genertorem Wniosków Aplikcyjnych PO KL n początku styczni 2014 r.) orz Zkres relizcji projektów prtnerskich określony przez IZ PO KL (now wersj dokumentu zostł ztwierdzon dni 23 grudni 2013 r. i obowiązuje od dni 1 styczni 2014 r.). 7. Zsdy systemu sprwozdwczości Progrmu Kpitł Ludzki W lipcu 2013 r. w rmch nowelizcji Zsd systemu sprwozdwczości PO KL dokonno zmin wynikjących z przeglądu śródokresowego Progrmu w części dotyczącej Priorytetu V PO KL Dobre rządzenie. W wybrnych wskźnikch Priorytetu V PO KL doprecyzowno metodologię orz sposób ich pomiru tk, by zpewnić wysoką jkość gromdzonych dnych. Modyfikcji podległy również nzwy wybrnych wskźników zgodnie ze zminmi uzgodnionymi w rmch przeglądu śródokresowego. Zminy zostły wprowdzone w Podręczniku wskźników PO KL (zmieniono część dotyczącą sposobu pomiru wskźników Priorytetu V PO KL), złączniku nr 1 Osiągnięte wrtości wskźników do wzoru formulrz sprwozdni z relizcji Dziłni i Priorytetu w rmch PO KL orz w treści Zsd. Pondto, w związku z potrzebą doprecyzowni zkresu dnych dotyczących projektów pondnrodowych i innowcyjnych w grudniu 2013 r. dokonno zminy Zsd systemu sprwozdwczości PO KL w zkresie złącznik 9. Monitorownie projektów pondnrodowych i innowcyjnych do wzoru sprwozdni z relizcji Priorytetów w rmch PO KL Wprowdzone zminy wynikły głównie z wymgń Komisji Europejskiej z zkresu sprwozdwnych rocznie dnych dotyczących projektów pondnrodowych i innowcyjnych. Zminy objęły m.in. rezygncję z uwzględnini, w zkresie projektów innowcyjnych, wyników prc bdwczych orz dziłń minstremingowych prowdzonych w trkcie relizcji cłego projektu, tj. z tych informcji, które odnosiły się do projektów relizownych w okresie sprwozdwczym niezkończonych. Pondto, zostł doprecyzowny i uszczegółowiony opis dotyczący projektów zkończonych. W przypdku projektów współprcy pondnrodowej również zrezygnowno z uwzględnini bieżących informcji n temt relizownych projektów w okresie sprwozdwczym. Dne obejmują tylko projekty zkończone. 31

32 Zmieniony złącznik zostł uwzględniony w Zsdch systemu sprwozdwczości PO KL i obowiązuje od 1 styczni 2014 r. 8. Zkres relizcji projektów prtnerskich określony przez Instytucję Zrządzjącą Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki Jedyne zminy w Zkresie relizcji projektów prtnerskich określonym przez IZ PO KL wprowdzone zostły do punktu dotyczącego Grupy Sterującej (w celu zchowni spójności Systemu Relizcji PO KL. W zpisie odnoszącym się do skłdu Grupy dodno odesłnie do objętych konsultcjmi Zsd dokonywni wyboru projektów w rmch PO KL), jk równiez zktulizowno nr dziennik urzędowego. 9. Zsdy kontroli Progrmu Kpitł Ludzki Instytucj Zrządzjąc PO KL dokonł również ktulizcji Zsd kontroli w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki Główne zminy w Zsdch kontroli w rmch PO KL obejmowły: wprowdzenie zpisów mjących n celu wzmocnienie weryfikcji n miejscu podwójnego finnsowni wydtków związnych z ztrudniniem personelu projektu orz wydtków objętych cross-finncingiem; zmieszczenie zpisu obligującego IP/IP2 do objęci szczególnym ndzorem projektów systemowych ze względu n ich znczną wrtość orz strtegiczny chrkter (wzmocnienie kontroli budżetów projektów - koszów zrządzni, usług zleconych orz cross-finncingu); określenie definicji błędu systemowego i wskznie n konieczność weryfikcji w toku kontroli prwidłowości funkcjonowni systemu zrządzni i kontroli PO KL pod kątem wystąpieni błędu systemowego; doprecyzownie wzorów list sprwdzjących w zkresie kontroli, m.in. personelu projektu, zsdy konkurencyjności orz zsdy efektywnego zrządzni finnsmi, zgodnie ze zminmi wynikjącymi z Wytycznych w zkresie finnsowni PO KL. 10. Zsdy relizcji Pomocy technicznej PO KL W dniu 12 lipc 2013 r. ztwierdzone zostły zminy w ww. dokumencie. Zsdy weszły w życie z dniem 15 lipc 2013 r. Do njwżniejszych zmin nleżą: zminy wynikjące z rekomendcji sformułownych w wyniku bdni ewlucyjnego Ocen systemu zrządzni i wdrżni Priorytetu X Pomoc techniczn PO KL, tj: połączenie Rocznego Plnu Dziłni Pomocy Technicznej PO KL n lt w jeden dokument orz zmin definicji wskźnik liczb beneficjentów szkoleń, uczestników konferencji i seminriów i ogrniczenie go wyłącznie do uczestników szkoleń, konferencji i seminriów, relizownych w rmch dziłń informcyjno-promocyjnych; obniżenie do 5 tys. PLN progu kwotowego, od którego beneficjenci Pomocy Technicznej zobowiązni są do dokonywni i dokumentowni rozeznni rynku w przypdku zkupu towrów/ usług; wprowdzenie rekomendcii dotyczącej wydtkowni 10% n ktegorię 86 (informcj i promocj orz ewlucj), któr zstąpił obowiązek wydtkowni przez kżdą z instytucji pośredniczących min. 10% środków PT w rmch tej ktegorii; w zkresie kwlifikowlności wydtków dodno zpis, zgodnie z którym instytucje wykonujące w cłości zdni związne z wdrżniem instrumentów strukturlnych mogą finnsowć ze środków PT wydtki związne z bieżącą dziłlnością instytucji. Pondto doprecyzowne zostły zpisy dotyczące dodtków specjlnych i zdniowych wypłcnych ze środków Pomocy Technicznej. 32

33 11. Pln komunikcji Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki Przyjęcie zmin w Plnie komunikcji PO KL orz Wytycznych dot. oznczni projektów w rmch PO KL nstąpiło 31 grudni 2013 r. Njwżniejsze zminy w Plnie komunikcji PO KL dokonne zostły w: tbeli 3: Hrmonogrm dziłń informcyjnych i promocyjnych. Wydłużony zostł do końc 2015 roku okres relizcji dziłni 4. Udzielnie beneficjentom pomocy w zkresie relizcji projektów i ich rozliczni. Przekzywnie opinii publicznej informcji o postępch w relizcji projektów; tbeli 4: Hrmonogrm relizcji głównych nrzędzi komunikcji w rmch PO KL, tj. wydłużony zostł czs relizcji dziłń informcyjnych z pośrednictwem nstępujących nrzędzi: - szkoleni i spotkni informcyjne do końc 2014 r., - publikcje drukowne i multimedilne, gdżety promocyjne do końc 2015 r., z zstrzeżeniem, iż gdżety promocyjne plnowne do zkupu w 2015 r. mogą mieć jedynie chrkter mteriłów konferencyjnych. - infolini i punkty informcyjne do końc 2015 r., - kmpnie ATL do końc 2014 r. 12. Wytyczne dotyczące oznczni projektów w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki Większość zmin zgłoszonych i wprowdzonych mił chrkter redkcyjny. Njwżniejsze zminy dotyczyły m.in.: dodno Krjową Instytucję Wspomgjącą jko instytucję uczestniczącą w procesie komunikcji; wprowdzono zpis odnoszący się do zstosowni formy uzupełnijącej logotypu PO KL w wersji ngielskiej; rozbudowno informcję dot. prmetrów tworzeni pol ochronnego orz pol znku; wyłączono z obowiązku stosowni informcji o współfinnsowniu w prezentcjch multimedilnych, nottnikch, teczkch, klendrzch; doprecyzowno, że wszystkie publikcje powinny zwierć logotypy orz jsne wskznie n współfinsownie publikcji ze środków UE w rmch EFS n froncie lub n tylnej części okłdki, ewentulnie n froncie i tylnej części okłdki łącznie (dotychczs obowiązywł zpis: wszystkie publikcje powinny zwierć logotypy orz jsne wskznie n współfinnsownie publikcji przez EFS co njmniej n stronie redkcyjnej). 13. Zsdy przygotowni, relizcji i rozliczni projektów systemowych w rmch Poddziłni PO KL w zkresie przygotowni oddziłów przedszkolnych w szkołch podstwowych do świdczeni wysokiej jkości usług n rzecz dzieci w wieku przedszkolnym W dniu 3 lipc 2013 r. r. zostł ztwierdzony dokument Zsdy przygotowni, relizcji i rozliczni projektów systemowych w rmch Poddziłni PO KL w zkresie przygotowni oddziłów przedszkolnych w szkołch podstwowych do świdczeni wysokiej jkości usług n rzecz dzieci w wieku przedszkolnym, który stnowi część Systemu relizcji Progrmu Kpitł Ludzki i określ główne zsdy relizcji projektów systemowych w zkresie modernizcji oddziłów przedszkolnych. Njwżniejsze kwestie uregulowne w dokumencie dotyczą: form i zkresu wsprci udzielnego w rmch projektów systemowych przewidzinych do relizcji w Poddziłniu Zmniejsznie nierówności w stopniu upowszechnieni edukcji przedszkolnej PO KL; szczegółowych zsd relizcji projektów systemowych, obejmujących złożeni merytoryczne wdrżni projektów, odnoszące się do ktegorii beneficjentów systemowych, grup docelowych (wykz oddziłów przedszkolnych w szkołch podstwowych kwlifikujących 33

34 się do objęci wsprciem w rmch projektów) orz ktlogu wydtków kwlifikowlnych w rmch projektów; złożeń finnsowych relizcji projektów orz złożeń dotyczących konstruowni wniosku o dofinnsownie projektów. Od 1 styczni 2014 r. obowiązuje now wersj Zsd. Njwżniejsze zminy wprowdzone w dokumencie dotyczą nstępujących zgdnień: uwzględnieni w zpisch dokumentu regulcji wynikjących z interpretcji Instytucji Zrządzjącej PO KL dotyczącej mksymlnych wrtości ktegorii wydtków, poprzez wskznie, iż wrtość,,dl nie więcej niż 4 oddziłów dotyczy oddziłów zloklizownych w jednej szkole, nie w projekcie; rozszerzenie zkresu wsprci w przypdku wyposżeni kuchni poprzez umożliwienie skorzystni ze środków oddziłom przedszkolnym, które wcześniej zpewniły żywienie lub dożywinie Zminy systemu instytucjonlnego W 2013 r. nie dokonywno zmin Opisu Systemu Zrządzni i Kontroli (OSZiK) dl PO KL, gdyż nie wystąpiły zminy instytucjonlne, które skutkowłby koniecznością ktulizcji ww. dokumentu. W 2013 r. zktulizowno Instrukcje Wykonwcze IZ PO KL. Przedmiotowy dokument zostł dostosowny do zpisów zmienionego Systemu Relizcji PO KL, który obowiązywł od 1 styczni 2013 r. Wprowdzone zminy mją chrkter doprecyzowujący, niemjący znczącego wpływu n wdrżnie PO KL Prce nd kryterimi wyboru projektów Pismem z dni 30 lipc 2013 r. Instytucj Zrządzjąc przekzł Instytucjom Pośredniczącym zleceni w zkresie poszczególnych Priorytetów PO KL w komponencie regionlnym, które wynikły z nlizy sytucji społeczno-gospodrczej w obszrch objętych wsprciem Europejskiego Funduszu Społecznego, jk również z dotychczsowego postępu finnsowo-rzeczowego w relizcji Progrmu. Uwzględnienie przez IP PO KL zleceń w zkresie dotyczącym poszczególnych Priorytetów miło kluczowe znczenie podczs oceny i ztwierdzni Plnów dziłni (PD) n lt Przykłdowe zleceni dotyczyły: 1. w zkresie Priorytetu VI W rmch przeciwdziłni bezrobociu wśród osób młodych orz w celu zpewnieni osobom tym oferty dziłń ktywizcyjnych, które pozwolą n jk njbrdziej płynne przejście z sektor edukcji n rynek prcy IZ PO KL rekomendowł uwzględnienie w rmch Plnów dziłni komponentu regionlnego dl Priorytetu VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich (zrówno n rok 2013, jk i lt 2014/2015) kryteriów koncentrujących wsprcie n osobch młodych: w PD n rok 2013 kryteri dostępu były związne z relizcją dziłń przewidzinych w dokumencie Poprw sytucji osób młodych n rynku prcy w rmch PO KL. Wyzwni i konspekt dziłń i obejmowły kompleksowe wsprcie osób młodych w wieku lt; w PD n lt 2014/2015, zgodnie z propozycją IZ PO KL połowę uczestników projektu powinny stnowić osoby młode i strsze, w tym 30% osoby z ktegorii NEET (które nie posidją ztrudnieni, ni nie uczestniczą w ksztłceniu i szkoleniu). Osoby z tej ktegorii muszą otrzymć ofertę ktywizcji w ciągu czterech miesięcy od dni rejestrcji w urzędzie prcy, co pozwoli n wpisnie się w złożeni Gwrncji dl młodzieży. Zstosownie kryterium łącznego, tj. obejmującego osoby młode i strsze, dło możliwość n dostosownie wrunków spełnieni kryterium do specyfiki dnego rynku prcy; w PD n rok 2013, tkże n lt 2014/2015 rekomendowno uwzględnienie kryterium koncentrującego wsprcie n osobch po 50 r. ż., przy jednoczesnym uwzględnieniu specyficznych potrzeb tej grupy docelowej orz złożeniu dekwtnego wyboru instrumentów wsprci uwzględnijących potrzeby orz możliwości ztrudnieni tej grupy docelowej. 34

35 Nleży zwrócić uwgę, że obserwowny spdek liczby uczniów, tkże rcjonlizcj kosztów utrzymni szkół i plcówek oświtowych przez jednostki smorządu terytorilnego doprowdził do wzrostu zwolnień wśród prcowników sektor oświty. Z dnych Ministerstw Prcy i Polityki Społecznej (według stnu n dzień 30 czerwc 2013 r.) orz z Systemu Informcji Oświtowej wynik, że w ciągu dwóch lt w skli cłego krju zwolnionych zostło łącznie blisko 19,5 tys. nuczycieli. W związku z powyższym IZ PO KL zproponowł uwzględnienie w PD n lt 2014/2015 kryterium, które koncentrowłoby wsprcie tkże n osobch zwolnionych z instytucji sektor oświty. 2. w zkresie Priorytetu VII W rmch prc nd kryterimi wyboru projektów n lt , prowdzonymi w 2013 r., Instytucj Zrządzjąc PO KL rekomendowł Instytucjom Pośredniczącym zstosownie w rmch Priorytetu VII Promocj integrcji społecznej kryteriów wyboru projektów gwrntujących osiągnięcie efektu ztrudnieniowego n poziomie co njmniej 20%, ukierunkowujących wsprcie n określone grupy docelowe, zpewnijących koncentrcję interwencji n terytorich njbrdziej dotkniętych problemmi społecznymi, wzmcnijącymi prtnerstwo i współprcę między różnymi podmiotmi. Głównymi grupmi wskznymi przez IZ PO KL były: osoby z niepełnosprwnościmi (Poddziłnie i 7.2.1), osoby młode (Poddziłnie 7.2.1). W odniesieniu do wsprci dl sektor ekonomii społecznej IZ PO KL skierowł do Instytucji Pośredniczących rekomendcje obowiązujące dl kryteriów wyboru projektów w roku 2012 i Zgodnie z tymi rekomendcjmi kryteri wyboru projektów powinny zpewnić subregionlizcję dziłni ośrodków wsprci ekonomii społecznej i trwłość funkcjonowni tych ośrodków po zkończeniu relizcji projektów. 3. w zkresie Priorytetu VIII W rmch Priorytetu VIII PO KL Regionlne kdry gospodrki, interwencj EFS zostł skoncentrown n nstępujących zgdnienich określonych w szczegółowych kryterich wyboru projektów: promownie kierowni wsprci w rmch projektów do MMŚP z sektorów/usług o strtegicznym znczeniu dl rozwoju regionu (preferencje dot. sektorów/usług powinny być wskzne w kryterium i mieć podstwę w dokumentch strtegicznych np. w RSI lub strtegii rozwoju województw - kryterium dostępu), ze szczególnym uwzględnieniem tych sektorów/usług, które w njwiększym stopniu przyczyniją się do tworzeni zielonych i biłych miejsc prcy (wysoko punktowne kryterium strtegiczne - Poddziłnie 8.1.1; ukierunkownie wsprci n szkoleni, które kończą się egzminem przeprowdznym przez podmiot zewnętrzny, weryfikującym umiejętności i kompetencje zwodowe nbyte podczs projektu. IZ PO KL sugeruje podejście kompetencyjne czyli preferownie tych szkoleń, które kończą się dokumentem potwierdzjącym uzysknie konkretnych kwlifikcji, nie wyłącznie zświdczeniem potwierdzjącym uczestnictwo w szkoleniu (kryterium dostęp - Poddziłnie 8.1.1); preferownie projektów dedykownych zielonej gospodrce poprzez kryteri dostępu lub wysoko punktowne kryteri strtegiczne, zrówno w zkresie temtyki szkoleni jk i grup docelowych (uwzględnienie wyników bdni OECD dotyczącego wpływu zmin klimtycznych n rynek prcy i rozwój loklny), ukierunkownie wsprci n szkoleni, które dotyczą proekologicznych rozwiązń np. w zkresie: systemów grzewczych i elektrycznych, systemów oprtych n odnwilnych źródłch energii i biopliwch, zoptrzeni w wodę, oczyszczni ścieków, oszczędzni energii, przetwrzni odpdów (Poddziłnie 8.1.1); preferencje dot. wsprci dl przedsiębiorstw, które do tej pory nie korzystły ze środków EFS (Poddziłnie 8.1.1); preferownie projektów outplcementowych, które przewidują szeroki i kompleksowy ktlog wsprci dostosowywnego do indywidulnych potrzeb uczestników projektów. Zchęcnie projektodwców do zstosowni kompleksowego i zindywidulizownego podejści jest szczególnie istotne z uwgi n trudną sytucję osób zwlninych z prcy z przyczyn 35

36 nieleżących po stronie prcownik. Zpewnienie tego wymogu powinno być zgwrntowne poprzez kryteri dostępu lub wysoko punktowne kryteri strtegiczne (Poddziłnie 8.1.2); zpewnienie efektywności ztrudnieniowej projektów n poziomie minimum 50% uczestników projektu (kryterium dostępu - Poddziłnie 8.1.2). 4. w zkresie Priorytetu IX W rmch prc nd kryterimi wyboru projektów n lt Instytucj Zrządzjąc PO KL rekomendowł Instytucjom Pośredniczącym zstosownie w rmch Priorytetu IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch kryteriów umożliwijących: kontynucję i rozszerznie dziłń n rzecz zpewnieni trwłości ośrodków edukcji przedszkolnej wspiernych w rmch Poddziłni PO KL (poprzez wprowdzenie kryterium dostępu odnoszącego się do zpewnieni orgnu prowdzącego funkcjonowni ośrodk przedszkolnego po zkończeniu relizcji projektu przez okres co njmniej równy z okresem relizcji projektu - Poddziłnie 9.1.1); koncentrcję udzielnego wsprci n obszrch lub w istniejących ośrodkch edukcji przedszkolnej, które nie otrzymywły dotąd wsprci z EFS (Poddziłnie 9.1.1); zchownie określonego przez IP/IP2 limitu cross-finncingu w rmch ww. Poddziłni, z uwgi n zniesienie obowiązujących limitów w tym zkresie (Poddziłnie 9.1.1); wprowdzenie nowej fiszki projektów systemowych dotyczących modernizcji oddziłów przedszkolnych, o ile IP/IP2 plnuje przeznczyć dodtkowe środki n wsprcie gmin, które nie wpisują się w ktlog zmieszczony w Złączniku nr 2 i 3 do Zsd przygotownie, relizcji i rozliczni projektów systemowych w rmch Poddziłni PO KL w zkresie przygotowni oddziłów przedszkolnych w szkołch podstwowych do świdczeni wysokiej jkości usług n rzecz dzieci w wieku przedszkolnym (Poddziłnie 9.1.1); ocenę, czy liczb wygenerownych w rmch projektów dodtkowych miejsc przedszkolnych odpowid fktycznemu i prognozownemu zpotrzebowniu n tego typu usługi. Powyższe zlecenie wynik z konieczności zwróceni szczególnej uwgi n zsdność kierowni środków EFS n tworzenie miejsc przedszkolnych w gminch, w których prognozy wskzują n zmniejszjące się zpotrzebownie n usługi edukcji przedszkolnej. Jeżeli zpotrzebownie n usługi edukcji przedszkolnej w gminie może być zspokojone przy dotychczsowej liczbie miejsc przedszkolnych, interwencj EFS nie jest uzsdnion. Nleży bowiem zuwżyć, że niezsdne jest dofinnsownie projektów, których okres relizcji i trwłość wykrcz poz prognozowny n podstwie zmin demogrficznych okres, w którym występuje zpotrzebownie n miejsc przedszkolne w skli przekrczjącej liczbę dotychczsowych miejsc zpewnionych przez orgn prowdzący (Poddziłnie 9.1.1); zwiększenie uczestnictw uczniów ze specjlnymi potrzebmi edukcyjnymi, w tym uczniów zdolnych w dziłnich edukcyjnych, relizownych dzięki wsprciu EFS (Poddziłnie 9.1.2, Dziłnie 9.2); wykorzystnie nowych technologii informcyjnych i komunikcyjnych (ICT), wzbogcjących i utrkcyjnijących treść i formę przekzu (Poddziłnie 9.1.2, Dziłnie 9.2, Poddziłnie 9.6.1); skierownie wsprci w rmch Dziłni 9.2 do szkół prowdzących ksztłcenie zwodowe w kierunkch i brnżch istotnych (strtegicznych) ze względu n rozwój gospodrczy regionu. W przypdku szkół, które nie prowdzą ksztłceni w ww. obszrch wsprcie udzielne w rmch projektów powinno przyczynić się do rozszerzeni i dostosowni progrmów ksztłceni do regionlnych uwrunkowń; promownie współprcy ze środowiskiem przedsiębiorców w celu oprcowni i relizcji złożeń progrmu rozwojowego, w tym ukierunkownie dziłń n orgnizcję stży i prktyk zwodowych w przedsiębiorstwch; zpewnienie wysokiej jkości oferownych szkoleń, poprzez zstosownie odpowiednich kryteriów wyboru projektów umożliwijące weryfikcję efektów uczeni się ( więc osiągnięcie określonych poziomów znjomości języków obcych orz kompetencji w zkresie posługiwni się technologimi komputerowymi przez uczestników projektu w przypdku projektów relizownych w rmch Poddziłni 9.6.2). 36

37 Wyniki przeprowdzonych ewlucji Przeprowdzone n zlecenie Instytucji Zrządzjącej PO KL w 2013 r. bdni ewlucyjne, pozwoliły n uzysknie szeregu wniosków i rekomendcji, które mogą mieć przełożenie n kryteri wyboru projektów w szczególności w kolejnej perspektywie finnsowej. Poniżej przedstwiono przykłdy: Ocen wsprci w obszrze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w rmch PO KL (dt zkończeni bdni: grudzień 2013 r.) Rekomendcje z tego bdni odnosiły się do sposobu wspierni dlszego rozwoju systemu ekonomii społecznej w perspektywie finnsowej Wyniki bdni wskzły przede wszystkim n konieczność włściwego wyboru OWES do projektów współfinnsownych z EFS. Jko dostrczyciele usług powinny być wybierne podmioty, które mją potencjł do świdczeni wsprci biznesowego. Kryteri wyboru OWES powinny uwzględnić w związku z tym sposób zpewnieni odpowiedniego potencjłu tych instytucji. W dokumentcjch konkursowych nleży położyć większy ncisk n to, by wybrne podmioty posidły nie tylko doświdczenie i wiedzę w temtyce ekonomii społecznej, le i w dziłnich biznesowych. Może to być osiągnięte przez: ) współprcę z podmiotmi o odpowiednim potencjle (np. instytucjmi otoczeni biznesu); b) ztrudnienie osób o odpowiednich kompetencjch (np. doświdczeniu biznesowym potwierdzonym przykłdowo prowdzeniem młego przedsiębiorstw lub prktyką w dnym zwodzie). Pondto, projekty przyjmowne do relizcji n poziomie regionlnym (RPO ) powinny określć model dziłni OWES, plnowne do wykorzystni instrumenty (lecz np. bez wskzywni dokłdnych liczebności osób korzystjących z dnej formy wsprci), które są dostosowne do indywidulnych potrzeb uczestników, tkże spodziewne efekty. Pozytywnym przykłdem może być też określnie w projekcie przeciętnej lub mksymlnej wrtości wsprci n klient PES, le bez dokłdnego precyzowni rodzju i liczby udzielnego wsprci. Dzięki temu zpewnion zostnie wymgn elstyczność n poziomie odbiorcy pomocy przy jednoczesnej stndryzcji form i sposobów świdczeni pomocy. OWES-y powinny dysponowć szerokim, le porównywlnym wchlrzem usług, dopsowywnych do indywidulnych potrzeb. Zproponowne kryteri możn uwzględnić n etpie oprcowywni SzOP RPO lub jko kryteri dostępu w rmch projektów konkursowych. Trwłe OWES-y powinny dysponowć ofertą (częściowo odpłtną, częściowo drmową) dl dziłjących PES mjących problemy, chcących się rozwinąć lub potrzebujących specjlistycznych usług niedostępnych n rynku (np. księgowości PES, któr jest inn niż księgowość trzeciego sektor czy podmiotów czysto rynkowych). Zkres świdczonych usług może być różny w zleżności od fzy rozwoju PES. Aby ukierunkowć wsprcie z EFS n podmioty już istniejące, nleży rozliczć OWES z liczby PES, które funkcjonują pewien okres po utworzeniu (np. 3 lt po utworzeniu) i przyrostu liczby miejsc prcy w funkcjonujących PES. Uwzględnienie odpowiednich zpisów w dokumentch progrmowych RPO poprzez zproponownie odpowiednich wskźników rezulttu. Rekomendcj może być wdrożon w rmch Szczegółowego Opisu Priorytetów dnego RPO lub jko sformułownie odpowiednich kryteriów dostępu. Kryteri konkursowe dl OWES w perspektywie powinny uniemożliwić koncentrcję wsprci jedynie n dziłnich skierownych n tworzenie jednego typu podmiotów ekonomii społecznej (spółdzielni socjlnych). Pondto, przy wyborze OWES nleży promowć podmioty, które posidją doświdczenie w zkresie dordztw biznesowego lub oferują współprcę z instytucjmi otoczeni biznesu. Rekomendcj t możliw jest do uwzględnieni n etpie konstruowni kryteriów wyboru projektów (kryteriów dostępu). W RPO wskzne jest umożliwienie wsprci dl klstrów ekonomii społecznej, czyli powiąznych funkcjonlnie różnych typów instytucji, współprcujących ze sobą n rzecz wspólnych klientów. Klstry mogą być powiązne ze sobą ze względu n cele integrcyjne (np. CIS i spółdzielnie socjlne) lub ze względu n cele biznesowe. Nleży rozwżyć możliwość wprowdzeni tkiej formy wsprci (typu projektów) do SzOP RPO lub - jko kryteri w rmch konkursów w rmch RPO - preferencji dl projektów przewidujących tworzenie klstrów ekonomii społecznej. Preferencje tego typu powinny wynikć z dignozy sytucji w dnym regionie i leżeć w gestii włściwych KM RPO. 37

38 Bdnie OECD pn. Umiejętności i kompetencje w zkresie przedsiębiorczości (dt zkończeni bdni grudzień 2013 r.) Wg utorów rportu, w celu rozwoju przedsiębiorczości n uczelnich i wzmocnieni prktycznej strony nuczni przedsiębiorczości konieczne jest zpewnienie, by kryteri wyboru plikcji zmierzjących do zmwini ksztłceni obejmowły moduły dotyczące: ) tworzeni progrmów stypendilnych dl 25% njlepszych studentów, wybiernych zgodnie z kryterimi określonymi w dokumentcji konkursowej b) przeprowdzeni stży/prktyk c) współprcy międzynrodowej uczelni, w formie podnoszeni jkości ksztłceni poprzez udził dydktyków z zgrnicy i/lub współprcę z zgrnicznymi przedsiębiorcmi d) uczestniczeni studentów w formch ktywności wynikjących ze współprcy uczelni z przedsiębiorcmi i zwiększni ich zngżowni w relizcję progrmów ksztłceni (np. wizyty studyjne, zjęci dodtkowe orgnizowne z przedsiębiorcmi), służących lepszemu przygotowniu bsolwentów do wejści n rynek prcy e) rozwoju i wdrżni strtegii n rzecz rozwoju przedsiębiorczości n uczelni poprzez: - utworzenie strtegicznego stnowisk n uczelni (w rndze co njmniej dziekn), odpowiedzilnego z wdrżnie przedsiębiorczości, jko części uczelninej strtegii czy misji, - oprcownie progrmów szkoleniowych i mteriłów do nuczni w dziedzinie przedsiębiorczości dl wykłdowców, w tym zngżownie sektor biznesu w oprcowywnie treści tych mteriłów, - orgnizcję konkursu n njlepsze pomysły biznesowe studentów, - orgnizcję prtnerstw n rzecz rozwoju przedsiębiorczości z udziłem wykłdowców kdemickich, instytucji wspierni biznesu orz przedstwicieli przedsiębiorstw. Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL Rport cząstkowy II i III etp Według utorów rportu w Priorytecie VII, szczególnie w projektch konkursowych, nstąpił selekcj uczestników (creming) zncznie wzrósł udził osób z wyksztłceniem wyższym, zmniejszył się udził osób bez wyksztłceni. Aby zpewnić, że wsprcie jest rzeczywiście kierowne do osób zgrożonych wykluczeniem społecznym, zdniem ewlutorów potrzebne są kryteri uczestnictw zbezpieczjące przed selekcją osób, które mją wyższe sznse n podjęcie ztrudnieni. Pożądne jest kwlifikownie do projektów osób, co do których możn przypuszczć, że będą dążyły do podjęci prcy, nie kontynucji nuki w normlnym trybie. W związku z powyższym utorzy rportu zlecją oprcownie odpowiednich kryteriów wyboru projektów z zkresu integrcji społecznej zgodnie z treścią rekomendcji. Wnioski z bdni wskzują iż, dotcje n uruchomienie dziłlności gospodrczej trfiły istotnie częściej do mężczyzn, osób w środkowej grupie wiekowej (25-49 lt) i osób sprwnych, więc do osób znjdujących się w reltywnie lepszej sytucji n rynku prcy. W przypdku tej formy wsprci istnieje ztem ryzyko wystąpieni efektu jłowej strty. W przyszłym okresie progrmowni zsdne jest uściślenie kryteriów przyznwni dotcji (lub pożyczki) n rozpoczęcie dziłlności gospodrczej przez osoby nieprcujące. Dltego wsprcie to powinno być dresowne precyzyjnie i poprzedzone dignozą szns n trwłość smoztrudnieni (m.in. poprzez rzetelną ocenę biznes plnów). W szczególności udzielnie dotcji może być zsdne dl osób, które wykzują predyspozycje przedsiębiorcze i mją dobry pomysł n biznes le, ze względu n specyficzne ogrniczeni (np. rzdki zwód lub niepełnosprwność) potrzebują miejsc prcy dopsownego specjlnie do nich i trudno im znleźć prcę njemną. Dl osób nie będących w njtrudniejszej sytucji n rynku prcy nleży rozwżyć kierownie instrumentów w postci pożyczek o preferencyjnych wrunkch, obejmujących korzyści z tytułu zpewnieni dłuższej trwłości funkcjonowni przedsiębiorstw (np. częściowe umorzenie lub niższe oprocentownie po pewnym okresie). W kontekście postultu wydłużni ktywności zwodowej, zdniem ewlutorów pożądne jest silniejsze skoncentrownie wsprci n osobch nieprcujących w wieku niemobilnym. Sugerowne jest określenie limitów udziłu osób w wieku 50+ lub ogłsznie konkursów n projekty skierowne do 38

39 dnej grupy docelowej. Ze względu n specyfikę uczeni się przez te osoby orz specyfikę ich brier n rynku prcy, wrto zprojektowć wsprcie skierowne specjlnie do nich. Wnioski z bdni wskzują, iż wśród form wsprci udzielonego osobom prcującym możn wyróżnić tkie, które są ocenine wyrźnie njniżej. Nleżą do nich: dordztwo dotyczące złożeni lub prowdzeni włsnej firmy (bez dotcji), wsprcie psychologiczne orz Indywidulne Plny Dziłni/Rozwoju. Ewlutorzy sugerują oprcownie zchęt (np. w postci dodtkowych punktów w ocenie wniosków o dofinnsownie) dl wnioskodwców oferujących uczestnikom szkoleni zwodowe, stże czy prktyki, pozwljące n zdobycie doświdczeni prktycznego. Zdniem niezleżnych bdczy pozostłe formy wsprci powinny być stosowne pod wrunkiem wykzni wyrźniejszego niż obecnie zpotrzebowni n nie (uzsdnienie tkiego popytu powinno być wysoko punktownym kryterium w rmch dignozy) Prce nd przygotowniem/ zminą progrmów pomocowych W dniu 26 listopd 2013 r. weszł w życie nowelizcj rozporządzeni Ministr Rozwoju Regionlnego z dni 4 wrześni 2012 r. w sprwie udzielni przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finnsowej w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki. Celem nowelizcji było doprecyzownie przepisów rozporządzeni w zkresie wydtków ponoszonych w rmch cross-finncingu, tkże kosztów ogólnych projektu szkoleniowego. Dodtkowo, w rmch nowelizcji wprowdzono nową ktegorię wydtków kwlifikowlnych związnych ze wsprciem zindywidulizownej usługi dordczej w formie opieki mentorskiej dl kobiet plnujących rozpoczęcie lbo rozwój prowdzonej dziłlności gospodrczej. Rozporządzenie wydłużyło również okres, w jkim udzieln jest pomoc publiczn i pomoc de minimis z dni 31 grudni 2013 r. n dzień 30 czerwc 2014 r., dzięki uwzględnieniu dodtkowych okresów przejściowych, o których mow w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 800/2008 z dni 6 sierpni 2008 r. uznjącym niektóre rodzje pomocy z zgodne ze wspólnym rynkiem w zstosowniu rt. 87 i 88 Trkttu orz rozporządzeniu Komisji (WE) NR 1998/2006 z dni 15 grudni 2006 r. w sprwie stosowni rt. 87 i 88 Trkttu do pomocy de minimis. Nleży jednocześnie podkreślić, iż kolejn nowelizcj przedmiotowego rozporządzeni jest plnown w 2014 r., w związku z wejściem w życie nowego rozporządzeni Komisji (UE) nr 1407/2013 z dni 18 grudni 2013 r. w sprwie stosowni rt. 107 i 108 Trkttu o funkcjonowniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis orz potrzebą dlszego wydłużeni okresu obowiązywni przedmiotowego ktu prwnego do dni 31 grudni Relizcj projektów pondnrodowych i innowcyjnych w PO KL Relizcj projektów pondnrodowych i innowcyjnych w PO KL KOMPONENT CENTRALNY Konkursy ogłoszone w 2013 r. ) Projekty innowcyjne, w tym z komponentem pondnrodowym: W 2013 r. zgodnie z przyjętą rekomendcją Grupy roboczej do sprw horyzontlnych nie plnowno ogłoszeni nowych nborów n projekty innowcyjne, pozostwijąc tę kwestię do decyzji IP, które miły wziąć pod uwgę dotychczsowy stn wdrżni projektów innowcyjnych i współprcy pondnrodowej. b) Projekty współprcy pondnrodowej wdrżne w rmch Dziłń / Poddziłń PO KL: W okresie sprwozdwczym nie ogłoszono konkursów n projekty relizowne w ww. trybie. Projekty wybrne do dofinnsowni w 2013 r. W 2013 r. zkończono proces wyboru projektów złożonych do dofinnsowni w rmch konkursów n projekty innowcyjne ogłoszonych w 2011 r. ) Projekty innowcyjne: w Priorytecie I w rmch konkursu z 2011 r. podpisno jedną dodtkową umowę o dofinnsownie projektu przewidującego wyprcownie nowych rozwiązń służących ktywizcji osób opuszczjących zkłdy krne (budżet: pond 450 tys. EUR); 39

40 w Priorytecie II zkończono nbór w rmch konkursu ogłoszonego w 2011 r., podpisując umowy o dofinnsownie n dw osttnie projekty dotyczące zrządzni wiedzą i zminą w polskich przedsiębiorstwch. Projekty dotyczą wyprcowni nrzędzi m.in. w zkresie zrządzni rozwojem kompetencji ICT kdr MŚP w modelu chmury orz dzieleni się wiedzą, w szczególności z uwzględnieniem potrzeb prcowników pokoleni Y. Łączn wrtość projektów to kwot pond 880 tys. EUR; w Priorytecie IV zkończono proces podpisywni umów o dofinnsownie w rmch konkursu z 2011 r. w temcie dotyczącym nowych modeli ksztłceni przez cłe życie. Wybrno trzy dodtkowe projekty n łączną kwotę około 2,5 mln EUR, w tym w rmch dwóch projektów zplnowno nwiąznie współprcy z prtnerem z Niemiec i USA. Projekty zkłdją wyprcownie nrzędzi m.in. w zkresie stndrdów relizcji elstycznych studiów podyplomowych, funkcjonowni uczelninego broker edukcyjnego i Akdemickiego Centrum Zrządzni Cłożyciową Edukcją, tkże metodyki ksztłceni on-line w modelu e-dvncement; w Priorytecie V w rmch konkursu z 2011 r. podpisno siedem kolejnych umów o dofinnsownie n łączną kwotę pond 2,9 mln EUR w temcie dotyczącym wspierni rozwoju nrzędzi związnych z kontrktowniem usług społecznych przez dministrcję publiczną. Projekty dotyczą różnych spektów, m.in. wsprci JST w zkresie tego jk przygotowć cły proces kontrktcji (od nlizy efektywności ekonomicznej i społecznej, wyboru zdń publicznych będących przedmiotem zleceni, przez smą procedurę zleceni, po konsultcje, monitoring i ewlucję), tkże kłdą ncisk n wieloletnie plnownie tego procesu. Nrzędzi przewidują również oprcownie odpowiednich pkietów edukcyjnych w tym zkresie. b) Projekty współprcy pondnrodowej wdrżne w rmch Dziłń / Poddziłń PO KL: W okresie sprwozdwczym nie wybrno projektów w tym trybie. Projekty innowcyjne testujące zkończone w 2013 r. ) Projekty innowcyjne: W 2013 roku zkończył się relizcj części projektów w Priorytecie I, III i V. W Priorytecie I zkończył się relizcj dwóch projektów dotyczących zwiększeni współprcy pomiędzy instytucjmi rynku prcy (IRP) instytucjmi integrcji i pomocy społecznej (ISP). Dziłni upowszechnijąco-włączjące koncentrowły się n poinformowniu, z wykorzystniem różnych metod, w szczególności przedstwicieli IRP i ISP, w zkresie złożeń nowych rozwiązń i możliwości ich wykorzystni w prktyce. W przypdku jednego z projektów dotyczącego Progrmu Zindywidulizownego Wsprci jednego klient przez dwie instytucje przewidującego wykorzystnie progrmu informtycznego przez prcownik powitowego urzędu prcy i prcownik ośrodk pomocy społecznej, rozwiąznie wpisywło się w nowe wymogi wynikjące z nowelizcji ustwy o promocji ztrudnieni i instytucjch rynku prcy, dziłni włączjące były prowdzone z ich uwzględnieniem. W Priorytecie III zkończono relizcję 25 projektów, których głównym celem było zwiększenie u uczniów motywcji do dlszego ksztłceni n kierunkch technicznych, mtemtycznoprzyrodniczych i ekonomicznych poprzez oprcownie nowych podejść do nuczni tych przedmiotów m.in. progrmów nuczni, modeli współprcy szkół z przedsiębiorstwmi, gier symulcyjnych, pltform e-lerningowych. Projekty dotyczyły trzech głównych zgdnień: przedsiębiorczości, nuk mtemtyczno-informtycznych i przyrodniczych. Dziłni upowszechnijące i włączjące koncentrowły się, zgodnie z chrkterem wyprcowywnych rozwiązń, n: 1) umieszczniu informcji o projekcie n stronch internetowych, portlch społecznościowych; 2) orgnizowniu serii konferencji metodycznych, gdzie przedstwino korzyści płynące ze stosowni oprcownych rozwiązń; 3) publikcji rtykułów w prsie brnżowej; 4) dystrybucji informtorów i rozwiązń wśród dyrektorów i nuczycieli n terenie cłego krju; 5) pozyskiwniu do współprcy instytucji edukcyjnych i smorządowych orz uczelni wyższych; 6) kcjch milingowych skierownych do nuczycieli i dyrektorów; 7) orgnizowniu lekcji otwrtych i szkoleń, w tym on-line, tkże wykorzystniu nuczni kskdowego. Wszystkie te dziłni wpłynęły n szerokie upowszechnienie powstłych rozwiązń. W części przedsięwzięć otrzymno deklrcje wykorzystni w prktyce prezentownych nrzędzi. Jednocześnie dziłni te są wspierne przez Ośrodek Rozwoju Edukcji, który udostępni wszystkie rozwiązni n swoich stronch internetowych. 40

41 W Priorytecie V zkończono relizcję jednego projektu zkłdjącego oprcownie zbioru nrzędzi umożliwijących ilościowe przelicznie wymiernych skutków podejmownych decyzji w obszrch: inwestycji infrstrukturlnych, polityki emerytlnej, polityki ochrony zdrowi czy ochrony środowisk. Wszyscy zinteresowni rozwiązniem mją do niego swobodny dostęp. W rmch projektu uwzględniono również dziłni mjące n celu przeszkolenie użytkowników z jego stosowni. KOMPONENT REGIONALNY Konkursy ogłoszone w 2013 r. ) Projekty innowcyjne: W 2013 r. zgodnie z przyjętą rekomendcją Grupy roboczej do sprw horyzontlnych nie plnowno ogłoszeni nowych nborów n projekty innowcyjne, pozostwijąc tę kwestię do decyzji IP, któr mił wziąć pod uwgę dotychczsowy stn wdrżni projektów innowcyjnych i współprcy pondnrodowej. b) Projekty współprcy pondnrodowej wdrżne w rmch Dziłń / Poddziłń PO KL: W 2013 r. w komponencie regionlnym konkursy zostły ogłoszone w nstępujących obszrch n łączną kwotę około 22 mln EUR: Priorytet VI: cztery konkursy w rmch Poddziłni Wsprcie osób pozostjących bez ztrudnieni n regionlnym rynku prcy w województwch: mzowieckim, podkrpckim, śląskim i wrmińsko-mzurskim o łącznej lokcji blisko 6,8 mln EUR. Priorytet VII: jeden konkurs w województwie podkrpckim w rmch Poddziłni Aktywizcj zwodow i społeczn osób zgrożonych wykluczeniem społecznym n kwotę 1,2 mln EUR. Priorytet VIII: dw konkursy w rmch Poddziłni Wspiernie rozwoju kwlifikcji zwodowych i dordztwo dl przedsiębiorstw w województwch: opolskim i podkrpckim, jeden konkurs w Poddziłniu Wzmcninie loklnego prtnerstw n rzecz dptcyjności w województwie pomorskim. Łączn lokcj n konkursy to pond 5,4 mln EUR. Priorytet IX: cztery konkursy w Poddziłniu Wyrównywnie szns edukcyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukcji orz zmniejsznie różnic w jkości usług edukcyjnych w województwch: lubuskim, łódzkim, podkrpckim i śląskim orz dw konkursy w Dziłniu 9.2 Podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego w województwch: kujwsko-pomorskim i świętokrzyskim. Łączn lokcj n konkursy to kwot 8,6 mln EUR. Projekty wybrne do dofinnsowni w 2013 r. ) Projekty innowcyjne: W przypdku Priorytetu VI w 2013 r. przyjęto do dofinnsowni jeden projekt w województwie podlskim relizowny we współprcy z prtnerem niemieckim w zkresie zielonej gospodrki i kreowni miejsc prcy w tym sektorze n poziomie loklnym. projektu to kwot pond 380 tys. EUR. W Priorytecie VII trzy projekty wybrne do dofinnsowni w województwie podkrpckim i śląskim n łączną kwotę około 977 tys. EUR dotyczą wyłącznie jednego temtu: ktywizcji zwodowej i społecznej grup wymgjących szczególnego wsprci. Rozwiązni, nd którymi rozpoczęto prcę, dotyczą m.in. wsprci osób głuchych i głuchoniemych w zdobyciu prw jzdy, wychownków domów dzieck w dignozie kompetencji i ich rozwoju, tkże wykorzystni szwedzkich doświdczeń w zkresie metody edukcji pozformlnej i ich dostosowni do prcy z rodzicmi smotnie wychowującymi dzieci. W Priorytecie VIII przyjęto do dofinnsowni dziewięciu projektów o łącznej wrtości blisko 4 mln EUR. Projekty, w tym część wdrżn przy współprcy zgrnicznej z prtnermi z USA, będą relizowne n terenie dwóch województw (lubelskiego i mzowieckiego). Plnuje się wyprcownie m.in. nstępujących rozwiązń w rmch temtów: wsprcie osób 50+ obejmuje różnego rodzju nrzędzi wspierjące m.in. procesy: 1) zrządzni wiekiem i utrzymni ktywności zwodowej osób strszych, w tym kobiet powyżej 50 roku życi, 2) motywcji do prcy i stymulowni potencjłu rozwojowego 41

42 prcowników różnorodnych wiekowo, 3) dignozowni kompetencji, 4) prowdzeni dziłlności gospodrczej. w temcie dotyczącym flexicurity plnuje się wyprcownie instrumentów dotyczących m.in.: 1) wsprci procesów rozwojowych i zmin w firmch, w szczególności odnoszących się do prcowników n stnowiskch o dużej rotcji, 2) udoskonlonych rozwiązń orgnizcyjnych uwzględnijących godzenie życi zwodowego z rodzinnym. w rmch temtu dotyczącego współprcy przedsiębiorców z sektorem nuki powstnie rozwiąznie w zkresie modelu świdczeni usług n rzecz przedsiębiorców z wykorzystniem brokerów. W Priorytecie IX do dofinnsowni przyjęto dw projekty n łączną kwotę około 2 mln EUR relizowne w województwch: lubelskim i młopolskim. Rozwiązni plnowne do wyprcowni dotyczą m.in.: w temcie odnoszącym się do modernizcji ksztłceni zwodowego w powiązniu z rynkiem prcy powstnie nrzędzie dresowne do szkół brnży budowlnej. w rmch temtu dotyczącego motywowni nuczycieli do innowcyjności dziłni będą skoncentrowne n wspierniu szkół i plcówek oświtowych w zkresie wdrżni nowoczesnej metodyki nuczni przedmiotów nieinformtycznych oprtej o rozwiązni dydktyki cyfrowej. b) Projekty współprcy pondnrodowej wdrżne w rmch Dziłń / Poddziłń PO KL 7 : W Priorytecie VI większość (16) wdrżnych projektów jest relizown w rmch Poddziłni Wsprcie osób pozostjących bez ztrudnieni n regionlnym rynku prcy, dw projekty w Dziłniu 6.2 Wsprcie orz promocj przedsiębiorczości i smoztrudnieni i jeden projekt w Wsprcie powitowych i wojewódzkich urzędów prcy w relizcji zdń n rzecz ktywizcji zwodowej osób bezrobotnych w regionie w województwch: dolnośląskim, kujwsko-pomorskim, mzowieckim, opolskim, śląskim, wrmińsko-mzurskim, wielkopolskim i zchodniopomorskim (o łącznej wrtości blisko 7,4 mln EUR). Projekty są relizowne we współprcy z Austrią, Belgią, Czechmi, Dnią, Finlndią, Frncją, Holndią, Mltą, Niemcmi, Wielką Brytnią i Włochmi. Współprc z prtnermi dotyczy m.in. metod skuteczniejszego wsprci osób bezrobotnych, w tym niepełnosprwnych, kobiet, osób strszych i osób młodych, wykorzystywnych przez prtnerów zgrnicznych, nrzędzi dignozowni i smooceny osób 50+, modelu pordnictw kriery, modelu dulnego jobscoutingu, modelu dotyczącego ztrudnieni wspomgnego osób niedowidzących, dptcji usługi indywidulnego wsprci prowdzonej przez psycholog w procesie rehbilitcji, tkże wsprci dresownego do bsolwentów kierunków humnistycznych czy brnży hotelrskiej i rzemieślniczej. W Priorytecie VII większość projektów (21) jest relizown w rmch Poddziłni Aktywizcj zwodow i społeczn osób zgrożonych wykluczeniem społecznym, sześć projektów w Dziłniu 7.4 Niepełnosprwni n rynku prcy i trzy projekty w Poddziłniu Wsprcie ekonomii społecznej. Łączn wrtość projektów to kwot około 8,9 mln EUR. Będą one relizowne w województwch: dolnośląskim, kujwsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, mzowieckim, podlskim, świętokrzyskim, wielkopolskim i zchodniopomorskim we współprcy z Dnią, Hiszpnią, Holndią, Irlndią, Litwą, Niemcmi, Portuglią, Szwecją, Wielką Brytnią i Włochmi. Projekty dotyczą różnorodnej temtyki i w większości przypdków zkłdją zdptownie rozwiązń zgrnicznych do loklnych wrunków. Wśród nowych metod możn znleźć m.in. rozwiązni w nstępującym zkresie: 1) ktywizcji zwodowej i społecznej osób młodych, migrntów, Amzonek i ich Asystentów Osobistych, 2) ktywizcji zwodowej osób niepełnosprwnych, w tym z zburzenimi psychicznymi orz upośledzeniem intelektulnym, poprzez dziłni zespołowe, ztrudnienie wspomgne, złożenie podmiotu ekonomii społecznej czy model prcy indywidulnej, 3) przygotowni prcodwców w zkresie ztrudnini osób niepełnosprwnych, 4) wsprci osób bezdomnych, w tym poprzez relizcję modelu ptroli ulicznych oprtych n zespołch miesznych, 5) metody prcy w otwrtym środowisku rodziny, 6) wyprcowni modelu prcy z osobmi mjącymi problemy psychiczne polegjącego n jednoczesnej prcy z osobą chorą i z njbliższym jej otoczeniem, 7) wyprcowni scenriusz wrszttu gender skierownego do młodych mtek i ich prtnerów w zkresie podziłu obowiązków w rodzinie, 8) cochingu (rodzinnego, indywidulnego cochingu społecznego, profesjonlizcji cochingu-superwizji), 9) prcy metodą grup solidrnościowych, 10) frnczyzy społecznej. 7 Wskzno projekty wybrne w rmch konkursów n projekty pondnrodowe, tkże projekty rozszerzone o komponent pondnrodowy w trkcie relizcji projektu. 42

43 Współprc pondnrodow w Priorytecie VIII przewiduje wsprcie w Poddziłniu Wsprcie procesów dptcyjnych i modernizcyjnych w regionie (9 projektów), Wsprcie dl współprcy sfery nuki i przedsiębiorstw (7 projektów), Wzmcninie loklnego prtnerstw n rzecz dptcyjności (4 projekty), Wspiernie rozwoju kwlifikcji zwodowych i dordztwo dl przedsiębiorstw (2 projekty) i Przewidywnie zminy gospodrczej (1 projekt) n łączną kwotę blisko 5,3 mln EUR. Ich relizcj będzie przebiegć w województwch: dolnośląskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, mzowieckim, podlskim, wielkopolskim i zchodniopomorskim, prtnermi będą przedstwiciele Czech, Dnii, Hiszpnii, Niemiec, Mlty, Serbii, Stnów Zjednoczonych, Ukriny, Wielkiej Brytnii i Włoch. Projekty będą dotyczyły współprcy pondnrodowej w zkresie m.in.: 1) wprowdzni produktów/technologii innowcyjnych w obszrze biologii, biotechnologii, frmceutyki, medycyny genetycznej, nuki o żywności i technologii ochrony środowisk, 2) wsprci systemowego dl przedsiębiorców kdemickich, 3) zrządzni odpdmi poprodukcyjnymi dl brnży spożywczej, 4) zrządzni innowcjmi w oprciu o prdygmt Open Innovtion, 5) społecznej odpowiedzilności biznesu (w tym w sektorze rzemiosł), 6) zrządzni różnorodnością, 7) zrządzni zminmi gospodrczymi przy udzile związków zwodowych, 8) monitorowni osób młodych n rynku prcy. W Priorytecie IX dominują projekty w Dziłniu 9.2 Podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego (31), pondto wdrżne są również w Dziłniu Wyrównywnie szns edukcyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukcji orz zmniejsznie różnic w jkości usług edukcyjnych (6) i 9.4 Wysoko wykwlifikowne kdrty systemu oświty (5). Łączny budżet to blisko 13,4 mln EUR. Ich relizcj dotyczy województw dolnośląskiego, lubelskiego, lubuskiego, łódzkiego, mzowieckiego, podkrpckiego, podlskiego, śląskiego, świętokrzyskiego, wielkopolskiego i zchodniopomorskiego. Prtnermi zgrnicznymi są podmioty z Austrii, Belgii, Czech, Dnii, Estonii, Frncji, Hiszpnii, Niemiec, Słowcji, Szwecji, Ukriny, Wielkiej Brytnii i Włoch. Zkres współprcy z prtnermi pondnrodowymi obejmuje m.in.: 1) ksztłcenie trenerów, 2) progrmy stży u prcodwców w różnych zwodch, 3) ksztłcenie w zkresie zielonej gospodrki, gstronomii, budownictw, mechniki, mechtroniki, mody, grfiki, robotyki, 4) model wykorzystujący firmy ćwiczeniowe w szkoleniu zwodowym, 5) orgnizcję prktyk i stży zwodowych w krju prtner zgrnicznego, 6) podnoszenie kompetencji społecznych wymgnych n rynku prcy, 7) wykorzystnie modelu tutoringu jko formy współprcy szkoły z prcodwcmi, 8) współprcy szkół średnich ze szkołmi wyższymi, 9) metody nuczni języków obcych z wykorzystniem IT czy 10) prcy z ucznimi mjącymi trudności w nuce. Projekty innowcyjne testujące zkończone w 2013 r. W 2013 r. w Priorytecie VI zkończył się relizcj 12 projektów ukierunkownych n wsprcie szczególnych grup n rynku prcy (osób strszych, młodych, w tym trudnej młodzieży i bsolwentów orz osób n osttnim roku nuki, niepełnosprwnych). W rmch projektów (w województwch dolnośląskim, kujwsko-pomorskim, podkrpckim, podlskim, pomorskim, wielkopolskim) powstły m.in.: Dl osób 50+: rozwiązni (3) w zkresie z jednej strony efektywnego zrządzni zsobmi ludzkimi z elementmi zrządzni wiedzą, w tym wykorzystni potencjłu strszych osób jko mentorów / tutorów / cochów. Z drugiej strony obejmujące dziłni w zkresie oprcowni metodologii nuczni i przygotowni kdry trenerskiej i cochingowej, w tym prcowników PUP, do prcy z osobmi strszymi orz progrmy szkoleniowe w zwodch niszowych. W jednym z rozwiązń kłdzie się szczególny kcent n odpowiednie przygotownie prcowników PUP do obsługi strszych osób bezrobotnych poprzez zpewnienie odpowiednich stndrdów prcy, kompetencji, w tym przygotowni z zkresu psychologii szczególnie istotnego w tym przypdku, orz kompleksowej informcji dl osób bezrobotnych; plikcj komputerow do profilowni bezrobotnych PROFIL, któr m wspomgć i systemtyzowć codzienne decyzje podejmowne przez prcowników PUP w zkresie określeni stopni zgrożeni długotrwłym bezrobociem osób zrejestrownych bądź dopiero co rejestrujących się w PUP; model ksztłceni dl zrządcy w rolnictwie jko szns dl osób bezrobotnych 50+ zmieszkujących tereny wiejskie, które posidją doświdczenie w prcy w rolnictwie. 43

44 Dl osób niepełnosprwnych: model ktywizcji osób niepełnosprwnych z wykorzystniem gry strtegicznej, w tym progrm szkoleni trenerów, metodyk szkoleń osób niepełnosprwnych; model ktywizcji zwodowej niepełnosprwnych bsolwentów szkół średnich i wyższych o ogrniczonej mobilności, utrudnijącej podjęcie prcy poz miejscem zmieszkni. Rozwiąznie wykorzystuje teleprcę i przygotownie do jej podjęci w postci szkoleń i stży (w tej formule) wspiernych dwutorowo przez coch i prcownik instytucji rynku prcy. Dl studentów i uczniów, w tym osttniego roku: model wsprci studentów osttniego roku uczelni wyższych przygotowujący ich do wyjści n rynek prcy wykorzystywny przez kdemickie biur krier; metod nuczni przedsiębiorczości studentów przy wykorzystniu studiów przypdku (cse studies) orz symulcji biznesowych, które przedstwiją przybliżony do rzeczywistości obrz funkcjonowni przedsiębiorstw n rynku; progrm wsprci dordczo-szkoleniowego w zkresie przedsiębiorczości dl młodych osób będących n osttnim roku nuki uwzględnijący m.in. metodologię stżu menedżerskiego relizownego w doświdczonych firmch orz progrm i scenriusz symulcji biznesowej służącej przećwiczeniu decyzji związnych z prowdzeniem firmy w symulownych wrunkch biznesowych. Dl trudnej młodzieży: model wsprci wychownków Młodzieżowych Ośrodków Socjoterpii ( Progrm MOS-T ) pozwljący n połączenie dotychczsowych dziłń w zkresie umożliwieni ukończeni szkoły gimnzjlnej wychownkom (co nie minimlizowło problemu brku ztrudnieni po opuszczeniu plcówki) z Treningiem Alterntyw Życiowych orz przyuczeniem do wykonywni określonej prcy. Model umożliwi kompleksowe wsprcie młodzieży zgrożonej wykluczeniem społecznym, uwzględnijąc trzy kluczowe spekty: 1) relizcję obowiązku szkolnego i uzysknie wyksztłceni n poziomie gimnzjlnym, co otworzy drogę młodzieży Młodzieżowych Ośrodków Socjoterpii do podjęci dlszej nuki; 2) rozwój i odkrywnie nowych predyspozycji osobowościowych, które pozwlją uczestnikom progrmu dokonywć wyborów sprzyjjących rozwojowi ich potencjłów, tkże wykorzystywniu tych potencjłów w przyszłości poprzez udził w Treningu Alterntyw Życiowych; 3) przyuczenie do zwodu mjące n celu przygotownie uczestnik do zdobyci I poziomu wg Krjowych Rm Kwlifikcji. Dl wielu grup docelowych: kompleksowy model wsprci osób 50+, niepełnosprwnych i młodych w zwodch ginących, mło populrnych i niszowych dostosowny do potrzeb tych grup docelowych uwzględnijący dziłni w zkresie dordztw, podnoszeni kwlifikcji orz monitorowni i promocji. Dziłni upowszechnijąco-włączjące były ukierunkowne n poinformownie o istnieniu i możliwości wykorzystni wyprcownych instrumentów w prktyce poprzez różne knły dotrci z informcją, dostosowne do potencjlnych użytkowników nowych instrumentów (głównie decydentów, przedstwicieli instytucji rynku prcy różnych szczebli i uczelni wyższych, w tym Akdemickie Biur Krier). Pondto, zorgnizowno seminri z decydentmi i wrsztty / szkoleni dl prcowników instytucji rynku prcy (pond 620 osób), których celem było nbycie prktycznych umiejętności w zkresie stosowni rozwiązń, tkże zchęcenie do ich wykorzystni. W wyniku relizownych dziłń: pozyskno deklrcję strostów o wykorzystniu części nrzędzi wsprci osób 50+ w prktyce przez PUP, podpisno umowy o wdrożeniu rozwiązni w zkresie modelu ksztłceni dl zrządcy w rolnictwie przez potencjlnych użytkowników, przygotowno 50 trenerów ksztłcących w zkresie wykorzystni gry strtegicznej w ktywizcji osób niepełnosprwnych, uzyskno deklrcje 25 Akdemickich Biur Krier i 31 uczelni o wykorzystniu modelu wsprci studentów osttniego roku, 8 Młodzieżowych Ośrodków Socjoterpii zdeklrowło prowdzenie zjęć Treningu Alterntyw Życiowych od wrześni 2013 r., uwzględniono modele integrcji prezentowne jko osttnie rozwiąznie w Priorytecie VI w dokumentch strtegicznych n lt Jednocześnie prowdzone są dziłni różnych podmiotów w zkresie przedłożeni propozycji zmin legislcyjnych n poziomie któw wykonwczych do kodeksu prcy orz ustwy o systemie oświty, 44

45 które umożliwią pełne wdrożenie Progrmu MOS-T (z uwzględnieniem przyuczeni do zwodu prowdzonego w plcówkch). W Priorytecie VII zkończył się relizcj 8 projektów dotyczących trwłości podmiotów ekonomii społecznej i wsprci grup zgrożonych wykluczeniem społecznym w województwch: dolnośląskim, pomorskim, śląskim, świętokrzyskim, wielkopolskim i zchodniopomorskim. W rmch wsprci podmiotów ekonomii społecznej powstły m.in. rozwiązni: Fundusz Pożyczkowo-Poręczeniowy w rmch funkcjonującego podmiotu ekonomii społecznej (stowrzyszenie) orz poprzez powołnie nowego podmiotu ekonomii społecznej (spółdzielni osób prwnych); system wsprci trwłości funkcjonowni instytucji ekonomii społecznej - młodzieżowodziecięcych NGO skłdjący się z 3 modeli (szkoleniowego, informcyjnego, finnsowego); Gdński Model Ekonomii Społecznej (GMES), n który skłdją się: rekomendcje zmin prw loklnego w celu stworzeni optymlnego otoczeni prwnego ułtwijącego strt i funkcjonownie podmiotów ekonomii społecznej (ES), metody inkubowni nowych pomysłów ES, nrzędzi wspierni smowystrczlności i stbilności przedsięwzięć ES, zsdy współfinnsowni, tj. zlecni zdń podmiotom ES przez misto Gdńsk i jednostki podległe, zsdy nwiązywni prtnerstw z podmiotmi ES, metody promocji i upowszechnini sektor ES, jego podmiotów orz przedsięwzięć. N bzie GMES powstł koncepcj Loklnego Modelu Ekonomii Społecznej uniwerslnego zbioru wskzówek i nrzędzi, jkie mogą być zstosowne w celu wspierni rozwoju ekonomii społecznej w kżdej gminie / powiecie; metod koordyncji dziłń w obszrze ekonomii społecznej, n którą skłdją się: 1) pkiet koordyncyjny (zestw nrzędzi służący do relizcji zdń związnych z koordyncją i wsprciem komunikcji międzyinstytucjonlnej), 2) pkiet interwencyjny (zestw nrzędzi służących do relizcji zdń związnych z bezpośrednim wsprciem osób i instytucji ekonomii społecznej n poziomie loklnym). W rmch wsprci grup zgrożonych wykluczeniem społecznym powstły m.in. rozwiązni: Wielospektow Ocen Preferencji Zwodowych - nrzędzie pozwljące dordcy/specjliście rynku prcy kompleksowo zdignozowć zrówno preferencje zwodowe osoby, jk i pomóc postwić dignozę preferencji w zkresie włściwości prcy; metod ktywizcji rolników, korzystjących z pomocy społecznej, w tym zgrożonych i dotkniętych ubóstwem, w postci instrumentów dl służb socjlnych i loklnych liderów podejmujących dziłni motywujące; progrm skłdjący się z gier on-line orz scenriuszy zjęć dl kdry plcówek opiekuńczych. Istotnym elementem progrmu są scenriusze zjęć oprcowne dl kdry zjmującej się dziećmi i młodzieżą zgrożoną wykluczeniem społecznym (wychowwców, opiekunów); nowe podejście do intensyfikowni, konsolidcji i koordyncji dziłń NGO dziłjących n rzecz osób niepełnosprwnych poprzez smoorgnizownie się w klster. Rozwiąznie przygotowuje i pomg orgnizcjom pozrządowym podjąć współprcę (w formie klstr) i jednocześnie nbyć wiedzę i umiejętności w prowdzeniu procesu ktywizcji zwodowej osób niepełnosprwnych we współprcy z prcodwcmi. W temcie pierwszym w rmch dziłń upowszechnijąco-włączjących rozwiązni znlzły odzwierciedlenie w dokumentch strtegicznych (m.in. w Wieloletnim regionlnym plnie dziłń n rzecz promocji i upowszechnini ekonomii społecznej orz rozwoju sektor ekonomii społecznej i jej otoczeni w województwie dolnośląskim, Strtegii Rozwoju Województw Dolnośląskiego 2020, Krjowym Progrmie Rozwoju Ekonomii Społecznej, Krjowym Progrmie n rzecz Młodzieży, Regionlnym Plnie Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Wielkopolskim n lt ). Rozwiąznie w zkresie funduszu pożyczkowo-poręczeniowego jest również wykorzystywne w istniejących funduszch pożyczkowych dl podmiotów ekonomii społecznej orz w nowopowstjących. Ntomist Gdński Model Ekonomii Społecznej służy jko model dl tworzeni loklnych rozwiązń w województwie pomorskim przez Ośrodek Wsprci Ekonomii Społecznej. System monitoringu sektor ekonomii społecznej stworzony w rmch jednego z projektów jest wykorzystywny w rmch innego przedsięwzięci PO KL pn. "Koordyncj i współprc n rzecz 45

46 integrcji społecznej Wielkopolski", jego złożeni są rozwżne w związku z budową krjowego systemu monitoringu sektor ekonomii społecznej i innych systemów regionlnych (m.in. rekomendcj z bdni pn. Ocen wsprci w obszrze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w rmch PO KL). Większość dziłń upowszechnijąco-włączeniowych w ww. temtch mił chrkter horyzontlny, tk by poprzez różnego rodzju spotkni, w tym z decydentmi, tkże poprzez konferencje, podręczniki, publikcje, serwisy internetowe dostrczyć informcji n temt rozwiązń i ich wykorzystni w prktyce. Oprócz tych inicjtyw, typowych dl zpewnieni pełnej dostępności do rozwiązni i informcji o nim, przewidzino szkoleni dl użytkowników w zkresie stosowni nowych instrumentów, tkże wykorzystno rolę mbsdorów rozwiązń. Projekty zkończone w 2013 r. (łącznie 8) w Priorytecie VIII koncentrują się n rozwiąznich w zkresie utrzymni w ztrudnieniu osób 50+, współprcy przedsiębiorców z sektorem nuki, zwiększni skuteczności dziłni przedsiębiorstw orz ich ponownego zkłdni. Zrelizowne zostły w województwch: dolnośląskim, mzowieckim, podlskim, pomorskim, wielkopolskim i zchodniopomorskim. W ich wyniku powstły m.in. nstępujące rozwiązni: W zkresie utrzymni w ztrudnieniu osób 50+: model wsprci osób 50+ n rynku prcy (kobiet, mieszkńców obszrów wiejskich, prcowników MŚP), n który skłdją się elementy tworzeni loklnych kolicji, progrmy szkoleń i udytu stnowisk prcy / firm; system wsprci ktywności i rozwoju zwodowego osób 50+ poprzez Centrum Kriery 50+ oferujący specjlistyczne usługi szkoleniowo dordcze z wykorzystniem nowej metody pordnictw zwodowego - Bilnsu Kompetencji orz instrument finnsowy Tlonu Kriery; model ktywizcji prcowników 50+ zwierjący model funkcjonowni instytucji o specyfice obserwtorium rynku prcy orz nowoczesne strtegie zrządzni wiekiem obejmujące: zmodyfikowne 4 formy wsprci 50+ wyprcowne w rmch PIW EQUAL uwzględnijące zngżownie wszystkich prcowników dnej instytucji w proces zmin orz progrm szkoleni dl prcodwców. W zkresie współprcy przedsiębiorców z sektorem nuki: model bezpośredniej współprcy pomiędzy nukowcmi i przedsiębiorcmi w postci portlu Internetowej Giełdy Przedsiębiorczości Akdemickiej - rozbudownego nrzędzi, n które skłd się szereg funkcjonlności służących rozwijniu konkretnych projektów nukowobiznesowych; model Open Code Trnsfer (lgorytm) wspierjący trnsfer wiedzy i technologii pomiędzy przedsiębiorstwmi i sektorem nuki przy uwzględnieniu różnych uwrunkowń, wyrźnie wyodrębnionych etpów wdrżni innowcji. W zkresie zwiększni skuteczności dziłni przedsiębiorstw: Regionlny Progrm Wsprci CSR dl MŚP i NGO skłdjący się z 3 elementów: Akdemii Menedżer CSR (cykl edukcyjny), Progrmu Młych Grntów (system grntów dl przedsiębiorstw n projekty wyprcowne przez przedstwicieli biznesu z NGO), Dolnośląskiej Federcji Przedsiębiorstw Społecznie Odpowiedzilnych (orgnizcj zrzeszjąc przedsiębiorstw zngżowne w CSR n Dolnym Śląsku); Pltform Zrządzni Kompetencjmi w młej firmie skłdjąc się z 3 głównych modułów: zrządzni strtegicznego, HR i intermentoringu. W zkresie wsprci zkłdni dziłlności gospodrczej: kompleksowy instrument wsprci dl osób ponownie rozpoczynjących dziłlność gospodrczą (restrterów) skłdjący się z zestwu wystndryzownych usług cochingu, mentoringu i dordztw eksperckiego, bzy cochów, mentorów i ekspertów brnżowych wrz z systemem wymgnych kompetencji, rozliczni ich prcy i wzormi umów, nrzędzi online stnowiącego podstwę procesu świdczeni usługi (od zgłoszeni restrter, poprzez dignozę jego potrzeb, świdczenie usług po ich ewlucję), zsdy współprcy Centrum Restrt z użytkownikmi, progrmy szkoleń dl nowych uczestników w systemie świdczeni usług. 46

47 Chrkter wyprcownych w Priorytecie VIII rozwiązń zpewni w większości przypdków możliwość ich smodzielnego wykorzystni. W konsekwencji dziłni upowszechnijąco-włączjące koncentrowły się n poinformowniu potencjlnych użytkowników o istnieniu i możliwościch, jkie dją nowe rozwiązni z wykorzystniem różnych środków przekzu (podręczników, prsy, rdi telewizji, spotkń informcyjnych, konferencji upowszechnijących, sesji eksperckich, spotkń otwrtych). By wzmocnić przekz i przygotowć w prktyce przyszłych użytkowników w przypdku części rozwiązń przewidzino szkoleni, seminri i wideokonferencje. Podobny cel służący wykorzystniu nowych instrumentów w sposób brdziej systemowy miły spotkni i konsultcje z decydentmi różnych szczebli, w tym w zkresie uwzględnieni rozwiązń w rmch przyszłej perspektywy finnsowej czy ich wsprci poprzez kryteri strtegiczne w konkursch PO KL. W tym kontekście podjęto również dziłni mjące n celu nwiąznie trwłej współprcy z np. Rdą ds. promocji CSR przy Ministerstwie Gospodrki czy podpisnie strtegii loklnej współprcy n rzecz utrzymni ktywności zwodowej Kobiet 50+, MŚP 50+ orz mieszkńców obszrów wiejskich 50+, czy też podpisnie listów intencyjnych z podmiotmi wykorzystującymi i promującymi nowe rozwiąznie. W Priorytecie IX większość projektów zkończonych w 2013 r. dotyczył modernizcji ksztłceni zwodowego, pojwiły się też w zkresie wsprci uczniów o szczególnych potrzebch edukcyjnych i dotyczące ukierunkowni procesu dydktycznego n efekty uczeni się. Łącznie zkończył się relizcj 8 projektów w województwch: kujwsko-pomorskim, młopolskim, opolskim, podlskim, pomorskim i wielkopolskim. Rozwiązni obejmują m.in.: W zkresie szkolnictw zwodowego: model współprcy szkół zwodowych z prcodwcmi w zkresie ksztłceni zwodowego dostosownego do wymogów loklnego rynku prcy, n który skłd się m.in. pltform internetow i nowy stndrd prktyk szkolnych i pozszkolnych; plikcję wirtuln firm do wykorzystni w szkołch zwodowych umożliwijącą łączenie wiedzy teoretycznej z prktyczną; plikcję nlityczno-prognostyczną zpewnijącą szybki i bezpośredni dostęp do ktulnych informcji o loklnym i regionlnym rynku prcy, pozwljącą m.in. n lepsze dostosownie oferty ksztłceni zwodowego do relnego zpotrzebowni n rynku prcy; kompleksowy model modernizcji ksztłceni zwodowego polegjący n zstosowniu elementów dulnego systemu ksztłceni, modułowego systemu ksztłceni i dordztw orz orientcji zwodowej. W zkresie wsprci uczniów o szczególnych potrzebch: system wspierni uczniów uzdolnionych skłdjący się z regionlnego progrmu i prtnerstw n rzecz wspierni uczniów uzdolnionych, sieci centrów nuczni kretywnego, systemu dignozy i rekrutcji uczniów uzdolnionych, form wspierni uczni uzdolnionego, rekrutcji orz wspierni nuczycieli uczniów uzdolnionych, portlu edukcyjnego wrz z pltformą e-lerningową; model pozszkolnej zindywidulizownej edukcji społecznej i zwodowej dostosownej do potrzeb loklnego rynku prcy ukierunkowny n młodzież w wieku lt, któr wypdł z systemu edukcji i pozostje bez ztrudnieni ze względu n brk odpowiedniego przygotowni zwodowego. N model Szkoły Drugiej Sznsy skłdją się dw podstwowe elementy: edukcj zwodowo-szkoln i edukcj społeczn; progrm nuczni SignWritingu (spisnie język migowego) obejmujący m.in. podręcznik do nuki wrz z konspektmi zjęć orz opis mteriłu dydktycznego. W zkresie ukierunkowni procesu dydktycznego n efekty uczeni się: progrm zjęć dodtkowych o profilu technicznym, przeznczony dl uczniów kls 4-6 szkół podstwowych. Oprócz podstwowych dziłń upowszechnijąco-włączjących mjących n celu z jednej strony dostrczenie, z wykorzystniem różnych środków, informcji o powstłych rozwiąznich i przekonnie decydentów do ich wdrożeni n szerszą sklę, z drugiej strony podniesienie umiejętności użytkowników w zkresie ich stosowni w prktyce, w Priorytecie IX udło się wdrożyć 47

48 do prktyki część z nowych nrzędzi. Rozwiązni w zkresie szkolnictw zwodowego zostły wykorzystne poprzez ogłoszenie konkursu n ich stosownie w Dziłniu 9.2 w województwie kujwsko-pomorskim i relizcję projektu systemowego w województwie opolskim, w rmch którego powstnie 50 Szkolnych Ośrodków Kriery i 200 wirtulnych firm. Ntomist plikcj nlitycznoprognostyczn zostł przekzn do stosowni Opolskiemu Centrum Rozwoju Gospodrki, które w rmch projektu systemowego Smorządu Województw Opolskiego zsil ją dnymi. W przypdku systemu wspierni uczniów uzdolnionych, zgodnie z przyjętymi złożenimi powity przejęły jego stosownie po zkończeniu relizcji projektu innowcyjnego w tym też celu do zdń w tym zkresie zostło przygotownych 160 nuczycieli. W przypdku modelu prcy z osobmi przedwcześnie kończącymi edukcję dziłni są kontynuowne w gminie Mist Sopot, kolejne gminy rozwżją jego wykorzystnie (np. w rmch dziłjącego CIS) Informcj nt. podziłu wykorzystni funduszy wg ktegorii interwencji Informcj finnsow w zkresie wykorzystni lokcji w PO KL wg ktegorii interwencji zostł przedstwion w złączniku nr 3. Biorąc pod uwgę kody interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego njwyższ wrtość lokcji PO KL zostł zgospodrown w obszrze Poprw jkości kpitłu ludzkiego (nr kodów 72-74) blisko 3,2 mld EUR, co stnowi 32% lokcji EFS w rmch PO KL Wysoki poziom kontrktcji osiągnięto również w rmch temtu Poprw dostępu do ztrudnieni i jego trwłości (nr kodów 65-70) - blisko 2,8 mld EUR, co stnowi 28% lokcji W obszrze Zwiększnie zdolności dptcyjnych prcowników, firm, przedsiębiorstw i przedsiębiorców (nr kodów 62-64) osiągnięto wrtość pond 1,6 mld EUR (16% lokcji), w obszrze Poprw integrcji społecznej osób w niekorzystnej sytucji (nr kodu 71) zkontrktowno pond 1,1 mld EUR (11% lokcji), w obszrze Wzmcninie zdolności instytucjonlnych n poziomie krjowym, regionlnym, loklnym (kod nr 81) pond 363 mln EUR (4% lokcji). Ntomist njmniej umów o dofinnsownie relizcji projektów zostło podpisnych w obszrze Stymulownie reform w zkresie ztrudnieni orz integrcji społecznej (nr kodu 80) - blisko 412 tys. EUR. Biorąc pod uwgę obszr relizcji zdecydownie większ wrtość środków zostł przyznn n relizcję projektów, w których nie wskzywno obszru (nr kodu 00) - pond 9,4 mld EUR. Jeśli chodzi o drugi przewidziny w Progrmie obszr relizcji (nr kodu 05 - obszry wiejskie) do końc 2013 r. zkontrktowno blisko 171 mln EUR Pomoc w podzile n grupy docelowe Uczestnicy projektów relizownych w rmch Progrmu Do końc 2013 r. udził w projektch współfinnsownych ze środków EFS rozpoczęło pond 7,6 mln osób, w tym 56,3% kobiet. Tk jk w poprzednich ltch, większość uczestników korzystł ze wsprci w rmch komponentu regionlnego (67,8%, czyli 5,2 mln osób), pozostłe osoby brły udził w projektch z komponentu centrlnego (32,2%, czyli 2,4 mln osób). Od początku relizcji Progrmu udził w projektch PO KL zkończyło blisko 6,3 mln osób, co stnowi 82% osób, które rozpoczęły korzystnie ze wsprci. Ntomist wg stnu n 31. grudni 2013 r. uczestnictwo w projektch kontynuowło pond 1,1 mln osób. W 2013 r. blisko 1,7 mln osób rozpoczęło udził w projektch PO KL (22% osób, które rozpoczęły udził od początku wdrżni Progrmu), pond 1,5 mln zkończyło uczestnictwo (24,7% łącznej liczby osób, które zkończyły udził). W komponencie centrlnym rozpoczęło uczestnictwo 771 tys. osób, ntomist w komponencie regionlnym 915 tys. 48

49 Tysiące osób Tysiące Rys. 27 Liczb osób, które rozpoczęły udził w projektch PO KL w podzile n lt (w tys. osób) Liczb osób, które rozpoczęły udził w projektch EFS Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) Od początku wdrżni Progrmu do końc 2013 r. njwięcej osób rozpoczęło udził w projektch w Priorytecie IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch (blisko 2,2 mln osób), le też w Priorytecie VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich (1,1 mln osób), Priorytecie VIII Regionlne kdry gospodrki (pond 1 mln uczestników), njmniej w Priorytecie I Ztrudnienie i integrcj społeczn (221,6 tys. osób) i Priorytecie V Dobre rządzenie (321,4 tys. osób). Rys. 28 Liczb osób, które rozpoczęły udził w projektch PO KL w poszczególnych priorytetch w podzile n lt (w tys. osób) Priorytet I Priorytet II Priorytet III Priorytet IV Priorytet V Priorytet VI Priorytet VII Priorytet VIII Priorytet IX Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) Ntomist w 2013 r. njwięcej osób uczestniczyło w projektch z Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nuk (394 tys. osób) i Priorytetu IX (361,7 tys. osób), njmniej w Priorytecie V (47 tys. osób) i Priorytecie I (58 tys. osób). 49

50 Rys. 29 Liczb osób, które rozpoczęły udził w projektch PO KL w podzile n priorytety PO KL (w tys. osób) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) Njwięcej osób wzięło udził w projektch relizownych n terenie województw mzowieckiego (577 tys.) i śląskiego (blisko 513 tys.). Njmniej zś osób uczestniczyło w projektch PO KL w województwie lubuskim (139 tys.) i opolskim (178 tys.). Ntomist biorąc pod uwgę stosunek liczby uczestników do liczby ludności w wieku produkcyjnym njwięcej osób wzięło udził w projektch orgnizownych w województwie świętokrzyskim (31,7%), kujwsko-pomorskim (30,9%) i podlskim (30,2%), ntomist njmniejszy odsetek ludności wziął udził w projektch w województwie wielkopolskim, śląskim i mzowieckim (po 17,3%). Województw o njniższym wskźniku uczestnictw nleżą do njbrdziej zludnionych. Ntomist województw chrkteryzujące się niższą liczbą ludności (z wyjątkiem lubuskiego) mją wyższy odsetek osób, które uczestniczyły w projektch. N poniższym wykresie wielkość bąbelk wskzuje n wielkość stosunku liczby uczestników do liczby ludności. N żółto zznczono województw o njniższym udzile uczestników projektów PO KL, n brązowo o njwyższym. Województw o średnich wrtościch oznczone są kolorem pomrńczowym. Rys. 30 Liczb uczestników projektów regionlnych w stosunku do populcji w wieku produkcyjnym (w tys.) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) orz BDL GUS 50

51 dolnośląskie kujwsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie młopolskie mzowieckie opolskie podkrpckie podlskie pomorskie śląskie świętokrzyskie wrmińsko-mzurskie wielkopolskie zchodniopomorskie 57,1% 57,5% 58,3% 57,7% 57,1% 56,4% 57,9% 54,8% 54,9% 56,7% 56,8% 57,4% 57,4% 57,8% 57,2% 57,1% 42,9% 42,5% 41,7% 42,3% 42,9% 43,6% 42,1% 45,2% 45,1% 43,3% 43,2% 42,6% 42,6% 42,2% 42,8% 42,9% 43,3% 50,8% 58,2% 52,4% 68,7% 59,1% 68,3% 52,3% 54,1% 56,7% 49,2% 41,8% 47,6% 31,3% 40,9% 31,7% 47,7% 45,9% Uczestnicy projektów w podzile n płeć Anlizując uczestników w podzile n płeć wrto zwrócić uwgę, iż w projektch rozpoczęło udził pond 4,3 mln kobiet, co stnowi 56% wszystkich uczestników. Udził kobiet w ogóle uczestników Progrmu wydje się być wysoki zwżywszy n strukturę ludności w wieku produkcyjnym w Polsce, zgodnie z którą kobiety stnowią 48% społeczeństw. Ndreprezentcj kobiet w projektch PO KL z jednej strony potwierdz gorsze położenie kobiet n rynku prcy, co z tym idzie większą potrzebę wsprci tej grupy. Jednocześnie możn przypuszczć, iż n udził kobiet w ogólnej liczbie uczestników projektów relizownych w szczególności w komponencie regionlnym w pewnym stopniu wpływ struktur ztrudnieni w instytucjch pomocy społecznej, publicznych służbch ztrudnieni (Priorytet VII) orz w dministrcji publicznej (Priorytet V). Powyższe potwierdzją dne przedstwione n wykresie. 100% Rys. 31 Struktur uczestników projektów PO KL wg płci wg Priorytetów (%) 80% 60% 40% 20% 0% Priorytet I Priorytet II Priorytet III Priorytet IV Priorytet V Priorytet VI Priorytet VII Priorytet VIII Priorytet IX Kobiety Mężczyźni Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2012 r. (wg stnu n 31/12/13) Biorąc pod uwgę dne n poziomie regionlnym njwięcej kobiet rozpoczęło udził w projektch w województwie lubelskim (58,3%), mzowieckim (57,9%), wrmińsko-mzurskim (57,8%) orz lubuskim (57,7%). Powyżej średniej dl komponentu regionlnego PO KL (57,1%) uplsowły się tkże województw: kujwsko-pomorskie, śląskie, świętokrzyskie i wielkopolskie. Z kolei njniższy udził kobiet wśród uczestników projektów odnotowno w województwie opolskim i podkrpckim (odpowiednio 54,8% i 54,9%). 100% Rys. 32 Struktur uczestników projektów PO KL wg płci wg województw (%) 80% 60% 40% 20% 0% Kobiety Mężczyźni Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2012 r. (wg stnu n 31/12/13) 51

52 Uczestnicy projektów według sttusu n rynku prcy Pod względem sttusu n rynku prcy wśród uczestników projektów njwiększą grupę stnowiły osoby niektywne zwodowo 41,1% uczestników PO KL, czyli pond 3,1 mln osób, z czego połow to kobiety. Zdecydowną większość niektywnych zwodowo stnowiły osoby uczące lub ksztłcące się 85,9%, tj. 2,7 mln osób. W projektch brło też udził blisko 1,6 mln osób bezrobotnych, w tym większość kobiet (61%, blisko 960 tys. osób). Wsprciem objęto też 2,9 mln osób ztrudnionych, spośród których 60,1% to kobiety (1,7 mln osób). Rys. 33 Struktur osób rozpoczynjących udził w projektch PO KL wg sttusu n rynku prcy (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji PO KL (wg stnu n 31/12/13) Pond połow niektywnych zwodowo uczestników projektów brł udził w dziłnich w obszrze edukcji relizownych w rmch Priorytetu IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch (55,2%, czyli pond 1,7 mln osób, z czego połow, tj. pond 859 tys. osób stnowiły kobiety). Wynik to z fktu, że Priorytet ten skierowny jest w szczególności do osób będących w trkcie ksztłceni się. Njmniejszy odsetek osób niektywnych zwodowo znotowno w Priorytecie V Dobre rządzenie 0,3% ze względu n to, że jego grupą docelową są głównie osoby prcujące w dministrcji publicznej. Posidjący ztrudnienie uczestnicy projektów PO KL njczęściej brli udził w projektch z zkresu wsprci dptcyjności przedsiębiorstw i prcowników (Priorytet II i VIII). Łącznie 57,7% uczestników projektów uczestniczyło w projektch z Priorytetu VIII Regionlne kdry gospodrki (34%, 996 tys. osób, w tym 518 tys. kobiet) i Priorytetu II Rozwój zsobów ludzkich i potencjłu dptcyjnego przedsiębiorstw orz poprw stnu zdrowi osób prcujących (23,7%, tj. blisko 696 tys. osób, w tym 355 tys. kobiet). Njwiększe grupy uczestników posidjących ztrudnienie to osoby prcujące w przedsiębiorstwch i dministrcji publicznej. Pond połow uczestników projektów to osoby ztrudnione w firmch (52,3%, tj. 1,5 mln osób, w tym 780,7 tys. kobiet), 27,5% stnowią prcujący w dministrcji publicznej (807,5 tys. osób, w tym 606,1 tys. kobiet). Njniższy odsetek uczestników stnowią osoby ztrudnione w orgnizcjch pozrządowych (NGO), (2,5%, 72,7 tys. osób, w tym blisko 52 tys. kobiet), rolnicy (3,8%, 111 tys. osób, w tym 65,2 tys. kobiet) i smoztrudnieni (4,2%, 123,3 tys. osób, w tym 54 tys. kobiet). 52

53 Rys. 34 Struktur osób ztrudnionych, które przystąpiły do projektów do końc 2013 r. (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji PO KL (wg stnu n 31/12/13) Wśród wsprtych osób bezrobotnych pond 1/3 stnowiły osoby długotrwle bezrobotne (35% ogółu bezrobotnych uczestników Progrmu, tj. 549,3 tys. osób, w tym 368,4 tys. kobiet). Njwięcej osób bezrobotnych odnotowno wśród uczestników Priorytetu VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich (65,7%, co stnowi pond 1 mln osób, z czego 599,7 tys. to kobiety) ze względu n specyfikę tego Priorytetu, którego główną grupą docelową stnowią włśnie osoby poszukujące ztrudnieni. Njmniej osób nleżących do tej grupy uczestniczyło w projektch z Priorytetu III Wysok jkość systemu oświty (0,1% bezrobotnych, czyli 871 osób, w tym 662 kobiety) i Priorytetu V Dobre rządzenie (0,2% bezrobotnych, tj. 3,1 tys. osób, w tym 2,1 tys. kobiet). Kobiety częściej niż mężczyźni uczestniczą w projektch PO KL (56,3% biorących udził to kobiety). Njbrdziej sfeminizowną grupą wg sttusu ztrudnieni były osoby prcujące w dministrcji publicznej, spośród których ¾ stnowiły kobiety. Pondprzeciętny udził kobiet wśród uczestników projektów PO KL widoczny jest również w grupie ztrudnionych w orgnizcjch pozrządowych (71,4%), wśród długotrwle bezrobotnych (67,1%), bezrobotnych ogółem (61%), ztrudnionych ogółem (60,1%), nwet rolników (58,8%). Zdecydownie njmniej kobiet uczestniczących w projektch PO KL to osoby smoztrudnione (43,9%). Rys. 35 Udził kobiet w grupch wyróżnionych ze względu n sttus ztrudnieni (%) ztrudnieni w dministrcji publicznej ztrudnieni w NGO dlugotrwle bezrobotni bezrobotni osoby ztrudnione rolnicy ztrudnieni w średnich przedsiębiorstwch ztrudnieni w młych przedsiębiorstwch ztrudnieni w dużych przedsiębiorstwch osoby niektywne zwodowo osoby uczące lub ksztłcące się ztrudnieni w mikroprzedsiębiorstwch smoztrudnieni 75,1% 71,4% 67,1% 61,0% 60,1% 58,8% 52,2% 50,9% 50,7% 50,3% 49,9% 49,9% 43,9% 56,3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% kobiety mężczyźni Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji PO KL (wg stnu n 31/12/13) 53

54 W komponencie regionlnym PO KL njliczniejszą grupę wyróżnioną ze względu n sttus n rynku prcy są osoby niektywne zwodowo, stnowiące 41,2% wszystkich uczestników, tj. 2,1 mln osób. Njwyższy odsetek osób niektywnych zwodowo znotowno w województwie opolskim (49,5%), dolnośląskim (47,6%), pomorskim (46,9%) i kujwsko-pomorskim (45,7%), zś njniższy udził tej grupy uczestników chrkteryzuje województwo podkrpckie (31,5%) i świętokrzyskie (31,8%). Prwie co trzeci uczestnik projektów w komponencie regionlnym był osobą posidjącą ztrudnienie (30,7% ogółu uczestników Priorytetów VI-IX; blisko 1,6 mln osób), przy czym osoby prcujące njczęściej uczestniczyły w projektch PO KL w województwie mzowieckim (35,8%) i świętokrzyskim (35,6%), njrzdziej w województwie wrmińsko-mzurskim (23,6%) i kujwsko-pomorskim (23,7%). Njmniej liczną grupę wspierną w komponencie regionlnym stnowiły osoby bezrobotne 28,1% uczestników projektów w Priorytetch VI-IX PO KL, tj. 1,4 mln osób. Njwięcej osób bezrobotnych znotowno wśród uczestników projektów w województwie wrmińsko-mzurskim (40,2%) i podkrpckim (39,1%), njmniejszą w województwie podlskim (23,1%) i młopolskim (23,7%). Województw, w których wśród uczestników jest względnie dużo osób bezrobotnych lub stosunkowo mniej niż w pozostłych regionch osób ztrudnionych (tj. województw: wrmińsko-mzurskie, kujwsko-pomorskie, zchodniopomorskie i podkrpckie), cechowł też w 2013 r. brdzo wysok stop bezroboci rejestrownego (między 16,4 21,7%). Rys. 36 Struktur osób rozpoczynjących udził w projektch komponentu regionlnego PO KL wg sttusu n rynku prcy wg województw (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji PO KL (wg stnu n 31/12/13) Struktur beneficjentów według grup znjdujących się w niekorzystnej sytucji n rynku prcy Do końc okresu sprwozdwczego w rmch Progrmu wsprciem objęto blisko 12,9 tys. osób (7 tys. kobiet) nleżących do mniejszości nrodowych i etnicznych. Większość tej grupy (70%) przystąpił do projektów w rmch Priorytetu I Ztrudnienie i integrcj społeczn (8,8 tys. osób). Jeśli chodzi o województw, to njwięcej uczestników odnotowno w województwie podlskim (blisko 1,5 tys. osób). Biorąc pod uwgę pozostłe obszry wsprci, njwiększy udził tej grupy docelowej występuje w komponencie regionlnym w Priorytecie IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch, gdzie liczb osób nleżących do mniejszości etnicznych i nrodowych wyniosł 2,7 tys. osób. Nieml połow osób z tej grupy biorących udził w projektch w obszrze edukcji pochodził z województw podlskiego (1,3 tys.). Jeśli chodzi o wsprcie udzielone migrntom w rmch PO KL, do końc 2013 r. udził w projektch rozpoczęło blisko 1,2 osób z tej grupy (623 kobiety), w tym njwięcej w Priorytecie VII Promocj 54

55 integrcji społecznej (616 osób). Spośród wszystkich regionów, podobnie jk w ltch poprzednich, njwięcej migrntów uczestniczyło w projektch relizownych w województwie mzowieckim. N podstwie wyników uzysknych w spisie ludności 2011 r. możn stwierdzić, że wśród mieszkńców Polski dominuje ludność o jednorodnej polskiej tożsmości nrodowej obejmując pond 36,5 mln osób, co stnowi 94,8% populcji krju. Osoby, które wskzły inną niż polską identyfikcję nrodowo-etniczną stnowiły 3,8% populcji. Wrto zuwżyć, iż 2,3% osób zdeklrowło zrówno polską, jk i inną niż polsk tożsmość nrodowo-etniczną. Do njliczniejszych innych niż polskie identyfikcji nrodowo-etnicznych nleży bowiem zliczyć deklrcje śląskie i kszubskie orz w dlszej kolejności niemieckie, ukrińskie i biłoruskie. N podstwie wyników NSP 2011 możn wskzć kilk obszrów, chrkteryzujących się większym skupiskiem osób ludności o innej niż polsk tożsmości etnicznej lub o tożsmości złożonej (np. polskiej i innej jednocześnie). Njwięcej gmin, w których co njmniej 10% mieszkńców zdeklrowło jkąkolwiek inną niż polsk przynleżność etniczną znjduje się w województwie śląskim, pomorskim i opolskim. Projekty relizowne w PO KL wsprciem przewidują również dziłni ukierunkowne n osoby niepełnosprwne. Dotychczs udził w projektch PO KL rozpoczęło blisko 267,9 tys. osób niepełnosprwnych (147,2 tys. kobiet), co stnowi 3,5% uczestników. Większość osób niepełnosprwnych (90%) skorzystło ze wsprci oferownego w rmch komponentu regionlnego. N wykresie poniżej przedstwiono informcje nt. uczestnictw osób niepełnosprwnych w projektch w poszczególnych Priorytetch. W njwiększym stopniu uczestnictwo osób niepełnosprwnych widoczne jest w obszrze integrcji społecznej (Priorytet VII), co związne jest ze specyfiką oferownego wsprci orz temtyką relizownych projektów, które skierowne są przede wszystkich do osób wykluczonych lub zgrożonych wykluczeniem społecznym. Stosunkowo wysoki udził osób niepełnosprwnych występuje również w obszrze ztrudnieni (Priorytet VI), gdzie relizowne są projekty ktywizujące zwodowo osoby bezrobotne i niektywne n rynku prcy. W związku z celmi określonymi n poziomie Priorytetu VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich, regiony korzystją z nrzędzi w postci kryteriów wyboru projektów celem zwiększeni udziłu ww. grupy wśród uczestników projektów i tym smym zktywizowni jk njwiększej liczby osób niepełnosprwnych. Rys. 37 Odsetek niepełnosprwnych uczestników projektów wg Priorytetów (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji priorytetów I-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Osttnie dne dotyczące liczby osób niepełnosprwnych w Polsce pochodzą z Nrodowego Spisu Powszechnego Według jego wyników w 2011 r. liczb osób niepełnosprwnych wynosił blisko 4,7 mln. Ozncz to, iż osoby niepełnosprwne stnowiły 12,2% ludności krju. Niepełnosprwność w większym stopniu dotyczył kobiet, które stnowiły 54% ogółu populcji. Nleży wyjśnić, iż do omwinej populcji w NSP 2011 r. zliczono zrówno osoby posidjące orzeczenie o niepełnosprwności, jk również osoby niepełnosprwne biologicznie (tj. tkie, które nie posidły orzeczeni, le miły odczuwły cłkowicie lub powżnie ogrniczoną zdolność do wykonywni czynności podstwowych stosownie do swojego wieku). Ntomist prwne potwierdzenie fktu 55

56 niepełnosprwności posidło 3,1 mln osób (8% ludności krju). W porównniu z wynikmi NSP z 2002 r. ogóln liczb osób niepełnosprwnych obniżył się o 13,9%, zś liczb osób niepełnosprwnych prwnie zmniejszył się o blisko 30%. Wrto zuwżyć, iż większy spdek liczby osób niepełnosprwnych prwnie występuje wśród osób mieszkjących n wsi (o pond 40%), niż w mistch (o pond 20%). Jk wspomnino powyżej, osoby niepełnosprwne częściej wspierne były w rmch dziłń regionlnych grup t stnowi 4,7% ogółu uczestników (PO KL 3,5%). W tym zkresie wśród województw pozytywnie wyróżni się wielkopolskie orz lubuskie, gdzie udził osób niepełnosprwnych wśród uczestników przekroczył 6%. Poniżej przedstwiono mpę obrzującą uczestnictwo osób niepełnosprwnych w projektch EFS w poszczególnych regionch. Uwzględnijąc powyższe informcje, odsetek osób niepełnosprwnych w projektch współfinnsownych z EFS, nleży uznć z stysfkcjonujący. Rys. 38 Odsetek niepełnosprwnych uczestników projektów relizownych w komponencie regionlnym (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Do końc okresu sprwozdwczego blisko 2,6 mln osób z terenów wiejskich przystąpiło do udziłu w projektch, co stnowi 34% wszystkich uczestników projektów. W grupie osób rezydujących n wsi, blisko połow przystąpił do projektów wdrżnych w rmch Priorytetu IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch. Ntomist biorąc pod uwgę poszczególne regiony, to spośród wszystkich uczestników projektów z terenów wiejskich, po 11% pochodziło Młopolski orz Mzowsz. Wrto zznczyć, iż udził osób z terenów wiejskich jest zbliżony do struktury ludności według miejsc zmieszkni. Dne z 2012 r. wskzują, iż 39% ludności w wieku 15 lt i więcej zmieszkuje n obszrch wiejskich. 56

57 Uczestnicy projektów wg wieku W rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki podejmowne się dziłni skierowne w szczególności do nstępujących grup wiekowych: osób młodych w wieku lt orz osób w wieku lt. Powyższe grupy zostły wskzne jko grupy znjdujące się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy. Rys. 39 Uczestnicy projektów PO KL wg grup wiekowych Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Projekty relizowne w rmch PO KL skierowne do osób młodych służą m. in.: podnoszeniu poziomu wyksztłceni i kwlifikcji zwodowych orz ktywizcji zwodowej. Według stnu n koniec 2013 r. ze wsprci Europejskiego Funduszu Społecznego skorzystło pond 2,8 mln osób młodych w wieku lt (w tym blisko 1,5 mln kobiet), co stnowi 37% ogółu uczestników projektów orz pond 57% populcji młodych mieszkńców Polski w wieku lt. Njwięcej osób młodych skorzystło ze wsprci w obszrze edukcji, tj. w Priorytecie IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch blisko 1,2 mln osób orz w Priorytecie VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich 457 tys. osób, njmniej zś w Priorytecie V Dobre rządzenie 14,5 tys. osób. W komponencie regionlnym njwiększy udził osób młodych w ogóle uczestników projektów odnotowno w województwch: dolnośląskim (44,9%) i pomorskim (43,4%), ntomist njniższy w województwch mzowieckim (32,1%) orz zchodniopomorskim (32,3%). Rys. 40 Udził osób w wieku lt w ogólnej liczbie uczestników projektów komponentu regionlnego PO KL wg województw (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) 57

58 Jeśli chodzi o drugą grupę wiekową, tj. osoby w wieku lt to stnowiły one 4,8% wszystkich uczestników projektów. Do końc 2013 r. udził w projektch rozpoczęło pond 367 tys. osób, w tym 193,1 tys. kobiet. Wrto ntomist podkreślić, iż spośród wszystkich osób strszych objętych wsprciem ze środków EFS, 55% stnowili prcownicy, tj. 202,3 tys. osób. Njwięcej uczestników projektów w wieku lt uzyskło wsprcie w Priorytecie VII Promocj integrcji społecznej 78 tys. osób (w tym 46,3 tys. kobiet) orz Priorytecie VIII Regionlne kdry gospodrki 72,1 tys. osób (w tym 34,7 tys. kobiet), njmniej zś w Priorytecie IV Szkolnictwo wyższe i nuk 9,2 tys. osób. Njwiększy udził osób w wieku od 55 do 64 lt w ogóle uczestników projektów odnotowno w województwch: wielkopolskim (6%), lubuskim (5,8%) orz łódzkim (5,6%), ntomist njmniejszy n Podkrpciu (2,9%) i w Młopolsce (3,7%). Rys. 41 Udził osób w wieku lt w ogólnej liczbie uczestników projektów komponentu regionlnego PO KL wg województw (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Uczestnicy projektów wg wyksztłceni Od początku relizcji PO KL do końc 2013 r. njliczniejszą grupę uczestników projektów pond 2,7 mln (35,4% wszystkich uczestników) stnowiły osoby z njniższym poziomem wyksztłceni, tj. podstwowym, gimnzjlnym i niższym, co w zncznym stopniu związne jest ze specyfiką wsprci w Priorytecie IX PO KL. Liczne grupy stnowiły również osoby z wyksztłceniem wyższym (28%, tj. pond 2,1 mln osób, w tym pond 67% kobiet) i pondgimnzjlnym (26,5%, tj. pond 2 mln osób). Njmniej osób posidło wyksztłcenie pomturlne pond 774,4 tys. osób, co stnowi ok. 10% wszystkich uczestników projektów. Udził procentowy struktury osób objętych wsprciem do końc 2013 r. wg ich poziomu wyksztłceni, przedstwi poniższy wykres. 58

59 Rys. 42 Struktur uczestników projektów PO KL wg wyksztłceni (%) wyższe; 28,0% podstwowe, gimnzjlne i niższe; 35,4% pomturlne; 10,1% pondgimnzjlne; 26,5% Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji priorytetów I-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Njwięcej uczestników z wyksztłceniem podstwowym, gimnzjlnym i niższym uzyskło dotychczs wsprcie w projektch wdrżnych w obszrze edukcji (tj. Priorytet III 69,8% i Priorytet IX 78,8%), gdzie njliczniejszą ktegorię uczestników stnowią osoby uczące się lub ksztłcące. Wrto również zwrócić uwgę n wysoki odsetek osób tej ktegorii w projektch relizownych w Priorytecie I PO KL (ok. 42% osób), n co wpływ m niewątpliwie dresownie wsprci do grup znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy, w tym z niskim poziomem wyksztłceni (głównie młodzieży zgrożonej wykluczeniem społecznym, osób pozbwionych wolności, społeczności romskiej). Rys. 43 Struktur uczestników projektów w Priorytetch PO KL wg wyksztłceni (%) Priorytet IX Priorytet VIII Priorytet VII Priorytet VI Priorytet V Priorytet IV Priorytet III Priorytet II Priorytet I 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0% 100,0% podstwowe, gimnzjlne i niższe pondgimnzjlne pomturlne wyższe Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji priorytetów I-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Njwyższy udził uczestników Progrmu z wyksztłceniem wyższym odnotowno w projektch relizownych w Priorytecie V (73,3% uczestników), Priorytecie II (ok. 53%) orz Priorytecie VIII (ok. 47%) Progrmu. Powyższe potwierdz wnioski z bdń ewlucyjnych wskzujące, iż szczególnie w projektch szkoleniowych obserwown jest wyrźn ndreprezentcj osób njlepiej wyksztłconych, z kolei w szkolenich nieml w ogóle nie uczestniczą osoby, które zkończyły edukcję n jednym z niższych etpów. 59

60 Zróżnicownie regionlne wyksztłceni uczestników projektów powiązne jest ze strukturą wyksztłceni populcji w regionch. Dl przykłdu njwyższy udził njlepiej wyksztłconych w ogóle uczestników projektów znotowno w województwch: mzowieckim (26%), lubelskim i świętokrzyskim (25%) orz podlskim i łódzkim (24%), które nleżą do województw z njwyższym odsetkiem osób z wyższym wyksztłceniem. W przypdku uczestników projektów PO KL posidjących wyksztłcenie podstwowe, gimnzjlne i niższe njliczniej uczestniczyli oni w projektch relizownych w województwch: kujwsko-pomorskim i opolskim (50%), pomorskim (48%) orz dolnośląskim i młopolskim (47%). W przypdku dwóch osttnich regionów udził osób z njniższym poziomem wyksztłceni w ogólnej liczbie ludności nleży do njniższych w krju. Możn ztem przypuszczć, iż projektodwcy chętniej podejmują dziłni wobec grup znjdujących się w njtrudniejszej sytucji n rynku prcy, stąd wysoki udził w projektch osób njsłbiej wyksztłconych. N wykresie poniżej przedstwiono strukturę uczestników projektów relizownych w Priorytetch VI-IX Progrmu. Rys. 44 Struktur uczestników projektów komponentu regionlnego PO KL wg wyksztłceni wg województw (%) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 28% 10% 27% 20% 9% 24% 14% 6% 29% 25% 10% 30% 18% 9% 30% 24% 20% 8% 10% 25% 30% 26% 9% 27% 18% 7% 25% 23% 24% 9% 8% 24% 35% 18% 23% 25% 7% 9% 8% 26% 28% 35% 16% 7% 34% 22% 23% 8% 8% 30% 28% 30% 20% 10% 35% 47% 50% 36% 42% 37% 47% 38% 50% 33% 44% 48% 40% 32% 43% 40% 40% 0% podstwowe, gimnzjlne i niższe pondgimnzjlne pomturlne wyższe Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Pomoc zwrócon lub ponownie wykorzystn W 2013 roku nie wystąpiły zdrzeni dotyczące wykorzystni zwróconej pomocy lub ponownego wykorzystni pomocy nulownej (rt. 57 i 98(2) rozporządzeni nr 1083/2006). W odniesieniu do wykorzystni pomocy nulownej zgodnie z 98(2) rozporządzeni nr 1083/2006, szczegółowe informcje w tej kwestii przedstwiono w rozdzile Czynności kontrolne zpewnijące zgodność relizcji PO KL z politykmi wspólnotowymi Relizcj zleceń i rekomendcji Komisji Europejskiej Instytucj Zrzdzjc PO KL w piśmie z dni 14 pździernik 2013 r. (znk: DZF-VI MW/13) szczegółowo odniosł się do uwg Komisji Europejskiej zgłoszonych do Sprwozdni z relizcji PO KL w 2012 r. Wiekszość informcji nt. dziłń podejmownych w poszczególnych obszrch PO KL zostło szerzej opisne we włściwych temtycznie częścich sprwozdni, w szczególności w pkt. 3 Postęp wdrżni Progrmu wg Priorytetów. Poniżej przedstwiono ntomist odpowiedzi n horyzontlne zleceni i rekomendcje Komisji Europejskiej. 1. Zprezentownie wkłdu PO KL w relizcję rekomendcji zwrtych w CSR CSR (Country-specific recomendtion) to dokument przygotowywny przez Komisję Europejską zwierjący rekomendcje dl kżdego krju członkowskiego w związku z jego postępem relizcji Strtegii Europ 2020 i zidentyfikownymi briermi i problemmi w tym zkresie. CSR zwier nlizę sytucji społeczno - gospodrczej krju i propozycje dziłń, które pństwo członkowskie powinno podjąć w ciągu njbliższych 12 miesięcy od otrzymni rekomendcji. Rekomendcje dl 60

61 Polski obejmują między innymi kwestie zmniejszeni bezroboci wśród osób młodych, wzmocnieni wysiłków n rzecz zwiększeni udziłu kobiet w rynku prcy, zwlczni ubóstw prcujących, zwiększeni szns osób strszych n rynku prcy, tkże wzmocnieni uczeni się poprzez prktykę, zcieśnieni współprcy szkół i prcodwców orz poprwy jkości nuczni. Zmniejszenie bezroboci wśród osób młodych W rmch przeciwdziłni bezrobociu wśród osób młodych orz w celu zpewnieni osobom tym oferty dziłń ktywizcyjnych, które pozwolą n jk njbrdziej płynne przejście z sektor edukcji n rynek prcy Instytucj Zrządzjąc Progrmem Opercyjnym Kpitł Ludzki rekomendowł uwzględnienie w rmch Plnów dziłni komponentu regionlnego dl Priorytetu VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich, kryterium koncentrującego wsprcie n osobch młodych. Pondto dodtkowe relokcje finnsowe n rzecz Priorytetu VI pozwolą n objęcie wsprciem większej liczby osób młodych pozostjących poz rynkiem prcy. Ministerstwo Infrstruktury i Rozwoju podjęło również prce nd implementcją europejskiej Inicjtywy n rzecz ztrudnieni ludzi młodych (YEI), któr w Polsce będzie relizown w rmch dedykownej osi priorytetowej Progrmu Opercyjnego Wiedz Edukcj Rozwój (PO WER). Biorąc pod uwgę wcześniejszą kwlifikcję wydtków poniesionych w rmch YEI, tkże dążąc do szybkiego uruchomieni wsprci n rzecz osób młodych Pre-komitet Monitorujący PO WER przyjął kryteri wyboru projektów Ochotniczych Hufców Prcy, które będą relizowne n rzecz osób znjdujących się w njtrudniejszej sytucji n rynku prcy, potrzebujących pogłębionego i kompleksowego wsprci. EFS wspier pondto edukcję osób młodych, umożliwijąc im z jednej strony otrzymnie wysokich kwlifikcji, jk również oferuje wchlrz dodtkowych instrumentów, które uzupełniją edukcję formlną i umożliwiją elstyczne dostosownie się do specyficznych potrzeb rynku prcy. Wżnym elementem przeciwdziłni bezrobociu osób młodych są dziłni ukierunkowne n przygotownie uczniów do wejści n rynek prcy, w tym wyposżenie ich w kwlifikcje odpowidjące ktulnym wymogom prcodwców. Skuteczn edukcj zwodow jest jednym z priorytetowych obszrów wsprci PO KL. W 2013 r. 10 województw przeprowdziło konkursy bądź rozpoczęło relizcję projektów systemowych obejmujących: modernizcję oferty ksztłceni zwodowego i dostosownie jej do potrzeb loklnego i regionlnego rynku prcy (m.in. wprowdznie nowych kierunków ksztłceni, modyfikcj istniejących progrmów we współprcy z prcodwcmi), wyposżnie szkół i plcówek prowdzących ksztłcenie zwodowe w nowoczesne mteriły dydktyczne (w tym podręczniki szkolne), dofinnsownie dodtkowych zjęć pozlekcyjnych orz pozszkolnych, wyrównujących dysproporcje edukcyjne pomiędzy osiągnięcimi uczniów, dodtkowe zjęci ukierunkowne n zdobycie wiedzy, umiejętności i kompetencji, które nie mją chrkteru czysto zwodowego. Te szersze kompetencje kompetencje kluczowe - mj corz większe znczenie dl zdobyci i utrzymni prcy. Dotyczy to w szczególności umiejętności w zkresie TIK, znjomości języków obcych, tkże przedsiębiorczości, dordztwo i opiekę pedgogiczno-psychologiczną dl uczniów wykzujących problemy w nuce lub z innych przyczyn zgrożonych przedwczesnym wypdnięciem z systemu szkolnictw (np. wsprcie dl uczniów z obszrów wiejskich, niepełnosprwnych, przeciwdziłnie uzleżnieniom, progrmy prewencyjne), progrmy dordztw edukcyjno zwodowego, które mją n celu dostrczenie uczniom informcji ułtwijących wybór kierunku ksztłceni, djącego większe sznse n znlezienie ztrudnieni. Inicjtyw t umożliwi wybór zwodu zgodnie z predyspozycjmi uczniów już n etpie poprzedzjącym rozpoczęcie ksztłceni zwodowego, tkże wpłynąć n dlsze wybory edukcyjne i zwodowe uczniów, prktyki i stże zwodowe. 61

62 Zwiększenie udziłu kobiet w rynku prcy W kontekście zwiększni udziłu kobiet w rynku prcy relizowny jest konkurs w rmch Dziłni 1.5 Wspiernie rozwiązń n rzecz godzeni zyci zwodowego i rodzinnego. W rmch projektu możliwe jest wdrżnie i upowszechninie rozwiązń służących godzeniu życi zwodowego i rodzinnego poprzez wsprcie tworzeni i funkcjonowni żłobków orz klubów dziecięcych, wsprcie usług świdczonych przez dziennego opiekun, tkże upowszechninie idei równych szns. Co więcej, zgodnie z zlecenimi zwrtymi w Country Specific Recommendtions stron polsk zobowiązn zostł do wzmocnieni wysiłków n rzecz podwyższeni wskźnik przyjmowni dzieci do plcówek przedszkolnych poprzez zpewnienie stłego finnsowni orz inwestycji w infrstrukturę publiczną, zpewnienie wykwlifikownego personelu i przystępnych cen. Dziłni podejmowne w rmch PO KL w obszrze edukcji przedszkolnej mją n celu zwiększenie udził dzieci w edukcji przedszkolnej nie tylko dzięki stworzeniu odpowiedniej liczby miejsc przedszkolnych orz przystosowniu ośrodków wychowni przedszkolnego do świdczeni edukcji n rzecz dzieci młodszych, le również poprzez poprwę jkości świdczonych usług edukcyjnych. Środki EFS umożliwiją: zkłdnie nowych przedszkoli i innych form edukcji przedszkolnej (w szczególności n obszrch wiejskich), wsprcie istniejących ośrodków w celu wygenerowni nowych miejsc przedszkolnych, relizcję dodtkowych zjęć edukcyjnych, w powiązniu z ww. dziłnimi, wyrównujących sznse edukcyjne dzieci i eliminujących indywidulne dysfunkcje w ich rozwoju. Dodtkowo, od 2013 r. w rmch Progrmu relizowne są nowe dziłni ukierunkowne n modernizcję oddziłów przedszkolnych w szkołch podstwowych orz przygotownie ich do świdczeni wysokiej jkości usług n rzecz wszystkich dzieci w wieku przedszkolnym, w tym zwłszcz 3- i 4-ltków. N relizcję tego typu dziłń przeznczone zostły dodtkowe środki finnsowe w wysokości 53,7 mln EUR. Środki te zostły relokowne z Priorytetu III PO KL, który pozostje w dyspozycji Ministerstw Edukcji Nrodowej. Wsprciem w rmch ww. dziłń zostnie w pierwszej kolejności objętych w sumie 2,5 tys. oddziłów przedszkolnych zloklizownych przy publicznych szkołch podstwowych, zloklizownych n terench gmin, w których funkcjonują one jko jedyne formy wychowni przedszkolnego, tkże gmin o njniższym w skli regionu stopniu upowszechnieni edukcji przedszkolnej. Zkres wsprci udzielnego w rmch projektów obejmuje wyłącznie dziłni ukierunkowne n dostosownie oddziłów przedszkolnych do pełnieni nowych funkcji poprzez doposżenie bzy dydktycznej i loklowej tych ośrodków. Zproponowne przez IZ PO KL dziłni we wskznym powyżej zkresie stnowią element nowego podejści do wsprci edukcji przedszkolnej w rmch Progrmu Kpitł Ludzki. Wprowdzenie możliwości finnsowni przedsięwzięć ukierunkownych n modernizcję oddziłów przedszkolnych, zloklizownych przy szkołch podstwowych stnowi sznsę n rozwój wychowni przedszkolnego i wsprcie obszrów o njniższym stopniu upowszechnieni tego typu edukcji. Zwlcznie zjwisk ubóstw prcujących Możliwości bezpośredniego oddziływni EFS n zmniejszenie zjwisk ztrudnini prcowników n czs określony są brdzo ogrniczone. Niemniej w rmch PO KL możliwe są dziłni n rzecz osób, które są zgrożone wykluczeniem społecznym z powodu ubóstw. Możliwe jest wsprcie w rmch projektów również osób prcujących, przy czym główną grupą docelową podejmownych dziłń stnowią osoby nieztrudnione, co wynik z celów EFS o chrkterze ztrudnieniowym orz konieczności zpewnieni efektywności ztrudnieniowej podejmownych dziłń. W rmch PO KL nie były podejmowne dziłni skoncentrowne wyłącznie n grupie ubogich osób prcujących. Zwiększenie szns osób strszych n rynku prcy W rmch PO KL przewidzino szereg form wsprci dresownych do osób po 50 roku życi, które obejmują usługi o chrkterze ktywizcyjno-zwodowym, edukcyjnym orz społecznointegrcyjnym. N dezktywizcję osób strszych orz wycofywnie się przez nie z rynku prcy może mieć wpływ wiele czynników, tkich jk: problemy zdrowotne, niektulne kwlifikcje zwodowe, niechęć do podejmowni ksztłceni ustwicznego, konieczność opieki nd innym członkiem rodziny, stereotypy wśród prcodwców czy briery psychiczne. Podstwowym celem wsprci relizownego z EFS jest wspiernie zdolności do podjęci i utrzymni ztrudnieni przez osoby strsze, jk również pomoc w przezwyciężeniu ich indywidulnych brier, tym smym włączenie 62

63 społeczno-zwodowe seniorów. Co więcej w PO KL wsprcie n rzecz grup defworyzownych, w tym dl osób po 50. roku życi, relizowne jest w rmch podejści horyzontlnego, co ozncz, że osoby te mogą zostć objęte wsprciem w rmch wszystkich priorytetów i dziłń PO KL. Wsprcie osób strszych w rmch PO KL obejmuje więc szereg spektów - od ktywizcji n rynku prcy, poprzez edukcję, ż po dziłni z obszru wzmcnini dptcyjności przedsiębiorstw orz podnoszeni kwlifikcji ich prcowników. Osoby strsze korzystją ze wsprci EFS m.in. w zkresie środków n otwrcie włsnej dziłlności gospodrczej czy kursów i projektów szkoleniowych, których celem jest ktulizcj i podnoszenie ich umiejętności zwodowych, zdobywnie nowych kwlifikcji. Dziłni podejmowne w rmch PO KL w 2013 r. wpisywły się tkże pośrednio w zleceni CSR dotyczące stosowni środków zwiększjących sznse strszych prcowników n ztrudnienie, tk by podnieść wiek dezktywizcji zwodowej. Służyły temu m.in. dziłni zplnowne do relizcji w rmch Plnu dziłni dl Priorytetu II PO KL w Poddziłniu Doskonlenie zwodowe kdr medycznych. W 2013 r. rozpoczęto relizcję nowego projektu systemowego służącego podnoszeniu kwlifikcji i umiejętności personelu medycznego w zkresie schorzeń njczęściej występujących u osób w podeszłym wieku (tytuł projektu: Rozwój kwlifikcji i umiejętności kdry pielęgnirskiej w kontekście zmin epidemiologicznych będących nstępstwem strzejącego się społeczeństw). N relizcję projektu zplnowno 4,5 mln EUR. Uczenie się poprzez prktykę, zcieśnienie współprcy szkół i prcodwców, poprw jkości nuczni Dziłni podejmowne w rmch PO KL w Priorytecie IV w 2013 r. są zgodne z zlecenimi dl Polski wynikjącymi z CSR. W obszrze szkolnictw wyższego służy temu przede wszystkim interwencj podejmown w rmch Dziłni 4.1 Wzmocnienie i rozwój potencjłu dydktycznego uczelni orz zwiększenie liczby bsolwentów kierunków o kluczowym znczeniu dl gospodrki oprtej n wiedzy, Poddziłnie Wzmocnienie potencjłu dydktycznego uczelni. Celem dziłń podejmownych w 2013 r. było przede wszystkim wzmocnienie współprcy uczelni z prcodwcmi w zkresie wzmocnieni prktycznych elementów ksztłceni (stże i prktyki studenckie) orz zwiększni zngżowni prcodwców w relizcję progrmów ksztłceni, poszerzone ewentulnie o lepsze przygotownie bsolwentów do wejści n rynek prcy m. in. poprzez wsprcie kdemickich biur krier dziłjących przy uczelni. 28 pździernik 2013 r. ogłoszono konkurs nr 2/POKL/4.1.1/2013 n który przeznczono kwotę 12 mln EUR. W okresie sprwozdwczym kontynuowne były pondto projekty rozwojowe uczelni dofinnsowne w poprzednich ltch wdrżni PO KL. Nleży podkreślić, że w przypdku projektów rozwojowych uczelni, od przeglądu śródokresowego PO KL, elementem obowiązkowym jest współprc uczelni z prcodwcmi w zkresie wzmcnini prktycznych elementów ksztłceni. Pondto, w rmch Dziłni 9.2 Podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego PO KL istnieje możliwość relizcji projektów wspierjących współprcę szkół i plcówek prowdzących ksztłcenie zwodowe z prcodwcmi w zkresie orgnizcji stży i prktyk zwodowych dl uczniów. Stże zwodowe relizowne są u prcodwców, co umożliwi uczniom zdobycie doświdczeni w nturlnym środowisku prcy. Z udził w stżu uczeń może otrzymć stypendium stżowe w wysokości nie większej niż kwot minimlnego wyngrodzeni z prcę. Po zkończeniu stżu uczeń otrzymuje dokument potwierdzjący odbycie stżu, zwierjący informcje dotyczące progrmu stżu, zdń wykonywnych w trkcie jego trwni orz zdobytych w ten sposób kompetencji. Pozwoli to zpewnić jednolite stndrdy świdczeni wsprci n terenie cłego krju. Jednocześnie PO KL umożliwi sfinnsownie przygotowni zwodowego młodocinego prcownik, obejmujące nukę zwodu lub przyuczenie do wykonywni określonej prcy. Adrestem tych dziłń są uczniowie w wieku od 16 do 18 roku życi, którzy jednocześnie prcują i uczą się. W rmch projektów prcodwcy mogą pokryć koszty związne z orgnizcją nuki zwodu lub przyuczeni do wykonywni określonej prcy. W okresie sprwozdwczym 10 województw przeprowdziło konkursy umożliwijące relizcję ww. typów opercji. 2. Przedstwienie wniosków z pilotżowego wdrżni nowej procedury wyboru projektów w rmch PO KL Krótki opis testownych procedur Nowe procedury oprcowne zostły przez Instytucję Zrządzjącą PO KL we współprcy z Prcownią Bdń i Innowcji Społecznych Stoczni w rmch serii trzech wrszttów zorgnizownych w 2012 r. i wykorzystujących metodę KOLAB-u (więcej informcji o metodzie n stronie internetowej: 63

64 W prcch wrszttowych uczestniczyli również przedstwiciele Instytucji Pośredniczących PO KL: centrlnych i regionlnych, tkże reprezentnci różnego typu beneficjentów (w tym m.in. prtnerów społeczno-gospodrczych, orgnizcji pozrządowych, przedsiębiorców i uczelni). W rmch pilotżu testowno nstępujące nowe procedury wyboru projektów: ) Procedurę wyboru projektów modelowych, któr stnowi nrzędzie selekcji projektów, będących odwzorowniem wskznego przez Instytucję Orgnizującą Konkurs (IOK) modelu sposobu prowdzeni instytucji lbo kompleksowego dziłni (np. projekty zkłdjące utworzenie wystndryzownego przedszkol lub wykorzystnie modelu outplcementu). Procedur t zkłd jednoetpową (bez wstępnej preselekcji) i dwustopniową (ocen formlnomerytoryczn i ocen globln) wniosku o dofinnsownie. b) Procedurę wyboru projektów oryginlnych, któr stnowi nrzędzie wyboru projektów w njbrdziej dekwtny i różnorodny sposób odpowidjących n zdefiniowny przez IOK problem / potrzebę. Procedur t jest dwuetpow (nieobligtoryjny etp preselekcji orz drugi dwustopniowy etp skłdjący się z oceny formlno-merytorycznej i oceny globlnej). N pierwszym etpie projektodwc skłd uproszczoną fiszkę projektową, dopiero n drugim etpie pełny wniosek o dofinnsownie. Innowcyjność nowych procedur wyboru projektów poleg n położeniu większego ncisku dzięki nowemu etpowi przeprowdznej w sposób kolegilny przez pnel ekspertów oceny globlnej, obejmującemu porównywnie wszystkich wniosków w kontekście celu konkursu n rekomendownie do dofinnsowni projektów njbrdziej potrzebnych i njlepiej odpowidjących potrzebom grup docelowych, niekoniecznie tych umiejętnie opisnych w formulrzu plikcyjnym. W przypdku projektów oryginlnych wprowdzono również pomocniczy, nieobligtoryjny etp preselekcji. Konkursy, w których zstosowno nowe procedury Lp. Instytucj Ogłszjąc Konkurs Dziłnie/Poddziłnie PO KL i typ testownej procedury Dt ogłoszeni konkursu Ministerstwo Prcy i Polityki Społecznej Konkurs nr DWF_5.4.2_12_2013 w Poddziłniu Rozwój dilogu obywtelskiego procedur wyboru projektów oryginlnych (konkurs z zkresu wdrżni stndrdów współprcy jednostek smorządu terytorilnego z orgnizcjmi pozrządowymi wsprcie Rd Dziłlności Pożytku Publicznego) Konkurs nr DWF_5.4.2_14_2013 w Poddziłniu Rozwój dilogu obywtelskiego procedur wyboru projektów oryginlnych (konkurs przewidujący wsprcie n rozwój sieci orgnizcji pozrządowych jko formy wzmcnini potencjłu zrzeszonych w nich orgnizcji) 28 czerwc 2013 r. 23 grudni 2013 r. 3. Wojewódzki Urząd Prcy w Krkowie Konkurs nr POKL/8.1.2/I/13 w Poddziłniu Wsprcie procesów dptcyjnych i modernizcyjnych w regionie procedur wyboru projektów modelowych 5 lipc 2013 r. 4. Konkurs nr POKL/7.2.1/I/13 w Poddziłniu Aktywizcj zwodow i społeczn osób zgrożonych wykluczeniem społecznym procedur wyboru projektów oryginlnych 27 mj 2013 r. 64

65 5. Urząd Mrszłkowski Województw Kujwsko- Pomorskiego Konkurs nr 4/POKL/9.2/2013 w Dziłniu 9.2 Podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw wyższego procedur wyboru projektów modelowych 5 lipc 2013 r. 6. Wojewódzki Urząd Prcy w Toruniu Konkurs nr 12/6.1.1/2013 w Poddziłniu Wsprcie osób pozostjących bez ztrudnieni n regionlnym rynku prcy procedur wyboru projektów modelowych 22 listopd 2013 r. Wnioski z przeprowdzonych konkursów pilotżowych W mrcu 2014 r. instytucje, które orgnizowły pilotżowe konkursy wypełniły nkietę oprcowną przez IZ PO KL. Dodtkowo przedstwiciel IZ PO KL wziął w dniu 18 pździernik 2013 r. udził w chrkterze obserwtor w pnelu ekspertów zorgnizownym w rmch konkursu nr POKL/8.1.2/I/13 ogłoszonego w Poddziłniu Wsprcie procesów dptcyjnych i modernizcyjnych w regionie przez Wojewódzki Urząd Prcy w Krkowie. N podstwie odpowiedzi udzielonych w nkietch orz doświdczeń przedstwiciel IZ PO KL z udziłu w ww. pnelu ekspertów możn wyciągnąć nstępujące wnioski: 1. W przypdku procedury wyboru projektów oryginlnych instytucje, które przeprowdzły konkursy pilotżowe pozytywnie oceniły wstępny etp nboru fiszek projektowych. W związku z możliwością korekty złożeń projektu w wyniku oceny fiszki wzrosł jkość skłdnych wniosków o dofinnsownie (smi projektodwcy pozytywnie ocenili możliwość doprcowni wniosków plikcyjnych zgodnie z uwgmi IOK do fiszek projektowych). Jednocześnie część wnioskodwców po otrzymniu wyników oceny fiszek zrezygnowł ze skłdni wniosków o dofinnsownie, co przekłdło się n mniejsze obciążeni dministrcyjne dl IOK (mniejsz liczb wniosków podlegjących ocenie). Etp oceny fiszek projektowych pozwolił też IOK n identyfikcję elementów niejsnych dl wnioskodwców i umożliwił doprecyzownie zpisów dokumentcji konkursowej z korzyścią dl projektodwców. Po stronie minusów wprowdzeni dodtkowego etpu oceny wymieniono wydłużenie cłej procedury oceny o szesć tygodni orz konieczność ponoszeni przez IOK dodtkowych kosztów. 2. Z pozytywnym odbiorem wśród instytucji spotkło się połączenie etpu oceny formlnej z etpem oceny merytorycznej. W nkietch podkreślno, że średni czs oceny formlnej merytorycznej wniosków uległ skróceniu (jednk łącznie z oceną globlną procedur był brdziej czsochłonn). Sugerowno, że jednokrotn poprw wniosku w zkresie kryteriów formlnych / dostępu z jednoczesnym dostosowniem zpisów wniosku do ustleń negocjcyjnych (również w odniesieniu do kwestii wskznych przez pnel ekspertów) powinn być dokonywn po ocenie globlnej. Do minusów IOK zliczyły wygenerownie dodtkowej prcy (sknownie wszystkich wniosków o dofinnsownie n potrzeby weryfikcji formlnej), jednk podkreślono, że połączenie etpów oceny nie będzie stnowiło problemu, jeżeli wnioski będą skłdne jedynie w wersji elektronicznej. Pondto podkreślono, że nie wszyscy ocenijący, dokonujący dotychczs jedynie oceny merytorycznej w rmch Komisji Oceny Projektów, posidli kompetencje do oceny formlnej. 3. Negtywnie oceniono ogrniczenie związne z obecnym systemem wyboru projektów (np. brk pełnego dostosowni wzoru wniosków o dofinnsownie i Genertor Wniosków Aplikcyjnych PO KL do specyfiki konkursów pilotżowych, czy też konieczność powoływni do oceny jedynie ekspertów zewnętrznych z bzy ekspertów prowdzonej przez ministr włściwego do sprw rozwoju regionlnego). W związku z powyższym wysunięto nstępujące rekomendcje: limit znków powinien być większy i uzleżniony od wrtości projektu orz liczebności grupy docelowej; stndrdowy wzór wniosku powinien zostć dostosowny do specyfiki projektów modelowych (skoro IOK określ model, który nleży zstosowć i uzsdni swoją decyzję w tym zkresie, to niepotrzebne jest już n przykłd uzsdnienie potrzeby relizcji pojedynczego projektu); 65

66 zgodność z modelem powinn być weryfikown już n etpie oceny formlno-merytorycznej, nie dopiero głownie n etpie oceny globlnej; IOK powinn mieć możliwość wyboru ekspertów spoz bzy prowdzonej przez ministr włściwego do sprw rozwoju regionlnego specjlistów w dnej dziedzinie (o profilu wiedzy i doświdczeń ściśle powiąznym ze specyfiką dnego konkursu i uwrunkownimi regionlnymi lub obszrowymi). 4. Pozytywnie oceniony zostł nowy etp oceny globlnej. W ocench nkietowych podkreślono nstępujące kwestie: ocen globln dł możliwość elimincji projektów, które są technicznie (instrukcyjnie) brdzo dobrze npisne, le w rzeczywistości beneficjent zupełnie nie zn reliów loklnych/regionlnych lub projektów dublujących się (dot. tych smych obszrów, grup docelowych, zkresu wsprci itp.); etp oceny globlnej njlepiej sprwdził się w przypdku projektów oryginlnych; członkowie pnelu ekspertów dokonujący oceny globlnej brli głównie pod uwgę równomierność rozłożeni wsprci, kompleksowość orz oryginlność plnownych dziłń; w świetle konieczności zpoznni się przez członków pnelu ekspertów z treścią wniosków i z krtmi oceny formlno-merytorycznej i ich porównywni ocen globln w sposób efektywny i mirodjny dużej liczby wniosków wydje się niemożliw do przeprowdzeni; dltego też zproponowno, by przeprowdznie etpu oceny globlnej było zleżne od liczby wniosków podlegjących ocenie; w nkietch pojwił się również kwesti orgnizowni ewentulnych spotkń z projektodwcmi n etpie oceny globlnej; podkreślono, że wniosek nie zwsze pozwl n opisnie projektu w sposób zgodny z rzeczywistymi plnmi, zpisy mogą być różnie interpretowne przez ocenijących, dltego projektodwcy powinni mieć w wyjątkowych sytucjch możliwość wyjśnieni wątpliwości; jko minus tkiego rozwiązni wskzno, że dodtkowe rozmowy z projektodwcmi wydłużyłyby proces oceny i mogłyby podwżć sensowność procedury odwołwczej; w nkietch sugerowno, że nie powinno być procedury odwołwczej od wyników oceny globlnej, gdyż jest to ocen eksperck, porównwcz i wyprcowywn w toku dyskusji, skłd pnelu ekspertów gwrntuje wysoką jkość oceny jest to zespół specjlistów njlepiej znjących dny obszr wsprci, decyzje podejmowne w sposób optymlny z punktu widzeni potrzeb regionu; jednk z punktu widzeni przyjętych rozwiązń legislcyjnych w zkresie procedury odwołwczej zupełn rezygncj z procedury odwołwczej nie jest możliw. 5. W przypdku procedury wyboru projektów modelowych w nkietch wskzno nstępujące kwestie: pozytywnie oceniono rozwiąznie, że to po stronie IOK leży odpowiedzilność z wskznie i uzsdnienie potrzeby zstosowni dnego rozwiązni n określonym terenie; szczegółowe zpisy modelu zpobiegły przebrnżwiniu się beneficjentów tylko pod potrzeby ogłsznych konkursów; dzięki precyzyjnym wymgniom zdefiniownym w rmch skonstruownego n potrzeby konkursu modelu, kryteriów dostępu orz kryterium globlnego odzwierciedljącego cel konkursu zmniejsz się liczb skłdnych wniosków, które muszą dokłdnie odpowidć n określone potrzeby. IZ PO KL uwzględni wnioski z pilotżowego wdrżni nowej procedury wyboru projektów w rmch PO KL w rmch prc nd procedurmi wyboru projektów EFS n nowy okres progrmowni Instytucje regionlne, które brły udził w pilotżu plnują również wykorzystnie doświdczeń z testowni pilotżowych procedur wyboru projektów w rmch prc n systemmi wdrżni regionlnych progrmów opercyjnych n lt

67 3. Dziłni podejmowne w celu zwiększeni uczestnictw w projektch osób niepełnosprwnych orz prcowników o niskich kwlifikcjch W roku 2013 kontynuowne były dziłni mjące n celu zwiększenie uczestnictw osób z niepełnosprwnościmi w relizownych projektch. Głównym mechnizmem wykorzystywnym przez Instytucję Zrządzjącą PO KL w tym celu były kryteri wyboru projektów stosowne zrówno w rmch Priorytetu VII PO KL skoncentrownego n integrcji społeczno-zwodowej osób zgrożonych wykluczeniem społecznym, jk również w rmch innych priorytetów, w szczególności Priorytetu VI. W Priorytecie VII kryteri wyboru projektów gwrntujące uczestnictwo osób z niepełnosprwnościmi były stosowne powszechnie w rmch projektów systemowych ośrodków pomocy społecznej i centrów pomocy rodzinie (Poddziłnie Rozwój i upowszechninie ktywnej integrcji przez ośrodki pomocy społecznej i Rozwój i upowszechninie ktywnej integrcji przez powitowe centr pomocy rodzinie). Biorąc pod uwgę trudną sytucję n rynku prcy osób niepełnosprwnych Instytucj Zrządzjąc PO KL rekomendowł również uwzględnienie w Plnch dziłni dl Priorytetu VI komponentu regionlnego kryteriów określjących minimlny odsetek osób niepełnosprwnych, które będą uczestniczyły w projekcie. W 2013 r. podejmowne były również dziłni n rzecz ukierunkowni wsprci w obszrze dptcyjności n prcowników o niskich kwlifikcjch (low-skilled workers). Wsprcie dl tej grupy relizowne było m.in. poprzez zstosownie szczegółowych kryteriów wyboru projektów, premiujących inicjtywy dresowne do prcowników o niskich kwlifikcjch, jk również poprzez zstosownie przepisów o pomocy publicznej n szkoleni, które dją możliwość zwiększeni intensywności pomocy publicznej n szkoleni o 10 pkt. proc. w przypdku pomocy udzielnej n rzecz prcowników znjdujących się w szczególnie niekorzystnej sytucji, w tym m.in. prcowników, którzy nie posidją wyksztłceni średniego lub zsdniczego zwodowego zgodnie z Międzynrodową Stndrdową Klsyfikcją Edukcji ISCED n poziomie ISCED Rekomendcje Instytucji Zrządzjącej PO KL i innych instytucji Rekomendcje IZ w zkresie dlszego przebiegu relizcji Progrmu Poniższe kierunki znjdują odzwierciedlenie w kryterich wyboru projektów rekomendownych przez Instytucję Zrządzjącą PO KL w Plnch dziłni PO KL n lt Rekomendcje IZ PO KL dotyczące dlszej relizcji Progrmu w obszrze integrcji społecznej to: ukierunkownie wsprci n obszry o njwiększej skli wykluczeni społecznego (podejście terytorilne); koncentrcj interwencji n grupch w szczególnie trudnej sytucji (osoby z niepełnosprwnościmi, osoby młode, inne grupy n podstwie dignoz i wyzwń regionlnych); wykorzystnie korzyści, jkie dje współprc i prtnerstwo w celu jk njbrdziej efektywnej, skutecznej integrcji społeczno-zwodowej osób zgrożonych wykluczeniem społecznym. W obszrze edukcji główne rekomendcje dotyczyły: kontynucji dziłń ukierunkownych n zpewnienie trwłości wsprtych w rmch Progrmu ośrodków wychowni przedszkolnego. Powyższe kierunki znjdują odzwierciedlenie w kryterich wyboru projektów rekomendownych przez Instytucję Zrządzjącą PO KL w Plnch dziłni dl Priorytetu IX PO KL; silniejszej koncentrcji n zpewnieniu wysokiej jkości ksztłceni zwodowego, w tym poprzez zpewnienie współprcy szkół z ich otoczeniem (zwłszcz prcodwcmi). Powyższ rekomendcj jest powtrzn kżdorzowo w przygotowywnych przez Instytut Bdń Edukcyjnych i MEN Rportch o stnie edukcji; wsprci uczniów o specjlnych potrzebch edukcyjnych, w tym zwłszcz uczniów zdolnych. Rekomendcje w tym zkresie zostły oprcowne n podstwie wyników bdń przeprowdzonych w rmch Progrmu Międzynrodowej Oceny Umiejętności Uczniów (PISA) przez OECD, które pokzły, iż w Polsce jest stosunkowo mły procent uczniów osiągjących njlepsze wyniki w bdnych dziedzinch w porównniu z innymi krjmi, które wzięły udził w bdniu. Bdni dowiodły również, iż dobrzy i brdzo dobrzy uczniowie rdzą 67

68 sobie gorzej niż uczniowie w innych krjch, co też pozwl wysunąć wniosek, że polsk szkoł nie prcuje n szerszą sklę z ucznimi zdolnymi i brdzo zdolnymi; zwiększeni w rmch PO KL wsprci umożliwijącego dptcję istniejących budynków, w tym świetlic czy części obecnych lub byłych budynków szkolnych orz konieczność poprwy zrówno dostępności, jk i jkości edukcji przedszkolnej poprzez modyfikcję limitu 30% obszrów dnego województw, n których stopień upowszechnieni edukcji przedszkolnej jest njniższy, kwlifikujących się do objęci wsprciem z PO KL. Powyższe rekomendcje są wynikiem przeprowdzonego n zlecenie Instytucji Zrządzjącej PO KL bdni Ocen ośrodków wychowni przedszkolnego, utworzonych lub wsprtych ze środków finnsowych EFS w rmch Poddziłni Zostły one uwzględnione w rmch dokonnej w 2013 r. zminy zpisów Progrmu, modyfikującej zkres interwencji w rmch Poddziłni PO KL orz wprowdzjącej nowy typ opercji dotyczący modernizcji oddziłów przedszkolnych. Rekomendcje IZ PO KL n lt 2014/2015 w obszrze ztrudnieni dotyczyły przede wszystkim: koncentrcji wsprci n osobch młodych (do 25 r.ż.), w tym w szczególności osobch z ktegorii NEET (które nie posidją ztrudnieni, ni nie uczestniczą w ksztłcenu i szkoleniu) z jednoczesnym zstrzeżeniem, iż w przypdku projektów powitowych urzędów prcy osoby te otrzymją wsprcie w ciągu 4 miesięcy od dni rejestrcji w urzędzie. Koncentrcj wsprci n osobch młodych jest zbieżn z złożenimi oprcowywnego przez Ministerstwo Prcy i Polityki Społecznej Plnu relizcji Gwrncji dl młodzieży w Polsce; koncentrcji wsprci n osobch strszych z jednoczesnym uwzględnieniem specyficznych potrzeb tej grupy docelowej; uwzględnieni w rmch projektownego wsprci pomocy dl osób zwlninych z instytucji sektor oświty; uwzględnieni specyfiki zróżnicowń wewnątrzregionlnych orz ich wpływu n sytucję n regionlnym i loklnym rynku prcy; premiowni projektów kompleksowych, uwzględnijących różne typy wsprci orz przewidujących możliwość ztrudnieni uczestników projektu przez beneficjent lub prtner po zkończeniu udziłu w projekcie. Rekomendcje IZ PO KL dotyczące dlszej relizcji Progrmu w obszrze dptcyjności przedsiębiorstw i prcowników obejmowły: wprowdzenie rozwiązń zpewnijących możliwość obiektywnej weryfikcji wiedzy i umiejętności zdobytych w projekcie (np. egzminy przeprowdzne przez podmiot zewnętrzny, preferownie szkoleń, które kończą się dokumentem potwierdzjącym uzysknie konkretnych kwlifikcji); ukierunkownie wsprci n brnże i sektory o strtegicznym znczeniu dl rozwoju gospodrczego regionu; preferownie projektów dedykownych zielonej gospodrce, w tym m.in. uwzględnienie wyników bdni OECD dotyczącego wpływu zmin klimtycznych n rynek prcy i rozwój loklny), ukierunkownie wsprci n szkoleni, które dotyczą proekologicznych rozwiązń np. w zkresie: systemów grzewczych i elektrycznych, systemów oprtych n odnwilnych źródłch energii i biopliwch, zoptrzeni w wodę, oczyszczni ścieków, oszczędzni energii, przetwrzni odpdów. Relizcj rekomendcji przyjętych przez Komitet Monitorujący PO KL Instytucj Zrządzjąc PO KL orz Instytucje Pośredniczące PO KL, relizują corocznie szereg bdń ewlucyjnych, z których wynikją rekomendcje, będące przedmiotem dyskusji i uchwły Komitetu Monitorującego PO KL (w przypdku bdń IZ orz IP szczebl centrlnego) lub Podkomitetów Monitorujących PO KL (w przypdku bdń IP szczebl regionlnego). Jednocześnie wrto zuwżyć, że zgodnie z zpismi wytycznych Krjowej Jednostki Ewlucji (KJE), pn. Zintegrowny System Zrządzni i Wdrżni Rekomendcji (ZSZWiR), obowiązującymi od dni 1 sierpni 2009 r., rekomendcje z bdń ewlucyjnych są klsyfikowne w podzile n: opercyjne (chrkter opercyjno-techniczny, wdrożeniowy), kluczowe (istotne z punktu wdrżni cłego 68

69 progrmu opercyjnego) lub horyzontlne (wykrczjące poz zkres przedmiotowy progrmu opercyjnego). Ze względu n chrkter rekomendcji wynikjących z bdń, klsyfikowne są one wg możliwych sttusów jkie ndwne są im przed ztwierdzeniem przez KM/PKM. Sttusy te obejmują: rekomendcj do wdrożeni w cłości, rekomendcj do wdrożeni w części, rekomendcj w części wdrożon, rekomendcj wdrożon w cłości, rekomendcj odrzucon. W stosunku do rekomendcji przyjętych przez Komitet i Podkomitety Monitorujące, corocznie prowdzony jest przegląd, mjący n celu ustlenie stnu relizcji dnej rekomendcji i określenie czy zostły już zrelizowne dziłni, które były postulowne przez niezleżnych ewlutorów Progrmu lub jego części. Wyniki przeglądu są również przekzywne do ztwierdzeni członkom Komitetu Monitorującego w formie uchwły. Do końc 2013 r. w bzie prowdzonej przez IZ PO KL, zwierjącej rekomendcje z bdń zleconych przez IZ PO KL, zgromdzono 515 rekomendcji z 28 bdń ewlucyjnych, sfinnsownych dotychczs z pomocy technicznej EFS w rmch PO KL orz SPO RZL (260 rekomendcji w rmch SPO RZL orz w rmch PO KL). Z tej liczby 391 rekomendcji (ok. 76%) zostło już wdrożonych w cłości, 46 wdrożonych w części (ok. 9%). W przedmiotowej bzie znjduje się również 45 rekomendcji odrzuconych (niecłe 9% ogółu). Do wdrożeni w cłości pozostją ndl 24 rekomendcje (ok. 5% ogółu), do wdrożeni w części zkwlifikowno 9 rekomendcji (1,7% ogółu). Dne te obrzuje poniższy rysunek. Rys. 45 Stn wdrżni rekomendcji z bdń ewlucyjnych, zrelizownych n zlecenie IZ PO KL Źródło: Oprcownie IZ PO KL (wg stnu n 31/12/13) Wśród rekomendcji zgromdzonych w bzie IZ PO KL znjduje się obecnie 87 rekomendcji opercyjnych, w tym 40 podlegjących dlszemu monitorowniu orz 26 rekomendcji kluczowych, w tym 13, które nie zostły ndl wdrożone w cłości. Zgodnie z zpismi ZSZWiR, rekomendcje horyzontlne są gromdzone i monitorowne przez KJE, któr prowdzi dl nich odrębną bzę. Spośród njwżniejszych rekomendcji z bdń ewlucyjnych IZ PO KL, które zostły wdrożone od osttniego przeglądu rekomendcji w 2013 r. możn wymienić nstępujące: 1) Nleży wyposżyć projektodwców w nrzędzie odpowiednie dl dignozy kompetencji ICT. Nrzędzie tkie np. nkiet połączon z testem kompetencyjnym, powinno być ogólnodostępne, by kżdy projektodwc mógł z niego skorzystć. Relizcj projektu systemowego mjącego n celu oprcownie nrzędzi do dignozy kompetencji z zkresu ICT, użytecznego z punktu widzeni projektodwców. Przed skierowniem n szkolenie powinien być zbdny poziom wiedzy beneficjent. Kurs powinien być dostosowny do potrzeb beneficjent i jego ewentulnego miejsc prcy, zkończony egzminem i potwierdzony certyfiktem kredytownej jednostki. Nleży rozwżyć wprowdzenie wirygodnego systemu egzminowni i certyfikcji kwlifikcji zdobytych w rmch szkoleń/ kursów/ projektów być może w drodze relizcji projektu systemowego. 69

70 2) Aby model ksztłceni n odległość stł się rzeczywistością, konieczn jest ktywn polityk pństw, któr stworzyłby odpowiednie rozwiązni systemowe. Konieczne jest prowdzenie dziłń promocyjnych i upowszechnijących e-lerning w Polsce. Dziłni tkie powinny być podejmowne w rmch kmpnii promującej ksztłcenie ustwiczne. Od lipc 2009 r. do czerwc 2014 r. relizowny jest projekt systemowy "Model systemu wdrżni i upowszechnini ksztłceni n odległość w uczeniu się przez cłe życie". W rmch projektu oprcowno model wdrżni i upowszechnini ksztłceni n odległość w Polsce orz projekt rozwiązń prwnych, oprcowno multimedilne kursy e-lerningowe dl wybrnych efektów ksztłceni orz kursy dl nuczycieli i odbiorców KNO, jk również przeprowdzono szkoleni dl kdry KNO orz rozpoczęto szkoleni dl promotorów KNO. Trw pilotż i modyfikcj multimedilnych kursów e-lerningowych. 3) Oprcownie przez poszczególne resorty w oprciu o strtegie resortowe, strtegii wdrżni dnego Dziłni Priorytetu V. W lutym 2013 r. zostł ztwierdzon przez RM Strtegi Sprwne Pństwo. Ztwierdzenie SSP przyczyniło się do zkceptowni w lipcu 2013 r. przez KE zmin w zkresie Priorytetu V PO KL, powstłych w wyniku przeprowdzeni przeglądu śródokresowego w obszrze "dobrego rządzeni". Treść zmienionego Priorytetu V PO KL jest zgodn z SSP. 4) Nleży poprwić jkość dziłń informcyjno - promocyjnych wśród beneficjentów (głównie OPS) w zkresie poszczególnych form i temtów wsprci oferownego w projekcie systemowym ROPS, tkże poprwić jkość oferownych szkoleń, poprzez uwzględninie wśród kdry wykonwców doświdczeni trenerów, związnego z pomocą społeczną orz wprowdzić monitorownie przez ROPS jkości oferownego wsprci. 5) Udził specjlistycznego dordztw oferownego przez ROPS powinien być dekwtny do ktulnych potrzeb OPS/PCPR, zdignozownych przez ROPS.; 6) Rekomendowne jest wprowdzenie do modułu szkoleniowego projektów ROPS temtu rozwijni współprcy loklnej, budowni i wykorzystywnie sieci kontktów i współprcy n terenie dnej gminy/powitu., przy czym wprowdzenie tkiego modułu powinno wynikć z nlizy potrzeb szkoleniowych kdr pomocy społecznej. 7) Konieczne jest zwiększenie dekwtności wsprci dl kobiet, osób niepełnosprwnych orz njmłodszych i njstrszych osób w projektch PO KL, tkże wprowdzenie do progrmu szkoleń dl tych grup rozwijni miękkich umiejętności, sprzyjjących utrzymniu prcy (np. umiejętności interpersonlnych, motywcji do ksztłceni ustwicznego). Z Bdni skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL wynik, że są to niedoreprezentowne grupy. Rekomendcje z bdni, mjące n celu ich większą ktywizcję przekzne zostły do przyszłych IZ RPO , celem wdrożeni w rmch nowych progrmów. Pondto, MIR (IZ POWER) prowdzi obecnie prce nd przygotowniem Wytycznych w zkresie relizcji horyzontlnej zsdy równości szns kobiet i mężczyzn orz niedyskrymincji ze względu n płeć, rsę lub pochodzenie etniczne, religię lub świtopogląd, niepełnosprwność, wiek lub orientcję seksulną orz nd Agendą dziłń n rzecz równości szns i niedyskrymincji osób z niepełnosprwnościmi w rmch funduszy unijnych Celem obu tych dokumentów m być zwrócenie większej uwgi n relizcje wsprci skierownego do grup znjdujących się w szczególnej sytucji n rynku prcy. 8) Uproszczenie systemu relizcji projektów systemowych PUP. Aktulnie w sprwozdniu MPiPS-01 wykzywne są osoby, które rozpoczęły udził w projektch współfinnsownych z EFS, w tym w projektch systemowych i konkursowych. Pomimo to, bdnie wykzło, że są to z punktu widzeni prcowników PUP dziłni niewystrczjące i wymgjące dodtkowych nkłdów prcy. Dltego też podjęte zostną dziłni zmierzjące do większego ujednoliceni i uproszczeni obu systemów sprwozdwczych. W 2013 r. podjęto współprcę z MPiPS w zkresie uproszczeni sposobu relizcji i monitorowni projektów PUP w perspektywie W tym celu plnowne jest dostosownie systemu SYRIUSZ do wymogów związnych z monitorowniem projektów EFS orz zpewnienie możliwości eksportu dnych z systemu do bzy Centrlnego Systemu Informtycznego SL 2014 w zkresie wniosku o płtność i dnych uczestników. Efektem projektownych zmin jest elimincj podwójnych obowiązków sprwozdwczych poprzez umożliwienie wprowdzni dnych do SYRIUSZA w rozszerzonym zkresie generowne będą również dne dotyczące postępu relizcji projektu EFS. Tk więc prcownik PUP zobowiązny będzie jedynie do wprowdzni dnych do 70

71 systemu SYRIUSZ bez konieczności prowdzeni odrębnej sprwozdwczości n potrzeby EFS. 9) Wśród form pomocy skierownych do osób bezrobotnych rozpoczynjących włsną dziłlność gospodrczą, relizownych w oprciu o ustwę o promocji ztrudnieni i instytucjch rynku prcy nleży rozwżyć możliwość wprowdzeni pkietu przyjznego kredytu, zwierjącego tnie linie kredytowe i system gwrncji kredytów. Dziłnie to powinno być poprzedzone odrębną nlizą zsdności wprowdzeni tkiego rozwiązni. W rmch nowelizcji ustwy o promocji ztrudnieni i instytucjch rynku prcy przewiduje się udzielnie nowego instrumentu rynku prcy, jkim jest pożyczk n podjęcie dziłlności gospodrczej. Powyższy instrument zkłd wyższe środki niż w przypdku dofinnsowni podjęci dziłlności gospodrczej. Przewiduje pondto, że z pożyczki będą mogli skorzystć zrówno bezrobotni, jk i bsolwenci szkół i uczelni w okres 48 miesięcy od dni ukończeni szkoły lub uzyskni tytułu zwodowego orz studenci osttniego roku studiów. 10) Zchęcnie do oprcowywni wewnętrznych strtegii wyrównywni szns płci w instytucjch publicznych. Zkończono relizcję projektu systemowego Równe trktownie stndrdem dobrego rządzeni, osiągjąc wszystkie kluczowe wskźniki. Przeprowdzono szkoleni dl dyrektorów generlnych, prcowników kdr i innych prcowników obejmujące identyfikcję i przeciwdziłnie uprzedzeniom związnym z płcią, w systemie rekrutcji, wnsów, szkoleń, gregowni dnych o prcownikch i ich wyngrodzenich. Oprcowno tkże model szkoleniowy orz podręcznik szkoleniowy dl urzędników zwierjący przykłdy włściwych polityk (procedur i regulminów); 11) Zmin formuły dofinnsowni projektów z zkresu godzeni ról zwodowych i rodzinnych w trybie konkursowym. W rmch przeglądu projektów RPO , MIR (DZF) zwrcło smorządom województw uwgę n potrzebę oprcowywni projektów informcyjnych i szkoleniowo-wdrożeniowych dotyczących równości szns płci w formule opisnej w sposobie wdrożeni Instrumenty inżynierii finnsowej W wyniku przeglądu śródokresowego PO KL, dokonnego w 2011 r., wprowdzony zostł nowy instrument wsprci w postci preferencyjnych pożyczek dresownych do podmiotów ekonomii społecznej (Priorytet I Dziłnie 1.4 Wsprcie inżynierii finnsowej n rzecz rozwoju ekonomii społecznej) orz osób fizycznych plnujących rozpoczęcie dziłlności gospodrczej (Priorytet VI Dziłnie 6.2 Wsprcie orz promocj przedsiębiorczości i smoztrudnieni). Wsprcie oferowne w rmch instrumentów inżynierii finnsowej m n celu zmniejszenie istniejącej luki kpitłowej n etpie zkłdni dziłlności gospodrczej orz wyrównywnie szns nowoutworzonych przedsiębiorstw i podmiotów ekonomii społecznej w dostępie do zewnętrznych źródeł finnsowni. Powyższe wsprcie m chrkter pilotżowy w rmch progrmu i jest ono skierowne do podmiotów ekonomii społecznej (Dziłnie 1.4) orz osób fizycznych plnujących rozpoczęcie włsnej dziłlności gospodrczej (Dziłnie 6.2). Osttecznym odbiorcą wsprci są podmioty wskzne w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO KL. W rmch Priorytetu I PO KL wsprcie relizowne jest w trybie systemowym (funkcję beneficjent systemowego pełni Bnk Gospodrstw Krjowego). Pomoc w formie preferencyjnych pożyczek orz dordztw biznesowego skierown jest do podmiotów ekonomii społecznej prowdzących dziłlność gospodrczą. Umow o dofinnsownie projektu systemowego zkłdjącego wsprcie pożyczkowe i dordcze dl podmiotów ekonomii społecznej zostł podpisn 19 lipc 2012 r. BGK, n podstwie umowy o dofinnsownie projektu, otrzymuje środki n utworzenie funduszu powierniczego, z którego zsil fundusze pożyczkowe utworzone przez Pośredników finnsowych. Pośrednicy finnsowi są z kolei odpowiedzilni z dystrybucję pożyczek i świdczenie usług dordczych i są wybierni n podstwie przepisów ustwy z dni 29 styczni 2004 r. Prwo zmówień publicznych. W wyniku przetrgu, ogłoszonego 28 wrześni 2012 r. BGK wybrł Pośredników Finnsowych (w kżdym z mkroregionów Pośrednikiem Finnsowym zostł t sm instytucj: Towrzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych S.A.). Umow pomiędzy BGK TISE zostł podpisn 4 styczni 2013 r. N relizcję projektu systemowego w rmch Dziłni 1.4 PO KL zostł przeznczon kwot 7,3 mln EUR (w tym 6,2 mln EUR EFS). Wskzn powyżej kwot stnowi cłkowitą wrtość umów tj. środki, które zostną przeznczone n pożyczki orz dordztwo). Ntomist wrtość umowy podpisnej z pośrednikiem finnsowym w części dot. instrumentu inżynierii finnsowej (tj. z wyłączeniem środków przeznczonych n wsprcie 71

72 dordcze) wynosi 7,2 mln EUR (w tym 6,1 mln EUR EFS). umowy uległ zminie w stosunku do sprwozdni z 2012 r. z powodu zstosowni innego kursu EUR, poniewż w przypdku Dziłni 1.4 certyfikcj środków mił miejsce po okresie sprwozdwczym (w związku z powyższym, w sprwozdniu z 2012 r. zstosowno kurs sprwozdwczy dl 2012 r.). Zkłd się, że wsprcie pożyczkowe uzysk 250 podmiotów ekonomii społecznej. Z kolei wsprcie w rmch Priorytetu VI PO KL relizowne jest w trybie konkursowym, zgodnie z rt. 28 ust. 1 pkt 3 ustwy z dni 6 grudni 2008 r. o zsdch prowdzeni polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.). Podstwowym zdniem Pośredników finnsowych wybiernych w drodze konkursu jest prowdzenie funduszu pożyczkowego, udzielnie pożyczek, tkże zpewninie wsprci dordczo-szkoleniowego w zleżności od zdignozownych potrzeb uczestników projektu. Pożyczkobiorcą może być osob fizyczn, któr w okresie 12 miesięcy od dni rekrutcji do projektu nie posidł zrejestrownej dziłlności gospodrczej. Pożyczkobiorc m obowiązek utrzymni dziłlności gospodrczej przez minimlny okres 12 miesięcy od dni zwrci umowy pożyczki. Mksymln wysokość pożyczki będzie wynosić do zł n osobę, zś pożyczk może być przyznn mksymlnie n okres do 60 miesięcy. Pożyczkobiorc będzie mógł skorzystć również z 12-miesięcznej krencji w splcie rt kpitłowych przez cły okres spłty pożyczki. N relizcję wsprci pożyczkowego w rmch Dziłni 6.2 PO KL lokown zostł kwot wysokości 41 mln EUR. Łączn wrtość umów podpisnych z pośrednikmi finnsowymi relizownych w rmch Dziłni 6.2 wynosi 31,6 mln EUR (w tym 26,8 mln EUR EFS). Dotychczs podpisno 19 umów. Wskzn powyżej kwot stnowi cłkowitą wrtość umów tj. środki, które zostną przeznczone n pożyczki, szkoleni orz dordztwo). Ntomist wrtość umów podpisnych z pośrednikmi finnsowymi w części dot. instrumentu inżynierii finnsowej (tj. z wyłączeniem środków przeznczonych m.in. n wsprcie dordcze i szkoleniowe) wynosi blisko 29,3 mln EUR (w tym 24,9 mln EUR EFS). Do końc 2013 r. wypłcono z PO KL (tj. fktycznie przekzno n rchunek bnkowy) n rzecz podmiotów wdrżjących instrumenty inżynierii finnsowej: kwotę 7,2 mln EUR (w tym 6,1 mln EUR EFS) w Dziłniu 1.4, kwotę 28,8 mln EUR (w tym 24,5 mln EUR EFS) w Dziłniu 6.2. W rmch otrzymnych środków pośrednicy finnsowi udzielili: 14 pożyczek n kwotę 257,2 tys. EUR w rmch Dziłni pożyczek n kwotę 4,4 mln EUR w rmch Dziłni 6.2. Jednocześnie, wrto podkreślić, iż n podstwie umów o dofinnsownie relizcji projektu, podpisnych z pośrednikmi finnsowymi do 31 grudni 2013 r. w rmch Dziłni 6.2, szcuje się, że do końc relizcji Progrmu pożyczki n złożenie dziłlności gospodrczej otrzym ok. 3,1 tys. osób. Jednocześnie projekt przewidujący wsprcie finnsowe 250 podmiotów ekonomii społecznej relizowny w Dziłniu 1.4 i konsumujący cłość lokcji, wdrżny jest sprwnie i bez zstrzeżeń w zkresie relizcji celu. Mjąc n uwdze powyższe dne orz tempo podpisywni umów o udzielenie pożyczki n złożenie dziłlności gospodrczej w Dziłniu 6.2 orz n rozwój dziłlności podmiotów ekonomii społecznej (PES) w Dziłniu 1.4, IZ PO KL nie dostrzeg zgrożeni w osiągnięciu celów orz niewykorzystni lokcji przezncznej n instrumenty inżynierii finnsowej w tych Dziłnich. W 2013 r. Instytucj Zrządzjąc PO KL prowdził również prce nd kryterimi oceny efektywności Funduszu Powierniczego, z którego finnsowne są pożyczki dl podmiotów ekonomii społecznej. W pierwszych miesiącch 2014 r. kryteri te były przedmiotem nlizy i oceny członków Komitetu Sterującego dl projektu systemowego Wsprcie inżynierii finnsowej n rzecz rozwoju ekonomii społecznej. Wstępn propozycj kryteriów zostł zprezentown przez Instytucję Zrządzjącą PO KL n posiedzeniu Komitetu w styczniu 2014 r. W oprciu o uwgi członków Komitetu kryteri zostły zmodyfikowne i przedstwione członkom Komitetu. Dokument uzyskł kceptcję Komitetu Monitorującego podczs posiedzeni, które odbyło się 5 mrc 2014 r Relizcj złożeń Strtegii EUROPA 2020 W mrcu 2010 roku Komisj Europejsk wydł komunikt w sprwie opublikowni dokumentu Europ 2020 Strtegii n rzecz inteligentnego i zrównowżonego rozwoju sprzyjjącego włączeniu społecznemu. Strtegi Europ 2020 jest nowym, długookresowym progrmem rozwoju społeczno- 72

73 gospodrczego Unii Europejskiej, który zstąpił relizowną od 2000 r., zmodyfikowną pięć lt później, Strtegię Lizbońską. Dokument ten zwier więc długookresową wizję rozwoju społeczno gospodrczego dl Unii Europejskiej i jej pństw członkowskich, odnosząc się zrówno do potrzeby przyspieszeni temp rozwoju gospodrczego zncznie spowolnionego przez globlny kryzys gospodrczo-finnsowy w ltch , jk i określjąc długoflowe filry, n których do 2020 r. opierć m się polityk społeczno-gospodrcz Unii Europejskiej. Punktem wyjści strtegii Europ 2020 był ówczesn sytucj gospodrcz, której kryzys uwidocznił strukturlne słbości europejskiej gospodrki, jedynie częściowe osiągnięcie celów wytyczonych w Strtegii Lizbońskiej do 2010 r. orz różne punkty strtowe w rozwoju społeczno gospodrczym pństw członkowskich UE. W kontekście wspólnych celów rozwojowych w strtegii Europ 2020 podkreślon zostł potrzeb wspólnego dziłni pństw członkowskich n rzecz wychodzeni z kryzysu orz wdrżni reform umożliwijących stwienie czoł wyzwniom związnym z globlizcją, strzeniem się społeczeństw czy rosnącą potrzebą rcjonlnego wykorzystywni zsobów. W celu osiągnięci powyższych złożeń zproponowno trzy podstwowe, wzjemnie wzmcnijące się priorytety: - wzrost inteligentny (ng. smrt growth), czyli rozwój oprty n wiedzy i innowcjch, - wzrost zrównowżony (ng. sustinble growth), czyli trnsformcj w kierunku gospodrki niskoemisyjnej, efektywnie korzystjącej z zsobów i konkurencyjnej, - wzrost sprzyjjący włączeniu społecznemu (ng. inclusive growth), czyli wspiernie gospodrki chrkteryzującej się wysokim poziomem ztrudnieni i zpewnijącej spójność gospodrczą, społeczną i terytorilną. Strtegi Europ 2020 zwier wskźniki umożliwijące monitorownie postępów w relizcji ww. priorytetów z pomocą pięciu ndrzędnych celów, określonych n poziomie cłej UE, w tym: - osiągnięcie wskźnik ztrudnieni n poziomie 75%; - poprw wrunków prowdzeni dziłlności bdwczo-rozwojowej, w tym przezncznie 3% PKB UE n inwestycje w bdni i rozwój; - zmniejszenie emisji gzów cieplrninych o 20% w porównniu z poziommi z 1990 r.; zwiększenie do 20% udziłu energii odnwilnej w ogólnym zużyciu energii; dążenie do zwiększeni efektywności energetycznej o 20%; - podniesienie poziomu wyksztłceni, zwłszcz poprzez zmniejszenie odsetk osób przedwcześnie kończących nukę do poniżej 10% orz zwiększenie do co njmniej 40% odsetk osób w wieku lt mjących wyksztłcenie wyższe; - wspiernie włączeni społecznego, zwłszcz poprzez ogrnicznie ubóstw, mjąc n celu wydźwignięcie z ubóstw lub wykluczeni społecznego 20 milionów obywteli. Podstwowymi instrumentmi relizcji celów strtegii Europ 2020 są oprcowywne przez pństw członkowskie UE Krjowe Progrmy Reform orz przygotowne przez KE inicjtywy przewodnie (ng. flgship inititives), relizowne n poziomie UE, pństw członkowskich, włdz regionlnych i loklnych. Wśród inicjtyw przewodnich strtegi Europ 2020 wymieni tkie instrumenty jk: - Uni innowcji poprw wrunków rmowych dl innowcji orz wykorzystnie innowcji do rozwiązni njwżniejszych problemów społecznych i gospodrczych wskznych w strtegii Europ 2020; - Młodzież w drodze poprw jkości n wszystkich poziomch edukcji i szkoleń orz zwiększnie trkcyjności europejskiego szkolnictw wyższego n renie międzynrodowej; - Europejsk gend cyfrow osiągnięcie trwłych korzyści gospodrczych i społecznych z jednolitego rynku cyfrowego, oprtego n dostępie do szerokopsmowego Internetu; - Europ efektywnie korzystjąc z zsobów wsprcie zminy w kierunku gospodrki niskoemisyjnej i efektywniej korzystjącej z zsobów środowisk orz dążenie do wyeliminowni zleżności wzrostu gospodrczego od degrdcji środowisk przyrodniczego; 73

74 - Polityk przemysłow w dobie globlizcji poprw wrunków dl przedsiębiorczości, zwłszcz MŚP orz wsprcie rozwoju silnej bzy przemysłowej, zdolnej do konkurowni w skli globlnej; - Progrm n rzecz nowych umiejętności i ztrudnieni stworzenie wrunków do unowocześnieni rynków prcy, przez ułtwienie mobilności prcowników i rozwój ich umiejętności, w celu zwiększeni poziomu ztrudnieni orz zpewnienie trwłości europejskich modeli społecznych; - Europejski progrm wlki z ubóstwem zpewnienie spójności gospodrczej, społecznej i terytorilnej poprzez pomoc osobom biednym i wykluczonym orz umożliwienie im ktywnego uczestniczeni w życiu ekonomicznym i społecznym. Jko jeden z instrumentów relizcji celów strtegii Europ 2020 dokument ten wskzuje fundusze strukturlne. W szczególności wskznie to dotyczy Europejskiego Funduszu Społecznego, którego zkres wsprci określony n lt w rozporządzeniu 1083/2006/WE w zncznym stopniu pozostje zbieżny z trzem spośród pięciu celów wskźników strtegii Europ 2020: w obszrch ztrudnieni, edukcji i zmniejszni skli ubóstw. Jednocześnie Europejski Fundusz Społeczny zostł wskzny jko źródło finnsowni dziłń służących relizcji trzech spośród czterech wytycznych dl polityki ztrudnieni pństw członkowskich UE wydnych jko Decyzj Rdy w czerwcu 2010 r. Wytyczne dl polityki ztrudnieni pństw członkowskich stnowią drugą część zintegrownych wytycznych dotyczących strtegii Europ 2020 (obok pierwszej części obejmującej wytyczne dl polityki gospodrczej) i obejmują: - Wytyczną 7: Zwiększenie współczynnik ktywności zwodowej i ogrnicznie bezroboci strukturlnego - Wytyczną 8: Rozwijnie zsobów wykwlifikownej siły roboczej odpowidjącej potrzebom rynku prcy, promownie jkości ztrudnieni i uczeni się przez cłe życie - Wytyczną 9: Poprw wydjności systemów ksztłceni i szkoleni n wszystkich poziomch orz zwiększenie liczby osób podejmujących studi wyższe - Wytyczną 10: Promownie włączeni społecznego i zwlcznie ubóstw. Fundusze strukturlne, zwłszcz Europejski Fundusz Społeczny, zostły wskzne jko potencjlne źródło finnsowni przez pństw członkowskie UE relizcji Wytycznych 7, 8 i 10. Zgodność PO KL z złożenimi Strtegii Europ 2020 dotyczy zwłszcz celów wskźników strtegii Europ 2020 w obszrch ztrudnieni, przeciwdziłni wykluczeniu społecznemu i ubóstwu orz edukcji. W wielu innych obszrch np. innowcyjności gospodrki czy trnsferu wiedzy pomiędzy sferą gospodrki i nuki oddziływnie Europejskiego Funduszu Społecznego m chrkter częściowy tj. towrzyszy mu współdziłnie innych instrumentów polityk wspólnotowych i krjowych. W jeszcze innych kwestich np. zrównowżonego rozwoju czy rozwoju społeczeństw informcyjnego oddziływnie PO Kpitł Ludzki przybier chrkter polityk horyzontlnych, tzn. choć EFS nie może bezpośrednio podejmowć interwencji w tych obszrch, relizcj PO Kpitł Ludzki przyczyni się pośrednio do postępu w relizcji ww. dziłń. Szczegółowe informcje dotyczące relizcji strtegii Europ 2020 w rmch poszczególnych Priorytetów PO KL zwrto w rozdzile Postęp wdrżni Progrmu wg Priorytetów PO KL w kontekście relizcji celów Strtegii Europ 2020 Wrto przyjrzeć się jk wygląd sytucj w Polsce pod względem celów Strtegii Europ 2020 w zkresie wskźników dotyczących inteligentnego rozwoju (smrt growth) orz rozwoju sprzyjjącemu włączeniu społecznemu (inclusive growth). W Polsce, podobnie jk w poprzednich ltch, ndl istotnym wyzwniem pozostje zwiększenie wskźnik ztrudnieni. Wśród populcji w wieku lt wskźnik ten uksztłtowł się w 2013 r. się n poziomie 64,9% w 2013 r., podczs gdy średni dl cłej Unii Europejskiej to 68,5%. W związku z tymi wyzwnimi, jk również mjąc n uwdze zchodzące procesy demogrficzne, skutkujące kurczeniem się populcji ktywnych zwodowo po 2020 r., konieczne jest ktywizownie grup, które do tej pory w niewystrczjącym stopniu były obecne n rynku prcy, w szczególności ludzi młodych (jko grupy, któr njsilniej odczuł skutki spowolnieni gospodrczego dl rynku prcy) orz osób po 50 roku życi i kobiet. 74

75 77,1% 65,0% 73,0% 60,8% 56,7% 77,4% 73,0% 59,7% 71,9% 59,7% 72,2% 57,1% 54,7% 74,2% 72,0% 56,0% 70,4% 55,6% 53,9% 72,2% 69,7% 55,8% 69,2% 56,1% 68,3% 56,2% 69,2% 55,3% 69,2% 54,3% 66,1% 52,8% 72,2% 57,7% 71,0% 67,0% 66,9% 66,2% 65,8% 64,7% 64,2% 63,9% 63,0% 63,0% 62,7% 62,7% 62,4% 62,3% 61,7% 59,6% 64,9% Rys. 46 Wskźnik ztrudnieni osób w wieku lt w ltch w UE i w Polsce (%) 76% 75,0% 74% 72% 70% 69,9% 70,3% 69,0% 68,5% 68,6% 68,5% 68,5% 71,0% 68% 66% 64% 62% 60% 62,7% 65,0% 64,9% 64,3% 64,5% 64,7% 64,9% Cel n 2020 Polsk UE 27 Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych Eurostt Jednocześnie, podobnie jk w poprzednich ltch występuje dysproporcj w poziomie ztrudnieni kobiet i mężczyzn. W Polsce w 2013 r. wskźnik ztrudnieni kobiet w wieku lt wyniósł 57,6%, mężczyzn 72,1%. W obu przypdkch w porównniu z poprzednim rokiem nstąpił wzrost ztrudnieni o 0,1 pkt. proc. Z kolei w krjch UE poziom ztrudnieni kobiet w tej grupie wiekowej wyniósł 62,6%, zś mężczyzn - 74,4% (wzrost o 0,2 pkt. proc wśród kobiet i tki sm spdek u mężczyzn). Pomimo niezncznego wzrostu dysproporcj w poziomie ztrudnini wyniosł w Polsce 14,5 pkt. proc. n niekorzyść kobiet (11,8 pkt. proc. w UE-27). W celu podwyższeni wskźnik ztrudnieni kobiet, który jest niższy niż wskźnik ztrudnieni mężczyzn, rozszerzn jest plet instrumentów ułtwijących godzenie prcy zwodowej z rodzicielstwem. Do już dostępnych, tkich jk elstyczny czs prcy i teleprc, system opieki nd dziećmi do lt 3, dodne zostją kolejne, m.in. grnt n teleprcę orz świdczenie ktywizcyjne dl osób, które chcą powrócić n rynek prcy po przerwie spowodownej wychowywniem dzieck. Poniżej przedstwiono sytucję w kontekście ztrudnieni osób w wieku lt w poszczególnych województwch w 2013 r. Rys. 47 Wskźnik ztrudnieni osób w wieku lt w 2013 r. wg województw 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 71% cel krjowy Ogółem Mężczyźni Kobiety Źródło: Oprcownie włsne n podstwie GUS (BAEL: I-IV kw r.) 75

76 Wrto zuwżyć, iż tylko w województwie mzowieckim osiągnięto docelowy poziom ztrudnieni zkłdny dl Polski, tj. 71%. Ntomist powyżej krjowego poziomu wskźnik ztrudnieni (64,9%) uplsowły się również województw: podlskie (67%), wielkopolskie (66,9%), łódzkie (66,2%) i lubelskie (65,8%). Z kolei njmniej korzystnie sytucj przedstwi się w województwie wrmińskomzurskim (59,6%). Region wrmińsko-mzurski plsuje się n osttnim miejscu pod względem poziomu ztrudnieni również z podziłem n płeć poziom ztrudnieni kobiet wynosi 52,8%, mężczyzn 66,1%. Polsk wśród krjów UE-27 nleży do pństw o wysokiej wrtości wskźnik zgrożeni ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Z dostępnych rportów publikownych przez Główny Urząd Sttystyczny orz n podstwie Europejskiego bdni dochodów i wrunków życi EU-SILC z 2012 r. wynik, że odsetek osób zgrożonych ubóstwem lub/i wykluczeniem społecznym wyniósł w 2012 r. 26,7%. Poziom tego wskźnik dl Polski sukcesywnie spd, le ndl pozostje wyższy niż średni dl cłej UE (24,7% w 2012 r.). Jeśli chodzi o osoby żyjące w gospodrstwch domowych o młej intensywności prcy, to w Polsce wrtość miernik wyniosł w 2012 r. 7,6% (spdek o 0,2 pkt. proc.) w stosunku do 10,8% w UE-27. Ntomist wskźnik zgrożeni ubóstwem po trnsferch socjlnych wyniósł 17,1% (spdek o 0,6 pkt. proc.) i był wyższy od średniej dl wszystkich krjów członkowskich o 0,2 pkt. proc. Jednocześnie wrtość podwskźnik dotyczącego osób w szczególnie trudnej sytucji (wskźnik pogłębionej deprywcji mterilnej) wyniosł 13,5% zncząco przekrczjąc średni poziom dl UE-27 (9,9%). Jednocześnie wrto przyjrzeć się strukturze wyksztłceni osób młodych orz ich uczestnictw w edukcji w Polsce. W 2013 r. odsetek osób w wieku lt posidjących wyksztłcenie wyższe wzrósł w porównniu z poprzednim rokiem o 1,4 pkt. proc. i wyniósł 40,5% (cel 45%) podczs gdy w UE uksztłtowł się n poziomie 36,8%. Pondto w Polsce odsetek osób w wieku przedwcześnie kończących edukcję jest wyższy od celu (4,5%) i wynosi 5,6% (spdek o 0,1 pkt. proc.). N terenie UE-27 edukcję przedwcześnie kończy 12% osób w wieku lt. Powyższe ozncz, że Polsk osiągnęł już zlecne wrtości dwóch wskźników celu edukcyjnego strtegii Europ 2020, dotyczącego podniesieni poziomu wyksztłceni (zlecn wrtość wskźnik dotyczącego zmniejszeni odsetk młodzieży niekontynuującej nuki do njwyżej 10% orz wrtość wskźnik dotyczącego zwiększeni odsetk osób w wieku lt z wyksztłceniem wyższym do co njmniej 40%) Postęp finnsowy PO KL w odniesieniu do obszrów strtegii Europ 2020 Projekty relizowne w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki przyczyniją się do relizcji strtegii Europ 2020 w obszrch: zwiększnie zdolności dptcyjnych prcowników, firm, przedsiębiorstw i przedsiębiorców (kod nr: 62, 63, 64); poprw dostępu do ztrudnieni i jego trwłości (kody nr: 65, 66, 67, 68, 69, 70); poprw integrcji społecznej osób w niekorzystnej sytucji (kod nr: 71); poprw jkości kpitłu ludzkiego (kody nr: 72, 73, 74); stymulownie reform w zkresie ztrudnieni orz integrcji społecznej (kod nr: 80) orz wzmcninie zdolności instytucjonlnych n poziomie krjowym, regionlnym loklnym (kod nr 81). W rmch wszystkich ww. obszrów interwencji wdrżnych w Progrmie do końc 2013 r. zkontrktowno blisko 11,3 mld EUR, co stnowi 96% lokcji PO KL n lt Nleży podkreślić, iż njwięcej środków zkontrktowno w obszrch: poprw jkości kpitłu ludzkiego blisko 3,9 mld EUR, poprw dostępu do ztrudnieni i jego trwłości pond 3,3 mld EUR orz zwiększnie zdolności dptcyjnych prcowników, firm, przedsiębiorstw i przedsiębiorców blisko 1,9 mld EUR. Jednocześnie biorąc pod uwgę cele Strtegii Europ 2020 w ktegorii Rozwój inteligentny - rozwój gospodrki oprtej n wiedzy i innowcji (smrt growth) do końc 2013 r. w rmch PO KL zkontrktowno blisko 3,9 mld EUR. Ntomist w rmch ktegorii Rozwój sprzyjjący włączeniu społecznemu - wspiernie gospodrki o wysokim poziomie ztrudnieni, zpewnijącej spójność społeczną i terytorilną (inclusive growth) relizowne są projekty n kwotę blisko 6,6 mld EUR. Nleży zznczyć, iż projekty przyczynijące się do relizcji trzeciego celu Strtegii Europ 2020 tj. Rozwój zrównowżony - wspiernie gospodrki efektywniej korzystjącej z zsobów, brdziej 76

77 przyjznej środowisku i brdziej konkurencyjnej (suistinble growth) nie są relizowne w rmch PO KL. Rys. 48 Udził wrtości podpisnych umów w rmch PO KL wg obszrów relizcji strtegii Europ 2020 (%) poprw jkości kpitłu ludzkiego 36% stymulownie reform w zkresie ztrudnieni orz integrcji społecznej 0,01% wzmcninie zdolności instytucjonlnych n poziomie krjowym, regionlnym loklnym 4% zwiększnie zdolności dptcyjnych prcowników, firm, przedsiębiorstw i przedsiębiorców 17% poprw integrcji społecznej osób w niekorzystnej sytucji 13% poprw dostępu do ztrudnieni i jego trwłości 30% Źródło: Obliczeni włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Strtegi UE dl Regionu Morz Błtyckiego Strtegi UE dl Regionu Morz Błtyckiego (SUE RMB) powołn zostł do życi w pździerniku 2009 r. (Rd Europejsk ztwierdził wtedy konkluzje ws. Strtegii orz wezwł wszystkie zinteresowne podmioty do szybkiego podjęci dziłń zpewnijących jej pełną relizcję) i obejmuje mkroregion, w którego skłd wchodzi 8 pństw członkowskich Unii Europejskiej: Dni, Estoni, Litw, Łotw, Finlndi, Niemcy, Polsk, Szwecj. SUE RMB opier się n regule trzech nie : żdnych nowych instytucji, żdnej szczegółowej legislcji, żdnych dodtkowych środków finnsowych. Osttnie z powyższych nie ozncz, że finnsownie dziłń w rmch Strtegii odbyw się w zkresie istniejących funduszy, w tym funduszy strukturlnych n lt (m.in. ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego orz n dotychczsowych zsdch). Struktur SUE RMB zostł określon w trzech dokumentch: (1) komunikcie Komisji Europejskiej do Rdy i Prlmentu Europejskiego, (2) związnym z nim Plnie dziłni (zrewidownym w lutym 2013 r.) definiującym trzy cele strtegiczne (ochron morz, poprw połączeń komunikcyjnych orz wzrost dobrobytu), zwrte w ich rmch 17 obszrów (zgdnień) priorytetowych, tkże uzupełnijące je 4 dziłni horyzontlne, które mją przyczynić się do rozwoju spójności terytorilnej regionu orz (3) dokumencie roboczym służb Komisji Europejskiej, w którym przedstwiono kontekst, podejście i treść smej Strtegii. Kżdy z obszrów priorytetowych koordynowny jest przez poszczególne pństw regionu (Priority Are Coordintors) i podzielony jest n dziłni, w rmch których relizowne są projekty flgowe Strtegii. Polsk koordynuje obszr priorytetowy Kultur (Ministerstwo Kultury i Dziedzictw Nrodowego wspólnie z niemieckim krjem związkowym Schleswig-Holstein), obszr priorytetowy Innowcje (Ministerstwo Nuki i Szkolnictw Wyższego wspólnie ze Szwecją) orz obszr priorytetowy Nutri (dotyczący redukcji zrzutów substncji biogennych do morz do kceptowlnego poziomu substncji odżywczych; Główny Inspektor Ochrony Środowisk wspólnie z Finlndią). 77

78 W złożeni zrewidownego w lutym 2013 r. Plnu dziłni SUE RMB pośrednio wpisuje się część wsprci udzielnego w rmch nstępujących Priorytetów PO KL: Obszry priorytetowe SUE RMB Innowcje Wykorzystnie pełnego potencjłu regionu w dziedzinie bdń nukowych i innowcji (obszr koordynowny przez Szwecję i Polskę Ministerstwo Nuki i Szkolnictw Wyższego) MSP Promownie przedsiębiorczości i zwiększnie wzrostu MŚP (zgdnienie koordynowne przez Dnię) Edukcj Rozwój innowcyjnej edukcji i młodzieży (zgdnienie koordynowne przez niemiecki krj związkowy Hmburg orz Stowrzyszenie Norden ze Szwecji) Zdrowie Poprw i promownie zdrowi ludzkiego, z uwzględnieniem spektów społecznych tej kwestii (obszr koordynowny przez Prtnerstwo n rzecz zdrowi publicznego i dobrostnu społecznego w rmch wymiru północnego ze Szwecji) Priorytet PO KL Priorytet IV PO KL Nuk i szkolnictwo wyższe Priorytet II PO KL Rozwój zsobów ludzkich i potencjłu dptcyjnego przedsiębiorstw orz poprw stnu zdrowi osób prcujących Priorytet VIII PO KL Regionlne kdry gospodrki Priorytet III PO KL Wysok jkość systemu oświty Priorytet IX PO KL Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch Priorytet II PO KL Rozwój zsobów ludzkich i potencjłu dptcyjnego przedsiębiorstw orz poprw stnu zdrowi osób prcujących Nleży również podkreślić, że w rmch PO KL projekty przyczynijące się do osiągni celów SUE RMB mogą być premiowne poprzez przyznwnie im w rmch oceny merytorycznej dodtkowych punktów z spełninie odpowiednio sformułownych kryteriów strtegicznych. IZ PO KL zchęc instytucje zngżowne we wdrżnie PO KL do ustnwini kryteriów strtegicznych premiujących projekty dekwtne dl Strtegii. W zlecenich dotyczących Plnów dziłni PO KL n lt , przekznych do IP PO KL w lipcu 2013 r. IZ PO KL zwrócił uwgę n dokonną w lutym 2013 r. rewizję Plnu dziłni SUE RMB orz podkreślił, że w związku z zwnsowniem procesu wdrżni SUE RMB IZ PO KL zlec uwzględnienie ww. Strtegii w prcch nd Plnmi dziłni (np. poprzez premiownie projektów przyczynijących się do relizcji celów Strtegii). Podjęte lub plnowne do wdrożeni dziłni mjące n celu skuteczniejszą relizcję SUE RMB Przedstwiciel Instytucji Zrządzjącej PO KL bierze udził w posiedzenich Zespołu ds. koordyncji wdrżni SUE RMB w Polsce umiejscowionego w Nrodowym Punkcie Kontktowym. Rolę ośrodk koordynującego wdrżnie SUE RMB w Polsce jko Nrodowy Punkt Kontktowy pełni Ministerstwo Sprw Zgrnicznych. Zespół stnowi ciło koordynujące zrządznie SUE RMB w Polsce, tkże pełni funkcję głównej pltformy dyskusji nt. możliwości usprwnieni funkcjonowni Strtegii. W 2013 r. odbyły się dw posiedzeni ww. Zespołu (13 mj i 7 listopd). N spotkniu, które odbyło się 13 mj przedstwiciel IZ PO KL przedstwił informcje dotyczące prc nd wsprciem ze środków EFS w nowej perspektywie finnsowej w kontekście uwzględnini SUE RMB orz doświdczeń z wdrżni PO KL w ltch Przedstwiciele IZ PO KL biorą pondto udził w cyklicznych spotknich nieformlnej Sieci Współprcy Pństw Błtyckich (Bltic Se Network ESF). Spotkni dotyczą wdrżnych lub plnownych przedsięwzięć pondnrodowych współfinnsownych ze środków EFS w krjch Regionu Morz Błtyckiego. Współprcę zinicjowł stron niemieck (nieformlnym liderem sieci było w ltch Federlne Ministerstwo Prcy i Sprw Społecznych odpowiedzilne z wdrżnie EFS n poziomie centrlnym). Spotkni odbywją się kolejno w pństwch zngżownych we współprcę. N początku 2011 r. Szwedzk Rd EFS (Swedish ESF Council) zrządzjąc EFS w Szwecji wyszł z inicjtywą większego sformlizowni współprcy i podpisni listu intencyjnego (w złączeniu) przez wszystkich interesriuszy. Impulsem do zintensyfikowni współprcy był Strtegi UE dl Regionu Morz Błtyckiego. N podstwie listu intencyjnego relizowny jest projekt Bltic Se Network ESF (finnsowny częściowo przez Szwedzką Agencję Rozwoju Współprcy 78

79 Międzynrodowej Swedish Interntionl Development Coopertion Agency SIDA). Now formuł współprcy ogniskuje dziłni członków Sieci n kwestich związnych z SUE RMB. W prcch sieci biorą obecnie udził przedstwiciele Dnii, Szwecji, Finlndii, Wysp Alndzkich, Niemiec (krju związkowego Hmburg), Litwy, Łotwy, Estonii orz Polski. Spotkni sieci dotyczą wdrżnych lub plnownych przedsięwzięć pondnrodowych współfinnsownych ze środków EFS w pństwch Regionu Morz Błtyckiego. W 2013 r. przedstwiciele IZ PO KL uczestniczyli w trzech spotknich sieci zorgnizownych w innych pństwch członkowskich UE: 22 lutego w Wilnie, 26 kwietni w Sztokholmie orz 13 listopd w Wilnie. Kwietniowe spotknie w Sztokholmie orz listopdowe w Wilnie z inicjtywy strony szwedzkiej przybrły formułę Okrągłego Stołu rozuminego jko spotknie dyskusyjne n szczeblu kdry kierowniczej poszczególnych Instytucji Zrządzjących EFS z regionu Morz Błtyckiego. Pondto w dnich 5-6 wrześni 2013 r. zorgnizowne zostło spotknie sieci w Wrszwie, którego gospodrzem był IZ PO KL. N spotkniu przedstwiono przede wszystkim podsumownie doświdczeń z relizcji współprcy pondnrodowej w rmch PO KL orz omówiono progrmownie wsprci EFS w rmch nowej perspektywy finnsowej w kontekście wniosków z wdrżni obecnego okresu progrmowni. W spotkniu uczestniczył również przedstwicielk Nrodowego Punktu Kontktowego SUE RMB. Njbrdziej znczącym efektem współprcy jest propozycj relizcji wspólnego projektu School2Work (dwn nzw: Uczenie się przez cłe życie i prc w szkole LLWS Bltic). Celem projektu jest wzmocnienie współprcy pondnrodowej między podmiotmi w regionie Morz Błtyckiego w obszrze edukcji, by zpobiegć wczesnemu kończeniu nuki orz zpewnić wsprcie szczególnie wrżliwym grupom uczniów/młodzieży. Projekt przyczyni się ztem do osiągnięci celów określonych w SUE RMB i w Strtegii Europ 2020 orz do zwiększeni wymiru społecznego SUE RMB. Projekt wpisny zostł do zrewidownego w lutym 2013 r. Plnu Dziłni SUE RMB jko potencjlny projekt flgowy (przewodni) Strtegii. Koordyntorem przyszłego projektu flgowego (przewodniego) będzie Szwedzkie Stowrzyszenie Włdz Loklnych i Regionlnych (SALAR). Projekty wdrżne w PO KL wpisują się w cel 3 SUE RMB Zwiększenie dobrobytu. W odniesieniu do obszru priorytetowego SUE RMB Strtegi Europ 2020 w PO KL ztwierdzono do relizcji blisko 5,6 tys. projektów o wrtości ogółem 10,4 mld EUR, w tym dofinnsownie ze środków publicznych 10,1 mld EUR. Ntomist relizcj celów obszru priorytetowego Konkurencyjność n rynku globlnym odbyw się w PO KL poprzez wdrżnie pond 6 tys. projektów o wrtości ogółem 6,8 mld EUR, w tym dofinnsownie ze środków publicznych 6,1 mld EUR. Szczegółowe informcje dotyczące postępu finnsowego Progrmu w odniesieniu do relizcji Strtegii UE dl Regionu Morz Błtyckiego zwrto w złączniku nr 6 do sprwozdni. Przykłdy projektów relizujących obszry priorytetowe SUE RMB orz wpływ projektów relizownych w rmch PO KL n SUE RMB W rmch PO KL istnieje możliwość relizcji projektów współprcy pondnrodowej (n projekty tego typu orz n projekty innowcyjne przeznczone zostło do 5% cłej lokcji finnsowej n Progrm). Projekty pondnrodowe wdrżne we współprcy z prtnermi z regionu Morz Błtyckiego w rmch wymienionych poniżej Priorytetów PO KL w njwiększym stopniu przyczyniją się do osiągnięci celów SUE RMB. Jko przykłdy projektów współprcy pondnrodowej wpisujących się w wybrne cele strtegiczne i zgdnieni priorytetowe SUE RMB możn wskzć: 1. Projekt innowcyjny pn. Wrmińsko-Mzurskie Forum Społecznie Odpowiedzilnego Biznesu relizowny w rmch Priorytetu VIII PO KL przez Elbląską Rdę Konsultcyjną Osób Niepełnosprwnych w prtnerstwie pondnrodowym z Centrum Rehbilitcyjnym PETREA z Turku w Finlndii. Projekt wpisuje się w obszr priorytetowy MŚP SUE RMB. W rmch projektu wyprcowne zostnie rozwiąznie: Innowcyjny CSR tworzysz, wspiersz, sznujesz cłościowy model wsprci mikro, młych i średnich przedsiębiorstw w zkresie wdrżni koncepcji społecznej odpowiedzilności biznesu. Rozwiąznie jest odpowiedzią n problem niskiego poziomu wiedzy w zkresie budowni i wdrżni strtegii społecznej odpowiedzilności biznesu (corporte socil responsibility, CSR) 79

80 wśród kdry zrządzjącej sektor mikro, młych i średnich przedsiębiorstw. Nowością w wyprcownym rozwiązniu jest wykorzystnie współprcy międzysektorowej podmiotów publicznych, społecznych i biznesowych w celu poprwy prktycznego wdrżni społecznej odpowiedzilności biznesu w sektorze mikro, młych i średnich przedsiębiorstw. Korzyścimi z wdrożeni rozwiązni będą: wzrost świdomości kdry zrządzjącej firm z sektor mikro, młych i średnich przedsiębiorstw w zkresie wpływu strtegii społecznej odpowiedzilności biznesu n zwiększenie konkurencyjności i zpewnienie stbilnego rozwoju orgnizcji; wzrost kwlifikcji zrządczych kluczowej kdry firm z sektor mikro, młych i średnich przedsiębiorstw w zkresie budowni i wdrżni strtegii dziłni oprtych n koncepcji społecznej odpowiedzilności biznesu; zcieśninie współprcy międzysektorowej między przedstwicielmi dministrcji smorządowej, orgnizcji pozrządowych, instytucji otoczeni biznesu i przedsiębiorstw n rzecz upowszechnini koncepcji społecznej odpowiedzilności biznesu. 2. Projekt innowcyjny pn. Szkoł życi relizowny w rmch Priorytetu IX PO KL przez Stowrzyszenie Uni Przedsiębiorców Dolnego Śląsk w prtnerstwie pondnrodowym z Ibfl e.v. Butzen Institut fur berufsbildende Fchschulen und Lehrgänge e.v. z Niemiec. Projekt wpisuje się w obszr priorytetowy Edukcj SUE RMB. Celem projektu jest wyprcownie, upowszechnienie i wdrożenie nowej, innowcyjnej metody prcy edukcyjno-wychowwczej ukierunkownej n efekty uczeni się dl młodzieży zgrożonej niedostosowniem społecznym lub niedostosownej społecznie. Projekt odpowid n problem niezdowljącej jkości metod prcy z trudną młodzieżą (między innymi wychownkmi ośrodków socjoterpii i zkłdów poprwczych), mjących n celu ich socjlizcję i (lub) resocjlizcję. Nieefektywny system wsprci sprwi, że zwiększ się liczb młodych osób pozostjących poz systemem edukcji i niedostosownych społecznie. Celem rozwiązni jest ukierunkownie młodzieży zgrożonej niedostosowniem społecznym lub niedostosownej społecznie n korzyści byci uczniem, przez to zś n utrzymnie jej w systemie edukcji i zwiększenie szns lepszego strtu w dorosłe życie. Nowością w proponownym rozwiązniu jest wykorzystnie w prcy z trudną młodzieżą wyjzdu n obóz szkoły życi, djącego sznsę n zminę zchowń tej grupy osób. Korzyścimi z wdrożeni rozwiązni będą: możliwość ukierunkowni zwodowego i społecznego trudnej młodzieży, między innymi dzięki zstosowniu elementów edukcyjnych i survivlowych; cłościowe wsprcie młodzieży w kilku wżnych obszrch, w tym: wzmocnienie psychologiczne, umożliwienie przeprowdzeni dignozy możliwości i oczekiwń pod kątem zwodowej przyszłości, pomoc w wejściu do społeczeństw przez prcę jko wolontriusz n rzecz orgnizcji pozrządowych. Projekty relizowne w rmch PO KL, wpisujące się jednocześnie w poszczególne dekwtne merytorycznie obszry priorytetowe SUE RMB, przyczyniją się pośrednio do osiągnięci odpowiednich poziomów docelowych określonych w SUE RMB orz do zkcentowni wymiru społecznego SUE RMB. Dodtkowo nleży zwrócić uwgę n fkt, że Krjow Instytucj Wspomgjąc powołn przez Instytucję Zrządzjącą PO KL w celu relizcji zdń dotyczących zgdnień innowcyjności i współprcy pondnrodowej orgnizuje Pondnrodowe For Prtnerskie. Jest to form wspierni wnioskodwców i beneficjentów projektów współprcy pondnrodowej w znlezieniu prtnerów pondnrodowych do wspólnej relizcji projektów. Wybór temtów dokonywny jest n podstwie fiszek projektowych przysłnych przez uczestników. Większość wnioskodwców i beneficjentów, którzy wzięli udził w jednym z forów znlzł prtnerów. Niektórzy z nich w trkcie trwni forów podpisli listy intencyjne. W 2013 r. w Wrszwie zorgnizowno jedno forum: w dnich 4-5 mrc, n którym blisko 50 uczestników reprezentowło 33 przedsięwzięć, w tym 9 ze Szwecji, 7 z Belgii, 2 z Włoch i jedn z Hiszpnii. Głównym celem forum mrcowego obok pomocy projektodwcom w znlezieniu włściwego prtner, utworzeni trwłych prtnerstw i wzmocnieni współprcy pondnrodowej było zpoznnie uczestników ze stnem relizcji projektów współprcy pondnrodowej w EFS w bieżącym okresie progrmowni orz przedstwienie złożeń przyszłej perspektywy finnsowej z perspektywy Polski i Szwecji. 80

81 2.2 Informcj n temt zgodności z przepismi wspólnotowymi Czynności kontrolne zpewnijące zgodność relizcji PO KL z przepismi wspólnotowymi Zgodnie z systemem kontroli w rmch PO KL w rmch dziłń kontrolnych przeprowdznych zrówno przez Instytucję Zrządzjącą, jk i Instytucje Pośredniczące orz Instytucje Pośredniczące II stopni przewidywn jest weryfikcj prwidłowości relizownych dziłń pod kątem zgodności z przestrzegniem polityk wspólnotowych, tj. w szczególności sprwdzenie prwidłowości stosowni ustwy prwo zmówień publicznych, udzielni pomocy publicznej orz równości szns. Zkres zdń dotyczących kontroli relizownej przez Instytucję Zrządzjącą PO KL wynik z przepisów Unii Europejskiej orz prw krjowego, w szczególności z zpisów: Rozporządzeni Rdy (WE) Nr 1083/2006 z dni 11 lipc 2006 r. ustnwijącego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionlnego, Europejskiego Funduszu Społecznego orz Funduszu Spójności i uchyljącego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999; Rozporządzeni Komisji (WE) nr 1828/2006 z dni 8 grudni 2006 r. ustnwijącego szczegółowe zsdy wykonni Rozporządzeni Rdy (WE) nr 1083/2006 ustnwijącego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionlnego, Europejskiego Funduszu Społecznego orz Funduszu Spójności orz rozporządzeni (WE) nr 1080/2006 Prlmentu Europejskiego i Rdy w sprwie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionlnego; Ustwy z dni 6 grudni 2006 r. o zsdch prowdzeni polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658, z późn. zm.). Kontrol relizcji PO KL dokonywn przez IZ PO KL obejmuje sprwdzenie prwidłowości, skuteczności, efektywności i zgodności z prwem orz systemem zrządzni i kontroli funkcjonowni instytucji, do których IZ PO KL delegowł relizcję niektórych zdń (Instytucje Pośredniczące i Instytucje Pośredniczące II stopni w rmch Priorytetu V PO KL). Kontrol systemow obejmuje kontrolę dokumentcji orz kontrolę n miejscu. Kontrol dokumentcji W 2013 r. IZ PO KL przeprowdzł n bieżąco weryfikcję dokumentów dotyczących relizcji Progrmu, obejmującą przede wszystkim: poświdczeni wydtków od IP i IP II stopni w rmch Priorytetu V do IZ PO KL, sprwozdni okresowe IP z relizcji Priorytetów PO KL orz sprwozdni okresowe IP II z relizcji Dziłń w rmch Priorytetu V PO KL, tkże informcje kwrtlne z relizcji PO KL, rporty i zestwieni o nieprwidłowościch, instrukcje wykonwcze w przypdku ich ktulizcji przez poszczególne IP/IP2 w rmch Priorytetu V. Kontrole n miejscu Zkres przedmiotowy kontroli systemowych n miejscu przeprowdznych przez IZ PO KL obejmowł, m.in.: weryfikcję prwidłowości sprwowni przez IP ndzoru nd IP 2 w zkresie powierzonych zdń, sprwdzenie prwidłowości przestrzegni procedur nboru i oceny wniosków o dofinnsownie relizcji projektu, zgodnie z kryterimi wyboru projektów, weryfikcję poprwności procesu zwierni i podpisywni umów/neksów do umów o dofinnsownie projektu, kontrolę prwidłowości relizcji obowiązków w zkresie rozliczeń finnsowych, w tym poprwności kwlifikowni wydtków orz jkości i terminowości skłdnych dokumentów finnsowych, 81

82 weryfikcję prwidłowości relizcji obowiązków w zkresie kontroli (systemowej orz kontroli n miejscu relizcji projektu), bdnie prwidłowości orz terminowości relizcji obowiązków w zkresie monitorowni wdrżni Priorytetu/Dziłni, w tym oprcowywni i przekzywni sprwozdń z relizcji Priorytetu/Dziłni, weryfikcję relizcji obowiązków w zkresie rportowni nieprwidłowości, weryfikcję poprwności relizcji zdń z zkresu promocji i informcji, sprwdzenie przestrzegni zsd rchiwizcji dokumentów, relizcję obowiązków w zkresie wprowdzni dnych do KSI SIMIK 07 13, relizcję obowiązków w zkresie zbezpieczeni i przetwrzni dnych osobowych w systemie PEFS 2007 zgodnie z ustwą z dni 29 sierpni 1997 r. o ochronie dnych osobowych, stosownie zpisów dokumentu Wymierznie korekt finnsowych z nruszeni prw zmówień publicznych związnych z relizcją projektów współfinnsownych ze środków funduszy UE w przypdku wykryci u beneficjentów nruszeń prwo zmówień publicznych, weryfikcję zpewnieni ścieżki udytu dl relizownych procesów. W 2013 r. IZ PO KL, zgodnie z złożenimi Rocznego Plnu Kontroli (RPK), przeprowdził plnowe kontrole systemowe n miejscu w 12 Instytucjch Pośredniczących, wyłonionych w oprciu o przeprowdzoną nlizę ryzyk. Przeprowdzono kontrole systemowe w nstępujących instytucjch: Urząd Mrszłkowski Województw Łódzkiego Deprtment ds. PO KL, Urząd Mrszłkowski Województw Dolnośląskiego - Deprtment Funduszy Europejskich, Urząd Mrszłkowski Województw Kujwsko-Pomorskiego Deprtment Sprw Społecznych, Wojewódzki Urząd Prcy w Rzeszowie, Urząd Mrszłkowski Województw Mzowieckiego Deprtment Rozwoju Regionlnego i Funduszy Europejskich, Urząd Mrszłkowski Województw Podlskiego Deprtment EFS, Urząd Mrszłkowski Województw Lubuskiego Deprtment EFS, Urząd Mrszłkowski Województw Młopolskiego Deprtment Polityki Regionlnej, Urząd Mrszłkowski Województw Wrmińsko Mzurskiego - Deprtment EFS, Nrodowe Centrum Bdń i Rozwoju, Urząd Mrszłkowski Województw Śląskiego Wydził EFS, Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionlnego Biuro ds. PO KL. W 2013 r. przeprowdzono również kontrolę systemową dorźną w Instytucji Pośredniczącej II stopni Mzowieckiej Jednostce Wdrżni Progrmów Unijnych. W wyniku przeprowdzonych kontroli systemowych Instytucj Zrządzjąc nie stwierdził błędów systemowych, niemniej jednk zdignozowł główne problemy w zkresie dokonywni wyboru wniosków do dofinnsownie orz w procesie włściwego procesu kontroli projektów n miejscu. Do njwżniejszych uchybień i nieprwidłowości stwierdzonych w trkcie kontroli systemowych nleży zliczyć: ) w zkresie przebiegu procedury wyboru wniosków o dofinnsownie, m.in.: Przyjęcie do dofinsowni projektów niespełnijących kryteriów dostępu w związku z niewłściwym rozumieniem kryterium przez prcowników zjmujących się oceną formlną wniosków (dotyczy: Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych), ztwierdzenie do dofinnsowni budżetu projektu zwierjącego stwki towrów/usług 82

83 odbiegjące od cen rynkowych (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Dolnośląskiego, Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Wrmińsko-Mzurskiego, Świętokrzyskiego Biur Rozwoju Regionlnego), nierzetelne oprcownie mksymlnych stwek dl kosztów typowych w dnym Dziłniu/Poddziłniu (dotyczy: Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych), niewłściwe przeprowdznie negocjcji z beneficjentem, w tym np.: niejsne kryteri, n podstwie których wnioski o dofinnsownie kierowne były n negocjcje, brk udokumentowni przeprowdzonych negocjcji - w tym brk udokumentowni, dlczego przyjęto rgumentcję beneficjent w zkresie kwestionownych wydtków (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Łódzkiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko-Pomorskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Lubuskiego, Nrodowego Centrum Bdń i Rozwoju), nierzetelne wypełninie krt oceny merytorycznej przez ekspertów ocenijących wnioski, (dotyczy: Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Lubuskiego, Świętokrzyskiego Biur Rozwoju Regionlnego), nieuwzględnienie uwgi ekspert wydjącego opinię o wniosku o konieczności redukcji kosztów ponoszonych n personel zrządzjący projektem (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Dolnośląskiego), długotrwły proces oceny wniosków orz podpisywni umów o dofinnsownie (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Łódzkiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Dolnośląskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko-Pomorskiego, Wojewódzkiego Urzędu Prcy w Rzeszowie, Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Podlskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Lubuskiego), błędy w weryfikcji spełnieni ogólnych i szczegółowych kryteriów oceny formlnej (dotyczy: Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych), niewłściwe powoływnie ocenijących n posiedzeni KOP, opóźnieni w prcch KOP, niewłściw współprc z ekspertmi orz brk ocenijących wewnątrz IP2 (dotyczy: Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych), niezsdne przyznnie dodtku specjlnego Zstępcy Przewodniczącego KOP (dotyczy: Świętokrzyskiego Biur Rozwoju Regionlnego). b) w zkresie kontroli, m.in.: brk wykonni wymgnego minimum kontroli n miejscu w 2012 r. orz ryzyko niewykonni 30% kontroli projektów w rmch kżdego Dziłni w 2013 r. (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko-Pomorskiego, Nrodowego Centrum Bdń i Rozwoju), relizcj procesu kontrolnego niezgodnie z procedurmi wynikjącymi z Zsd kontroli w rmch PO KL (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Dolnośląskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko-Pomorskiego, Wojewódzkiego Urzędu Prcy w Rzeszowie, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego, Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Wrmińsko-Mzurskiego, Świętokrzyskiego Biur Rozwoju Regionlnego), znczne opóźnieni w relizcji procesów kontrolnych (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko-Pomorskiego), nisk efektywność kontroli orz brk sporządzni Zleceń pokontrolnych w uzsdnionych przypdkch (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego, Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych), niski stopień relizcji wizyt monitoringowych (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Dolnośląskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko- Pomorskiego, Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Lubuskiego, Nrodowego Centrum Bdń i Rozwoju, Świętokrzyskiego Biur Rozwoju Regionlnego), 83

84 nieprwidłowe sporządznie nlizy ryzyk i hrmonogrmu kontroli orz niewystrczjący ndzór nd IP2 w zkresie weryfikcji nlizy ryzyk (dotyczy: Nrodowego Centrum Bdń i Rozwoju, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko - Pomorskiego), brk sprwowni przez IP skutecznego ndzoru nd IP2 (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego, Świętokrzyskiego Biur Rozwoju Regionlnego), niewłściw orgnizcj prcy w komórce odpowiedzilnej z przeprowdznie kontroli (dotyczy: Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych). c) w zkresie zchowni ścieżki udytu: brk zpewnieni włściwej ścieżki udytu umożliwijącej prześledzenie pełnego procesu w rmch poszczególnych weryfikownych obszrów (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Dolnośląskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko Pomorskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Podlskiego, Nrodowego Centrum Bdń i Rozwoju). Pondto w wyniku przeprowdznych kontroli njwżniejsze błędy zdignozowno również w nstępujących procesch: ) w zkresie płtności i rozliczeni dziłni m.in.: nieterminowe weryfikownie wniosków o płtność (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Lubuskiego), niewywiązywnie się z obowiązku rozliczeni dotcji celowej w terminie określonym w umowie z IZ PO KL (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko- Pomorskiego). b) w zkresie nieprwidłowości, m.in.: istotne opóźnieni w zgłszniu nieprwidłowości wykrytych przez IP (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego), brk dokumentów potwierdzjących weryfikcję i wykrywnie błędów w miesięcznych zestwienich kwot do odzyskni (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego). W wyniku przeprowdzeni ww. kontroli IZ PO KL ocenił: jedną kontrolowną instytucję w ktegorii 1 (Urząd Mrszłkowski Województw Młopolskiego) system funkcjonuje prwidłowo, ewentulnie potrzebne są niewielkie usprwnieni, 11 kontrolownych instytucji w ktegorii nr 2 system funkcjonuje w sposób poprwny, le wymgne są usprwnieni, jedną kontrolowną instytucję (Mzowiecką Jednostkę Wdrżni Progrmów Unijnych) w ktegorii 4 - system dził w sposób częściowo poprwny, le występują liczne, kluczowe uchybieni/nieprwidłowości; potrzebne jest niezwłoczne wdrożenie plnu nprwczego orz istnieje możliwość nłożeni snkcji wynikjących z porozumieni. Jednocześnie w związku ze stwierdzonymi w rmch przedmiotowych kontroli nieprwidłowościmi i uchybienimi, IZ PO KL wydł zleceni pokontrolne, obligując tym smym ww. instytucje do podjęci stosownych dziłń zrdczych mjących n celu niezwłoczne zniwelownie stwierdzonych w toku kontroli nieprwidłowości i uchybień orz do wprowdzeni mechnizmów kontrolnych gwrntujących prwidłową relizcję poszczególnych zdń w przyszłości. Ntomist w przypdku Mzowieckiej Jednostki Wdrżni Progrmów Unijnych przygotowny zostł Pln Nprwczy, zwierjący mechnizmy kontrolne zpewnijące włściwą relizcję poszczególnych procesów i zdń. Wdrżnie Plnu Nprwczego jest n bieżąco monitorowne przez IP i IZ PO KL. Kontrol relizcji Rmowych Plnów Dziłni Pomocy Technicznej (RPD PT) Kontrol w zkresie Pomocy Technicznej w rmch Priorytetu X PO KL (relizcj RPD PT) obejmowł m.in. weryfikcję: zgodności zpisów umowy o dofinnsownie RPD PT PO KL ze stnem rzeczywistym, 84

85 zgodności złożeń zwrtych w RPD PT PO KL i w przekznych sprwozdnich z wnioskmi o płtność (w tym weryfikcj dokumentów potwierdzjących wydtki) orz z fktycznym postępem rzeczowym, kwlifikowlności wydtków, prwidłowości i terminowości relizcji obowiązków w zkresie monitorowni wdrżni Pomocy Technicznej orz oprcowywni i przekzywni sprwozdń z relizcji Pomocy Technicznej, relizcji zdń z zkresu promocji i informcji, przestrzegni zsd rchiwizcji dokumentów, stosowni zpisów dokumentu Wymierznie korekt finnsowych z nruszeni prw zmówień publicznych związnych z relizcją projektów współfinnsownych ze środków funduszy UE w przypdku wykryci u beneficjentów systemowych nruszeń prwo zmówień publicznych. Instytucj Zrządzjąc przeprowdził kontrolę w zkresie Pomocy Technicznej w rmch Priorytetu X PO KL (relizcj RPD PT). Kontrol zostł przeprowdzon w 14 instytucjch: Wydził Promocji i Pomocy Technicznej Deprtment EFS, MIR, Urząd Mrszłkowski Województw Łódzkiego, Urząd Mrszłkowski Województw Dolnośląskiego, Urząd Mrszłkowski Województw Mzowieckiego, Urząd Mrszłkowski Województw Podlskiego, Urząd Mrszłkowski Województw Kujwsko-Pomorskiego, Wojewódzki Urząd Prcy w Rzeszowie, Urząd Mrszłkowski Województw Wrmińsko-Mzurskiego, Nrodowe Centrum Bdń i Rozwoju, Urząd Mrszłkowski Województw Lubuskiego, Urząd Mrszłkowski Województw Młopolskiego, Urząd Mrszłkowski Województw Śląskiego, Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionlnego, Wydził Promocji i Pomocy Technicznej DZF, MIR. Firm zewnętrzn przeprowdził 14 kontroli relizcji RPD PT. Do njwżniejszych uchybień i nieprwidłowości stwierdzonych w trkcie kontroli RPD PT nleży zliczyć: ) W zkresie stosowni przepisów ustwy prwo zmówień publicznych: zstosownie podmiotowego kryterium oceny ofert w przetrgu nieogrniczonym niezgodnego z ustwą prwo zmówień publicznych (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego), nieuzsdnione udzielenie zmówieni w trybie z wolnej ręki, brk zstosowni zsdy efektywnego zrządzni finnsmi, w tym brk uzsdnieni dl wysokości wrtości zmówieni udzielonego z wolnej ręki (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko-Pomorskiego), brk dokumentcji potwierdzjącej oszcownie wrtości zmówieni nieprzekrczjącego wrtość 14 tys. EUR (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko- Pomorskiego), zstosownie błędnej podstwy ustleni wrtości zmówieni, niezgodnej z obowiązującym w momencie przeprowdzni postępowni rozporządzeniem w sprwie średniego kursu 85

86 złotego w stosunku do euro (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko- Pomorskiego), niezpewnienie pełnej porównywlności ofert orz niezgodność wybrnej oferty z SIWZ w zkresie zdefiniowni ceny (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Podlskiego), niespójność treści umowy z SIWZ w zkresie terminu relizcji przedmiotu zmówieni (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Lubuskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Śląskiego), opóźnieni w zmieszczeniu ogłoszeni o udzieleniu zmówieni orz w ztwierdzeniu protokołu z postępowni o udzielenie zmówieni publicznego (dotyczy: Nrodowego Centrum Bdń i Rozwoju). b) W zkresie kwlifikowlności wydtków ponoszonych z Pomocy Technicznej PO KL: ustlenie zngżowni prcowników w zdni związne z PO KL i finnsownie ze środków PT PO KL n zwyżonym poziomie w stosunku do wykonywnych zdń (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Podlskiego), brk udokumentownego powiązni uzsdnieni o przyznniu dodtków specjlnych ze zwiększeniem zkresu zdń/obowiązków w rmch PO KL (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego), przypisnie i rozlicznie wydtku do niewłściwej części Rocznego Plnu Dziłń PT PO KL (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Podlskiego), finnsownie wydtków niezwiąznych bezpośrednio z prcą merytoryczną Instytucji Pośredniczącej (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko-Pomorskiego), brk uzsdnieni dl przyznnych dodtków specjlnych (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Lubuskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Młopolskiego), brki w zkresch czynności prcowników finnsownych z PT PO KL (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Śląskiego). c) W zkresie rozliczeń finnsowych: brk zgodności oryginlnych dokumentów księgowych z informcjmi wskznymi we wnioskch o płtność (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Wrmińsko- Mzurskiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Śląskiego, Nrodowego Centrum Bdń i Rozwoju), nieterminowe przekznie wniosku o płtność do weryfikcji (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko-Pomorskiego), nieprwidłowe lub niepełne opisy do dokumentów księgowych (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Śląskiego, Świętokrzyskiego Biur Rozwoju Regionlnego). d) Inne: brk poinformowni orz uzyskni zgody Instytucji Zrządzjącej PO KL n powierzenie relizcji czynności technicznych polegjących n orgnizcji szkoleń dl IP i IP II (dotyczy Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego), brk lub nieprwidłowe stosownie logotypów PO KL i UE n dokumentch związnych z relizcją RPD PT PO KL orz prezentcjch ze spotkń (dotyczy: Urzędu Mrszłkowskiego Województw Mzowieckiego, Urzędu Mrszłkowskiego Województw Młopolskiego, Wojewódzkiego Urzędu Prcy w Rzeszowie), nieterminowe przekznie Sprwozdni z relizcji Dziłni w rmch Priorytetu X Pomoc techniczn PO KL do Instytucji Zrządzjącej PO KL (dotyczy Urzędu Mrszłkowskiego Województw Kujwsko-Pomorskiego). Jednocześnie w związku ze stwierdzeniem w toku kontroli relizcji RPD PT wydtków niekwlifikownych IZ PO KL wzywł instytucje do zwrotu przedmiotowych wydtków. 86

87 W wyniku przeprowdzeni ww. kontroli IZ PO KL ocenił jedną kontrolowną instytucję w ktegorii 3 - Projekt jest relizowny w sposób częściowo poprwny, le potrzebne są znczne usprwnieni, pozostłe kontrolowne instytucje zostły ocenione w ktegorii nr 2 system funkcjonuje w sposób poprwny, le wymgne są usprwnieni orz nr 1, co ozncz, że system funkcjonuje prwidłowo, ewentulnie potrzebne są niewielkie usprwnieni. Jednocześnie w związku ze stwierdzonymi w rmch przedmiotowych kontroli uchybienimi lub nieprwidłowościmi, IZ PO KL wydł zleceni pokontrolne, obligując tym smym ww. instytucje do podjęci stosownych dziłń zrdczych mjących n celu niezwłoczne zniwelownie stwierdzonych w toku kontroli nieprwidłowości i uchybień orz do wprowdzeni mechnizmów kontrolnych gwrntujących prwidłową relizcję poszczególnych zdń w przyszłości. W przypdku stwierdzeni wydtków niekwlifikowlnych, IZ wzywł jednostki kontrolowne do zwrotu środków. Kontrole projektów systemowych IZ PO KL, zgodnie z Zsdmi kontroli w rmch PO KL, dokonuje weryfikcji prwidłowości relizcji nstępujących projektów: projektów systemowych relizownych przez IP w rmch Dziłń wdrżnych przez komórki pełniące funkcję IP orz projektów systemowych relizownych przez IP II stopni w rmch Priorytetu V PO KL, projektów relizownych przez beneficjentów systemowych w rmch Dziłni 5.3 PO KL, projektów innych beneficjentów, w szczególnie uzsdnionych przypdkch. Zkres przedmiotowy kontroli projektów systemowych n miejscu przeprowdznych przez IZ PO KL obejmowł, m. in.: prwidłowość rozliczeń finnsowych, kwlifikowlność ponoszonych wydtków, postęp rzeczowy relizownego projektu, poprwność dokumentcji dotyczącej personelu projektu, sposób rekrutcji uczestników projektu, sposób pozyskiwni i przechowywni orz przetwrzni dnych o uczestnikch projektu (w rmch PEFS 2007) zgodnie z ustwą z dni 29 sierpni 1997 r. o ochronie dnych osobowych, zgodność dnych przekzywnych we wniosku o płtność w części dotyczącej postępu rzeczowego orz postępu finnsowego z dokumentcją dotyczącą relizcji projektu dostępną w siedzibie beneficjent, poprwność udzielni zmówień publicznych, poprwność stosowni zsdy konkurencyjności, sposób relizcji dziłń promocyjnych, sposób prowdzeni i rchiwizcji dokumentcji projektu, wdrożenie zleceń pokontrolnych wydnych w wyniku uprzednich kontroli IZ PO KL. Zgodnie z złożenimi Rmowego Plnu Kontroli n 2013 r., IZ PO KL przeprowdz co do zsdy kontrole projektów systemowych komórek pełniących zdni IP łącznie z kontrolą systemową. W 2013 r. IZ PO KL przeprowdził kontrolę n miejscu 10 projektów systemowych (w tym firm zewnętrzn przeprowdził 5 kontroli). Wszystkie kontrole miły chrkter plnowy. Do njwżniejszych uchybień i nieprwidłowości stwierdzonych przez IZ w wyniku zkończonych kontroli projektów, nleży zliczyć: ) w zkresie relizcji projektu: opóźnieni w relizcji projektu względem hrmonogrmu projektu (dotyczy: projektu Zrządznie strtegiczne rozwojem poprw jkości rządzeni w Polsce relizownego przez Deprtment Koordyncji Polityki Strukturlnej w Ministerstwie Infrstruktury i Rozwoju, Wprowdzenie e-usług w resorcie sprwiedliwości relizownego przez Ministerstwo 87

88 Sprwiedliwości, Budow systemu monitoringu i podstw ewlucji wdrżni Regionlnej Strtegii Innowcji dl Mzowsz relizownego przez Urząd Mrszłkowski Województw Mzowieckiego, projektu pn. Progrm stypendilny sznsą n rozwój edukcyjny uczniów Wrmii i Mzur V edycj relizownego przez Urząd Mrszłkowski Województw Wrmińsko Mzurskiego, projektu pn. Edukcj w dziedzinie zrządzni czsem i kosztmi postępowń sądowych - cse mngement relizownego przez Krjową Szkołę Sądownictw i Prokurtury, projektu pt.: Decydujmy rzem. Wzmocnienie mechnizmów prtycypcyjnych w kreowniu i wdrżniu polityk publicznych orz podejmowniu decyzji publicznych relizownego przez prtnerów, w części przez Ministerstwo Infrstruktury i Rozwoju), brk wystrczjącej koordyncji i ndzoru nd relizcją projektu przez osoby zjmujące kluczowe stnowisk w projekcie (dotyczy projektu: Wprowdzenie e-usług w resorcie sprwiedliwości relizownego przez Ministerstwo Sprwiedliwości). b) w zkresie personelu projektu, m.in.: nieefektywne ztrudninie personelu projektu i ekspertów zewnętrznych (dotyczy: projektu pn. Budow systemu monitoringu i podstw ewlucji wdrżni Regionlnej Strtegii Innowcji dl Mzowsz relizownego przez Urząd Mrszłkowski Województw Mzowieckiego orz projektu pn. Edukcj w dziedzinie zrządzni czsem i kosztmi postępowń sądowych - cse mngement relizownego przez Krjową Szkołę Sądownictw i Prokurtury), niezsdne wypłcnie dodtków specjlnych (dotyczy projektu pn. Edukcj w dziedzinie zrządzni czsem i kosztmi postępowń sądowych - cse mngement relizownego przez Krjową Szkołę Sądownictw i Prokurtury), niezsdne rozlicznie części personelu projektu n podstwie zryczłtownego wyngrodzeni (dotyczy projektu pn. Decydujmy rzem. Wzmocnienie mechnizmów prtycypcyjnych w kreowniu i wdrżniu polityk publicznych orz podejmowniu decyzji publicznych relizownego przez prtnerów), brk wskzni w krtch czsu prcy konkretnych zdń wykonywnych przez prcownik ztrudnionego n stnowisku specjlisty ds. finnsów (dotyczy projektu pn. Decydujmy rzem. Wzmocnienie mechnizmów prtycypcyjnych w kreowniu i wdrżniu polityk publicznych orz podejmowniu decyzji publicznych relizownego przez prtnerów) c) w zkresie kwlifikowlności uczestników projektu deklrcje uczestnictw w projekcie nie zwierją wszystkich elementów określonych w Wytycznych w zkresie kwlifikowni wydtków w rmch PO KL (dotyczy projektu pn. Edukcj w dziedzinie zrządzni czsem i kosztmi postępowń sądowych - cse mngement relizownego przez Krjową Szkołę Sądownictw i Prokurtury). d) w zkresie rozliczeń finnsowych, m.in.: niercjonlne dokonywnie zkupów w rmch projektu (dotyczy: projektu pn. Budow systemu monitoringu i podstw ewlucji wdrżni Regionlnej Strtegii Innowcji dl Mzowsz relizownego przez Urząd Mrszłkowski Województw Mzowieckiego orz projektu pn. Edukcj w dziedzinie zrządzni czsem i kosztmi postępowń sądowych - cse mngement relizownego przez Krjową Szkołę Sądownictw i Prokurtury), nieefektywne i niercjonlne ponoszenie kosztów w rmch rozlicznych w projekcie delegcji (dotyczy: projektu Zwiększenie efektywności relizcji zdń przez jednostki wymiru sprwiedliwości relizownego przez Ministerstwo Sprwiedliwości orz projektu pn. Edukcj w dziedzinie zrządzni czsem i kosztmi postępowń sądowych - cse mngement relizownego przez Krjową Szkołę Sądownictw i Prokurtury), przyznnie wyngrodzeni prcownikowi ztrudnionemu w projekcie w rmch części ettu w ndmiernej wysokości (dotyczy projektu pn. Decydujmy rzem. Wzmocnienie mechnizmów prtycypcyjnych w kreowniu i wdrżniu polityk publicznych orz podejmowniu decyzji publicznych w części relizownej przez prtner), dokonnie odbioru dzieł, które nie odpowidło wymogom określonym w umowie (dotyczy projektu pn. Decydujmy rzem. Wzmocnienie mechnizmów prtycypcyjnych w kreowniu i wdrżniu polityk publicznych orz podejmowniu decyzji publicznych w części relizownej przez prtner), 88

89 rozlicznie wydtków z niewłściwych pozycji szczegółowego budżetu projektu (dotyczy projektu pn. Decydujmy rzem. Wzmocnienie mechnizmów prtycypcyjnych w kreowniu i wdrżniu polityk publicznych orz podejmowniu decyzji publicznych w części relizownej przez prtner). e) w zkresie stosowni ustwy prwo zmówień publicznych: nieefektywne kosztowo zkupy usług ze względu n podził zmówieni (dotyczy projektu pn. Budow systemu monitoringu i podstw ewlucji wdrżni Regionlnej Strtegii Innowcji dl Mzowsz relizownego przez Urząd Mrszłkowski Województw Mzowieckiego), przeprowdzenie postępowni o zmówienie publiczne n podstwie pozornego, niekompletnego i niektulnego rozeznni rynku (dotyczy projektu pn. Budow systemu monitoringu i podstw ewlucji wdrżni Regionlnej Strtegii Innowcji dl Mzowsz relizownego przez Urząd Mrszłkowski Województw Mzowieckiego), powołnie się n błędne przesłnki zwolnieni ze stosowni zsdy konkurencyjności orz brk przedstwieni w trkcie kontroli n miejscu dokumentów potwierdzjących zwolnienie z konieczności stosowni zsdy konkurencyjności n relizcję usług, których wrtość przekrcz 14 tys. EUR netto (dotyczy projektu pn. Decydujmy rzem. Wzmocnienie mechnizmów prtycypcyjnych w kreowniu i wdrżniu polityk publicznych orz podejmowniu decyzji publicznych relizownego przez Ministerstwo Infrstruktury i Rozwoju), brk uzsdnieni udzieleni zmówieni w trybie z wolnej ręki n podstwie Prw zmówień publicznych (dotyczy: projektu DESIGN SILESIA II relizownego przez Urząd Mrszłkowski Województw Śląskiego). W wyniku przeprowdzeni ww. kontroli IZ PO KL ocenił jeden kontrolowny projekt w ktegorii nr 3 - projekt jest relizowny w sposób częściowo poprwny, le występują istotne uchybieni/nieprwidłowości, potrzebne są znczne usprwnieni (projekt systemowy Krjowej Szkoły Sądownictw i Prokurtury). Pozostłe projekty zostły ocenione w ktegorii nr 2 - projekt jest relizowny w sposób poprwny, le wymgne są usprwnieni orz w ktegorii nr 1 - projekt jest relizowny prwidłowo, ewentulnie potrzebne są niewielkie usprwnieni. Jednocześnie w związku ze stwierdzeniem w toku kontroli poszczególnych projektów systemowych wydtków niekwlifikownych IZ PO KL wzywł beneficjentów do zwrotu przedmiotowych wydtków. Dodtkowo nleży podkreślić, iż w kżdym przypdku stwierdzeni nieprwidłowości IZ PO KL kżdorzowo wydje zleceni pokontrolne, których wdrożenie jest ściśle monitorownie poprzez nlizę i weryfikownie informcji n temt ich wdrożeni przez instytucje kontrolowne. Ntomist w przypdku wykryci powżnych nieprwidłowości IZ obliguje beneficjentów do oprcowni szczegółowych Plnów nprwczych. Pondto IZ w rmch ponownie przeprowdzonych kontroli n miejscu sprwdz wdrożeni zleceń wydnych przez IZ we wcześniejszych kontrolch. Zgodność relizownego progrmu z prwodwstwem Instytucj Zrządzjąc PO KL poprzez ktulizcję Zsd kontroli w rmch PO KL wprowdził dodtkowe mechnizmy służące zgwrntowniu zgodności relizownych opercji z prwem wspólnotowym. Wprowdzono m.in. zpisy obligujące IP/IP2 do objęci szczególnym ndzorem projektów systemowych ze względu n ich znczną wrtość orz strtegiczny chrkter (wzmocnienie kontroli budżetów projektów - koszów zrządzni, usług zleconych orz cross-finncingu), określenie definicji błędu systemowego i wskznie n konieczność weryfikcji w toku kontroli prwidłowości funkcjonowni systemu zrządzni i kontroli PO KL pod kątem wystąpieni błędu systemowego. Dziłni kontrolne podjęte przez inne instytucje orz przeprowdzone udyty W 2013 r. miły miejsce nstępujące dziłni kontrolne instytucji zewnętrznych: 1) Instytucj Audytow udyt roczny systemu i opercji w rmch PO KL W 2013 r. Instytucj Audytow przeprowdził udyt systemu orz udyty opercji PO KL, które miły n celu weryfikcję wydtków zdeklrownych do Komisji Europejskiej w okresie od 1 lipc do 31 grudni 2012 r. orz od 1 styczni do 30 czerwc 2013 r. 89

90 Njistotniejsze ustleni udytu opercji dotyczyły, m.in.: zstosowni trybu zmówieni z wolnej ręki, pomimo niespełnieni przesłnek wynikjących z rt. 67 ust. 1 pkt.1 ustwy prwo zmówień publicznych (Ośrodek Rozwoju Edukcji, Nrodowe Centrum Bdń i Rozwoju), rozliczeni we wniosku o płtność kosztów delegcji rdcy prwnego, które są niezgodne z zsdmi kwlifikowlności, określonymi w Wytycznych w zkresie kwlifikowni wydtków w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki (Nrodowe Centrum Bdń i Rozwoju), nieuprwnionego wyłączeni stosowni przepisów ustwy prwo zmówień publicznych z powodu nieprwidłowego oszcowni wrtości zmówieni (Wojewódzki Urząd Prcy w Szczecinie), brku potwierdzeni zrelizownych usług orz zwyżenie kosztów we wnioskch o płtność (Wojewódzki Urząd Prcy w Opolu), pokrywni się zkresów obowiązków prcowników zjmujących się obsługą księgową tj. specjlist ds. rozliczeń projektu orz księgowego projektu (Wojewódzki Urząd Prcy w Rzeszowie), nruszeni rt. 89 ust. 1 pkt 2 ustwy prwo zmówień publicznych poprzez nieodrzucenie oferty, któr nie spełnił wrunków udziłu w postępowniu - brk spełnieni wymgń w zkresie konstruowni ceny oferty co jest sprzeczne z zsdmi uczciwej konkurencji i równego trktowni (Wojewódzki Urząd Prcy w Krkowie), nruszeni rt. 7 ust. 1 ustwy prwo zmówień publicznych poprzez brk zchowni zsdy konkurencyjności w odniesieniu do wydtków związnych z zkupem wizyt studyjnych/zjęć prktycznych w zgrnicznych szkołch orz wizyt zgrnicznych ekspertów (Urząd Mrszłkowski w Olsztynie), brku dowodów potwierdzjących kwlifikowlność wydtków związnych z zkupem mteriłów biurowych orz podwójne rozliczenie we wniosku o płtność wydtku związnego z wyngrodzeniem prcownik ztrudnionego n podstwie umowy zleceni (Urząd Mrszłkowski w Lublinie). Njistotniejsze ustleni udytu systemu dotyczyły, m.in.: niewykonni 30% kontroli zgodnie z złożenimi przyjętymi w Rocznych Plnch Kontroli (Mzowieck Jednostk Wdrżni Progrmów Unijnych), fktu, iż weryfikcj wniosków o płtność wykrczł poz termin określony Zsdmi finnsowni Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki orz wewnętrznymi procedurmi (Ministerstwo Administrcji i Cyfryzcji), niewykonni złożonej liczby wizyt monitoringowych (Ministerstwo Administrcji i Cyfryzcji), niedostosowni się do procedur dziłni jednostki w przypdku wydni decyzji, o której mow w rt. 207 ust. 9 ustwy o finnsch publicznych (Ministerstwo Administrcji i Cyfryzcji). Pozostłe kluczowe wymogi kontrolne zostły ocenione w ktegorii nr 1 system dził dobrze, tylko niewielkie usprwnieni są potrzebne (ktegori nr 1 zgodnie z wytyczną COCOF nr 08/0019/01-EN). W rmch systemu zrządzni i kontroli przeprowdzono dodtkowo udyt n zlecenie Komisji Europejskiej w związku z ustlenimi OLAF w zkresie procedur wyboru projektów w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Prcy pod kątem spełnieni wymgń określonych w rt. 60 ) i rt. 65 ) rozporządzeni 1083/2006, rt. 5 i rt rozporządzeni 1828/2006). 2) Komisj Europejsk Audyt systemu w zkresie Priorytetów I i II PO KL (2009) Stron polsk w bieżącym okresie sprwozdwczym monitorowł wdrożenie rekomendcji wynikjących z udytu dotyczącego odzyskiwni nieprwidłowości finnsowych stwierdzonych w dwóch projektch ndzorownych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. 90

91 Audyt systemu i projektów w województwie lubuskim i wielkopolskim (2012) W 2013 r. trwł procedur kontrdyktoryjn orz wdrżnie zleceń z udytu KE przeprowdzonego w terminie wrzesień pździernik 2012 r. w województwie lubuskim i wielkopolskim. Celem udytu był ocen sposobu wdrożeni przez stronę polską rekomendcji sformułownych przez KE w wyniku dotychczs przeprowdzonych udytów. W głównej mierze dziłni udytorów skupiły się n procesie wyboru projektów orz procesie kontroli. Procedurze udytowej poddno Wojewódzki Urząd Prcy w Poznniu, Urząd Mrszłkowski Województw Lubuskiego orz Wojewódzki Urząd Prcy w Zielonej Górze. Audytem opercji objęto osiem projektów ndzorownych przez te instytucje. W dniu 30 wrześni 2013 r. wpłynęł ostteczn wersj polsk sprwozdni z udytu KE (po zpoznniu się przez KE ze stnowiskiem strony polskiej przedstwionym w odpowiedzi n wstępne ustleni udytu). Funkcjonujący w rmch PO KL system zrządzni i kontroli uzyskł 2 ktegorię oceny, tj. system funkcjonuje, potrzebne są jednk pewne usprwnieni. Główne zstrzeżeni udytorów, wymgjące zmin systemowych, dotyczyły: procesu wyboru projektów systemowych stwierdzono, że przebieg on według obniżonych stndrdów w stosunku do procedury wyboru projektów konkursowych; procesu wyboru projektów konkursowych - wskzno n niezsdność kierowni do dofinnsowni projektów, które nie zostły ocenione pozytywnie przez dwóch ocenijących (decyduje średni rytmetyczn uzysknych punktów). W dniu 29 listopd 2013 r. stron polsk przekzł do KE informcję o sposobie wdrożeni rekomendcji z udytu, w której zobowiązł się do: wprowdzeni do Systemu Relizcji PO KL zobowiązni do dokonywni oceny projektów systemowych przez dwóch ocenijących; wprowdzeni do Systemu Relizcji PO KL rozwiązni, zgodnie z którym do dofinnsowni w rmch konkursu może zostć skierowny wyłącznie projekt, który zostł oceniony pozytywnie przez dwóch ocenijących. Początkow dt obowiązywni zmienionego SR PO KL to 1 styczni 2014 r. Audyt w zkresie stosowni instrumentów inżynierii finnsowej w rmch PO KL (2012) W 2013 r. trwł procedur kontrdyktoryjn orz dziłni nprwcze związne z udytem KE przeprowdzonym w pździerniku 2012 r. w województwie dolnośląskim, młopolskim, świętokrzyskim orz w Ministerstwie Prcy i Polityki Społecznej. Dziłni udytorów skupiły się n ocenie systemu relizcji instrumentów inżynierii finnsowej zprojektownego przez IZ PO KL orz procesu wyboru projektów przeprowdzonego przez: Dolnośląski Wojewódzki Urząd Prcy we Wrocłwiu, Wojewódzki Urząd Prcy w Krkowie orz Wojewódzki Urząd Prcy w Kielcch - w rmch Dziłni 6.2 PO KL, typ projektów: wsprcie dl osób zmierzjących rozpocząć prowdzenie dziłlności gospodrczej obejmujące przyznnie jednorzowej pożyczki, dordztwo orz szkoleni; MPiPS w rmch Dziłni 1.4 PO KL - ocen projektu systemowego Bnku Gospodrstw Krjowego pt. Wsprcie inżynierii finnsowej n rzecz rozwoju ekonomii społecznej. W dniu 30 wrześni 2013 r. wpłynęł ostteczn polsk wersj rportu z udytu (po zpoznniu się przez KE ze stnowiskiem strony polskiej przedstwionym w odpowiedzi n wstępne ustleni udytu). Zgodnie z ustlenimi KE, funkcjonujący w rmch PO KL system wdrżni instrumentów inżynierii finnsowej uzyskł 2 ktegorię oceny, tj. system funkcjonuje, potrzebne są jednk pewne usprwnieni. Zstrzeżeni udytorów dotyczyły procesu wyboru projektów orz dekwtnych informcji i strtegii w celu pomocy beneficjentom. Stwierdzono m.in., że: wstępn ocen luki finnsowej nie zwier wyczerpującej nlizy podży i popytu dl instrumentów inżynierii finnsowej wśród przewidzinych beneficjentów końcowych; 91

92 członkowie komisji ocenijących nie ocenili wniosków o dofinnsownie z nleżytą wnikliwością; nie zpewniono, że w okresie trwni projektu pośrednicy finnsowi będą udzielć nowych pożyczek wykorzystując do tego celu środki zwrócone i odsetki. W dniu 29 listopd 2013 r. stron polsk przekzł do KE informcje o sposobie wdrożeni zleceń z udytu. Audyt systemu i projektów w województwie mzowieckim i wrmińsko-mzurskim (2012) W 2013 r. trwł procedur kontrdyktoryjn i wdrżnie dziłń nprwczych w związku z udytem KE przeprowdzonym w listopdzie 2012 r. w województwie mzowieckim i wrmińsko-mzurskim. W rmch udytu systemu procedurze kontrolnej poddno Mzowiecką Jednostkę Wdrżni Progrmów Unijnych (MJWPU), Urząd Mrszłkowski Województw Wrmińsko-Mzurskiego (UMWW-M) orz Wojewódzki Urząd Prcy w Olsztynie. Pondto udytem opercji objęto osiem projektów ndzorownych przez MJWPU orz UMWW-M, które zostły wybrne do dofinnsowni po 1 styczni 2011 r. - w oprciu o postnowieni obowiązującego od styczni 2011 r. zktulizownego Systemu Relizcji PO KL. We wstępnym sprwozdniu z udytu, które wpłynęło w wersji polskiej w dniu 31 mj 2013 r., KE pozytywnie ocenił funkcjonownie systemu w województwie wrmińsko-mzurskim, w szczególności w zkresie oceny projektów i kontroli zrządczych. Jednocześnie w odniesieniu do województw mzowieckiego stwierdzono, że konieczne jest podjęcie dziłń nprwczych w obszrze procedur wyboru projektów i kontroli prowdzonych przez MJWPU. W związku z powyższym, IZ PO KL wspólnie z MJWPU oprcowł Pln Nprwczy, który zostł zkceptowny przez KE. Jednocześnie KE zlecił przeprowdzenie kontroli w MJWPU przez Instytucję Audytową (IA) w celu zweryfikowni skuteczności wdrożeni dziłń wynikjących z Plnu Nprwczego. Pozytywn opini IA w zkresie funkcjonowni systemu zrządzni i kontroli PO KL w MJWPU stnowi wrunek osttecznego zmknięci ustleń z udytu. Według stnu n koniec 2013 r. IA rozpoczęł przygotowni do udytu sprwdzjącego wdrożenie Plnu Nprwczego w MJWPU. Pondto w 2013 r. KE przeprowdził 1 udyt systemu zrządzni i kontroli PO KL orz projektów relizownych w rmch Progrmu: Audyt systemu i projektów w komponencie centrlnym PO KL Audyt przeprowdzono w dnich czerwc br. Procedurze udytowej poddno Ministerstwo Prcy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Edukcji Nrodowej, Nrodowe Centrum Bdń i Rozwoju, Ministerstwo Zdrowi orz 8 wybrnych losowo projektów systemowych ndzorownych przez te instytucje, wyłonionych do dofinnsowni po 1 styczni 2011 r. W dniu 24 grudni 2013 r. wpłynęł wersj polsk projektu rportu z udytu KE. Główne ustleni udytu dotyczyły: wyboru, relizcji i kontroli projektów systemowych wdrżnych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pod ndzorem MPiPS orz Ośrodek Rozwoju Edukcji i Centrlną Komisję Egzmincyjną pod ndzorem MEN m.in. stwierdzono brk powiązni dziłń projektowych z celmi i grupmi docelowymi wskznymi w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO KL orz ztrudnienie personelu projektu w sposób budzący wątpliwości co do możliwości efektywnego wykonywni zdń; rozbieżności interpretcji n poziomie unijnym i krjowym dyspozycji wynikjącej z rt. 16 lit. b dyrektywy 2004/18/WE Prlmentu Europejskiego i Rdy z dni 31 mrc 2004 r. w sprwie koordyncji procesu udzielni zmówień publicznych n roboty budowlne, dostwy i usługi (zkup mteriłów progrmowych przeznczonych do emisji); niestosowni ustwy prwo zmówień publicznych przez beneficjent będącego fundcją, pomimo że spełnił wszystkie przesłnki dl uznni go z podmiot publiczny zgodnie z rt. 1 ust. 9 dyrektywy 2004/18/WE; niezpewnieni podczs udzielni zmówień publicznych n relizcję szkoleń dl nukowców w wiodących ośrodkch uniwersyteckich n świecie odpowiedniego poziomu 92

93 upublicznieni informcji umożliwijącego rynkowi otwrcie n konkurencję beneficjent kontktowł się bezpośrednio z wybrnymi wykonwcmi znjdującymi się n pierwszych pozycjch listy sznghjskiej. W okresie sprwozdwczym prowdzono dilog z KE w zkresie oceny prwidłowości funkcjonowni systemów zrządzni i kontroli w udytownych instytucjch w obszrch wyboru projektów orz kontroli zrządczych. Termin n przekznie do KE oficjlnego stnowisk odnośnie wstępnych ustleń udytu wynosi dw miesiące od dty otrzymni wersji polskiej wstępnego rportu z udytu. 3) Europejski Trybunł Obrchunkowy (ETO) Kontrol dotycząc wykonni budżetu ogólnego Unii Europejskiej w rmch relizcji PO KL (2009) W bieżącym okresie sprwozdwczym kontynuowne były czynności związne z odzyskiwniem kwot nieprwidłowo wydtkownych w projekcie AXON POLAND Sp. z o.o. pt. Nowoczesne Biuro szkolenie komputerowe dl kobiet pozostjących bez ztrudnieni, w którym udytorzy ETO stwierdzili nieprwidłowości w postci wielokrotnej deklrcji wydtków n personel orz finnsowni włsnej dziłlności firmy. Kontrol dotycząc wykonni budżetu ogólnego Unii Europejskiej w rmch relizcji PO KL (2011) W bieżącym okresie sprwozdwczym stron polsk podejmowł dziłni mjące n celu wdrożenie zleceń i odzysknie wydtków niekwlifikownych w związku z udytem ETO dotyczącym wykonni budżetu ogólnego UE, przeprowdzonym w 2011 r. n próbie 24 projektów w komponencie centrlnym (Priorytet II, III, IV) orz regionlnym (Priorytet VI, VII, VIII, IX) w województwch łódzkim, młopolskim, podlskim, dolnośląskim, lubelskim, mzowieckim, świętokrzyskim, śląskim i wielkopolskim. Kontrol dotycząc wykonni budżetu ogólnego Unii Europejskiej w rmch relizcji PO KL (czerwiec 2012) W bieżącym okresie sprwozdwczym zkończono procedurę kontrdyktoryjną dotyczącą udytu ETO przeprowdzonego w czerwcu 2012 r. n próbie 7 projektów ndzorownych przez Ośrodek Rozwoju Edukcji, Nrodowe Centrum Bdń i Rozwoju, Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, Wojewódzki Urząd Prcy w Wrszwie, Dolnośląski Wojewódzki Urząd Prcy w Włbrzychu, fili we Wrocłwiu, Wojewódzki Urząd Prcy w Szczecinie orz Ministerstwo Administrcji i Cyfryzcji, tkże w rmch projektu pt. Roczny Pln Dziłni Pomocy Technicznej PO KL , 2009 i 2010, Urząd Mrszłkowski Województw Kujwsko-Pomorskiego. W dniu 19 wrześni 2013 r. stron polsk otrzymł ostteczny rport z ww. udytu. W wyniku udytu dokonno jednego ustleni dotyczącego brku powiązni zkupów sprzętu z dziłnimi informcyjnymi nt. PO KL w jednym z kontrolownych projektów. Niemniej jednk, w związku z fktem, że KE nie podzielił uwg ETO w przedmiotowym zkresie, potwierdzone zostło, że nie jest wymgne podejmownie żdnych dziłń związnych z wdrożeniem rekomendcji wynikjących z rportu ETO. Kontrol dotycząc wykonni budżetu ogólnego Unii Europejskiej w rmch relizcji PO KL (wrzesień-listopd 2012) W 2013 r. trwł procedur kontrdyktoryjn i wdrżnie zleceń z udytu ETO przeprowdzonego w okresie wrzesień-listopd 2012 r. n próbie 8 projektów ndzorownych/ relizownych przez Nrodowe Centrum Bdń i Rozwoju, Wojewódzki Urząd Prcy w Poznniu, Wojewódzki Urząd Prcy w Rzeszowie, Dolnośląski Wojewódzki Urząd Prcy w Włbrzychu Fili we Wrocłwiu, Wojewódzki Urząd Prcy w Krkowie orz Wojewódzki Urząd Prcy w Opolu. W dniu 18 wrześni 2013 r. stron polsk otrzymł ostteczny rport z ww. udytu. W wyniku udytu dokonno ustleni dotyczącego zwyżeni kosztów osobowych w jednym z kontrolownych projektów. Do końc 2013 r. stron polsk kontynuowł czynności związne z odzyskiwniem kwot nieprwidłowo wydtkownych. 93

94 Pondto w 2013 r. ETO przeprowdził 2 kontrole wykonni budżetu ogólnego Unii Europejskiej w rmch relizcji PO KL: Audyt ETO dotyczący wykonni budżetu ogólnego Unii Europejskiej DAS 2013 Audyt zostł przeprowdzony w okresie 17 wrześni - 30 pździernik 2013 r. n próbie 7 projektów konkursowych i systemowych relizownych w rmch Priorytetów II, IV, VI-IX ndzorownych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, Nrodowe Centrum Bdń i Rozwoju, Urząd Mrszłkowski Województw Pomorskiego, Urząd Mrszłkowski Województw Łódzkiego, Wojewódzki Urząd Prcy w Krkowie, Wojewódzki Urząd Prcy w Łodzi orz Dolnośląski Wojewódzki Urząd Prcy. Według stnu n koniec 2013 r. stron polsk nie otrzymł oficjlnego sprwozdni z udytu. Audyt ETO Kontrol efektywności i skuteczności wykorzystywni środków Europejskiego Funduszu Społecznego wspierjących młe przedsiębiorstw (mikroprzedsiębiorstw), inicjtywy JASMINE orz Europejskiego instrumentu mikrofinnsowego,,progress w Polsce Audyt zostł przeprowdzony w grudniu 2013 r. Kontrolą objęto m.in. projekty współfinnsowne ze środków Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki, ndzorowne przez Ministerstwo Prcy i Polityki Społecznej, Urząd Mrszłkowski Województw Opolskiego, Urząd Mrszłkowski Województw Kujwsko-Pomorskiego, Wojewódzki Urząd Prcy w Krkowie, Wojewódzki Urząd Prcy w Opolu, Wojewódzki Urząd Prcy w Toruniu. Według stnu n koniec 2013 r. stron polsk nie otrzymł oficjlnego sprwozdni z udytu Zsd równości szns Zgodność z polityką równości szns Uni Europejsk jko cel n wszystkich etpch wdrżni funduszy strukturlnych wskzuje zniesienie nierówności orz zwlcznie wszelkich przejwów dyskrymincji w tym m.in. ze względu n wiek, płeć, rsę i niepełnosprwność. Jednym z priorytetowych kierunków interwencji EFS, odpowidjących bezpośrednio n wyzwni wynikjące z zsdy równości szns jest wsprcie określonych grup docelowych m.in. osób niepełnosprwnych, mniejszości etnicznych i nrodowych, migrntów w dostępie do rynku prcy, w zwiększniu stopni ich przygotowni zwodowego orz poprwy zdolności do uzyskni ztrudnieni. W rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki w szczególny sposób brn jest pod uwgę specyficzn sytucj powyższych grup defworyzownych, zwłszcz osób niepełnosprwnych. Wsprcie n rzecz osób niepełnosprwnych wdrżne jest w PO KL w rmch podejści horyzontlnego, co ozncz, że osoby te mogą korzystć ze wsprci w rmch wszystkich dziłń PO KL, poniewż zostły zliczone do grupy osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy. Dodtkowo, wdrżne są odrębne dziłni relizowne w sposób systemowy przez Pństwowy Fundusz Rehbilitcji Osób Niepełnosprwnych (Poddziłnie PO KL). Przedsięwzięci te dresowne są do osób z niepełnosprwnościmi sprzężonymi orz rzdko występującymi. Podstwowymi formmi wsprci relizownymi w Poddziłniu PO KL są: projekty ktywizcji zwodowej i integrcji społecznej wobec osób niepełnosprwnych i ich otoczeni, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystni nowoczesnych technologii orz projektów promujących elstyczne i innowcyjne formy ztrudnieni; bdni w zkresie dignozy potrzeb, efektywności form wsprci orz ktywizcji osób niepełnosprwnych, powiązne z konkretnymi dziłnimi wdrożeniowymi; promocj njlepszych rozwiązń z zkresu pomocy osobom niepełnosprwnym; kmpnie informcyjne skierowne m.in. do prcodwców w celu zchęcni ich do ztrudnini osób niepełnosprwnych. W 2013 r. PFRON rozpoczął relizcję 9 nowych projektów tego typu. W roku 2013 wdrżne było również Dziłnie 7.4 PO KL, w rmch którego relizowno projekty konkursowe, których celem jest ktywizcj społeczno-zwodow osób niepełnosprwnych orz 94

95 poprw ich dostępu do ztrudnieni. Ze względu n fkt, że skuteczność dziłń ktywizcyjnych w dużej mierze zleży od umiejętności dostosowni dziłń podejmownych n rzecz osób niepełnosprwnych do specyficznych potrzeb tych osób, wynikjących m.in. z rodzjów niepełnosprwności, którymi są dotknięte, w rmch Dziłni 7.4 upowszechnine jest stosownie kompleksowego podejści do wspierni osób niepełnosprwnych poprzez zstosownie wobec kżdego z uczestników projektu indywidulnego plnu dziłni. Wdrżne progrmy ktywizcji społeczno-zwodowej osób niepełnosprwnych (w rmch których dl kżdego z uczestników relizowne są indywidulne plny dziłni oprcowywne w oprciu o nlizę predyspozycji zwodowych dnej osoby) obejmują co njmniej dwie spośród przewidzinych form wsprci (m.in. pośrednictwo prcy, subsydiownie ztrudnieni, stże, kursy, wyposżenie stnowisk prcy, sfinnsownie kosztów ztrudnieni w ZAZ czy ztrudnienie wspomgne). Co więcej, relizowne mogą być dziłni o chrkterze środowiskowym, w tym w szczególności dziłni edukcyjne i integrcyjne, mjące n celu dptcję prcownik w środowisku prcy. Pod koniec roku 2013 Ministerstwo Infrstruktury i Rozwoju (MIR) nwiązło ścisłą współprcę z Ministerstwem Prcy i Polityki Społecznej, Biurem Rzecznik Prw Obywtelskich orz orgnizcjmi pozrządowymi zrzeszonymi w rmch grupy ON Inclusion 14-20, skupijącej pozrządowych i kdemickich ekspertów dziłjących n rzecz osób niepełnosprwnych. Z inicjtywy MIR odbyło się kilk spotkń roboczych poświęconych wyprcowniu rozwiązń systemowych gwrntujących dostępność europejskich funduszy strukturlnych dl osób z różnymi rodzjmi niepełnosprwności. Efektem konsultcji było oprcownie przez MIR dokumentu pn. Agend dziłń n rzecz równości szns i niedyskrymincji osób z niepełnosprwnościmi w rmch funduszy unijnych , tkże włączenie do projektu nowego progrmu opercyjnego finnsownego ze środków EFS w ltch dziłń n rzecz przygotowni polityk publicznych do pełnej implementcji postnowień Konwencji ONZ o prwch osób niepełnosprwnych. Agend dziłń n rzecz równości szns i niedyskrymincji osób z niepełnosprwnościmi w rmch funduszy unijnych to dokument, którego głównym celem jest stworzenie rmowego plnu, wskzującego kierunki i zkres dziłń, jkie będą podejmowne n rzecz podnoszeni świdomości i wiedzy z zkresu równości szns osób z niepełnosprwnościmi wśród podmiotów zngżownych w relizcję funduszy unijnych. Dokument ten stnowi jednocześnie odpowiedź n wymgni postwione przez Komisję Europejską pństwom członkowskim w rmch wrunkowości ogólnej ex-nte, dotyczącej równości szns i niedyskrymincji osób z niepełnosprwnościmi. Zplnowne w Agendzie dziłni poświęcone będą podniesieniu świdomości prcowników systemu zrządzni i wdrżni funduszy europejskich, tkże projektodwców n temt relizcji zsdy równości szns i dostępności orz stworzeniu podstw progrmowych i otoczeni instytucjonlnego dl wdrożeni zsdy równości szns i dostępności dl osób z niepełnosprwnościmi wszystkich produktów i usług orz infrstruktury objętej finnsowniem funduszy europejskich. N początku 2014 r. plnowne jest skierownie dokumentu do konsultcji zewnętrznych. W dnich pździernik 2013 r. MIR zorgnizowło konferencję poświęconą zgdnieniom związnym z relizcją horyzontlnej zsdy ntydyskrymincji i dostępności w odniesieniu do osób z niepełnosprwnościmi orz dziłniom n rzecz skutecznej integrcji tych osób z rynkiem prcy. Uczestnikmi spotkni byli zrówno przedstwiciele regionów, orgnizcji pozrządowych, Biur Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprwnych, Pństwowego Funduszu Rehbilitcji Osób Niepełnosprwnych, jk i reprezentnci innych pństw. Pierwszy dzień spotkni mił chrkter międzynrodowy przedstwione zostły doświdczeni i plny Hiszpnii w zkresie wsprci osób niepełnosprwnych z wykorzystniem środków europejskich. O doświdczenich innych pństw UE w zkresie zpewnini dostępności dl tych osób opowiedzieli przedstwiciele Europejskiego Obserwtorium Niepełnosprwności i Funduszy Strukturlnych (InNet16). Zprezentowne zostły tkże przykłdy polskich nowtorskich metod ktywizcji osób niepełnosprwnych, które wyprcowywne są w rmch projektów innowcyjnych PO KL. Ntomist w drugim dniu spotkni skoncentrowno się n pokzniu europejskiej polityki w zkresie włączeni społecznego osób niepełnosprwnych, tkże plnów polskiego rządu w zkresie reform n rzecz integrcji społecznozwodowej osób niepełnosprwnych. Celem spotkni było przede wszystkim zinspirownie regionlnych instytucji do progrmowni wsprci n rzecz osób niepełnosprwnych w okresie W rmch PO KL wdrżne są również dziłni dresowne do innej grupy, któr zostł zidentyfikown jko stle borykjąc się z powżną dyskrymincją i uprzedzenimi są to dziłni wdrżne w rmch tzw. komponentu romskiego PO KL, które ukierunkowne są n wsprcie 95

96 członków społeczności romskiej. Społeczność romsk to jedn z njwiększych mniejszości etnicznych UE, zmgjąc się z mrginlizcją w wielu różnych spektch życi. Poz możliwościmi uzyskni przez Romów wyksztłceni i szkolenimi środki EFS ułtwiją przełmywnie wielu brier n drodze do zdobyci przez nich ztrudnieni i integrcji ze społeczeństwem większościowym. W PO KL relizowne są projekty obejmujące dziłni z zkresu ztrudnieni, edukcji, integrcji społecznej i zdrowi, przyczynijące się do ktywizcji społeczno-zwodowej społeczności romskiej. Adrestmi tych dziłń są zrówno smi członkowie społeczności romskiej, jk i podmioty dziłjące n ich rzecz, le tkże osoby z ich otoczeni w zkresie wspólnych projektów prowdzących do integrcji Romów ze społeczeństwem). W 2013 roku n zlecenie Włdzy Wdrżjącej Progrmy Europejskie zostło przeprowdzone bdnie ewlucyjne Ocen skuteczności i trfności wsprci relizownego n rzecz społeczności romskiej orz efektów dziłń podejmownych w projektch wdrżnych w rmch Poddziłni PO KL. Jk wskzują wyniki bdni: njbrdziej pożądną formą wsprci w obszrze ztrudnieni są stże. Istnieją przesłnki, by sądzić, że wydłużenie ich do 6 miesięcy pozwoli n zminę postwy obrczonej stereotypmi u prcodwcy, jednocześnie przyniesie pozytywne zminy w zkresie nwyków związnych z prcą u stżysty, dziłni edukcyjne to obszr, który m sznsę przynieść njwiększe efekty w perspektywie długoterminowej zwłszcz w przypdku dzieci romskich, uczestniczących w różnych formch edukcji przedszkolnej zrówno w wymirze wyrównywni szns dl dlszej edukcji, jki i integrcji ze społeczeństwem polskim, nleży podkreślić, że pomoc (np. prwn) w kontktch z instytucjmi publicznymi jest często Romom brdzo potrzebn i przydtn, jednk powinn on cechowć się dużym wyczuleniem n kwestie usmodzielnini osób z niej korzystjących tk by nie utrwlć wyuczonej bezrdności, w odniesieniu do wsprci instytucji z tzw. otoczeni społeczności romskiej potrzebne wydje się pogłębienie spektów merytorycznych szkoleń, tkże wprowdzenie szkoleń z metodologii prcy z ucznimi dwujęzycznymi dl nuczycieli, orz wrszttów z prcy z trudnym klientem dl urzędników. Korzystne byłoby tkże rozszerzenie grup objętych wsprciem o prcowników medycznych i służby (np. policję). Zsd równości szns kobiet i mężczyzn W rmch PO KL w sposób szczególny ncisk n relizcję zsdy równości szns zostł położony poprzez zwlcznie dyskrymincji ze względu n płeć. W 2013 roku brdzo wżnym elementem relizcji zsdy równości szns płci był kontynucj podnoszeni świdomości i wiedzy n temt tej polityki horyzontlnej, zgodnie z zpismi oprcownego przez IZ PO KL dokumentu Agend dziłń n rzecz równości szns płci w rmch PO KL Przykłdmi inicjtyw zrelizownych n podstwie jej zpisów były: orgnizcj przez IZ PO KL w lutym 2013 roku konferencji Sznse i wyzwni dl równości szns płci w rmch EFS Celem konferencji był przede wszystkim prezentcj dotychczsowych doświdczeń we wdrżniu równości szns płci n różnych poziomch wdrżni funduszy unijnych: Komisji Europejskiej, poszczególnych progrmów opercyjnych i projektów. W konferencji wzięli udził przedstwiciele i przedstwicielki OECD, Komisji Europejskiej, orgnizcji dziłjących n rzecz równości szns płci, prtnerów społecznogospodrczych i dministrcji publicznej. Konferencj był okzją do szerszego włączeni środowisk orgnizcji pozrządowych dziłjących n rzecz równości (m.in. Kongres Kobiet), do dyskusji n temt kierunków inwestycji ze środków funduszy strukturlnych. Wyprcowne w trkcie spotkni rekomendcje posłużyły do lepszego zprojektowni zleceń n lt dl instytucji wdrżjących fundusze unijne. orgnizcj spotkni Grupy roboczej ds. równości szns płci. W czerwcu 2013 n posiedzeniu grupy zostły omówione główne złożeni przygotownego przez IZ PO KL dokumentu dotyczącego zleceń z zkresu równości szns płci n nowy okres progrmowni polityki spójności. Przedstwiono również główne wyzwni we wdrżniu równości szns płci w Polsce i n poziomie Unii Europejskiej. W trkcie spotkni odbyły się wrsztty temtyczne z zkresu: koordyncji polityki równości szns płci, przygotowni progrmów opercyjnych współfinnsownych z EFS i EFRR w oprciu o zsdę równości 96

97 szns płci, zmin w stndrdzie minimum konkretnych propozycji zmin n przyszłość. N koniec zostły zprezentowne złożeni projektu relizownego w rmch PO KL pt. Równość. Info. W lipcu 2013 roku odbyły się wrsztty n temt podejści do stndrdu minimum jko nrzędzi oceny projektów współfinnsownych z EFS w przyszłej perspektywie finnsowej. W listopdzie 2013 roku przedstwiciel IZ PO KL dokonł prezentcji dotychczsowego doświdczeni we wdrżniu równości szns płci w rmch EFS w Polsce podczs konferencji Równość szns kobiet i mężczyzn w rmch EFS europejski model i krjow perspektyw, zorgnizownej przez niemiecką Agencję n rzecz równości szns płci w rmch EFS. udzielnie n bieżąco informcji nt. zsdy równości szns płci poprzez m.in. specjlnie do tego stworzony dres milowy rownoscplci@mir.gov.pl, utworzony w czerwcu 2009 r. przez IZ PO KL. W 2013 roku liczne zdni związne z relizcją zsdy równości szns płci dotyczyły przygotowni do relizcji polityki spójności n lt W związku z wymgnimi postwionymi w wrunkowości ogólnej ex nte w rmch Rozporządzeni Prlmentu Europejskiego i Rdy ustnwijącego przepisy dl wszystkich funduszy strukturlnych, IZ PO KL oprcowł dokument pn. Agend dziłń n rzecz równości szns płci Dokument ten stnowi syntetyczną informcję i pln dziłń n njbliższe siedem lt w zkresie podnoszeni wiedzy instytucji zngżownych we relizcję EFSI n temt dziłń z zkresu wyrównywni szns kobiet i mężczyzn w różnych obszrch temtycznych. Agend jest obecnie w trkcie konsultcji, zostł również zprezentown w trkcie posiedzeni Komitetu Monitorującego PO KL w grudniu 2013 roku. IZ PO KL dokonł również nlizy i oceny inkorporcji kwestii równości szns płci w rmch przygotowywnych obecnie 16 regionlnych progrmów opercyjnych, współfinnsownych z EFRR i EFS, tkże oprcowł wkłd w zkresie zstosowni równości szns płci w rmch Umowy Prtnerstw. Pondto, mjąc n uwdze potrzebę jk njszerszej konsultcji dokumentów związnych z nowym okresem progrmowni, wszystkie krjowe progrmy opercyjne zostły przesłne do zopiniowni przez Pełnomocnik Rządu ds. Równego Trktowni. W związku z dużym zinteresowniem opinii publicznej kwestią równości szns płci w IV kwrtle 2013 roku IZ PO KL oprcowł i przygotowywł również szereg wyjśnień i odpowiedzi n interpelcje poselskie w tym zkresie. 97

98 2.2.3 Zsd prtnerstw Zsd prtnerstw jest relizown w procesie ewlucji w wymirze prtnerstw instytucjonlnego tj. odbyw się: w formie konsultcji i ngżownie prtnerów społeczno-gospodrczych w proces ewlucji począwszy od plnowni Rocznego Plnu Dzilń Ewlucyjnych (RPDE) n poszczególne lt poprzez odbiór i prezentcje wyników bdń orz kceptcję rekomendcji ewlucyjnych w formie uchwły n posiedzenich KM PO KL bądź w formie obiegowej). W 2013 r. zostły ztwierdzone nstępujące uchwły: - uchwł nr 113 Komitetu Monitorującego Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki z dni 8 lutego 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdni ewlucyjnego: Ocen ośrodków wychowni przedszkolnego, utworzonych lub wsprtych ze środków finnsowych EFS w rmch Poddziłni 9.1.1PO KL, - uchwł nr 115 Komitetu Monitorującego Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki z dni 8 lutego 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdń ewlucyjnych: Komplementrność dziłń relizownych w obszrze oświty w rmch Europejskiego Funduszu Społecznego orz Ewlucj efektów dziłń informcyjno-promocyjnych dotyczących edukcji przedszkolnej relizownych w rmch projektu ogólnopolskiej kmpnii upowszechnijącej model uczeni się przez cłe życie, - uchwł nr 121 Komitetu Monitorującego Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki z dni 31 mj 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdni ewlucyjnego: Ocen projektów konkursowych zrelizownych w rmch Poddziłni Modernizcj zrządzni w dministrcji smorządowej Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki , - uchwł nr 129 Komitetu Monitorującego Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki z dni 20 czerwc 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdni ewlucyjnego: Ocen systemu zrządzni i wdrżni Priorytetu X Pomoc Techniczn Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki , - uchwł nr 130 Komitetu Monitorującego Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki z dni 21 sierpni 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdni ewlucyjnego: Bdnie dekwtności i efektywności relizownego wsprci w rmch Poddziłni orz w komponencie regionlnym PO KL w kontekście potrzeb osób niepełnosprwnych, - uchwł nr 135 Komitetu Monitorującego Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki z dni 12 wrześni 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdni ewlucyjnego: Ocen brier i luk prwnych w kontekście efektywnej relizcji wsprci w rmch EFS; poprzez ngżownie prtnerów społeczno-gospodrczych i orgnizcji pozrządowych w przygotownie złożeń bdń ewlucyjnych, opiniownie rportów i wniosków z bdń, konsultcji listy bdń w rmch RPDE, szkoleń z zkresu ewlucji (w formie spotkń n Grupie Sterującej Ewlucją PO KL, z wykorzystniem korespondencji milowej); poprzez udził prtnerów społeczno-gospodrczych, włdz smorządowych i orgnizcji pozrządowych w bdnich ewlucyjnych relizownych przez OECD w formie spotkń grup eksperckich podczs wizyt studyjnych międzynrodowych ekspertów OECD i konferencji podsumowujących niniejsze projekty bdwcze. 98

99 2.3 Npotkne znczące problemy orz podjęte środki zrdcze Instytucj Zrządzjąc PO KL n bieżąco identyfikuje problemy wdrożeniowe i wprowdz środki zrdcze. Corocznie nowelizowny jest System relizcji PO KL. Zminy wprowdzone w 2013 r., opisne w rozdzile 2.1.2, mją n celu doprecyzownie przepisów zrówno dl instytucji uczestniczących w systemie wdrżni progrmu jk i beneficjentów, w celu zminimlizowni ryzyk występowni nieprwidłowości w Progrmie. Problemy w relizcji poszczególnych priorytetów Progrmu zostły opisne w punkcie 3. sprwozdni. 2.4 Zminy w kontekście relizcji Progrmu Zminy społeczno-gospodrcze W tej części sprwozdni zwrto informcje n temt głównych zmin społeczno-gospodrczych w Polsce mogących mieć wpływ n relizcję projektów w rmch PO KL. Tendencje w gospodrce, konkurencyjność i innowcyjność przedsiębiorstw Rok 2013 r. był trudny dl polskiej gospodrki z powodu odczuwlnego spowolnieni ktywności ekonomicznej. Wzrost PKB był niższy niż w 2012 r., tym niemniej sporo pozytywnych zjwisk miło miejsce zwłszcz w sektorze przedsiębiorstw. Produkcj sprzedn przemysłu był wyższ o 2,3%, sprzedż detliczn o 2,5%, sprzedż usług w trnsporcie o 4,8%, w łączności o 2,4%. Wyniki finnsowe bdnych przez GUS przedsiębiorstw były lepsze niż w 2012 r., np. wzrost wyniku finnsowego netto wynosił 12,2%. Większy odsetek podmiotów gospodrczych niż w 2012 r. zkończył rok zyskiem netto (prwie 80%). Również większy odsetek firm (50%) prowdził sprzedż n eksport. Nkłdy inwestycyjne przedsiębiorstw zwiększyły się w 2013 r. o 6,1% w porównniu z poprzednim rokiem, po niewielkim spdku w 2012 r. Zncząco zwiększył się liczb inwestycji rozpoczętych orz ich wrtość kosztorysow po spdku obserwownym przed rokiem. Mimo ożywieni ktywności ekonomicznej w osttnich miesiącch roku, tempo wzrostu PKB w Polsce wyniosło 8 1,6%, tj. mniej niż w ltch poprzednich (1,9% w 2012 r., 4,5% w 2011 r., 3,9% w 2010 r.). Polsk ndl rozwijł się szybciej niż UE. Według wstępnych dnych Eurosttu, wzrost PKB w 2013 r. w UE wyniósł zledwie 0,1% po recesji rzędu minus 0,4% w 2012 r. Prognozy Komisji Europejskiej 9 n lt zkłdją, że gospodrk europejsk będzie stopniowo odbudowywć się, wzrost PKB UE m wynieść odpowiednio 1,5% i 2,0% (w Polsce 2,9% orz 3,1%). Średnioroczne relne tempo wzrostu PKB w ltch wynosiło 2,7% wobec zkłdnego w NSRO wzrostu 5,2% w tym okresie. W cłym okresie członkostw Polski w UE zmniejszł się dystns dzielący nsz krj od średniego unijnego poziomu rozwoju gospodrczego mierzonego PKB n mieszkńc z uwzględnieniem różnic w sile nbywczej wlut. W 2012 r. wskźnik ten wyniósł dl Polski 66% średniej UE-27 (67% UE-28). Co więcej, w zkresie temp konwergencji z UE w okresie obecnej perspektywy finnsowej, Polsk wyprzedził pozostłe nowe krje członkowskie. Wyniki modelowni mkroekonomicznego wskzują, że wpływ funduszy unijnych n wskźnik konwergencji wynosił pond 4 pkt. proc. 8 Większość przytcznych w oprcowniu dnych sttystycznych z 2013 rok to dne wstępne lub szcunki GUS. 9 EC Winter Forecst 2014, Bruksel, mrzec

100 Polsk Litw Słowcj Rumuni Łotw Bułgri Mlt Niemcy Szwecj Austri Chorwcj Węgry Estoni Luxemburg Finlndi Dni Belgi Frncj Czech Republic Cypr Niderlndy Portugli Słoweni Włochy Hiszpni Wielk Brytni Irlndi Grecj Rys. 49 Zmin PKB per cpit w PPS (UE-27=100) w ltch w UE (w pkt. proc.) Źródło: n podstwie dnych Eurosttu W okresie tkże w polskich regionch miły miejsce intensywne procesy rozwojowe, stymulowne w dużej mierze możliwościmi oferownymi przez politykę spójności. Rys. 50 Wzrost PKB per cpit w PPS UE-27=100 w regionch w ltch (w pkt.proc.) Źródło: n podstwie dnych Eurosttu Jedynie woj. mzowieckie przekroczyło średni unijny poziom PKB per cpit (o 2% w PPS) 10. Województw o njniższym poziomie PKB per cpit (województw Polski wschodniej i woj. zchodniopomorskie) njwolniej pokonywły dystns do średniej unijnej. Pięć województw Polski wschodniej ndl znjdowło się w grupie 20 europejskich regionów NUTS 2 o njniższym poziomie PKB per cpit (liczonym z uwzględnieniem siły nbywczej wlut), z poziomem tego wskźnik w relcji do średniej unijnej od 42% (lubelskie i podkrpckie) do 47% (świętokrzyskie). Powyższy wskźnik dl cłej Polski Wschodniej wzrósł z 36% przed kcesją do 44% w 2010 r. czyli o 8 pkt. proc. (Polsk wzrost o 14 pkt. proc.). W cłym okresie członkostw Polski w UE procesy wzrostu gospodrczego miły miejsce we wszystkich polskich regionch, z tym, że w regionch słbszych ekonomicznie procesy te przebiegły wolniej, n skutek czego średnie wojewódzkie zróżnicownie poziomu PKB n mieszkńc (wskźnik dyspersji) zwiększyło się do poziomu 22,3% w 2012 r., pozostjąc jednk poniżej poziomu prognozownego w NSRO n 2013 r. (25%). 10 Osttnie dne Eurosttu o PKB wytworzonym w województwch według PPP są dostępne z 2010 r. 100

101 Zsoby i jkość kpitłu ludzkiego, rynek prcy Rok 2013 był kolejnym rokiem niekorzystnych tendencji demogrficznych. Według szcunków GUS, w końcu 2013 r. ludność Polski liczył tys. osób, tj. mniej o około 37 tys. w stosunku do populcji z końc 2012 r. Ozncz to, że 2013 r. był drugim z kolei, w którym liczb ludności zmniejszł się, po notownym wcześniej w ltch wzroście. Tempo przyrostu rzeczywistego było ujemne (-0,1%), n skutek ujemnego przyrostu nturlnego (-15 tys.), tkże ujemnego sld migrcji zgrnicznych n pobyt stły -22 tys., tj. pond 3-krotnie więcej niż w 2012 r. Liczb ludności zwiększył się tylko w czterech województwch. Od początku bieżącego stuleci njwiększe tempo przyrostu rzeczywistego obserwuje się w woj. mzowieckim, pomorskim, młopolskim i wielkopolskim, ntomist województw, w których liczb ludności njszybciej zmniejszł się, to opolskie, świętokrzyskie, łódzkie i lubelskie. Zgodnie z wieloletnim trendem, w strukturze wiekowej ludności zwiększł się udził osób strszych (osoby w wieku 65 lt i więcej stnowiły 14,3% ogólnej populcji wobec 12,4% w 2000 r.), kosztem grup ludności w wieku przed- i produkcyjnym. Niekorzystne zminy w strukturze wieku ludności, wspólne dl większości społeczeństw europejskich, stnowią powżne wyzwnie dl polityk publicznych. Ndl zmniejszł się liczb ludności mist i udził ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności krju - wskźnik urbnizcji zmniejszył się do 60,5% w 2013 r. (w 2011 r. wynosił 60,7%), ntomist sukcesywnie rosł liczb ludności zmieszkłej n terench wiejskich, zwłszcz wokół dużych mist. Dostępne z pewnym opóźnieniem dne dotyczące wyksztłceni ludności wskzują n pozytywne trendy w tym zkresie, zgodne z kierunkiem zkłdnym w NSRO. Przykłdowo, zwiększył się odsetek bsolwentów szkół wyższych n kierunkch mtemtycznych, przyrodniczych i technicznych (do prwie 35% w 2012 r, podczs gdy wskźnik docelowy n 2013 r. wynosił 31%), tkże odsetek kobiet (do 25,4%) i mężczyzn (do 17,5%) posidjących wyższe wyksztłcenie, przy zkłdnych w NSRO poziomch odpowiednio 18% i 15%. Ntomist zncznie poniżej poziomów docelowych ksztłtowł się udził populcji, zrówno kobiet, jk i mężczyzn uczestniczących w ksztłceniu i szkoleniu (mniej niż 5% wobec zkłdnych 10%). N rynku prcy ndl utrzymywł się trudn sytucj. Według szcunkowych dnych, liczb prcujących w gospodrce nrodowej był wyższ o 0,6% niż przed rokiem, le w sektorze przedsiębiorstw obniżył się o 1%. Njwiększy spdek odnotowno w budownictwie o 8,7%, między innymi w obsłudze rynku nieruchomości, w zkwterowniu i gstronomii orz w przetwórstwie przemysłowym. Koniec roku przyniósł pewne symptomy poprwy n rynku prcy: w sektorze przedsiębiorstw zwlniło tempo spdku ztrudnieni, w osttnich miesiącch roku odnotowno nieznczny wzrost przeciętnego ztrudnieni. Według wstępnych dnych z 2013 r. z Bdni Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), współczynnik ktywności zwodowej (55,9%) i wskźnik ztrudnieni (50,2%) ludności w wieku 15 lt i więcej ksztłtowły się n poziomie poprzedniego roku. Dl grupy wiekowej lt uzyskno zkłdny w NSRO wskźnik ztrudnieni n poziomie 60%. W zuwżlnym stopniu wzrósł wskźnik ztrudnieni osób w wieku (z 38,7% w 2012 r. do 40,6% w 2013 r.), zncznie powyżej poziomu docelowego 35,0% zkłdnego w NSRO n 2013 r. Wyniki modelowni mkroekonomicznego wskzują, że wpływ funduszy unijnych n wskźnik ztrudnieni wyniósł około 3 pkt. proc. 101

102 Rys. 51 Wskźniki ktywności ekonomicznej ludności w wieku 15+ (%) 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 Wskźnik ktywności zwodowej Wskźnik ztrudnieni Stop bezroboci ogółem Stop bezroboci , Źródło: n podstwie dnych GUS Liczb bezrobotnych (1,8 mln) i stop bezroboci (10,3%) były wyższe niż rok wcześniej (zkłdn w NSRO n 2013 r. stop bezroboci 15+ wynosił 10%). Stop bezroboci był njwyższ w grupie ludzi młodych lt, wynosił 27,3% (zkłdn w NSRO n 2013 r. stop bezroboci dl tej grupy wiekowej wynosił 20%) i w tej grupie nstąpił też jej njwiększy wzrost o 0,8 pkt. proc. Liczb zrejestrownych bezrobotnych 2,2 mln osób - był njwyższ w okresie osttnich 7 lt. Stop bezroboci rejestrownego wyniosł w końcu roku 13,4%, tyle co rok wcześniej, le powyżej poziomu z lt Średni wskźnik stóp bezroboci rejestrownego w trzech regionch o njwyższych stopch bezroboci podniósł się do poziomu 24,5%, zncznie powyżej zkłdnego w NSRO (22%). Przeciętne miesięczne wyngrodzenie nominlne brutto w sektorze przedsiębiorstw (3837 zł) rosło wolniej niż w 2012 r., le n skutek niewielkiej inflcji, sił nbywcz płc zwiększył się o około 2%, podczs gdy w 2012 r. nstąpił jej niewielki spdek. Wzrost relny emerytur i rent w obu systemch był zncznie wyższy niż wyngrodzeń wynosił 4,4% w systemie pozrolniczych świdczeń społecznych, 5,1% w przypdku rolników indywidulnych. Dne o zgrożeniu ubóstwem po trnsferch społecznych z 2012 r. świdczą o zmniejszeniu się zsięgu tego zjwisk w porównniu z 2011 r. (17,1% wobec 17,7%), tym niemniej zkłdny w NSRO n 2013 r. powyższy wskźnik mił zmniejszyć się do 14% Zminy legislcyjne Ustw o promocji ztrudnieni i instytucjch rynku prcy W 2013 r. trwły intensywne prce nd nowelizcją ustwy o promocji ztrudnieni i instytucjch rynku prcy, któr między innymi przeprowdz reformę sposobu funkcjonowni urzędów prcy, tkże wprowdz nowe instrumenty i usługi skierowne do osób pozostjących poz rynkiem prcy. W zkresie funkcjonowni urzędów prcy njistotniejsze zminy obejmują: zstąpienie wielu stnowisk w urzędch prcy przez indywidulnego dordcę klient, z jednoczesną gwrncją, iż bezrobotny zwsze kontktuje się z tym smym dordcą, który prowdzi go przez cły proces ktywizcji zwodowej, wprowdzenie profilowni wsprci zkłdjącego zdignozownie kompetencji i potrzeb kżdego bezrobotnego, zkwlifikownie go do jednej z trzech ktegorii w zleżności od stopni oddleni od rynku prcy (ktywny, wymgjący wsprci, oddlony od rynku prcy) orz dostosownie wsprci zgodnie ze zidentyfikownym profilem. Jednocześnie wśród nowych instrumentów i usług rynku prcy nleży wymienić: grnt n teleprcę, świdczenie ktywizcyjne, pożyczkę n utworzenie stnowisk prcy, pożyczkę n strt biznesu, trójstronne umowy szkoleniowe orz bony stżowy, szkoleniowy, ztrudnieniowy i n zsiedlenie. Nleży tkże podkreślić, iż zpisy ustwy ndją priorytet wsprciu udzielnemu n rzecz osób młodych (do 30 roku życi). Odnosi się to m.in. do zgwrntowni, iż osoby młode uzyskją wsprcie w ciągu czterech miesięcy od dni rejestrcji w urzędzie prcy, tkże mją możliwość skorzystni z dodtkowych przywilejów, tj. refundcji skłdek ZUS dl osoby zczynjącej pierwsze ztrudnienie, zwolnienie prcodwcy ztrudnijącego osobę młodą ze skłdek n Fundusz Prcy i Fundusz Gwrntownych Świdczeń Prcowniczych. 102

103 Zpisy ustwy po wejściu w życie będą miły wpływ n relizcję wsprci zrówno w rmch obecnej perspektywy EFS (w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki), jk i przyszłej perspektywy EFS (w rmch Progrmu Opercyjnego Wiedz Edukcj Rozwój orz regionlnych progrmów opercyjnych). W tym kontekście konieczne będzie zrówno uwzględnienie zmin o chrkterze instytucjonlnym (wprowdzenie indywidulnych dordców klient orz profilownie wsprci dl bezrobotnych), jk i uwzględnienie nowych instrumentów i usług rynku prcy, które będą mogły stnowić część interwencji prowdzonej z EFS w rmch ktywizcji zwodowej, czy godzeni życi zwodowego i rodzinnego. Ustw o zminie ustwy Krt Nuczyciel orz niektórych innych ustw W 2013 r. MEN rozpoczęło prcę nd zminą Ustwy Krt Nuczyciel. Wśród zproponownych rozwiązń resort edukcji podkreślił konieczność modyfikcji rt. 30 ust 10b dotyczącego możliwości dodtkowego wyngrdzni nuczycieli. Dotychczsowe rozwiąznie uniemożliwiło finnsownie wyngrodzeń nuczycieli ztrudnionych zgodnie z przepismi ustwy Krt Nuczyciel z funduszy unijnych, gdyż środki finnsowe pochodzące z funduszy europejskich nie wpisują się w ktegorię dochodów włsnych JST w rozumieniu ustwy z dni 27 sierpni 2009 r. o finnsch publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240). Ztem nie możn ich było wykorzystć n zwiększenie środków n poszczególne skłdniki wyngrodzeni nuczycieli w projektch finnsownych z EFS. Środki pochodzące z funduszy europejskich mogły być przeznczone wyłącznie n sfinnsownie przez beneficjent projektu zkupu usługi edukcyjnej. Powyższe regulcje stnowiły istotną brierę w relizcji projektów edukcyjnych w rmch Priorytetu IX, blokując sprwną relizcję poszczególnych Dziłń/Poddziłń. W odpowiedzi n ww. problemy MEN dokonł zminy rtykułu rt. 30 ust 10b ustwy Krt Nuczyciel, poprzez wskznie, iż zwiększenie kwoty n wyngrodzenie dl nuczycieli może odbywć się z dochodów włsnych JST lub ze środków pochodzących z budżetu UE. Ustw o zminie ustwy Krt Nuczyciel orz niektórych innych ustw ktulnie podleg uzgodnieniom międzyresortowym. Ustw z dni 13 czerwc 2013 r. o zminie ustwy o systemie oświty (tzw. ustw przedszkoln) W dniu 30 kwietni 2013 r. Rd Ministrów przyjęł oprcowny przez Ministerstwo Edukcji Nrodowej projekt zmin ustwy o systemie oświty, którego celem jest zwiększenie dostępności wychowni przedszkolnego w Polsce. Zkres zmin obejmuje m. in. propozycję przekzni z budżetu pństw jednostkom smorządu terytorilnego dotcji celowej n dofinnsownie zdń z zkresu wychowni przedszkolnego. Dotcj z budżetu pństw, którą smorządy będą otrzymywły od wrześni 2013 roku, pozwoli n obniżenie opłt z pobyt dzieck w przedszkolu (powyżej 5 bezpłtnych godzin) orz n stopniowe zwiększnie liczby miejsc w przedszkolch, tk by w 2017 roku zpewnić je wszystkim chętnym. Jednocześnie, zmniejszeniu ulegnie wysokość opłt ponoszonych przez rodziców, dzięki wprowdzeniu ustwowego ogrniczeni wysokości opłt z kżdą godzinę przekrczjącą ustlony przez rdę gminy czs bezpłtnego nuczni. Pondto, zgodnie z koncepcją resortu, gminy zostną od 1 wrześni 2015 r. zobowiązne do zpewnieni wszystkim dzieciom czteroletnim, od dni 1 wrześni 2017 r. również wszystkim dzieciom trzyletnim miejsc relizcji wychowni przedszkolnego. Zkres plnownych modyfikcji zwier również propozycję przeksztłceni z dniem 1 wrześni 2015 roku oddziłów przedszkolnych w szkołch podstwowych w przedszkol, przy jednoczesnym utworzeniu zespołów szkolnoprzedszkolnych. Wprowdzenie powyższych zmin będzie wymgło przeprowdzeni dziłń, umożliwijących dostosownie ośrodków wychowni przedszkolnego do relizcji nowych zdń. Przede wszystkim objęcie od wrześni 2014 roku obowiązkiem szkolnym części dzieci 6-letnich (urodzonych w okresie od styczni do czerwc 2008 roku, nstępnie od wrześni 2015 roku dzieci urodzonych od lipc do grudni 2008 roku) spowoduje, iż zwolnią się miejsc przedszkolne, z których będą mogły skorzystć dzieci młodsze. Szcuje się, że w skli krju dzięki wykorzystniu wolnych miejsc po 6-ltkch poziom upowszechnieni edukcji przedszkolnej dzieci w wieku 3-5 lt mógłby zwiększyć się do 89%, tym brdziej, że wszystkie dzieci czteroletnie będą miły prwo do edukcji przedszkolnej. Regulcje wynikjące z ustwy stnowiły podstwę do dokonni modyfikcji złożeń Progrmu w zkresie edukcji przedszkolnej, w tym wprowdzeni dziłń ukierunkownych n modernizcję oddziłów przedszkolnych w szkołch podstwowych. 103

104 2.5 Zsdnicze modyfikcje w rozumieniu rt. 57 Rozporządzeni nr 1083/2006 Zgodnie z Rozporządzeniem Prlmentu Europejskiego i Rdy (UE) nr 539/2010 z dni 16 czerwc 2010 r., zmienijącym rozporządzenie Rdy (WE) nr 1083/2006 z dni 11 lipc 2006 r. ustnwijące przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionlnego, Europejskiego Funduszu Społecznego orz Funduszu Spójności w odniesieniu do uproszczeni niektórych przepisów orz w odniesieniu do niektórych przepisów w zkresie zrządzni finnsowego, zsd zchowni trwłości projektu dofinnsownego z Europejskiego Funduszu Społecznego dotyczy tych projektów, w których beneficjent zobowiązny jest do utrzymni inwestycji w rmch mjących zstosownie przepisów dotyczących pomocy publicznej w rozumieniu rt. 107 Trkttu o funkcjonowniu Unii Europejskiej i jeśli zostły one poddne zsdniczej modyfikcji spowodownej zprzestniem dziłlności produkcyjnej w terminie określonym w tych przepisch. W rmch PO KL nie zidentyfikowno żdnych projektów podlegjących kontroli opercji po zkończeniu relizcji projektu, tj. projektów, w których beneficjent zobowiązny jest do utrzymni inwestycji w rmch mjących zstosownie przepisów dotyczących pomocy publicznej w rozumieniu rt. 107 Trkttu o funkcjonowniu Unii Europejskiej. Ntomist w 2013 r. przeprowdzono 32 kontrole rezulttów po zkończeniu relizcji projektów. Projekty zostły wybrne do kontroli zgodnie z metodologią określoną w Zsdch kontroli w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki, któr wskzuje, że kontrolą nleży objąć minimum 5% projektów, podlegjących kontroli opercji/rezulttu po zkończeniu relizcji projektu. W 2013 r. definicję tą spełniły 83 projekty, co ozncz, że procent kontroli wyniósł średnio 38%. 2.6 Komplementrność pomocy z innymi instrumentmi wsprci Komplementrność wsprci relizownego w rmch PO KL ze wsprciem Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionlnego (EFRR) i Funduszu Spójności, przewidzinym w progrmch krjowych (Progrmie Opercyjnym Infrstruktur i Środowisko, Progrmie Opercyjnym Innowcyjn Gospodrk, Progrmie Opercyjnym Rozwój Polski Wschodniej) orz w 16 Regionlnych Progrmch Opercyjnych, tkże ze wsprciem Europejskiego Funduszu Rolnego n rzecz Rozwoju Obszrów Wiejskich (EFRROW) i Europejskiego Funduszem Rybołówstw (EFR) zostł zpewnion n etpie progrmowni wsprci. Mechnizmy wzmcnijące komplementrność interwencji EFS z innymi funduszmi stosowne są tkże n etpie wdrżni PO KL. Zgodnie z Uchwłą nr 62 Komitetu Koordyncyjnego Nrodowe Strtegiczne Rmy Odniesieni z dni 22 mrc 2012 roku w sprwie definicji komplementrności, komplementrność polityk, strtegii, progrmów, dziłń, projektów to ich dopełninie prowdzące do relizcji określonego celu. Z punktu widzeni Instytucji Zrządzjącej PO KL i wdrżni Progrmu kluczow jest więc relizcj celów poprzez zpewnienie dopełnini się poszczególnych projektów finnsownych z EFS lub z EFS i innych źródeł, które mją prowdzić do osiągnięci celów Progrmu Kpitł Ludzki m.in. w zkresie podniesieni poziomu ktywności zwodowej i zdolności do ztrudnieni osób bezrobotnych i biernych zwodowo i zmniejszeni obszrów wykluczeni społecznego. Dl zpewnieni tk rozuminej komplementrności kluczowe zncznie m etp plnowni interwencji n poszczególne lt (w rmch Plnów dziłni) orz plnowni poszczególnych inwestycji relizujących ten sm cel. Kluczowe znczenie dl zpewnieni komplementrności m prtnersk współprc różnych podmiotów zngżownych w system wdrżni funduszy europejskich zrówno n poziomie krjowym, jk i regionlnym. Std też istotne znczenie instytucjonlnych mechnizmów zpewnini komplementrności tkich jk Komitet Koordyncyjny NSRO (KK NSRO) i dziłjąc w jego rmch Grup robocz ds. koordyncji i komplementrności, Komitet Monitorujący PO KL i Podkomitety Monitorujące PO KL (z udziłem przedstwicieli IZ RPO), czy wreszcie gremi dedykowne komplementrności (tkie jk Zespół ds. koordyncji funduszy unijnych w województwie opolskim, czy Kolegium Dyrektorów ds. Polityki Strukturlnej w województwie pomorskim). Gremi te umożliwiją m.in., wyzncznie strtegicznych kierunków dl interwencji EFS i innych funduszy, wyminę informcji, wspólne plnownie dziłń. Jednocześnie istotne jest łączenie w rmch jednej instytucji odpowiedzilności z wdrżnie PO KL (Instytucje Pośredniczące) i RPO (Instytucje Zrządzjące). 104

105 2.6.1 Informcje n temt stosownych mechnizmów i nrzędzi służących zpewnieniu koordyncji i komplementrności wsprci orz ich oceny W rmch PO KL stosowne są mechnizmy i nrzędzi zpewnini komplementrności, o których mow w dokumencie Mechnizmy zpewnini komplementrności w rmch PO KL, w którym IZ PO KL sformułowł zleceni w zkresie tworzeni i wykorzystni mechnizmów zpewnieni komplementrności dziłń relizownych w PO KL z przedsięwzięcimi współfinnsownymi ze źródeł finnsowych innych niż EFS. W rmch PO KL funkcjonują tkże mechnizmy, o których mow w oprcownych przez Grupę roboczą ds. koordyncji i komplementrności i ztwierdzonych przez KK NSRO Rekomendcjch horyzontlnych dl instytucji zngżownych we wdrżnie PO/RPO w rmch NSRO w zkresie koordyncji i komplementrności podejmownych dziłń. Nleży przy tym zuwżyć, że mechnizmy, o których mow w Rekomendcjch horyzontlnych są częściowo tożsme z rozwiąznimi n rzecz komplementrności, zproponownymi w oprcownych przez IZ PO KL Mechnizmch zpewnini komplementrności w rmch PO KL. W PO KL wykorzystywne są nstępujące mechnizmy zpewnieni komplementrności: relizcj projektów systemowych dl zpewnieni komplementrności dziłń podejmownych w rmch różnych progrmów opercyjnych, w odniesieniu do konkretnej dziedziny, n dnym terenie, w odniesieniu do procesu, np. społeczno-gospodrczego; funkcjonownie w regionie jednej instytucji koordyntor (np. smorząd województw) odpowiedzilnego z koordyncję projektów/ dziłń relizownych lub przewidzinych do relizcji w dnym regionie w rmch progrmów krjowych i regionlnych. Tkie rozwiązni przyjęto n przykłd w województwie opolskim (w jednym deprtmencie Urzędu Mrszłkowskiego skoncentrowne zostło zrządznie wdrżniem trzech Progrmów: Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki, Regionlnego Progrmu Opercyjnego Województw Opolskiego orz Progrmu Opercyjnego Współprcy Trnsgrnicznej Republik Czesk Rzeczpospolit Polsk) czy młopolskim (w jednym deprtmencie Urzędu Mrszłkowskiego Województw Młopolskiego usytuown jest Instytucj Pośrednicząc PO KL i Instytucj Zrządzjąc Młopolskim Regionlnym Progrmem Opercyjnym); przepływ informcji pomiędzy poszczególnymi instytucjmi powinien mieć miejsce podczs spotkń innych grup roboczych (głównie n poziomie regionlnym i międzyregionlnym). W większości województw głównym forum wyminy informcji między instytucjmi są Podkomitety Monitorujące PO KL orz Komitety Monitorujące RPO. W części województw zdecydowno się n powołnie odrębnych grup lub gremiów, których celem jest m.in. wyprcownie odpowiednich mechnizmów i nrzędzi pozwljących zpewnić komplementrność podejmownych dziłń. Cele i zdni powyższych cił koncentrują się n koordyncji dziłń w poszczególnych regionch n rzecz efektywnego wykorzystni środków finnsowych w rmch progrmów finnsownych ze środków wspólnotowych orz identyfikcji, ukierunkowni i wsprci włściwego przygotowni kluczowych przedsięwzięć rozwojowych w dnych regionch możliwych do sfinnsowni w rmch progrmów finnsownych ze środków wspólnotowych. Przykłdem może być województwo łódzkie, w którym powołno Forum Komplementrności, rekrutujące się z przedstwicieli deprtmentów Urzędu Mrszłkowskiego orz pozostłych instytucji zjmujących się obsługą poszczególnych progrmów (POKL, RPO, PROW) w regionie. Głównym zdniem Forum jest wyprcowywnie mechnizmów komplementrności w celu uzyskni synergii interwencji poszczególnych progrmów wdrżnych w województwie orz monitorownie komplementrności wdrżni dziłń poszczególnych progrmów opercyjnych, Wspólnej Polityki Rolnej orz Wspólnej Polityki Rybckiej; wykorzystnie kryteriów wyboru projektów do zpewnieni komplementrności wsprci (kryteri umożliwiją premiownie projektów komplementrnych). W rmch PO KL komplementrność jest często wymogiem stwinym wnioskodwcom poprzez kryteri szczegółowe. Zzwyczj stosowne są kryteri strtegiczne, związne z przyznniem dodtkowej premii punktowej. Kryteri dostępu związne z komplementrnością stosowne są spordycznie. Kryteri komplementrności są powszechnie stosowne we wszystkich Priorytetch komponentu regionlnego PO KL; przeprowdznie nliz, np. w oprciu o bdni ewlucyjne, w celu zpewnieni efektywnego stosowni mechnizmów służących do zpewnieni komplementrności 105

106 wsprci, tkże n potrzeby sporządzni sprwozdń rocznych z przebiegu relizcji progrmu. W 2012 r. IZ PO KL, n prośbę Sekretritu Grupy roboczej ds. koordyncji i komplementrności przeprowdziło nlizę mjącą n celu zidentyfikownie njczęściej stosownych w rmch PO KL mechnizmów komplementrności i ich skuteczności. Podstwą przeprowdzonej przez IZ PO KL nlizy były nkiety ndesłne przez Instytucje Pośredniczących dl komponentu regionlnego PO KL. Informcje dot. wyników nkiety zostły przedstwione w Sprwozdniu z relizcji PO KL w 2012 r Przykłdy projektów/dziłń komplementrnych Obszr rynku prcy Komplementrność międzyfunduszow/międzyprogrmow (PO KL inny PO/RPO) W rmch Dziłni 6.2 Wsprcie orz promocj przedsiębiorczości i smoztrudnieni w rmch PO KL w województwie kujwsko-pomorskim zgodnie z zsdą komplementrności relizowny jest przez Kujwsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy Sp. z o.o. projekt pn. Pożyczki dl przedsiębiorczych. Relizcj tego projektu przyczyni się do wzmcnini efektów wdrżni mechnizmów inżynierii finnsowej w rmch schemtu Fundusze pożyczkowe i poręczeniowe - Dziłnie 5.1 Rozwój instytucji otoczeni biznesu Regionlnego Progrmu Opercyjnego Województw Kujwsko-Pomorskiego. Dziłnie to m n celu zpewnienie wysokiej jkości zróżnicownych usług ułtwijących prowdzenie i rozwijnie dziłlności gospodrczej poprzez poprwę dostępności do kompleksowego, elstycznego i skutecznego systemu instrumentów inżynierii finnsowej. Relizcj projektu umożliwi zwiększenie efektywności procesu dystrybucji środków pomocowych, zwiększ ich bsorpcję i dostępność dl osób plnujących rozpoczęcie dziłlności gospodrczej. Prktyczne rozwiązni, które zdły egzmin w schemcie Fundusze pożyczkowe i poręczeniowe Dziłni 5.1 RPO zostną wykorzystne przez beneficjent przy relizcji projektu z PO KL. W Plnie Dziłni n 2012 r. dl komponentu regionlnego PO KL w województwie wrmińskomzurskim określono kryterium strtegiczne dotyczące premiowni projektów komplementrnych w nstępującym brzmieniu: Projekt jest komplementrny z inwestycjmi relizownymi bądź plnownymi do relizcji n terenie województw wrmińsko mzurskiego finnsownymi ze środków Unii Europejskiej innych niż EFS. W 2013 r. dw projekty Wodnego Ochotniczego Pogotowi Rtunkowego Województw Wrmińsko-Mzurskiego wpisły się w to kryterium, tj. Bądź n fli zostń rtownikiem edycj 4 i Bądź n fli zostń rtownikiem edycj 5. Komplementrność zchodzi między ww. projektmi projektmi relizownymi w rmch Poddziłni Infrstruktur sportowo-rekrecyjn RPO Województw Wrmińsko-Mzurskiego, np. Budow Wodnego Centrum Rekrecyjno-Sportowego, Termy Wrmińskie, Budow kompleksu rekrecyjno-rehbilitcyjnego ZDROWE BRANIEWO - budow krytej pływlni w Brniewie. W projektch PO KL ksztłcon jest kdr dl obiektów, które powstły lub powstją ze środków Poddziłni RPO. Komplementrność wewnątrzprogrmow Zkończony w roku 2013 projekt beneficjent Gmin Wrocłw /Centrum Integrcji Społecznej pn. Prc bez brier, w Poddziłniu Wsprcie osób pozostjących bez ztrudnieni n regionlnym rynku prcy był komplementrny z projektmi relizownymi w rmch Priorytetu VII Promocj integrcji społecznej PO KL. Projekt mił n celu zwiększenie szns wejści n rynek prcy 120 pozostjącym bez ztrudnieni niepełnosprwnym mieszkńcom Wrocłwi poprzez ktywizcję zwodową i społeczną, w tym umożliwienie wzięci udziłu w stżch i prktykch zwodowych. W projekcie złożono, że co njmniej 60% uczestników było uprzednio uczestnikmi projektów relizownych w rmch Priorytetu VII PO KL. W wyniku udziłu w projekcie, z grupy 112 uczestników projektu 36 osób podjęło ztrudnienie n min. 6 miesięcy n podstwie umowy o prcę w wymirze co njmniej ½ ettu. Objęcie wsprciem osób, które były wcześniej ktywizowne w rmch Priorytetu VII wrz z kontynucją i rozszerzeniem wsprci o formy wsprci dostępne w Priorytecie VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich zpewniło komplementrność pomiędzy dziłnimi ktywizcji zwodowej w rmch PO KL. W rmch projektu pn. Powrót do ztrudnieni, relizownego przez Wojewódzki Urząd Prcy w Opolu w rmch Poddziłni Wsprcie osób pozostjących bez ztrudnieni n regionlnym rynku prcy, ok. 450 osób uzysk kwlifikcje opiekun dziennego, 50 ukończy szkoleni umożliwijące podjęcie prcy w żłobku. Projekt jest komplementrny z przedsięwzięcimi 106

107 relizownymi w Dziłniu 1.5 Wspiernie rozwiązń n rzecz godzeni życi zwodowego i rodzinnego PO KL, z uwgi n możliwość ztrudnieni wykwlifikownej w projekcie z Poddziłni kdry w żłobkch i klubch dziecięcych, które uzyskły dofinnsownie w Dziłniu 1.5 PO KL. Niniejszy projekt jest tkże komplementrny z dziłnimi ukierunkownymi n ktywizcję osób pozostjących bez ztrudnieni, w szczególności kobiet nie podejmujących prcy ze względu n opiekę nd dzieckiem, gdyż dzięki zpewnieniu tej opieki, niektywni zwodowo rodzice będą mieli możliwość podjęci ztrudnieni. N terenie województw młopolskiego dzięki wsprciu z PO KL dziłją dw z czterech funkcjonujących w regionie obserwtoriów rozwoju regionlnego tj. Młopolskie Obserwtorium Rynku Prcy i Edukcji ze środków Poddziłni Wsprcie powitowych i wojewódzkich urzędów prcy w relizcji zdń n rzecz ktywizcji zwodowej osób bezrobotnych w regionie orz Młopolskie Obserwtorium Polityki Społecznej ze środków Poddziłni Aktywizcj zwodow i społeczn osób zgrożonych wykluczeniem społecznym. Celem projektów relizownych w rmch ww. obserwtoriów jest orgnizcj i zrządznie systemem bdń i ocen polityk publicznych. W dłuższej perspektywie czsowej obserwtori zostną włączone w strtegiczny system zrządzni regionem. Młopolskie obserwtori pełnią rolę ośrodk nliz regionlnych w formie czterech ściśle ze sobą współprcujących projektów bdwczych. Obszr integrcji społecznej Komplementrność międzyfunduszow/międzyprogrmow (PO KL inny PO/RPO) W rozpoczętym w 2013 r. w rmch Poddziłni Aktywizcj zwodow i społeczn osób zgrożonych wykluczeniem społecznym projekcie Drog do prcy wsprcie, ktywizcj zwodow i społeczn osób zgrożonych wykluczeniem społecznym osoby niepełnosprwne w stopniu umirkownym i zncznym zostną przygotowne do prcy w Międzygminnym Zkłdzie Aktywności Zwodowej (ZAZ), który zostł wybudowny w rmch projektu Budow i wyposżenie Międzygminnego Zkłdu Aktywności Zwodowej ze środków Regionlnego Progrmu Opercyjnego Województw Zchodniopomorskiego. Część uczestników projektu PO KL po jego zkończeniu zostnie ztrudnionych w nowo powstłym ZAZ. Pozostłym osobom uczestnictwo w projekcie, relizownym w nowoczesnym ośrodku znjdującym się blisko ich miejsc zmieszkni, ułtwi dostęp do szkoleń zwodowych, co może ułtwić im podjęcie ztrudnieni. Komplementrnością podmiotową chrkteryzuje się projekt Regionlnego Ośrodk Pomocy Społecznej w Rzeszowie pn. Szkoleni i specjlistyczne dordztwo dl kdr instytucji pomocy społecznej dziłjących n terenie województw podkrpckiego powiązne z potrzebmi orz ze specyfiką relizownych zdń relizowny w rmch Poddziłni Podnoszenie kwlifikcji kdr pomocy i integrcji społecznej. M on n celu wsprcie merytoryczne prcowników instytucji pomocy społecznej z terenu województw podkrpckiego odpowiedzilnych z relizcję ustwowych zdń z zkresu pomocy społecznej. Projekt przewiduje kompleksowe wsprcie prcowników ww. jednostek obejmujące szkoleni, dordztwo, seminri, studi podyplomowe, bdni i nlizy itp. Podjęte w nim dziłni są spójne z projektmi relizownymi w rmch Szwjcrsko-Polskiego Progrmu Współprcy, w których orgnizowne są szkoleni dl prcowników mjących bezpośredni kontkt z mieszkńcmi domów pomocy, relizującymi projekty w rmch Progrmu Współprcy. Skumulownie dziłń zpewnijących wysoki poziom przygotowni kdry prcującej w jednostkch pomocy społecznej przyczyni się do lepszego zspokjni interesów grup objętych wsprciem tych instytucji. Komplementrność wewnątrzprogrmow W rmch Poddziłni Wsprcie ekonomii społecznej relizowny był projekt Fundcji Instytut Sprw Obywtelskich (FISO) pn. Centrum Wspierni Przedsiębiorczości Społecznej. Efektem relizcji projektu było powstnie Ośrodk Wspierni Ekonomii Społecznej KLUCZ, którego promocję orz wsprcie poprzez szkoleni kdry i fundrising, przeprowdzono w rmch kolejnego projektu tego beneficjent pn. Witrk klster spółdzielni socjlnych, również współfinnsownego z Poddziłni PO KL. W rmch tego smego Poddziłni FISO relizuje też projekt pt. PWP OWES INSPRO rozwiązni pondnrodowe. Jego celem jest wzmocnienie kompetencji OWES poprzez poszukiwnie, dptcję i testownie instrumentów finnsowni jego dziłlności w oprciu o doświdczeni niemieckiego prtner projektu. Projekty są ze sobą komplementrne z tego względu, że podnoszenie kompetencji kdry prowdzi do wzrostu jkości usług świdczonych przez OWES w celu rozwoju i populryzcji ekonomii społecznej. Zś korzystnie ze wzorców wyprcownych przez prtner zgrnicznego m n celu uniezleżnienie OWES od funkcjonowni jedynie w oprciu o środki uzyskne w rmch EFS. 107

108 W projekcie pn. Byczyński Inkubtor Gospodrki Społecznej OWES dl subregionu północnego relizownym przez Gminę Byczyn w rmch Poddziłni Wsprcie ekonomii społecznej wsprcie ukierunkowno n osoby zgrożone wykluczeniem społecznym i n podmioty ekonomii społecznej. Pondto w rmch projektu powstnie Ośrodek Wsprci Ekonomii Społecznej (OWES) obejmujący obszr subregionu północnego w województwie opolskim. W projekcie wykorzystywny jest sprzęt orz meble zkupione ze środków projektów zrelizownych w ltch orz w ltch w Poddziłniu PO KL pn. Byczyński Inkubtor Gospodrki Społecznej. Dodtkowo Gmin Byczyn relizowł projekt w rmch Poddziłni Wyrównywnie szns edukcyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukcji orz zmniejsznie różnic w jkości usług edukcyjnych PO KL pn. Nowe sznse edukcj w szkołch podstwowych Gminy Byczyn. Jednocześnie relizowne są również projekty systemowe przez Gminę Byczyn/Ośrodek Pomocy Społecznej w Byczynie pn. Rzem ku przyszłości, tkże projekt Spółdzielni Socjlnej Usługowo-Hndlowo-Produkcyjnej w Byczynie pn. Twoj życie nsz wspóln sprw, w rmch Poddziłni Aktywizcj zwodow i społeczn osób zgrożonych wykluczeniem społecznym PO KL. Efekt synergii osiągny w wyniku relizcji ww. projektów poleg n przedsięwzięciu kompleksowych dziłń zwiększjących potencjł gospodrczy i poprwę sytucji spółecznej Gminy Byczyn poprzez zmniejszenie odsetk rodzin i osób zgrożonych wykluczeniem społecznym, wzmocnienie sektor ekonomii społecznej, dostrczenie wykwlifikownych prcowników n loklny rynek prcy orz polepszenie wrunków prcy i nuki (m.in. przez doposżenie bzy dydktycznej szkół). Skumulownym efektem relizcji projektów będzie kompleksow ktywizcj społeczno-zwodow mieszkńców Gminy Byczyn orz loklne ożywienie gospodrcze, co nie mogłoby zostć osiągnięte przy podejmowniu tylko frgmentrycznych dziłń. W województwie zchodniopomorskim zidentyfikowno projekty komplementrne relizowne w rmch Priorytetu VII PO KL przez Powitowe Centrum Pomocy Rodzinie w Szczecinku. W rmch Poddziłni Rozwój i upowszechninie ktywnej integrcji przez powitowe centr pomocy rodzinie relizowny był projekt systemowy pn. Rozwój i upowszechninie ktywnej integrcji społecznej w powiecie szczecineckim. Celem głównym projektu było zwiększenie integrcji ze społeczeństwem orz podniesienie jkości życi osób n terenie powitu szczecineckiego pozwljące im uniknąć wykluczeni społecznego poprzez m.in.: nbycie nowych umiejętności zwodowych, umiejętności i kompetencji społecznych, podniesienie kompetencji życiowych i umiejętności społeczno-zwodowych, poprwę smooceny i wiry we włsne możliwości orz nbycie wiedzy n temt funkcjonowni rynku prcy. Wśród beneficjentów projektu znlzły się osoby w wieku produkcyjnym korzystjące ze świdczeń pomocy społecznej, bezrobotne, niektywne zwodowo lub ztrudnione, w tym m.in. osoby niepełnosprwne. Ntomist projekt konkursowy pn. Aktywizcj osób niepełnosprwnych n terenie powitu szczecineckiego, relizowny jest w rmch Poddziłni 7.4 Niepełnosprwni n rynku prcy. Sześćdziesiąt osób niepełnosprwnych m w jego rmch nbyć umiejętności społeczno-zwodowe w zkresie ktywnego poszukiwni ztrudnieni i powrotu n rynek prcy. Rezulttmi projektu mją być: nbycie nowych kwlifikcji zwodowych poprzez udził w kursie lub szkoleniu zwodowym; nbycie umiejętności społecznych w zkresie odpowiedniej prezentcji przed przyszłym prcodwcą; podjęcie stżu przez uczestników projektu; podjęcie ztrudnieni przez część uczestników n okres minimum 3 miesięcy. Opisne wyżej projekty nwzjem się uzupełniją. Udził w projekcie systemowym umożliwił jego uczestnikom wyjście z zmkniętego trybu życi, tkże umożliwił zdobycie nowych kompetencji i wiedzy. Poprw jkości życi orz stnu zdrowotnego spowodowł wzrost poczuci bezpieczeństw beneficjentów i wiry we włsne możliwości. Nowo nbyte umiejętności sprwiły, że część uczestników projektu systemowego zmierz kontynuowć podjęte dziłni m.in. poprzez udził w projekcie konkursowym, zpewnijącym podjęcie stżu czy ztrudnieni. 14 uczestników projektu systemowego zkwlifikowło się do udziłu w projekcie konkursowym zpewnijącym im dlszy rozwój i relizcję przedsięwzięć rozpoczętych w projekcie systemowym. Dziłni, którymi zostli objęci uczestnicy w rmch projektu Rozwój i upowszechninie ktywnej integrcji społecznej w powiecie szczecineckim przyczyniły się do ich ktywizcji społecznej, ntomist wsprcie, jkim zostną objęci w projekcie Aktywizcj osób niepełnosprwnych n terenie powitu szczecineckiego wpłynie n ich ktywizcję zwodową i zwiększy sznse n ztrudnienie. Obszr dptcyjności prcowników i przedsiębiorstw Komplementrność międzyfunduszow/międzyprogrmow (PO KL inny PO/RPO) Projekt Centrum Rozwoju Społeczno-Ekonomicznego pn. W drodze po nowe kwlifikcje relizowny w rmch Poddziłni Wspiernie rozwoju kwlifikcji zwodowych i dordztwo dl przedsiębiorstw skierowny jest do osób prcujących będących prcownikmi 108

109 mikroprzedsiębiorstw, prowdzących dziłlność w brnży budowlnej. W tym projekcie weźmie udził 5 firm, które uzyskły wsprcie w rmch Dziłni 1.1 Dotcje dl nowopowstłych mikroprzedsiębiorstw i Dziłni 1.2 Dotcje inwestycyjne dl mikroprzedsiębiorstw Regionlnego Progrmu Opercyjnego Województw Lubelskiego n zkup nowoczesnego sprzętu, w tym koprek, smochodów ciężrowych orz mszyn i urządzeń do świdczeni usług remontowo-budowlnych. Uczestnicy ww. projektu zdobędą uprwnieni do obsługi mszyn budowlnych, co będzie miło wpływ n poprwę jkości i terminowości świdczonych przez wsprte firmy usług. Projekt szkoleniowy pn. Kuźni mendżerów PLUM relizowny w rmch Poddziłni Wspiernie rozwoju kwlifikcji zwodowych i dordztwo dl przedsiębiorstw PO KL jest komplementrny podmiotowo z projektmi relizownymi w rmch Regionlnego Progrmu Opercyjnego Województw Podlskiego pn. Poprw konkurencyjności orz wzrost potencjłu produkcyjnego i technologicznego firmy PLUM i Uruchomienie w firmie PLUM produkcji innowcyjnych regultorów dptcyjnych systemu różnicowni ciśnień do ochrony dróg ewkucyjnych n wypdek pożru. Dzięki projektom inwestycyjnym nstąpił wzrost potencjłu produkcyjnego firmy, w wyniku relizcji projektu szkoleniowego wzrośnie potencjł kdrowy przedsiębiorstw. Wspólnie projekty przyczynią się do poprwy konkurencyjności firmy n rynku ogólnopolskim i międzynrodowym. Projekt pn. Nowoczesność i doświdczenie. Akdemi rozwoju kompetencji prcowników HS Wrocłw Sp. z o. o. relizowny był w rmch Poddziłni przez firmę Dobre Kdry. Grupę docelową projektu stnowił firm HS Wrocłw (będąc równocześnie prtnerem projektu) orz jej prcownicy. Firm t specjlizuje się w sferze bdwczo-rozwojowej brnży lotniczej. Projekt był komplementrny z inwestycjmi przedsięwziętymi w projekcie finnsownym z Dziłni Wsprcie n prce bdwcze i rozwojowe orz wdrożenie wyników tych prc Progrmu Opercyjnego Innowcyjn Gospodrk, pn. Bdni i rozwój w zkresie zworów mechnicznych i elektromechnicznych. Ze środków EFS sfinnsowno szkoleni prcowników dotyczące obsługi sprzętu zkupionego ze środków EFRR. Ankiet ewlucyjn wykzł, że prcownicy firmy brdzo wysoko ocenili przydtność szkoleń w prcy n swoim stnowisku. Komplementrność wewnątrzprogrmow Kolejnym przykłdem ilustrującym zsdę komplementrności są relizowne w rmch Poddziłni Prtnerstwo dl zwiększni dptcyjności projekty: Promocj stndrdów społecznej odpowiedzilności w przedsiębiorstwie orz Promocj zngżowni przedsiębiorstw w budowę kpitłu społecznego w Polsce poprzez wykorzystnie nrzędzi CSR, których beneficjentem jest Konfedercj Lewitn. Projekty te uzupełniją się poprzez dostrcznie wiedzy przedsiębiorstwom z zkresu strtegii biznesowej oprtej o społeczną odpowiedzilność biznesu (CSR). W projekcie Promocj stndrdów społecznej odpowiedzilności w przedsiębiorstwie przekzno i usystemtyzowno wiedzę z zkresu CSR, w tym dotyczącą wyznczni celów w tworzeniu strtegii biznesowej CSR, co umożliwiło przedsiębiorcom uzysknie informcji niezbędnej do zktulizowni strtegii biznesowej. W projekcie pn. Promocj zngżowni przedsiębiorstw w budowę kpitłu społecznego w Polsce poprzez wykorzystnie nrzędzi CSR wyprcowno informtyczne nrzędzie do mpowni interesriuszy. M ono chrkter mcierzy umożliwijącej przedsiębiorcom określenie grup interesriuszy, tkże pozwl przypisć priorytety do njbrdziej istotnych dl dnego przedsiębiorstw grup interesriuszy. Pondto zuwżln jest komplementrność między rezulttmi omwinych projektów orz rezulttem wyprcownym w projekcie pn. Diversity Index w rmch Poddziłni PO KL. Model Diversity Index (DI) jest to udostępnione przedsiębiorcom nrzędzie mjące n celu zmodernizownie technik zrządzni. DI służyć m przedsiębiorcom przy wprowdzniu zrządzni różnorodnością, komunikcji z prcownikmi. Wszystkie trzy projekty służą zwiększeniu wiedzy przedsiębiorców z zkresu zrządzni przedsiębiorstwem z uwzględnieniem spektu społecznego. Wykorzystnie wyprcownych nrzędzi i upowszechnienie wiedzy zrówno z zkresu strtegii społecznej odpowiedzilności biznesu, jk też wykorzystni Model Diversity Index do zrządzni różnorodnością, usprwni stndrdy orgnizcyjne i sprwi, że zrządznie przedsiębiorstwmi stnie się brdziej efektywne. Efekt synergii zostnie uzyskny poprzez uzupełninie się dziłń podejmownych w projektch n rzecz społecznej odpowiedzilności biznesu. Przedsiębiorstw uczestniczące w projektch uzyskły wiedzę n temt CSR, szczególnie wżną jeśli chodzi o budownie strtegii biznesowej, nstępnie otrzymły gotowe nrzędzi pomocne do plnowni odpowiednich dziłń CSR i zznczeni ich wgi w strtegii biznesowej. 109

110 Obszr szkolnictw wyższego orz B+R Komplementrność międzyfunduszow/międzyprogrmow (PO KL inny PO/RPO) W obszrze bdń i rozwoju przykłdem komplementrności jest projekt z Poddziłni Wsprcie dl współprcy sfery nuki i przedsiębiorstw PO KL pn. Nuk-Biznes-Koopercj, którego beneficjentem jest Instytut Rozwoju Przedsiębiorczości i Inicjtyw Społecznych. Projekt ten jest komplementrny z projektem Stowrzyszeni Rozwoju Społeczno-Gospodrczego Wiedz - pn. Rozwój Mzowieckiego Klstr ICT poprzez wdrożenie innowcyjnej pltformy współprcy online zrelizownym ze środków RPO Województw Mzowieckiego. W wyniku relizcji projektu Nuk- Biznes-Koopercj przedsiębiorcy dziłjący w rmch Mzowieckiego Klstr ICT, tkże inne podmioty korzystjące z pltformy współprcy online uzyskją możliwość stworzeni nowych zespołów roboczych, w których prcowć będą wysokiej klsy nukowcy orz możliwość dlszego rozwoju innowcyjnych produktów i usług powstłych w wyniku relizcji projektu. W tej sytucji pojwi się szns n wspólne oprcownie nowych innowcyjnych projektów rozwojowych. Dzięki współistnieniu tych dwóch projektów Mzowiecki Klster ICT m sznsę zyskć nowych członków w postci przedsiębiorstw korzystjących ze wsprci w rmch projektu Nuk-Biznes-Koopercj. W województwie dolnośląskim relizowny jest w rmch Dziłni 8.2 Trnsfer wiedzy projekt pn. Innowcyjny przedsiębiorc - od nuki do biznesu, którego beneficjentem jest Agencj Rozwoju Innowcji S.A. Jest on komplementrny z Dziłniem 3.1 Inicjownie dziłlności innowcyjnej PO IG. Projekt zkłd wsprcie uruchmini przedsięwzięć innowcyjnych. Innowcyjny model współprcy nuki i biznesu w brnży IT będzie instrumentem do nwiązni kontktu między osobmi zmierzjącymi otworzyć firmę spin off/spin out m.in. z beneficjentmi Dziłni 3.1 PO IG. Dodtkowo zostnie oprcowny i rekomendowny model współprcy dl brnży IT dl ww. grup nowopowstłych przedsiębiorców. Projekt Wzmocnienie potencjłu dydktycznego Wrszwskiego Uniwersytetu Medycznego poprzez relizcję dydktyki w zkresie pielęgnirstw trnsplntcyjnego osób strszych relizowny w Dziłniu 4.3 Wzmocnienie potencjłu dydktycznego uczelni w obszrch kluczowych w kontekście celów Strtegii Europ 2020 jest komplementrny z projektem tego smego beneficjent Rozbudow i modernizcj infrstruktury sieciowej, serwerowej i plikcyjnej WUM relizownym w rmch RPO Województw Mzowieckiego. Celem projektu finnsownego z EFS jest rozwój oferty WUM w obszrze ksztłceni przez cłe życie personelu medycznego (kdry dydktycznej i pielęgnirek) z cłej Polski poprzez oprcownie kursów z zkresu pielęgnirstw trnsplntcyjnego osób strszych, orgnizcję szkoleń i stży (krjowych i zgrnicznych) dl kdry dydktycznej orz doktorntów, przygotownie pltformy e-lerningowej, orgnizcję pneli z udziłem czołowych polskich ekspertów w zkresie pielęgnirstw trnsplntcyjnego osób strszych. W rmch projektu finnsownego z RPO Województw Mzowieckiego zplnowne jest wdrożenie innowcyjnych rozwiązń i zwiększenie wykorzystni ICT w nuce. Uruchomienie pltformy e-lerningowej o której mow w projekcie PO KL, będzie możliwe m.in. dzięki rozbudowie infrstruktury informtycznej uczelni dokonnej ze środków EFRR. W rmch Dziłni 4.2. Rozwój kwlifikcji kdr systemu B+R i wzrost świdomości roli nuki w rozwoju gospodrczym relizowny jest projekt pn. SKILLS, który jest komplementrny z projektmi tego smego beneficjent relizownymi ze środków Dziłni 1.2 Wzmocnienie potencjłu kdrowego nuki PO Innowcyjn Gospodrk. W projekcie SKILLS ncisk położono n zwiększenie umiejętności prcowników sektor B+R orz doktorntów w zkresie zrządzni bdnimi nukowymi, wsprcie postw przedsiębiorczych, umiejętności dotyczące zrządzni i upowszechnini nuki. Zś w projekcie finnsownym z PO IG wsprcie dotyczy prc bdwczych i rozbudowy infrstruktury B+R. Dodtkowo, część uczestników projektu PO KL to lureci i stypendyści progrmów beneficjent finnsownych z Dziłni 1.2 PO IG. Nrodowe Centrum Bdń i Rozwoju (NCBR), które jest Instytucją Pośredniczącą m.in. dl Dziłni 2.1 Rozwój ośrodków o wysokim potencjle bdwczym i 2.2 Wsprcie tworzeni wspólnej infrstruktury bdwczej jednostek nukowych Progrmu Opercyjnego Innowcyjn Gospodrk zidentyfikowło lukę kompetencyjną beneficjentów ww. dziłń w zkresie zrządzni infrstrukturą bdwczą zkupioną w ich rmch, co wpływ n problemy z wdrżniem projektów. Od 2013 r. relizowny jest w osi IV Szkolnictwo wyższe i nuk PO KL projekt pn. Wsprcie zrządzni infrstrukturą bdwczą beneficjentów Dziłń 2.1 orz 2.2 PO IG skierowny do prcowników z wybrnych polskich innowcyjnych uczelni orz instytutów prowdzących bdni nukowe (nukowców, kierowników lbortoriów, osób odpowiedzilnych z budownie strtegii rozwoju nukowego orz osób wspierjących projekty bdwcze w zkresie finnsów, prw i zrządzni), 110

111 który w trkcie stży, szkoleń i dordztw wyposży kdrę ww. instytucji w niezbędne kwlifikcje związne z zrządzniem infrstrukturą bdwczą. Obszr edukcji Komplementrność międzyfunduszow/międzyprogrmow (PO KL inny PO/RPO) Zjęci relizowne w rmch projektu pn. Rozwój kompetencji - drogą do Przyszłości. Relizcj kursów Microsoft i Cisco orz zjęć dydktyczno-wyrównwczych, finnsownego ze środków Dziłni 9.2 Podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego PO KL, przeznczone dl uczniów wybrnych szkół pondgimnzjlnych, odbywły się z wykorzystniem sprzętu zkupionego w rmch projektu pn. Wyposżenie szkół i plcówek oświtowych prowdzonych przez Powit Opoczyński w pomoce dydktyczne przeznczone do nowoczesnych metod nuczni sfinnsownego z RPO Województw Łódzkiego. Podobn sytucj m miejsce w odniesieniu do projektu suwlskiego zespołu szkół pn. Młodzi zwodowcy progrm rozwojowy Technikum nr 2 w Suwłkch, relizownego w rmch Dziłni 9.2 Podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego PO KL. W projekcie wykorzystywne są pomieszczeni do prktycznej nuki zwodu, które powstły dzięki relizcji projektu pn. Od nuki do sukcesu dptcj pomieszczeń do prktycznej nuki zwodu w Zespole Szkół nr 6 im. Krol Brzostowskiego w Suwłkch, finnsownego z RPO Województw Podlskiego. Silne powiązni z projektmi finnsownymi z EFRR wykzuje projekt pn. Większe kompetencje szersze perspektywy, relizowny również w rmch Dziłni 9.2 Podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego PO KL. Projekt zkłd objęcie uczniów wsprciem w postci stży w rybnickich (i okolicznych) zkłdch prcy. Niektóre z nich dokonły modernizcji lub doposżeni w nowoczesne technologie. Dzięki temu uczniowie mogą szkolić się n sprzęcie njnowszej genercji, w nowoczesnej infrstrukturze, przy wykorzystniu nowego oprogrmowni. Przykłdowo Powit Rybnicki w prtnerstwie z Gminą i Mistem Czerwionk-Leszczyny, Gminą Gszowice orz Gminą Lyski relizowł projekt pn. e-administrcj w Powiecie Rybnickim, dzięki któremu doposżono urzędy w pltformę sprzętową, system, pomieszczeni pełniące funkcję serwerowni, tkże wydzieloną sieć LAN i sieć zsiljącą dl komputerów. Stżyści mją możliwość prcy n nowoczesnym sprzęcie, wykorzystującym njnowsze rozwiązni w zkresie elektronicznych usług publicznych. Ntomist dzięki projektowi pn. Rozbudow sortowni koksu wrz z urządzenimi koksowni Dębieńsko stżyści zpoznją się z nowoczesnymi technologimi obróbki węgl i produkcji węglopochodnych. Podobnie rzecz m się w przypdku powiązni między projektem PO KL projektem Wzrost konkurencyjności kompleksu gstronomiczno-hotelowego Timberlnd poprzez inwestycje w część resturcyjną, w którym powstł nowoczesn infrstruktur resturcyjn. W województwie świętokrzyskim dl zpewnieni komplementrności dziłń EFS z innymi funduszmi stosowne jest w konkursch Dziłni Zmniejsznie nierówności w stopniu upowszechnieni edukcji przedszkolnej kryterium strtegiczne w brzmieniu: projekt jest komplementrny z dziłnimi zrelizownymi bądź plnownymi do relizcji finnsownymi ze źródeł wspólnotowych innych niż Europejski Fundusz Społeczny. Przykłdem spełnini owego kryterium jest projekt Bjkowe smyki, w którym wykorzystno boisk sportowe wybudowne ze środków Progrmu Rozwoju Inwestycji Sportowych Ministerstw Sportu i Turystyki orz Progrmu Rozwoju Obszrów Wiejskich Podobnie w projekcie Przedszkole z mrzeń wykorzystywny jest obiekt powstły w projekcie Budow kompleksu sportowo-rekrecyjnego w Wodzisłwiu, finnsownym ze środków RPO województw świętokrzyskiego. Komplementrność wewnątrzprogrmow Komplementrność między projektmi PO KL występuje tkże między dwom projektmi systemowymi, których uczestnikmi są wychownkowie młopolskich ośrodków wychowwczych i ośrodk socjoterpii. Smodzielne życie progrm ktywizcji młodzieży z młopolskich ośrodków wychowwczych, relizowne w rmch Dziłni 7.2 Przeciwdziłnie wykluczeniu i wzmocnienie sektor ekonomii społecznej PO KL orz ICT Inspirujące Ciekwe Twórcze progrm relizcji zjęć pozlekcyjnych w młopolskich ośrodkch wychowwczych, z Poddziłni Wyrównywnie szns edukcyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukcji orz zmniejsznie różnic w jkości usług edukcyjnych PO KL to równolegle przedsięwzięci skierowne do tej smej grupy uczestników, których wsprcie nwzjem się uzupełni. W rmch projektu z Poddziłni w ośrodkch wdrżne są progrmy rozwojowe 111

112 zkłdjące orgnizcję dodtkowych zjęć dydktyczno-wyrównwczych orz pozlekcyjnych i pozszkolnych ukierunkownych n rozwój kompetencji kluczowych ze szczególnym nciskiem n ICT i języki obce. Ntomist w projekcie z Priorytetu VII zorgnizowno dodtkowe wsprcie w zkresie umiejętności społecznych i zwodowych, w tym: wyposżenie wychownków w poszukiwne umiejętności zwodowe; zplnowno też podniesienie kompetencji społecznych niezbędnych w poszukiwniu i utrzymniu ztrudnieni; skupiono się również n likwidcji zpóźnień edukcyjnych wynikjących np. z zburzeń rozwojowych. Resumując projekt edukcyjny pozwl n relizcję zjęć pozlekcyjnych i rozwijnie kompetencji kluczowych, zś projekt integrcyjny przygotowuje uczestników do życi w społeczeństwie i rozwij umiejętności przydtne n rynku prcy. Komplementrność z instrumentmi innymi niż fundusze strukturlne Gwrncje dl Młodzieży W odpowiedzi n trudności zidentyfikowne w kontekście sytucji osób młodych, n szczeblu europejskim podjęto szereg inicjtyw, które mją n celu przeciwdziłnie negtywnym trendom dotykjącym młodzież. N szczycie Rdy Europejskiej 7-8 lutego 2013 r. podjęto decyzję o relizcji Inicjtywy n rzecz ztrudnieni osób młodych (Youth Employment Inititive), któr będzie skierown do regionów, w których poziom bezroboci osób w wieku od 15 do 24 lt przekrcz 25%. Zproponown przez Komisję Inicjtyw stnowi nrzędzie finnsowe dl relizcji Gwrncji dl młodzieży, przedstwionej w rmch Pkietu n Rzecz Ztrudnieni Młodzieży. W rmch wspomninej propozycji postuluje się, by pństw członkowskie zgwrntowły wszystkim osobom w wieku od 15 do 24 lt, którzy nie mją ztrudnieni ni nie uczestniczą w ksztłceniu lub szkoleniu (tzw. młodzież NEET), dobrej jkości oferty ztrudnieni, dlszego ksztłceni, przyuczeni do zwodu lub stżu w ciągu czterech miesięcy od zkończeni ksztłceni formlnego lub utrty prcy. W rmch przeciwdziłni bezrobociu wśród osób młodych orz w celu zpewnieni osobom tym oferty dziłń ktywizcyjnych, które pozwolą n jk njbrdziej płynne przejście z sektor edukcji n rynek prcy Instytucj Zrządzjąc Progrmem Opercyjnym Kpitł Ludzki rekomendowł uwzględnienie w rmch Plnów dziłni komponentu regionlnego dl Priorytetu VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich, kryterium koncentrującego wsprcie n osobch młodych. Zgodnie z propozycją IZ PO KL połowę uczestników projektu powinny stnowić osoby młode i strsze, w tym 30% osoby z ktegorii NEET (które nie posidją ztrudnieni, ni nie uczestniczą w ksztłceniu i szkoleniu). Osoby z tej ktegorii musze otrzymć ofertę ktywizcji w ciągu czterech miesięcy od dni rejestrcji w urzędzie prcy, co pozwoli n wpisnie się w złożeni Gwrncji dl młodzieży. Zstosownie kryterium łącznego, tj. obejmującego osoby młode i strsze, dło możliwość n dostosownie wrunków spełnieni kryterium do specyfiki dnego rynku prcy. Krjowe progrmy n rzecz osób strszych Dziłni relizowne w rmch EFS skierowne do grupy osób strszych są komplementrne z dziłnimi przewidzinymi do relizcji w rmch rządowych progrmów, wdrżnych przez Ministerstwo Prcy i Polityki Społecznej: - Progrm Solidrność pokoleń, - Złożeni Długoflowej Polityki Seniorlnej, - Rządowy Progrm n rzecz Aktywności Społecznej Osób Strszych (n lt orz ). Nleży zznczyć, że w PO KL wsprcie n rzecz grup defworyzownych, w tym dl osób po 50 roku życi, relizowne jest w rmch podejści horyzontlnego, co ozncz, ze osoby te mogą zostć objęte wsprciem w rmch wszystkich priorytetów i dziłń PO KL. W rmch PO KL przewidzino szereg form wsprci dresownych do osób po 50 roku życi, które obejmują usługi o chrkterze ktywizcyjno-zwodowym, edukcyjnym orz społeczno-integrcyjnym. Podstwowym celem wsprci relizownego z EFS jest wspiernie zdolności do podjęci i utrzymni ztrudnieni przez osoby strsze, jk również pomoc w przezwyciężniu indywidulnych brier społecznych i psychofizycznych, tym smym włączenie społeczno-zwodowe osób strszych. Progrmy rządowe również zkłdją relizcję szeregu dziłń z obszrów tkich, jk m.in. edukcj, prtycypcj społeczn, usługi społeczne, kultur orgnizcji i środowisk prcy czy promocj ztrudnini osób strszych. 112

113 Celem przedsięwzięć podejmownych zrówno ze środków krjowych, jk i europejskich jest lepsze wykorzystnie zsobów ludzkich osób w wieku 50+ orz zchęcnie tych osób do wydłużni swojej ktywności zwodowej. Zkłd się wspiernie i zpewnienie możliwości ktywnego strzeni się w zdrowiu orz możliwości prowdzeni w dlszym ciągu smodzielnego, niezleżnego i stysfkcjonującego życi, nwet przy pewnych ogrniczenich funkcjonlnych. Europejski Fundusz Dostosowni do Globlizcji (EFG) W 2013 r. Polsk podejmowł dziłni związne z uzyskniem pomocy w rmch EFG dl prcowników zwolnionych w msowych zwolnienich dokonnych w województwch: śląskim (zwolnieni w Fit Auto Polnd S.A) orz kujwsko-pomorskim (zwolnieni w Zkłdch Chemicznych Zchem w Bydgoszczy). W wyniku dziłń podjętych w 2013 r. do Komisji Europejskiej zostły złożone dw wnioski o środki finnsowe EFG, w celu relizcji zindywidulizownych pkietów usług ktywizcyjnych dl zwolnionych prcowników. Podstwowym złożeniem korzystni ze środków EFG w Polsce jest jk njszybsze udzielenie wsprci prcownikom przedsiębiorstw, trcącym prcę w wyniku msowych zwolnień (zgodnie z kryterimi kwlifikowlności określonymi w rozporządzeniu 1927/2006 dotyczącym EFG). W przypdku projektów relizownych w Polsce w pierwszej kolejności n ten cel ngżowne są środki krjowe (w rmch źródeł publicznych z Funduszu Prcy), ubiegnie się o wkłd finnsowy EFG służy odzyskniu części (65%) poniesionych wydtków. Dziłni zplnowne w rmch EFG są komplementrne w stosunku do dziłń relizownych z EFS przede wszystkim ze względu n chrkter obu Funduszy. Do zwlninych osób przede wszystkim (jko instrument interwencyjny) kierowny jest pkiet zindywidulizownych usług, współfinnsownych z EFG, ntomist jko dziłni uzupełnijące w dłuższej perspektywie możliwe jest zstosownie (długoterminowych) dziłń dostępnych w rmch EFS. Uzupełninie się dziłń relizownych w rmch EFG orz EFS jest zpewnione również w sposób instytucjonlny. MIiR, oprcowując system wdrżni EFG w Polsce, przyjęło zlecne przez Komisję Europejską rozwiąznie polegjące n włączeniu w ten system instytucji uczestniczących w relizcji dziłń finnsownych z EFS. W związku z tym, we wdrżniu EFG n szczeblu regionlnym i loklnym biorą udził odpowiednio wojewódzkie (WUP) i powitowe urzędy prcy (PUP). Podmioty te relizują również zdni współfinnsowne z EFS orz ze środków krjowych (w rmch Funduszu Prcy), przeznczonych n prowdzenie polityki ztrudnieni. Skupienie dziłń relizownych z różnych źródeł finnsowni w rmch jednego podmiotu orz ewidencjonownie udzielnego wsprci umożliwi uzupełninie głównych form wsprci wykznych w zindywidulizownym pkiecie usług, dodtkowymi, możliwymi do sfinnsowni z innych źródeł (np. pośrednictw prcy, pomocy w poszukiwniu prcy w rmch Funduszu Prcy). Zidentyfikowne problemy w zpewnieniu komplementrności orz sposoby ich przezwyciężeni Do głównych brier utrudnijących zpewnienie komplementrności nleżą: problemy definicyjne brk jednej uniwerslnej definicji komplementrności, różny sposób rozumieni komplementrności przez poszczególne instytucje i pojedynczych prcowników; brk wiedzy n temt komplementrności po stronie instytucji (w początkowym okresie relizcji progrmu) orz po stronie beneficjentów/projektodwców; ogrniczeni w przepływie informcji pomiędzy instytucjmi zngżownymi we wdrżnie progrmów opercyjnych; niedostępn informcj nt. przedsięwzięć plnownych przez poszczególnych potencjlnych projektodwców (duż liczb potencjlnych projektodwców i konkursowy tryb wyboru powoduje, że nie jest możliwe wcześniejsze zpoznnie się z inicjtywmi plnownymi do sfinnsowni przez inne podmioty lub z innych progrmów, dltego trudniej jest zplnowć przedsięwzięci komplementrne z innymi projektmi); różne tempo i rożne hrmonogrmy relizcji poszczególnych progrmów opercyjnych. W 2010 r. IZ PO KL oprcowł dokument Mechnizmy zpewnieni komplementrności dziłń pomiędzy Europejskim Funduszem Społecznym Europejskim Funduszem Rozwoju Regionlnego, w którym zwrc uwgę n złożoność zjwisk komplementrności, podejmuje próbę zdefiniowni 113

114 komplementrności orz wskzuje mechnizmy zpewnini komplementrności. Dokument pełni więc funkcje edukcyjne, mjące poprwić wiedzę instytucji i prcowników nt. komplementrności i różnych jej rodzjów, odpowidjąc n problem niewystrczjącej wiedzy nt. komplementrności. Mechnizmy są jednocześnie przewodnikiem wskzującym Instytucjom Pośredniczącym PO KL jkie rozwiązni możn wykorzystć w rmch PO KL by m.in. usprwnić przepływ informcji czy zwiększyć prwdopodobieństwo wyboru do dofinnsowni projektów komplementrnych. Jednym z elementów ww. dokumentu jest zestw zleceń IZ PO KL dresownych do Instytucji Pośredniczących: zpewnienie komplementrności geogrficznej orz przedmiotowej poprzez odpowiednie kryteri wyboru projektów; stosownie kryteriów komplementrności bezpośredniej w celu zpewnieni synergii dziłń podejmownych w rmch różnych funduszy w tym smym obszrze; wykorzystywnie systemu instytucjonlnego do tworzeni otoczeni sprzyjjącemu komplementrności; tworzenie cił dordczych, czuwjących nd zpewnieniem koordyncji i komplementrności (skupijące osoby decyzyjne lub mjące wpływ n decydentów); udził w spotknich niezinstytucjonlizownych dotyczących komplementrności w poszczególnych obszrch; wykorzystywnie relizcji projektów systemowych dl zpewnieni komplementrności w rmch różnych progrmów opercyjnych; informownie beneficjentów o potrzebie zpewnieni komplementrności. IZ PO KL uczestniczył tkże w prcch nd oprcowniem Rekomendcji horyzontlnych dl instytucji zngżownych we wdrżnie i koordyncję PO/ RPO w rmch NSRO w zkresie koordyncji i komplementrności podejmownych dziłń. W rekomendcjch wskzuje się m.in. n nstępujące dziłni, które powinny podjąć IZ PO/RPO: wyprcownie definicji komplementrności; stworzenie sprwnego systemu komunikcji pomiędzy instytucjmi; instytucj koordyntor w kżdym regionie; przepływ informcji podczs spotkń grup roboczych; zpewnienie koordyncji pomiędzy regionmi; zpisy kryteriów uzgdnine między progrmmi tk, by możliwe było premiownie projektów możliwych do powiązni ze sobą; zchęcnie beneficjentów do tworzeni projektów, których cele są zgodne z celmi projektów z innych lub tego smego progrmu; upowszechninie modelowych przykłdów dziłń komplementrnych; ocen związku plnownych do relizcji projektów z innymi projektmi w celu zpewnieni ich zgodności czsowej, przestrzennej lub technologicznej; nlizy np. w oprciu o bdni ewlucyjne w przedmiotowym zkresie. N bieżąco w cłym okresie relizcji PO KL prowdzone są prce różnych grup roboczych z udziłem Instytucji Pośredniczących, podczs których prezentowne są informcje mjące zpewnić m.in. przepływ informcji między dziłnimi podejmownymi w rmch komponentu centrlnego i regionlnego PO KL np. grup ds. integrcji społecznej. Funkcjonują tkże różnego rodzju sieci, dzięki którym nstępuje usprwnienie przepływu informcji nt. dziłń komponentu centrlnego PO KL np. nt. stndrdów usług i instytucji, do podmiotów dziłjących n poziomie regionlnym (niejednokrotnie beneficjentów PO KL) np. spotkni sieciujące dl Centrów Integrcji Społecznej czy Ośrodków Wsprci Ekonomii Społecznej. W odniesieniu do prc nd zsdmi komplementrności w ltch , nleży podkreślić, że w rmch Grupy roboczej ds. komplementrności, któr dził przy KK NSRO, w 2013 r. toczyły się prce nd dokumentem Zsd komplementrności w rmch progrmów opercyjnych polityki 114

115 spójności wnioski n lt W dniu 5 listopd 2013 r., odbyło się XXII posiedzenie Grupy, podczs której przedstwiono ww. dokument, tkże zprezentowno nlizę spełnieni zsdy komplementrności w wybrnych projektch Regionlnych Progrmów Opercyjnych orz Krjowych PO. Nleży zuwżyć, że zpewnieniu komplementrności w okresie n poziomie regionlnym sprzyjć będzie dwufunduszowość progrmów opercyjnych. Połączenie instytucji zrządzjącej EFS i EFRR umożliwi zwiększenie komplementrności pomiędzy dziłnimi relizownymi w rmch tych dwóch funduszy, m.in. dzięki możliwości większej synchronizcji konkursów ogłsznych w rmch progrmów. Pondto, nowym nrzędziem będącym odpowiedzią n problemy z zpewnieniem komplementrności będą projekty zintegrowne, które stnowią co njmniej dw projekty powiązne ze sobą temtycznie w rmch wspólnego celu, jki m zostć osiągnięty dzięki ich relizcji i zgodnie z złożenimi projektownej ustwy o zsdch relizcji progrmów w zkresie polityki spójności finnsownych w perspektywie finnsowej , mją służyć zwiększeniu stopni koordyncji i koncentrcji wsprci orz wzmocnieni komplementrności i efektywności interwencji podejmownych przy współudzile środków EFS. Istotną rolę w zpewnieniu komplementrności i kompleksowości dziłń w mistch będą miły Zintegrowne Inwestycje Terytorilne. Przy pomocy tego instrumentu, prtnerstw jednostek smorządu terytorilnego (JST) mist i obszrów powiąznych z nimi funkcjonlnie (misto i smorządy znjdujące się w jego oddziływniu) w ltch mogą relizowć wspólne przedsięwzięci, łączące dziłni finnsowne z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionlnego i Europejskiego Funduszu Społecznego. Ideą ZIT jest współprc smorządów n rzecz mksymlnego wykorzystni wspólnych tutów i rozwiązywni problemów. Dltego dofinnsowne projekty nie będą mogły być oderwnymi od siebie, punktowymi inwestycjmi. Włdze niższego szczebl niż regionlny, znjąc dobrze loklne uwrunkowni, njlepiej przygotują projekty wzjemnie powiązne i komplementrne Koordyncj i komplementrność jko przedmiot bdń ewlucyjnych W 2013 r. relizowne były dw bdnie ewlucyjne z zkresu komplementrności wsprci PO KL: Kierunki i zsdy wspierni dziłń społecznych ukierunkownych n ktywizcję społeczną i gospodrczą zdegrdownych obszrów miejskich w subregionlnych i regionlnych ośrodkch rozwojowych województw pomorskiego w kontekście perspektywy finnsowej UE (dt zkończeni bdni grudzień 2013 r.) Głównym celem bdni było określenie pożądnego kierunku i zsd wspierni dziłń ukierunkownych n ktywizcję społeczną i gospodrczą zdegrdownych obszrów miejskich w subregionlnych i regionlnych ośrodkch rozwojowych województw pomorskiego z uwzględnieniem doświdczeń wynikjących z relizcji projektów w rmch komponentu regionlnego PO KL dl województw pomorskiego, powiąznych ze wsprciem relizownym n potrzeby RPO województw pomorskiego orz dostrczenie wiedzy n temt progrmowni rozwoju terytorilnego mist w rmch RPO województw pomorskiego n lt W rmch bdni sformułowno rekomendcje dotyczących mechnizmów komplementrnego wdrżni dziłń rewitlizcyjnych z EFS i EFRR w rmch RPO W województwie pomorskim w okresie progrmowni funduszy Unii Europejskiej obejmującym lt rewitlizcj był wspiern w rmch Poddziłni RPO województw pomorskiego (finnsownego z EFRR) orz dodtkowo w rmch Dziłni 6.2 Wsprcie orz promocj przedsiębiorczości i smoztrudnienini, Poddziłni Aktywizcj zwodow i społeczn osób zgrożonych wykluczeniem społecznym i Poddziłni Wyrównywnie szns edukcyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukcji orz zmniejsznie różnic w jkości usług edukcyjnych PO KL (finnsownego z EFS). We wdrżniu wymienionych Dziłń i Poddziłń kluczową rolę odgrywł Urząd Mrszłkowski Województw Pomorskiego, jko Instytucj Zrządzjąc RPO orz Instytucj Pośrednicząc komponentu regionlnego PO KL. Uzyskne w trkcie bdni wyniki i informcje orz nliz zebrnego mteriłu pozwoliły n przedstwienie pewnych rozwiązń i rekomendcji orz informcji nt. sposobu ich wdrożeni, które powinny przyczynić się do usprwnini relizcji zsdy komplementrności. Z perspektywy prowdzeni rewitlizcji kluczowe zncznie mją trzy elementy systemu wdrżni funduszy unijnych, który m obowiązywć w ltch : 115

116 zliczenie rewitlizcji do grupy przedsięwzięć służących relizcji celu Promownie włączeni społecznego i wlk z ubóstwem. Tkie przyporządkownie podnosi rngę integrcji społecznej jko pożądnego efektu przedsięwzięć służących wyprowdzeniu obszrów zdegrdownych z kryzysu; przeniesienie zrządzni przedsięwzięcimi finnsownymi z EFS n poziom regionu i stworzenie jednego progrmu (RPO WP ), finnsownego zrówno z EFRR, jk i z EFS (przy czym poszczególne osie są finnsowne z jednego z tych funduszy). Wprowdzon zmin zwiększ możliwości koordynowni procesu wykorzystywni obu funduszy, dzięki powierzeniu roli IZ jednej instytucji (Urzędu Mrszłkowskiego Województw Pomorskiego); wprowdzenie nowych instrumentów rozwoju terytorilnego: ZIT (Zintegrowne inwestycje terytorilne) i RKLS (Rozwój loklny kierowny przez społeczność). W 2013 r. relizowne było również bdnie ewlucyjne dot. komplementrności dziłń relizownych n poziomie centrlnym i regionlnym skierownych do osób niepełnosprwnych pn. Bdnie dekwtności i efektywności relizownego wsprci w rmch Poddziłni orz w komponencie regionlnym PO KL w kontekście potrzeb osób niepełnosprwnych (dt zkończeni bdni luty 2013 r.). N podstwie wyników bdni podjęto nstępujące wnioski: wyprcown metodologi wsprci oferownego osobom niepełnosprwnym w rmch projektów Poddziłni PO KL mogłby stnowić przykłd dobrych prktyk dl relizcji projektów skierownych do osób niepełnosprwnych w przyszłości, le nie jest wystrczjąco rozpowszechnion wśród projektodwców relizujących wsprcie w komponencie regionlnym; instytucje zngżowne we wdrżnie projektów zrówno n poziomie centrlnym jk i regionlnym powinny dążyć do promowni projektów dedykownych konkretnym grupom osób niepełnosprwnych. Zdefiniownie grupy docelowej jest pierwszym krokiem do określeni njbrdziej dekwtnych form wsprci skierownych do osób niepełnosprwnych. W przypdku większości projektów relizownych w komponencie regionlnym projektodwcy nie określją rodzju i stopni niepełnosprwności uczestników; zngżownie njbliższego otoczeni osób niepełnosprwnych w dziłni projektowe musi być uzleżnione od stopni i rodzju niepełnosprwności uczestników projektu. Rekomenduje się położenie ncisku n indywidulizcję form wsprci z uwzględnieniem rodzju i stopni niepełnosprwności. Kierownie wsprci dordczego i w formie wrszttów orz wspólnego uczestnictw opiekun i osoby niepełnosprwnej nleży uzleżnić od stopni i rodzju niepełnosprwności tkże indywidulnych potrzeb uczestników projektu. Uzyskne w trkcie bdni wyniki i informcje orz nliz zebrnego mteriłu pozwoliły n przedstwienie pewnych rozwiązń i rekomendcji sposobu ich wdrożeni, które powinny przyczynić się do usprwnini relizcji zsdy komplementrności n poziomie centrlnym i regionlnym: MPiPS zwróciło się do PFRON i CRZL z prośbą o identyfikcję i promocję projektów, które osiągnęły njwyższe rezultty orz upowszechninie metodologii relizcji wsprci w regionch. Rezultty projektów relizownych w rmch Poddziłni PO KL są upowszechnine. Dziłni promocyjne poległy m.in. n orgnizcji konferencji przez CRZL; zrówno z poziomie centrlnym jk i regionlnym promowne są projekty dedykowne osobom o określonych rodzjch niepełnosprwności np. poprzez dodtkowe punkty strtegiczne. Obecnie stosowne są już kryteri wskzujące n potrzebę wsprci osób z chorobmi psychicznymi, lbo ze zncznym i umirkownym stopniem niepełnosprwności. Informcj o plnownych bdnich ewlucyjnych w zkresie koordyncji i komplementrności w rmch PO KL: W ltch bdni ewlucyjne podejmujące temtykę komplementrności zplnowne zostły przez IP PO KL województw opolskiego: ) Ocen dziłń informcyjno-promocyjnych RPO WO i PO KL z rekomendcją do przedsięwzięć w okresie bdnie m n celu dokonnie oceny efektywności i skuteczności dziłń informcyjnych, promocyjnych i reedukcyjnych podejmownych w woj. 116

117 opolskim w rmch RPO województw opolskiego i PO KL orz wyznczenie przedmiotowych przedsięwzięć n lt dotychczs dofinnsownych projektów w rmch RPO i PO KL, jk również wyznczenie złożeń dl przyszłego ukierunkowni wsprci perspektywy b) Wyzwni rozwojowe gmin woj. opolskiego w kontekście zielonej gospodrki - bdnie m n celu dokonnie oceny i nlizy wpływu projektów relizownych w woj. opolskim w ltch w szczególności w rmch Priorytetu VIII PO KL Promocj integrcji społecznej i RPO województw opolskiego Podziłni i orz Dziłni 4.3 n rzecz rozwoju zielonej gospodrki w regionie. Bdnie obejmowć będzie tkże nlizę regionlnego rynku prcy orz oferty edukcyjnej w zkresie energetyki odnwilnej i zielonej gospodrki. c) Skuteczność, użyteczność i trwłość wsprci PO KL pod kątem wsprci RPO WO w woj. opolskim w zkresie EFS - ewlucj swym zsięgiem obejmie podsumownie interwencji EFS w celu określeni wniosków n przyszłość orz dokonnie oceny w jkim stopniu relizcj priorytetów komponentu regionlnego PO KL przyczynił się do osiągnięci celów określonych w dokumentch strtegicznych regionu Cross-finncing Cross-finncing w rmch PO KL może dotyczyć wyłącznie tkich ktegorii wydtków, których poniesienie wynik z potrzeby relizcji dnego projektu i stnowi logiczne uzupełnienie dziłń relizownych w rmch Progrmu. Musi on być powiązny wprost z głównymi zdnimi relizownymi w rmch dnego projektu. Cross-finncing jest możliwy do zstosowni w projektch relizownych we wszystkich Priorytetch Progrmu. wydtków w rmch cross-finncingu nie może stnowić więcej niż 10% wszystkich wydtków kwlifikowlnych stnowiących budżet projektu. W przypdku dziłń dotyczących integrcji społecznej, wrtość wydtków kwlifikowlnych n finnsownie cross-finncingu zostł podwyższon do poziomu 15%, zgodnie z rt. 3 ust. 7 rozporządzeni (WE) nr 1081/2006. W przypdku, gdyby n poziomie Priorytetu PO KL zostło stwierdzone zgrożenie przekroczeni limitu procentowego cross-finncingu odpowiedniego dl dnego Priorytetu, Instytucj Pośrednicząc (Instytucj Pośrednicząc II stopni) mogłby określić (n przykłd w dokumentcji konkursowej) niższy dopuszczlny limit procentowy wydtków w rmch cross-finncingu n poziomie projektu. Niemniej jednk, n chwilę obecną w rmch PO KL tkie zgrożenie nie występuje. Rodzje wydtków kwlifikowlnych w rmch wsprci udzielnego w POKL, objętych crossfinncingiem, dotyczą przede wszystkim: zkupu lub lesingu sprzętu i wyposżeni orz dostosowywni budynków, pomieszczeń i miejsc prcy. Cross-finncing w rmch PO KL nie obejmuje budowy nowych budynków, dużych prc budowlnych, remontów budynków, jedynie wykonywnie prc dostosowwczych związnych z relizownymi projektmi w rmch PO KL. Pondto, monitorownie cross-finncingu wspomg system informtyczny KSI SIMIK w nstępujący sposób: (1) w systemie n poziomie funkcjonlności umów o dofinnsownie są widoczne informcje o tym, iż projekt zkłd wydtki objęte cross-finncingiem; (2) w systemie n poziomie funkcjonlności wniosków o płtność widoczn jest informcj o wysokości wydtków objętych cross-finncingiem rozliczonych n podstwie ztwierdzonego wniosku o płtność. Ztem funkcjonlność KSI SIMIK zezwl n określenie kwoty wydtków poniesionych w rmch dnego projektu PO KL. N podstwie dnych uzysknych z systemu KSI SIMIK stwierdzono, iż średni poziom cross-finncingu w zwrtych umowch o dofinnsownie projektu podpisnych do końc 2013 r. wyniósł ok. 3,47% wydtków kwlifikowlnych i n poziomie poszczególnych Priorytetów nie przekrczł dopuszczlnego limitu 10%/15%. 117

118 Priorytet Liczb umów zwrtych w 2013 r., w których wystąpił cross-finncing umów zwrtych w 2013 r. (EUR), w których wystąpił crossfinncing Średni poziom crossfinncingu % wydtków w rmch crossfinncingu w 2013 r. (EUR) Priorytet I ,20 5,41% ,45 Priorytet II ,52 0,39% ,69 Priorytet III ,85 2,54% ,02 Priorytet IV ,28 4,55% ,21 Priorytet V ,05 1,69% ,68 Priorytet VI ,38 0,21% ,72 Priorytet VII ,64 1,41% ,46 Priorytet VIII ,82 0,43% ,31 Priorytet IX ,85 8,40% ,24 Priorytet X ,93 0,85% ,93 Ogółem PO KL ,52 2,8% ,71 Łączn kwot wydtków objętych cross-finncingiem ztwierdzonych w rmch wniosków o płtność i certyfikownych do KE do końc 2013 r. wyniosł 219 mln EUR, podczs gdy wrtość ztwierdzonych wydtków kwlifikowlnych wyniosł 7,9 mld EUR. Ozncz to, iż poziom crossfinncingu rozliczonego do końc 2013 r. w rmch podpisnych umów o dofinnsownie w rmch PO KL wyniósł 2,8% wydtków kwlifikowlnych Mechnizmy unikni podwójnego finnsowni dziłń relizownych w rmch polityki spójności z dziłnimi relizownymi w rmch Wspólnej Polityki Rolnej orz Wspólnej Polityki Rybckiej Podstwowym mechnizmem zpewnijącym rozdzielność finnsowni dziłń relizownych w rmch polityki spójności, Wspólnej Polityki Rolnej orz Wspólnej Polityki Rybckiej są zpisy Linii demrkcyjnej pomiędzy Progrmmi Opercyjnymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybckiej. Lini demrkcyjn stnowi zestw kryteriów wskzujących dl określonych typów projektów miejsce (progrm opercyjny) ich relizcji, w celu uniemożliwieni wielokrotnego finnsowni ze środków różnych funduszy UE. Dokument stnowi tbelryczne zestwienie zidentyfikownych n etpie progrmowni wspólnych obszrów interwencji funduszy UE. Poprzez zwrte w nim kryteri demrkcyjne, rozdziel interwencje pomiędzy progrmmi opercyjnymi. Kryteri odnoszą się do zsięgu terytorilnego/ chrkteru projektów, wrtości (kosztów kwlifikowlnych) projektów, rodzju beneficjent. Zpewnieniu stosowni linii demrkcyjnej (przestrzegni zpisnych w niej kryteriów demrkcji) służą nstępujące nrzędzi/ instrumenty koordyncji: Komitet Koordyncyjny Nrodowe Strtegiczne Rmy Odniesieni (Nrodową Strtegię Spójności) skłdjący się m.in. z przedstwicieli IZ progrmmi opercyjnymi Polityki Spójności orz Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybołówstw; Komitety Monitorujące Progrmy Opercyjne/Regionlne Progrmy Opercyjne orz Podkomitety Monitorujące Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki w skłd których włączeni będą tkże przedstwiciele innych IZ PO/RPO; Kontrole krzyżowe projektów w rmch Komitetu Koordyncyjnego NSRO zostnie powołn grup robocz, złożon z przedstwicieli wszystkich instytucji zrządzjących progrmmi finnsownymi ze środków EFRR, EFS, EFRROW i EFR. Zdniem jej będzie oprcownie propozycji mechnizmów kontroli krzyżowej dl inwestycji wspiernych w rmch poszczególnych progrmów (np. odpowiednie pytni we wnioskch o dofinnsownie, kontrole n próbie projektów, wspólny dostęp do bz dnych); Oświdczeni beneficjentów o niefinnsowniu skłdnych projektów z innych źródeł UE. 118

119 2.6.4 Kontrole krzyżowe w zkresie odpowiedzilności Instytucji Zrządzjącej Koordyncj procesów kontrolnych Koordyncj procesów kontrolnych w rmch poszczególnych progrmów opercyjnych jest jednym z obowiązków Instytucji Koordynującej Nrodowe Strtegiczne Rmy Odniesieni (dl krjowych Progrmów Opercyjnych) i Instytucji Koordynującej Regionlne Progrmy Opercyjne (dl Regionlnych Progrmów Opercyjnych). Obowiązki te pełni tkże powołny w 2009 r. Komitet do Sprw Kontroli i Audytu Funduszy Strukturlnych i Funduszu Spójności, który w perspektywie finnsowej , zwoływny jest przez jego Przewodniczącego lub Zstępcę Przewodniczącego, w rzie zistniłej potrzeby, njczęściej jednk dw rzy w roku. Komitet skupi przedstwicieli wszystkich Instytucji Zrządzjących, Instytucji Koordynujących, Instytucji Certyfikującej, Instytucji Audytowej i Njwyższej Izby Kontroli. Do zdń Komitetu nleży m.in. opiniownie rocznych plnów kontroli Instytucji Zrządzjących Progrmmi Opercyjnymi i Regionlnymi Progrmmi Opercyjnymi, które są nstępnie kceptowne przez włściwe Instytucje Koordynujące orz przyjmownie informcji odnośnie wykonni rocznych plnów kontroli. W sytucji wykryci w trkcie prowdzonych kontroli nieprwidłowości lub uchybień, Instytucje Koordynujące otrzymują do widomości ostteczne wersje informcji pokontrolnych wrz z ewentulnymi zlecenimi pokontrolnymi. Informcje te poddwne są bieżącej nlizie, w wyniku której IK NSRO lub IK RPO może zlecić Instytucji Zrządzjącej podjęcie określonych dziłń w celu likwidcji uchybień bądź poprwy efektywności wdrżni dnego progrmu. Zgodnie z Wytycznymi Ministr Rozwoju Regionlnego (obecnie Ministerstw Infrstruktury i Rozwoju) w zkresie procesu kontroli w rmch obowiązków Instytucji Zrządzjącej Progrmem Opercyjnym z 29 czerwc 2012 r., Instytucj Koordynując Nrodowe Strtegiczne Rmy Odniesieni prowdzi w trybie comiesięcznym kontrole krzyżowe wydtków beneficjentów relizujących równolegle projekty w rmch co njmniej dwóch progrmów opercyjnych NSRO (kontrole krzyżowe horyzontlne). Weryfikcje prowdzone są n dnych gromdzonych w Krjowym Systemie Informtycznym SIMIK Prowdzenie czynności wyjśnijących dokonywne jest w ścisłej współprcy z Instytucjmi Zrządzjącymi. W trybie kwrtlnym ntomist prowdzone są kontrole krzyżowe międzyokresowe, czyli kontrole beneficjentów relizujących równolegle projekty w rmch dwóch perspektyw finnsowych. Weryfikcje te prowdzone są n dnych gromdzonych w Krjowym Systemie Informtycznym SIMIK orz w systemie SIMIK Kontrole krzyżowe w rmch PO KL W dniu 10 mj 2012 r. IZ PO KL zwrł umowę z wykonwcą kontroli krzyżowych. Powyższ umow obowiązywł do końc listopd 2013 r. Kontrole prowdzone były co miesiąc w odniesieniu do beneficjentów wylosownych n podstwie Numerów Identyfikcji Podtkowej (NIP) orz dnych zrejestrownych w KSI SIMIK Liczb kontroli zostł określon w umowie zwrtej z wykonwcą. Od styczni 2013 r. wykonwc przeprowdził kontrole krzyżowe w odniesieniu do 2116 beneficjentów relizujących co njmniej dw projekty w rmch PO KL. W wyniku ww. kontroli potwierdzono wystąpienie podwójnego finnsowni wydtków w stosunku do 35 beneficjentów. Kontrole są prowdzone zgodnie z metodologią określoną w Procedurze prowdzeni kontroli krzyżowych w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki oprcowną przez Instytucję Zrządzjącą. Wszystkie kontrole zostły zrejestrowne w systemie KSI SIMIK W listopdzie 2013 r. zostł ogłoszony kolejny przetrg n prowdzenie kontroli krzyżowych do czerwc 2015 r. W wyniku przetrgu wybrny zostł wykonwc, który przeprowdzi 2300 kontroli beneficjentów relizujących co njmniej dw projekty w rmch PO KL. W 2013 r. kontynuowne były tkże kontrole krzyżowe horyzontlne z projektmi Progrmu Rozwoju Obszrów Wiejskich (PROW) orz Progrmu Opercyjnego Zrównowżony Rozwój Sektor Rybołówstw i Ndbrzeżnych Obszrów Rybckich (PO RYBY) n zsdch określonych w dokumencie: Zsdy kontroli w rmch PO KL. Kontrole krzyżowe horyzontlne z projektmi PROW i PO RYBY mją n celu wykrywnie i eliminownie podwójnego finnsowni wydtków n podstwie dokumentów finnsowo księgowych przedkłdnych równolegle w rmch PO KL orz ww. progrmów. W rmch PO KL kontrole krzyżowe horyzontlne z projektmi PROW/PO RYBY prowdzone są podczs kontroli projektów n miejscu w siedzibie beneficjent. 119

120 2.7 Monitorownie i ocen Monitorownie System monitorowni PO KL służy zpewnieniu odpowiedniej jkości wdrżni Progrmu. Obowiązek monitorowni PO KL wynik z rt. 47 Rozporządzeni Rdy (WE) nr 1083/2006 z dni 11 lipc 2006 roku ustnwijącego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionlnego, Europejskiego Funduszu Społecznego orz Funduszu Spójności. Ogólne złożeni systemu monitorowni wskzujące instytucje odpowiedzilne z relizcję procesu sprwozdwczości, zkres przedmiotowy dokumentów sprwozdwczych orz terminy ich przedkłdni zostły zwrte w Zsdch systemu sprwozdwczości Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki Pondto, dokument ten określ rolę Komitetu i Podkomitetów Monitorujących Progrm w systemie sprwozdwczości. Zsdy dostępne są n stronie internetowej System sprwozdwczości stnowi istotny element procesu zrządzni Progrmem, zpewnijący jego sprwne wdrżnie. Dokumenty sprwozdwcze dostrczją informcji n temt występujących problemów orz odchyleń od przyjętych złożeń i celów, przyczynijąc się tym smym do wczesnego regowni n występujące trudności i nieprwidłowości. Jednocześnie, dokonn nliz dnych w rmch sprwozdni stnowi punkt wyjści do przeprowdzeni bdń ewlucyjnych. Monitorownie jest prowdzone w oprciu o określone w PO KL wskźniki finnsowe orz wskźniki odnoszące się do produktów i rezulttów, kwntyfikujące cele szczegółowe Priorytetów. Pondto, monitorowny jest przepływ uczestników w projektch PO KL zgodnie z wymogmi określonymi w złączniku XXIII do rozporządzeni Komisji (WE) nr 1828/2006. Nleży jednocześnie podkreślić, że postęp rzeczowy projektów, w tym wskźniki produktu i rezulttu, mierzony jest n podstwie ztwierdzonych wniosków beneficjent o płtność Ewlucj Zgodnie z dnymi przedstwionymi w sprwozdnich rocznych z relizcji Pomocy Technicznej PO KL, w 2013 r. w cłym progrmie zkończono relizcję 49 bdń ewlucyjnych n łączną kwotę 933 tys. EUR (dokłdn list bdń stnowi złącznik do sprwozdni). Njwięcej bdń ewlucyjnych przeprowdzono n poziomie centrlnym (bdni IZ PO KL). Ntomist liczb bdń zrelizownych n poziomie regionlnym jest zróżnicown i zleży zrówno od potencjłu poszczególnych jednostek ewlucyjnych jk i występujących potrzeb informcyjnych w zkresie obszrów relizcji PO KL. 120

121 Dolnośląskie KPRM Kujwsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie MAiC Młopolskie Mzowieckie MEN MPiPS NCBiR Opolskie Podkrpckie Podlskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Wrmińsko-Mzurskie Wielkopolskie Zchodniopomorskie MIiR Rys. 52 Liczb i wrtość bdń ewlucyjnych zrelizownych w 2013 r. w PO KL zł zł zł zł zł zł zł zł zł 0 zł ilość koszt Źródło: Sprwozdni roczne z relizcji Pomocy Technicznej PO KL (wg stnu n 31/12/13) Wszystkie temty powyższych bdń ewlucyjnych i ich złożeni bdwcze były konsultowne z regionlnymi grupmi sterującymi ewlucją i/lub IZ PO KL, zś rekomendcje pochodzące z ww. bdń były dyskutowne i ztwierdzne przez tkie gremi jk: Komitet Monitorujący PO KL czy Podkomitety Monitorujące PO KL w poszczególnych województwch. Nleży podkreślić, że wnioski płynące z bdń przeprowdzonych w regionch i n poziomie centrlnym są wykorzystywne do bieżącej relizcji PO KL. Przykłdowym bdniem ewlucyjnym w tym zkresie jest Ewlucj dziłń podejmownych n rzecz edukcji w rmch EFS i EFRR w województwie opolski 11. Bdnie zostło zrelizowne w 2012 roku, ntomist rekomendcje oficjlnie ztwierdzone w 2013 roku. Jednym z wniosków płynących z bdni było zwrócenie uwgi n fkt, iż w części przedszkoli odczuwlny jest deficyt miejsc w stosunku do zpotrzebowni. Problem ten występowł zwłszcz w gminch miejskich pomimo, że chrkteryzują się wysoką wrtością wskźnik upowszechnieni edukcji przedszkolnej. Ewlutor zrekomendowł zminę zpisów w Poddziłniu zgodnie z którymi tworzenie przedszkoli było możliwe wyłącznie w gminch o njniższym w skli regionu stopniu upowszechnieni edukcji przedszkolnej. IZ PO KL biorąc pod uwgę m.in. niniejsze bdnie zrezygnowł w 2013 roku z tkiego wymogu. Mjąc n uwdze stopień zwnsowni wdrżni PO KL, w rmch zrelizownych w 2013 roku bdń ewlucyjnych część rekomendcji zostł ukierunkown już n nowy okres progrmowni i wskzuje pożądne kierunki wsprci w rmch EFS po 2014 roku. Przykłdem tkich bdń są m.in. Ewlucj dziłń podejmownych n rzecz współprcy przedsiębiorstw ze szkołmi i plcówkmi ksztłceni zwodowego w rmch relizcji projektów PO KL w województwie świętokrzyskim w kontekście relizcji przyszłej perspektywy finnsowej i Wpływ projektów relizownych w rmch Dziłni 9.2 n podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego w województwie łódzkim 13, które wskzują n potrzebę wzmocnieni ksztłceni i szkoleni zwodowego w odniesieniu do relnych potrzeb przedsiębiorców. Tego rodzju wsprcie znlzło się m.in. w rmch przyszłego krjowego progrmu opercyjnego EFS n lt Bdnie zrelizowne przez firmę DY5PERSJA - Ann Chrościck (Wrszw) n zlecenie Urzędu Mrszłkowskiego Województw Opolskiego 12 Bdnie zrelizowne przez firmę INVEST & CONSULTING GROUP Sp. z o. o. n zlecenie Świętokrzystkiego Biur Rozwoju Regionlnego. 13 Bdnie zrelizowne przez firmę PSDB Sp. z. o.o. n zlecenie Urzędu Mrszłkowskiego Województw Łódzkiego. 121

122 Nleży jednk zwrócić uwgę n fkt, że ze względu n dużą liczbę przeprowdzonych bdń, jk również biorąc pod uwgę chrkter sprwozdni z PO KL, szczegółow prezentcj wszystkich ewlucji nie jest możliw ni zsdn w tym dokumencie. Szersze informcje dotyczące poszczególnych zrelizownych bdń ewlucyjnych są dostępne w rmch sprwozdń z pomocy technicznej. W 2013 roku Instytucj Zrządzjąc PO KL zkończył relizcję nstępujących bdń ewlucyjnych 14 : 1. Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL fl I i III (dt zkończeni bdni odpowiednio lipiec i grudzień 2013 r.). Bdnie miło n celu określenie skuteczności zrelizownego wsprci rozuminej jko znlezienie prcy lub smoztrudnienie w przypdku osób dotychczs nieprcujących orz podwyższenie jkości ztrudnieni doszkljących się w projektch osób prcujących. Ewlucj dostrczył również wielu informcji n temt uczestników projektów finnsownych z EFS orz skuteczności wsprci dl utworzeni dziłlności gospodrczej m.in. pod kątem identyfikcji i nlizy czynników wpływjących n trwłość udzielonego wsprci (w perspektywie 18 i 30 miesięcy od zkończeni wsprci), tkże sytucji ekonomicznej powstłych podmiotów i generowni przez nie nowych miejsc prcy. Wyniki bdni wskzują że pół roku po zkończeniu udziłu w projekcie spośród uczestników objętych wsprciem jko nieprcujący 59% uczestników ndl prcowło (34% wykonywło prcę njemną, 25% było smoztrudnionych). Obok znlezieni prcy, występowły dodtkowe korzyści z udziłu w progrmie; uczestnicy njczęściej deklrowli wpływ projektów n ich przekonni: wzrost pewności siebie (89%), chęć dlszej nuki (88%) i motywcję do prcy zwodowej (88%). Projekty wpływły n umiejętność rdzeni sobie z problemmi (84%), wykonywni prcy (82%) i poszukiwni prcy (80%). Zdecydown większość uczestników (96%) jest zdowolon z udziłu w projektch. Wszystkie formy wsprci były przez uczestników ocenine pozytywnie - njwyżej ocenili przydtność dotcji n rozpoczęcie dziłlności gospodrczej, nstępnie wysoko były ocenine stże i szkoleni. Uczestnicy projektów skierownych do osób prcujących, pół roku po zkończeniu udziłu w projekcie, widzą wpływ uzysknego wsprci n zminę włsnych postw (93%): chcą się dlej uczyć i zdobywć nowe umiejętności, czują się brdziej pewni siebie i swoich umiejętności, żywią przekonnie o większej zdolności do wykonywni prcy orz rozwiązywni pojwijących się problemów. Wyrźn większość uczestników (85%) w swojej prcy wykorzystuje wiedzę lub umiejętności zdobyte w trkcie udziłu w projekcie. Podstwow form wsprci udzielnego w rmch projektów skierownych do osób prcujących to szkoleni. Wzięło w nich udził 86% uczestników. Zdecydown większość uczestników (94%) deklrowło, że poziom dopsowni oferownych szkoleń, kursów i wrszttów był odpowiedni orz prwie wszyscy uczestnicy byli zdowoleni z udziłu w projekcie (98%). Wyniki bdni pokzują, że przyznnie dotcji n rozpoczęcie dziłlności gospodrczej jest jedną ze skuteczniejszych form wsprci w pół roku od złożeni dziłlności ndl istnieje pond 99% z nich, po 18 miesiącch 79%, po 30 miesiącch 60%. Wrto również podkreślić, iż biorąc pod uwgę ogół wszystkich zrejestrownych dziłlności w Polsce, firmy utworzone dzięki wsprciu EFS chrkteryzują się większą przeżywlnością n przestrzeni 2-3 lt. 2. Bdnie pn. Ocen wsprci w obszrze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w rmch PO KL (dt zkończeni bdni grudzień 2013 r.). Wyniki bdni pokzują, że wsprcie w zkresie ekonomii społecznej (ES) w rmch PO KL otrzymło brdzo wiele osób i instytucji, ntomist jego jkość i skuteczność jest ocenin w sposób zróżnicowny w zleżności od poszczególnych jego spektów. W rmch PO KL utworzono w Polsce 262 nowe ośrodki wsprci ekonomii społecznej (OWES), środki EFS przyczyniły się do powstni pond 30% zrejestrownych spółdzielni socjlnych. Dzięki interwencji ze środków EFS udło się stworzyć ok. 3 tys. miejsc prcy - głównie w spółdzielnich socjlnych. Ok. 85% z nowopowstłych miejsc prcy w sektorze ES ndl istnieje. Blisko 90% 14 Rporty z bdń ewlucyjnych zleconych przez IZ PO KL (wrz ze szczegółowymi tbelmi rekomendcji z nich wynikjących) są zmieszczone n stronie internetowej EFS pod dresem Wyniki/Strony/Wyniki_bdn.spx 122

123 podmiotów ekonomii społecznej (PES), które były odbiorcmi wsprci OWES, wykorzystuje uzyskną wiedzę w swojej dziłlności. Szczegółowe wnioski z bdni opisno w punkcie: 3.7 PRIORYTET VII Promocj integrcji społecznej sprwozdni. 3. Ocen wsprci w rmch projektów PO KL relizownych w trybie konkursowym i systemowym (dt zkończeni bdni grudzień 2013 r.). N zlecenie Instytucji Zrządzjącej PO KL, w okresie pździernik - grudzień 2013 r. zostło zrelizowne ww. bdnie ewlucyjne. Bdnie to poległo n ocenie i porównniu tych smych typów projektów, z których jedne były wybierne w trybie konkursowym, drugie w trybie systemowym. Jednym z podstwowych celów ewlucji było zweryfikownie hipotezy dotyczącej wpływu zstosownego trybu wyboru projektów n efekty jego relizcji orz koszty, związne z osiągnięciem tych efektów. Hipotez o wpływie trybu wyboru n efekty projektów PO KL zostł potwierdzon, jednk kierunek tego wpływu różni się w zleżności od poszczególnych kryteriów oceny i typów opercji. N podstwie wyników ewlucji nie możn stwierdzić, by którykolwiek z trybów wyboru projektów chrkteryzowł się w sposób jednoznczny większą przydtnością do relizcji celów PO KL czy też był uniwerslnie lepszy. Tryb wyboru projektów PO KL m wpływ n osiągne przez nie efekty, jednk kierunek tego wpływu różni się w zleżności od poszczególnych kryteriów oceny i typów opercji. Projekty systemowe chrkteryzują się większą efektywnością kosztową i lepiej relizują wskźniki, ntomist projekty wybrne w trybie konkursowym cechuje większ trfność, gdyż lepiej rozwiązują one indywidulne problemy ich uczestników. Projekty konkursowe są z kolei z reguły brdziej skuteczne. Istnieją jednk obszry tkie jk edukcj, w których wyniki bdni wykzły porównywlną lub niezncznie większą skuteczność projektów systemowych. Projekty konkursowe cechują się jednkże zwiększonymi nkłdmi n zrządznie i orgnizcję procesu nboru. Możliwość zminy trybu wyboru projektu był wykorzystywn njczęściej w Priorytecie VI, niewiele mniej projektów systemowych pojwiło się w rmch Priorytetu IX, zncznie rzdziej ntomist w Priorytecie VIII orz w rmch Priorytetu VII. Njczęściej wskzywnym przez projektodwców systemowych rgumentem n rzecz zstosowni tego trybu był szeroki zkres plnownych dziłń, liczn i rozproszon terytorilnie grup docelow orz problemy z osiągnięciem zkłdnych wskźników. Typy opercji, w których tryb systemowy jest włściwym rozwiązniem to: progrmy typu outplcement ; progrmy rozwojowe w obszrze edukcji (n wszystkich etpch ksztłceni); dziłni w zkresie budowy systemu wsprci ekonomii społecznej; wsprcie dl osób niebędących w szczególnie niekorzystnej sytucji n rynku prcy; regrnting / relizcj projektów prsolowych. Wnioski z pilotżowego wdrżni nowej procedury wyboru projektów w rmch PO KL opisno szerzej w punkcie: Relizcj zleceń i rekomendcji Komisji Europejskiej sprwozdni. 4. Ocen systemu zrządzni i wdrżni Priorytetu X Pomoc Techniczn Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki (dt zkończeni bdni mrzec 2013 r.). N podstwie przeprowdzonego bdni stwierdzono, że system Pomocy Technicznej w PO KL funkcjonuje n tyle dobrze, że możliwe byłoby pozostwienie go bez zsdniczych zmin, dokonując jedynie kilku korekt. System, w opinii przeprowdzjących bdnie nie wymg istotnych zmin w trkcie obecnej perspektywy. Szczegółowe wnioski i rekomendcje z bdni opisno w punkcie: 3.10 PRIORYTET X Pomoc Techniczn sprwozdni. 5. Ocen szcunkow (ex-nte) projektu Progrmu Opercyjnego Wiedz Edukcj Rozwój (dt zkończeni bdni wrzesień 2013 r.). Przeprowdzenie niniejszej ewlucji ex nte miło n celu zweryfikownie wstępnych złożeń progrmowych, usprwnieni procesu przygotowni PO WER orz poprwy jego jkości. Ocenie podległy tkie kwestie jk: dekwtność zproponownych rozwiązń w rmch Progrmu do zdignozownych problemów w nlizie społeczno-gospodrczej, spójność wewnętrzn (pomiędzy Priorytetmi i dziłnimi Progrmu) i zewnętrzn (z innymi dokumentmi i strtegmi), tkże relcj pomiędzy nkłdmi, kosztmi, zsobmi (finnsowymi, ludzkimi, dministrcyjnymi) plnownymi do osiągnięci rezulttmi Progrmu. 123

124 Ze względu n specyfikę ewlucji, któr mił prtycypcyjny chrkter, rekomendcje z bdni były wdrżne n bieżąco w trkcie przygotowni nowego progrmu opercyjnego. 6. Anliz wskźnik zmin demogrficznych w wybrnych regionch Polski bdnie Ministerstw Infrstruktury i Rozwoju orz Orgnizcji Współprcy Gospodrczej i Rozwoju (OECD) (dt zkończeni bdni grudzień 2013 r.). Mjąc n uwdze systemtyczną nlizę i prognozę dominujących trendów społecznodemogrficznych, Ministerstwo Infrstruktury i Rozwoju we współprcy z Orgnizcją Współprcy Gospodrczej i Rozwoju (OECD) zrelizowło w 2013 r. w rmch Progrmu LEED projekt bdwczy pn. Anliz wskźnik zmin demogrficznych w wybrnych regionch Polski, będący kontynucją wspólnego projektu bdwczego z lt pn. Loklne scenriusze zmin demogrficznych: polityki publiczne i strtegie dotyczące zrównowżonego rozwoju, rozwijni umiejętności i wzrostu ztrudnieni. Celem niniejszego projektu było przeprowdzenie nlizy wskźnik zmin demogrficznych (DCI Demogrphic Chnge Index) dl wybrnych regionów Polski, zinteresownych włączeniem się w relizcję tej inicjtywy. Dl kżdego z tych województw zdefiniowno kompleksowy zestw wskźników w rmch 4 obszrów temtycznych (demogrfi, gospodrk, ztrudnienie, umiejętności i wyksztłcenie). Poprzez ich łączną nlizę oszcowno wrtość złożonego wskźnik DCI w ltch 2000 orz 2010, który stnowi podsumownie osiągnięć uzysknych we wszystkich ww. obszrch. Wyniki przedstwione zostły n tle średniej dl krju orz pństw UE i OECD. 7. Umiejętności i kompetencje w zkresie przedsiębiorczości bdnie Ministerstw Infrstruktury i Rozwoju orz Orgnizcji Współprcy Gospodrczej i Rozwoju (OECD) (dt zkończeni bdni grudzień 2013 r.). Projekt mił n celu międzynrodową nlizę porównwczą prktyk podejmownych przez uczelnie wyższe w obszrze nuczni i promocji przedsiębiorczości. Wyniki pokzują, że w celu rozwoju przedsiębiorczości n uczelnich i wzmocnieniu prktycznej strony nuczni przedsiębiorczości konieczne jest podejście do tego procesu wielotorowo, poprzez zngżownie różnych podmiotów w dziłni tkie jk np. współprc w zkresie komercjlizcji wyników B+R, zkłdnie nowych firm typu spin-off i spin-out, wprowdzenie do progrmu zjęć n uczelnich temtyki przedsiębiorczości. Wyniki bdni zostną wykorzystne do progrmowni wsprci w rmch PO WER , w szczególności w zkresie wsprci dl sektor szkolnictw wyższego. Szczegółowe wnioski z bdni opisno w punkcie: 3.4 PRIORYTET IV Szkolnictwo wyższe i nuk sprwozdni. Pondto, n przełomie 2013 i 2014 r. rozpoczęły się nstępujące bdni ewlucyjne: Ocen ex-nte instrumentów finnsowych w zkresie wprci podmiotów ekonomii społecznej i osób młodych - celem bdni jest ocen zpotrzebowni n instrumenty inżynierii finnsowej (w tym oszcownie wielkości zjwisk luki finnsowej) w odniesieniu do potrzeb podmiotów ekonomii społecznej orz potrzeb osób młodych, plnujących rozpoczęcie włsnej dziłlności gospodrczej - w celu wypełnieni obowiązków wynikjących z rt. 32 Rozporządzeni Prlmentu Europejskiego i Rdy (UE) nr 1303/2013 z dni 17 grudni 2013 r dl funduszy Wspólnych Rm Strtegicznych w okresie W pździerniku 2013 roku podpisno umowę n wykonnie bdni wspólnie z Fundcją Nukową Instytut Bdń Strukturlnych orz firmą Coffey Interntionl Development sp. z o.o. Zgodnie z zpismi umowy, zkończenie relizcji bdni nstąpi w mrcu 2014 r. Loklny rynek prcy w kontekście umiejętności niezbędnych dl niskoemisyjnych miejsc prcy (Skills for greener jobs in locl lbour mrket context) - głównym celem bdni jest nliz konkretnych umiejętności niezbędnych do zpewnieni zielonego wzrostu, tkże określenie, w jki sposób polityk i prktyk rozwoju nowych profili zwodowych i związnych z nimi umiejętnościmi potrzebnymi w miejscu prcy, może być zstosown w różnych głęzich przemysłu. W pździerniku 2013 r. podpisno z OECD list kontrybucyjny i rozpoczęto relizcję bdni. Ocen skuteczności i efektów dziłń PO KL, podjętych n rzecz wzmocnieni potencjłu prtnerów społecznych i gospodrczych - celem tej ewlucji jest ocen efektów dziłń wspierjących potencjł prtnerów społeczno-gospodrczych w celu lepszego wypełnini przez nich funkcji publicznych. W rmch bdni ocenie będzie podlegć wsprcie w rmch 124

125 Poddziłni 2.1.2, 5.4, 5.5. i W grudniu 2013 r. zostło rozpoczęte postępownie n udzielenie zmówieni publicznego w rmch tego bdni. N lt zplnowno relizcję nstępujących bdń ewlucyjnych: Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL edycj 4 i 5; Ewlucj usług dordczych dl osób dorosłych współfinnsownych ze środków EFS w rmch Poddziłni PO KL (brokering edukcyjny); Ewlucj strtegiczn dziłń informcyjno-promocyjnych PO KL; Ocen stopni relizcji celu głównego i celów szczegółowych PO KL orz wpływu środków EFS, wydtkownych w rmch PO KL n osiągniecie celów społeczno-gospodrczych krju; Bdnie skuteczności i użyteczności wsprci skierownego do osób młodych (25-) w rmch EFS; Ocen wymiru terytorilnego wsprci udzielnego ze środków EFS; Ocen efektów projektów wspierjących prtycypcję społeczną; Ocen sposobów rozliczni kosztów w rmch projektów współfinnsownych z EFS w ltch ; Anliz wpływu RUR n rynek usług rozwojowych. Nleży zznczyć, że z uwgi n zmienijące się potrzeby informcyjne, powyższy ktlog może ulec zminie Krjowy System Informtyczny (KSI SIMIK 07-13) Dl potrzeb monitorowni i sprwozdwczości funkcjonuje wdrożony scentrlizowny Krjowy System Informtyczny (KSI SIMIK 07-13) gromdzący n poziomie krju dne niezbędne dl systemów zrządzni i kontroli dl wszystkich progrmów opercyjnych. System informtyczny wykonny jest w technologii oprtej o sieć Internet orz wykorzystuje nrzędzie do rportowni Orcle Discoverer. KSI SIMIK jest w pełni funkcjonlny i jest wykorzystywny przez wszystkie instytucje zngżowne we wdrżnie POKL. W KSI SIMIK dokonno drobnych modyfikcji w funkcjonujących modułch: w module Umowy/decyzje o dofinnsowniu, zmieniono dw komunikty dotyczące wrtości bzowych wskźników produktu i rezulttu orz wprowdzono możliwość wyszukiwni umowy po dowolnym numerze jej wersji, jk zostł zrejestrown w systemie; w module Kontrole zwiększono ilość znków, jkie możn wprowdzić do pól Wynik kontroli, Opis zleceń pokontrolnych orz Relizcj zleceń pokontrolnych - z do ; w modułch, w których rejestrowne są deklrcje wydtków, zmieniono sposób ich posortowni. W celu zpewnieni wysokiej jkości dnych wykorzystywnych w procesie monitorowni stnu wdrżni Progrmu Administrtorzy Merytoryczni Instytucji Pośredniczących orz Instytucji Pośredniczących II-stopni pod ndzorem Administrtor Merytorycznego Instytucji Zrządzjącej (AMIZ) monitorują jkość dnych wprowdznych do systemu. Monitorownie jkości dnych jest dokumentowne w postci rportów wewnętrznych generownych przy użyciu nrzędzi w Orcle Discoverer orz dokonywne zgodnie z kryterimi określonymi w liście sprwdzjącej do udytu jkości dnych. IZ POKL prowdzi okresowo udyt jkości dnych wprowdzonych do KSI SIMIK W 2013 r. AMIZ POKL przeprowdził cztery udyty jkości dnych (po jednym w kżdym kwrtle). 125

126 Tur udytu jkości dnych Dt przeprowdzeni udytu Liczb zidentyfikownych błędów I 5 mrc 2013 r II 4 czerwc 2013 r III 10 wrześni 2013 r IV 11 grudni 2013 r Przeprowdznie regulrnych udytów jkości dnych przez AM w IP/IP2 umożliwi wyeliminownie błędu u źródł jego powstwni. Jkość dnych poprwi się systemtycznie, co przekłd się n wyłącznie z udytu jkości kryteriów, dl których nie stwierdzono błędów. Jednk z uwgi n to, że nlizie poddwne są wciąż nowe obszry dnych w systemie KSI SIMIK wykrywne są nowe błędy w mirę możliwości eliminowne n bieżąco. Bieżące zgdnieni związne z procesem monitorowni jkości dnych są poruszne w trkcie cyklicznie orgnizownych grup roboczych. Nleży jednocześnie podkreślić, że dne błędnie wprowdzone do KSI SIMIK nie mją wpływu n proces certyfikcji środków do KE, poniewż istniejący system poświdczni wydtków wyklucz tką możliwość. Podczs ztwierdzni wydtków n poziomie IP, nstępnie IZ orz IC weryfikown jest prwidłowość dnych wprowdzonych do KSI SIMIK Podsystem Monitorowni Europejskiego Funduszu Społecznego 2007 (PEFS 2007) System PEFS 2007 dl PO KL jest uzupełnieniem sprwozdwczości Krjowego Systemu Informtycznego SIMIK (KSI SIMIK 07-13) o elementy specyficzne dl Europejskiego Funduszu Społecznego wymgne przez Komisję Europejską. Dne gromdzone w systemie PEFS 2007 są wykorzystywne n potrzeby licznych bdń ewlucyjnych prowdzonych zrówno przez Instytucję Zrządzjącą jk i Instytucje Pośredniczące/Instytucje Wdrżjące. Dodtkowo dne pochodzące z systemu PEFS 2007 służą urelniniu wskźników (tj. wyeliminowniu powtrzjących się osób/podmiotów). Ze względu n złożoność zbiernych dnych i zgodnie z zpismi PO KL, n system PEFS 2007 skłdją się obecnie nstępujące elementy (moduły): 1) Genertor Wniosków Aplikcyjnych (GWA) - umożliwi przygotownie wniosków o dofinnsownie projektu w formcie xml, nstępnie zimportownie zwrtych we wniosku dnych dotyczących projektu i projektodwcy do Bzy loklnej PEFS 2007 orz do Krjowego Systemu Informtycznego; 2) Genertor Wniosków Aplikcyjnych Edytor (GWA-E) wersj off-line ww. plikcji 3) Genertor Wniosków Płtniczych (GWP) - umożliwi przygotownie w formie elektronicznej wniosku beneficjent o płtność, pobierjąc część dnych z wniosku o dofinnsownie projektu przygotownego w GWA; 4) System Kontroli Wniosków (SKW) umożliwi wczytnie dwóch plików zwierjących dne wniosku o dofinnsownie projektu lub wniosku beneficjent płtność w celu porównni różnic. Aplikcj wspier proces weryfikcji i oceny wniosków w rmch PO KL; 5) Formulrz PEFS umożliwi wprowdznie dnych osobowych i sttystycznych o osobch lub instytucjch, którym udzielone zostło wsprcie (np. sfinnsowno szkoleni, stże). Nrzędzie funkcjonuje jko oprogrmowny plik w formcie MS Excel. Obowiązkiem projektodwcy jest regulrne wypełninie i przesyłnie formulrz wrz ze skłdnym wnioskiem o płtność; 6) Bz lokln PEFS 2007 trzon systemu PEFS 2007, który umożliwi powiąznie informcji pochodzących z wniosków o dofinnsownie projektów utworzonych w GWA z dnymi osobowymi i sttystycznymi zbiernymi w Formulrzu PEFS Powiąznie oprte jest o numer projektu. 126

127 W dniu 23 lutego 2010 roku zostł podpisn umow n świdczenie usług związnych z rozbudową i utrzymniem GWA, (GWA-E), GWP, SKW. Umow jest relizowne przez okres czterech lt od dni podpisni. W rmch rozwoju Genertor Wniosków Aplikcyjnych (GWA), prce w 2013 r. obejmowły przede wszystkim korekty drobnych błędów wykrytych w nowej wersji GWA, dostosownie słowników GWA w zkresie zmin terytorilnych w Polsce (przywrócenie powitu włbrzyskiego) orz ktulizcj struktury XML w GWA do zmin, które zszły w systemie KSI. W konsekwencji zostły udostępnione kolejne wydni GWA/GWA-E zwierjące zminy i poprwki. Pondto, w 2013 r. relizowne były prce związne z dostosowniem GWA w zkresie słowników wskźników w związku z przeglądem śródokresowym PO KL, Dodno politykę prywtności GWA orz mechnizm informowni o umieszczniu plików cookies przez GWA w związku ze zminmi w prwie telekomunikcyjnym. Wprowdzono kilk poprwek interfejsu grficznego do GWA w celu poprwieni ergonomii i użyteczności systemu. W rmch rozwoju Genertor Wniosków Płtniczych (GWP), prce w 2013 r. obejmowły m.in. korektę drobnych błędów wykrytych w nowej wersji GWP orz wprowdzenie nowych funkcjonlności w części Postęp rzeczowy tkich jk wprowdzenie tbeli wskźników włsnych, zpewnieni możliwości edycji tbeli 7 w odrębnym oknie. Udostępniono prcownikom IP/IP2 moduł Wskźniki POKL, który umożliwił importownie dnych wskźnikowych do systemu KSI. Pondto, w roku wprowdzono nową wersję GWP któr uwzględnił m.in. zminy słowników wskźników w związku z przeglądem śródokresowym PO KL, dodnie modułu importu dnych wskźników z pliku XLS i CSV orz dostosownie struktury XML do obowiązującej w systemie KSI. W rmch rozwoju Systemu Kontroli Wniosków (SKW), w 2013 r. dodny zostł mechnizm porównni dnych wniosków o dofinnsownie projektu w formie zestwieni grficznego formulrzy. Dodtkowo relizowne były prce mjące n celu dostosownie plikcji do obsługi nowych wersji wniosków o dofinnsownie i wniosków o płtność orz relizujące postulty użytkowników SKW. W dniu 9 sierpni 2013 r. IZ POKL po rozstrzygnięciu postępowni o udzielenie zmówieni publicznego podpisł umowę n świdczenie usług rozwoju i utrzymni Bz loklnych PEFS 2007, Bzy zrządzjącej IZ, Formulrzy PEFS 2007 orz plikcji Formulrz PEFS Wlidtor. Umow będzie obowiązywł przez 48 miesięcy od dni jej zwrci. W rmch relizcji umowy świdczone są nstępujące usługi: rozbudow Bz loklnych PEFS 2007, Bzy zrządzjącej PEFS 2007 i Formulrz PEFS 2007 (m.in. poprw wydjności i ergonomii bz, w których mgzynowne są dne, dodnie dodtkowych rportów, zwiększenie poziomu zbezpieczeni plików Formulrz PEFS 2007); pomoc techniczn dl użytkowników systemu wrz z konsultcjmi dl prcowników IZ; świdczenie usług serwisowych polegjących n usuwniu wrii i nieprwidłowości w funkcjonowniu Bz loklnych PEFS 2007 i Formulrz PEFS 2007; hosting serwer wrz z obsługą witryny do bezpiecznego przesyłni plików zwierjących dne osobowe. Produkcyjne udostępnienie nowych wersji Bzy loklnej PEFS 2007, Bzy zrządzjącej orz Formulrz PEFS 2007 plnowne jest w 2014 r Komitet Monitorujący PO KL Zgodnie z rt. 36 ustwy o zsdch prowdzeni polityki rozwoju relizcj progrmu opercyjnego podleg monitorowniu przez komitet monitorujący. Szczegółowe zsdy prcy komitetu monitorującego określone zostły w Wytycznych Ministr Rozwoju Regionlnego nr 3 dotyczących komitetów monitorujących z dni 7 wrześni 2007 r. W skłd KM PO KL wchodzą przedstwiciele strony rządowej, smorządowej orz prtnerów społecznych i orgnizcji pozrządowych. W posiedzenich w chrkterze obserwtorów uczestniczą przedstwiciele Komisji Europejskiej. Przy wyłniniu skłdu KM PO KL zchowno zsdę równości szns. Zgodnie z Regulminem KM PO KL przyjętym 26 pździernik 2007 r. do zdń tego gremium nleży: rozptrywnie i ztwierdznie kryteriów wyboru projektów w rmch PO KL orz ztwierdznie ewentulnych zmin tych kryteriów; 127

128 okresowe bdnie postępu w zkresie osiągni szczegółowych celów, określonych w PO KL, n podstwie dokumentów przedkłdnych przez IZ PO KL; nlizownie rezulttów relizcji PO KL, w szczególności osiągni celów wyznczonych dl kżdego priorytetu orz wyników ocen (ewlucji) związnych z monitorowniem relizcji PO KL, w szczególności w przypdku, gdy monitoring wykzuje znczące odstępstw od początkowo określonych celów lub gdy zgłoszone są propozycje zmin w PO KL; nlizownie i ztwierdznie rocznych i końcowych rportów z wdrżni PO KL; zpoznwnie się z rocznymi rportmi z kontroli PO KL orz z komentrzmi Komisji Europejskiej do tych rportów; przedkłdnie IZ PO KL propozycji zmin lub nliz PO KL ułtwijących relizcję celów funduszy strukturlnych i Funduszu Spójności, określonych w Rozporządzeniu Rdy (WE) nr 1083/2006 lub służących usprwnieniu zrządzni PO KL, w tym zrządzni finnsowego; nlizownie i ztwierdznie wszelkich propozycji zmin treści decyzji Komisji Europejskiej w sprwie wkłdu Europejskiego Funduszu Społecznego; dodtkowe zdni wynikjące ze specyfiki PO KL. W 2013 roku miło miejsce pięć posiedzeń KM PO KL: (1) W dniu 25 styczni 2013 r. w Wrszwie odbyło się dwudzieste czwrte posiedzenie Komitetu Monitorującego PO KL. Njwżniejszym punktem spotkni był decyzj o przesunięciu 132 mln euro n wsprcie oddziłów przedszkolnych, ktywizcję zwodową osób młodych, 50+ i niepełnosprwnych orz pomoc osobom zgrożonym zwolnienimi. Podczs spotkni ztwierdzono Plny Dziłni dl Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nuk i Priorytetu V Dobre rządzenie orz przyjęto zminy w Plnch Dziłni n 2013 rok dl pozostłych Priorytetów progrmu. Pondto, Komitet Monitorujący podjął uchwłę dotyczącą zmin w Progrmie Opercyjnym Kpitł Ludzki. Jednym z punktów obrd było tkże przedstwienie njwżniejszych wniosków z bdni ewlucyjnego pn. Ocen ośrodków wychowni przedszkolnego, utworzonych lub wsprtych ze środków finnsowych EFS w rmch Poddziłni PO KL. Zgodnie z wynikmi bdni, trwłość ośrodków wychowni przedszkolnego jest wysok, niemniej zleży od specyfiki miejscowości. W mistch njbrdziej efektywną formą jest przedszkole, z kolei n obszrch wiejskich lepiej sprwdz się punkt przedszkolny, jko tńszy i brdziej elstyczny sposób świdczeni usług wczesnej edukcji. N zkończenie członkowie Komitetu zpoznli się z wynikmi rocznego udytu systemu zrządzni i kontroli w rmch PO KL przeprowdzonego przez Instytucję Audytową. Pondto, podczs posiedzeni Komitetu odbył się uroczyst gl wręczeni ngród w VI edycji konkursu Dobre prktyki EFS, gdzie ngrodzone projekty uzyskły tytuł Njlepsz inwestycj w człowiek (2) W dnich kwietni 2013 r. w Kzimierzu Dolnym odbyło się dwudzieste piąte posiedzenie KM PO KL. Głównym punktem obrd było przedstwienie informcji nt. stnu zwnsowni i osiągniętych efektch Progrmu Kpitł Ludzki orz wniosków z przeprowdzonych bdń. W pierwszym dniu spotkni członkowie Komitetu ztwierdzili zminy w Plnch Dziłni n 2013 rok dl priorytetów komponentu centrlnego i regionlnego PO KL. Komitet Monitorujący ztwierdził m.in. zminy plnów dl Priorytetu VI PO KL Rynek prcy otwrty dl wszystkich mjące n celu zpewnienie dodtkowego wsprci n rzecz ktywizcji młodych osób bezrobotnych orz osób po 50 roku życi. W trkcie posiedzeni przedstwiono informcję nt. wyników bdni ewlucyjnego pn. Ocen brier i luk prwnych w kontekście efektywnej relizcji wsprci w rmch Europejskiego Funduszu Społecznego. Rport wskzuje rekomendcje, które ułtwiłyby w przyszłości efektywniejsze wykorzystnie środków z EFS. Są to m.in. deregulcj przepisów dotyczących polityki społecznej, wdrożenie i usprwnienie funkcjonujących mechnizmów koordyncji polityk publicznych, w szczególności n poziomie regionlnym i loklnym orz odejście od szczegółowego definiowni w dokumentch progrmowych typów wsprci. Wżnym punktem spotkni był również prezentcj rportu pn. Loklne scenriusze zmin demogrficznych: polityki publiczne i strtegie, dotyczące zrównowżonego rozwoju, rozwijni 128

129 umiejętności i wzrostu ztrudnieni. Rport zostł przygotowny w rmch projektu relizownego przez OECD we współprcy z Ministerstwem Rozwoju Regionlnego i włdzmi województw: łódzkiego, młopolskiego i pomorskiego. Poz pogłębioną nlizą zjwisk demogrficznych w rporcie zwrto szereg rekomendcji dl polityk publicznych, m.in. w kontekście przeciwdziłni depopulcji, polityki prorodzinnej, wsprci dl osób strszych orz dobre prktyki prezentujące projekty współfinnsowne ze środków EFS w innych pństwch członkowskich UE. Drugiego dni spotkni zprezentowno złożeni krjowego progrmu opercyjnego n lt finnsownego ze środków EFS, którego celem będzie m.in. poprw efektywności polityk publicznych w zkresie: rynku prcy, przeciwdziłni wykluczeniu społecznemu, oświty, dptcyjności, zdrowi i dobrego rządzeni. N posiedzeniu przedstwiono tkże Krjowy Rport o Rozwoju Społecznym Polsk 2012: Rozwój regionlny i loklny przygotowny przez Progrm Nrodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP). Oszcowno w nim wskźnik LHDI, który pokzuje poziom rozwoju społecznego poszczególnych jednostek dministrcyjnych. Nowtorstwo tego projektu poleg n konstrukcji wskźnik LHDI, który obejmuje trzy obszry zdrowie, edukcję i zmożność obywteli. (3) W dnich czerwc 2013 r. w Krkowie odbyło się dwudzieste szóste posiedzenie KM PO KL. Njwżniejszymi punktem obrd było przedstwienie i ztwierdzenie sprwozdni z relizcji PO KL w 2012 r., dyskusj o strtegii zmknięci Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki orz przyszłość Europejskiego Funduszu Społecznego w perspektywie finnsowej Pondto, w trkcie posiedzeni członkowie Komitetu przyjęli nstępujące uchwły: uchwł w sprwie zminy brzmieni szczegółowego kryterium dostępu zwrtego w konkursie nr A.1 w Dziłniu 6.2 w Plnie dziłni n 2012 rok dl Priorytetu VI Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki w województwie młopolskim orz ztwierdzeni zmin w Plnch dziłni n 2013 rok w rmch komponentu centrlnego i regionlnego Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki; uchwł w sprwie przyjęci kryterium globlnego dl konkursu nr A.1 ujętego w Plnie dziłni n rok 2013 dl Priorytetu VII Promocj integrcji społecznej Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki w województwie młopolskim w rmch Poddziłni 7.2.1; uchwł w sprwie przyjęci kryterium globlnego dl konkursu nr A.1 ujętego w Plnie dziłni n rok 2013 dl Priorytetu VIII Regionlne kdry gospodrki Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki w województwie młopolskim w rmch Poddziłni 8.1.2; uchwł w sprwie przyjęci kryterium globlnego dl konkursu nr A.1 ujętego w Plnie dziłni n rok 2013 dl Priorytetu IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki w województwie kujwsko-pomorskim w rmch Dziłni 9.2; uchwł w sprwie ztwierdzeni zminy brzmieni ogólnego kryterium horyzontlnego wyboru projektów PO KL dotyczącego zgodności ze Szczegółowym Opisem Priorytetów PO KL i włściwymi wytycznymi IZ PO KL w Systemie Relizcji PO KL; uchwł w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdni ewlucyjnego: Ocen systemu zrządzni i wdrżni Priorytetu X Pomoc Techniczn Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki Wżnym punktem posiedzeni było tkże przedstwienie informcji nt. wsprci Krjowej Instytucji Wspomgjącej w zkresie włączni do polityki nowych rozwiązń, projektów innowcyjnych i pondnrodowych. Zprezentowno koncepcję blokowego wsprci dziłń upowszechnijących i włączjących, której celem jest przekznie zinteresownym osobom/podmiotom informcji o grupch rozwiązń powiąznych temtycznie poprzez pogrupownie projektów innowcyjnych w bloki temtyczne możliwe do zidentyfikowni w rmch węższych zgdnień w obrębie czterech głównych obszrów wsprci EFS (dptcyjność, dobre rządzenie, edukcj i szkolnictwo wyższe, ztrudnienie i integrcj społeczn). Drugi dzień posiedzeni zostł poświęcony dyskusji nd nową perspektywą finnsową Unii Europejskiej i stnowiskiem Komisji Europejskiej dotyczącym wsprci Europejskiego Funduszu Społecznego w ltch Pondto, uczestnicy posiedzeni dyskutowli o koncepcji finnsowni usług rozwojowych orz wsprci szkoleniowego n rzecz przedsiębiorstw i prcowników w rmch przyszłej perspektywy. 129

130 (4) W dnich wrześni 2013 r. w Zielonej Górze odbyło się dwudzieste siódme posiedzenie KM PO KL. Njwżniejszym punktem pierwszego dni spotkni był dyskusj dotycząc zmin w Plnch dziłni n 2013 r., dziłń plnownych n kolejne dw i pół roku, w tym przyjęcie uchwły w sprwie zmin lokcji w priorytetch Progrmu w celu zpewnieni pełnego wykorzystni środków. Przedstwiono również informcje nt. ktulnego stnu wdrżni PO KL orz njwżniejsze wnioski z drugiego etpu ewlucji pn. Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL etp II. Drugiego dni posiedzeni, poz dyskusją dotyczącą nowej perspektywy finnsowej, członkowie Komitetu zpoznli się z relizownym w Poznniu i dofinnsownym w kwocie 430 tys. EUR, innowcyjnym projektem pn. Model ktywizcji zwodowej rodziców smotnie wychowujących dzieci pozostjących bez ztrudnieni, relizownym w Dziłniu 6.1 PO KL. Projekt zkłd indywidulną pomoc dl bezrobotnych rodziców, smotnie wychowujących dzieci. Ztrudnieni przy projekcie dordcy pomogą nie tylko znleźć dl nich prcę, le również przedszkole czy opiekę nd dzieckiem. Po zkończeniu testowni progrmu, stworzony zostnie model usług ktywizcji zwodowej smotnych rodziców. Pondto członkowie Komitetu zpoznli się z nowymi przepismi w sprwie udzielni pomocy publicznej orz pomocy de minimis, jk również przyjęli rekomendcje z bdni ewlucyjnego pn. Ocen luk i brier prwnych w kontekście efektywnej relizcji wsprci w EFS. (5) W dnich grudni 2013 r. w Kielcch odbyło się dwudzieste ósme posiedzenie KM PO KL. Głównym punktem obrd było ztwierdzenie Plnów dziłni dl priorytetów komponentu regionlnego PO KL n lt W trkcie posiedzeni przedstwiono tkże ktulny stn wdrżni progrmu w kontekście złożonych celów orz wyniki dwóch bdń edukcyjnych: Międzynrodowego Bdni Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC) orz Progrmu Międzynrodowej Oceny Umiejętności Uczniów (PISA). Polsk znlzł się w czołówce krjów Unii Europejskiej odnotowując znczącą poprwę wyników gimnzjlistów we wszystkich obszrch objętych bdniem, tj. umiejętności mtemtycznych, rozumowni w nukch przyrodniczych orz czytni i interpretcji. Zwłszcz wyniki polskich uczniów w zkresie umiejętności mtemtycznych dją im miejsce w grupie njlepszych krjów Unii Europejskiej, n równi z Holndią, Estonią i Finlndią. Wżnym punktem pierwszego dni obrd był również dyskusj nt. zmin w procedurze wyboru projektów systemowych będących rezulttem ustleń poudytowych, jk również informcj dotycząc plnownych dziłń n rzecz osób młodych w Progrmie Opercyjnym Wiedz Edukcj Rozwój (PO WER) n lt W tym punkcie przedstwiono projekt kryteriów wyboru projektów, które będą relizowne przez Ochotnicze Hufce Prcy (OHP) i są ukierunkowne n osoby młode pozostjące bez ztrudnieni. Projekty OHP stnowią element Plnu relizcji zproponownej przez Komisję Europejską Gwrncji n rzecz młodzieży orz Inicjtywy n rzecz ztrudnieni ludzi młodych w Polsce. Drugiego dni spotkni zprezentowno wyniki bdni ewlucyjnego pn. Ocen wsprci w obszrze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w rmch PO KL orz złożeni Agendy dziłń n rzecz równości szns osób niepełnosprwnych orz równości szns płci. Dodtkowo członkowie Komitetu zpoznli się z informcją n temt rodzju i trybu przygotowywni dokumentów dotyczących wdrżni progrmów finnsownych z EFS w ltch Pondto, podczs posiedzeni poinformowno, że w głosowniu orgnizcji pozrządowych w konkursie n Njbrdziej Prtnerski Komitet/Podkomitet Monitorujący w 2012 r., Komitet Monitorujący PO KL, znlzł się w gronie trzech njbrdziej prtnerskich komitetów. Uchwły przyjęte przez Komitet Monitorujący PO KL w trybie udzieleni pisemnej kceptcji (tzw. tryb obiegowy) w 2013 r.: Uchwł nr 113 KM PO KL z dn. 8 lutego 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdni ewlucyjnego pn. Ocen ośrodków wychowni przedszkolnego, utworzonych lub wsprtych ze środków finnsowych EFS w rmch Poddziłni PO KL, Uchwł nr 114 KM PO KL z dn. 8 lutego 2013 r. w sprwie zmin w Zsdch funkcjonowni i orgnizcji Grup roboczych w rmch Komitetu Monitorującego Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki w zkresie doprecyzowni skłdu instytucjonlnego i liczby członków poszczególnych Grup roboczych KM PO KL, 130

131 Uchwł nr 115 KM PO KL z dn. 8 lutego 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdń ewlucyjnych pn. Komplementrność dziłń relizownych w obszrze oświty w rmch Europejskiego Funduszu Społecznego orz Ewlucj efektów dziłń informcyjno-promocyjnych dotyczących edukcji przedszkolnej relizownych w rmch projektu ogólnopolskiej kmpnii upowszechnijącej model uczeni się przez cłe życie, Uchwł nr 116 KM PO KL z dn. 14 mrc 2013 r. w sprwie ogólnego kryterium horyzontlnego wyboru projektów PO KL dotyczącego stosowni uproszczeń w rozliczniu środków Europejskiego Funduszu Społecznego, o których mow w rozporządzeniu (WE) nr 1081/2006, Uchwł nr 117 KM PO KL z dn. 14 mrc 2013 r. w sprwie przeglądu rekomendcji przyjętych podczs Komitetu Monitorującego PO KL, Uchwł nr 118 KM PO KL z dn. 14 mrc 2013 r. w sprwie zmin w Plnch Dziłni n 2013 rok w rmch komponentu centrlnego i regionlnego Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki, Uchwł nr 121 KM PO KL z dn. 31 mj 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdni ewlucyjnego: "Ocen projektów konkursowych zrelizownych w rmch Poddziłni Modernizcj zrzdzni w dministrcji smorządowej Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki", Uchwł nr 122 KM PO KL z dn. 5 czerwc 2013 r. w sprwie zmin w Plnch dziłni n 2013 r. w rmch komponentu centrlnego i regionlnego Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki, Uchwł nr 130 KM PO KL z dn. 21 sierpni 2013 r. w sprwie przyjęci rekomendcji wynikjących z bdni ewlucyjnego: "Bdnie dekwtności i efektywności relizownego wsprci w rmch Poddziłni orz w komponencie regionlnym PO KL w kontekście potrzeb osób niepełnosprwnych", Uchwł nr 136 KM PO KL z dn. 15 listopd 2013 r. w sprwie zmin w Plnch dziłni n 2013 r. w rmch komponentu centrlnego i regionlnego PO KL, Uchwł nr 137 KM PO KL z dn. 15 listopd 2013 r. w sprwie przyjęci kryterium globlnego dl konkursu dotyczącego rozwoju sieci orgnizcji pozrządowych jko formy wzmcnini potencjłu zrzeszonych w nich orgnizcji ujętego w Plnie dziłni n 2013 r. dl Priorytetu V Dobre rządzenie PO KL w rmch Dziłni 5.4 PO KL, Uchwł nr 139 KM PO KL z dn. 31 grudni 2013 r. w sprwie przyjęci zmin do dokumentu Pln komunikcji Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki orz Wytycznych dotyczących oznczni projektów w rmch PO KL. Grupy robocze funkcjonujące przy Komitecie Monitorującym PO KL W celu wsprci Instytucji Zrządzjącej, Instytucji Pośredniczących orz Komitetu Monitorującego PO KL w procesie zrządzni Progrmem, w rmch Komitetu Monitorującego funkcjonuje sześć grup roboczych, tj.: 1) Grup robocz ds. horyzontlnych, której głównym celem jest monitorownie procesu wdrżni n poziomie regionlnym i centrlnym zgdnień horyzontlnych (innowcyjność, współprc pondnrodow, prtnerstwo, gender-minstreming); 2) Grup robocz ds. komponentu regionlnego PO KL zjmując się monitorowniem procesu wdrżni poszczególnych Priorytetów komponentu regionlnego PO KL w regionch, w celu zpewnieni spójności ich wdrżni n poziomie krjowym; 3) Grup robocz ds. ztrudnieni i integrcji społecznej, której głównym zdniem jest zpewnienie koordyncji i spójności relizcji dziłń, dotyczących wsprci dl osób bezrobotnych, biernych zwodowo orz zgrożonych wykluczeniem społecznym podejmownych n poziomie regionlnym i centrlnym (dziłni systemowe); 4) Grup robocz ds. dptcyjności i trnsferu wiedzy, której głównym celem jest zpewnienie koordyncji i spójności relizcji dziłń systemowych, relizownych centrlnie, związnych ze 131

132 wsprciem dl rozwoju potencjłu dptcyjnego przedsiębiorstw orz ich kdr, z dziłnimi w tym zkresie wdrżnymi n poziomie regionlnym; 5) Grup robocz ds. edukcji, której celem jest zpewnienie koordyncji i spójności relizcji dziłń służących podnoszeniu jkości edukcji orz poziomu wyksztłceni społeczeństw, podejmownych n poziomie centrlnym z podobnymi dziłnimi relizownymi n poziomie regionlnym PO KL; 6) Grup robocz ds. dobrego rządzeni zjmując się monitorowniem procesu wsprci dl budowy zdolności instytucjonlnej polskiej dministrcji orz wdrżni n poziomie krjowym stndrdów dobrego rządzeni, zgodnych ze stndrdmi i wytycznymi Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem złożeń Progrmu Reformy Regulcji. Pondto Grup robocz monitoruje dziłni służące rozwojowi potencjłu orgnizcji pozrządowych orz orgnizcji prcodwców i prcowników jko podmiotów istotnych z punktu widzeni efektywnej relizcji zsd dobrego rządzeni. W tbeli poniżej znjduje się zestwienie zwierjące informcje nt. posiedzeń, omwinych zgdnień orz propozycji i rekomendcji wyprcownych przez poszczególne Grupy robocze w 2013 r. Nzw grupy roboczej Grup robocz ds. horyzontlnych Propozycje i rekomendcje Dt spotkni Brk posiedzeń w 2013 r. Omwine temty r. prezentcj PARP nt. przystosowni prcowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmin omówienie propozycji zkresu wsprci w rmch Progrmu Opercyjnego Wiedz Edukcj Rozwój (PO WER) Grup robocz ds. dptcyjności i trnsferu wiedzy prezentcj PARP i Lewitn dot. rozwoju prcowników i przedsiębiorstw współfinnsownego z EFS po 2014 r. omówienie propozycji systemu wsprci orz sposobu dystrybucji środków wymin informcji nt. progrmowni wsprci przeznczonego n finnsownie ksztłceni prcowników przedsiębiorstw : potrzeby przedsiębiorców w obszrze ksztłceni/ problemy związne z uczestnictwem w dotychczsowym systemie wsprci EFS (Lewitn) podstwowe zsdy dotyczące progrmowni określone dl EFS n poziomie umowy prtnerskiej (MRR) prezentcj dotychczs wyprcownych propozycji dotyczących funkcjonowni wsprci przeznczonego n finnsownie ksztłceni prcowników przedsiębiorstw podejście popytowe dyskusj o możliwości/ brierch zstosowni ww. rozwiązń 132

133 w części regionlnej EFS Propozycje i rekomendcje Ogólne wnioski ze spotkń: o dyskusj o metodch strtegicznego ukierunkowni wsprci przeznczonego n finnsownie ksztłceni prcowników przedsiębiorstw n poziomie regionlnym (m.in. określenie kluczowych brnż, inteligentne specjlizcje, projekty systemowe) dyskusj o potrzebch regionlnych zespołów progrmujących wsprcie w ww. zkresie (np. ekspertyz, bdni, wymin informcji) - rol Grupy ds. dptcyjności i trnsferu wiedzy przy KM PO KL wyprcownie rekomendcji Grupy dotyczących progrmowni wsprci przeznczonego n finnsownie ksztłceni prcowników przedsiębiorstw konieczność większego uwzględnieni w systemie współprcy uczelni wyższych jko wżnych dostwców umiejętności i kwlifikcji propozycje PARP: trktownie uczelni wyższych n równi z innymi dostwcmi usług (przynjmniej w rmch priorytetów inwestycyjnych 8.5 i 10.3) o w kontekście systemu wsprci life long lerning w PO WER - konieczność odejści od silosowego podejści i wspierni poszczególnych elementów, bez związku z cłym procesem LLL, np. objęcie wsprciem różnych grup firm świdczących usługi rozwojowe, instytucji edukcyjnych, uczelni wyższych łącznie o kontynucj prc dot. obszru przystosowni prcowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmin w przyszłej perspektywie, ze szczególnym uwzględnieniem systemu dystrybucji środków/ podmiotowego finnsowni rozwoju prcowników i przedsiębiorstw o zestwienie sposobów podmiotowego finnsowni rozwoju prcowników i przedsiębiorstw po 2014 r. Będzie ono podstwą do dlszych prc zrówno n forum Grupy ds. dptcyjności, le tkże w rmch wrszttów zorgnizownych przez MRR w lipcu 2013 r. Grup robocz ds. ztrudnieni i integrcji społecznej r. informcj dotycząc nowych projektów dl Priorytetu I PO KL proponownych do relizcji w ltch 2014/2015 informcj nt. stnu relizcji projektów w Priorytecie I (w oprciu o sprwozdnie z I kwrtł 2013 r.) przedstwienie informcji nt. stnu prc w zkresie rozwiązń systemowych i rezulttów w projekcie pn. Tworzenie i rozwijnie stndrdów usług pomocy społecznej i integrcji społecznej przedstwienie złożeń projektu pn. Schemtom stop! Wspólne dziłni instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku prcy - pilotż Propozycje i rekomendcje Ogólne wnioski ze spotkni: o o informcj nt. liczby osób biorących udził w projektch w rmch Dziłni 1.1 orz 1.2 w odróżnieniu od liczby osób uwzględninych w liczeniu wrtości poszczególnych wskźników zostnie przekzn do widomości członkom Grupy ustlenie dot. przekzni Ministerstwu Prcy i Polityki Społecznej informcji nt. produktów Dziłni 3 Dziłni w zkresie wdrżni 133

134 o stndrdów prcy socjlnej i funkcjonowni instytucji pomocy społecznej w zkresie: nimcji, medicji, loklnej polityki społecznej projektu pn. Tworzenie i rozwijnie stndrdów usług pomocy społecznej i integrcji społecznej projekt Plnu Dziłni n lt zostł przekzny członkom Grupy drogą milową Grup robocz ds. komponentu regionlnego PO KL r. przedstwienie informcji nt. roli, miejsc i zkresu wsprci EFS w przyszłych regionlnych progrmch opercyjnych n lt (przykłdy, doświdczeni z poszczególnych regionów dotyczące ktulnego stnu prc nd RPO) informcj nt. możliwości wspierni i inicjowni (m.in. w rmch przyszłych RPO) dziłń sprzyjjących rodzinie i rodzicielstwu n podstwie doświdczeń z województw kujwskopomorskiego uwgi, stnowisk i propozycje wykorzystni przez regiony nowego podejści do wspierni inwestycji szkoleniowo-dordczych w przedsiębiorstwch, w tym stosownie różnych wrintów podejści popytowego, rol Rejestru Usług Rozwojowych (przykłdy, doświdczeni z poszczególnych regionów) Propozycje i rekomendcje Ogólne wnioski ze spotkni: o członkowie Grupy, w szczególności reprezentujący poszczególne Instytucje Pośredniczące PO KL, dokonją nlizy propozycji Instytucji Zrządzjącej PO KL w zkresie rozszerzeni koncepcji podmiotowego systemu finnsowni usług (w tym Rejestru Usług Rozwojowych) o możliwość relizcji wsprci n rzecz osób fizycznych w formule ksztłceni ustwicznego. Ewentulne uwgi, wątpliwości i postulty w tym zkresie uczestnicy spotkni zobowiązli się przekzywć do Przewodniczącej Grupy ds. komponentu regionlnego lub Sekretritu Grupy (w formie elektronicznej). W dlszej kolejności zostną one skierowne do Deprtmentu Zrządzni EFS w MRR o przedstwiciele MRR zdeklrowli gotowość orgnizcji (n wniosek Grupy ds. komponentu regionlnego) odrębnego spotkni, dedykownego wyłącznie kwestiom związnym z włączeniem do podmiotowego systemu finnsowni wsprci dl osób fizycznych, celem identyfikcji wszystkich uwrunkowń, potencjlnych zgrożeń lub zlet tkiego rozwiązni. 134

135 Grup robocz ds. edukcji r. (spotknie Grupy odbyło się w Krkowie w rmch konferencji MOC W REGIONACH progrmownie nowej perspektywy finnsowej ) przedstwienie informcji w zkresie reformy systemu edukcji orz strtegii jej rozwoju, osiągnięci PO KL w ltch orz wyzwni w dziedzinie edukcji w nowym okresie progrmowni , w szczególności n szczeblu regionlnym połączone spotknie Grupy z konferencją posłużyło konsultcji tworzonych w MEN wytycznych do dziłń w zkresie edukcji n poziomie regionlnym, tkże zebrniu ewentulnych uwg i opinii, co do ich ksztłtu w poszczególnych grupch wrszttowych odbyły się dyskusje n temt njwżniejszych obszrów wsprci w nowej perspektywie n poziomie regionlnym. Po części ogólnej, uczestnicy spotkni przeszli do prc w grupch wrszttowych dotyczących poszczególnych obszrów wsprci, tj. Cyfrow szkoł, indywidulizcj procesu nuczni, budownie kompetencji w zkresie nuk przyrodniczych nucznie przez doświdczenie, przeciwdziłnie rozwrstwieniu społecznemu w szkole, progrmy rozwojowe szkół, uczeń młodszy, wychownie przedszkolne, ksztłcenie dorosłych, ksztłcenie zwodowe Propozycje i rekomendcje Grup robocz ds. dobrego rządzeni Propozycje i rekomendcje Ogólne wnioski ze spotkni: o o Ministerstwo Edukcji Nrodowej zproponowło połączenie w jeden obszr dziłń związnych z rozwrstwieniem w szkołch, uczniem młodszym, progrmmi rozwojowymi orz indywidulizcji wszystkie z nich relizowć będą swoje cele przy pomocy podobnych nrzędzi. Różnić je będzie jedynie kontekst dziłń, ntomist ktlog wydtków kwlifikowlnych może być zbliżony. Punktem wyjściowym dl wszystkich tych dziłń jest nliz potrzeb szkoły, uczniów, rodziców i nuczycieli, któr wynik np. z ewlucji. Region może decydowć w rmch swoich kompetencji, które z tych potrzeb nleży zspokjć w pierwszej kolejności ustlono, iż niezbędn jest finlizcj prc w zkresie wytycznych dl regionów w ww. obszrch. W pierwszej kolejności powinny one dotyczyć (zwrte w nich złożeni i koszty jednostkowe są niezbędne do klkulcji wrtości docelowej wskźników w regionch): wyposżeni prcowni przedmiotowych: IBE- rekomendcje wyposżeni dl gimnzjum i szkół pondgimnzjlnych gotowe, Centrum Nuki Kopernik rekomendcje dl szkół podstwowych - VI 2015 indywidulizcji, rozwrstwieni, uczni młodszego orz progrmów rozwojowych wytyczne dl wszystkich tych dziłń w rmch jednego dokumentu wyposżeni wrszttów do ksztłceni zwodowego gotowe zsdy relizcji stży zwodowych współprcy szkół z otoczeniem, w tym z prcodwcmi zsdy relizcji dordztw edukcyjnego. Brk posiedzeń w II półroczu 2013 r. 135

136 3. Postęp wdrżni Progrmu wg Priorytetów Poniżej opisno postęp wdrżni PO KL w podzile n Priorytety. W przypdku Priorytetów komponentu centrlnego przedstwiono szczegółowe informcje dotyczące wybrnych projektów systemowych, istotnych z punktu widzeni relizcji celów Progrmu. 3.1 PRIORYTET I Ztrudnienie i integrcj społeczn Informcj n temt rzeczowych i finnsowych postępów relizcji priorytetu Wsprcie w Priorytecie I m n celu wzmocnienie kdr publicznych służb ztrudnieni orz instytucji systemu pomocy społecznej, m.in. poprzez stworzenie spójnego systemu kwlifikcji. Wysoko wykwlifikowne kdry mją relizowć kompleksowe i skuteczne dziłni n rzecz osób wykluczonych społecznie posidjących ogrniczony dostęp do rynku prcy. Celem ktywizcji zwodowej i społecznej połączono ktywne instrumenty rynku prcy orz nrzędzi wspomgjące proces integrcji społecznej. Od 2012 r. wprowdzono również relizcję przedsięwzięć n rzecz ekonomii społecznej poprzez wykorzystnie zwrotnych instrumentów finnsowych (Dziłnie 1.4) orz dziłń wspierjących powrót n rynek prcy po przerwie związnej z urodzeniem/wychowniem dzieci poprzez m.in. wsprcie tworzeni i funkcjonowni żłobków i klubów dziecięcych (Dziłnie 1.5). Priorytet I wdrżny jest pondregionlnie, wsprcie jest komplementrne wobec projektów regionlnych Priorytetu VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich orz Priorytetu VII Promocj integrcji społecznej. W Priorytecie I wyróżniono obszr ztrudnieni orz obszr integrcji społecznej, dziłni relizowne są głównie poprzez projekty systemowe. Procedurę konkursową przewidzino wyłącznie w odniesieniu do temtyki równości szns kobiet i mężczyzn n polu zwodowym orz godzeni życi zwodowego i rodzinnego (Poddziłnie wsprcie wygszne od 2012 r., Dziłnie 1.5 relizowne od 2012 r.), orz w odniesieniu do dziłń n rzecz społeczności romskiej (Poddziłnie 1.3.1). N relizcję Priorytetu I przeznczono środki w wysokości 466,2 mln EUR (w tym 396,3 mln EUR stnowi wkłd EFS). W styczniu 2013 r. Komitet Monitorujący PO KL przyjął uchwłę ztwierdzjącą relokcję w rmch Progrmu, zgodnie z którą lokcj n Priorytet I zmniejszył się o 40 mln EUR. Do końc okresu sprwozdwczego w rmch Priorytetu I podpisno 451 umów o dofinnsownie relizcji projektu n łączną kwotę środków publicznych 449,2 mln EUR (w tym pond 336,9 mln EUR EFS), co stnowi 96,4% relizcji zobowiązń UE n lt Stopień zkontrktowni środków w rmch Priorytetu I n obecnym etpie wdrżni nleży ocenić pozytywnie. Przy uwzględnieniu kursu ktulnego n koniec roku sprwozdwczego, n poziomie Dziłni 1.1 Wsprcie systemowe instytucji rynku prcy i Dziłni 1.3 Ogólnopolskie progrmy integrcji i ktywizcji zwodowej zkontrktowno już cłą pulę środków. Ntomist wrtość zkontrktownych środków w Dziłniu 1.2 Wsprcie systemowe instytucji pomocy i integrcji społecznej n koniec 2013 r. wyniosł blisko 92%. 136

137 Rys. 53 Stopień wykorzystni lokcji wg Dziłń Priorytetu I (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Jednocześnie, w rmch przyjętych do relizcji projektów rozliczono wydtki kwlifikowlne n poziomie 244,2 mln EUR, w tym pond 183,2 mln EUR EFS. Tym smym poziom wydtkowni w rmch Priorytetu I n koniec 2013 roku wyniósł 52,4% lokcji n lt W odniesieniu do pozostłych Priorytetów wdrżnych centrlnie, osiągnięty poziom wydtkowni w Priorytecie I jest jednym z njniższych w Progrmie. Njsprwniej wydtki rozliczne są w Dziłniu 1.4 (94,1%), co wynik ze specyfiki projektu, w rmch którego rozliczono już środki przekzne z funduszu powierniczego do funduszu pożyczkowego pośrednik finnsowego, który będzie udzielł pożyczek podmiotom ekonomii społecznej orz w Dziłniu 1.3 (54,3%). Ntomist njniższy poziom wydtkowni chrkteryzuje Dziłnie 1.5 i związny jest z krótkim okresem relizcji Dziłni. Większość projektów wyłonionych w wyniku konkursów ogłoszonych w 2012 r. rozpoczęł się w drugiej połowie 2013 r. (do końc 2012 r. trwł ocen wniosków o dofinnsownie). Jednocześnie do stnu wydtkowni przyczyniły się liczne błędy we wnioskch o płtność, które skutkowły kierowniem ich do korekty orz zminmi hrmonogrmów płtności. N podstwie informcji dot. zinteresowni projektodwców, IZ PO KL nie identyfikuje zgrożeni niewykorzystni środków. Relizcj celów Priorytetu ZATRUDNIENIE N relizcję polityki Ztrudnieni w Priorytecie I w rmch lokcji finnsowej zplnowno środki w wysokości 142,9 mln EUR. W 2013 r. dokonno zmniejszeni lokcji Priorytetu I w obszrze ztrudnieni łącznie o 18 mln EUR w rmch: Dziłni 1.1 Wsprcie systemowe instytucji rynku prcy (o 17 mln EUR) orz Poddziłni Projekty n rzecz promocji równych szns kobiet i mężczyzn orz godzeni życi zwodowego i rodzinnego (o 1,2 mln EUR).Według stnu n koniec 2013 r. relizowne są 332 projekty o wrtości środków publicznych pond 142,1 mln EUR, w tym 106,6 mln EUR ze środków EFS. Do końc 2013 r. odnotowno dlszy postęp rzeczowy orz finnsowy w obszrze ztrudnieni. Projekty przyjęte do relizcji w zkresie modernizcji PSZ wyczerpły dostępną lokcję finnsową przeznczoną n ten cel, niemniej jednk wydtkownie w tych projektch jest stosunkowo niskie. Pondto, relizcj procedury konkursowej dotyczącej temtyki godzeni życi zwodowego i rodzinnego przebieg bez większych zstrzeżeń. Cel 1. Modernizcj Publicznych Służb Ztrudnieni W rmch celu 1. Modernizcj Publicznych Służb Ztrudnieni, do końc okresu sprwozdwczego w wyniku udzielonego wsprci kwlifikcje podniosło 7,5 tys. kluczowych prcowników PSZ (pond 100% celu), w tym 6,5 tys. kobiet. Wysoki poziom relizcji celu 137

138 związny jest ze wzrostem liczby kluczowych prcowników ztrudnionych w urzędch prcy w stosunku do początku okresu wdrżni PO KL (o pond 100%). Grup kluczowych prcowników instytucji rynku prcy zwiększ się rokrocznie. Temtyk prowdzonych szkoleń był różnorodn i dotyczył zrówno umiejętności miękkich (np. komunikcj interpersonln z trudnym klientem), jk i zgdnień specjlistycznych związnych np. ze stosowniem stndrdów usług, obsługą imigrntów, czy współprcy z prcodwcmi. Relizowne szkoleni związne były z zjmownym stnowiskiem i wykonywnymi obowiązkmi, np. dordcy zwodowi brli udził w szkolenich dotyczących orgnizcji i zpewnieni jkości usług pordnictw zwodowego, stosowni metod i nrzędzi pordnictw indywidulnego orz grupowego. Odsetek kluczowych prcowników PSZ, którzy w wyniku udzielonego wsprci podnieśli swoje kwlifikcje n koniec 2013 r. wyniósł 87%. Interesującym przedsięwzięciem zrelizownym w Dziłniu 1.1 dotyczącym modernizcji publicznych służb ztrudnieni był projekt pn. Zielon lini. Centrum Informcyjno-Konsultcyjne Służb Ztrudnieni (wrtość: 8,6 mln EUR, 89% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Złożeniem projektu było stworzenie możliwości uzyskni kompleksowej informcji (w jednym miejscu), związnej z problemtyką rynku prcy, przez podmioty orz osoby bezrobotne i poszukujące prcy, tkże Polków przebywjących z grnicą (powrcjących lub plnujących powrót) orz cudzoziemców. Stworzone centrum kontktowe Zielon Lini dostrcz informcji o ofertch prcy, szkolenich, usługch urzędów prcy orz o innych zgdnienich z zkresu rynku prcy. Zielon Lini zwiększ sznse n znlezienie prcy przez osoby bezrobotne orz ułtwi prcodwcom poszukiwnie prcowników. W rmch projektu przeszkolono prwie 500 prcowników z wojewódzkich i powitowych urzędów prcy w zkresie obsługi Punktów Abonencko- Konsultcyjnych. Do Systemu Zielon Lini technicznie podłączono 391 Punktów Abonencko- Konsultcyjnych, ntomist w 317 PAK wdrożono system funkcjonlnie, co spowodowne było odłączeniem łączy PAK w 9 filich PSZ z uwgi n decyzję dyrektorów urzędów o nieuruchminiu usługi w filich (podyktowne było to fktem, iż system funkcjonuje w jednostkch głównych, ponoszenie kosztów utrzymni niewykorzystnych łączy w filich byłoby bezzsdne). Stworzony teleinformtyczny System Zielon Lini skłd się z: infolinii informcyjnej o numerze dostępowym portlu Zielon Lini ( Możliwości systemowe portlu Zielon Lini pozwlją n integrcję wszystkich stron dziłjących w rmch PSZ systemu poczty elektronicznej dl konsultntów Centrum ZL i konsultntów PAK sieci teleinformtycznej VPN (dedykown, bezpieczn sieć internetow) łączącej Centrum z urzędmi prcy, które przyłączyły się do projektu plikcji dostępowej systemu ZL (system bzy wiedzy i obsługi infolinii). System Zielon Lini n mocy Decyzji Ministr Prcy i Polityki Społecznej z dni 4 wrześni 2012 r. w sprwie zchowni trwłości rezulttów projektu systemowego relizownego przez Centrum Rozwoju Zsobów Ludzkich (CRZL), zostł przekzny do prowdzeni Komendzie Głównej Ochotniczych Hufców Prcy (OHP). Zgodnie z przedmiotową decyzją MPiPS, rozwiązni systemowe i efekty projektu zostną utrzymne i ndl będą wykorzystne przez jednostkę funkcjonującą w resorcie prcy. W listopdzie 2012 r. podpisne zostło stosowne porozumienie między Beneficjentem Komendą Główną OHP w przedmiotowej kwestii. Decyzj o powierzeniu prowdzeni systemu OHP podyktown był z jednej strony rcjonlizcją wykorzystni posidnych zsobów (wyposżeni sprzętowego, systemów i progrmów informtycznych orz ewentulnej wiedzy, umiejętności i doświdczeni personelu), jk również zloklizowniem w jednej jednostce funkcjonującej w resorcie prcy dziłń obejmujących różne grupy wiekowe poszukujących prcy, zwłszcz młodzieży. W Priorytecie I wrto zwrócić uwgę n projekt pn. Rozwijnie zbioru krjowych stndrdów kompetencji zwodowych wymgnych przez prcodwców (wrtość projektu: 4,5 mln EUR, 98% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Celem głównym projektu było przygotownie nowych zsobów informcji zwodoznwczej prowdzącej do poprwy jkości i skuteczności usług rynku prcy orz lepszego dostosowni oferty edukcyjnej dl potrzeb rynku prcy. Przedmiotowy projekt jest jednym z projektów wpierjących oprcownie i wdrożenie w Polsce Krjowej Rmy Kwlifikcji. Dziłni projektowe, dignozując wymgni w zkresie kompetencji potrzebnych do wykonywni zwodów z punktu widzeni prcodwców, stnowią uzupełnienie inicjtyw związnych z dziłnimi zplnownymi w rmch innych projektów w obszrze edukcji formlnej orz nieformlnego i pozformlnego uczeni się. W projekcie opisno stndrdy wymgń w 300 zwodch wykonywnych n rynku prcy, w których istotne kompetencje nbywne są poz 138

139 systemem szkolnictw zwodowego. Oprcowne stndrdy kompetencji zwodowych stnowią nrzędzie pomocnicze w relizcji zdń z zkresu usług i progrmów rynku prcy, tkże w obszrze ksztłceni i szkoleni zwodowego. Rezultty projektu wykorzystywne są przede wszystkim do weryfikowni oferty szkoleniowej dl klientów urzędów prcy orz jko mterił zwodoznwczy dl dordców zwodowych i ich klientów. Mogą być wykorzystywne również do budowni systemu potwierdzni kwlifikcji nieformlnych (w rmch KRK). Obecnie trwją prce, koordynowne przez Międzyresortowy Zespół ds. uczeni się przez cłe życie, nd budową Krjowego Systemu Kwlifikcji (KSK), w rmch którego możliwe będzie potwierdznie kompetencji zdobytych w drodze uczeni się pozformlnego i nieformlnego orz uzyskiwnie kwlifikcji. Drugim wskźnikiem monitorującym wsprcie relizowne w celu 1. jest liczb instytucji PSZ uczestniczących w projektch mjących n celu wdrożenie stndrdów usług, który do końc 2013 r. zrelizowno n poziomie pond 100% instytucji. Wdrożenie stndrdów relizowne jest w rmch projektu pn. Implementcj i rozwój systemu informcyjnego publicznych służb ztrudnieni (wrtość: 37 mln EUR, 26% rozliczonych środków, okres relizcji: ,). Tym smym, powiązny wskźnik rezulttu dot. odsetk instytucji publicznych służb ztrudnieni, w których wdrożono stndrdy usług n koniec 2013 r. wykonno w 101%. Dotychczs w rmch relizownych dziłń 13,6 tys. prcowników PSZ podniosło swoje kwlifikcje uczestnicząc w szkolenich w zkresie stosowni stndrdów (87% celu), w tym 4,9 tys. kluczowych prcowników PSZ (97% wrtości docelowej dl projektu). Pondto, w projekcie przewidzino relizcję 3 głównych zdń: budowę hurtowni dnych, wdrożenie i rozwój plikcji Syriusz stndrd i rozwój plikcji Syriusz broker orz budowę nrzędzi nowoczesnej komunikcji. Od początku relizcji projektu oprcowno model rozwoju infrstruktury informtycznej, projekt rozbudowy plikcji WUP Vitor, opis wymgń funkcjonlnych i technicznych dl Syriusz_broker, koncepcję rozwoju hurtowni dnych orz strtegię i projekt rozwoju nrzędzi nowoczesnej komunikcji. Zpewniono usługę IS dl zespołu projektowego. Dokonno wdrożeni oprogrmowni plikcyjnego Syriusz Std we wszystkich 341 powitowych urzędch prcy. Rozwijno i modyfikowno oprogrmownie plikcyjne Syriusz Std. Przeprowdzono szkoleni z obsługi oprogrmowni plikcyjnego Syriusz Std, które objęły 12,5 tys. prcowników powitowych urzędów prcy. Wdrożono plikcję WUP Vitor we wszystkich 16 wojewódzkich urzędch prcy. Przeznczeniem plikcji WUP Vitor jest informtyczne wsprcie procesu decyzyjnego orz relizcji wszystkich świdczeń i usług zpewninych przez wojewódzkie urzędy prcy n rzecz beneficjentów PSZ. W sierpniu 2013 r. podpisno umowę dot. wykonni i wdrożeni systemu nlitycznorportowego CeSAR orz zwrto umowę rmową n wykonnie, wdrożenie i rozwój Nrzędzi Nowoczesnej Komunikcji. Ntomist w pździerniku 2013 r. podpisno umowę n wykonnie, wdrożenie i utrzymnie systemu Broker SI PSZ. Nleży wskzć, iż w trkcie relizcji projektu pojwiły się problemy i opóźnieni, które dotyczyły przede wszystkim relizcji postępowń o udzielenie zmówień publicznych. Duż liczb pytń zdwnych przez wykonwców orz skłdnie odwołń do KIO uniemożliwiły sprwne sfinlizownie procedur przetrgowych. N stn zwnsowni prc w projekcie negtywnie wpłynęły również okresowe brki kdrowe (w okresie sprwozdwczym wkt n stnowisku specjlisty ds. hurtowni dnych i Broker SI PSZ orz specjlisty ds. rozliczeń i sprwozdwczości w projekcie). Z ww. względu w 2013 r. opóźnion był relizcj dziłń związnych z wykonniem, wdrożeniem i rozwojem systemu Broker SI PSZ, systemu CeSAR i Nrzędzi Nowoczesnej Komunikcji, dostwy i wdrożeni scentrlizownej infrstruktury SI PSZ orz wsprci relizcji wdrożeń. Z uwgi n powyższe, projekt wymgł wydłużeni okresu relizcji. Zgrożon jest relizcj dziłni związnego z migrcją dnych n zsoby Centrum Przetwrzni Dnych orz szkoleniem kdry informtycznej z zkresu dziłni infrstruktury. Jko środek zrdczy plnowne jest podpisnie umowy obejmującej dziłni niezrelizowne przez wykonwcę w rmch umowy z innym wykonwcą. Anlizując relizcję celów Priorytetu I nleży wspomnieć o wynikch bdni ewlucyjnego przeprowdzonego n zlecenie Instytucji Pośredniczącej dot. wpływu EFS n funkcjonownie publicznych służb ztrudnieni 15. Zgodnie z bdniem przeprowdzonym w 2011 r. wrtość wskźnik wpływu EFS n publiczne służby ztrudnieni (wskźnik syntetyczny odnoszący się do kilku zmiennych) wynosi 0,7 (w stosunku do wrtości docelowej określonej n poziomie 0,75). Z bdni wynik, iż zwiększył się stysfkcj klientów z usług świdczonych przez Instytucje Rynku Prcy, Publiczne Służby Ztrudnieni w stosunku do 2008 r. Dl klientów PUP njwżniejsz był jkość obsługi - byli oni też njbrdziej zdowoleni włśnie z tych spektów dziłni urzędów prcy. 15 Ewlucj wskźnik oceny wpływu Europejskiego Funduszu Społecznego n funkcjonownie publicznych służb ztrudnieni orz wskźnik oceny wpływu Europejskiego Funduszu Społecznego n funkcjonownie instytucji pomocy społecznej, Coffey, wrzesień 2011 r. 139

140 Ntomist mniej wżne były tkie spekty, jk nowoczesne sposoby przekzywni informcji, szkoleni i dziłni ktywizujące. Większość byłych bezrobotnych i osób ktulnie zrejestrownych nie dostrzeg zmin w sposobie dziłni urzędu. Proporcje te ulegją odwróceniu, jeśli uwzględnić odpowiedzi osób o dużym stżu w rejestrch urzędów prcy. Może to wskzywć, że zminy te nstępują stopniowo i są dostrzeglne w dłuższym okresie. Ci, którzy dostrzegją zminy, oceniją je pozytywnie. Bdni wskzują n ewolucję sposobu dziłni instytucji w kierunku proklienckim. Z kolei zgodnie z wynikmi bdni prcownicy brdzo pozytywnie oceniją udził w projektch (choć niżej niż w roku 2008). Dostrzegją korzystny wpływ swojego uczestnictw n funkcjonownie instytucji. Ntomist w ocenie kdry zrządzjącej projekty pozytywnie wpływją n kompetencje prcowników i jkość wykonywnej przez nich prcy. Jednocześnie, kdr zrządzjąc w mniejszym stopniu dostrzeg wpływ projektów n skuteczność dziłni cłej instytucji. Wrto również ndmienić, iż uwzględnijąc wpływ EFS n poszczególne obszry dziłni publicznych służb ztrudnieni, njsilniejszy wzrost nstąpił w zkresie stndrdów usług, co niewątpliwie wiąże się z wprowdzeniem w 2010 r. stndrdów usług rynku prcy do instytucji w formie rozporządzeni MPiPS. Wyniki bdni pokzują, że pewien wpływ miły też relizowne projekty systemowe, w tym m.in. szkoleni, czy też wdrożenie SI Syriusz. Kolejne bdnie dot. pomiru wskźnik wpływu EFS n funkcjonownie PSZ zostnie przeprowdzone w 2014 r. W kontekście wyników opisnego powyżej bdni wrto wskzć n trwjące w 2013 r. prce nd nowelizcją ustwy o promocji ztrudnieni i instytucjch rynku prcy, któr między innymi przeprowdz reformę sposobu funkcjonowni urzędów prcy, tkże wprowdz nowe instrumenty i usługi skierowne do osób pozostjących poz rynkiem prcy. W zkresie funkcjonowniu urzędów prcy njistotniejsze zminy obejmują: zstąpienie wielu stnowisk w urzędch prcy przez indywidulnego dordcę klient, z jednoczesną gwrncją, iż bezrobotny zwsze kontktuje się z tym smym dordcą, który prowdzi go przez cły proces ktywizcji zwodowej; wprowdzenie profilowni wsprci zkłdjącego zdignozownie kompetencji i potrzeb kżdego bezrobotnego, zkwlifikownie go do jednej z trzech ktegorii w zleżności od stopni oddleni od rynku prcy (ktywny, wymgjący wsprci, oddlony od rynku prcy) orz dostosownie wsprci zgodnie ze zidentyfikownym profilem (więcej informcji n ten temt zwrto w części sprwozdni dotyczącej zmin legislcyjnych). W procesie przygotowni zmin ustwy o promocji ztrudnieni i instytucjch rynku prcy, któr wrz z przepismi wykonwczymi orz pkietem wytycznych MPiPS weszł w życie 27 mj 2014 r., istotną rolę odegrł dorobek zrówno projektów relizownych w rmch POKL, jk też wyniki prc resortu związne z relizcją pozostłych zdń sttutowych finnsownych ze środków włsnych. Wsprcie ze środków EFS istotnie przyczyniło się do zprojektowni i wprowdzeni zmin przepisów prwnych obowiązujących w obszrze promocji ztrudnieni i przeciwdziłni bezrobociu. Aby wzmocnić efektywność wdrżni nowych rozwiązń wprowdzonych znowelizowną ustwą Deprtment Rynku Prcy w MPiPS uruchomił cykl spotkń informcyjno-szkoleniowych dl kdry kierowniczej publicznych służb ztrudnieni (wszystkich dyrektorów powitowych i wojewódzkich urzędów prcy orz wydziłów polityki społecznej i wydziłów sprw obywtelskich urzędów wojewódzkich). Przyczyni się to do sprwniejszego wdrożeni orz ujednoliceni zsd stosowni nowych rozwiązń. Kompetencje kluczowych prcowników PSZ w związku z wprowdzeniem nowych rozwiązń np. profilowni w nturlny sposób będą uzupełnine i ktulizowne. Dotyczy to również prcowników urzędów prcy tworzących sieć EURES w Polsce, m.in. ze względu n reformę systemu EURES i wprowdzenie systemu kredytcji do prowdzeni pośrednictw prcy w rmch systemu EURES. Pondto nleży zuwżyć, iż prcownicy kluczowi mją obowiązek doskonleni kwlifikcji zwodowych wymgnych przy wykonywniu zdń n zjmownym stnowisku (Rozporządzenie Ministr Prcy i Polityki Społecznej w sprwie dodtku do wyngrodzeni dl prcowników publicznych służb ztrudnieni orz Ochotniczych Hufców Prcy). Reform publicznych służb ztrudnieni m n celu likwidcję zidentyfikownych brier w relizcji ktywnej polityki rynku prcy orz szersze włączenie w proces ktywizcji zwodowej bezrobotnych innych instytucji rynku prcy, m.in. poprzez zlecnie zdń gencjom ztrudnieni, Progrm Aktywn Integrcj, lepszą koordyncję relizcji zdń ustwowych w województwch, itp. Istotą wprowdzni zmin było zchownie w ustwie sprwdzonych, efektywnych rozwiązń, modyfikcj n bzie nliz i prktyki części z nich i wprowdzenie nowych form wyprcownych w oprciu o doświdczenie, sprwdzone wzorce, testownych w rmch projektów innowcyjnych, zczerpniętych z doświdczeń zgrnicznych. Nleży podkreślić, iż wprowdzone stndrdy usług ndl będą stosowne, przy czym z uwgi n zminy form wsprci i zsdy udzielni pomocy bezrobotnym, jkie wprowdzono znowelizowną ustwą, odpowiednio zostły zmienione również przepisy wykonwcze dotyczące stndrdów. W nowych przepisch zstępujących ww. rozporządzenie tj. w 140

141 rozporządzeniu Ministr Prcy i Polityki Społecznej z dni 14 mj 2014 r. w sprwie szczegółowych wrunków relizcji orz trybu i sposobów prowdzeni usług rynku prcy (Dz. U. poz.667), wykorzystne zostły istniejące wcześniej rozwiązni, które sprwdzły się w urzędch prcy i pomgły w relizcji stojących przed nimi zdń orz określono nowe normy prwne. Wrto jednocześnie zuwżyć, że poz ww. rozporządzeniem, zgdnieni usług rynku prcy uregulowne zostły również w nowym rozporządzeniu dotyczącym profilowni pomocy dl bezrobotnych. Ww. zminy powinny w zncznym stopniu usprwnić funkcjonownie urzędów prcy i umożliwić im zintensyfikownie dziłń w zkresie pośrednictw prcy i innych form pomocy określonej w ustwie. Przepisy przejściowe ustwy o promocji ztrudnieni ( ) rt zobowiązują Ministr Prcy i Polityki Społecznej do przeprowdzeni nlizy nowych rozwiązń wprowdzonych wyżej wymienioną ustwą i przedstwieni jej wyników odpowiednio w ltch 2016 i Corocznie będzie tkże prowdzon przez Ministr Prcy i Polityki Społecznej nliz wyników efektywności dziłni urzędów prcy, co pozwoli n uzysknie lepszej skuteczności dziłni służb ztrudnieni orz wymusi stosownie optymlnych form wsprci bezrobotnych m.in. tkże poprzez zstosownie profilowni pomocy dl bezrobotnych i indywidulizcję wsprci oferownego przez dordców klient (nowej funkcji wprowdzonej nowelizcją ustwy). Cel 2. Zwiększenie zsięgu oddziływni Aktywnej Polityki Rynku Prcy Dziłni n rzecz polityki Ztrudnieni relizowne były również poprzez projekty konkursowe n rzecz promocji równych szns kobiet i mężczyzn orz godzeni życi zwodowego i rodzinnego (Poddziłnie 1.3.2), które przyczyniją się do relizcji celu szczegółowego 2. Zwiększenie zsięgu oddziływni Aktywnej Polityki Rynku Prcy. W Poddziłniu podpisno 33 umowy o dofinnsownie o wrtości środków publicznych 11,8 mln EUR (w tym 8,8 mln EUR EFS). Do końc 2013 r. zkończył się relizcj 21 projektów n kwotę 6,9 mln EUR. Projekty relizowne są zgodnie z hrmonogrmem. Do końc okresu sprwozdwczego rozliczono wydtki w wysokości 9,1 mln EUR (w tym blisko 6,8 mln EUR EFS). Njwiększym zinteresowniem projektodwców cieszyły się konkursy ukierunkowne n wdrżnie i upowszechninie rozwiązń służących godzeniu życi zwodowego i rodzinnego. Również dość duże zinteresownie dotyczyło projektów zgodnych z drugim typem projektu, tj. upowszechninie i promocj lterntywnych i elstycznych form ztrudnieni i metod orgnizcji prcy orz uelstyczninie czsu prcy prcownik (m. in. teleprc, prc w niepełnym wymirze czsu prcy, prc rotcyjn, podził prcy w rmch jednego stnowisk [Job shring]). Poddziłnie zostło wygszone w wyniku przeglądu śródokresowego. W związku z powyższym nie przewiduje się ogłszni kolejnych nborów projektów. W wyniku przeglądu śródokresowego wprowdzono nowe Dziłnie 1.5 Wspiernie rozwiązń n rzecz godzeni życi zwodowego i rodzinnego orz wskźnik dot. liczby osób, które powróciły n rynek prcy po przerwie związnej z urodzeniem/wychowniem dzieck w wyniku udzielonego wsprci określony n poziomie 6,5 tys. osób. Od 2012 r. projektodwcy mją możliwość relizcji wsprci wpływjącego n osiągnięcie ww. celu. Aby umożliwić powrót n rynek prcy osobom zjmującym się wychowniem dzieci, przewiduje się m.in. wsprcie tworzeni i funkcjonowni żłobków i klubów dziecięcych orz wsprcie usług świdczonych przez dziennego opiekun (zgodnie z ustwą z dni 4 lutego 2011 r. o opiece nd dziećmi w wieku do lt 3, Dz. U. Nr 45, poz. 235, z późn. zm.). Dofinnsownie w rmch konkursów ogłoszonych w 2012 r. mogły otrzymć również projekty mjące n celu upowszechninie idei równych szns, w tym m.in. poprzez orgnizownie ogólnopolskich kmpnii informcyjno-promocyjnych z wykorzystniem dostępnych środków msowego przekzu orz nowoczesnych metod komunikcji, identyfikcję i promocję njlepszych prktyk orz prowdzenie dziłlności informcyjno-dordczej w obszrze równego dostępu do ztrudnieni. Konkursy cieszyły się dużym zinteresowniem projektodwców. W związku z powyższym w połowie 2013 r. zwiększono lokcję przeznczoną n drugi konkurs. Do końc 2013 r. w rmch Dziłni 1.5 podpisno 212 umów o dofinnsownie o wrtości środków publicznych wnoszących 49,4 mln EUR (w tym 37,1 mln EUR EFS) orz rozliczono wydtki w wysokości 10,8 mln EUR (w tym 8,1 mln EUR EFS). Łączn liczb plcówek plnownych do utworzeni w rmch projektów przyjętych do relizcji to 310 żłobków, 35 klubów dziecięcych orz 47 instytucji dziennego opiekun. Ntomist wsprciem plnuje się objąć 8,6 tys. osób, które dzięki projektowi powrócą n rynek prcy po przerwie związnej z urodzeniem/wychowniem dzieck. Dotychczs w wyniku relizcji projektów dziłlność rozpoczęło 235 żłobków, 25 klubów dziecięcych, 21 instytucji dziennego opiekun. Jednocześnie wsprciem objęto 3,8 tys. uczestników, pond 1,7 tys. osób powróciło n rynek prcy po przerwie związnej z urodzeniem i/lub wychowywniem dzieci. 141

142 INTEGRACJA SPOŁECZNA N relizcję polityki Integrcji społecznej w Priorytecie I w rmch lokcji finnsowej zplnowno środki w wysokości 323 mln EUR. W 2013 r. dokonno zmniejszeni lokcji Priorytetu I w obszrze integrcji społecznej łącznie o 22 mln EUR: w rmch Dziłni 1.2 Wsprcie systemowe instytucji rynku prcy (o 7,6 mln EUR), Poddziłni (o 4,2 mln EUR), Poddziłni (o 2,6 mln EUR) i Poddziłni (o 7,4 mln EUR). Do końc 2013 r. w rmch relizownej polityki podpisno 177 umów o dofinnsownie o wrtości 307 mln EUR (w tym 230,3 mln EUR EFS), co stnowi 95% lokcji n ten cel. Dziłni n rzecz polityki Integrcji społecznej relizowne są poprzez projekty systemowe w rmch Dziłni 1.2, Dziłni 1.4 i Poddziłń 1.3.3, 1.3.4, 1.3.5, i 1.3.7, orz projekty konkursowe w Poddziłniu Rys. 54 Stopień wykorzystni lokcji w rmch obszru integrcji społecznej (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Cel 2. Zwiększenie zsięgu oddziływni Aktywnej Polityki Rynku Prcy N poziomie celu 2. Zwiększenie zsięgu oddziływni ktywnych polityk rynku prcy osiągnięto wyrźny postęp rzeczowy. W odniesieniu do osób z grup wymgjących szczególnego wsprci, które zkończyły udził w projektch, pomoc otrzymło pond 159,3 tys. osób (pond 100% celu), w tym 49,9 tys. kobiet. W przypdku dziłń ktywizujących osoby pozbwione wolności orz młodzież zgrożoną wykluczeniem społecznym zrelizowno już wrtości docelowe. Do końc 2013 r. udził w projektch zkończyło 68,4 tys. więźniów orz 53,5 tys. osób młodych korzystjących ze wsprci ochotniczych hufców prcy. Rys. 55 Stopień relizcji wskźników celu szczegółowego 2 w Priorytecie I PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni z relizcji Priorytetu I PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) W wyniku dziłń ktywizujących oferownych w rmch projektów Ministerstw Sprwiedliwości (MS) udził w projektch zkończyło 2,6 tys. wychownków zkłdów poprwczych i schronisk 142

143 dl nieletnich (52,8% wrtości docelowej). Instytucj Pośrednicząc, biorąc pod uwgę dne zwrte we wnioskch o dofinnsownie relizcji projektów, szcuje, iż przedmiotowy wskźnik zostnie osiągnięty n koniec okresu progrmowni. W związku ze zncznym spdkiem liczby wychownków przebywjących w zkłdch poprwczych i schroniskch dl nieletnich, wskźnik ten jest n bieżąco monitorowny przez IP. Relizowne dziłni mją n celu wlkę z wykluczeniem społecznym osób młodych, które weszły w konflikt z prwem poprzez przygotownie ich do ztrudnieni i integrcję ze społeczeństwem. Wśród przedsięwzięć relizownych przez MS znjduje się projekt pn. Ksztłcenie zwodowe nieletnich przebywjących w zkłdch poprwczych i schroniskch dl nieletnich (wrtość: 7,5 mln EUR, 52% rozliczonych środków, okres relizcji: ). W projekcie przewidzino intensyfikcję dziłń związnych z orgnizcją przygotowni zwodowego i kursów zwodowych dl nieletnich w zkłdch poprwczych i schroniskch poprzez modernizcję wrszttów szkoleniowych orz zpewnienie szerokiej i zróżnicownej oferty kursowej w celu wyrównni dystnsu zwodowego dzielącego wychownków zkłdów i schronisk od innych grup społecznych. W rmch projektu relizowne są szkoleni i kursy zwodowe m.in. w zkresie tkich profesji jk: stolrz, ślusrz, spwcz, mlrz-tpecirz, kuchrz młej gstronomii, piekrz-cukiernik, kosmetyczk, fryzjer, opiekun osób strszych, itp. (ogółem 25 temtów szkoleń). Zinteresownie tą formą wsprci wśród nieletnich jest brdzo duże. Nleży zznczyć, iż progrmy szkoleń i kursów oprcowne zgodnie z potrzebmi szkoleniowymi nieletnich przebywjących w zkłdch poprwczych i schroniskch będą w przyszłości wykorzystywne do prowdzeni szkoleń/kursów zwodowych, co przyczyni się do ktywizcji zwodowej kolejnych nieletnich orz utrwlni rezulttów projektu. Dzięki tym rozwiązniom systemowym nieletni opuszczjący zkłdy poprwcze/schronisk dl nieletnich będą mieli możliwość łtwiejszego usmodzielnieni się, osiągnięci stbilizcji zwodowej wchodząc n rynek prcy. Od początku relizcji projektu w rmch kursów zwodowych przeszkolono 2,1 tys. nieletnich z plnownych 3,3 tys. (64% wrtości docelowej). Pondto zmodernizowno 6 wrszttów zwodowych w zkłdch poprwczych i schroniskch dl nieletnich poprzez zkup mteriłów budowlnych i nrzędzi do przeprowdzeni prc konserwcyjnych (75%). Jednocześnie w 12 instytucjch, modernizcj wrszttów zwodowych poległ n wyposżeniu w sprzęt (mszyny i urządzeni) - 44% złożonego w projekcie celu. W rmch dziłń relizownych przez Pństwowy Fundusz Rehbilitcji Osób Niepełnosprwnych (PFRON) n rzecz osób niepełnosprwnych udził w projektch zkończyło 10,7 tys. osób, co pozwoliło n osiągnięcie wrtości docelowej n poziomie pond 71%. N podstwie dotychczs zwrtych umów szcuje się, że wsprciem zostnie objętych pond 20 tys. osób niepełnosprwnych. Wśród projektów PFRON wrto wskzć n przedsięwzięcie pn. Trener prcy jko sposób n zwiększenie ztrudnieni osób niepełnosprwnych (wrtość: 1,8 mln EUR, 21% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Celem głównym projektu jest podniesienie szns n ztrudnienie osób niepełnosprwnych poprzez wyprcownie, przetestownie orz wdrożenie ujednoliconych procedur nboru, szkoleni, monitorowni i zrządzni prcą Trener Prcy, jko skutecznej formy ktywizcji zwodowej osób niepełnosprwnych n otwrtym rynku prcy. Nleży zuwżyć, iż w Polsce pomimo systemowego wspierni osób niepełnosprwnych w podejmowniu ztrudnieni, przyjęte rozwiązni w niedosttecznym stopniu zpewniją indywidulne wsprcie niepełnosprwnym, którzy ze względu n stn zdrowi i ogrniczeni wynikjące z niepełnosprwności często nie są w stnie z tkiej pomocy efektywnie skorzystć. Kluczową rolę w procesie ztrudnini wspomgnego odgryw Trener Prcy. Jego zdniem jest nie tylko udzielenie wsprci osobom niepełnosprwnym, le również uzysknie i utrzymnie ztrudnieni, tkże ktywne poszukiwnie prcy dl tej osoby, nwiąznie kontktu z prcodwcą i udzielenie mu niezbędnej pomocy. Skuteczn prc Trener Prcy wymg współdziłni z wielom specjlistmi, którzy n różnych etpch procesu ztrudnieni wspomgnego mją do odegrni włsną rolę. Cele projektu nie byłyby możliwe do osiągnięci bez współprcy pondnrodowej. Prtner z Irlndii (KERE Promoting Inclusion for People with Intellectul Disbilities), wnosi do projektu uniklną wiedzę i doświdczenie z zkresu funkcjonowni podobnego modelu ztrudnieni wspomgnego w swoim krju. Dotychczs w toku relizcji projektu oprcowno 3 rporty nt. funkcjonowni trener prcy - n podstwie polskich i zgrnicznych oprcowń orz pogłębionej nlizy ze wskzniem rekomendcji dl produktu finlnego. Dokumenty zwierją również nlizę systemu prwnego i zkresu możliwości wprowdzni w nim zmin w kontekście minstremingu produktu. Wydno również 10 przetłumczonych zgrnicznych publikcji dotyczących problemtyki ztrudnieni wspomgnego. Pondto odbyły się 4 wizyty studyjne w Irlndii orz szereg spotkń z przedstwicielmi smorządów, Publicznych Służb Ztrudnieni orz przedstwicielmi prcodwców celem wyprcowni odpowidjącego zidentyfikownym potrzebom modelu 143

144 funkcjonowni Trener Prcy. Projekt relizowny jest zgodnie z hrmonogrmem. Szczegółowe informcje nt. projektu możn znleźć n stronie N podstwie bdni przeprowdzonego n zlecenie MPiPS pn. Bdnie dekwtności i efektywności relizownego wsprci w rmch Poddziłni orz w komponencie regionlnym PO KL w kontekście potrzeb osób niepełnosprwnych 16 nleży wskzć, iż projekty relizowne przez PFRON posidją precyzyjnie określoną grupę docelową obejmowną wsprciem ze względu n rodzj orz stopień niepełnosprwności. Przy czym nleży podkreślić, iż projekty te stnowią odpowiedź n niezspokjne dotąd potrzeby grup pomijnych przez innych projektodwców i skupiją się n niepełnosprwnościch rzdkich orz osobch z upośledzeniem umirkownym orz zncznym. Rport z bdni przedstwi model wsprci osób niepełnosprwnych wyprcowny w Poddziłniu (przedstwiono poniżej). Wsprcie oferowne w projektch systemowych bzuje n dignozie potencjłu uczestnik i wykorzystuje zsdę empowerment uczestnicy włączni są w proces oprcowywni i doboru njskuteczniejszych dziłń uwzględnijących ich cechy jednostkowe. N podstwie dignozy oprtej m.in. n dordztwie psychologicznym i zwodowym oprcowywne są zindywidulizowne progrmy rozwoju uwzględnijące typ, rodzj niepełnosprwności, stopień socjlizcji. N tej podstwie określ się zdolności uczestnik projektu do ktywizcji zwodowej. Po objęciu osoby niepełnosprwnej odpowiednim wsprciem możliw jest relizcj stżu, prktyki zwodowej, czy też wejście n rynek prcy. Rys. 56 Ścieżk wsprci osoby niepełnosprwnej w projektch systemowych Źródło: Bdnie dekwtności i efektywności relizownego wsprci w rmch Poddziłni orz w komponencie regionlnym PO KL w kontekście potrzeb osób niepełnosprwnych. Cel 2. Zwiększenie zsięgu oddziływni ktywnych polityk rynku prcy relizowny jest również w projektch integrcyjno-ktywizcyjnych skierownych do osób pochodzeni romskiego. W projektch wspierjących społeczność romską, udził zkończyło blisko 7,3 tys. Romów (48,5% wrtości docelowej). Z nlizy przedstwionych dnych możn stwierdzić, że potwierdz się prezentown dotychczs przez Instytucję Zrządzjącą PO KL tez, iż relizcj wskźnik jest zgrożon. Mjąc n uwdze dotychczs osiągniętą wrtość orz liczbę członków społeczności romskiej, którzy kontynuują udził w projektch (2,2 tys.), jk również plnowną do objęci wsprciem liczbę Romów (n podstwie projektów przyjętych do relizcji 1,7 tys.), możliwy stopień osiągnięci celu możn określić n poziomie ok. 11 tys. osób ze społeczności romskiej, co stnowi ok. 75% zkłdnej wrtości wskźnik. Przyczyny trudności w relizcji wskźnik szczegółowo przedstwiono w sprwozdniu z 2012 r. Zgodnie z wynikmi przeprowdzonego w 2013 r. bdni dotyczącego efektów dziłń podejmownych w projektch wdrżnych w rmch Poddziłni PO KL 17, biorąc pod uwgę dziłni proztrudnieniowe njczęściej Romom oferowno dordztwo lub pordnictwo zwodowe, tkże pośrednictwo prcy dziłni, które w konfrontcji z trudnym odbiorcą mją sznsę n 16 Bdnie dekwtności i efektywności relizownego wsprci w rmch Poddziłni orz w komponencie regionlnym PO KL w kontekście potrzeb osób niepełnosprwnych, Collect Consulting, Ktowice, luty 2013 r. 17 Ocen skuteczności i trfności wsprci relizownego n rzecz społeczności romskiej orz efektów dziłń podejmownych w projektch wdrżnych w rmch Poddziłni PO KL 17, Ośrodek Ewlucji Sp. z o.o., Wrszw, grudzień 2013 r. 144

145 powodzenie. Niemniej, z wywidów z projektodwcmi wynik, że trudno wskzć wiele osób, które w wyniku projektu znlzły i utrzymły prcę. Skuteczność tkże trwłość dziłń proztrudnieniowych jest więc nisk. Wynik on z kumulcji trzech czynników. Są to: obiektywnie trudn sytucj n rynku prcy, szczególnie dl osób z niższym niż przeciętne wyksztłceniem, stereotypy związne z tą społecznością orz brk socjlizcji do prcy i normy kulturowe uniemożliwijące podjęcie prcy w niektórych zwodch. Podobnie, szkoleni zwodowe oferowne dotychczs Romom spotkły się z krytyką. Projektodwcy i eksperci zwrcli uwgę n utrwlnie sytucji certyfikownych bezrobotnych, n wzrstjącą nieufność prcodwców wobec tkich dziłń. Wreszcie n negtywny efekt psychologiczny u Romów, jki powodują niepowodzeni n rynku prcy, pomimo podjęci wysiłku szkoleni. Njbrdziej pożądną formą wsprci w tym obszrze okzły się stże. Istnieją przesłnki, by sądzić, że wydłużenie ich do 6 miesięcy pozwoli n zminę postwy obrczonej stereotypmi u prcodwcy, jednocześnie przyniesie pozytywne zminy w zkresie nwyków związnych z prcą u stżysty. Niemniej, zgodnie z wynikmi bdni nleży wyróżnić dziłni w obszrze edukcji, jko te, które odznczją się wysoką skutecznością. Dziłni edukcyjne nie stnowiły sedn projektów podejmownych n rzecz społeczności romskiej, jednk jest to obszr, który m sznsę przynieść njwiększe efekty w perspektywie długoterminowej. Projektodwcy mówią o zuwżlnym skoku rozwojowym w przypdku dzieci romskich, uczestniczących w różnych formch edukcji przedszkolnej zrówno w wymirze wyrównywni szns dl dlszej edukcji, jki i integrcji. Dl dlszego utrzymni pozytywnych efektów w tym obszrze, konieczne jest podjęcie dziłń zmierzjących do wsprci dzieci romskich n dlszych etpch nuki w edukcji gimnzjlnej i pondgimnzjlnej. Konieczne wydje się umożliwienie relizcji projektów skupijących się tylko n dziłnich edukcyjnych. Poniżej przedstwiono informcje dot. form wsprci, które zdniem projektodwców są niezbędne do zpewnieni skutecznej ktywizcji społeczno-zwodowej mniejszości romskiej, tym smym osiągnięci zplnownych w projektch rezulttów. Wyrźnie widć, iż główne dziłni powinny być skierowne n ktywizcję zwodową osób pochodzeni romskiego. N podstwie nlizy zkresu projektów relizownych w obszrze przeciwdziłni bezrobociu okzuje się, że njczęściej relizowną formą wsprci jest w dlszym ciągu pordnictwo i dordztwo zwodowe zkończone oprcowniem Indywidulnych Plnów Dziłń. Instytucj Pośrednicząc zwrc jednk uwgę n znczący wzrost (w stosunku do lt poprzednich) liczby dziłń podnoszących kwlifikcje zwodowe uczestników projektów np. szkoleń i wrszttów przygotowujących do wykonywni zwodu orz orgnizcji prktyk i stży zwodowych. W bieżącym okresie sprwozdwczym ww. formy wsprci kierowne były do zncznie większej ilości uczestników orz z dużo większą częstotliwością i intensywnością niż miło to miejsce w ltch poprzednich. 145

146 Rys. 57 Opinie wnioskodwców Poddziłni nt. potrzebnych Romom form wsprci Źródło: Sprwozdnie z relizcji Priorytetu I PO KL (31/12/2013) Podsumowując relizcję celu 2. nleży wskzć n wyniki bdni ewlucyjnego dotyczącego udziłu osób, które podjęły prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch. Rezultt zostł osiągnięty n poziomie 36,6% (kobiety 24,4%, mężczyźni 48,7%) w stosunku do wrtości docelowej określonej n poziomie 30%. Osiągnięty efekt ztrudnieniowy nleży ocenić pozytywnie. Wrto zwrócić uwgę, że odsetek osób, które podjęły prce w pół roku po zkończeniu udziłu w projekcie wzrósł prwie dwukrotnie w ciągu trzech lt. Różnic jest szczególnie zuwżln wśród mężczyzn, gdzie odsetek ten zwiększył się ż o 35 pkt. proc. Z kolei wśród kobiet efektywność ztrudnieniow wzrosł o 17 pkt. proc. N wysoki poziom wskźnik w zncznej mierze wpłynęł wysok efektywność wsprci podopiecznych zkłdów poprwczych i schronisk dl nieletnich orz więźniów. Nleży zwrócić uwgę, iż rezultt osiągnięty w Priorytecie I jest niższy od wyników wskźnik rezulttu w Priorytecie VII, gdzie odsetek prcujących beneficjentów w okresie 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie wyniósł 44% (jednk w tym przypdku jest duże prwdopodobieństwo wystąpieni selekcji uczestników szerzej kwestie opisno w części dot. Priorytetu VII). Bdni w Priorytecie I njczęściej ztrudnieni są przez innych projektodwców (64%), niewielu prowdzi włsną firmę (5%). Ntomist, co piąty ztrudniony prcuje dorywczo (dwukrotnie częściej mężczyźni), co dziesiąty jest n stżu lub prktyce (czterokrotnie częściej kobiety). Ntomist osoby nieprcujące zwykle ndl się uczą (67%). 146

147 Rys. 58 Relizcj wskźnik dot. podjęci ztrudnieni 6 miesięcy po zkończeniu wsprci przez uczestników Dziłni 1.3 Źródło: Oprcownie włsne n podstwie z bdni ewlucyjnego Wskźnik Udził osób, które podjęły prcę w okresie do 6. miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch w rmch Dziłni 1.3 PO KL (GHK, grudzień 2010 r. orz ASM Centrum Bdń i Anliz Rynku Sp. z o. o., grudzień 2013 r.) Cel 3. Wzmocnienie instytucji pomocy społecznej i budow prtnerstw n rzecz integrcji społecznej Niższy stopień relizcji złożeń dotyczy celu 3. Wzmocnienie instytucji pomocy społecznej i budow prtnerstw n rzecz integrcji społecznej. W rmch dziłń n rzecz wzmocnieni potencjłu instytucji pomocy społecznej przeszkolonych zostło blisko 6,6 tys. prcowników tych instytucji (54,8% celu), w tym 6 tys. kobiet. Nleży jednocześnie zuwżyć istotny wzrost relizcji celu w stosunku do 2012 r. (47%). Z uwgi n fkt, iż dziłni kierowne do prcowników pomocy społecznej mją chrkter długoflowy (np. studi podyplomowe, licencjckie czy mgisterskie uzupełnijące n kierunkch uprwnijących do wykonywni zwodu prcownik socjlnego) i znczn ich część kończy się z upływem 2013 r., w kolejnym okresie sprwozdwczym możn spodziewć się dlszego wzrostu wskźników w efekcie relizownych dziłń. N podstwie zwrtych umów nleży stwierdzić, iż istnieje potencjł do relizcji wrtości docelowej. W rmch relizownych dziłń m.in. przeprowdzono szkoleni pilotżowe z zkresu stosowni nowtorskich metod prcy (np. tworzenie sieci współprcy n rzecz orgnizcji społeczności loklnej, gminny stndrd wychodzeni z bezdomności). Pondto, przeszkoleni prcownicy dowiedzieli się, jk orgnizowć wolontrit w instytucjch pomocy społecznej orz sprwnie wykorzystywć go w ktywizcji osób wykluczonych społecznie. Odsetek kluczowych prcowników IPS, którzy w wyniku udzielonego wsprci podnieśli swoje kwlifikcje n koniec 2013 r. wyniósł 31,4%, co ozncz wzrost o 10,1 pkt. proc. w stosunku do roku ubiegłego. Jednocześnie w odniesieniu do wpływu rozwiązń systemowych n jkość usług społecznych służących włączeniu społecznemu i zmniejszeniu ubóstw nleży zznczyć, iż relizowne w rmch PO KL projekty mją n celu wzmocnienie instytucji pomocy i integrcji społecznej w różnych obszrch wpływjących n jkość wykonywnych zdń. Do jednego z powyższych obszrów nleżą kwlifikcje, których odpowiedni poziom gwrntuje jkość usługi. W rmch projektu pn. Ksztłcenie kdry zrządzjącej instytucji pomocy i integrcji społecznej w formie studiów podyplomowych (wrtość: 11,4 mln EUR, okres relizcji: ), blisko 6,3 tys. osób ukończyło studi podyplomowe w zkresie orgnizcji pomocy społecznej, zrządzni polityką społeczną, progrmowni funduszy unijnych, zrządzni gospodrką społeczną. W efekcie nstąpiło podwyższenie kwlifikcji i wzrost kompetencji kdry zrządzjącej instytucjmi pomocy i integrcji społecznej, co bezpośrednio przekłd się n lepsze zrządznie i jkość świdczonych przez jednostkę usług. Podwyższnie kwlifikcji dotyczyło również prcowników socjlnych, którzy podnosząc swoje kwlifikcje jednocześnie podnoszą jkość świdczonej prcy socjlnej jednej z podstwowych usług świdczonych przez ośrodki pomocy społecznej. W tym kontekście wrto również wspomnieć o projekcie pn. Kompleksowe formy reintegrcji społeczno-zwodowej w środowisku loklnym (wrtość: 2,4 mln EUR, 3% rozliczonych środków, okres relizcji: ), którego celem jest uzysknie w gminch synergii dziłń instytucji odpowiedzilnych z relizcję zdń reintegrcji społeczno-zwodowej grup osób 147

148 wykluczonych społecznie, wzmcnijącej jkość i efektywność świdczonych usług, poprzez stworzenie Modelu Loklnej Współprcy (MLW) orz Systemu Certyfikcji KIS (SC). Grupę docelową projektu stnowią urzędnicy ztrudnieni w dministrcji publicznej (szczebel województw, powitu i gminy), prcownicy orgnizcji pozrządowych orz kluczowi prcownicy pomocy i integrcji społecznej. Relizcj dziłń projektowych rozpoczęł się ze zncznym opóźnieniem i pierwotną dtę zkończeni projektu (tj ) przesunięto o 2 lt. W związku z powyższym, projekt objęty jest szczegółowym ndzorem Instytucji Pośredniczącej orz Instytucji Zrządzjącej. Wyznczono kmienie milowe, których brk terminowej relizcji będzie skutkowł rozwiązniem umowy. Aktulnie projekt relizowny jest zgodnie z ustlonymi celmi. Osiągnięto pierwszy kmień milowy, który obejmowł wyprcownie przez ekspertów projektu Systemu Certyfikcji Klubów Integrcji Społecznej, który przez nstępnych 12 miesięcy będzie poddny testom w 10 gminch; wyprcownie projektu Stndrdu Współprcy Loklnej zwierjącego Model Loklnej Współprcy orz Model Regionlnej Pltformy Współprcy, który przez nstępnych 12 miesięcy będzie poddny testom w 20 gminch orz 4 powitch lub województwch relizujących pilotż. Kolejne kroki milowe wyznczono n koniec sierpni 2014 r. orz koniec 2014 r. Pondto, odsetek instytucji pomocy społecznej, które zwrły kontrkty socjlne z pond 10% wszystkich swoich klientów według stnu n koniec 2013 r. wynosi 5%, co ozncz wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 0,6 pkt. proc. Wrto zuwżyć, że w ciągu osttnich trzech lt wykorzystnie kontrktów socjlnych wzrosło o 2 pkt. proc. Rys. 59 Stopień relizcji wskźnik odsetek instytucji pomocy społecznej, które zwrły kontrkty socjlne z pond 10% wszystkich swoich klientów (%) 6% 5% 4% 3% 5% 5% 3% 3,4% 3,8% 4,4% 5% 2% Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni z relizcji Priorytetu I PO KL w 2012 r. (wg stnu n 31/12/12) W rmch Priorytetu zplnowno również wdrożenie stndrdów usług w instytucjch pomocy społecznej. Przedmiotowe wsprcie relizowne jest w rmch projektu przewidzinego w Dziłniu 1.2 Wsprcie systemowe instytucji pomocy i integrcji społecznej pn. Tworzenie i rozwijnie stndrdów jkości usług instytucji pomocy i integrcji społecznej (wrtość: 37,6 mln EUR, okres relizcji: ), który zkłd wyprcownie stndrdów usług pomocy i integrcji społecznej (w zkresie stndryzcji usług oferownych przez jednostki orgnizcyjne pomocy społecznej, stndryzcji środowiskowej prcy socjlnej orz stndryzcji prcy z osobmi bezdomnymi) orz ich przetestownie i wdrożenie. Celem projektu jest podniesienie profesjonlizmu i zwiększenie skuteczności instytucji pomocy i integrcji społecznej w rozwiązywniu problemu wykluczeni społecznego poprzez wdrożenie stndrdów instytucji orz usług pomocy i integrcji społecznej. Projekt ze względu n strtegiczne znczenie dl relizcji celów Priorytetu I, podleg szczególnemu monitorowniu IZ PO KL. Zgodnie z złożenimi, stndrdy zostną wdrożone w 2015 r. poprzez wydnie rozporządzeń przez Ministr Prcy i Polityki Społecznej. Dotychczs oprcowno dziesięć stndrdów usług (opiekuńczych świdczonych dl osób strszych w miejscu zmieszkni; prcy socjlnej dl osób z niepełnosprwnością i ich rodzin; interwencji kryzysowej; prcy socjlnej z rodziną z dziećmi; Klubu Integrcji Społecznej ze szczególnym uwzględnieniem treningu prcy; prcy socjlnej z rodziną doświdczjącą przemocy w rodzinie; prcy socjlnej z osobą strszą; pordnictw specjlistycznego dl osób z niepełnosprwnością i ich rodzin; specjlistycznego pordnictw rodzinnego dl rodziny z dziećmi; prcy specjlnej z osobą pozostjącą bez prcy) orz cztery modele instytucji (Centrum Integrcji Społecznej, relizcji usług o określonym stndrdzie w mieście n prwch powitu, gminie, powiecie), tkże 29 nrzędzi prcy socjlnej orz model gminnego stndrdu wychodzeni z bezdomności. 148

149 Pilotżowe wdrożenie wyprcownych rozwiązń przeprowdzono w 23 prtnerstwch loklnych. Bzując n doświdczenich z pilotżu, ktulnie oprcowywne są propozycje projektów któw prwnych w zkresie zmin systemowych w obszrch stndrdów prcy socjlnej i funkcjonowni instytucji pomocy i integrcji społecznej. Dotychczs w rmch projektu wydtkowno środki w wysokości 49,4% wrtości budżetu. Szczegółowe informcje nt. postępu w relizcji projektu możn znleźć n stronie Jeśli chodzi o zngżownie instytucji pomocy i integrcji społecznej w projekty EFS n poziomie centrlnym, możn zobserwowć wyrźnie większe zinteresownie dużych instytucji niżeli młych ośrodków ofertą szkoleniową skierowną do prcowników. Odmienn sytucj mił miejsce w przypdku projektu pn. Rewitlizcj społeczn, który ze względu n specyfikę w większym stopniu chrkteryzowł się zinteresowniem młych i średnich gmin relizcją Progrmów Rewitlizcji Społecznej. W odniesieniu do szkoleń informtycznych, zinteresownie uzleżnione jest od liczby propozycji, jkie npływją do instytucji pomocy i integrcji społecznej orz ich temtyki. W tym przypdku zobserwowno, iż szkolenimi informtycznymi w większym stopniu zinteresowne są duże, miejskie ośrodki. Może to wynikć zrówno z liczby ztrudnionych prcowników korzystjących z plikcji, jk i większych możliwości orgnizcyjnych i finnsowych (koszty delegcji prcowników). W młych jednostkch szkoleni mogą w pewnym sensie dodtkowo dezorgnizowć prcę (potrzeb oddelegowni n szkoleni większości ztrudnionych osób). Większą populrnością wśród instytucji i ich prcowników cieszą się szkoleni z nowo wdrżnych technologii. Podsumowując nleży zuwżyć, iż do instytucji pomocy i integrcji społecznej dzięki EFS skierown jest szerok ofert wsprci zrówno n poziomie regionlnym, jk i centrlnym. W związku z powyższym ośrodki musz prowdzić świdomą politykę szkoleniową celem rozwoju instytucji, le również zpewnieni prwidłowego jej funkcjonowni. W bieżącym okresie sprwozdwczym zkończył się relizcj projektu pn. Prtnerstwo n rzecz instytucjonlizcji ekonomii społecznej (wrtość: 567,5 tys. EUR, 35% rozliczonych środków, okres relizcji: ), którego celem było przygotownie strtegicznych podstw progrmowych, edukcyjnych i finnsowych dl spójnego rozwoju ekonomii społecznej w Polsce. Aktulnie trw końcowe rozlicznie projektu. Dziłni projektowe skierowne były do orgnizcji pozrządowych, instytucji ekonomii społecznej zjmujących się sttutowo problemtyką pomocy i integrcji społecznej orz prcowników dministrcji publicznej. W wyniku relizcji projektu wyprcowno nstępujące dokumenty, propozycje rozwiązń systemowych: stworzono pltformę współprcy dministrcji rządowej, jednostek smorządu terytorilnego, podmiotów ekonomii społecznej, związków zwodowych orz orgnizcji prcodwców n rzecz rozwoju ekonomii społecznej w Polsce (powołnie Zespołu ds. rozwiązń systemowych w zkresie ekonomii społecznej), projekt Krjowego Progrmu Rozwoju Ekonomii Społecznej (KPRES), który powstł w wyniku prc Grup Temtycznych. Aktulnie trwją konsultcje międzyresortowe i społeczne projektu. Progrm przedstwi propozycje systemowe, które zostną wykorzystne przy tworzeniu i relizcji polityk publicznych w obszrze ekonomii społecznej. W projekcie dokumentu zwrto kompleksowe rozwiązni w zkresie systemu wsprci sektor ekonomii społecznej. Projekt KPRES m kluczowe znczenie w projektowniu systemu wsprci w rmch funduszy unijnych w nowym okresie progrmowni , w projekcie Progrmu Opercyjnego Wiedz Rozwój Edukcj orz projektch Regionlnych Progrmów Opercyjnych, Projekt ktu prwnego - ustw o przedsiębiorstwie społecznym i wspierniu ekonomii społecznej. Aktulnie trwją konsultcje międzyresortowe projektu ustwy. Powstły złożeni orz projekt ustwy o przedsiębiorstwie społecznym i wspierniu ekonomii społecznej. Ustw określ rmy prwne funkcjonowni sektor przedsiębiorczości społecznej w zkresie funkcjonowni, zkłdni i tworzeni przedsiębiorstw społecznych. Relizcję celów Priorytetu I w odniesieniu do instytucji pomocy społecznej podsumowują wyniki bdni ewlucyjnego przeprowdzonego n zlecenie Instytucji Pośredniczącej dot. wpływu EFS n funkcjonownie instytucji pomocy społecznej 18. Zgodnie z bdniem przeprowdzonym w 2011 r. wrtość wskźnik wpływu EFS n instytucje pomocy społecznej wynosi 0,7 (w stosunku do wrtości docelowej określonej n poziomie 0,75). N podstwie bdni możn stwierdzić, iż dziłni systemowe instytucji pomocy i integrcji społecznej podejmowne w celu 18 Ewlucj wskźnik oceny wpływu Europejskiego Funduszu Społecznego n funkcjonownie publicznych służb ztrudnieni orz wskźnik oceny wpływu Europejskiego Funduszu Społecznego n funkcjonownie instytucji pomocy społecznej, Coffey, wrzesień 2011 r. 149

150 budowni potencjłu instytucjonlnego wpływją n poprwę jkości dziłń podejmownych w tych instytucjch. Respondenci nieml jednomyślnie deklrują, że ich wiedz i umiejętności się poprwiły, tkże że wykorzystują zdobytą wiedzę i umiejętności w prktyce. Dostrzegją również pozytywny wpływ udziłu w ksztłceniu n jkość swojej prcy. Bdni pozytywnie oceniją tkże wpływ ksztłceni n skuteczność dziłni instytucji, w której prcują. Ich zdniem instytucj skuteczniej pomg ludziom, obsługuje klientów, dignozuje ich potrzeby. Pondto około 60% bdnych wskzło, iż skuteczność wykonywnej przez nich prcy bez udziłu w szkoleniu byłby gorsz niż obecnie, 40% uznło, że byłby podobn. Ntomist kdr zrządzjąc formułuje oceny ostrożniejsze. Jej zdniem projekty pozytywnie wpływją n kompetencje prcowników i jkość wykonywnej przez nich prcy. W mniejszym stopniu dostrzeg on wpływ projektów n skuteczność dziłni cłej instytucji. Jednocześnie z bdni wynik, iż klienci pomocy społecznej, którzy krótko korzystją z usług instytucji pomocy społecznej, nie dostrzegli zmin w sposobie dziłni tej instytucji. Dopiero klienci, którzy korzystli dłużej z pomocy społecznej (trzy lt) dostrzegli zchodzące zminy. Większość tych osób ocenił, iż idą one w dobrym kierunku. Nleży zznczyć, iż kolejn edycj bdni zostł zplnown n 2015 r. Pondto, również w rporcie z bdni ewlucyjnego pn. Anliz potrzeb instytucji dziłjących w obszrze pomocy i integrcji społecznej orz dziłń prowdzonych n poziomie centrlnym i regionlnym w kontekście zmniejszni obszrów zjwisk wykluczeni społecznego 19 przeprowdzonego w 2011 r. n zlecenie MPiPS wskzno, iż dzięki funduszom i projektom relizownym w rmch PO KL podnosi się zncznie jkość usług świdczonych przez instytucje pomocy i integrcji społecznej. Instytucje te lepiej, sprwniej i skuteczniej dziłją i to w odniesieniu do różnych spektów wykonywni zdń i obowiązków przez prcowników, orgnizcji prcy i współprcy ze środowiskiem loklnym. Zminy w zkresie podnoszeni jkości usług, dostrzegne są zrówno przez kdrę zrządzjącą, jk i prcowników bezpośrednio dziłjących n rzecz osób wykluczonych. Kolejne bdnie dot. wpływu EFS n funkcjonownie instytucji pomocy społecznej zplnowno n 2014 r. W wyniku przeglądu śródokresowego Progrmu, w odniesieniu do celu szczegółowego 3. wprowdzono Dziłnie 1.4 Wspiernie inżynierii finnsowej n rzecz rozwoju ekonomii społecznej wdrżne w trybie systemowym. Nowy typ opercji przewiduje pilotżowe wdrożenie progrmu finnsowni podmiotów ekonomii społecznej oprtego n zwrotnych instrumentch finnsowych. Celem monitorowni wsprci wprowdzono wskźnik liczb podmiotów ekonomii społecznej, które skorzystły ze wsprci finnsowego w rmch Priorytetu, który n koniec 2013 r. osiągnął poziom 5,6% wrtości docelowej - pożyczek udzielono 14 podmiotom ekonomii społecznej (n podstwie rozliczonych wniosków o płtność). Relizcj projektu systemowego BGK przebieg bez zstrzeżeń. Pośrednikiem finnsowym udzieljącym wsprci podmiotom ekonomii społecznej jest Towrzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych S.A. Wsprcie finnsowe orz dordcze oferowne w rmch projektu cieszy się dużym zinteresowniem beneficjentów fktycznie pożyczek udzielono już 94 podmiotom. Postępu w relizcji wskźnik nleży spodziewć się w kolejnych okresch sprwozdwczych. Poniższ tbel przedstwi postęp rzeczowy w rmch Priorytetu I. Jednos Wskźniki tk Płeć miry PRIORYTET I Liczb kluczowych prcowników publicznych służb ztrudnieni, którzy w wyniku udzielonego wsprci podnieśli swoje kwlifikcje OBSZAR: ZATRUDNIENIE Cel szczegółowy 1. Modernizcj Publicznych Służb Ztrudnieni Wskźniki produktu osob Relizcj O: docelow K: M: Anliz potrzeb instytucji dziłjących w obszrze pomocy i integrcji społecznej orz dziłń prowdzonych n poziomie centrlnym i regionlnym w kontekście zmniejszni obszrów zjwisk wykluczeni społecznego, PAG Uniconsult, Wrszw, grudzień 2011 r. 150

151 Liczb instytucji publicznych służb ztrudnieni, które uczestniczyły w projektch mjących n celu wdrożenie stndrdów usług instytuc j Szcown relizcj Relizcj docelow brk dnych Szcown relizcj 357 % kluczowych prcowników PSZ, którzy w wyniku udzielonego wsprci podnieśli swoje kwlifikcje % instytucji publicznych służb ztrudnieni, w których wdrożono stndrdy usług Wskźniki rezulttu % Relizcj O: 0% 0% 3% 25% 79% 90% 87% - Cel 100% Sytucj wyjściow 0 % Relizcj docelow 100% K: 0% 0% 3% 25% 78% 85% 85% - M: 0% 0% 2% 27% 90% 100% 100% - 0% 0% 29% 90% 96% 101% 101% - 0 Wskźnik oceny wpływu EFS n funkcjonownie PSZ Relizcj docelow 0% 0% 0% 0% 1% 1% 1% - b/d Liczb osób, które zkończyły udził w projektch relizownych w rmch Priorytetu (O/K/M), w tym: ) młodzież zgrożon wykluczeniem społecznym, b/d % Cel szczegółowy 2. Zwiększenie zsięgu oddziływni Aktywnej Polityki Rynku Prcy Wskźniki produktu osob Relizcj O: K: M: O: K: M: b) więźniowie, O: K: M: c) osoby przebywjące O: w zkłdch K: poprwczych i schroniskch dl M: nieletnich, d) Romowie, O: e) osoby niepełnosprwne K: M: O: K:

152 docelow M: ) b) c) d) e) Liczb osób, które powróciły n rynek prcy po przerwie zwiznej z urodzeniem/wychowni em dzieck w wyniku udzielonego wsprci w rmch Priroytetu Szcown relizcj osob Relizcj O: docelow K: M: ) b) c) 4780 d) 9627 e) Szcown relizcj 3080 Wskźniki rezulttu Udził osób, które podjęły prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch (O/K/M), w tym: % Relizcj 0% 0% 0 20,8% 20,8% 20,8% 36,6% - w tym kobiety: 0% 0% 0 7,6% 7,6% 7,6% 24,4% - w tym mężczyźni: 0% 0% 0 13,2% 13,2% 26,5% 48,7% - docelow 30% b/d OBSZAR: INTEGRACJA SPOŁECZNA Cel szczegółowy 3. Wzmocnienie instytucji pomocy społecznej i budow prtnerstw n rzecz integrcji społecznej Wskźniki produktu Liczb instytucji pomocy społecznej, które uczestniczyły w projektch systemowych, mjących n celu wdrożenie stndrdów usług instytuc j Relizcj docelow Szcown relizcj

153 Liczb kluczowych prcowników instytucji pomocy społecznej, którzy w wyniku udzielonego wsprci podnieśli swoje kwlifikcje osob Relizcj O: K: M: docelow Szcown relizcj Liczb podmiotów ekonomii społecznej, które skorzystły ze wsprci finnsowego w rmch Priorytetu instytuc j Relizcj docelow Szcown relizcj 250 Odsetek instytucji pomocy społecznej w których wdrożono stndrdy usług % Relizcj docelow 90% Wskźniki rezulttu 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% - 0 Odsetek prcowników instytucji pomocy społecznej, którzy w wyniku udzielonego wsprci podnieśli swoje kwlifikcje w tym kobiety: w tym mężczyźni: % Relizcj docelow 70% 0% 0% 1% 25% 19% 21% 31% - 0% 0% 0% 0% brk dnyc h brk dnyc h brk dnyc h brk dnyc h brk dnyc h brk dnyc h brk dnyc h brk dnyc h brk dnyc h brk dnyc h Odsetek instytucji pomocy społecznej, które zwrły kontrkty socjlne z pond 10% wszystkich swoich klientów % Relizcj docelow 25% 5% 5% 3% 3,4% 3,8% 4,4% 5% - 5% Wskźnik oceny wpływu EFS n funkcjonownie instytucji pomocy społecznej % Relizcj docelow 0% 0% 0% 0% 1% 1% 1% - b/d b/d 153

154 Szczegółow chrkterystyk udzielonego wsprci Dziłni podejmowne w rmch Priorytetu I z jednej strony skierowne są do osób wykluczonych społecznie, m.in. dotkniętych ubóstwem czy bezrobociem orz dyskryminownych n rynku prcy. Z drugiej strony celem pomocy ww. grupom wsprcie zostło skierowne również do kdr PSZ orz instytucji pomocy społecznej, by poprzez podniesienie kwlifikcji skuteczniej pomgć osobom znjdującym się w szczególnie trudnej sytucji. Od początku relizcji Priorytetu I udził w projektch rozpoczęło 221,7 tys. osób, w tym 95,9 tys. kobiet. Uczestnictwo w projektch zkończyło 192,1 tys. osób (86,6% uczestników), w tym pond 80,4 tys. kobiet. Ntomist w relizownych projektch uczestnictwo przerwło pond 6,8 tys. osób (3,1%), w tym 2,4 tys. kobiet. Udził w projektch kontynuuje 22,7 tys. osób (10,3%), w tym 13,1 tys. kobiet. Większość uczestników projektów w Priorytecie I stnowiły osoby niektywne zwodowo (65,8% - 145,9 tys.). Wśród osób niektywnych 33,7% stnowiły osoby uczące lub ksztłcące się (49,2 tys.). Jednocześnie, 25,8% uczestników to osoby prcujące (57,3 tys.). Njmniej liczną grupę stnowili bezrobotni (8,3% - 18,4 tys.). Wśród grupy bezrobotnych 15,8% stnowiły osoby dotknięte długotrwłym bezrobociem (2,9 tys.). Struktur osób, które rozpoczęły udził w projektch ze względu n sttus n rynku prcy wynik z zkresu relizownego wsprci, które dotyczy zrówno osób wykluczonych społecznie, więc njczęściej posidjących sttus bezrobotnych lub niektywnych zwodowo, orz osób ztrudnionych (głównie w instytucjch rynku prcy orz pomocy społecznej 54% ztrudnionych). Rys. 60 Uczestnicy projektów w Priorytecie I PO KL wg sttusu n rynku prcy (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni z relizcji Priorytetu I PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Blisko co piąty uczestnik projektów wdrżnych w Priorytecie I mieszkł n obszrch wiejskich (17%; 37,6 tys.). Ntomist członkowie mniejszości nrodowych i etnicznych stnowili 4% (8,8 tys.) osób biorących udził w projektch. Pondto, z sprwą Poddziłni PFRON, osoby niepełnosprwne stnowiły 8,7%(19 tys.). Biorąc pod uwgę poziom wyksztłceni beneficjentów nleży wskzć, iż njwiększ część posidł wyksztłcenie podstwowe, gimnzjlne i niższe (42%). Z kolei wyksztłcenie pondgimnzjlne miło 27% uczestników projektu. Wyksztłcenie wyższe posidł co piąty uczestnik projektów (21%). Zś wyksztłcenie pomturlne dotyczy 10% uczestników projektów. Znczn część uczestników nleżł do grupy osób w wieku lt (42%; 93,9 tys.), co związne jest ze specyfiką projektów wdrżnych w Dziłniu 1.3 Ogólnopolskie progrmy integrcji i ktywizcji zwodowej. Jednocześnie, w projektch udził rozpoczęło blisko 12 tys. osób w wieku lt, co stnowi 5% wszystkich uczestników. Relizcj celów strtegii Europ 2020 Zkres dziłń wdrżnych w Priorytecie I w cłości wpisuje się w złożeni Strtegii Europ 2020 przyczynijąc się do osiągnięci celu strtegii dotyczącego rozwoju sprzyjjącego włączeniu społecznemu (inclusive growth) poprzez integrcję społeczną osób w niekorzystnej sytucji orz podnoszenie potencjłu kdr instytucji pomocy społecznej orz publicznych służb ztrudnieni. 154

155 W rmch Priorytetu I relizowne są dziłni ktywizujące grupy dotąd niewystrczjąco ktywne n rynku prcy np. osoby niepełnosprwne celem zpobieżeni lub wlki z wykluczeniem społecznym. Dobrym przykłdem mogą być również dziłni n rzecz kobiet ukierunkowne n ułtwienie godzeni życi zwodowego i rodzinnego. Jednocześnie, by możn było relizowć efektywne dziłni n rzecz włączeni społecznego, niezbędne jest odpowiednie przeszkolenie kdr instytucji. W związku z powyższym, projekty relizowne w rmch Priorytetu wpisują się w nstępujące ktegorie interwencji: Modernizcj i wzmcninie instytucji rynku prcy (65), Dziłni n rzecz zwiększeni trwłego udziłu kobiet w ztrudnieniu orz ich rozwoju zwodowego w perspektywie zmniejszeni dyskrymincji ze względu n płeć n rynku prcy orz lepszego godzeni życi zwodowego z prywtnym, zwłszcz większego dostępu do usług opiekuńczo-wychowwczych nd dziećmi i osobmi zleżnymi (69), Konkretne dziłni mjące n celu zwiększnie ztrudnieni migrntów i wzmcninie tym smym ich integrcji społecznej (70), Ścieżki integrcji i powrotu do ztrudnieni dl osób w gorszym położeniu; zwlcznie dyskrymincji w dostępie do rynku prcy i rozwoju kriery zwodowej orz promownie kceptcji dl różnorodności w miejscu prcy (71). Podobnie jk w roku poprzednim, njwiększ część zkontrktownych do końc 2013 r. środków dotyczy wzmcnini i modernizcji instytucji rynku prcy 210,7 mln EUR (47%), nstępnie dziłń n rzecz powrotu do ztrudnieni osób znjdujących się w niekorzystnej sytucji 245,4 mln EUR (55%). Problemy w relizcji Priorytetu Dziłni przewidzine w obszrze ztrudnieni i integrcji społecznej w Priorytecie I relizowne są od początku okresu wdrżni Progrmu z trudnościmi, gdyż w części projektów występowły opóźnieni w relizcji złożonych celów finnsowych i rzeczowych, co zostło opisne w niniejszym sprwozdniu. Nleży podkreślić, iż pomimo wzrostu temp wydtkowni środków w rmch Priorytetu I, poziom wykorzystni lokcji ndl jest niewystrczjący. W opinii IZ PO KL w Priorytecie I występowły problemy w zrządzniu lokcją, w tym z wykonniem plnownego budżetu n dny rok. IZ PO KL szczegółowo monitoruje postęp w relizcji dziłń systemowych i z uwgi n niezdowljący postęp rzeczowo-finnsowy w 2012 r. zczęto podejmowć brdziej ktegoryczne dziłni wobec IP i beneficjentów systemowych, m.in. w projektch, w których notowny jest brk postępu, zgod n wydłużnie relizcji projektu jest udzieln wyłącznie w szczególnie uzsdnionych przypdkch; pozostłe projekty są zmykne. Dodtkowo, w opinii Instytucji Zrządzjącej PO KL w wielu projektch identyfikowne są znczne oszczędności budżetowe, co może wskzywć n oszczędności przetrgowe lub przeszcownie wrtości projektów. Po przeprowdzeniu szczegółowej nlizy wydtkowni środków w poszczególnych projektch systemowych Priorytetu I, w 2013 r. Komitet Monitorujący podjął dwukrotnie decyzje o relokcji części środków (40 mln EUR i 20 mln EUR) z Priorytetu I do Priorytetów komponentu regionlnego PO KL. 3.2 PRIORYTET II Rozwój zsobów ludzkich i potencjłu dptcyjnego przedsiębiorstw orz poprw stnu zdrowi osób prcujących Informcj n temt rzeczowych i finnsowych postępów relizcji priorytetu Wsprcie w Priorytecie II m n celu rozwój zdolności dptcyjnych prcowników i przedsiębiorstw do zmin zchodzących w gospodrce orz poprwę stnu zdrowi osób prcujących. Jest ono ukierunkowne n podnoszenie kompetencji prcowników i kdr przedsiębiorstw, dostosownie systemu szkoleń do potrzeb gospodrki, tkże wzrost jkości usług szkoleniowo-dordczych świdczonych n rzecz firm i osób prcujących. W obszrze zdrowi dziłni podejmowne w Priorytecie II mją przyczynić się do wzmocnieni potencjłu zdrowi osób prcujących orz poprwy funkcjonowni systemu ochrony zdrowi. Alokcj n relizcję Priorytetu II w ltch wynosi 752 mln EUR (tj. 3,1 mld PLN), w tym 639,2 mln EUR wkłdu EFS. Alokcj dl Priorytetu II zostł zmniejszon w stosunku do pierwotnej 155

156 kwoty o 26 mln EUR. N koniec grudni 2013 r. wrtość podpisnych umów o dofinnsownie opiewł n blisko 660 mln EUR (w tym prwie 561 mln EUR EFS), co wykorzystuje lokcję w ok. 88%. Njwyższy poziom kontrktcji zobserwowno w Dziłniu 2.3 wspierjącym wzmcninie potencjłu zdrowi osób prcujących orz poprwę jkości funkcjonowni systemu ochrony zdrowi, w którym wykorzystno do końc 2013 r. 97,2% budżetu (blisko 115 mln EUR, w tym 97,7 mln EUR EFS). Njwolniej wykorzystnie środków przebieg w njwiększym Dziłniu 2.1 wspierjącym rozwój kdr nowoczesnej gospodrki, w którym poziom kontrktcji wyniósł 85,9% lokcji n lt (453 mln EUR, w tym 385 mln EUR EFS). W Dziłniu 2.2 ukierunkownym n poprwę jkości usług okołobiznesowych zkontrktowno dotąd projekty n łączną kwotę 91,7 mln EUR, w tym blisko 78 mln EUR dofinnsowni EFS, co stnowi 86,2% lokcji. Njwiększym zinteresowniem wśród beneficjentów cieszyło się Dziłnie 2.1 Rozwój kdr nowoczesnej gospodrki, w którym złożono 3968 z 4078 wniosków złożonych w cłym Priorytecie z uwgi n tryb konkursowy relizcji Poddziłń Rozwój kpitłu ludzkiego w przedsiębiorstwch i Prtnerstwo dl zwiększni dptcyjności. W Dziłniu 2.1 podpisno również njwięcej umów o dofinnsownie projektów 828 z 880 umów podpisnych w cłym Priorytecie II. W Dziłniu 2.2 Wsprcie dl systemu dptcyjności kdr zwrto ntomist 7 umów n relizcję projektów, w Dziłniu 2.3 Wzmocnienie potencjłu zdrowi osób prcujących orz poprw jkości funkcjonowni systemu ochrony zdrowi 45 umów (njwięcej w Poddziłniu Rozwój kwlifikcji kdr służący podniesieniu jkości zrządzni w ochronie zdrowi). Tk jk rok temu w Priorytecie II zobserwowno njwyższe tempo wydtkowni środków w cłym komponencie centrlnym. Do końc 2013 r. ztwierdzono wnioski o płtność n kwotę pond 494 mln EUR (w tym 420 mln EUR EFS), co stnowi ok. 66% lokcji. Njwięcej środków wykorzystno w Dziłniu 2.1 Rozwój kdr nowoczesnej gospodrki, w którym ztwierdzono do końc 2013 r. wnioski o płtność n kwotę blisko 353 mln EUR, w tym blisko 300 mln EUR EFS (66,9% lokcji). W Dziłniu 2.2 Wsprcie dl systemu dptcyjności kdr wydtkowno 67,4 mln EUR, w tym 57,3 mln EUR EFS (63,4% lokcji), w Dziłniu 2.3 Wzmocnienie potencjłu zdrowi osób prcujących orz poprw jkości funkcjonowni systemu ochrony zdrowi ztwierdzono wnioski o płtność n kwotę blisko 73,8 mln EUR, w tym 62,7 mln EUR dofinnsowni EFS (62,4% lokcji). Rys. 61 Stopień wykorzystni lokcji wg Dziłń w Priorytecie II Relizcj celów Priorytetu Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Anliz relizcji wskźników w Priorytecie II w 2013 r. nie wykzł zncznego zgrożeni dl relizcji oczekiwnych efektów. Wrtości docelowe wskźników zostły już osiągnięte w celu 2. Rozwój wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej, celu 3. Poprw funkcjonowni systemu przewidywni i zrządzni zminą gospodrczą i celu 4. Poprw stnu zdrowi osób prcujących poprzez oprcownie progrmów profilktycznych orz progrmów wspierjących powrót do prcy. Ntomist w pozostłych celch Priorytetu II nie wszystkie wskźniki zostły w 100% zrelizowne. 156

157 Cel 1. Rozwój MSP poprzez dostrcznie wysokiej jkości usług dl przedsiębiorstw i osób rozpoczynjących dziłlność gospodrczą Anlizując dziłni relizowne w celu szczegółowym 1 Rozwój MSP poprzez dostrcznie wysokiej jkości usług dl przedsiębiorstw i osób rozpoczynjących dziłlność gospodrczą, możn stwierdzić, iż projekty systemowe wpływją n osiągnięcie tego celu poprzez m.in.: rozwój i podnoszenie kompetencji konsultntów świdczących usługi dl przedsiębiorców; dziłni podnoszące jkość świdczonych usług dl przedsiębiorców tkie jk: rozwój stndrdów orgnizcyjnych usługodwców i stndrdów świdczonych przez nich usług, merytoryczne wsprcie systemu kompleksowych usług, pilotżowe wdrożenie nowych usług dostosownych do potrzeb przedsiębiorców i priorytetów rozwoju gospodrki; finnsownie kosztów świdczeni usług informcyjno-dordczych w rmch sieci punktów konsultcyjnych KSU; poprwę dostępu MSP do instrumentów zewnętrznego finnsowni zwrotnego; podnoszenie kompetencji kdry szkoleniowej w zkresie oprcowywni progrmów, prowdzeni szkoleń i dordztw dl kdry zrządzjącej firm. Jednym z złożeń Priorytetu II PO KL są dziłni służące rozwojowi młych i średnich przedsiębiorstw (MSP) poprzez dostrcznie wysokiej jkości usług dl przedsiębiorstw i osób rozpoczynjących dziłlność gospodrczą. Powyższe jest relizowne poprzez rozwój i podnoszenie kompetencji konsultntów świdczących usługi n rzecz rozwoju przedsiębiorczości w kredytownych instytucjch. Do końc 2013 r. jedynie 97 konsultntów z zkłdnej liczby 1,6 tys. podwyższyło swoje kwlifikcje, co stnowi 6% oczekiwnej wrtości. Ozncz to, że odsetek konsultntów objętych wsprciem wyniósł tylko 7,2% w porównniu z celem określonym n 90%. Niemniej rzeczywist liczb konsultntów objętych wsprciem ksztłtuje się n poziomie 1,5 tys. osób (95,8% zkłdnej liczby), jej niewykznie w sprwozdniu z 2013 r. jest konsekwencją nieztwierdzeni do końc 2013 r. wszystkich wniosków o płtność. Jednkże stle podejmowne są dziłni monitorujące osiągnie tego wskźnik. Niski poziom jego relizcji wynikł z ogrniczonej liczby konsultntów świdczących usługi systemowe i pilotżowe w rmch Krjowego Systemu Usług (KSU) i fktu, że konsultnci uczestniczą w rmch projektów m.in. w szkolenich modułowych, skłdjących się z kilku oddzielnych szkoleń. Dltego liczb osób, które zkończyły udził w pełnym cyklu szkoleniowym jest zncznie niższ od fktycznej liczby osób, które zkończyły do końc 2013 r. udził w szkolenich. W celu uniknięci zgrożeni nieosiągnięci zkłdnej wrtości wskźnik w 2013 r. zostły podjęte dziłni zrdcze, dzięki którym zwiększono liczbę konsultntów, biorących udził w projekcie. W tym celu m.in. wprowdzono nowe formy podnoszeni kwlifikcji jką są szkoleni e-lerningowe, rozszerzono grupę konsultntów podnoszących swoje kwlifikcje o prcowników świdczących usługi pilotżowe zgodnie ze stndrdem KSU. Projektem mjącym n celu wzrost liczby konsultntów świdczących usługi n rzecz rozwoju przedsiębiorczości w kredytownych instytucjch, jest projekt pn. Wsprcie i rozwój instytucji świdczących usługi n rzecz przedsiębiorczości i ich sieci (wrtość: 11,9 mln EUR, w tym 10,1 mln EUR EFS, 83% rozliczonych środków, okres relizcji: ), który zkłdł relizcję dziłń mjących n celu budowę systemu zpewnijącego przedsiębiorcom, ich prcownikom, tkże osobom plnującym rozpocząć dziłlność gospodrczą dostęp do kompleksowej oferty usług. W 2013 r. funkcjonowło 218 podmiotów dziłjących n rzecz rozwoju przedsiębiorczości i innowcyjności orz świdczących usługi systemowe (KSU) według stndrdów zweryfikownych podczs 476 udytów. Łącznie w projekcie od początku jego relizcji przeprowdzono 98 cykli weryfikcji kompetencji konsultntów świdczących usługi w rmch systemu. Jednocześnie zorgnizowno w sumie 389 szkoleń i innych form podnoszeni wiedzy i kompetencji konsultntów (w tym 37 szkoleń e-lerningowych). Ogółem 1436 konsultntów podniosło w czsie projektu swoją wiedzę i kompetencje. Dodtkowo oprcowno 3 zkresy nowych usług i przeprowdzono dotąd 5 konkursów n wybór usługodwców do świdczeni usług pilotżowych (tj. usługi dordcze w zkresie optymlizcji kosztów prowdzeni dziłlności gospodrczej dl MSP, usługi dordczo-szkoleniowe w zkresie ochrony środowisk i usług pilotżow w zkresie finnsowni zwrotnego dl mikro i młych przedsiębiorstw), w wyniku których wybrno łącznie 35 Podmiotów Wsprci (PW), które zrelizowły usługi dl pond 1720 firm. Wrto pondto wspomnieć, że projekt pn. Wsprcie i rozwój instytucji świdczących usługi n rzecz przedsiębiorczości i ich sieci jest komplementrny z innymi dziłnimi relizownymi w rmch PO KL. Przykłdowo 157

158 w opisywnym projekcie zplnowno nwiąznie współprcy z instytucjmi wdrżjącymi instrumenty dl nowo powstjących firm z Priorytetu V i Priorytetu VI PO KL w celu zchęceni ich beneficjentów do korzystni z usług KSU. Stndrdy i wyniki testownych wdrożeń w rmch omwinego projektu są upowszechnine m.in. dzięki współprcy beneficjent projektu z urzędmi mrszłkowskimi, usługodwcmi orz środowiskmi grup docelowych. Do dziłń mjących n celu wsprcie konsultntów świdczących usługi n rzecz rozwoju przedsiębiorczości w kredytownych instytucjch nleży również zliczyć relizcję nstępujących projektów: Inicjtywy promujące postwy przedsiębiorcze i wspierjące rozwój przedsiębiorczości Fundusz Grntów n Inicjtywy orz Zpewnienie dostępu przedsiębiorstw do nowych usług KSU. Projekt Inicjtywy promujące postwy przedsiębiorcze i wspierjące rozwój przedsiębiorczości Fundusz Grntów n Inicjtywy (wrtość: 7,1 mln EUR, w tym 6 mln EUR EFS, 90% rozliczonych środków, okres relizcji: ) m z zdnie rozszerzenie oferty usług wspierjących rozwój przedsiębiorczości i promujących postwy przedsiębiorcze wśród przedsiębiorców i osób rozpoczynjących dziłlność gospodrczą, świdczonych zgodnie z zkresem projektu przez instytucje otoczeni biznesu (IOB) dziłjące w prtnerstwie z jednostkmi smorządu terytorilnego (JST) i orgnizcjmi reprezentującymi odbiorców dziłń. W 2013 r. przeprowdzono 3 konkursy i udzielono 32 dotcji, w rmch których wsprto 106 podmiotów. Dotąd z usług instytucji biorących udził w projekcie skorzystło 2,7 tys. przedsiębiorców i osób rozpoczynjących dziłlność gospodrczą. Pondto w rmch projektu 82 konsultntów świdczących usługi podniosło swoje kompetencje w specjlistycznych dziedzinch wynikjących z chrkteru i zkresu usług świdczonych przez konkretne podmioty wsprci n rzecz przyszłych i obecnych przedsiębiorców. Dodtkowo w rmch projektu 1,2 tys. przedsiębiorstw i osób plnujących otworzenie włsnej firmy skorzystło z usług świdczonych w kredytownych instytucjch, 52 konsultntów świdczących usługi n rzecz rozwoju przedsiębiorczości w kredytownych instytucjch zostło wsprtych usługmi dordczymi, szkoleniowymi i innymi formmi podnoszeni kwlifikcji. Do końc 2013 r. z usług świdczonych w kredytownych instytucjch, czyli Punktch Konsultcyjnych (PK) KSU, skorzystło 274,6 tys. przedsiębiorstw i osób zmierzjących rozpocząć dziłlność gospodrczą, co stnowi 91,5% wrtości docelowej tego wskźnik. W porównniu do 2012 r. liczb t wzrosł o 25% (tj. 55,7 tys. osób). Ntomist odsetek przedsiębiorstw korzystjących z usług świdczonych n rzecz rozwoju przedsiębiorczości w kredytownych instytucjch w ogólnej liczbie funkcjonujących przedsiębiorstw wzrósł z 11,9% w 2012 r. do 14,8% w Wskźniki te są obecnie relizowne w trzech niżej opisnych projektch. Projekt Zpewnienie usług z zkresu rozwoju firmy dl przedsiębiorców orz osób zmierzjących rozpocząć dziłlność gospodrczą w formule one stop shop (wrtość: 16,6 mln EUR, w tym dofinnsownie EFS 14,1 mln EUR, 52% rozliczonych środków okres relizcji: ) umożliwił finnsownie kosztów świdczeni usług informcyjnych i dordczych w rmch prowdzonego Punktu Konsultcyjnego KSU przez wybrne w drodze konkursu IOB. Przeprowdzono w sumie trzy edycje konkursu n prowdzeni PK KSU. Do końc 2013 r. usługi były świdczone przez 54 podmioty wsprci. Świdczenie usług zkończyło się 31 grudni 2013 r. Łącznie, przez cły okres trwni projektu, udzielono pond 103 tys. usług informcyjnych, pond 20 tys. usług opieki nd klientem orz blisko 15 tys. usług dordczych. Obsłużono prwie 95,5 tys. klientów. W projekcie zidentyfikowno nieosiągnięcie wskźników n poziomie zkłdnym we wniosku o dofinnsownie. Wynik to z mniejszej liczby PK KSU świdczących usługi i w przypdku części PK KSU niewywiązywnie się z zobowiązń w zkresie relizcji wskźników. Beneficjent przygotowł zminę wniosku o dofinnsowne tk, by świdczenie usług dordczych było kontynuowne, budżet projektu uległ zwiększeniu, okres relizcji przedłużeniu. Instytucj Zrządzjąc PO KL wyrził zgodę n przedłużenie tego projektu, pod wrunkiem, że wsprcie zostnie ogrniczone wyłącznie do usług dordczych (tzw. syst w rozpoczynniu i prowdzeniu dziłlności gospodrczej), przy cłkowitym wykluczeniu usług informcyjno-promocyjnych, co spotkło się z kceptcją Komisji Europejskiej. Wrto dodć, że projekt Zpewnienie usług z zkresu rozwoju firmy dl przedsiębiorców orz osób zmierzjących rozpocząć dziłlność gospodrczą w formule one-stop-shops jest komplementrny z Priorytetem V w zkresie ofert instytucji jednego okienk rejestrujących dziłlność gospodrczą (Punkty Konsultcyjne udzielją osobom plnującym złożyć firmę informcji n temt formlno-prwnych i orgnizcyjnych spektów podejmowni dziłlności gospodrczej), z Priorytetem VI odnośnie ofert instytucji wdrżjących instrumenty dl nowo powstjących firm (wsprte w projekcie punkty konsultcyjne udzielją 158

159 informcji i dordztw nowym przedsiębiorcom-beneficjentom Dziłni 6.2 PO KL), jk również Priorytetem VIII PO KL (punkty konsultcyjne uzupełniją ofertę usług dordczych dl firm odnośnie prowdzeni przedsiębiorstw). Wyprcowne w projekcie stndrdy świdczeni usług są ndl stosowne przez podmioty wsprci mimo zkończeni relizcji projektu. Również stndrdy świdczeni usług i przetestowne pilotżowo nowe zkresy usług z projektu Zpewnienie dostępu przedsiębiorstw do nowych usług KSU poszerzą ofertę usług KSU po zmknięciu projektu. W rmch projektu Zpewnienie dostępu przedsiębiorstw do nowych usług KSU (wrtość: 8,5 mln EUR, w tym 7,2 mln EUR EFS, 20% rozliczonych środków, okres relizcji: ) relizowne są dziłni mjące n celu zpewnienie mikro, młym i średnim przedsiębiorstwom trzech usług systemowych KSU, które wcześniej testowne były w formie pilotżu orz dodtkowo trzech usług pilotżowych. W 2013 r. zorgnizowno konkurs dl Wnioskodwców, ubiegjących się o udzielenie wsprci n relizcję usług systemowych KSU w zkresie ochrony środowisk. W wyniku rozstrzygnięci konkursu wsprciem objęto 7 podmiotów, które rozpoczęły świdczenie usług w rmch projektu. Pondto przygotowno stndrd świdczeni drugiej usługi systemowej KSU w zkresie szybkiej optymlizcji zrządzni finnsmi przedsiębiorstw. W wyniku ogłoszonego konkursu wsprto 11 podmiotów, które rozpoczęły świdczenie usług z ww. zkresu w rmch projektu. Ntomist w zkresie usług pilotżowych w 2013 r. odebrno bdnie, które posłużyło jko podstw przeprowdzeni konkursu n wybór usługodwców pierwszej usługi pilotżowej KSU w zkresie mrketingu i sprzedży produktów dl mikro- i młych firm z brnż przetwórstw rolno-spożywczego. Umowy podpisno z 11 podmiotmi, które rozpoczęły świdczenie usług. Pondto wykonno bdnie, w rmch którego oprcowno stndrd świdczeni usługi pilotżowej KSU w zkresie zrządzni efektywnością energetyczną firm i rekomendownej w bdniu usługi dotyczącej wykorzystni technologii informcyjnych w zrządzni firmą. Zorgnizowno konkurs n wybór usługodwców usługi pilotżowej w zkresie zrządzni efektywnością energetyczną przedsiębiorstw, w wyniku którego wybrno 10 podmiotów. Przeprowdzono również konkurs n relizcję trzeciej usługi pilotżowej, w rmch którego wybrno 9 usługodwców. Pondto zrelizowno szkoleni dl konsultntów świdczących usługi pilotżowe i systemowe KSU, w rmch których przeszkolono łącznie 38 konsultntów. Rozpoczęto przygotowni do bdń n klientch i usługodwcch nowych usług pilotżowych KSU. W pierwszym półroczu 2014 r. wykonwc bdni zdefiniuje zkres trzeciej usługi systemowej KSU n podstwie nlizy 2 usług pilotżowych KSU. Projekt pn. Plnownie dziłń w MSP finnsownie zwrotne (wrtość: 4,9 mln EUR, w tym 4,1 mln EUR EFS, 0,31% rozliczonych środków, okres relizcji: ) ukierunkowny jest n poprwę dostępu MSP do instrumentów zewnętrznego finnsowni zwrotnego poprzez zpewnienie firmom usług dordczo-szkoleniowych i dostosownego finnsowni zwrotnego. Przeprowdzono ekspertyzę mjącą n celu uzysknie wiedzy dotyczącej dobrych prktyk w zkresie finnsowni zwrotnego w innych krjch. W rmch usług dordczych przeprowdzono dziłni mjące skutkowć zwrciem porozumień z co njmniej 3 instytucjmi finnsowymi. Rozpoczęto przygotowni konkursowe w celu wyboru usługodwców świdczących usługi szkoleniowo-dordcze dotyczące finnsowni zwrotnego dl MSP. Przygotowno też wrsztty z wybrnymi instytucjmi finnsowymi w celu sporządzeni szczegółowych ofert finnsowni zwrotnego, które dostępne będą w rmch projektu. Wystąpiły opóźnieni w relizcji ze względu n brk wżnych ofert w ogłsznych przetrgch i przedłużenie się procesu wyłnini wykonwców. W związku z brkiem zgody IP n przesunięcie terminu relizcji bdń i eksperymentu ekonomicznego w hrmonogrmie z projektu usunięto te zdni. Do końc 2013 r. pond 5 tys. osób nleżących do kdry szkoleniowej podniosło swoje kwlifikcje zgodnie z tzw. podejściem kompetencyjnym, co stnowi pond 100% celu określonego w Progrmie. Udził osób nleżących do kdry szkoleniowej, które podniosły swoje kwlifikcje zgodnie z tzw. podejściem kompetencyjnym w ogólnej liczbie osób nleżących do kdry szkoleniowej wzrósł do 42,9% w porównniu do zkłdnych 30%. Wskźnik ten jest relizowny w projekcie systemowym pn. Podnoszenie kompetencji kdry szkoleniowej (wrtość: 23,2 mln EFS, w tym 19,7 mln EUR EFS, 87% rozliczonych środków, okres relizcji: ). W projekcie relizowne jest wsprcie szkoleniowo-dordcze m.in. z zkresu umiejętności trenerskich dl kdry trenerskiej prcującej z przedsiębiorstwmi. Temtyk szkoleń obejmuje np. nlizę potrzeb szkoleniowych, projektownie szkoleni, prowdzenie szkoleni, czy jego ewlucję. Do końc 2013 r. 5,6 tys. osób zkończyło udził w projekcie, wsprciem objęto łącznie blisko 2,9 tys. przedsiębiorstw. W wyniku pięciu konkursów przeprowdzonych w rmch projektu podpisno 68 umów o udzielenie wsprci. 159

160 Rys. 62 Stopień relizcji wskźników produktu celu 1 w Priorytecie II PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) Cel 2. Rozwój wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej Brdzo dobrze przedstwi się relizcj celu 2. Rozwój wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej gdzie osiągnięty poziom zkłdnych wrtości docelowych jest n brdzo wysokim poziomie. Liczb przedsiębiorstw, które zostły objęte wsprciem wyniosł 109,7 tys., co stnowi pond 100% celu określonego w PO KL. W stosunku do 2012 r. liczb przedsiębiorstw wzrosł o 12,6%, tj. o 12,3 tys. firm, które wzięły udził w projektch. N jego wysoki poziom wpływ mił wzrost udziłu mikro i młych przedsiębiorstw (n poziomie blisko 93%) wśród ogółu firm objętych wsprciem orz kryterium strtegiczne w konkursch Poddziłni Rozwój kpitłu ludzkiego w przedsiębiorstwch dotyczące 100% udziłu prcowników mikro, młych i średnich firm w projektch. W pond 130% zrelizowny zostł również cel dotyczący zwiększeni liczby prcowników przedsiębiorstw, którzy zkończyli udził w projektch szkoleniowych, osiągjąc poziom 471,4 tys. osób. W 2013 r. liczb przeszkolonych prcowników wzrosł o 28%, tj. o 103,9 tys. osób. Przekroczenie wrtości docelowej wskźnik wynik z przyjęci n etpie progrmowni wsprci zbyt wysokiego kosztu jednostkowego w zkresie szkoleni jednej osoby. Z 471,4 tys. przeszkolonych prcowników przedsiębiorstw ż 73,6 tys. stnowiły osoby powyżej 50 roku życi, co przekłd się n relizcję złożeń n poziomie przekrczjącym oczekiwną wrtość (105,1%). Od końc 2012 r. liczb osób w wieku 50+ wśród przeszkolonych prcowników firm zwiększył się o 35%, tj. o pond 19 tys. osób. Dzięki podejmownym w Priorytecie II dziłniom w zkresie szkoleń i dordztw dl prcowników firm, stopniowo wzrst odsetek ktywnych przedsiębiorstw, które inwestują w szkoleni prcowników. Odsetek tkich przedsiębiorstw wzrósł z 3,2% w 2012 r. do 3,4% w 2013 r., ztem zbliż się do określonego w Progrmie celu n poziomie 3,5%. Relizcji celu 2 służą głównie projekty konkursowe z Poddziłni Rozwój kpitłu ludzkiego w przedsiębiorstwch, w rmch którego wdrżn jest większość (83,9%) projektów z Priorytetu II. Do końc 2013 r. w Poddziłniu zwrto 738 umów o dofinnsownie projektów o łącznej wrtości (krjowe środki publiczne) pond 323 tys. EUR (49,1% zkontrktownych środków w Priorytecie II). N relizcję celu 2 mją też wpływ projekty systemowe z Poddziłni Wsprcie systemowe n rzecz zwiększeni zdolności dptcyjnych prcowników i przedsiębiorstw. Poniżej opisno wybrne projekty relizujące cel 2. W rmch projektu Zrządzni kompetencjmi w MSP (wrtość: 2,6 mln EUR, 0,4% rozliczonych środków, okres relizcji: ) zkłdne jest wdrożenie w MSP systemu zrządzni przez kompetencje z wykorzystniem modeli kompetencji przedsiębiorstw, przygotownie plnów rozwoju kompetencji w firmch i zwiększenie kompetencji prcowników. Projekt w 2013 r. był w fzie uruchmini dziłń merytorycznych. Dokonno wyboru wykonwcy usługi szkoleniowo-dordczej. Projekt zkłd szkoleni dl kdry zrządzjącej i kdry HR z zkresu podstwowych nrzędzi HR dotyczących rekrutcji, rozwoju i oceny prcowników, umożliwijące wdrożenie w firmch plnów rozwoju kompetencji, tkże zgdnieni zrządzni przez kompetencje, zrządzni efektywnością prcowników i tlentmi w firmie orz zrządzni mrką 160

161 firmy. Pondto będą relizowne szkoleni dl kdry HR dotyczące głównych procesów HR, tj. rekrutcji, oceny i plnowni ścieżek rozwoju orz szkoleni dl kluczowych prcowników z zkresu umiejętności miękkich. W 2013 r. nstąpiły opóźnieni w hrmonogrmie w związku z postępowniem przetrgowym n relizcję usługi szkoleniowo-dordczej i w wyborze wykonwców usług eksperckich. Projektodwc zwnioskowł o zminę hrmonogrmu projektu, uwzględnienie oszczędności orz wydłużenie projektu. Projekt Plnownie strtegiczne w MMSP (wrtość: 2,1 EUR, 68,9% rozliczonych środków, okres relizcji: ) ukierunkowny jest n promownie idei plnowni strtegicznego wśród włścicieli i kdry zrządzjącej mikro, młych i średnich przedsiębiorstw jko kluczowego elementu zrządzni firmą. Od sierpni 2011 w rmch projektu prowdzone są szkoleni i dordztwo z zkresu plnowni rozwoju firmy i wdrżni oprcownych w rmch projektu strtegii rozwoju. Do końc 2013 r. udził w szkolenich zkończyło łącznie 1277 osób z 666 firm, zś dordztwem z zkresu oprcowni i wdrożeni strtegii rozwoju objęto 85 przedsiębiorstw. W 2013 r. projekt rozszerzono o komponent upowszechnijący ideę plnowni strtegicznego. Wprowdzono również do projektu zminy polegjące n zwiększeniu wskźników. Celem projektu Rozwój zsobów ludzkich poprzez promownie wiedzy, trnsfer i upowszechninie innowcji (wrtość: 8,5 mln EUR, blisko 100% rozliczonych środków, okres relizcji: ) było upowszechnienie i promownie innowcyjności. Mił on z zdnie wpłynąć n podniesienie poziomu innowcyjności firm, zwiększyć świdomość przedsiębiorców w zkresie przedsiębiorczości i innowcyjności orz wesprzeć współprcę przedsiębiorstw między sobą i z instytucjmi otoczeni biznesu. W rmch projektu przeprowdzono 2 edycje bdni benchmrkingu klstrów w Polsce, wydno rporty z tych bdń, oprcowno i udostępniono n Portlu Innowcji bzę klstrów. Pondto przeprowdzono pilotż i dwie edycje bdni benchmrkingu prków technologicznych w Polsce orz oprcowno rporty dedykowne i końcowe. Dodtkowo zorgnizowno ogólnopolską konferencję inugurującą Klub Innowcyjnych Przedsiębiorstw orz konferencję podsumowującą i 48 spotkń w mkroregionch, tkże 3 edycje konkursu prc mgisterskich nt. trendów w rozwoju innowcyjnej przedsiębiorczości. Przeprowdzono też bdnie nt. innowcyjności mikroprzesiębiorstw orz dotyczące postw wobec innowcyjności. Projekt Akdemi PARP (wrtość: 10,9 mln EUR, 61,5% rozliczonych środków, okres relizcji: ) m n celu podniesienie umiejętności firm i instytucji szkoleniowych w zkresie wykorzystni szkoleń on-line, tkże wzrost kwlifikcji przedsiębiorców i prcowników przedsiębiorstw orz osób zmierzjących otworzyć włsną firmę poprzez udostępnienie drmowych szkoleń on-line. W rmch projektu przygotowno dotychczs 2 ekspertyzy dotyczące szkoleń e- lerningowych, 26 nowych szkoleń on-line, tkże zktulizowno 34 istniejące szkoleni. Wsprciem objęto pond 65 tys. osób, w tym 743 osoby uczestniczyły w szkolenich stcjonrnych i blended-lerningowych odnośnie oprcowywni i udostępnini szkoleń on-line, pond 64,6 tys. osób w szkolenich on-line. Wyniki Bdni osób korzystjących ze szkoleń e-lerningowych w rmch Akdemii PARP 20 pokzują, że szkoleni e-lerningowe oferowne w rmch Akdemii PARP spełniły oczekiwni beneficjentów. Zostły one ocenione brdzo pozytywnie zrówno pod względem merytorycznym jk i przygotowni technicznego. Zdecydownie njczęściej wymieniną korzyścią związną z uczestnictwem w Akdemii PARP było poszerzenie wiedzy zdobycie nowej lub pogłębienie posidnej wiedzy lub umiejętności. Wyniki bdni Ewlucj bieżąc Dziłń 2.1, 2.2 PO KL, edycje IX-XII 21, zrelizownego n zlecenie PARP pokzują, że 86,7% bdnych uczestników szkoleń relizownych w rmch Poddziłni Poprw jkości usług świdczonych przez instytucje wspierjące rozwój przedsiębiorczości i innowcyjności i 92,7% uczestników z Poddziłni Poprw jkości świdczonych usług szkoleniowych dzięki udziłowi w szkoleniu zdobyło nową wiedzę bądź umiejętności, 94% respondentów z Poddziłni i 96,8% z Poddziłni stwierdziło, że dzięki szkoleniu pogłębili posidną już wiedzę lub umiejętności. Zdecydown większość szkolonych jest zdowolon z dotychczsowych korzyści wynikjących z udziłu w szkoleniu (89% bdnych z Poddziłni i 92% z Poddziłni 2.2.2). Podsumowując, projekty systemowe wpływją n osiągnięcie celu szczegółowego 2 Rozwój wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej poprzez m.in.: 20 Bdni osób korzystjących ze szkoleń e-lerningowych w rmch Akdemii PARP, PARP, Wrszw, grudzień Ewlucj bieżąc Dziłń 2.1, 2.2 PO KL, edycje IX-XII, PBS, Sopot, grudzień

162 relizcję dziłń szkoleniowych i dordczych w zkresie podnoszeni kompetencji prcowników o niskich kwlifikcjch, w tym dl prcowników powyżej 50 r. życi; udostępnienie i upowszechnienie szkoleń on-line jko nrzędzi zdobywni wiedzy n temt zkłdni i prowdzeni dziłlności gospodrczej; zwiększenie świdomości przedsiębiorców w temcie społecznej odpowiedzilności biznesu; relizcję bdń i nliz w zkresie prognozowni kierunków rozwoju kwlifikcji i zwodów; upowszechninie i promownie innowcyjności wśród przedsiębiorstw. Zidentyfikowno przykłdy komplementrności projektów systemowych relizujących cel 2. z innymi dziłnimi podejmownymi w rmch PO KL. Projekt Aktywny emeryt jest spójny z dziłnimi zorientownymi n ktywizcję zwodową osób strszych relizownymi w rmch komponentów centrlnego i regionlnego PO KL, w których m.in. premiowny jest udził osób powyżej 45 roku życi poprzez kryteri wyboru. Ntomist produkty Poddziłni Wzmcninie loklnego prtnerstw n rzecz dptcyjności i Poddziłni Rozwój kpitłu ludzkiego w przedsiębiorstwch PO KL mogą zostć uwzględnione w bdnich desk reserch i n etpie przygotowywni modelu dignozy i wdrżni koncepcji społecznej odpowiedzilności biznesu w MMSP, będących beneficjentmi projektu Społeczn odpowiedzilność biznesu. Komplementrne są też dw projekty relizowne w rmch celu 2. w Priorytecie II PO KL - Inwestycj w kdry 3 i Promocj szkoleń i populryzcj idei podnoszeni kwlifikcji zwodowych przez cłe życie. W rmch tego drugiego projektu n bzie portlu Inwestycjwkdry.pl budowny jest Rejestr Usług Rozwojowych. Po zkończeniu projektu mteriły edukcyjne i wyprcowne w projekcie Z wiekiem n plus szkoleni dl przedsiębiorstw stndrdy zrządzni wiekiem zostną zintegrowne ze szkolenimi Akdemii PARP. Ntomist projekt Szkoleni z zkresu zrządzni środowiskiem stnowił uzupełnienie interwencji z Priorytetu IV Przedsięwzięci dostosowujące przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowisk i Priorytetu V Ochron przyrody i ksztłtownie postw ekologicznych Progrmu Opercyjnego Infrstruktur i Środowisko. Pondto szkoleni e-lerningowe z zkresu zrządzni środowiskiem są wykorzystywne n pltformie stworzonej i rozwijnej w rmch projektu Akdemi PARP. Jk widć już z opisu komplementrności w celu 2. projekty systemowe chrkteryzują się też trwłością rezulttów. Przykłdem mogą być wcześniej wspomnine projekty Inwestycj w kdry 3 i Promocj szkoleń i populryzcj idei podnoszeni kwlifikcji zwodowych przez cłe życie, których wyniki posłużą do stworzeni Rejestru Usług Rozwojowych dl okresu progrmowni lub projekt Z wiekiem n plus szkoleni dl przedsiębiorstw, którego rezultty zostną udostępnione n stronch PARP, rozwiązni zstosowne w projekcie i stndrdy zrządzni wiekiem będą stnowić bzę do plnowni kolejnych interwencji publicznych w nowej perspektywie finnsowej. Trwłością ze względu n swój chrkter odznczć się będą też rezultty projektu Kpitł ludzki jko element wrtości przedsiębiorstw, w którym oprcowny zostnie zestw nrzędzi pomiru i sprwozdwczości kpitłu ludzkiego przedsiębiorstw orz rekomendcje w zkresie zmin w systemie prwnym dotyczących sprwozdwczości wrtości firmy. Ntomist dziłni w projekcie Zrządznie kompetencjmi w MSP zmierzją do wdrożeni systemowych rozwiązń zrządzni potencjłem prcowników, przykłdowo: sposoby tworzeni progrmów rozwoju kompetencji, zrządzni tlentmi, zrządzni efektywnością prcowników, zwiększni zngżowni i motywcji prcowników. Efekt projektu Kżdy prcownik jest wżny podnoszenie kompetencji prcowników o niskich kwlifikcjch w postci Metodologii do plnowni dziłń skierownych do prcowników o niskich kwlifikcjch może zostć wykorzystny w obecnej i nowej perspektywie finnsowej do ksztłtowni wsprci skierownego do tej grupy docelowej. Doświdczeni z projektu Bilns Kpitłu Ludzkiego, w rmch którego dokonywny jest monitoring rynku prcy, pozwolą zplnowć dziłni wspierjące podmioty świdczące usługi edukcyjne dl przedsiębiorców w perspektywie finnsowej , pondto przewidywn jest kontynucj dziłń podjętych w projekcie w rmch PO WER. Rozwiązni dotyczące współprcy przedsiębiorców ze szkołmi wyprcowne w rmch projektu Biznes dl edukcji będą dostępne n stronie internetowej projektu również po jego zkończeniu. Pondto stworzony model współprcy zostnie wykorzystny przez beneficjent przy budowie systemu sektorowych rd ds. kompetencji w przyszłej perspektywie finnsowej. O dużej trwłości możn mówić tkże w przypdku projektu Firmy rodzinne II. Stworzone w jego rmch studi podyplomowe i szkoleni zostną włączone do oferty relizujących ją w projekcie prtnerów, portl firm rodzinnych będzie kontynuowł dziłnie również po zkończeniu projektu, zostnie pondto uruchomione n nim nrzędzie wyminy doświdczeń, bz wiedzy i sieciownie firm rodzinnych. Czsopismo powstłe w rmch projektu będzie wydwne po zkończeniu projektu. Dodtkowym efektem projektu będzie korpus trenerów, dordców i cochów 162

163 wyspecjlizownych w temtyce wsprci firm rodzinnych. Portl Innowcji powstły w rmch projektu Rozwój zsobów ludzkich poprzez promownie wiedzy, trnsfer i upowszechnienie innowcji jest prowdzony przez beneficjent mimo zkończeni relizcji projektu. Efekty projektu, który mił również chrkter bdwczy, zostły wykorzystne do przygotowni dignoz i projektowni instrumentów wsprci n potrzeby progrmów opercyjnych perspektywy finnsowej Projekty systemowe z celu 2. wspierją również zminy systemowe. Przykłdowo Aktywny emeryt i Z wiekiem n plus szkoleni dl przedsiębiorstw poprzez populryzcję postw przedsiębiorczych i kretywnych wśród osób powyżej 50 r. życi wspier zminy n rynku prcy. Projekt MMP dostwcą usług dl osób strszych również wpływ n zminy systemowe dotyczące osób strszych poprzez wsprcie mikro i młych przedsiębiorstw w obszrze rozwijni usług dopsownych do potrzeb strszych klientów. Ntomist projekt Akdemi PARP wspier budowę rynku e-lerningu w Polsce, dostrczjąc wysokiej jkości szkoleni orz podnosząc świdomość uczestników w kwestii skuteczności stosowni rozwiązń on-line w szkolenich. Projekt Powiązni koopercyjne polskich przedsiębiorstw poprzez zwiększenie zinteresowni temtyką tworzeni powiązń koopercyjnych między przedsiębiorstwmi wpływ n poszerzenie gron interesriuszy tworzących klstry i wzrost zinteresowni współprcą między firmmi. Innym przykłdem może być projekt Społeczn odpowiedzilność biznesu, którego rezultty wpływć będą n zwiększenie świdomości przedsiębiorców w kwestii CSR, zminę ich postw w obszrze zrządzni zsobmi ludzkimi orz stworzy odpowiednie wrunki rynkowe dl sektor mikro, młych i średnich przedsiębiorstw zpewnijące włączenie idei społecznej odpowiedzilności biznesu do prowdzonej przez firmy dziłlności. Również projekt Prtnerstwo publiczno-prywtne dąży do zmin systemowych, poniewż jego relizcj m przyczynić się do populryzcji współprcy sektor publicznego i prywtnego, tkże zniesieni brier utrudnijących obu sektorom podejmownie wspólnych dziłń. Dziłni podjęte w projekcie Biznes dl edukcji mją n celu włącznie przedsiębiorstw w proces podnoszeni kompetencji uczniów postrzegnych jko przyszli prcownicy. Rys. 63 Stopień relizcji wskźników produktu celu 2 w Priorytecie II PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) Cel 3. Poprw funkcjonowni systemu przewidywni i zrządzni zminą gospodrczą Do końc 2013 r. pond 6,9 tys. prcowników zgrożonych negtywnymi skutkmi procesów restrukturyzcji (zminy gospodrczej) zostło objętych dziłnimi szybkiego regowni, co stnowi pond 300% zkłdnego do osiągnięci celu n koniec okresu wdrżni. Wrto dodć, że relizcj tego celu nie zmienił się od 2011 r. Jest on ściśle związny z relizcją projektu Wsprcie dl prcowników budownictw okrętowego dotkniętych negtywnymi skutkmi restrukturyzcji (wrtość: 12 mln EUR, okres relizcji: ), w rmch którego wsprto prcowników restrukturyzownych podmiotów sektor budownictw okrętowego poprzez umożliwienie im podniesieni posidnych lub nbycie nowych kompetencji zwodowych. Pond 69% uczestników tego projektu znlzło ztrudnienie po zkończeniu w nim udziłu. N wsprcie przedsiębiorstw i ich prcowników w celu złgodzeni negtywnych skutków zmin gospodrczych ukierunkowny jest również projekt Instrument Szybkiego Regowni (wrtość: 15,6 mln EUR, 40,6% rozliczonych środków, okres relizcji: ). W rmch projektu oprcowno w 2013 r. 4 rporty bdwcze (łącznie od początku projektu przygotowno 11 rportów) zwierjące nlizę sytucji przedsiębiorstw i brnż gospodrki orz wskzujące potencjlne dziłni zrdcze wobec zidentyfikownych zgrożeń. Bdni określją też poziom 163

164 ryzyk wystąpieni w skli gospodrki krjowej i w poszczególnych jej sektorch zkłóceń, które będą wymgć podjęci przez rząd i jego gendy dziłń zrdczych. Przygotowno również złożeni merytoryczne i instytucjonlne systemu ISR w postci 2 publikcji dotyczących metod i nrzędzi komponentu progrmowni ISR orz metod i nrzędzi komponentu implementcyjnego ISR. W usłudze szkoleniowo-dordczej udził bierze 209 firm. Od początku relizcji projektu dziłnimi szybkiego regowni objęto łącznie osoby, w tym prcowników zgrożonych negtywnymi skutkmi procesów restrukturyzcji i 373 prcowników zgrożonych negtywnymi skutkmi spowolnieni gospodrczego. W 2013 r. objęto mniej osób wsprciem niż zplnowno w hrmonogrmie. Niektóre firmy rezygnują z udziłu w usłudze w związku z reorgnizcją, firmy są wykluczne z udziłu w usłudze ze względu n zprzestnie spełnini kryteriów nboru. Projektodwc w tkich przypdkch włącz do projektu kolejne przedsiębiorstwo z listy rezerwowej. Beneficjent plnuje wprowdzenie zmin do projektu polegjących n wydłużeniu okresu relizcji, zwiększeniu jego wrtości, kontynucji komponentu bdwczego, objęciu wsprciem kolejnych MMSP. Akceptcj tych propozycji uzleżnion jest od wyników kontroli IP w projekcie. Pond dwukrotnie przekroczono wrtość zkłdnego celu dotyczącego prcowników, którzy w okresie do 6 m-cy po zkończeniu udziłu w projekcie znleźli prcę, złożyli włsną dziłlność gospodrczą, kontynuowli ztrudnienie w dotychczsowym miejscu prcy w ogólnej liczbie prcowników, którzy zkończyli udził, który zostł osiągnięty n poziomie 70,1% (zkłdn wrtość: 30%). Cel szczegółowy 3. relizowny jest też poprzez wsprcie przedstwicieli prtnerów społecznych, spośród których do końc 2013 r. objęto projektmi blisko 6 tys. osób (pond 300% celu). W porównniu do 2012 r. wrtość tego wskźnik wzrosł o 1,6 tys. osób, tj. 38%. Zwiększnie się liczby przedstwicieli prtnerów społecznych objętych wsprciem związne jest z wprowdzeniem w konkursch w ltch kryterium dostępu dotyczącego obowiązku wspierni przedstwicieli reprezenttywnych prtnerów społecznych w projektch z komponentem szkoleniowym. Pondto w 100% zrelizowno zkłdny cel dotyczący odsetk orgnizcji reprezenttywnych prtnerów społecznych n poziomie centrlnym objętych wsprciem w rmch Priorytetu w ogólnej liczbie tych orgnizcji. Projekt systemowy Instrumentu Szybkiego Regowni (ISR) wpływ n osiągnięcie celu szczegółowego 3 Poprw funkcjonowni systemu przewidywni i zrządzni zminą gospodrczą dzięki wyprcowniu systemowego podejści włdz publicznych w zkresie ntycypcji i przeciwdziłni negtywnemu oddziływniu zmin w gospodrce n funkcjonownie przedsiębiorstw, przyczyni się do rozwoju strtegii i instrumentów szybkiego regowni wykorzystywnych w przypdku wystąpieni zminy gospodrczej. Istotą projektu jest wyprcownie systemowego podejści polskich włdz w ww. zkresie. W jego rmch zplnowno oprcownie zespołu metod i procedur dignozowni sytucji gospodrki, tkże progrmowni i wdrżni precyzyjnie określonych interwencji publicznych, kierownych do przedsiębiorstw, ich grup orz sektorów gospodrki, które dotknięte zostły skutkmi gospodrczej dekoniunktury. Plnuje się, że rozwiąznie systemowe ISR będzie dziłło w rmch Centrum Monitorowni Zminy Gospodrczej, które PARP zmierz powołć w swoich strukturch. Rys. 64 Stopień relizcji wskźników produktu celu 3 w Priorytecie II PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) 164

165 Cel 4. Poprw stnu zdrowi osób prcujących poprzez oprcowywnie progrmów profilktycznych orz progrmów wspierjących powrót do prcy W rmch relizcji celu 4. oprcowno do końc 2013 r. 12 progrmów profilktycznych orz progrmów wspierjących powrót do prcy, co stnowi 120% złożonej wrtości. Liczb progrmów nie zmienił się od 2012 r. Przekroczenie zkłdnej wrtości wynik z wyodrębnieniem dodtkowego progrmu profilktycznego w rmch projektu Oprcownie kompleksowych progrmów profilktycznych orz przygotowniem progrmu profilktycznego w projekcie dotyczącym wczesnego wykrywni nowotworów ukłdu moczowo-płciowego u prcujących mężczyzn w wieku 45+. Z wyżej opisnego powodu odnotowno również ndwykonnie w przypdku rezulttu dotyczącego odsetk chorób zwodowych, dl których oprcowno progrmy profilktyczne orz progrmy wspierjące powrót do prcy, który osiągnął 46,15% celu (zkłdno: 38%). Relizcji tego celu służą dw niżej opisne projekty systemowe wdrżne w omwinym okresie sprwozdwczym orz zkończony w 2011 projekt Oprcownie kompleksowych progrmów ukierunkownych n powroty do prcy. Projekt Oprcownie kompleksowych progrmów profilktycznych (wrtość: 2,2 mln EUR, 94,3% rozliczonych środków, okres relizcji: ) mił n celu wzmocnienie potencjłu zdrowi osób prcujących poprzez przygotownie 8 kompleksowych progrmów profilktycznych z zkresu: ochrony słuchu, chorób skóry, chorób lergicznych, chorób zkźnych lub psożytniczych, chorób ukłdu ruchu i obwodowego ukłdu nerwowego, chorób ukłdu krążeni i zgrożeń psychospołecznych, tkże wdrożenie elementów oprcownych progrmów. W rmch projektu utworzono Centrum Konsultcyjno-Dignostyczne, które oferuje osobom cierpiącym n choroby zwodowe pordę dotyczącą stnu zdrowi orz możliwość uzyskni pomocy lekrskiej i prwnej (orzecznictwo). Z usług Centrum Konsultcyjno-Dignostycznego mogą korzystć również lekrze sprwujący opiekę profilktyczną nd prcownikmi, lekrze specjliści, prcodwcy i inni zinteresowni. Kdr prcując w Centrum uczestniczył w relizcji projektów dotyczących oprcowni progrmów profilktycznych i progrmów powrotu do prcy. W projekcie wyprcowno 8 modelowych progrmów profilktycznych tkże przeszkolono 932 osoby n16 konferencjch szkoleniowych. Przeszkolono 71 kluczowych trenerów n wielomodułowych szkolenich wrszttowych, 454 osoby n wrszttch i 89 psychologów. Oprcowno 17 pordników, przeszkolono 95 osób n sesji nukowej i 1519 uczestników spotkń edukcyjnoinformcyjnych. Oprcowno też jeden komputerowy interktywny progrm ochrony słuchu, 8 multimedilnych mteriłów dydktycznych, 14 elektronicznych mteriłów informcyjnych orz wdrożono 8 progrmów profilktycznych. Wrto dodć, że projekty systemowe dotyczące progrmów profilktycznych chrkteryzują się trwłością, czego przykłdem może być projekt pn. Oprcownie kompleksowych progrmów profilktycznych, w którym oprcowno modelowe progrmy służące jednostkom służby zdrowi, które są wykorzystywne w ich bieżącej prcy wyprcowne w projekcie rozwiązni zostły udostępnione m.in. wojewódzkim ośrodkom medycyny prcy. Pondto ndl funkcjonuje utworzone w rmch projektu Centrum Konsultcyjno-Dignostyczne służące pordmi (medycznymi i orzecznictwem) tk prcownikom, jk i lekrzom. Dodtkowo wszystkie oprcowne progrmy profilktyczne, progrmy powrotu do prcy, pordniki dl lekrzy, pordniki dl służb bhp, tkże mteriły dydktyczne w formie filmów i inne wyprcowne w trkcie relizcji projektu mteriły (w tym interktywny komputerowy progrm ochrony słuchu) zostły udostępnione szerokiemu gronu odbiorców n stronie internetowej Bdnie Ocen skuteczności wybrnych progrmów profilktycznych w rmch Poddziłni PO KL 22 pokzło, że ewluowne progrmy profilktyczne (w zkresie: ochrony słuchu, chorób ukłdu ruchu i obwodowego ukłdu nerwowego, chorób ukłdu krążeni, zgrożeń psychospołecznych, relizowne w rmch Poddziłni PO KL w projekcie Oprcownie kompleksowych progrmów profilktycznych) zostły przygotowne w oprciu o rzetelną nlizę dokumentów (polskich i zgrnicznych), co pozwoliło n zidentyfikownie czynników ryzyk obecnych zrówno w środowisku prcy, jk i poz nim i przygotownie kompleksowych progrmów profilktycznych. Oceniono, że w tych progrmch włściwie dobrno ktlog odbiorców, włączono wszystkie grupy, które powinny być odbiorcmi i dopsowno do nich odpowiednie dziłni. Pondto stwierdzono, że wielowymirowość sposobów przekzywni informcji przyczynił się do zwiększeni skuteczności dotrci do drestów. Ntomist w rmch projektu Oprcownie i wdrożenie progrmu profilktycznego w zkresie wczesnego wykrywni nowotworów ukłdu moczowo płciowego u prcujących mężczyzn w wieku 22 Ocen skuteczności wybrnych progrmów profilktycznych w rmch Poddziłni PO KL, PSDB, Wrszw,

166 od 45 roku życi (45+) ukierunkownego n przeciwdziłnie ich dezktywizcji zwodowej (w szczególności osób wykonujących zwody, co do których istnieje wyższe prwdopodobieństwo nrżeni n choroby nowotworów ukłdu moczowo płciowego) (wrtość: 4,5 mln EUR, 93% rozliczonych środków, okres relizcji: ) oprcowno jeden progrm profilktyczny w zkresie nowotworów ukłdu moczowo-płciowego u mężczyzn 45+, zrelizowno 2 wstępne i 2 końcowe bdni świdomościowe, utworzono pltformę internetową, przeprowdzono 30 spotkń informcyjnych w zkłdch prcy, przeszkolono 3896 lekrzy i 1306 pielęgnirek, oprcowno i rozpowszechniono zestw rekomendcji dl lekrzy orz oprcowno rport obejmujący pogłębioną nlizę epidemiologiczną. Wskźnik dotyczący przeszkolonych lekrzy nie zostł w pełni osiągnięty (81%) pomimo wykorzystni wielu knłów promocji i rekrutcji. Część lekrzy nie przychodził n szkoleni pomimo zpisni się n listę uczestnictw. Odsetek osób, które zpisły się i nie pojwiły n szkoleniu często przekrczł 50% ogółu zpisnych lekrzy. W okresie sprwozdwczym wprowdzono zminę do projektu polegjącą n zmniejszeniu liczby lekrzy objętych wsprciem orz n objęciu wsprciem pielęgnirek, tk by łączn liczb uczestników projektu pozostł n niezmiennym poziomie. Pondto zmniejszono wrtość projektu. W kwestii trwłości rezulttów wrto odnotowć fkt, iż projekt Oprcownie i wdrożenie progrmu profilktycznego w zkresie wczesnego wykrywni nowotworów ukłdu moczowo płciowego u prcujących mężczyzn w wieku od 45 roku życi (45+) był jedną z bz niezbędną do kmpnii promocyjnej i temtyki szkoleń dl lekrzy i mężczyzn w wieku powyżej 45 r. życi. Jego efekty będą wykorzystywne do zwiększeni stnu wiedzy orz zminy zchowń mężczyzn w zkresie ww. schorzeni. Stworzon w rmch projektu pogłębion nliz epidemiologiczn był wykorzystywn przy kolejnych prcch w omwinym zkresie. Projekty systemowe przyczyniją się do wdrżni zmin systemowych w przedmiotowych obszrch. Relizcj złożeń oprcownych w progrmch z projektu Oprcownie kompleksowych progrmów profilktycznych w skli cłego krju przez jednostki odpowiedzilne z zgdnieni dotyczące medycyny prcy zpewniło stłą i trwłą zminę systemu. Ntomist w przypdku projektu Oprcownie i wdrożenie progrmu profilktycznego w zkresie wczesnego wykrywni nowotworów ukłdu moczowo płciowego u prcujących mężczyzn w wieku od 45 roku życi oprcowny progrm mił chrkter nowtorski dl cłego systemu. Wypełnił on lukę w systemie odnośnie omwinego problemu. Cel 5. Podnoszenie kwlifikcji i umiejętności personelu medycznego W rmch tego celu wsprcie ukierunkowne jest n dwie główne grupy docelowe pielęgnirki i położne, które ukończyły studi pomostowe w rmch Priorytetu orz lekrze, którzy ukończyli cykl kursów w rmch relizcji progrmu specjlizcji, liczone łącznie orz oddzielnie dl 3 specjlizcji: onkologi, krdiologi, medycyn prcy. Do końc 2013 r. pond 29,6 tys. pielęgnirek i położnych ukończyło studi pomostowe korzystjąc ze wsprci EFS, co stnowi pond 120% celu zkłdnego do osiągnięci do końc relizcji Progrmu. Liczb pielęgnirek, które uzupełniły swoje wyksztłcenie, wzrosł od 2012 r. o 29,4%, tj. o 6,7 tys. osób. t ndl będzie rosnąć w kolejnych ltch, poniewż zwiększono złożoną liczbę pielęgnirek i położnych, które otrzymją wsprcie w projekcie generującym ten wskźnik (z 24 tys. do pond 40 tys. osób). Przekroczony zostł też określony w PO KL docelowy odsetek pielęgnirek i położnych, które ukończyły studi pomostowe w rmch Priorytetu w ogólnej liczbie pielęgnirek i położnych (odsetek ten wyniósł 13%, zkłdno - 7,8%). Studi pomostowe pielęgnirek i położnych finnsowne są w rmch projektu Ksztłcenie zwodowe pielęgnirek i położnych w rmch studiów pomostowych (wrtość: 46 mln EUR, 75% rozliczonych środków, okres relizcji: ). W rmch projektu 29,6 tys. pielęgnirek i położnych, bsolwentek liceum medycznego, dwuletniej i 2,5-letniej orz 3-letniej szkoły zwodowej podniosło kwlifikcje zwodowe n studich pomostowych. W 2013 r. zwiększono wrtość projektu, wydłużono okres jego relizcji orz zwiększono wrtość rezulttu dotyczącego liczby pielęgnirek i położnych, które wezmą udził w studich pomostowych i dodno rezultt dotyczący 2 konferencji. Dodtkowo pond 1,5 tys. lekrzy deficytowych specjlizcji ukończyło cykl kursów w rmch relizcji progrmu specjlizcji (140% docelowej wrtości), z czego 491 onkologów (160% docelowej wrtości), 796 krdiologów (197%) i 230 lekrzy medycyny prcy (63,4%). Ndwykonnie wskźnik widoczne jest w przypdku onkologii i krdiologii, ntomist wciąż nie osiągnięto zkłdnej wrtości wskźnik dotyczącego lekrzy medycyny prcy. W związku z tym, że istnieje zgrożenie nieosiągnięci docelowej liczby lekrzy medycyny prcy, podjęto szereg środków zrdczych, w tym motywownie lekrzy biorących udził w projekcie do ukończeni specjlizcji i zdni wymgnego egzminu w terminie. Podjęto współprcę z konsultntmi krjowymi 166

167 i wojewódzkimi, którzy z pośrednictwem kierowników specjlizcji motywują lekrzy do odbywni kursów specjlizcyjnych. Pondto ztwierdzono nowy progrm specjlizcji z medycyny prcy, który rozszerzył zkres kompetencji lekrzy medycyny prcy. Wprowdzono dodtkowe kursy djące lekrzom uprwnienie, wcześniej uzyskiwne n komercyjnych szkolenich dopiero po uzyskniu specjlizcji. Dodtkowo od 2014 r. zostnie wprowdzone dofinnsownie wybrnych stży specjlizcyjnych z zkresu medycyny prcy dl lekrzy, którzy zrelizowli w projekcie co njmniej 50% kursów specjlizcyjnych. Zrelizowno też dziłni promocyjne. Ministerstwo Zdrowi prognozuje, że n koniec 2014 r. specjlizcję medycyny prcy skończy 297 lekrzy, w 2015 r. 362 lekrzy. Monitorowny jest tkże wskźnik rezulttu Liczb lekrzy specjlistów n 100 tys. mieszkńców, w podzile n onkologów, krdiologów i lekrzy medycyny prcy. Osiągnięto, nwet przekroczono, plnowny do osiągnięci cel dotyczący tylko jednej specjlizcji onkologii, w przypdku krdiologii cel jest prwie osiągnięty, do zrelizowni pożądnego współczynnik lekrzy medycyny prcy brkuje njwięcej. Do końc 2013 r. liczb onkologów n 100 tys. mieszkńców wyniosł 5,6, przy zkłdnych 2,1; liczb krdiologów uksztłtowł się n poziomie 7,9, oczekiwno 8,3; liczb lekrzy medycyny prcy wyniosł 4,3 przy zkłdnych 5,7. Wsprcie powyższych grup docelowych (lekrzy deficytowych specjlności) jest relizowne w projekcie pn. Ksztłcenie w rmch procesu specjlizcji lekrzy deficytowych specjlności tj. onkologów, krdiologów i lekrzy medycyny prcy (wrtość: 23,2 mln EUR, 68,7% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Od początku relizcji projektu kursy specjlizcyjne z zkresu krdiologii, krdiologii dziecięcej, onkologii, medycyny prcy lub onkologiczne kursy z ptomorfologii ukończyło łącznie 4582 lekrzy, 1517 zkończyło pełen cykl kursów specjlizcyjnych. Pondto 393 kierowników specjlizcji odbyło kursy ktulizujące wiedzę. Dodtkowo 1181 lekrzy, uczestniczących w projekcie, zdobyło tytuł specjlisty. Zkupiono sprzęt dydktyczny dl kursów krdiologicznych i onkologicznych, tkże oprcowno i wydrukowno 19 podręczników do kursów specjlizcyjnych. Wyniki bdni Ocen wpływu dziłń edukcyjnych relizownych w rmch Dziłni 2.3 PO KL n system ochrony zdrowi w Polsce 23 wrz z próbą określeni potencjlnych obszrów wsprci w przyszłej perspektywie finnsowej pokzują, że 83% bdnych uczestników projektów zostło zchęconych do dlszego ksztłceni się i podnoszeni swoich umiejętności. Respondenci często podkreślli, że bez wsprci zewnętrznego ze względów finnsowych nie mogliby pozwolić sobie n opłcenie specjlistycznych kursów, dodtkowych szkoleń i procesu stłego doskonleni zwodowego. Podsumowując, projekty systemowe wpływją n osiągnięcie celu szczegółowego 5 Podniesienie kwlifikcji i umiejętności personelu medycznego poprzez podniesienie kwlifikcji i umiejętności: lekrzy n kursch specjlizcyjnych z zkresu onkologii, krdiologii, medycyny prcy; pielęgnirek i położnych; lekrzy, rtowników i dyspozytorów medycznych n kursch specjlizcyjnych lub doskonlących z zkresu rtownictw medycznego; lekrzy, pielęgnirek, fizjoterpeutów, opiekunów medycznych i terpeutów środowiskowych w zkresie opieki geritrycznej. Projekty relizowne w rmch celu 5. Priorytetu II PO KL chrkteryzują się wysoką trwłością. Dzięki projektom Profesjonlne pielęgnirstwo systemu rtownictw medycznego w Polsce wsprcie ksztłceni podyplomowego i Wsprcie systemu rtownictw medycznego poprzez ksztłcenie zwodowe lekrzy, rtowników medycznych i dyspozytorów medycznych poprwi się dostępność do specjlistycznych usług rtowniczych, uzyskne w projektch uprwnieni będą obowiązywć również po zkończeniu projektu. Dodtkowo w rmch drugiego z wymienionych projektów utworzono Centrum Stymulcji, które będzie funkcjonowło również po zkończeniu relizcji projektu, w jego rmch będzie możliwość prowdzeni nowoczesnego ksztłceni prktycznego. Dzięki projektowi Ksztłcenie w rmch procesu specjlizcji lekrzy deficytowych specjlności tj. onkologów, krdiologów i lekrzy medycyny prcy zwiększy się ogóln liczb lekrzy specjlistów w Polsce, co wpłynie dodtnio n dostępność i jkość opieki zdrowotnej. Pondto zkupiony sprzęt zostnie przekzny wybrnym jednostkom relizującym kursy w zkresie przedmiotowym projektu, co wspomoże dydktykę, gdyś umożliwi im prowdzenie nowoczesnych szkoleń i bezpieczne 23 Ocen wpływu dziłń edukcyjnych relizownych w rmch Dziłni 2.3 PO KL n system ochrony zdrowi w Polsce, IBC GROUP Centrl Europe Holding S.A., Wrszw,

168 prktykownie zwnsownych procedur medycznych i terpii. Ntomist po zkończeniu relizcji projektu Wsprcie systemu ksztłceni ustwicznego personelu medycznego w zkresie opieki geritrycznej oprcowne progrmy ksztłceni kdr medycznych zostną n stłe włączone do oferty szkoleń podyplomowych z zkresu geritrii. Projekty relizowne w rmch celu 5. wpływją też n wdrżnie zmin systemowych. Zidentyfikowno lukę kompetencyjną personelu medycznego w zkresie geritrii, którą m wypełnić relizcj projektu Wsprcie systemu ksztłceni ustwicznego personelu medycznego w zkresie opieki geritrycznej. Podnosząc jkość systemu opieki zdrowotnej osób strszych projekt zmniejsz problem w systemie, polegjący n wyłączeniu geritrii z minimum progrmu ksztłceni lekrzy i brku problemtyki gerontologicznej w progrmie specjlizcji z medycyny rodzinnej, co skutkuje brkiem kdr medycznych do prcy z osobmi strszymi. Poprzez oprcownie progrmu ksztłceni lekrzy, fizjoterpeutów, pielęgnirek i opiekunów medycznych w tym zkresie dje bzę do dlszych dziłń, które przyczynią się do poprwy opieki nd ludźmi w strszym wieku. Pondto w rmch zchęceni lekrzy do podejmowni specjlizcji z medycyny prcy beneficjent projektu Ksztłcenie w rmch procesu specjlizcji lekrzy deficytowych specjlności tj. onkologów, krdiologów i lekrzy medycyny prcy współprcując z Konsultntem Krjowym w Medycynie Prcy podjął dziłni, dzięki którym Minister Zdrowi ztwierdził nowy progrm specjlizcji z medycyny prcy, wprowdzjąc w ten sposób istotną zminę systemową w zkresie ksztłceni lekrzy (rozszerzenie zkresu kompetencji). Rys. 65 Stopień relizcji wskźników produktu celu 5 w Priorytecie II PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) Cel 6. Podniesienie jkości w jednostkch służby zdrowi Monitorowniu relizcji celu 6 dotyczącego podniesieni jkości w jednostkch służby zdrowi służą dw mierniki, z których ten odnoszący się do przedstwicieli kdry zrządzjącej orz dysponentów środków publicznych w sektorze zdrowi przeszkolonych z zrządzni przekroczył 6-krotnie zkłdną wrtość. Do końc 2013 r. szkoleni z zrządzni odbyło pond 9 tys. osób nleżących do kdry zrządzjącej i dysponentów środków publicznych. W stosunku do 2012 r. nstąpił wzrost o 5 tys. osób, tj. 127%. Również odsetek jednostek służby zdrowi, których przedstwiciele kdry zrządzjącej zostli objęci szkolenimi z zkresu zrządzni w rmch Priorytetu zostł zrelizowny n poziomie wyższym niż zkłdno 58,5% (plnowno: 50%). Powyższe wsprcie było zpewnione poprzez relizcję 2 projektów, w tym projektu pn. Szkoleni kdry zrządzjącej szpitli posidjących umowę o udzielnie świdczeń opieki zdrowotnej zwrtą z oddziłem wojewódzkim Nrodowego Funduszu Zdrowi lbo udzieljące świdczeń zdrowotnych finnsownych ze środków publicznych n podstwie innych tytułów orz dysponentów środków publicznych w sektorze ochrony zdrowi tj. kdry zrządzjącej NFZ (wrtość: 894,2 tys. EUR, wydtkownie: 96% budżetu, okres relizcji: ). W szkolenich uczestniczyło pond 1,5 tys. przedstwicieli kdry zrządzjącej orz dysponentów środków publicznych w sektorze zdrowi. Uczestnicy podnieśli swoje kompetencje w zkresie tworzeni i utrzymywni systemu 168

169 jednolitych grup pcjentów (JGP), nlizy klinicznej i kosztowej JGP, wykorzystywni systemu JGP do oceny jkości świdczeń szpitlnych, wykrywni nieprwidłowości kodowni dignoz i procedur medycznych, zrządzni zkłdem opieki zdrowotnej orz finnsowni opieki zdrowotnej. Projekt jest komplementrny z innym projektem systemowym - Akdemi NFZ (wrtość: 1,9 mln EUR, okres relizcji: ), w którym zplnowno wsprcie rozwoju systemu jednolitych grup pcjentów i wyprcownie nrzędzi weryfikcji skuteczności przyjętych rozwiązń w zkresie funkcjonowni systemu. Odnosząc się do kwestii trwłości projektu Akdemi NFZ wrto odnotowć, iż przygotowne w rmch tego projektu lekcje e-lerningowe będą dostępne n stronie internetowej beneficjent, progrmy szkoleń stcjonrnych mogą zostć wykorzystne jko bz dl kolejnych projektów. Drugim projektem generującym powyższy wskźnik był zkończony w 2013 r. Nowoczesne zrządznie w zkłdch opieki zdrowotnej szkoleni z zkresu rchunku kosztów i informcji zrządczej orz nrzędzi restrukturyzcji i konsolidcji Zkłdów Opieki Zdrowotnej (wrtość: 1,8 mln EUR, 90% rozliczonych środków, okres relizcji: ). W zkresie rchunku kosztów lub konsolidcji świdczeniodwców przeszkolono do końc 2013 r. pond 6 tys. prcowników ZOZ, w tym pond 4 tys. prcowników kdry zrządzjącej, 408 prcowników orgnów złożycielskich, stworzono elektroniczną pltformę wyminy doświdczeń, oprcowno publikcje dotyczące plnu kont i metodologii rchunku kosztów, oprcowno dydktyczny progrm komputerowy. Pondto zrelizowno 46 szkoleń-konferencji dl przedstwicieli orgnów złożycielskich i prcowników ZOZ, przeprowdzono 43 cykle szkoleniowe dl 1290 liderów, wrsztty dl 60 osób z zkresu metodologii rchunku kosztów, dl 20 osób n temt konsolidcji świdczeniobiorców. W okresie sprwozdwczym zmniejszono rezultt dotyczący liczby przeszkolonych przedstwicieli orgnów złożycielskich i zwiększono liczbę prcowników podmiotów leczniczych. Zwiększono też wskźnik przeszkolonych liderów. Jeśli chodzi o kwestię trwłości, wrto zuwżyć, iż w projekcie Nowoczesne zrządznie w zkłdch opieki zdrowotnej szkoleni z zkresu rchunku kosztów i informcji zrządczej orz nrzędzi restrukturyzcji i konsolidcji Zkłdów Opieki Zdrowotnej (ZOZ) oprcowno i opublikowno szereg podręczników dotyczących rchunkowości w Zkłdch Opieki Zdrowotnej, dostępnych dl wszystkich zinteresownych, co w połączeniu ze zrelizownymi w projekcie szkolenimi może przyczynić się do poprwy jkości zrządzni finnsowego w sektorze ochrony zdrowi. Podobnie w projekcie Ogólnopolskie szkoleni z zkresu funkcjonowni systemu ochrony zdrowi orz umiejętności komunikcji, współprcy i budowni relcji z pcjentem dl lekrzy rozpoczynjących prcę oprcowny w jego rmch podręcznik będzie mógł być wykorzystywny po zkończeniu relizcji projektu. Do końc 2013 r. 150 jednostek służby zdrowi uzyskło kredytcje Centrum Monitorowni Jkości w Ochronie Zdrowi dzięki wsprciu EFS, co stnowi ok 80% docelowej wrtości. Od 2012 r. liczb t wzrosł o 40 jednostek, tj. o 36%. Łącznie przeprowdzono 203 wizyty kredytcyjne, le ze względu n czsochłonność procesu przyznwni kredytcji, liczb wizyt nie jest równ wrtości tego wskźnik. W projekcie systemowym generującym ten wskźnik (Wsprcie procesu kredytcji zkłdów opieki zdrowotnej) do końc jego relizcji zplnowno przeprowdzenie 230 wizyt kredytcyjnych i przyznnie 188 kredytcji. W 2012 r. zuwżono wzrost negtywnych decyzji wydwnych w procedurze kredytcyjnej i jednostki opieki zdrowotnej zczęły przystępowć do procedury poz projektem, rozpoczęto więc relizcję kolejnego projektu, Bezpieczny szpitl bezpieczny pcjent, który m pomóc w osiągnięciu zkłdnego poziomu relizcji wskźnik. W projekcie Wsprcie procesu kredytcji zkłdów opieki zdrowotnej (wrtość: 1,9 mln EUR, 83,5% rozliczonych środków, okres relizcji: ) przeszkolono 455 osób w rmch szkoleń dotyczących uzyskiwni certyfiktów kredytcyjnych orz 39 wizyttorów kredytcyjnych, oprcowno plikcję informtyczną, któr wspomg prowdzenie procedury kredytcyjnej i zestw wskźników jkości orz zsdy ich monitorowni w szpitlch. Dodtkowo stworzono 4 rporty roczne n temt spełnini stndrdów przez szpitle i oprcowno informtor o kredytcji. Opublikowno również zestw 210 stndrdów w 15 dziłch temtycznych. W okresie sprwozdwczym zwiększono liczbę rportów z wizyt kredytcyjnych orz liczbę przeprowdzonych wizyt kredytcyjnych w zkłdch opieki zdrowotnej. Ntomist projekt Bezpieczny szpitl bezpieczny pcjent (wrtość: 1,9 mln EUR, okres relizcji: ) w 2013 roku był w początkowej fzie relizcji i nie osiągnięto w nim żdnych rezulttów, nie było też w nim żdnych wydtków. W rmch projektu Wsprcie procesu kredytcji zkłdów opieki zdrowotnej zktulizowno i opublikowno oprcowne przez środowisko medyczne, ztwierdzone przez 169

170 Ministr Zdrowi wymogi dotyczące jkości i bezpieczeństw opieki zdrowotnej, co ułtwiło dostęp do wiedzy n temt wymogów kredytcyjnych. Resumując, projekty systemowe wpływją n osiągnięcie celu szczegółowego 6. Podniesienie jkości w jednostkch służy zdrowi poprzez m.in.: przeprowdzenie procedur kredytcyjnych w jednostkch służby zdrowi; wzrost wiedzy prcowników ZOZ i kdry zrządzjącej n temt konsolidcji świdczeniodwców, restrukturyzcji ZOZ, rchunku kosztów; wzrost wiedzy prcowników ZOZ nt. zsd kontrktowni świdczeń, prwidłowego przygotowywni ofert w rmch konkursów n świdczeni medyczne, zsd rportowni i sprwozdwczości, funkcjonowni systemu ochrony zdrowi i prw pcjent; wzrost wiedzy lekrzy nt. funkcjonowni systemu ochrony zdrowi, umiejętności komunikcji i budowni relcji z pcjentem, przeciwdziłni wypleniu zwodowemu i rdzeni sobie z gresją w prcy lekrz. Projekty relizowne w rmch celu 6. Priorytetu II PO KL mją również wpływ n wprowdznie zmin systemowych. Projekt Wsprcie procesu kredytcji zkłdów opieki zdrowotnej przyczyni się do wdrożeni przyjętej 6 listopd 2008 r. ustwy o kredytcji w ochronie zdrowi poprzez wsprcie w uzyskiwniu certyfiktów kredytcyjnych. Projekt Nowoczesne zrządznie w zkłdch opieki zdrowotnej szkoleni z zkresu rchunku kosztów i informcji zrządczej orz nrzędzi restrukturyzcji i konsolidcji Zkłdów Opieki Zdrowotnej (ZOZ) mił n celu rozwiąznie problemu niskiej jkości obowiązującego rchunku kosztów. Oprcowne w rmch projektu wzorcowe plny kont i metodologi rchunku kosztów są elementem pozwljącym n ulepszenie systemu. W projekcie wprowdzono też elementy z zkresu nowoczesnych nrzędzi restrukturyzcji ZOZ i modeli konsolidcji świdczeniobiorców, które mją n celu modyfikcję systemu ochrony zdrowi. W projekcie Akdemi NFZ złożono wzrost efektywności wydtkowni środków publicznych przeznczonych n usługi medyczne i wsprcie rozwoju i modyfikcji systemu JPG, tkże wyprcownie instrumentu weryfikcji skuteczności przyjętych rozwiązń w zkresie funkcjonowni JGP orz wsprcie systemu kontrktcji świdczeń. Celem projektu Ogólnopolskie szkoleni z zkresu funkcjonowni systemu ochrony zdrowi orz umiejętności komunikcji, współprcy i budowni relcji z pcjentem dl lekrzy rozpoczynjących prcę jest wdrożenie zmin w systemie ksztłceni kdr medycznych w zkresie profesjonlizmu zwodowego (w tym: kwestii komunikcji z pcjentem), którym zgodnie z nowymi stndrdmi ksztłceni dl kierunków studiów: lekrskiego, lekrsko-dentystycznego, frmcji, pielęgnirstw i położnictw zostły objęte osoby rozpoczynjące studi począwszy od roku kdemickiego 2012/2013. Rys. 66 Stopień relizcji wskźników produktu celu 6 w Priorytecie II PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) 170

171 Poniższ tbel przedstwi postęp rzeczowy w rmch Priorytetu II. Wskźniki Jednostk miry Rok Płeć PRIORYTET II Cel szczegółowy 1. Rozwój i poprw funkcjonowni systemowego wsprci dptcyjności prcowników i przedsiębiorstw Wskźniki produktu Liczb konsultntów świdczących usługi n rzecz rozwoju przedsiębiorczości w kredytownych instytucjch, którzy zostli objęci usługmi dordczymi, szkoleniowymi lub innymi formmi podwyższni kwlifikcji Liczb osób nleżących do kdry szkoleniowej, które podniosły swoje kwlifikcje zgodnie z tzw. podejściem kompetencyjnym osob Relizcj O: K: M: docelow Szcown relizcj 1722 osob Relizcj O: K: M: docelow Szcown relizcj 5800 Liczb przedsiębiorstw i osób zmierzjących rozpocząć dziłlność gospodrczą, którzy skorzystli z usług świdczonych w kredytownych instytucjch osob/ przedsiębior stwo Relizcj docelow Szcown relizcj Wskźniki rezulttu Odsetek konsultntów, świdczących usługi n rzecz rozwoju przedsiębiorczości w kredytownych instytucjch, którzy zostli objęci usługmi dordczymi, szkoleniowymi lub innymi formmi % Relizcj O: 0% 0% 0% 0,89% 6,01% 3,70% 7,16% K: 0% 0% 0% 0,52% 6,67% 4,50% 8,22% M: 0% 0% 0% 0,37% 5,16% 28,89% 5,74% docelow 90% 0 171

172 Wskźniki podwyższni kwlifikcji - w ogólnej liczbie konsultntów kredytownych instytucji Odsetek osób nleżących do kdry szkoleniowej, które podniosły swoje kwlifikcje zgodnie z tzw. podejściem kompetencyjnym w ogólnej liczbie osób nleżących do kdry szkoleniowej Odsetek przedsiębiorstw korzystjących z usług świdczonych n rzecz rozwoju przedsiębiorczości w kredytownych instytucjch w ogólnej liczbie funkcjonujących przedsiębiorstw Jednostk miry Rok Płeć % Relizcj O: 0% 0% 0% 8,81% 13,59% 28,89% 42,88% K: 0% 0% 0% 5,54% 8,95% 18,95% 27,47% M: 0% 0% 0% 3,27% 4,64% 9,94% 15,41% docelow 30% 0 % Relizcj 0% 0% 1,1% 6,52% 10,27% 11,85% 14,76% docelow 17,50% 0 Cel szczegółowy 2. Rozwój wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej Wskźniki produktu Liczb przedsiębiorstw, które zostły objęte wsprciem przedsiębior stwo Relizcj docelow Szcown relizcj Liczb prcowników przedsiębiorstw, którzy zkończyli udził w projektch szkoleniowych, w tym: osob Relizcj O: K: M: liczb osób w wieku powyżej 50. roku życi O: K: M:

173 Wskźniki Jednostk miry Rok Płeć docelow Szcown relizcj Wskźniki rezulttu Odsetek przedsiębiorstw, które inwestują w szkolenie prcowników dzięki wsprciu ze środków EFS w ogólnej liczbie ktywnych przedsiębiorstw % Relizcj - - 1% 2,49% 3,09% 3,19% 3,43% docelow 3,50% b/d Cel szczegółowy 3. Poprw funkcjonowni systemu przewidywni i zrządzni zminą gospodrczą Wskźniki produktu Liczb prcowników zgrożonych negtywnymi skutkmi procesów restrukturyzcji (zminy gospodrczej), którzy zostli objęci dziłnimi szybkiego regowni osob Relizcj O: K: M: docelow Szcown relizcj Liczb przedstwicieli prtnerów, którzy zostli objęci wsprciem w rmch Priorytetu Prtner społeczny Relizcj O: K: M: docelow Szcown relizcj Wskźniki rezulttu Odsetek prcowników, którzy w okresie do 6 m-cy po zkończeniu udziłu w projekcie % Relizcj O: ,3% 98,30% 70,00% 70,08% 70,08% K: - - 0% 0% 64,18% 64,18% 64,18% M: - - 0% 0% 70,74% 70,74% 70,74% 173

174 Wskźniki znleźli prcę, złożyli włsną dziłlność gospodrczą, kontynuowli ztrudnienie w dotychczsowym miejscu prcy w ogólnej liczbie prcowników, którzy zkończyli udził w projekcie Odsetek orgnizcji reprezenttywnych prtnerów społecznych n poziomie centrlnym objętych wsprciem w rmch Priorytetu w ogólnej liczbie tych orgnizcji Jednostk miry Rok Płeć docelow 30% % Relizcj ,3% 71,43% 85,71% 100,00% 100,00% docelow 100% b/d 0 Cel szczegółowy 4. Poprw stnu zdrowi osób prcujących poprzez oprcownie progrmów profilktycznych orz progrmów wspierjących powrót do prcy Wskźniki produktu Liczb progrmów profilktycznych orz progrmów wspierjących powrót do prcy oprcownych w rmch Priorytetu progrm Relizcj docelow 10 0 Szcown relizcj 12 Wskźniki rezulttu Odsetek chorób zwodowych, dl których oprcowno progrmy profilktyczne orz progrmy wspierjące powrót do prcy % Relizcj 0 0 8% 34,62% 46,15% 46,15% 46,15% docelow 38% 0 Cel szczegółowy 5. Podniesienie kwlifikcji i umiejętności personelu medycznego Wskźniki produktu Liczb pielęgnirek i położnych, które ukończyły studi pomostowe w rmch Priorytetu osob Relizcj O: K: M: docelow

175 Wskźniki Jednostk miry Rok Płeć Szcown relizcj Liczb lekrzy deficytowych specjlizcji: osob Relizcj ) onkologi, O: K: M: b) krdiologi, c) medycyn prcy, O: K: M: O: K: M: którzy ukończyli w rmch Priorytetu cykl kursów w rmch relizcji progrmu specjlizcji docelow ) 311 b) 404 c) Szcown relizcj Wskźniki rezulttu Odsetek pielęgnirek i położnych, które ukończyły studi pomostowe w rmch Priorytetu w ogólnej liczbie pielęgnirek i położnych % Relizcj O: 0,0% 0,0% 0,2% 1,22% 5,11% 10,56% 13,06% docelow 7,83% 0 Liczb lekrzy specjlistów n 100 tys. mieszkńców, w podzile n: osob Relizcj ) onkologów, 1 1,16 1,28 1,35 1,42 5,19 5,56 b) krdiologów, 5,43 6,26 6,74 6,97 7,16 7,42 7,95 175

176 Wskźniki Jednostk miry Rok Płeć c) lekrzy medycyny prcy 4,24 4,14 4,22 4,25 4,24 4,24 4,28 docelow ) 2,06 b) 8,33 c) 5,86 ) 1,00 b) 5,43 c) 4,24 Cel szczegółowy 6. Podniesienie jkości w jednostkch służby zdrowi Wskźniki produktu Liczb przedstwicieli kdry zrządzjącej orz dysponentów środków publicznych w sektorze zdrowi, którzy zkończyli szkolenie z zkresu zrządzni w rmch Priorytetu osob Relizcj O: K: M: docelow Szcown relizcj Liczb jednostek służby zdrowi, które uzyskły kredytcje Centrum Monitorowni Jkości w Ochronie Zdrowi w rmch Priorytetu instytucj Relizcj docelow Szcown relizcj 244 Wskźniki rezulttu Odsetek jednostek służby zdrowi, których przedstwiciele kdry zrządzjącej zostli objęci szkolenimi z zkresu zrządzni w rmch Priorytetu Odsetek jednostek służby zdrowi posidjących kredytcję Centrum % Relizcj ,97% 52,52% 58,51% 58,51% 58,51% docelow 50% % Relizcj 8% 8% 7,90% 15,12% 14,72% 13,01% 16,39% docelow 32% 0 176

177 Wskźniki Monitorowni Jkości w Ochronie Zdrowi Jednostk miry Rok Płeć % Szczegółow chrkterystyk udzielonego wsprci Do końc 2013 r. udził w projektch relizownych w rmch II Priorytetu PO KL rozpoczęło 822 tys. osób, z czego 50,8% stnowiły kobiety. Uczestnictwo zkończyło ntomist ogółem 753,7 tys. osób (w tym 50,3% kobiet). Blisko 5 tys. osób n koniec 2013 r. kontynuowło udził w przedsięwzięcich Priorytetu II. Zdecydown większość osób, które rozpoczęły udził w projektch w Priorytecie II PO KL stnowią ztrudnieni 696 tys. (84,7% spośród wszystkich uczestników projektów). Istotnie mniejszy odsetek stnowiły osoby bezrobotne, tj. 77,4 tys. osób (9,4%), w tym 11,3 tys. to osoby długotrwle bezrobotne orz niektywne zwodowe, tj. 48,5 tys. os. (5,9%), w tym 20,6 tys. osób uczących lub ksztłcących się. Odsetki kobiet i mężczyzn w podzile n te trzy główne grupy były wyrównne. Wśród osób długotrwle bezrobotnych odsetek kobiet (56,8%) był wyrźnie wyższy niż mężczyzn. Rys. 67 Uczestnicy Priorytetu II wg sttusu n rynku prcy (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) Spośród osób ztrudnionych njwiększą grupę stnowili prcownicy mikro, młych i średnich przedsiębiorstw (MMSP) pond 351 tys. osób, tj. 50% wszystkich prcujących uczestników projektów w II Priorytecie PO KL (pond 60 tys. smoztrudnionych, 105 tys. prcowników z mikroprzedsiębiorstw, 102 tys. osób z młych firm i 83,9 tys. osób ze średnich przedsiębiorstw). W rmch Priorytetu wsprto również pond 318 tys. prcowników dużych firm, tj. 45,7% ztrudnionych. Niewielki odsetek prcujących uczestników projektów stnowili prcownicy dministrcji publicznej zledwie 2,2% (15 tys. osób), rolnicy 0,7% (blisko 5 tys. osób) i prcownicy orgnizcji pozrządowych jedynie 0,4% (2,7 tys. osób). Tk jk w poprzednim roku njwiększy udził uczestniczek znotowno wśród prcowników orgnizcji pozrządowych (67%) i dministrcji publicznej (64,9%). Ntomist njmniej kobiet było uczestniczkmi projektów w grupie rolników (41,4%) i smoztrudnionych (42,1%). 177

178 Rys. 68 Struktur osób prcujących uczestniczących w projektch w Priorytecie II (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II PO KL (wg stnu n 31/12/13) Biorąc pod uwgę wiek, osoby młode (mjące lt) stnowiły 11,2% ogółu osób, które rozpoczęły udził w projekcie w Priorytecie II. Ntomist udził osób strszych (w wieku lt) wyniósł 6,2% łącznej liczby uczestników. Odsetki te niezncznie wzrosły w porównniu z dnymi z poprzedni rok. W obu grupch wiekowych więcej było mężczyzn niż kobiet, przy czym niższy odsetek kobiet znotowno w grupie osób njstrszych (40,7% uczestników to kobiety w grupie osób w wieku lt, w grupie 15-24% kobiety stnowiły 47,6% uczestników). Pod względem wyksztłceni, njwięcej uczestników projektów legitymowło się wyksztłceniem wyższym 433,7 tys. osób (52,8% uczestników), nstępnie pondgimnzjlnym 205,2 tys. osób (25%) i pomturlnym 158,6 tys. osób (19,3%). Njmniejszy odsetek stnowiły osoby z wyksztłceniem njniższym (podstwowym, gimnzjlnym i niższym) jedynie 3% uczestników (niespełn 25 tys. osób). Struktur uczestników ze względu n wyksztłcenie nie zmienił się istotnie w porównniu do poprzedniego roku. Zwrc uwgę wysoki udził osób z wyższym wyksztłceniem w populcji uczestników projektów w Priorytecie II, biorąc pod uwgę fkt, że w ogólnej liczbie ludności w wieku jedynie 22,6% osób posid dyplom licencjt bądź wyższy (dne GUS). Pondto zuwżono, że odsetek kobiet jest tym wyższy im wyższe wyksztłcenie uczestników (w grupie osób z wyksztłceniem podstwowym, gimnzjlnym i niższym odsetek kobiet wynosi 37%, ntomist już w grupie osób z wyksztłceniem wyższym odsetek ten sięg 54%). Wsprciem w rmch projektów w Priorytecie II PO KL w 2013 r. objęto 34,7 tys. przedsiębiorstw (z czego zdecydown większość, tj. 88%, to mikroprzedsiębiorstw). Od początku relizcji Progrmu do projektów przystąpiło 207,5 tys. firm, w tym njwięcej mikroprzedsiębiorstw (i smoztrudnionych) 161,2 tys. firm (77,7% ogółu firm, które wzięły udził w projektch w Priorytecie II PO KL), nstępnie młych przedsiębiorstw 30,7 tys. (14,8%), njmniej średnich 10,4 tys. (5%) i dużych 5,2 tys. (2,5%). W porównniu do poprzedniego roku nstąpił wzrost udziłu njmniejszych przedsiębiorstw kosztem pozostłych grup. 178

179 Rys. 69 Struktur przedsiębiorstw objętych wsprciem w Priorytecie II (%) Źródło: oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu II (wg stnu n 31/12/13) Relizcj celów strtegii Europ 2020 Priorytet II PO KL dzięki wsprciu skierownemu n rozwój kpitłu ludzkiego, poprwę dptcyjności przedsiębiorstw i ich prcowników, tkże zdrowi tych osttnich, wpisuje się w cele strtegii Europ 2020, której priorytetem jest inteligentn i zrównowżon gospodrk sprzyjjąc włączeniu społecznemu. W rmch Priorytetu II PO KL inteligentnemu wzrostowi sprzyjją dziłni o chrkterze innowcyjnym ukierunkowne n wsprcie dptcyjności i modernizcji przedsiębiorstw. Pomoc młym i średnim przedsiębiorstwom w zwiększeniu ich konkurencyjności n rynku służy osiągniu zrównowżonego wzrostu. Inwestycje w zsoby prcownicze dostosowujące umiejętności osób ztrudnionych do zmienijących się wymogów gospodrczych, szkoleni, profilktyk zdrowotn i dziłni mjące n celu wsprcie przedsiębiorczości orz osób bezrobotnych wpisują się w priorytet włączjącego wzrostu. Nstępujące obszry interwencji obecne w rmch Priorytetu II pokrywją się z celmi strtegii Europ 2020: Rozwój systemów i strtegii uczeni się przez cłe życie w przedsiębiorstwch; szkoleni i usługi n rzecz zwiększeni zdolności dptcyjnych prcowników do zmin; promownie przedsiębiorczości i innowcji (ktegori 62) Oprcowywnie i upowszechninie innowcyjnych i brdziej wydjnych form orgnizcji prcy (ktegori 63) Rozwój specjlistycznych usług w zkresie ztrudnieni, szkoleni i wsprci w związku z restrukturyzcją sektorów i przedsiębiorstw, rozwój systemów przewidywni zmin w sferze ztrudnieni i zpotrzebowni n kwlifikcje i przyszłych wymogów w zkresie ztrudnieni i kwlifikcji (ktegori 64) Dziłni n rzecz ktywnego strzeni się orz wydłużni życi zwodowego (ktegori 67) Wdrżnie ktywnych i prewencyjnych instrumentów rynku prcy (ktegori 66) Oprcowywnie, uruchomienie i wdrożenie reform systemów ksztłceni i szkoleni celem zwiększeni zdolności do ztrudnieni, zwiększeni stopni dostosowni systemów ksztłceni i szkoleni początkowego i zwodowego do potrzeb rynku prcy orz systemtycznej ktulizcji kwlifikcji kdry systemu oświty w perspektywie gospodrki oprtej n innowcji i wiedzy (ktegori 72) Do końc 2013 r. w Priorytecie II njwiększą część lokcji zkontrktowno w obszrze rozwoju systemów i strtegii uczeni się przez cłe życie w przedsiębiorstwch (szkoleni i usługi n rzecz zwiększeni zdolności dptcyjność prcowników do zmin; promownie przedsiębiorczości i innowcji, ktegori 62) 633,7 mln EUR. 179

180 N blisko 104 mln EUR podpisno umowy n oprcowywnie, uruchomienie i wdrożenie reform systemów ksztłceni i szkoleni celem zwiększeni zdolności do ztrudnieni, zwiększeni stopni dostosowni systemów ksztłceni i szkoleni początkowego i zwodowego do potrzeb rynku prcy orz systemtycznej ktulizcji kwlifikcji kdry oświty (ktegori 72). Prwie 32 mln EUR przeznczono dotąd n rozwój specjlistycznych usług w zkresie ztrudnieni, szkoleni i wsprci w związku z restrukturyzcją sektorów i przedsiębiorstw, rozwój systemów przewidywni zmin w sferze ztrudnieni i zpotrzebowni n kwlifikcje i przyszłych wymogów w zkresie ztrudnieni i kwlifikcji (ktegori 64). N pond 13 mld EUR opiewją środki zkontrktowne n oprcowywnie i upowszechninie innowcyjnych i brdziej wydjnych form orgnizcji prcy (ktegori 63). Pondto 5 mld EUR lokcji przeznczono n dziłni n rzecz ktywnego strzeni się orz wydłużni życi zwodowego (ktegori 67), 2,2 mln EUR zkontrktowno do końc 2013 r. n wdrżnie ktywnych i prewencyjnych instrumentów rynku prcy (ktegori 66). Rys. 70 Relizcj celów Strtegii Europ 2020 w rmch Priorytetu II PO KL wydtki kwlifikowne n ktegorie interwencji (w mln EUR) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Problemy w relizcji Priorytetu W związku z udytem KE wstrzymn zostł certyfikcj wydtków w rmch projektów systemowych relizownych przez PARP w Dziłnich 2.1 Rozwój kdr nowoczesnej gospodrki i 2.2 Wsprcie dl systemu dptcyjności kdr począwszy od wniosków o płtność ztwierdzonych 1 czerwc 2013 r., co wpłynęło n nieosiągnięcie złożonego celu certyfikcji. Stron polsk w okresie sprwozdwczym przygotowywł odpowiedź dotyczącą zstrzeżeń udytorów. Pondto zidentyfikowno ryzyko niewykorzystni lokcji w rmch Dziłni 2.1 i 2.2. Instytucj Pośrednicząc (MPiPS) w systemie ciągłym monitoruje stopień wykorzystni lokcji n konkursy przez IP2 (PARP). By wykorzystć lokcję zplnowno dodtkowy konkurs w Poddziłniu Rozwój kpitłu ludzkiego w przedsiębiorstwch, zwiększono lokcję n konkurs Zielone świtło dotyczący wsprci szkoleniowo-dordczego dl prcowników MMSP z zkresu rozwiązń proekologicznych, zproponowno również zwiększenie wrtości projektów konkursowych i systemowych w przypdkch, gdy jest to zsdne z punktu widzeni relizcji celów Priorytetu. Absorpcj niewykorzystnych środków zplnown zostł w Poddziłniu Rozwój kpitłu ludzkiego w przedsiębiorstwch PO KL, ntomist ze względu n zbliżjący się koniec okresu relizcji PO KL i brk wystrczjącego czsu n relizcję nowych projektów Instytucj Pośrednicząc nie przewiduje możliwości zgospodrowni wolnych środków w Dziłniu 2.2 Wsprcie dl systemu dptcyjności kdr. 180

181 3.3 PRIORYTET III Wysok jkość systemu oświty Informcj n temt finnsowych postępów relizcji priorytetu Priorytet III PO KL koncentruje się n podwyższniu jkości edukcji poprzez jej lepsze powiąznie z gospodrką i rynkiem prcy. Służy temu relizcj komplementrnych dziłń ukierunkownych n usprwnienie monitoringu i ewlucji systemu oświty, upowszechninie ksztłceni zorientownego n efekty nuczni i uczeni się orz stworzenie Krjowego Systemu Kwlifikcji orz upowszechnienie idei uczeni się przez cłe życie. Od 2012 r. w Priorytecie uwzględniono również dziłni służące poprwie jkości doskonleni nuczycieli, spójnego z rozwojem szkół w obszrch, które wymgją szczególnego wsprci. Alokcj finnsow przeznczon n relizcję Priorytetu III w ltch wynosi pond 743,7 mln EUR (w tym 632,2 mln EUR dofinnsowni EFS), po uwzględnieniu zmin wprowdzonych relokcją ztwierdzoną przez Komitet Monitorujący PO KL w czerwcu 2012 r., któr zmniejszył kwotę przeznczoną n Priorytet o pond 50 mln EUR. Dotychczs zmniejszono lokcję Priorytet III o łącznie 262,5 mln EUR. Do końc 2013 r. zwrto 569 umów o dofinnsownie relizcji projektów (w tym 54 n projekty systemowe i 515 n projekty konkursowe) z beneficjentmi o wrtości blisko 693,7 mln EUR (w tym pond 589,6 mln EUR dofinnsowni z EFS), co stnowi 93% dostępnej lokcji n lt W porównniu z 2012 r. udził wrtości podpisnych umów w lokcji zncząco wzrósł, tj. o ok. 13 pkt. proc. Jednocześnie zkontrktown kwot relizuje złożeni dl Priorytetu III n 2013 r. w 96%. Wśród przyczyn niewykonni zplnownej w Plnie Dziłni kontrktcji nleży wymienić: zminy okresu relizcji projektów dotyczących Krjowego Systemu Kwlifikcji; późniejsze ogłoszenie konkursu w Poddziłniu Upowszechnienie uczeni się przez cłe życie ze względu n konieczność wprowdzeni modyfikcji kryteriów szczegółowych; duże zinteresownie wnioskodwców konkursem ogłoszonym w Poddziłniu Modernizcj treści i metod ksztłceni, co zncznie wydłużyło proces podpisywni umów z projektodwcmi; ztwierdzne modyfikcje projektów systemowych (w szczególności w Poddziłniu Tworzenie wrunków i nrzędzi do monitorowni, ewlucji i bdń systemu oświty) zmniejszjące ich wrtość w związku z powstłymi w trkcie relizcji oszczędnościmi. 120,0% Rys. 71 Stopień wykorzystni lokcji według Dziłń Priorytetu III PO KL 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 95,4% 52,0% 99,8% 58,5% 94,8% 71,8% 87,3% 93% 62,7% 61% 83% 20,0% 0,0% Dziłnie 3.1 Modernizcj systemu zrządzni i ndzoru w oświcie Dziłnie 3.2 Rozwój systemu egzminów zewnętrznych Dziłnie 3.3 Poprw jkości ksztłceni Dziłnie 3.4 Otwrtość systemu edukcji w kontekście uczeni się przez cłe życie Dziłnie 3.5 Kompleksowe wspomgnie rozwoju szkół poziom kontrktcji poziom kontrktcji - Priorytet III poziom wydtkowni poziom wydtkowni - Priorytet III Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Poprw poziomu zkontrktowni środków w Priorytecie III przekłd się również n stopień wykorzystni lokcji n poziomie poszczególnych Dziłń. Njwyższy poziom wykorzystnej lokcji odnotowno, identycznie jk w ubiegłym roku, w Dziłniu 3.2 Rozwój systemu egzminów zewnętrznych, w którym wrtość podpisnych umów n koniec okresu sprwozdwczego wyniosł 181

182 blisko 67,5 mln EUR, wykorzystując tym smym lokcję w nieml 100%. Njniższy poziom kontrktcji odnotowno w Dziłniu 3.4 Otwrtość systemu edukcji w kontekście uczeni się przez cłe życie (87,3% lokcji) i Dziłniu 3.5 Kompleksowe wspomgnie rozwoju szkół (83% lokcji). W przypdku osttniego z wymienionych Dziłń nleży jednk zwrócić uwgę n zdecydowne przyspieszenie procesu ngżowni środków finnsowych (wg stnu n koniec 2012 r. nie zostł podpisn żdn umow z projektodwcmi), co związne jest prwdopodobnie z podpisniem w 2013 r. umów z wniosków o dofinnsownie wyłonionych w konkursie ogłoszonym 5 lipc 2012 r. Jednocześnie nlizując stopień zkontrktowni środków w Priorytecie III w odniesieniu do poprzedniego okresu sprwozdwczego, wrto zwrócić uwgę n kilk kwestii, które mją bezpośredni wpływ n poziom wykorzystni lokcji n poziomie poszczególnych Dziłń/Poddziłń: ztwierdzenie modyfikcji zmniejszjących wrtość projektów systemowych w Poddziłniu i Poddziłniu Efektywny system ksztłceni i doskonleni nuczycieli; urelnienie kwoty lokcji dl Poddziłni Modernizcj treści i metod ksztłceni i Poddziłni 3.4.2, celem pełnego wykorzystni środków orz zpewnieni finnsowni dl relizcji nowych projektów w 2014 r.; podpisywnie nowych umów/decyzji n relizcję projektów w Poddziłniu Modernizcj systemu ndzoru pedgogicznego i Dziłniu 3.5 Kompleksowe wspomgnie rozwoju szkół; zmniejszenie kwoty lokcji dl Dziłni 3.2 orz Poddziłni Efektywny system ksztłceni i doskonleni nuczycieli, celem nie kontrktowni nowych projektów w rmch ww. obszrów; zpewnienie środków n ogłoszone w 2013 r. konkursy w Poddziłniu Modernizcj treści i metod ksztłceni i Poddziłniu Upowszechnienie uczeni się przez cłe życie. Niski poziom wykorzystni lokcji w Poddziłniu Oprcownie i wdrożenie Krjowego Systemu Kwlifikcji, który wpływ n zwnsownie finnsowe cłego Dziłni 3.4, wynik ze zminy sposobu wdrżni III etpu Plnu dziłń w zkresie oprcowni Krjowych Rm Kwlifikcji, powiąznego z Europejskimi Rmmi Kwlifikcji. W Plnie dziłni n 2013 r. dl Priorytetu III PO KL rozpoczęcie relizcji projektów o wrtości ok. 12 mln EUR miło nstąpić w kwietniu 2013 r., podczs gdy fktycznie rozpoczęło się dopiero w lipcu i listopdzie. Przeprowdzone przez IP MEN symulcje pokzują jednk, że w momencie podpisni umów n relizcję ww. projektów, poziom wykorzystni lokcji w Poddziłniu wyniesie ok. 83%. Tempo wydtkowni lokcji w Priorytecie III PO KL również uległo zncznemu przyspieszeniu. Do końc 2013 r. w Priorytecie zkończył się relizcj 254 projektów, z czego tylko w 2013 r. 103 projektów. Rozliczono 186 projektów, w tym 75 projektów w 2013 r. Zkończonych i nierozliczonych jest ndl 68 projektów (61 konkursowych i 7 systemowych), których wnioski o płtność końcową n koniec okresu sprwozdwczego były weryfikowne lub zostły złożone już w styczniu 2014 r. (dot. projektów zkończonych z dniem 31 grudni 2013 r.). W odniesieniu do dnych z 2012 r., procent wykorzystni lokcji w Priorytecie III zwiększył się w 2013 r. o ok. 20 pkt. proc. ztwierdzonych wniosków o płtność n koniec 2013 r. wyniosł niecłe 456,7 mln EUR (w tym 388,2 mln EUR EFS), co stnowi 61% lokcji N poziomie poszczególnych Dziłń Priorytetu III PO KL, poziom rozliczonych wydtków był dość zróżnicowny. Tk jk w poprzednich ltch utrzymł się trend związny z njszybszym rozliczniem środków w Dziłniu 3.3 Poprw jkości ksztłceni wydtkowno ok. 72% lokcji. Wykorzystywnie lokcji było njniższe w relizownym w trybie systemowym Dziłniu 3.1 Modernizcj systemu zrządzni i ndzoru w oświcie, w którym dotychczs rozliczono zledwie 52% lokcji orz w Dziłniu 3.5 Kompleksowe wspomgnie rozwoju 4%. W przypdku Dziłni 3.5 szkół opóźnieni wynikją ze wspomninego już początkowego okresu relizcji projektów wyłonionych do relizcji z konkursu ogłoszonego w lipcu 2012 r., jk również z brku doświdczeni beneficjentów powitów w relizcji projektów finnsownych z EFS, co skutkowło koniecznością kilkukrotnego poprwini wniosków o płtność. Pomimo znczącego wzrostu poziomu wykorzystni lokcji w Priorytecie III PO KL, ndl odbieg on od średniej dl Progrmu (ok. 70%). Głównymi przyczynmi skutkującymi opóźnienimi w wydtkowniu i rozliczniu środków są przede wszystkim przedłużjące się procedury przetrgowe związne ze stosowniem ustwy prwo zmówień publicznych, której specyfik powoduje, że rozstrzygnięcie przetrgów, zwłszcz przetrgów o dużej wrtości, jk również wykonnie zmówieni, nstępuje często w drugiej połowie roku. Ozncz to, że większość wydtków 182

183 ponoszon jest w osttnim kwrtle roku. Beneficjenci zgłszją również problem z zwyżniem przez wykonwców cen n etpie rozeznni rynku, ntomist w chwili rozstrzygnięci przetrgu kwoty są zdecydownie niższe, stąd w wielu przypdkch występują oszczędności niejednokrotnie powodujące konieczność zmniejszeni wrtości projektu. Występują również sytucje, w których przetrgi muszą być ogłszne ponownie, bowiem żden wykonwc nie złożył oferty lub kwot określon przez beneficjent jest zncznie niższ niż t zproponown przez wykonwcę. Relizcj celów Priorytetu W obszrze dziłń relizownych n rzecz wysokiej jkości oświty, występuje zróżnicownie pomiędzy celmi w zkresie osiągniętego postępu rzeczowego. Njkorzystniej sytucj przedstwi się n poziomie celu 3 dot. powiązni oferty edukcyjnej w zkresie ksztłceni i szkoleni z potrzebmi rynku prcy. Wyrźny postęp dotyczy również dziłń relizownych w zkresie celu 4, tj. oprcowni i wdrożeni Krjowych Rm Kwlifikcji i Krjowego Systemu Kwlifikcji. Cel 1. Wzmocnienie zdolności systemu edukcji w zkresie monitoringu, ewlucji i bdń edukcyjnych orz ich wykorzystywnie w polityce edukcyjnej i zrządzniu oświtą 120% Rys. 72 Stopień relizcji wskźników produktu celu szczegółowego nr 1 w Priorytecie III PO KL 100% 97,9% 80% 60% 68,9% 40% 20% 40,0% 33,3% 0% Liczb projektów nlitycznych i bdwczych zrelizownych w rmch Plnu Dziłń Liczb szkół, w których upowszechniono nrzędzie i metodologię pomiru EWD Liczb prcowników ndzoru pedgogicznego, którzy zkończyli udził w projeckie w rmch Priorytetu wykonnie celu wg stnu n 2012 r. wykonnie celu wg stnu 2013 r. Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń okresowych z Priorytetu III (wg stnu n koniec 2012 r. i 2013 r.) W 2013 r. w rmch relizownego przez Instytut Bdń Edukcyjnych (IBE) w Poddziłniu Tworzenie wrunków i nrzędzi do monitorowni, ewlucji i bdń systemu oświty projektu systemowego Bdnie jkości i efektywności edukcji orz instytucjonlizcj zplecz bdwczego (wrtość: 70 mln EUR, 55% rozliczonych środków, okres relizcji: ) wykonnie celu dotyczącego liczby projektów nlitycznych i bdwczych zrelizownych w rmch Plnu Dziłń pozostło n poziomie 40%, co ozncz, iż dotychczs zrelizowno 4 duże projekty nlityczno-bdwcze (Koncepcj metodologiczn bdń umożliwijących długookresową porównywlność wyników egzminów zewnętrznych, Oceninie i ewlucj w polskim systemie edukcji, Oprcownie koncepcji bdni nkłdów n edukcję i przeprowdzenie nliz dnych zstnych orz Rport o stnie bdń, Perspektywy indywidulizcji ksztłceni). Niemniej do końc 2013 r. oprcowno i przekzno pięć rportów. Celem piątego z nich (Oprcownie strukturlnego modelu symulcyjno-prognostycznego polskiej gospodrki uwzględnijącego zjwisk związne z kpitłem ludzkim, który nie zostł jednk wykzny w ztwierdzonym wniosku o płtność) jest przedstwienie długookresowej prognozy kpitłu ludzkiego dl Polski. Zbudowny w tym celu model symulcyjny przy wykorzystniu dnych Nrodowego Spisu Powszechnego orz BAEL pozwl n odtworzenie struktury populcji względem wieku, płci, wyksztłceni, kierunków ksztłceni, uczestnictw w formlnej edukcji w 2012 r. orz oszcownie prwdopodobieństw zminy struktury poszczególnych kohort w ciągu roku. Według wyników oprcownej prognozy liczb ludności Polski do 2050 r. zmniejszy się o 4 mln, udził osób w wieku 70 lt i więcej wzrośnie z 10% do 23%. N te zminy nkłd się silny wzrost skolryzcji n poziomie wyższym orz spdek udziłu bsolwentów zsdniczych szkół zwodowych w ogóle bsolwentów. Pomiędzy r. odsetek osób z wyksztłceniem wyższym wzrośnie prwie dwukrotnie i przekroczy 40%. Pond 183

184 dwukrotnie zmniejszy się tkże udził osób z wyksztłceniem njwyżej gimnzjlnym, o 1/3 z wyksztłceniem zsdniczym zwodowym. Przeprowdzone nlizy wskzły pondto, iż pomimo wzrostu ktywności ekonomicznej w strszych grupch wieku, liczb prcujących zmniejszy się o prwie 3 mln osób do 2050 r. n skutek kurczeni i strzeni się populcji. Podż prcy zmieni też istotnie swoją strukturę wieku i o połowę (do 37%) wzrośnie udził osób po 50 roku życi wśród prcujących. Niemniej osoby te będą posidły wyższy poziom wyksztłceni i kompetencje brdziej ukierunkowne n usługi niż przemysł. Do końc 2013 r. Pln Dziłń dotyczący wzmocnieni zdolności do monitorowni, ewlucji i bdń zrelizowno w pond 72,3%, co ozncz przyrost o pond 16 pkt. proc. w stosunku do ubiegłego okresu sprwozdwczego. Pln Dziłń zostł dostosowny do fktycznych dziłń merytorycznych w projekcie, w rmch którego wyodrębniono 13 etpów (w nwisch podno osiągniętą wrtość dnego etpu n koniec 2013 r.): 1. Kontynuowno prce zespołów opiekunów nukowych i Rdy Progrmowej projektu pod kątem wyprcowywni wizji bdń edukcyjnych do 2015 r., oprcowno plny bdwcze n 2010 r. i 2011 r. wrz z rekomendcjmi dl potrzeb polityki edukcyjnej, przygotowywno rport bdwczy n 2012 r. z wizją bdń do 2015 r. Oprcowno również Pln bdwczy n 2013 i 2014 r. (7,4%). 2. Relizowno bdni edukcyjne w obszrze dydktyk przedmiotowych mjące n celu rozwój nrzędzi i metod dydktycznych dl nuczycieli, w tym bdnie funkcjonowni podstwy progrmowej w szkołch orz bdnie dobrych prktyk, w tym zgrnicznych. Przykłdowe bdni relizowne w rmch tego dziłni to Bdnie zrównujące wyniki sprwdzinu dl szóstych kls szkół podstwowych, Efekt egzmintor, Bdnie umiejętności mówieni BUM I krjowy komponent bdni ESLC, Szkoł Smodzielnego Myśleni, Lbortorium Myśleni Dignoz nuczni przedmiotów przyrodniczych w Polsce, Dignoz Kompetencji Gimnzjlistów, Bdnie uczeni się i nuczni języków obcych w gimnzjum BUNJO I, II i III, Dignoz potrzeb nuczycieli przyrody w szkole podstwowej w zkresie wsprci dl prowdzeni lekcji metodą bdwczą. Pondto w 2013 r. kontynuowno relizcję 18 bdń w obszrze dydktyk, przygotowno i przekzno do MEN 6 rportów z bdń zkończonych w 2013 r. (Anliz porównwcz struktur i funkcjonowni podstw progrmowych przedmiotów przyrodniczych w wybrnych krjch, Szkoł Smodzielnego Myśleni, Bdni nuczni mtemtyki w gimnzjum, Rekomendcje dotyczące podstwowego wyposżeni prcowni przyrodniczych w szkołch pondgimnzjlnych orz zsd orgnizcji szkoleń dl nuczycieli przedmiotów przyrodniczych n IV etpie edukcyjnym (szkoły pondgimnzjlne), Dobre prktyki w dydktyce historii, Podstw progrmow z przedmiotów przyrodniczych w opinich nuczycieli, dyrektorów szkół orz uczniów). Jednocześnie rozpoczęto relizcję 6 nowych bdń (Bdnie umiejętności mówieni BUM II, Rekomendcje dotyczące wyposżeni prcowni przyrodniczych w szkołch pondgimnzjlnych, Bdnie umiejętności historycznych bsolwentów gimnzjum, Nucznie mtemtyki w szkołch podstwowych, Bdnie efektywności nuczni język ngielskiego w szkole podstwowej BENJA, Dignoz potrzeb nuczycieli przyrody w szkole podstwowej w zkresie wsprci dl prowdzeni lekcji metodą bdwczą) (13,7%). 3. Prowdzono prce w zkresie bdń edukcyjnych mjące n celu kompleksową nlizę systemu edukcji, jego jkości i efektywności, dynmiki przemin, powiązni edukcji z rynkiem prcy, problemu spójności społecznej i potencjłu rozwojowego. Przykłdowe bdni relizowne w rmch etpu to Psychologiczne i pedgogiczne spekty indywidulizcji ksztłceni, Indywidulizcj procesu nuczni i wychowni uczniów szkół podstwowych w klsch I-III, Bdnie wdrżni reformy w zkresie podnoszeni efektywności ksztłceni uczniów ze specjlnymi potrzebmi edukcyjnymi, Oceninie i ewlucj w polskim systemie edukcji, Bdnie kompetencji osób dorosłych (PIAAC), Uwrunkowni decyzji edukcyjnych bdnie pnelowe gospodrstw domowych, Uwrunkowni decyzji edukcyjnych oprcownie metodologii zintegrownych bdń pnelowych gospodrstw domowych orz nliz wyników empirycznych, Mobilność i wybory edukcyjne bsolwentów szkół pondgimnzjlnych w kontekście regionlnego zróżnicowni rozwoju. Pondto w 2013 r. kontynuowno relizcję 19 bdń w tym obszrze orz przygotowno i przekzno MEN 6 rportów z bdń zkończonych w 2013 r. (Koszty edukcji pondgimnzjlnej i policelnej, Portret genercji 50+ w Polsce i w Europie (rport z bdni SHARE), Prognoz Kpitłu Ludzkiego (rport przygotowny n podstwie bdni Oprcownie strukturlnego modelu symulcyjno-prognostycznego polskiej gospodrki, uwzględnijącego zjwisk związne z kpitłem ludzkim), Zminy w sieci szkół 184

185 podstwowych i gimnzjów w Polsce w ltch , Czs i wrunki prcy nuczycieli, Lbortorium mikrobdń). Pondto rozpoczęto relizcję 12 nowych bdń (Przeminy sieci szkolnych orz zrządzni siecią szkolną przez jednostki smorządu terytorilnego, Specyficzne zburzeni językowe SLI, Efekty wychowwcze szkoły test funkcjonowni morlnego, Test pmięci roboczej, Bdnie rzetelności i trfności nrzędzi dignostycznego TUNSS, Bdnie klimtu szkoły i bezpieczeństw w szkołch, Koszty edukcji pondgimnzjlnej i policelnej, Społeczne i ekonomiczne uwrunkowni wyborów osób w wieku lt dotyczących studiowni, Ścieżki edukcyjne niepełnosprwnych dzieci, uczniów i bsolwentów, Włączjący system edukcji i rynku prcy - rekomendcje dl polityki publicznej, Pnel PIAAC, Mobilność i wybory edukcyjne bsolwentów szkół pondgimnzjlnych w kontekście regionlnego zróżnicowni rozwoju) (17,3%). 4. Trwł nliz dnych zstnych i tworzonych w trkcie relizcji projektu, ze szczególnym uwzględnieniem bdń międzynrodowych i dużych bz dnych, tkich jk GUS, EUROSTAT, CKE/OKE, SIO, PISA i innych (5,8%). 5. Kontynuowno inwentryzcję istniejących bdń krjowych i zgrnicznych w obszrze edukcji. Do oprcownego Bnku Informcji o Bdnich Edukcyjnych wprowdzono 480 bdń (3,8%). 6. Oprcowno koncepcję tworzeni zplecz bdwczego i informcyjnego systemu edukcji orz jego instytucjonlizcji (2%). 7. Oprcowno rmowy progrm ksztłceni wysoko wykwlifikownych kdr bdwczych i uruchomiono pierwsze studi podyplomowe orz doktornckie (studi doktornckie n KUL i UJ, studi podyplomowe n Collegium Civits) (6%). 8. Nwiązno współprcę z 20 ośrodkmi bdwczymi, w tym z trzem w 2013 r. (z Polsko- Niemieckim Stowrzyszeniem n rzecz Integrcji, Kultury i Nuki Polonic e.v., z Uniwersytetem Gdńskim orz z Uniwersytetem Jgiellońskim) (3,8%). 9. Przeprowdzono 53 interdyscyplinrne seminri nukowe Bdni i polityk edukcyjn, które skupiły bdczy, prktyków i liderów edukcyjnych wokół njistotniejszych problemów edukcji (5,7%). 10. Stworzono sieć 24 współprcowników terenowych n terenie cłego krju, którzy relizują i kontrolują bdni terenowe (1,6%). 11. Upowszechniono produkty projektu poprzez dociernie do środowisk edukcyjnych, rozpoznwnie ich potrzeb w zkresie bdń edukcyjnych i nrzędzi dydktycznych (2,9%). 12. Uruchomiono portl Bz Nrzędzi Dydktycznych orz zmodernizowno stronę internetową projektu w języku polskim i ngielskim. Dokonno tkże modernizcji profilu projektu n portlu Fcebook orz uruchomiono newsletter (3,8%). 13. Relizowno dziłni promocyjne poprzez orgnizownie konferencji, śnidń prsowych, przygotowywnie rtykułów prsowych orz poprzez dystrybucję mteriłów informcyjnopromocyjnych (3,7%). W zkresie dziłń dotyczących jkości i efektywności systemu edukcji, do końc 2013 r. blisko 29,9% szkół oceniło jkość włsnej prcy z wykorzystniem wskźnik edukcyjnej wrtości dodnej (EWD). Miernik liczony jest w odniesieniu do wszystkich szkół, ntomist biorąc pod uwgę wyniki prc nd metodologią EWD, zstosownie wskźnik będzie możliwe jedynie w odniesieniu do oceny efektywności nuczni w gimnzjch, w których liczb zdjących egzmin gimnzjlny w ciągu 3 lt jest nie mniejsz niż 30 uczniów orz szkół pondgimnzjlnych kończących się egzminem mturlnym. Przy tkich złożenich wskźnik może zostć osiągnięty n poziomie ok. 38% w porównniu do celu PO KL wynoszącego 80%. Jednocześnie nie odnotowno przyrostu liczby szkół, w których upowszechniono nrzędzie i metodologię pomiru EWD, któr pozostł n poziomie pond 10 tys., co ozncz osiągnięcie 33,3% celu. Wskźnik jest relizowny w rmch projektów Centrlnej Komisji Egzmincyjnej, w tym zkończonego projektu Bdnie dotyczące rozwoju metodologii szcowni wskźnik edukcyjnej wrtości dodnej (wrtość: 3 mln EUR, 91% rozliczonych środków, okres relizcji: ) orz relizownego projektu Bdnie uwrunkowń zróżnicowni wyników egzminów zewnętrznych (wrtość: 4,7 mln EUR, 82% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Celem pierwszego z ww. projektów było rozwijnie metod wykorzystywni wyników egzminów zewnętrznych do oceny efektywności nuczni (stworzenie modeli szcowni edukcyjnej wrtości dodnej dl różnego typu szkół i dl nuczycieli; zdobycie głębszej wiedzy o uwrunkownich osiągnięć szkolnych uczniów; oprcownie metod stosowni wskźników edukcyjnej wrtości dodnej przez dyrektorów szkół, rdy pedgogiczne, ndzór 185

186 pedgogiczny orz orgny prowdzące; monitorownie ewlucyjnej funkcji systemu egzminów zewnętrznych; oprcownie mteriłów szkoleniowych i strtegii szkoleń dl potencjlnych użytkowników metody edukcyjnej wrtości dodnej). Dzięki relizcji projektu udło się upowszechnić wskźnik EWD we wspomninych 10 tys. szkół gimnzjlnych i mturlnych. Jednocześnie prce w projekcie wykzły, że nie wszystkie szkoły mogą wykorzystywć EWD do oceny włsnej prcy. Obecnie metod może być stosown do oceny efektywności nuczni w gimnzjch, w których liczb zdjących egzmin gimnzjlny w ciągu 3 lt jest nie mniejsz niż 30 uczniów orz w szkołch pondgimnzjlnych kończących się egzminem mturlnym. Z przeprowdzonej nlizy wynik, że wrtość wskźnik możliw do osiągnięci do końc 2015 r. wynosi 19 tys. szkół, spośród , w których zkłdno upowszechnienie EWD. Wskźnik liczony jest w odniesieniu do wszystkich szkół, jednkże biorąc pod uwgę wyniki prc nd metodologią EWD w CKE, możliwe będzie odniesienie wskźnik EWD jedynie do szkół dl dzieci i młodzieży bez szkół specjlnych. Projekt pozwolił pondto n zintegrownie egzmincyjnej bzy dnych z egzminu gimnzjlnego (sprwdzin dl lt ), egzminu mturlnego (egzmin gimnzjlny dl lt ) orz egzminu zwodowego (egzmin gimnzjlny dl lt ). Zktulizowno również model szcowni jednorocznego EWD dl gimnzjum i szkól mturlnych (5 krotnie). Powstł Klkultor EWD 100, który uwzględnił wyniki egzminu gimnzjlnego przeprowdzonego zgodnie z nową podstwą progrmową. Klkultor zwier tkże nowe możliwości do przeprowdzni nliz wyników. Relizcj projektu umożliwił tkże oprcownie i upublicznienie nowych 3-letnich ewlucyjnych wskźników egzmincyjnych dl gimnzjów, liceów ogólnoksztłcących i techników. Przechodząc do wsprci n rzecz modernizcji ndzoru pedgogicznego, do końc 2013 r. blisko 1,5 tys. osób (pond 100% celu) prcowników ndzoru pedgogicznego zkończyło udził w projektch relizownych w Priorytecie III. Wskźnik zostł osiągnięty w rmch projektów systemowych relizownych przez Ośrodek Rozwoju Edukcji w Poddziłniu "Progrm wzmocnieni efektywności systemu ndzoru pedgogicznego i oceny jkości prcy szkoły" orz kolejnych jego edycjch. Do wskźnik wliczni są prcownicy ndzoru, którzy przechodzą szkoleni i uzyskują kwlifikcje do prowdzeni ewlucji zewnętrznej i kontroli w szkołch (zgodnie ze zmodernizownym systemem ndzoru pedgogicznego). Szkoleni dl prcowników ndzoru pedgogicznego obejmują zgdnieni zrówno teoretyczne, jk i prktyczne dotyczące prowdzeni ewlucji zewnętrznej jko jednej z form ndzoru pedgogicznego. Jednocześnie do końc 2013 r., 20,3% szkół i plcówek zostło objętych zmodernizownym systemem ndzoru, co ozncz, iż w blisko 10 tys. jednostek (z pond 49 tys. funkcjonujących jednostek wg dnych SIO) zostł przeprowdzon kontrol i ewlucj zgodnie ze zmodernizownym systemem ndzoru, wynikjącym z rozporządzeni Ministr Edukcji Nrodowej z dni 7 pździernik 2009 r. Do osiągnięci celu 1 przyczynił się również relizcj zkończonego projektu systemowego Centrlnej Komisji Egzmincyjnej Wdrożenie systemu informtycznego do e-ocenini (wrtość: 6,5 mln EUR, 13,2% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Celem projektu było przygotownie oprogrmowni do modernizcji polskiego systemu egzminów zewnętrznych poprzez wdrożenie ocenini z wykorzystniem nrzędzi informtycznych (electronic mrking). Do końc 2013 r. w rmch projektu stworzono 8 centrów sknowni prc, które w zncznym zkresie budują istotną część infrstruktury nieodzownej dl wykorzystni e-ocenini w stopniu odpowidjącym ktulnym potrzebom systemu egzminów zewnętrznych. Przygotowno dw oprcowni dotyczące sesji e-ocenini, które umożliwią sprecyzownie dlszych kierunków rozwoju e-ocenini. Pondto przeszkolono pond 9 tys. egzmintorów i ekspertów, którzy w przyszłości zsilą kdrę do przeprowdzeni sesji egzmincyjnych z wykorzystniem e-ocenini w egzminch gimnzjlnych i mturlnych. Cel 2. Podniesienie jkości systemu ksztłceni i doskonleni nuczycieli W rmch celu 2. Podniesienie jkości systemu ksztłceni i doskonleni nuczycieli do końc 2013 r. 74 szkoły wyższe i kolegi nuczycielskie n terenie cłej Polski zrelizowły nowe formy i zsdy ksztłceni nuczycieli, m.in. w rmch studiów podyplomowych, studiów zwodowych lub prktyk studenckich (pond 100% celu), co ozncz iż 13,8% wszystkich jednostek prowdzących ksztłcenie nuczycieli rozpoczęło relizcję nowych form i zsd ksztłceni. W 2013 r. 8 nowych uczelni rozpoczęło relizcję prktyk dl studentów przygotowujących do wykonywni zwodu nuczyciel. Wsprcie jest relizowne w projektch konkursowych wdrżnych w Dziłniu 3.3 i Poddziłniu

187 Wsprcie uzyskło tkże 86 jednostek prowdzących doskonlenie nuczycieli w celu uzyskni kredytcji (pond 100% celu). Niemniej zledwie 2,5% wszystkich jednostek prowdzących doskonlenie nuczycieli uzyskło kredytcję w odniesieniu do celu zplnownego n poziomie 15%. Uwzględnijąc niewielkie zinteresownie plcówek ubiegniem się o uzysknie kredytcji, IP MEN szcuje, iż do końc 2015 r. zledwie 5% wszystkich jednostek uzysk kredytcję. Tym smym, podjęto szereg dziłń zmierzjących do zidentyfikowni problemów i wprowdzeni ułtwień w procesie ubiegni się o kredytcję. Wśród zidentyfikownych brier, njczęściej zgłszne przez dyrektorów jednostek dotyczyły wysokich wymgń odnoszących się do ztrudnieni, kwlifikcji i doświdczeni kdry plcówek doskonleni nuczycieli. Podkreślny jest również brk mechnizmu promowni kredytownych plcówek przy jednocześnie skomplikownym systemie uzyskiwni kredytcji. Pondto zgodnie z przekzywnymi informcjmi większe sznse n spełninie kryteriów określonych w rozporządzeniu mją publiczne plcówki wojewódzkie o rozbudownej strukturze, z oddziłmi terenowymi, niż powitowe, gminne i niepubliczne o mniejszej strukturze orgnizcyjnej. Jednocześnie uzysknie kredytcji wiąże się z niewystrczjącymi profitmi, które mogłyby stnowić zchętę dl plcówek niekredytownych do podjęci wysiłku związnego z ubiegniem się o kredytcję. Mjąc n uwdze powyższe w rozporządzeniu Ministr Edukcji Nrodowej z dni 19 listopd 2009 r. w sprwie plcówek doskonleni nuczycieli od 1 styczni 2016 r. list zdń, które mogą być relizowne wyłącznie przez kredytowne plcówki doskonleni nuczycieli zostł rozszerzon o możliwość prowdzeni przez nie wyłącznie kursów kwlifikcyjnych dl nuczycieli prktycznej nuki zwodu z zkresu przygotowni pedgogicznego i pedgogiki specjlnej. Dotychczs plcówkom tym przypisne były zdni związne z doskonleniem zwodowym nuczycieli-konsultntów i dordców metodycznych. W projektownej kolejnej zminie ww. rozporządzeni zproponowno dlsze rozszerzenie zdń kredytownych plcówek o możliwość prowdzeni przez nie doskonleni zwodowego dyrektorów szkół i plcówek. Pondto zproponowno uchylenie przepisów dotyczących ztrudnieni kdry n rzecz zpewnieni przez plcówki doskonleni nuczycieli ubiegjące się o kredytcję odpowiednich specjlistów z dnej dziedziny, niezbędnych przy relizcji oferty doskonleni. Jest to zgodne z wprowdzonymi w 2012 r. zminmi w zkresie zdń obowiązkowych i form doskonleni związnych ze wspomgniem szkół i plcówek 24, zgodnie z którymi plcówki powinny budowć sieci niezleżnych ekspertów umożliwijących skuteczne i gwrntujące wysoką jkość zspokjnie potrzeb rozwojowych nuczycieli orz kompetentnych do rozwiązywni problemów orgnizcyjnych konkretnych szkół i plcówek. Plcówk powinn orgnizowć doskonlenie, wykorzystując współprcowników zewnętrznych ztrudninych w celu relizcji określonych zdń (zgodnie z potrzebmi szkoły lub plcówki). Niestety wprowdzone ww. rozporządzeniem zminy nie wpłynęły n osiągnięcie celu określonego w Progrmie, stąd plnowne są zminy w rozporządzeniu Ministr Edukcji Nrodowej i Sportu z dni 20 grudni 2003 r. w sprwie kredytcji plcówek doskonleni nuczycieli (Dz.U. Nr 227, poz. 2248), które mogą, zdniem projektodwców, zchęcić jednostki do ubiegni się o uzysknie kredytcji. W rmch wprowdzonego w 2012 r. nowego obszru wsprci poświęconego stworzeniu progrmów kompleksowego wspomgni szkół i przedszkoli, w 2013 r. pierwsze szkoły i przedszkol objęto pilotżem w zkresie zmodernizownego systemu doskonleni nuczycieli. Do końc 2013 r. 30 plcówek, w tym 28 szkół i 2 przedszkol zostło objęto wsprciem. Wskźniki relizowne są w rmch wdrżnych pilotżowo od 2012 r. przez powity projektów dotyczących bezpośredniego wsprci rozwoju szkół poprzez wdrożenie zmodernizownego systemu doskonleni nuczycieli w Dziłniu 3.5 Kompleksowe wspomgnie rozwoju szkół. Metodologi pomiru wskźnik zkłd wykznie szkoły i przedszkol w momencie zkończeni pełnego cyklu doskonleni nuczycieli (tj. dignozy potrzeb szkoły, plnowni dziłń, ich relizcji, monitorowni orz sprwozdni przedstwionego dyrektorowi szkoły i rdzie pedgogicznej). W dokumentcji konkursu ogłoszonego w rmch Dziłni 3.5 podno minimlny termin wdrżni pojedynczej oferty tj. 7 miesięcy. Biorąc pod uwgę powyższe orz okres relizcji projektów, w przewżjącej większości powitów wdrżnie ofert w szkołch rozpoczęło się dopiero we wrześniu, pździerniku lub listopdzie 2013 r. Część projektów rozpoczęł się również z początkiem 2014 r., ztem dopiero w 2014 r. nstąpi dynmiczny przyrost wrtości wskźnik. Niemniej zgodnie z informcjmi przekznymi przez IP relizcj celu nie jest zgrożon. Do końc 2013 r. udził szkół objętych pilotżem w zkresie zmodernizownego systemu doskonleni nuczycieli jko elementu wsprci szkół wyniósł 0,1%. 24 Rozporządzenie Ministr Edukcji Nrodowej z 26 pździernik 2012 r. zmienijące rozporządzenie w sprwie plcówek doskonleni nuczycieli (Dz. U. poz. 1196). 187

188 Przygotownie plcówek do uzyskni kredytcji relizowne jest w rmch projektu systemowego System doskonleni nuczycieli oprty n ogólnodostępnym kompleksowym wspomgniu szkół (wrtość projektu: 13 mln EUR, 48% rozliczonych środków, okres relizcji: ), którego beneficjentem jest Ośrodek Rozwoju Edukcji. Celem projektu jest poprw jkości systemu doskonleni nuczycieli spójnego z rozwojem szkół i plcówek oświtowych. W oprciu o wstępną koncepcję systemu wsprci rozwoju szkół i nuczycieli, oprcowną w rmch projektu pt. Wzmocnienie systemu wspierni rozwoju szkół ze szczególnym uwzględnieniem doskonleni nuczycieli i dordztw metodycznego wyprcowno system oprty n Centrch Rozwoju Edukcji, rozuminych jko zespół instytucji zpewnijących kompleksowe wsprcie szkół i plcówek oświtowych w wykonywniu nłożonych n nie zdń. Pondto przygotowno nrzędzi merytoryczne, w tym profile kompetencji, 24 oferty doskonleni, plny dziłń 20 przykłdowych sieci współprcy i smoksztłceni wrz z przykłdowymi scenriuszmi spotkń. Dzięki relizcji projektu opisno złożeni do zmin legislcyjnych dot. rozporządzeń o plcówkch doskonleni nuczycieli, kredytcji plcówek doskonleni nuczycieli, dziłni publicznych pordni psychologicznopedgogicznych orz bibliotek pedgogicznych. Jednocześnie w rmch projektu oprcowno 3 rporty bdwcze (Pomoc dordców metodycznych i konsultntów plcówek doskonleni nuczycieli w opinii jej beneficjentów, Rport z bdń systemu kredytcji plcówek doskonleni nuczycieli w Polsce, Rport z pilotżowej dignozy potrzeb rozwojowych szkół), które posłużą m.in. do oceny wyprcownych w projekcie rozwiązń i przygotowni uczestników systemu wspomgni szkól do prcy wg nowego modelu, tkże podczs relizcji dlszych prc. W szkolenich wzięło udził 1,8 tys. kndydtów n koordyntorów sieci współprcy i smoksztłceni. Odbyły się cztery konferencje promocyjno-informcyjne orz 16 regionlnych spotkń informcyjno-konsultcyjnych, prezentujących plnowne kierunki zmin w systemie doskonleni, tkże 10 regionlnych spotkń konsultcyjno-informcyjnych dl dyrektorów szkół i przedszkoli. Dodtkowo celem przeprowdzeni oceny złożeń nowego systemu doskonleni nuczycieli rozpoczęto relizcję bdni ewlucyjnego orz nlizę ilościową i jkościową nt. roli i zdń plcówek doskonleni nuczycieli, bibliotek pedgogicznych orz pordni psychologiczno-pedgogicznych w projektch relizownych przez powity w Dziłniu 3.5 PO KL. W grudniu 2013 r. ztwierdzono modyfikcję wniosku o dofinnsownie zmniejszjącą wrtość projektu w związku z powstłymi oszczędnościmi. W zmienionym wniosku uwzględniono tkże zminy koncepcji sposobu wdrżni nowego systemu doskonleni nuczycieli. System będzie zwierł zlecne wymgni w zkresie prowdzeni nowych zdń związnych z procesowym wspomgniem prcy szkół i prowdzeniem sieci współprcy i smoksztłceni. Zlecne wymgni będą spójne ze zminmi w prwie oświtowym, związnymi z kredytcją plcówek doskonleni. Będą również wykorzystywły doświdczeni wyprcowne w projekcie dotyczącym ndzoru pedgogicznego. Cel 3. Poprw stopni powiązni oferty edukcyjnej w zkresie ksztłceni i szkoleni z potrzebmi rynku prcy, w szczególności poprzez dostosownie progrmów i mteriłów dydktycznych orz poprzez wprowdzenie nowych form doskonleni nuczycieli w przedsiębiorstwch Brdzo dobrze przedstwi się relizcj celu 3. Poprw stopni powiązni oferty edukcyjnej w zkresie ksztłceni i szkoleni z potrzebmi rynku prcy, w szczególności poprzez dostosownie progrmów i mteriłów dydktycznych orz poprzez wprowdzenie nowych form doskonleni nuczycieli w przedsiębiorstwch, któr odbyw się poprzez wdrżnie projektów w trzech obszrch. 188

189 Rys. 73 Stopień relizcji wskźników produktu celu szczegółowego 3 w Priorytecie III PO KL 160% 140% 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 143,8% Liczb podstw progrmowych n poziomie szkoły podstwowej, gimnzjum i szkoły pondgimnzjlnej objętych przeglądem w celu lepszego ich zorientowni n potrzeby rynku prcy 40,8% 81,6% Liczb nuczycieli ksztłceni zwodowego orz instruktorów prktycznej nuki zwodu, którzy uczestniczyli w trwjących co njmniej dw tygodnie stżch i prktykch w przedsiębiorstwch w rmch Priorytetu 64,0% 128,0% Liczb oprcownych i upowszechnionych innowcyjnych progrmów nuczni w zkresie przedsiębiorczości, przedmiotów mtemtyczno-przyrodniczych i technicznych wykonnie celu wg stnu n 2012 r. wykonnie celu wg stnu n 2013 r. Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni okresowego z Priorytetu III (wg stnu n koniec 2012 r. i 2013 r.) W rmch pierwszego obszru, którego efektem relizcji m być weryfikcj podstw progrmowych, zrelizowno cel odnoszący się do odsetk obowiązujących podstw progrmowych n poziomie szkoły podstwowej, gimnzjum i szkoły pondgimnzjlnej, które zostły zweryfikowne w celu lepszego ich zorientowni n potrzeby rynku prcy w odniesieniu do wszystkich podstw progrmowych n poziomie szkół podstwowych, gimnzjów i szkół pondgimnzjlnych. W wyniku zrelizownych dziłń tkim przeglądem objęto 207 podstw progrmowych (pond 100% celu) n poziomie szkoły podstwowej, gimnzjum i szkoły pondgimnzjlnej. Przegląd ktulnie obowiązujących podstw progrmowych ksztłceni w zwodch wyodrębnionych w klsyfikcji zwodów szkolnictw zwodowego zostł zrelizowny w rmch zkończonego projektu Krjowego Ośrodk Wspierni Edukcji Zwodowej i Ustwicznej (KOWEZiU) Doskonlenie podstw progrmowych kluczem do modernizcji ksztłceni zwodowego (wrtość: 5,4 mln EUR, 89% rozliczonych środków, okres relizcji: ), który stł się jednocześnie podstwą zmin w systemie ksztłceni zwodowego i ustwicznego orz kluczowym elementem zmodernizownego systemu, wokół którego koncentrowły się pozostłe projekty. Celem projektu był poprw jkości ksztłceni zwodowego poprzez modernizcję i weryfikcję podstw progrmowych w zwodch pod kątem ich dostosowni do wymogów gospodrki oprtej n wiedzy. Szczególne znczenie dl podniesieni jkości ksztłceni w szkolnictwie zwodowym miło stworzenie podstw do uelstycznieni procesu ksztłceni zwodowego i dostosowni go do indywidulnych potrzeb i możliwości uczących się. Now konstrukcj klsyfikcji zwodów szkolnictw zwodowego (wyodrębniono kwlifikcje w 206 zwodch z klsyfikcji zwodów szkolnictw zwodowego obowiązującej do 1 wrześni 2012 r.) jest tkże istotn dl rozwoju ustwicznej edukcji zwodowej osób dorosłych zinteresownych uzyskniem dodtkowych kwlifikcji w celu szybkiego przekwlifikowni lub zwiększeni swych szns n rynku prcy. Podził zwodów n kwlifikcje sprzyj również wykorzystniu w ksztłceniu zwodowym progrmów nuczni o strukturze modułowej. W tym celu konieczne było wyprcownie systemu wsprci dl szkół zwodowych i plcówek oświtowych przygotowujących się do wdrożeni w prktyce szkolnej progrmów o strukturze modułowej. Beneficjent ktywnie uczestniczył przy tworzeniu rozporządzeni w sprwie klsyfikcji zwodów szkolnictw zwodowego orz w sprwie podstwy progrmowej ksztłceni w zwodch. Pondto w projekcie oprcowno stndrdy wyposżeni prcowni i wrszttów szkolnych dl 190 zwodów, które posłużą przy progrmowniu złożeń regionlnych progrmów opercyjnych w rmch przyszłej perspektywy w ltch Drugi obszr, w którym plnowne jest doskonlenie zwodowe nuczycieli ksztłceni zwodowego i instruktorów prktycznej nuki zwodu we współprcy z przedsiębiorcmi relizowny jest poprzez projekty konkursowe w Poddziłniu Upowszechnienie uczeni się przez cłe życie. Do końc 2013 r. pond 11,8 tys. nuczycieli ksztłceni zwodowego orz instruktorów prktycznej nuki zwodu (81,6% celu) uczestniczyło w stżch i prktykch w przedsiębiorstwch. Pond 26% nuczycieli ksztłceni zwodowego i instruktorów prktycznej nuki zwodu uczestniczyło w trwjącym, co njmniej dw tygodnie, doskonleniu zwodowym w przedsiębiorstwch, co 189

190 przewyższ złożeni określone PO KL. Wsprcie nuczycieli jest relizowne w projektch z trzeciej edycji konkursu Oprcownie i pilotżowe wdrożenie progrmów doskonleni zwodowego w przedsiębiorstwch dl nuczycieli ksztłceni zwodowego. Szcuje się, iż w rmch wszystkich relizownych projektów docelowo blisko 18,3 tys. nuczycieli ksztłceni zwodowego lub instruktorów prktycznej nuki zwodu odbędzie stże w przedsiębiorstwch, co dje sznse n pełne zrelizownie celu. Kolejny obszr celu 3, w rmch którego plnowne jest oprcownie 100 innowcyjnych progrmów nuczni w zkresie przedsiębiorczości, przedmiotów mtemtyczno-przyrodniczych i technicznych relizowny jest w trybie systemowym w Poddziłniu Modernizcj treści i metod ksztłceni orz w trybie konkursowym w Poddziłniu Modernizcj treści i metod ksztłceni. Do końc 2013 r. oprcowno i upowszechniono 128 progrmów nuczni, spośród których 64 zostły wdrożone w 2013 r. W rmch konkursu w Poddziłniu dot. oprcowni i pilotżowego wdrożeni innowcyjnych progrmów nuczni uczniów ze specjlnymi potrzebmi edukcyjnymi z wykorzystniem nowoczesnych metod dignozy i terpii uczni niepełnosprwnego zostło oprcownych 61 progrmów innowcyjnych, w tym w smym 2013 r. 53 progrmy. Do osiągniętego wskźnik wliczone są również 44 progrmy oprcowne i upowszechnione w rmch relizownego w Poddziłniu projektu systemowego Ośrodk Rozwoju Edukcji (ORE) pn. Wdrożenie podstwy progrmowej ksztłceni ogólnego w poszczególnych typch szkół ze szczególnym uwzględnieniem II i IV etpu edukcyjnego. Wrto również zwrócić uwgę n rezultty zkończonego projektu systemowego Ośrodk Rozwoju Edukcji Scholris portl wiedzy dl nuczycieli (wrtość: 3,6 mln EUR, 83% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Celem projektu było stworzenie nowego repozytorium, zwierjącego różnorodne formy zsobów edukcyjnych, zpewnienie stłej ktulizcji zsobów, dotrcie z doskonłą jkościowo i usystemtyzowną edukcją do njszerszego gron odbiorców, tkże pozysknie i upowszechninie, n zsdzie stłej współprcy, treści tworzonych przez instytucje i orgnizcje rynku edukcyjnego. Do końc 2013 r. nrzędzie w formie pltformy internetowej zostło stworzone n bzie dotychczsowego portlu Scholris. Nowy portl zwier zweryfikowną część strych zsobów (25 tys.) orz część nowych (2,9 tys., w tym zsoby dot. edukcji mtemtycznej, edukcji przyrodniczej, język polskiego, zjęć komputerowych, informtyki, przyrody, biologii orz fizyki i chemii). Pondto tworzon jest sieć instytucji współprcujących ze Scholrisem, publikujących n łmch portlu swoje włsne mteriły edukcyjne dotychczs podpisno porozumieni z 44 instytucjmi (m. in. Muzeum Powstni Wrszwskiego, Zchęt, pltform SAS w szkole z linkiem do zsobów nglojęzycznych, Nrodow Gleri Sztuki). Współprc z instytucjmi ofirowującymi zsoby edukcyjne dl portlu Scholris będzie kontynuown w rmch sttutowej dziłlności ORE. Od uruchomieni portlu blisko 13 tys. użytkowników złożyło indywidulne kont, dzięki którym mogą korzystć z nrzędzi do tworzeni lekcji. Nleży również zwrócić uwgę n zrelizowny przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukcji z Grnicą (ORPEG) projekt Otwrt szkoł system wsprci uczniów migrujących (wrtość: 4 mln EUR, 69% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Celem projektu było umożliwienie uczniom dzieciom obywteli polskich przebywjących z grnicą, nieposidjących dostępu do polskojęzycznej edukcji stcjonrnej, kontynuownie nuki język ojczystego, w efekcie umożliwienie powrotu do polskiego systemu edukcji. Wśród rezulttów projektu do końc 2013 r. zkupiono i wdrożono pltformę e-lerningową, n której odbyw się 160 lekcji on-line tygodniowo dl uczniów n cłym świecie (31 przeszkolonych nuczycieli przeprowdziło ok. 17 tys. godzin zjęć edukcyjnych on-line). Uruchomion pltform usprwnił zrządznie szkołmi i szkolnymi punktmi konsultcyjnymi, umożliwił nukę język polskiego i wiedzy o Polsce uczniom niemjącym dostępu do nuczni uzupełnijącego w formie stcjonrnej. Pondto oprcowno 5 przykłdowych progrmów do prowdzeni konsultcji on-line w zkresie rmowego i uzupełnijącego progrmu nuczni dl kżdego etpu edukcyjnego w rmch kursu. Uruchomiono progrm utorski nuczni język polskiego dl uczniów słbiej włdjących tym językiem, n podstwie którego przeprowdzono 82 godziny zjęć. Uczniowie otrzymli dostęp do mteriłów dydktycznych. Przygotowno tkże nrzędzi do prowdzeni szkoleń e-lerningowych. W chwili obecnej wdrżne i rozwijne są kolejne funkcjonlności pltformy "Otwrt Szkoł" związne z zrządzniem merytorycznym i finnsowym w szkołch w ORPEG orz szkolnych punktch konsultcyjnych. N pltformie udostępninie są również mteriły multimedilne powstłe w rmch kół zinteresowń. Pltform jest wykorzystywn do przeprowdzni Konkursu Litertury i Język Polskiego dl uczniów przebywjących z grnicą. 190

191 Cel 4. Oprcownie i wdrożenie Krjowych rm Kwlifikcji i Krjowego Systemu Kwlifikcji orz upowszechnienie uczeni się przez cłe życie Reltywnie dobrze przebieg relizcj celu 4 Oprcownie i wdrożenie Krjowych Rm Kwlifikcji i Krjowego Systemu Kwlifikcji orz upowszechnienie uczeni się przez cłe życie. Do końc 2013 r. Pln Dziłń w zkresie oprcowni Krjowych Rm Kwlifikcji, powiązny z Europejskimi Rmmi Kwlifikcji i zpewnieni ich spójności z Krjowym Systemem Kwlifikcji orz oprcowni i wdrożeni Krjowego Systemu Kwlifikcji zrelizowno w 64,4%. Wskźnik osiągny jest w rmch trzech projektów systemowych w Poddziłniu dążących do oprcowni i wdrożeni Krjowego Systemu Kwlifikcji. II etp, relizowny od czerwc 2010 r. do grudni 2013 r. przez IBE w projekcie Oprcownie złożeń merytorycznych i instytucjonlnych wdrżni KRK orz Krjowego Rejestru Kwlifikcji dl uczeni się przez cłe życie wykonł dlsze 46% plnu w rmch 9 wyodrębnionych etpów: 1. Współprc z prtnermi społecznymi przedstwicielmi różnych użytkowników systemu kwlifikcji, w tym ekspertmi wyłonionymi w trkcie debty społecznej prowdzonej w rmch niniejszego projektu: osób uczących się, instytucji edukcyjnych i szkoleniowych, dordztw zwodowego, prcowników i ich związków, prcodwców i ich zrzeszeń. Orgnizcj różnych form konsultcji proponownych rozwiązń w zkresie krjowego systemu kwlifikcji. W rmch etpu relizowne są dziłni mjące chrkter konsultcji projektownych rozwiązń z przedstwicielmi interesriuszy w zkresie poszczególnych elementów systemu kwlifikcji. Do końc 2013 r. prowdzono dlsze konsultcje podczs II cyklu debty społecznej, w szczególności w formie eksperckich grup roboczych. Konsultcjom poddno m.in. propozycję terminologii wspólnej dl krjowego systemu kwlifikcji w języku polskim uwzględnijącej dokonujące się w Europie zminy, metodologię przypisywni kwlifikcji do poziomów PRK, w tym wstępne przypisnie 413 kwlifikcji, projekt krjowych stndrdów w zkresie metodologii wlidowni efektów uczeni się, projekt systemu zpewnini jkości, koncepcję zsd funkcjonowni Zintegrownego Rejestru Kwlifikcji (5,5% plnu). 2. Weryfikcj projektu KRK wyprcownego w projekcie Oprcownie bilnsu kwlifikcji i kompetencji dostępnych n rynku prcy w Polsce orz modelu Krjowych Rm Kwlifikcji w trkcie orgnizownych seminriów, konferencji, wrszttów metodycznych orz spotkń konsultcyjnych z grupmi docelowymi (0,7% plnu). 3. Ustrukturyzownie i opisnie zdignozownych w pierwszym etpie kwlifikcji i kompetencji występujących n rynku prcy w Polsce w odniesieniu do Polskiej Rmy Kwlifikcji (PRK). W rmch etpu do końc 2012 r. oprcowno m.in. wstępną metodologię przypisywni kwlifikcji do poziomów w PRK, w tym przeprowdzono nlizę doświdczeń międzynrodowych i doświdczeń krjowych i regulcji prwnych w zkresie przypisywni kwlifikcji do poziomów w rmch kwlifikcji. Przeprowdzono tkże pilotż, polegjący n przypisniu 30 kwlifikcji między innymi w zwodch szkolnych, edukcji wyższej orz spoz sektor edukcji szkolnej, np. certyfikty brnżowe do poziomów PRK. W celu weryfikcji zsd przypisywni kwlifikcji do poziomów dokonno nlizy i rozbudowy bzy dnych o kwlifikcjch oprcownej w rmch projektu Oprcownie bilnsu kwlifikcji i kompetencji dostępnych n rynku prcy w Polsce orz modelu KRK. W 2013 r. zrelizowno m.in. nstępujące dziłni (5,5% plnu):. uzupełniono metodologię przypisywni kwlifikcji do poziomów kwlifikcji w PRK z uwzględnieniem wniosków wynikjących z pilotżu, konsultcji i nliz; wstępnie przypisno 383 kwlifikcje do poziomów w PRK, zrówno w zwodch szkolnych, szkolnictw wyższego jk i spoz obszru edukcji szkolnej; b. przeprowdzono bdnie jkościowe w rmch Bdni (bilnsu) kwlifikcji i kompetencji w wybrnych sektorch i dokonno nlizy specyfiki sektorowej w zkresie zwodów/stnowisk i odpowidjących im kwlifikcji orz oprcowno wstępny projekt (pilotż) sektorowych rm kwlifikcji dl sektor bnkowego zgodnych z Polską Rmą Kwlifikcji, tkże rekomendcje dotyczące ich tworzeni dl kolejnych sektorów; c. przeprowdzono nlizę stnu prwnego w zkresie informcji o ndwnych w Polsce kwlifikcjch wg dziłów dministrcji, przygotowno rport obejmujący 10 dziłów dministrcji. 4. Oprcownie koncepcji wdrżni Krjowego Systemu Kwlifikcji obejmującej m. in. nowe rozwiązni orgnizcyjno-prwne. W 2013 r. relizowno dziłni w obszrze PRK, ZRK orz przenoszeni i kumulowni osiągnięć, które koncentrowły się n oprcowniu osttecznych 191

192 produktów uwzględnijących wyniki przeprowdzonych bdń i nliz, konsultcji społecznych i przeprowdzonych pilotży (12,4% plnu):. finln wersj deskryptorów poziomów kwlifikcji w Polskiej Rmie Kwlifikcji z uwzględnieniem wyników konsultcji i bdni dotyczącego podstw progrmowych w edukcji ogólnej, nlizy SWOT ksztłceni zwodowego orz szkolnictw wyższego w Polsce; b. słownik terminów związnych z krjowym systemem kwlifikcji uwzględnijące efekty prc w kolejnych etpch projektu, w szczególności treść ztwierdzonego Rportu Referencyjnego; c. model kumulcji i przenoszeni zliczonych osiągnięć w ksztłceniu i szkoleniu zwodowym i odniesienie go do tworzonego w Europie systemu ECVET; d. koncepcj systemu przenoszeni i kumulcji zliczonych osiągnięć w edukcji ogólnej; e. rozwiązni integrujące systemy kumulcji i przenoszeni zliczonych osiągnięć pomiędzy obszrmi edukcji ogólnej, zwodowej i szkolnictw wyższego; f. koncepcj funkcjonowni krjowego systemu kwlifikcji do kceptcji Komitetu Sterującego ds. KRK; g. złożeni funkcjonowni ZRK, podmiotu go prowdzącego i powiązń z innymi elementmi systemu kwlifikcji; h. wstępny projekt procedur związnych z funkcjonowniem kwlifikcji w ZRK orz opisu kwlifikcji z punktu widzeni ZRK; i. wytyczne do pilotżowego wdrożeni i weryfikcji procedur związnych z prowdzeniem i obsługą ZRK; j. złożeni normtywnego uregulowni KSK w części dot. utworzeni ZRK. 5. Oprcownie ogólnych zsd orz krjowych stndrdów w zkresie metodologii wlidowni efektów uczeni się orz projektu rozwiązń określjących wrunki i tryb potwierdzni kwlifikcji i kompetencji formlnych, pozformlnych i nieformlnych w rmch Krjowego Systemu Kwlifikcji. W 2013 r. zrelizowno bdni dotyczące wlidcji kdemickiej (nliz istniejących prktyk w zkresie ocenini i potwierdzni efektów uczeni się w edukcji formlnej, pozformlnej i uczeniu się nieformlnym w szkolnictwie wyższym). Zrelizowno tkże bdnie pn. Znczenie inicjtyw służących zwiększniu mobilności uczących się, bsolwentów, poszukujących prcy i prcujących w Europie ze szczególnym uwzględnieniem inicjtywy EUROPASS, które stnowi nlizę funkcjonowni i efektywności rozwiązń wprowdznych n poziomie europejskim, relizownych m.in. w Polsce - wpływu n mobilność osób uczących się, bsolwentów, poszukujących prcy i prcujących w Europie. Pondto dokonno weryfikcji wstępnej koncepcji krjowych stndrdów wlidcji, uwzględnijąc wyniki przeprowdzonych bdń i konsultcji społecznych orz przeprowdzono ich pilotżowe wdrożenie. Oprcowno krjowe stndrdy w zkresie wlidcji efektów uczeni się orz ogólne wytyczne dot. procesu wlidcji efektów uczeni się (6,9% plnu). 6. Przygotownie projektu rportu referencyjnego w oprciu o wyprcowny i skonsultowny projekt Polskiej Rmy Kwlifikcji. Do końc 2012 r. dokonno nlizy rportów referencyjnych innych krjów orz trwł proces gromdzeni doświdczeń ekspertów z innych krjów w zkresie budowy rportu zgodnie z rekomendcjmi Grupy Dordczej ds. ERK. Z ich uwzględnieniem oprcowno projekt rportu referencyjnego i przekzno dokument do Komitetu Sterującego ds. KRK. W 2013 r. współprcowno z Grupą Dordczą ds. ERK w zkresie nlizy treści złożonego przez Polskę rportu referencyjnego, wprowdzno stosowne korekty orz opublikowno rport po jego ztwierdzeniu przez Rząd RP (5,6% plnu). 7. Oprcownie rozwiązń systemowych gwrntujących jkość Krjowego Systemu Kwlifikcji. W 2012 r. przygotowno wstępną koncepcję zsd zpewnini jkości i poddno ją konsultcjom społecznym, nstępnie przedstwiono zmodyfikowną koncepcję Komitetowi Sterującemu ds. KRK. W 2013 r. zrelizowno bdni nt. zpewnini jkości kwlifikcji poz formlnym systemem edukcji w perspektywie powstni krjowego systemu kwlifikcji (dignoz funkcjonujących w Polsce i w wybrnych krjch europejskich rozwiązń), ze szczególnym uwzględnieniem procedur potwierdzni efektów uczeni się orz zidentyfikownie możliwości wykorzystni doświdczeń, rozwiązń i Europejskich rm odniesieni n rzecz zpewnini jkości w ksztłceniu i szkoleniu zwodowym (EQARF) do budowy systemu zpewnini jkości. Oprcowno ekspercką koncepcję systemu zpewnini jkości w oprciu o uzyskne wyniki 192

193 bdń i przeprowdzono pilotż jej wdrożeni. Oprcowno projekt zsd zpewnini jkości kwlifikcji i przygotowno projekt zopercjonlizownych zsd zpewnini jkości (2,8% plnu); 8. Współprc pondnrodow i krjow, w celu gromdzeni doświdczeń w zkresie budowy i wdrżni krjowych systemów kwlifikcji i ich elementów, jk również przekzywni wiedzy i informcji dotyczącej KSK w Polsce do poszczególnych grup odbiorców (4,1% plnu). Etp jest relizowny w trybie ciągłym, tj. przez cły okres relizcji projektu. Podjęto m.in. nstępujące dziłni:. identyfikcj i nwiąznie współprcy z instytucjmi krjowymi relizującymi projekty centrlny i regionlny, powiązny z projektem KRK; b. oprcownie we współprcy z zespołmi innych zdń bz dnych o instytucjch i projektch relizownych w Polsce, związnych z krjowym systemem kwlifikcji; c. oprcownie koncepcji strtegii informcyjno-promocyjnej, mjącej n celu upowszechninie wiedzy n temt PRK i idei uczeni się przez cłe życie w społeczeństwie. 9. Oprcownie złożeń w formie specyfikcji istotnych wrunków zmówieni systemu informtycznego obejmującego portl KSK, Krjowy Rejestr Kwlifikcji i wsprcie procesów związnych z funkcjonowniem Rejestru. W 2013 r. trwły prce związne z przygotowniem i opisniem procedur i procesów związnych z funkcjonowniem ZRK i przygotowniem projektu systemu informtycznego obejmującego portl i rejestr kwlifikcji orz połączonego projektu informtyzcji podmiotu prowdzącego rejestr (2,5% plnu). Jednocześnie do końc 2013 r. wstępnie przypisno 413 kwlifikcji do poziomów w Polskich Rmch Kwlifikcji (pond 100% celu). W prcch nd metodą określni poziomu kwlifikcji uczestniczyły osoby posidjące szeroką wiedzę n temt kwlifikcji (włściwych dl nich efektów uczeni się, procedur wlidcji, etc.) funkcjonujących w różnych dziłch gospodrki jk budownictwo, opiek zdrowotn i pomoc społeczn, logistyk i trnsport, zrządznie i dministrcj, turystyk i gstronomi, przemysł odzieżowy, górnictwo i metlurgi. Członkmi zespołów byli m.in. utorzy podstw progrmowych ksztłceni w zwodch i progrmów nuczni, przedstwiciele poszczególnych typów szkół (przede wszystkim zsdniczych szkół zwodowych, techników) orz podmiotów szkolących, prcownicy instytucji egzminujących (Centrlnej Komisji Egzmincyjnej, okręgowych komisji egzmincyjnych), reprezentnci Związku Rzemiosł Polskiego orz izb rzemiosł i przedsiębiorczości funkcjonujących w poszczególnych regionch, instytutów nukowobdwczych, przedstwiciele związków prcodwców (np. Konfedercji Nieruchomości i Budownictw, Związku Bnków Polskich) orz ministerstw. Pierwszy etp prc w rmch projektu rozpoczął się od powołni 4 zespołów eksperckich w 4 brnżch (elektryczno-elektronicznej, budowlnej, pomocy społecznej orz usług finnsowych). Kżdy z zespołów przygotowł metodologię (w trkcie relizownych seminriów), zgodnie z którą odniósł po 8 kwlifikcji do PRK. Nstępnie wyniki swoich prc kżdy zespół zprezentowł ww. pozostłym grupom i po wspólnych konsultcjch oprcowno jedną propozycję zsd odnoszeni kwlifikcji do poziomów Polskiej Rmy Kwlifikcji. W drugim etpie prc kolejne, nowo powołne zespoły ekspertów weryfikowły oprcowną metodologię i zgodnie z nią określły poziom kwlifikcji funkcjonujących w 14 obszrch zwodowych: budownictwo (50 kwlifikcji), opiek zdrowotn i pomoc społeczn (27), energetyk (14), IT i elektronik (47), turystyk i gstronomi (24), zrządznie i dministrcj (22), przemysł drzewny, ppierniczy i poligrfi (27), przemysł chemiczny i cermiczny (23), rolniczo-leśn z ochroną środowisk (29), logistyk i trnsport (29), przemysł elektromszynowy (29), kultur i usługi osobiste (29), przemysł odzieżowy (39) orz górnictwo i metlurgi (28). Jednocześnie nleży zuwżyć, iż podniesienie liczby kwlifikcji wstępnie odniesionych do PRK (z 350 do 413) jest podyktowne potrzebą uwzględnieni w pilotżowych prcch kwlifikcji poświdczjących kompetencje z różnych obszrów zwodowych, jk i ndwnych w systemie oświty i szkolnictw wyższego orz poz nim. Powyższe służy również zpewnieniu uniwerslności metody określni poziomu kwlifikcji w rmie orz wypełnieniu rekomendcji Grupy Dordczej Komisji Europejskiej ds. Europejskiej Rmy Kwlifikcji. Jk już wspomnino powyżej modernizcj Krjowego Systemu Kwlifikcji odbyw się w rmch projektów systemowych Instytutu Bdń Edukcyjnych (IBE) finnsownych ze środków EFS. Dotychczsowe dziłni w projekcie IBE Oprcownie złożeń merytorycznych i instytucjonlnych wdrżni KRK orz Krjowego Rejestru Kwlifikcji dl uczeni się przez cłe życie (wrtość: 10,3 mln EUR, 61% rozliczonych środków, okres relizcji: ) zostły skoncentrowne n wyprcowniu propozycji koncepcji njwżniejszych 193

194 instrumentów integrcji systemu kwlifikcji w Polsce, tj. Polskiej Rmy Kwlifikcji (PRK), Zintegrownego Rejestru Kwlifikcji (ZRK), zsd dotyczących zpewnini jkości kwlifikcji, wlidcji orz przenoszeni i kumulowni osiągnięć (zgodnych z europejskimi zlecenimi w tym zkresie). Istotnym czynnikiem integrującym obszr polskich kwlifikcji będzie tkże wyprcownie i wdrożenie jednolitej terminologii. Szczegółowe omówienie zwnsowni prc nd poszczególnymi instrumentmi przedstwiono poniżej. 1. Polsk Rm Kwlifikcji Oprcowno chrkterystyki poziomów (deskryptory) PRK (uniwerslne orz II stopni) we współprcy z gronem interesriuszy, w tym ekspertów MEN orz MNiSW. Oprcowno metodę przypisywni poziomów PRK do kwlifikcji we współprcy z przedstwicielmi 14 zespołów brnżowych. Przypisno wstępnie kwlifikcje do poziomów PRK w rmch prc czternstu zespołów brnżowych (413 kwlifikcji). Zkończono prce nd Rportem referencyjnym, który stnowi odniesienie PRK n rzecz uczeni do Europejskiej Rmy Kwlifikcji. Dokument zostł 15 kwietni 2013 r. przyjęty przez Międzyresortowy Zespół ds. uczeni się przez cłe życie, w tym Krjowych Rm Kwlifikcji 15 mj ztwierdzony przez Komitet ds. Europejskich. Kolejno rport zostł 29 mj zprezentowny n forum Grupy Dordczej do sprw ERK przy Komisji Europejskiej. Komitet ds. Europejskich 2 wrześni przyjął ostteczną wersję rportu. Finln wersj Rportu Smopotwierdzeni Krjowych Rm Kwlifikcji dl Szkolnictw Wyższego uwzględnijąc uwgi zgłoszone przez Ministerstwo Nuki i Szkolnictw Wyższego, zostł przekzn do MNiSW celem uzyskni formlnej zgody n druk rportu. Dlsz ścieżk procedowni jest w kompetencji Ministerstw Nuki i Szkolnictw Wyższego. 2. Jkość kwlifikcji, w tym wlidcj Oprcowno dokument Zsdy zpewnini jkości kwlifikcji, w tym procesu wlidcji. N potrzeby oprcowni zsd prowdzono nlizy funkcjonujących polskich i zgrnicznych rozwiązń w zkresie zpewnini jkości kwlifikcji, zrelizowno dw projekty bdwcze, prowdzono prce koncepcyjne w zespole KRK orz w grupie złożonej z ekspertów i interesriuszy, konsultowno wyprcowne rozwiązni podczs konferencji i debty społecznej orz zlecono szereg ekspertyz. Zsdy zostły skorygowne i uzupełnione w wyniku konsultcji prowdzonych w rmch debty społecznej orz w odniesieniu do wniosków z 6 ekspertyz oprcownych przez przedstwicieli wybrnych brnż i obszrów ksztłceni, w których zestwiono zsdy z rozwiąznimi stosownymi w Polsce. Anlizy objęły zpewninie jkości nstępujących kwlifikcji: zwody szkolne w systemie ksztłceni zwodowego, zwody szkolne i pozszkolne w rzemiośle, uprwnieni budowlne, prwo jzdy, specjlizcje lekrskie, kwlifikcji w ksztłceniu ogólnym: sprwdzin w VI klsie szkoły podstwowej, egzmin gimnzjlny i egzmin mturlny. 3. Akumulownie i przenoszenie osiągnięć Oprcowno koncepcję systemu kumulowni i przenoszeni osiągnięć w zintegrownym systemie kwlifikcji. N potrzeby tych prc przeprowdzono dw pilotże we współprcy z Politechniką Wrszwską orz PWSZ Elbląg, tkże zlecono 7 ekspertyz, które zostły wykonne przez ekspertów brnżowych. 4. Zintegrowny Rejestr Kwlifikcji (ZRK) N podstwie koncepcji nowych rozwiązń systemowych, które zostły opisne w rporcie referencyjnym przygotowno projekt dokumentu Koncepcj Zintegrownego Rejestru Kwlifikcji, które zwier: koncepcję ZRK jko rejestru publicznego z określeniem jego roli w zintegrownym krjowym systemie kwlifikcji; zdni podmiotu, któremu będzie powierzone prowdzenie rejestru; złącznik opisujący rozwiązni orgnizcyjne i instytucjonlne w tym zkresie w wybrnych krjch europejskich. 194

195 5. Słownik KSK: W związku z otrzymniem uwg od członków Międzyresortowego Zespołu ds. uczeni się przez cłe życie, w tym Krjowych Rm Kwlifikcji do treści tbeli Polskiej Rmy Kwlifikcji orz brzmieni hseł i ich definicji ujętych w Słowniku kluczowych pojęć związnych z krjowym systemem kwlifikcji (stnowi element rportu referencyjnego), dokonno niezbędnych korekt i przygotowno do druku dwujęzyczną wersję słownik. Przygotowne ww. koncepcje poszczególnych elementów dl integrcji krjowego systemu kwlifikcji orz dokumenty stnowić będą podstwę do przygotowni rozwiązń prwnych, tkże prc pilotżowych prowdzonych z Wojewódzkim Urzędem Prcy w Krkowie orz przy tworzeniu mteriłów informcyjnych dl interesriuszy. Prce nd złożenimi kżdego elementu zintegrownego systemu kwlifikcji prowdzone były z szerokim gronem interesriuszy i ekspertów brnżowych. Łącznie w ww. prce zngżownych było pond 200 ekspertów reprezentujących prwie 100 instytucji. Jednocześnie oprócz wyprcowni koncepcji poszczególnych elementów zintegrownego krjowego systemu, w rmch projektu przeprowdzono: Anlizy dnych dot. stnu obecnego systemu kwlifikcji w Polsce i Europie i ich weryfikcji. Zidentyfikowno potrzeby bdwcze i oprcowno szczegółowy pln bdwczy, który zostł zkceptowny przez Komitet Sterujący. Dokonno przeglądu przyjętych w polskim ustwodwstwie rozwiązń dotyczących ndwni kwlifikcji w wybrnych dziłch dministrcji rządowej. Anlizie poddne zostły kty normtywne rngi ustwowej orz w niektórych przypdkch tkże kty wykonwcze. Punktem odniesieni dl interpretcji przepisów był termin kwlifikcj w rozumieni Zleceni PE i Rdy w spr. ustnowieni ERK. Oprcowno bzę dnych ekspertów i instytucji międzynrodowych zjmujących się rmmi kwlifikcji w Unii Europejskiej orz n świecie. Dodtkowo w projekcie prowdzone są intensywne dziłni informcyjno-promocyjne dl przybliżenie idei orz treści Krjowego Systemu Kwlifikcji. W tym celu dotychczs zorgnizowno szereg konferencji informujących o KRK (16 regionlnych, 8 ogólnopolskich i 8 międzynrodowych, konferencje podsumowujące projekt i dw Kongresy Polskiej Edukcji). W środowisku dziennikrzy, studentów i uczniów zorgnizownych zostło 5 konkursów (Edukrecj konkurs dl studentów n promocję idei uczeni się przez cłe życie, Słow dl kompetencji konkurs dl dziennikrzy n rtykuł promujący uczenie się przez cłe życie w kontekście zdobywni kwlifikcji, Kwlifikcje n fli konkurs dl dziennikrzy rdiowych i studentów dziennikrstw n mterił rdiowy n temt krjowych rm kwlifikcji i zmin w oświcie, konkurs dl studentów n prcę mgisterską dotyczącą idei uczeni się przez cłe życie, Liczą się efekty konkurs dl firm i instytucji szkoleniowych n progrm szkoleni opisny językiem efektów uczeni się, Uczę się dl moich mrzeń konkurs dl uczniów n prce pokzujące efekty uczeni się w szkole pondgimnzjlnej). Informcje o konkursch poprzez reklmy w prsie, kmpnię w Internecie, milingi orz for społecznościowe jk Fcebook dotrły do ok. 60 tys. osób. W medich prsowych, internetowych, telewizyjnych i rdiowych pojwiło się łącznie pond 1,7 tys. wzminek o projekcie, powstło 30 udycji w stcjch rdiowych i rozgłośnich telewizyjnych, 4 nimcje dotyczące rm kwlifikcji, 9 filmów w wersji polskiej i 3 filmy w wersji ngielskiej dotyczące rm kwlifikcji, tkże gr internetow KRKlot. Pondto zpewniono emisję reklm w njbrdziej opiniotwórczych medich o zsięgu ogólnopolskim i regionlnym m.in. w Gzecie Wyborczej, Dzienniku Gzecie Prwnej, Głosie Nuczycielskim, Super Expressie i w tygodniku Wprost. Łącznie wyemitowno 52 reklmy w formie ogłoszeń, rtykułów sponsorownych i wkłdek temtycznych. Do końc 2013 r. rozliczono 61% budżetu. Jednocześnie zgodnie z Plnem dziłni dl Priorytetu III PO KL n 2013 r., w kwietniu 2013 r. plnowno rozpoczęcie relizcji projektu Budow krjowego systemu kwlifikcji wdrożenie krjowego systemu kwlifikcji w zkresie orgnizcyjno-instytucjonlnym orz kmpni informcyjn dotycząc jego funkcjonowni (wrtość: 12 mln EUR, okres relizcji: ), jednk w celu szybszego rozpoczęci dziłń zgodnie z kierunkiem określonym w zkceptownym projekcie rportu referencyjnego, zrezygnowno z relizcji projektu w pierwotnie plnownych ksztłcie. Zmienion koncepcj zkłd osiągnięcie plnownych rezulttów w rmch trzech oddzielnych projektów systemowych i poleg n wyłączeniu obszrów, w których wymgny jest udził prtnerów, do odrębnych dwóch projektów systemowych relizownych w trybie prtnerskim (Budow krjowego systemu kwlifikcji pilotżowe wdrożenie krjowego 195

196 systemu kwlifikcji orz kmpni informcyjn dotycząc jego funkcjonowni, Budow krjowego systemu kwlifikcji wdrożenie krjowego systemu kwlifikcji w zkresie orgnizcyjno-instytucjonlnym) orz włączeniu części dziłń do relizcji w rmch bieżącego projektu, odpowiednio go modyfikując (m.in. zwiększjąc liczbę wytworzonych rezulttów, zwiększjąc jego wrtość orz wydłużjąc okres relizcji). W opinii MEN omówion powyżej koncepcj podziłu zdń pomiędzy poszczególne projekty umożliwi osiągnięcie złożonych rezulttów instrumentrium, koniecznego do wdrożeni w Polsce systemu kwlifikcji. Zpewni również niezbędną ciągłość dziłń, optymlne wydtkownie środków orz wyprcownie włściwej jkości efektów projektu, co jest kluczowe z punktu widzeni wdrożeni Zintegrownego Rejestru Kwlifikcji i przekzni zdń związnych z jego prowdzeniem do prtner projektu. W przypdku pierwszego z projektów IBE, który jest relizowny w prtnerstwie z Wojewódzkim Urzędem Prcy w Krkowie Budow krjowego systemu kwlifikcji pilotżowe wdrożenie krjowego systemu kwlifikcji orz kmpni informcyjn dotycząc jego funkcjonowni 25 (wrtość: 4 mln EUR, okres relizcji: ), celem inicjtywy jest przygotownie do wdrożeni Zintegrownego Rejestru Kwlifikcji orz procesu wlidcji efektów uczeni się. Aktulnie przygotowywne są niezbędne wytyczne i procedury, umożliwijące uruchomienie pilotżu, który powinien ruszyć w II kwrtle 2014 r. Wyniki pilotżu będą stnowiły podstwę do wprowdzni ewentulnych modyfikcji do wyprcownych elementów systemu kwlifikcji. Do czerwc 2015 r. IBE plnuje również przeprowdzenie ktulizcji zpisów rportu referencyjnego. Celem drugiego z projektów IBE Budow krjowego systemu kwlifikcji przygotownie do wdrożeni Zintegrownego Rejestru Kwlifikcji dl uczeni się przez cłe życie 26 (wrtość: 1,4 mln EUR, okres relizcji: ) jest przygotownie podmiotu do prowdzeni zintegrownego systemu kwlifikcji. Do końc 2013 r. rozpoczęto relizcję dziłń merytorycznych i orgnizcyjnych związnych z nlizą rozwiązń dot. krjowego systemu kwlifikcji przygotownych w rmch dotychczsowych prc w projektch KRK pod kątem szczegółowych zsd funkcjonowni ZRK orz oprcowni ogólnych złożeń dotyczących normtywnego uregulowni KSK. Dotychczsowe dziłni prowdzone przez IBE umożliwiły wyprcownie koncepcji funkcjonowni wszystkich elementów zintegrownego Krjowego Systemu Kwlifikcji. Zgodnie z zpewnienimi IBE wszelkie dziłni, zplnowne w rmch projektów systemowych relizowne są zgodnie z przyjętym hrmonogrmem i nie m zgrożeni osiągnięci rezulttów tych projektów. Do czerwc 2015 r. muszą być gotowe (oprcowne i uruchomione) wszystkie elementy Zmodernizownego Systemu Kwlifikcji, tk by w nowym okresie progrmowni system kwlifikcji zczął funkcjonowć zgodnie z nowymi złożenimi. Wymg to określeni plnu wdrożeni w prktyce elementów zmodernizownego systemu kwlifikcji, które funkcjonują ktulnie wyłącznie w teorii. 6 mrc 2014 r. Komitet Sterujący ds. Krjowych Rm Kwlifikcji dl uczeni się przez cłe życie podjął uchwłę w sprwie udzieleni rekomendcji do powierzeni PARP roli podmiotu prowdzącego ZRK, przy eksperckim wsprciu IBE. Wybór PARP do pełnieni funkcji prowdzącego rejestr jest wynikiem trwjących od 2013 r. dyskusji. Powyższ kwesti był wielokrotnie dyskutown n posiedzenich Komitetu Sterującego, uchwł stnowi porozumienie wszystkich jego członków. Uchwł w podobnym brzmieniu powinn zostć przyjęt tkże przez Międzyresortowy Zespół ds. uczeni się przez cłe życie, w tym Krjowych Rm Kwlifikcji. MEN, pełniący funkcję gospodrz tego zgromdzeni zpewnił, iż uchwł w tej sprwie zostnie podjęt n kolejnym posiedzeniu Zespołu. Kolejnym elementem mjącym n celu zpewnienie funkcjonlności systemu jest wydnie podstwy prwnej określjącej rmy funkcjonowni Krjowego Systemu Kwlifikcji. Przyjęcie ustwy nie jest rezulttem projektów relizownych przez IBE w rmch PO KL, niemniej jednk jest niezbędne dl możliwości uruchomieni poszczególnych elementów zmodernizownego systemu kwlifikcji, co jest konieczne w kontekście spełnieni wrunków ex-nte określonych w rozporządzeniu ogólnym Prlmentu Europejskiego i Rdy (UE) nr 1303/2013 z dni 17 grudni 2013 r. w obszrze edukcji. N obecnym etpie kluczową kwestią pozostje decyzj o ksztłcie regulcji (ustw horyzontln, czy uzupełnienie istniejących któw prwnych), określenie 25 W dniu 7 pździernik 2013 r. wpłynął wniosek o dofinnsownie relizcji projektu, który do końc 2013 r. był w trkcie oceny i nie doszlo do podpisni umowy o relizcji projektu. 26 W dniu 19 listopd 2013 r. wpłynął wniosek o dofinnsownie relizcji projektu, który do końc 2013 r. był w trkcie oceny. 196

197 hrmonogrmu prc (w tym wpis do wykzu prc legislcyjnych Rządu) orz wybór ścieżki procedowni nd przyjęciem regulcji. Jk podkreśliło MEN koniecznym krokiem n bieżącym etpie zwnsowni prc jest jk njszybsze wskznie instytucji, któr będzie ndzorowł cły proces legislcyjnych. Decyzje w tej sprwie powinien podjąć Międzyresortowy Zespół. Kolejnym projektem przyczynijącym się do relizcji celu 4 jest zrelizowny przez Krjowy Ośrodek Wspierni Edukcji Zwodowej i Ustwicznej projekt Szkoł zwodow szkołą pozytywnego wyboru (wrtość: 5 mln EUR, 95% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Celem projektu było przygotownie i upowszechnienie przed rokiem szkolnym 2012/2013 rozwiązń służących podnoszeniu jkości prcy i trkcyjności szkół prowdzących ksztłcenie zwodowe, docelowo zwiększenie zinteresowni uczniów gimnzjów kontynucją nuki w szkole zwodowej czyli szkole pozytywnego wyboru. Jedną z inicjtyw związnych z promocją umiejętności zwodowych wśród uczniów stojących przed wyborem dlszej ścieżki ksztłceni i drogi zwodowej orz dl ich rodziców był ogólnopolski konkurs Lider edukcji zwodowej". Konkurs zostł skierowny do szkół prowdzących ksztłcenie w zwodch i mił n celu wyłonienie i promocję szkół osiągjących wysoką jkość i efektywność ksztłceni zwodowego. Dzięki relizcji projektu oprcowno stndrdy jkości ksztłceni zwodowego, które zostną wykorzystne przez dyrektorów szkół prowdzących ksztłcenie zwodowe do ewlucji wewnętrznej. Przygotowno wzorcowe szkolne plny nuczni we wszystkich typch szkół prowdzących ksztłcenie zwodowe, które mogą zostć wykorzystne do przygotowywni szkolnych plnów nuczni, tkże przewodnik dl nuczycieli dotyczący prowdzeni korelcji przedmiotów ogólnych i zwodowych w szkolnych plnch nuczni orz wzorcowy model współprcy szkół z prcodwcmi. Przeprowdzono również kcję informcyjno-promocyjną nt. ksztłceni zwodowego, w tym promującą pondgimnzjlne szkolnictwo zwodowe wśród uczniów. Jednocześnie przeszkolono pond 3 tys. przedstwicieli kdry zrządzjącej szkół zwodowych orz 758 przedstwicieli orgnów prowdzących szkoły z zkresu zmin w ksztłceniu zwodowym. 97 osób zostło przeszkolonych do pełnieni roli Promotorów zmin w obszrze ksztłceni zwodowego. Wsprcie polskiego systemu edukcji w relizcji zdń z dordztw edukcyjno-zwodowego, w kontekście idei uczeni się przez cłe życie było relizowne również w innym z projektów KOWEZiU Edukcj do prcy (wrtość: 1,2 mln EUR, 52% rozliczonych środków 27, okres relizcji: ). W projekcie do końc 2013 r. zorgnizowno szkoleni dl trenerów przygotowujących się do prowdzeni szkoleń dl przedstwicieli szkół gimnzjlnych orz dordców z centrów ksztłceni prktycznego, ustwicznego orz centów ksztłceni zwodowego i ustwicznego. Oprcowno komplety suplementów do dyplomów potwierdzjących kwlifikcje zwodowe orz wsd do świdectw potwierdzjących kwlifikcje w zwodzie, które stnowią rzetelną informcję dl prcodwców n temt posidnych przez bsolwentów kwlifikcji w zwodzie. Suplementy zostły przetłumczone n język ngielski, co może sprzyjć mobilności n europejskim rynku prcy. Pondto oprcowno szereg mteriłów wspomgjących prcę nuczycieli i dordców (np. Informtor o zwodch szkolnictw zwodowego, broszur Pomgm mojemu dziecku wybrć zwód i szkołę pondgimnzjlną, pkiet Rozwijm skrzydł, w którego skłd wchodziły: Rozwijm skrzydł, Pordnik metodyczny dl wychowwców gimnzjum w zkresie dordztw zwodowego, Jk pomóc rozwijć skrzydł?, Broszur dl rodziców uczniów gimnzjum, 12 filmów nimownych, n podstwie których z wykorzystniem pordnik nuczyciel może poprowdzić lekcje). 27 Do 31 grudni 2013 r. IP ztwierdził jeden wniosek o płtność z okres rozliczeniowy do r., jeśli wszystkie przedstwione do rozliczeni wydtki zostną uznne z kwlifikowlne, poziom rozliczeni projektu wyniesie ok. 90%. 197

198 Poniższ tbel przedstwi postęp rzeczowy w rmch Priorytetu III PO KL. Wskźniki Jednostk miry Płeć PRIORYTET III Cel szczegółowy 1. Wzmocnienie zdolności systemu edukcji w zkresie monitoringu, ewlucji i bdń edukcyjnych orz ich wykorzystnie w polityce edukcyjnej i zrządzniu oświtą Liczb projektów nlitycznych i bdwczych zrelizownych w rmch Plnu Dziłń Liczb szkół, w których upowszechniono nrzędzie i metodologię pomiru EWD (edukcyjnej wrtości dodnej) Liczb prcowników ndzoru pedgogicznego, którzy zkończyli udził w projekcie w rmch Priorytetu projekt szkoł osob Wskźniki produktu Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow O: K: M: Wykonnie Plnu Dziłń dotyczącego wzmocnieni zdolności do monitorowni, ewlucji i bdń, podzielonego n etpy podlegjące monitorowniu Odsetek szkół, ocenijących jkość włsnej prcy z wykorzystniem wskźnik EWD (edukcyjnej wrtości dodnej) Odsetek szkół i plcówek objętych zmodernizownym systemem ndzoru pedgogicznego % % % Szcown relizcj Wskźniki rezulttu Relizcj 0,0% 0,0% 0,7% 27,7% 35,5% 55,7% 72,3% - docelow 95% Relizcj 0,0% 0,0% 16,6% 16,9% 28,8% 29,0% 29,9% - docelow 0 80% Relizcj 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 3,3% 8,4% 20,3% - docelow 0 45% Cel szczegółowy 2. Podniesienie jkości systemu ksztłceni i doskonleni nuczycieli Wskźniki produktu Liczb jednostek instytucj Relizcj

199 prowdzących ksztłcenie nuczycieli (tj. szkół wyższych orz kolegiów nuczycielskich), które zstosowły nowe formy i zsdy ksztłceni nuczycieli Liczb jednostek prowdzących doskonlenie nuczycieli, które otrzymły wsprcie w rmch Priorytetu w celu uzyskni kredytcji Liczb szkół i przedszkoli objętych pilotżem w zkresie zmodernizownego systemu doskonleni nuczycieli, jko elementu wsprci, w podzile n: instytucj instytucj ) szkoły instytucj b) przedszkol instytucj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow n/d n/d Odsetek jednostek prowdzących ksztłcenie nuczycieli (tj. szkół wyższych orz kolegiów nuczycielskich), które zstosowły nowe formy i zsdy ksztłceni nuczycieli w odniesieniu do wszystkich jednostek prowdzących ksztłcenie nuczycieli Odsetek jednostek prowdzących doskonlenie nuczycieli, które uzyskły kredytcję, w odniesieniu do wszystkich jednostek prowdzących doskonlenie nuczycieli Odsetek szkół objętych pilotżem w zkresie zmodernizownego systemu doskonleni nuczycieli jko elementu wsprci szkół % % % Szcown relizcj Wskźniki rezulttu Relizcj 0,0% 0,0% 3,3% 6,7% 10,3% 12,4% 13,8% - docelow 13% Relizcj 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2,0% 2,5% - docelow 0 15% Relizcj ,0% 0,0% 0,1% - docelow 0 20%

200 Cel szczegółowy 3. Poprw stopni powiązni oferty edukcyjnej w zkresie ksztłceni i szkoleni z potrzebmi rynku prcy, w szczególności poprzez dostosowywnie progrmów nuczni i mteriłów dydktycznych (w tym podręczników) orz wprowdzenie nowych form doskonleni nuczycieli w przedsiębiorstwch Liczb podstw progrmowych n poziomie szkoły podstwowej, gimnzjum i szkoły pondgimnzjlnej objętych przeglądem w celu lepszego ich zorientowni n potrzeby rynku prcy Liczb oprcownych i upowszechnionych innowcyjnych progrmów nuczni w zkresie przedsiębiorczości, przedmiotów mtemtycznoprzyrodniczych i technicznych Liczb nuczycieli ksztłceni zwodowego orz instruktorów prktycznej nuki zwodu, którzy uczestniczyli w trwjących co njmniej dw tygodnie stżch i prktykch w przedsiębiorstwch w rmch Priorytetu Odsetek obowiązujących podstw progrmowych n poziomie szkoły podstwowej, gimnzjum i szkoły pondgimnzjlnej, które zostły zweryfikowne w celu lepszego ich zorientowni n potrzeby rynku prcy w odniesieniu do wszystkich podstw progrmowych n poziomie szkół podstwowych, gimnzjów i szkół pondgimnzjlnych Odsetek nuczycieli ksztłceni zwodowego i instruktorów prktycznej nuki zwodu, którzy uczestniczyli w trwjącym co njmniej dw tygodnie doskonleniu zwodowym w przedsiębiorstwch w stosunku do ogólnej liczby tych nuczycieli podstw progrmow progrm osob % % Wskźniki produktu Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj O: K: M: Wskźniki rezulttu Relizcj 0,0% 0,0% 28,5% 90,8% 100% 100% 100% - docelow Relizcj docelow 0 100% O: 0,0% 0,0% 0,1% 0,9% 3,3% 12,3% 26,1% - K: 0,0% 0,0% 0,2% 1,0% 3,9% 14,1% 27,5% - M: 0,0% 0,0% 0,0% 0,7% 2,8% 9,8% 22,7% - Cel szczegółowy 4. Oprcownie i wdrożenie Krjowych Rm Kwlifikcji i Krjowego Systemu Kwlifikcji orz upowszechnienie uczeni się przez cłe życie Liczb kwlifikcji odniesionych do poziomów w Polskich Rmch Kwlifikcji zwód Wskźnik produktu 0 15% Relizcj docelow n/d n/d

201 Wykonnie Plnu Dziłń w zkresie oprcowni Krjowych Rm Kwlifikcji, powiąznego z Europejskimi Rmmi Kwlifikcji i zpewnieni ich spójności z Krjowym Systemem Kwlifikcji orz oprcowni i wdrożeni Krjowego Systemu Kwlifikcji Pln Dziłń podzielony n etpy podlegjące monitorowniu % Szcown relizcj Wskźnik rezulttu Relizcj 0,0% 0,0% 14,3% 40,9% 51,1% 51,9% 64,0% - docelow Szczegółow chrkterystyk udzielonego wsprci Dziłni podejmowne w Priorytecie III PO KL z jednej strony dresowne są do uczniów, w szczególności poprzez relizcję pondregionlnych progrmów rozwijni zinteresowń nukmi mtemtycznymi, przyrodniczymi i technicznymi, które mją przyczynić się do poprwy zdolności uczniów do przyszłego ztrudnieni. Z drugiej strony interwencj jest kierown do grupy nuczycieli, celem podniesieni ich umiejętności dydktycznych, poprzez m.in. innowcyjne formy doskonleni, jk stże i prktyki w przedsiębiorstwch. Od początku relizcji Progrmu do końc 2013 r., udził w projektch systemowych i konkursowych w Priorytecie III PO KL rozpoczęło pond 582,3 tys. osób (w tym blisko 339 tys. kobiet), co w porównniu do dnych z 2013 r. ozncz objęcie wsprciem kolejnych 130 tys. uczestników projektów. Uczestnictwo w projektch zkończyło blisko 398,8 tys. osób, tj. 68% osób (w tym pond 226,7 tys. kobiet). Duży wzrost w pozycji dotyczącej liczby osób, które ukończyły udził we wsprciu jest wynikiem zkończeni w okresie sprwozdwczym większości projektów z I edycji konkursu Pondregionlne progrmy rozwijni umiejętności uczniów w zkresie kompetencji kluczowych, ze szczególnym uwzględnieniem nuk mtemtyczno-przyrodniczych, technologii informcyjnokomunikcyjnych (ICT), języków obcych, przedsiębiorczości, gdzie wsprciem objęto stosunkowo dużą liczbę osób. W relizownych projektch uczestnictwo przerwło 28,3 tys. osób (5%), w tym ok. 15 tys. kobiet. Udził w projektch n koniec 2013 r. kontynuowć będzie pond 155,2 tys. osób. Większość, tj. 54% osób objętych wsprciem stnowią uczestnicy projektów wyłonionych w konkursch Pondregionlne progrmy rozwijni umiejętności uczniów w zkresie kompetencji kluczowych, ze szczególnym uwzględnieniem nuk mtemtyczno-przyrodniczych, technologii informcyjno-komunikcyjnych (ICT), języków obcych, przedsiębiorczości I i II edycji. W rmch tych dwóch konkursów wsprciem (zjęci, które rozwijją kompetencje kluczowe uczniów) objęto pond 314 tys. osób. Wsprcie w rmch obu edycji konkursu poleg m.in. n spotknich z nuczycielmi kdemickimi, orgnizcji kół zjęć młodych nukowców, grup wsprci przedmiotowego z mtemtyki, fizyki, chemii i biologii, zjęcich z język ngielskiego, stosowniu różnorodnych metod nuki (metody trdycyjne, wycieczki, obozy, festiwle, metody e-lerningowe), wzbogcniu zjęć o elementy umiejętności psychospołecznych. W związku z fktem, że większość osób objętych wsprciem w Priorytecie stnowią uczniowie, osoby niektywne zwodowo (pond 431 tys. osób, tj. 74% osób, które rozpoczęły udził w projekcie) są njliczniejszą ktegorią uczestników. Prwie wszyscy (99,6%) uczestnicy niektywni zwodowo to osoby uczące się lub ksztłcące (pond 429,3 tys.). Osoby ztrudnione uczestniczące w projektch, głównie nuczyciele, w liczbie pond 150,3 tys. osób, stnowią jedynie 25,8% osób, które rozpoczęły udził w projektch. Wśród osób ztrudnionych, njczęstszym miejscem prcy jest sektor publiczny. Dotyczy to pond 44,5 tys. osób, które rozpoczęły udził w projektch, co stnowi 30% ztrudnionych uczestników projektów. Ntomist 871 osób bezrobotnych objętych wsprciem w projektch w Poddziłniu Efektywny system ksztłceni i doskonleni nuczycieli z dwóch edycji konkursu dotyczącego uruchomieni nowego typu studiów podyplomowych przygotowujących do wykonywni zwodu nuczyciel ksztłceni zwodowego, stnowi 0,2% ogółu uczestników relizownych projektów. W przypdku osób bezrobotnych, osoby długotrwle bezrobotne stnowią ok. 16% osób. 100% 0 n/d 201

202 Rys. 74 Uczestnicy projektów relizownych w Priorytecie III PO KL wg sttusu n rynku prcy ztrudnieni; 25,8% osoby niektywne zwodowo; 74,0% bezrobotni; 0,2% Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni z Priorytetu III (wg stnu n 31/12/2013) W związku z fktem, iż większość osób objętych wsprciem w Priorytecie III to uczniowie, 70% uczestników (pond 406,7 tys. osób) posid wyksztłcenie podstwowe lub gimnzjlne, 26% uczestników projektów deklruje wyksztłcenie wyższe, w większości są to nuczyciele biorący udził w projektch (blisko 152 tys. osób). Njmniej osób posid wyksztłcenie pondgimnzjlne 3% orz pomturlne 2%. Proporcje uczestniczących w projektch dziewczynek i chłopców są wyrównne w grupie osób z wyksztłceniem podstwowym, gimnzjlnym lub niższym. Jednk wrz ze wzrostem poziomu wyksztłceni zwiększ się przewg kobiet nd mężczyznmi, wynosząc w grupie uczestników z njwyższym poziomem wyksztłceni 80% objętych wsprciem, co związne jest w szczególności z feminizcją zwodu nuczyciel w Polsce. Relizcj celów strtegii Europ 2020 Zkres dziłń relizownych w Priorytecie III PO KL Wysok jkość systemu oświty wpisuje się w złożeni Strtegii Europ 2020, przyczynijąc się do osiągnięci celu strtegii dotyczącego rozwoju sprzyjjącego włączeniu społecznemu (inclusive growth), poprzez zwiększnie skli inwestycji w system oświty, który determinuje wzrost gospodrczy orz poprwę ztrudnieni. Projekty relizowne w rmch Priorytetu wpisują się w ktegorię interwencji 72 tj. Oprcowywnie, uruchomienie i wdrożenie reform systemów ksztłceni i szkoleni celem zwiększeni zdolności do ztrudnieni, zwiększeni stopni dostosowni systemów ksztłceni i szkoleni początkowego i zwodowego do potrzeb rynku prcy orz systemtycznej ktulizcji kwlifikcji kdry systemu oświty w perspektywie gospodrki oprtej n innowcji i wiedzy. Do końc 2013 r. w rmch obszru w Priorytecie III zkontrktowno blisko 694,7 mln EUR. Problemy w relizcji Priorytetu We wrześniu 2013 r. Komitet Monitorujący PO KL przyjął uchwłę w sprwie zmin lokcji pomiędzy Priorytetmi Progrmu, celem pełnego wykorzystni środków EFS. Jedną z ztwierdzonych zmin było relokownie środków w wysokości 25 mln EUR z Priorytetu III do Priorytetu VIII PO KL. Uwzględnijąc obserwowny w osttnich ltch systemtyczny wzrost liczby nuczycieli i prcowników sektor oświty zwlninych z zkłdów prcy, Instytucj Zrządzjąc PO KL wrz z MEN uznł, że w rmch PO KL możliwe jest zintensyfikownie wsprci dl tej grupy docelowej. Tym smym zproponowno przeznczenie dodtkowych środków n wsprcie zwlninych nuczycieli i prcowników sektor oświty, co wiązło się z przeniesieniem środków do Priorytetu VIII PO KL, gdzie istnieje możliwość relizcji projektów outplcementowych, skierownych do osób trcących prcę z przyczyn leżących po stronie prcodwcy. Relokcj powyższej kwoty, tkże zpewnienie kompleksowego zestwu dziłń dresownych do nuczycieli i prcowników sektor oświty, którzy utrcili ztrudnienie w wyniku dokonujących się zmin demogrficznych pozwoli n stworzenie wrunków dl przekwlifikowni ww. grupy docelowej do nowego zwodu z uwzględnieniem potrzeb loklnego i regionlnego rynku prcy. W związku z negtywnymi wynikmi udytu Komisji Europejskiej dl Priorytetu III, Instytucj Zrządzjąc wstrzymł proces certyfikowni wydtków ponoszonych przez beneficjentów 202

203 systemowych. Zblokownie certyfikcji spowodowło również nieosiągnięcie przez MEN wyznczonej przez Rdę Ministrów prognozy finnsowej. Zgodnie z informcjmi przekznymi przez IP MEN, podejmowny jest szereg dziłń celem odblokownie certyfikcji orz wyeliminowni problemów z nieosiągnięciem wykonni celów. IP orgnizuje liczne spotkni z beneficjentmi systemowymi poświęcone omwiniu postępów w relizcji projektów, w tym zwłszcz kwestii finnsowych. Beneficjenci zobowiązni zostli do ponoszeni wydtków zgodnie z złożenimi hrmonogrmów płtności. Pondto, chcąc przyspieszyć proces ztwierdzni wydtków i ich certyfikowni, IP skrócił okresy rozliczeniowe (w II połowie roku), by umożliwić beneficjentom rozliczenie jk njwiększej kwoty wydtków poniesionych w dnym roku. 3.4 PRIORYTET IV Szkolnictwo wyższe i nuk Informcj n temt finnsowych postępów relizcji priorytetu Dziłni podejmowne w Priorytecie IV koncentrują się n podwyższniu jkości funkcjonowni instytucji szkolnictw wyższego, zrówno poprzez tworzenie korzystnych wrunków dl efektywnego zrządzni szkolnictwem wyższym, jk i poprzez wpływ n dostępność i rozwój kierunków ksztłceni o szczególnym znczeniu dl gospodrki. Wsprcie w rmch Priorytetu ukierunkowne jest również n relizcję projektów mjących n celu powiąznie sektor nuki z gospodrką. Alokcj finnsow przeznczon n relizcję Priorytetu IV wynosi 985,4 mln EUR, w tym dofinnsownie z EFS 837,6 mln EUR. Od początku wdrżni PO KL do Priorytetu IV relokowno łącznie 25 mln EUR. Rys. 75 Stopień wykorzystni lokcji według Dziłń Priorytetu IV (%) 120% 100% 96,8% 102,1% 114,4% 97,9% 80% 60% 63,1% 68,5% 60,7% 40% 20% 0% Dziłnie 4.1 Wzmocnienie i rozwój potencjłu dydktycznego uczelni orz zwiększenie liczby bsolwentów kierunków o kluczowym znczeniu dl gospodrki oprtej n wiedzy Dziłnie 4.2 Rozwój kwlifikcji kdr systemu B+R i wzrost świdomosci roli nuki w rozwoju gospodrczym 0,6% Dziłnie 4.3 Wzmocnienie potencjłu dydktycznego uczelni w obszrch kluczowych w kontekście celów strtegii Europ 2020 poziom kontrktcji poziom kontrktcji - Priorytet IV poziom wydtkowni poziom wydtkowni - Priorytet IV Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Do końc 2013 r. w rmch Priorytetu IV złożono blisko 3,5 tys. wniosków o dofinnsownie relizcji projektów n łączną kwotę pond 3,6 mld EUR. Z projektodwcmi zwrto 909 umów o dofinnsownie o wrtości pond 964,7 mln EUR (w tym 820 mln EUR dofinnsowni z EFS), co stnowi 98% dostępnej lokcji. W porównniu z 2012 r. wrtość środków zkontrktownych zwiększył się o 10% tj. o blisko 86,8 mln EUR. W Dziłniu 4.1 Wzmocnienie i rozwój potencjłu dydktycznego uczelni orz zwiększenie liczby bsolwentów kierunków o kluczowym znczeniu dl gospodrki oprtej n wiedzy wrtość podpisnych umów n koniec okresu sprwozdwczego wyniosł blisko 859 mln EUR, co stnowi 96,8% lokcji. Ntomist w Dziłniu 4.2 Rozwój kwlifikcji kdr systemu B+R i wzrost świdomości roli nuki w rozwoju gospodrczym wrtość środków publicznych w rmch zwrtych umów wyniosł blisko 52,1 mln EUR, tym smym przekrczjąc wrtość dostępnej dl tego dziłni lokcji. Alokcj zostł wykorzystn również w Dziłniu 4.3 Wzmocnienie potencjłu dydktycznego uczelni w obszrch kluczowych w kontekście celów strtegii Europ 2020, w którym do końc 2013 r. zwrto umowy n kwotę blisko 53,8 mln EUR. 203

204 Anlogicznie do wysokiego poziomu kontrktcji nleży zuwżyć również znczny wzrost poziomu wydtkowni w rmch Priorytetu IV, który w porównniu z 2012 r. zwiększył się o pond 164,6 mln EUR, tj. o 38%. ztwierdzonych wniosków o płtność n koniec 2013 r. wyniosł blisko 598,5 mln EUR, co stnowi 61% dostępnej lokcji. Dzięki zncznemu przyspieszeniu w wydtkowniu środków stopień wykorzystni lokcji w rmch Priorytetu IV był wyższy od średniego poziomu wydtkowni w rmch cłego komponentu centrlnego PO KL. W Dziłniu 4.1 Wzmocnienie i rozwój potencjłu dydktycznego uczelni orz zwiększenie liczby bsolwentów kierunków o kluczowym znczeniu dl gospodrki oprtej n wiedzy, poziom rozliczonych wydtków wyniósł pond 560 mln EUR, co stnowi 63,1% lokcji. W Dziłniu 4.2 Rozwój kwlifikcji kdr systemu B+R i wzrost świdomości roli nuki w rozwoju gospodrczym wydtkowno blisko 35 mln EUR, tj. 68,5% dostępnej lokcji, ntomist w uruchomionym w 2012 r. Dziłniu 4.3, wydtkowno dotychczs 3,3 mln EUR. Relizcj celów Priorytetu W obszrze szkolnictw wyższego n uwgę zsługuje znczny postęp rzeczowy w zkresie podnoszeni trkcyjności ksztłceni n kierunkch zmwinych, n których wsprciem objęto blisko 89,4 tys. studentów I roku. Jednocześnie studi n kierunkch mtemtyczno-przyrodniczych i technicznych zkończyło już 16 tys. studentów. Z kolei njmniej sprwnie przebieg relizcj celu dotyczącego poprwy jkości oferty edukcyjnej szkół wyższych, w tym w szczególności wdrżnie modeli zrządzni jkością i kontrolą jkości przez instytucje szkolnictw wyższego (zledwie 15% celu). Anlizując poziom relizcji celów Priorytetu IV nleży mieć n uwdze, iż projekty w nim relizowne są n ogół przedsięwzięcimi wieloletnimi, co ozncz, iż wyrźny wzrost wskźników nstąpi pod koniec relizcji projektów. Większość wskźników dotyczy bowiem końcowego etpu relizcji projektów lub jest mierzon n zkończenie ich relizcji. Cel 1. Dostosownie ksztłceni n poziomie wyższym do potrzeb gospodrki i rynku prcy W rmch projektów przyczynijących się do relizcji celu 1. ukierunkownego n dostosownie ksztłceni n poziomie wyższym do potrzeb gospodrki i rynku prcy, do końc 2013 r. stże lub prktyki wspierne ze środków EFS zkończyło pond 47,6 tys. studentów (w tym 30,6 tys. kobiet), co stnowi 34% zkłdnej wrtości wskźnik. W porównniu z 2012 r. wrtość wskźnik wzrosł o 13 tys. osób, tj. o 38%. Z podpisnych do końc 2013 r. umów wynik, że udził w stżch rozpoczęło dotychczs blisko 65 tys. studentów, co pozwoliłoby zrelizowć zkłdny w Progrmie cel n poziomie 46%. Jednocześnie 17 tys. studentów (tj. 61% celu) ukończyło stże lub prktyki trwjące co njmniej 3 miesiące (wzrost o 4,2 tys. osób). Rys. 76 Liczb studentów, którzy ukończyli stże lub prktyki, wspierne ze środków EFS orz liczb studentów, którzy ukończyli stże lub prktyki, trwjące co njmniej 3 miesiące od 2008 r. do 2013 r. Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni z relizcji Priorytetu IV PO KL (wg stnu n 31/12/13) 204

205 Jednocześnie, pomimo niezncznego wzrostu, n niskim poziomie pozostły wrtości wskźników rezulttu: odsetek studentów, którzy ukończyli stże lub prktyki wspierne ze środków EFS w stosunku do cłkowitej liczby studentów (2,8%) orz odsetek studentów, którzy ukończyli stże lub prktyki, trwjące co njmniej 3 miesiące - w stosunku do cłkowitej liczby studentów (1%). W przypdku wskźnik dot. odsetk studentów, objętych stżmi trwjącymi co njmniej 3 miesiące, Instytucj Pośrednicząc nie dostrzeg zgrożeni jego niewykonni. Biorąc pod uwgę ogólną liczbę studentów orz poziom wskźnik produktu wynikjący jedynie z dotychczs relizownych projektów, wskźnik rezulttu zostnie osiągnięty n poziomie 1,75% (przy zkłdnej w Progrmie wrtości: 1,5%). Ntomist w przypdku wskźnik dot. odsetk studentów, którzy ukończyli stże lub prktyki, wspierne ze środków EFS, biorąc pod uwgę stosunkowo niskie wrtości wskźników produktu określone w zwrtych do końc 2013 r. umowch, zkłdny w Progrmie poziom wskźnik (7%) nie zostnie osiągnięty, szcowny poziom jego relizcji wyniesie 4,1%. Nleży zznczyć, że Instytucj Pośrednicząc PO KL n bieżąco monitoruje liczbę odbytych przez studentów stży orz prktyk i podejmuje dziłni zrdcze mjące n celu zwiększenie wrtości wskźników. Jednocześnie w przypdku już relizownych projektów IP wyrż zgodę n zgospodrownie oszczędności powstłych w projektch (np. z przeprowdzonych procedur przetrgowych) poprzez finnsownie dodtkowych dziłń wpływjących n wzrost liczby studentów i bsolwentów korzystjących ze stży i prktyk. Jednocześnie Instytucj Pośrednicząc podjęł dziłni zrdcze m.in. poprzez zwrcie zpisów w konkursch ogłoszonych w 2013 r. (2 konkursy w rmch Poddziłni 4.1.1, w tym konkurs n projekty współprcy pondnrodowej), iż stże studenckie są obligtoryjnym elementem projektów, w celu uzyskni njwyższej efektywności wydtkowni środków w jednym z konkursów zostło określone kryterium dostępu wskzujące minimlną liczbę osób objętych tą formą wsprci w relcji do cłkowitej liczby studentów dnego roku studiów. Pondto, jednym z kryteriów w ww. konkursch było objęcie wsprciem studentów nieuczestniczących wcześniej w progrmch stży lub prktyk w rmch Priorytetu IV PO KL. Z podpisnych do końc 2013 r. umów wynik, że udził w stżch rozpoczęło już blisko 65 tys. studentów..w 2014 r. Instytucj Pośrednicząc plnuje równiwż ogłoszenie kolejnego konkursu n relizcję progrmów rozwoju uczelni, obejmujących m.in. współprcę uczelni z prcodwcmi w zkresie wzmocnieni prktycznych elementów ksztłceni (stże i prktyki studenckie) orz zwiększni zngżowni prcodwców w relizcję progrmów ksztłceni. Niemniej, zkłdn w Progrmie liczb studentów objętych stżmi (140 tys.) nie zostnie osiągnięt. N niższą od oczekiwnej wrtość wskźnik duży wpływ mił tendencj spdkow liczby osób podejmujących studi (spdek liczby studentów od 2007 r. o 19%). Pondto, w początkowych ltch wdrżni PO KL nie wszystkie projekty relizowne przez uczelnie zkłdły relizcję stży i prktyk. Dopiero od 2009 r. wprowdzono dodtkowo punktowne kryterium strtegiczne, promujące współprcę uczelni z prcodwcmi w celu relizcji stży i prktyk, od 2012 r. stże studenckie stły się obligtoryjnym elementem projektów. Zgodnie z zpismi ustwy z 27 lipc 2005 r. Prwo o szkolnictwie wyższym uczelnie mją dużą utonomię w zkresie tworzeni progrmów ksztłceni, niemniej resort szkolnictw wyższego podejmuje również dziłni mjące n celu uwzględnienie szkoleń prktycznych w progrmch nuczni. Obecne przepisy znowelizownej ustwy Prwo o szkolnictwie wyższym wskzują, że uczelni powinn określić, czy dne studi będą prowdzone w profilu ogólnokdemickim czy prktycznym. Profil ksztłceni determinuje progrm nuczni. Kluczowe jest tkże, że zjęci związne z prktycznym przygotowniem zwodowym, które są przewidzine w progrmie studiów dl profilu prktycznego, muszą odbywć się w wrunkch włściwych dl dnego zkresu przyszłej dziłlności zwodowej i umożliwić bezpośrednie wykonywnie odpowiednich czynności prktycznych przez studentów. Tym smym w trkcie relizcji progrmu ksztłceni student zdobywć będzie szereg kompetencji, których uzysknie jest możliwe tylko w miejscu prcy, co wzmocni jego pozycję n rynku prcy. Dodtkowo zjęci związne z prktycznym przygotowniem zwodowym n kierunku o profilu prktycznym muszą być prowdzone przez osoby posidjące doświdczenie zwodowe zdobyte poz uczelnią orz dekwtne do prowdzonych zjęć. Uczelni zpewnić powinn tkże studentom włściwy tryb odbywni prktyk przewidzinych w progrmie ksztłceni. Jednocześnie zgodnie z złożenimi projektu nowelizcji ustwy Prwo o szkolnictwie wyższym, przyjętymi w grudniu 2013 r. przez Rdę Ministrów, n uczelnie nłożono obowiązek orgnizowni co njmniej trzymiesięcznych prktyk zwodowych n kierunkch studiów o profilu prktycznym. 205

206 Przewidzino tkże wprowdzenie studiów dulnych, czyli m.in. zpewnijących ksztłcenie w uczelni n przemin z odbywniem prktyk. Nowe rozwiązni służą zróżnicowniu oferty szkolnictw wyższego stymulują uczelnie do poprwy jkości studiów, przemyślnego nboru n kierunki o profilu ogólnokdemickim i poszerzni oferty n kierunkch o profilu prktycznym. Jedną z wżniejszych propozycji w nowelizownej ustwie jest również umożliwienie dojrzłym osobom z doświdczeniem zwodowym lub z wiedzą zdobytą n specjlistycznych kursch i szkolenich, uzupełnieni wyksztłceni i zdobyci dyplomu szkoły wyższej poz formlnym tokiem studiów. Plnuje się, że znowelizown ustw wejdzie w życie w II połowie 2014 r. W celu zwróceni uwgi n konieczność stymulowni rozwoju umiejętności i postw przedsiębiorczych wśród studentów, Instytucj Zrządzjąc PO KL w 2013 r. zrelizowł wspólnie z Orgnizcją Współprcy Gospodrczej i Rozwoju projekt bdwczy, którego głównym złożeniem był międzynrodow nliz porównwcz prktyk uniwersyteckich i zwodowych, podejmownych w obszrze promocji przedsiębiorczości zrówno wśród studentów, jk i bsolwentów bdnych uczelni wyższych. Projekt Umiejętności i kompetencje w zkresie przedsiębiorczości (Skills nd competences for Entrepreneurship), ukierunkowny był w szczególności n nlizę mechnizmów i dobrych prktyk, mogących pomóc w procesie lepszego dostosowni systemu edukcji do wymogów rynku prcy również w odniesieniu do dziłń relizownych w rmch EFS. Celem projektu, poz zbdniem ktulnego stnu umiejętności i postw przedsiębiorczych wśród studentów, było również wyprcownie kryteriów dobrych prktyk w procesie nuczni przedsiębiorczości i zpewnieni wsprci przy zkłdniu dziłlności gospodrczej, tkże wypromownie ich wśród uczelni wyższych i loklnych interesriuszy. Wyniki bdni pokzły, że w celu rozwoju przedsiębiorczości n uczelnich i wzmocnieniu prktycznej strony nuczni przedsiębiorczości konieczne jest podejście do tego procesu wielotorowo, poprzez zngżownie różnych podmiotów w dziłni tkie jk np. współprc w zkresie komercjlizcji wyników B+R, zkłdnie nowych firm typu spin-off i spin-out, wprowdzenie do progrmu zjęć n uczelnich temtyki przedsiębiorczości. Wyniki bdni zostną wykorzystne do progrmowni wsprci w rmch PO WER , w szczególności w zkresie wsprci dl sektor szkolnictw wyższego. Wrto również wspomnieć o njwżniejszych wnioskch i rekomendcjch z przeprowdzonego w 2013 r. przez Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o. n zlecenie Nrodowego Centrum Bdń i Rozwoju bdni ewlucyjnego pn.: Ocen jkości i skuteczności wybrnych form wsprci w rmch Dziłni 4.1 PO KL 28. Przedmiotem bdni były wybrne obszry wsprci Poddziłni PO KL nkierowne n prktyczne elementy ksztłceni orz wszystkie typy opercji przewidzine w Poddziłniu Przeprowdzone bdnie wykzło wysoką użyteczność i trfność stosowni rozmitych form wsprci ukierunkownych n rozwój współprcy pomiędzy uczelnimi i prcodwcmi (w tym przedsiębiorcmi), podnoszących potencjł dydktyczny szkół wyższych. Trzy w kolejności njbrdziej populrne formy współprcy to: orgnizcj stży i prktyk dl studentów (wykorzystywnie tej formy współprcy zdeklrowło blisko 90% uczelni), udził prcodwców w orgnizownych przez uczelnie (lub wspólnie z prcodwcmi) konferencjch, trgch itp. orz prowdzenie wykłdów lub zjęć przez przedstwicieli prcodwców w rmch jednostek temtycznych poszczególnych progrmów studiów. Są to formy, z jednej strony, gwrntujące możliwość pozyskiwni przez studentów niezbędnej prktyki, z drugiej zś, umożliwijące odpowiednie (prorynkowe) ksztłtownie progrmów nuczni w szkołch wyższych, jk i poszczególnych jednostek zjęciowych ukierunkowujących je n prktykę orz otwierjących prcodwców n zinteresownie uczelni, prcowników nukowych, jk i studentów. Populrność tych form uwidczni poszukiwnie metod skutecznego powiązni procesu dydktycznego z otoczeniem gospodrczym i jego potrzebmi. Pośród tych form szczególnie wysoką ocenę przypisywć nleży prktykom i stżom studenckim, które dzięki wsprciu publicznemu wydtnie zbliżją procesy ksztłceni do prktyki gospodrczej. Formy te znlzły szerokie zstosownie zrówno w projektch Poddziłni Wzmocnienie potencjłu dydktycznego uczelni, jk i Zwiększenie liczby bsolwentów kierunków o kluczowym znczeniu dl gospodrki oprtej n wiedzy w tym osttnim przypdku, jko element podnoszący trkcyjność i użyteczność studiowni n kierunkch zmwinych. Nleży zznczyć, że progrmy stżowe są brdzo przydtne przede wszystkim z tego powodu, iż umożliwiją studentom-stżystom 28 Ocen jkości i skuteczności wybrnych form wsprci w rmch Dziłni 4.1 PO KL, PAG Uniconsult, Wrszw, lipiec 2013 r. 206

207 zdobycie podstwowych doświdczeń zwodowych pozwljących n brdziej świdomy i przemyślny wybór przyszłego miejsc prcy, tkże w wielu przypdkch, n lepsze ukierunkownie swojego profilu ksztłceni do końc studiów (wybór zjęć, uczestnictwo w dodtkowych kursch i szkolenich). Dodtkowo, trzeb wskzć n brdzo istotny fkt znczn grup stżystów po odbyciu stżu znjdowł ztrudnienie w dnej firmie. Pożądne efekty generowło również funkcjonownie rd progrmowych i prtnerstw (uczelni i biznesu), służących konsultowniu i dostosowywniu progrmów nuczni do oczekiwń i potrzeb środowisk gospodrczego. Pozytywne rezultty wynikły również z zstosowni innych form, zpewnijących prktyczne ukierunkownie relizownej w szkołch wyższych dydktyki (np. prowdzenie wykłdów przez przedstwicieli biznesu, orgnizcj wizyt studyjnych w firmch, wprowdznie nowych nrzędzi do procesu dydktycznego, ksztłtownie umiejętności interpersonlnych). Kluczowym wyzwniem w świetle wyników bdni - powinno być zpewnienie trwłości rozwiązń wyprcownych w rmch zrelizownych projektów obu uwzględnionych w bdniu poddziłń, tkże zgromdzonych dzięki tym projektom doświdczeń i przykłdów dobrych prktyk. Szczególnie wżn jest konieczność utrzymni (zpewnieni trwłej dostępności) form wsprci, które okzły się skuteczne i przydtne z punktu widzeni niezbędnego powiązni progrmów ksztłceni z prktyką gospodrczą (prktyki, stże, wizyty studyjne) orz instrumentów ułtwijących podejmownie studiów n kierunkch ścisłych i sprostnie ich wymogom (zjęci dodtkowe, wyrównwcze). Wydje się, że formy te powinny zostć wzmocnione w stosunku do wydtków przeznczonych n stypendi. Z punktu widzeni kryterium podnoszeni skuteczności wyksztłceni w odniesieniu do potrzeb i wymgń współczesnego rynku prcy, istotne stje się również zpewnienie wsprci dl uczelninych struktur orgnizcyjnych (kdemickich biur krier), które byłyby odpowiedzilne z nwiązywnie i rozwój relcji z otoczeniem gospodrczym orz ułtwinie studentom poszukiwni prcodwców. Jednostki te powinny stć się istotnym beneficjentem wsprci, które to w efekcie odpowiedniego wykorzystni powinno zpewnić dlszą profesjonlizcję ich dziłni orz podniesieni rngi jko uczelninych jednostek, odpowiedzilnych z współprcę z prcodwcmi. Anlizując kwestię dostosowni ksztłceni n poziomie wyższym do potrzeb gospodrki i rynku prcy nleży również wspomnieć o wprowdzonym w 2011 r. obowiązku monitorowni przez uczelnie krier zwodowych swoich bsolwentów w celu dostosowni kierunków studiów i progrmów ksztłceni do potrzeb rynku prcy. Przepisy w tym zkresie zczęły obowiązywć od roku kdemickiego 2011/2012. Jednocześnie zgodnie z złożenimi projektu nowelizcji ustwy Prwo o szkolnictwie wyższym, przyjętymi w 2013 r. przez Rdę Ministrów, ustwowy obowiązek prowdzeni monitorowni losów bsolwentów przez kżdą uczelnię z osobn zostnie zstąpiony ogólnopolskim systemem monitorowni. Ze względu n potrzebę dostępności rzetelnych, obiektywnych i porównywlnych dnych n temt losów zwodowych bsolwentów, tkże w rekcji n liczne postulty uczelni, by wesprzeć podejmowne przez nie wysiłki w ww. zkresie, Minister Nuki i Szkolnictw Wyższego będzie prowdził ogólnopolski system monitorowni krier zwodowych bsolwentów. Monitorownie będzie przeprowdzne corocznie, n podstwie dnych o bsolwentch pochodzących z istniejącego Systemu Informcji o Szkolnictwie Wyższym (stworzonego w rmch współfinnsownego w EFS projektu Stworzenie systemu informcji o szkolnictwie wyższym POL-on ) orz przekznych przez Zkłd Ubezpieczeń Społecznych znonimizownych dnych jednostkowych ewidencjonownych n kontch ubezpieczonych i kontch płtników skłdek. Tym smym po rz pierwszy dostępne stną się w Polsce obiektywne dne nt. ztrudnilności bsolwentów określonych kierunków i określonych uczelni. System ten umożliwi prowdzenie włściwej polityki w zkresie ksztłceni, uczelniom dostrczy informcji będących podstwą do zminy struktury prowdzonych kierunków studiów, kndydtom n studi - informcji pomocnych w wyborze uczelni i kierunku studiów. Uczelni będzie ntomist mogł dostępne w postci zgregownych dnych wyniki z ogólnopolskiego systemu uzupełnić włsnym monitoringiem krier zwodowych swoich bsolwentów. Bdni te mogą być dostosowne do specyfiki uczelni orz służyć pogłębionej nlizie wybrnych spektów krier zwodowych bsolwentów i jko tkie powinny być kontynuowne. Mogą być one bowiem istotnym, uzupełnijącym wobec bdni ogólnopolskiego, źródłem wiedzy dl smych uczelni, poniewż pozwlją n poznnie miękkich (jkościowych) informcji, których nie d się uzyskć n podstwie dnych ZUS (np. opinii bsolwentów n temt tego, jk postrzegją oni przydtność poszczególnych elementów ukończonych studiów do wykonywnej prcy). Obowiązek monitorowni przez uczelnie krier zwodowych swoich bsolwentów jest również jednym z istotnych wrunków jkie uczelni musi spełnić, by prowdzić dny kierunek studiów, co zostło określone w przepisch rozporządzeni Ministr Nuki i Szkolnictw Wyższego z dni 5 pździernik 207

208 2011 r. w sprwie wrunków prowdzeni studiów n określonym kierunku i poziomie ksztłceni. System monitorowni krier zwodowych bsolwentów jest również elementem dokonywnej przez Polską Komisję Akredytcyjną oceny progrmowej n określonym kierunku studiów, poziomie i profilu ksztłceni. Wrto wspomnieć, że jeszcze przed nowelizcją ustwy Prwo o szkolnictwie wyższym pomysł dot. stworzeni systemu monitorowni losu bsolwentów dzięki znonimizownym dnym z ZUS przetestowno w rmch bdni losów edukcyjnych i zwodowych bsolwentów Uniwersytetu Wrszwskiego 29 (UW), przeprowdzonego przez Prcownię Ewlucji Jkości Ksztłceni UW n zlecenie Instytutu Bdń Edukcyjnych. Anliz rejestrów ZUS pokzuje, że po zkończeniu studiów zdecydown większość (ok. 80%) bsolwentów UW w ciągu kilku miesięcy znlzł ztrudnienie. Z bdń wynik również, że prwie 90% bsolwentów UW rozpoczęło w ciągu 5 lt po studich prcę ettową. Pond 70% osób miło ett po 3-4 ltch od otrzymniu dyplomu mgistr. Do tego dochodzi jeszcze ok. 10% osób, które złożyły dziłlność gospodrczą lub prcują n umowę-zlecenie. Jednocześnie umowy o prcę wyrźnie przewżły nd pozostłymi formmi ztrudnieni - blisko 90% bdnych miło doświdczenie prcy n etcie. Osoby studiujące n kierunkch humnistycznych i społecznych zncznie częściej niż studenci kierunków mtemtycznoprzyrodniczych, zdobywli doświdczenie zwodowe w czsie studiów. Z kolei, przedstwiciele kierunków mtemtyczno-przyrodniczych rzdziej niż inni poświęcli czs n zdobycie certyfiktów lub udził w kursch podnoszących kwlifikcje zwodowe. Cel 2. Poprw jkości oferty edukcyjnej szkół wyższych W rmch celu 2. Poprw jkości oferty edukcyjnej szkół wyższych n koniec 2013 r. modele zrządzni jkością i kontroli jkości wdrożyło 18 instytucji szkolnictw wyższego (w tym po 9 instytucji publicznych i niepublicznych), co stnowi 15% zkłdnej wrtości. W porównniu z 2012 r. liczb wsprtych uczelni zwiększył się o 9. Uzyskne dofinnsownie dl wybrnych uczelni pozwoli im n wdrożenie różnego typu modeli zrządzni, tkich jk np. zrządznie finnsmi, zrządznie mjątkiem, zrządznie kdrmi. Instytucj Pośrednicząc szcuje, że do końc okresu progrmowni łącznie 76 instytucji szkolnictw wyższego wdroży modele zrządzni jkością i kontroli jkości (co pozwoliłoby uzyskć zkłdny w Progrmie cel n poziomie 63%), w tym 41 instytucji publicznych i 35 prywtnych. W 2013 r. nstąpił również nieznczny wzrost odsetk instytucji szkolnictw wyższego, które wdrożyły modele zrządzni jkością i kontroli jkości ksztłceni w stosunku do wszystkich instytucji szkolnictw wyższego, z 1,95% n koniec 2012 r. do 3,85%. Instytucj Pośrednicząc w poprzednich okresch sprwozdwczych wskzywł n problem z osiągnięciem zplnownej wrtości wskźnik dot. modeli zrządzni jkością i kontroli jkości n uczelnich wynikjący z odstąpieni w ltch od ogłoszeni konkursu, co z kolei spowodowne było opóźnienimi w relizcji projektu systemowego, który mił tki model wyprcowć. Dopiero w 2011 r. zostł ogłoszony konkurs ukierunkowny n wdrżnie modeli zrządzni jkością w uczelnich. W wyniku konkursu podpisno 52 umowy o dofinnsownie. wskźnik wzrośnie w 2014 r. po zkończeniu relizcji większości projektów wyłonionych do dofinnsowni (moment pomiru wskźnik jest dokonywny n zkończeniu relizcji projektu). Jednocześnie biorąc pod uwgę stosunkowo niską wrtość wskźnik wynikjącą z informcji określonych w zwrtych do końc 2013 r. umowch, wskźnik nie zostnie osiągnięty n poziomie wskznym w Progrmie (27%), szcowny stopień jego relizcji wyniesie ok. 15% (wrtość określon w oprciu o łączną liczbę instytucji szkolnictw wyższego w 2013 r.). N podstwie posidnych przez Instytucję Pośredniczącą dnych możn stwierdzić, iż o ile poziom relizcji wskźnik rezulttu odnoszącego się do publicznych instytucji szkolnictw wyższego przekroczy wrtość zkłdną w Progrmie (20%) i zostnie osiągnięty n poziomie 26,2%, o tyle odsetek wsprtych prywtnych instytucji szkolnictw wyższego będzie niższy niż wrtość zkłdn (30%) i wyniesie 10,1%. Nleży podkreślić, iż w obliczu zgrożeni nieosiągnięci ww. wskźnik, Instytucj Pośrednicząc plnowł ogłosić w 2013 r. konkurs n projekty przewidujące wdrżnie modeli zrządzni skierowny do uczelni niepublicznych. Jednkże z powodu wyczerpywni się lokcji przewidzinej n relizcję Priorytetu IV, zmniejszjącej się liczby prywtnych szkół wyższych i pogrszjącej się jkości usług przez nie 29 Monitorownie losów bsolwentów uczelni wyższych z wykorzystniem dnych dministrcyjnych Zkłdu Ubezpieczeń Społecznych, Prcowni Ewlucji Jkości Ksztłceni UW, Wrszw, styczeń 2014 r. 208

209 oferownych, w konsekwencji stwierdzonego brku celowości tkiego dziłni, odstąpiono od relizcji pierwotnych złożeń. Do końc 2013 r. uczelnie wdrożyły 306 progrmów rozwojowych, co stnowi 77% zkłdnej wrtości wskźnik (w smym 2013 r. uczelnie zkończyły wdrżnie 66 progrmów). Biorąc pod uwgę liczbę umów zwrtych dotychczs w rmch Poddziłni Wzmocnienie potencjłu dydktycznego uczelni docelow wrtość wskźnik zostnie osiągnięt do końc okresu progrmowni (wskźnik jest mierzony n zkończenie relizcji projektu). W 2013 roku nstąpił również wzrost osiągniętej wrtości wskźnik rezulttu odsetek uczelni wyższych, które wdrożyły progrmy rozwojowe w stosunku do wszystkich uczelni wyższych do poziomu 34,9% w stosunku do roku 2012, w którym wskźnik zostł zrelizowny n poziomie 32,2%. Jednocześnie osiągnięt wrtość wskźnik w chwili obecnej zncznie przekrcz jego wrtość zkłdną w Progrmie wynoszącą 22,5%. Progrmy rozwojowe wdrżne przez uczelnie obejmują m.in.: przygotownie i relizcję nowych kierunków studiów mgisterskich, studiów podyplomowych i studiów doktornckich, dostosownie progrmów n istniejących kierunkch studiów do potrzeb rynku prcy i gospodrki oprtej n wiedzy, współprcę uczelni z prcodwcmi w zkresie wzmocnieni prktycznych elementów nuczni (stże i prktyki studenckie), wdrożenie modeli zrządzni jkością w uczelni. Progrmy rozwojowe pozwlją przede wszystkim n ulepsznie systemów ksztłceni, rozwijni ich pod kątem wymogów stwinych przez sektor nukowy i rynek prcy. Wdrżjąc progrmy rozwojowe uczelnie reformują włsne struktury i wzmcniją swoją pozycję nie tylko jko ośrodków ksztłceni, lecz tkże silnych podmiotów n rynku bdwczym i we współprcy z biznesem. Cel 3. Podniesienie trkcyjności ksztłceni w obszrze nuk mtemtyczno-przyrodniczych i technicznych n poziomie wyższym W rmch projektów przyczynijących się do relizcji celu 3. ukierunkownego n podniesienie trkcyjności ksztłceni w obszrze nuk mtemtyczno-przyrodniczych i technicznych n poziomie wyższym n zkończenie 2013 r.wsprcie uzyskło blisko 89,4 tys. studentów I roku n kierunkch zmwinych przez ministr włściwego ds. szkolnictw wyższego (w tym 33,7 tys. kobiet), co stnowi pond czterokrotne przekroczenie zkłdnej wrtości wskźnik. Wysoki poziom wykonni celu jest wynikiem relizcji w Poddziłniu Zwiększenie liczby bsolwentów kierunków o kluczowym znczeniu dl gospodrki oprtej n wiedzy projektu systemowego Zmwinie ksztłceni n kierunkch technicznych, mtemtycznych i przyrodniczych pilotż (w rmch którego n I rok studiów zostło przyjętych pond 4,3 tys. studentów) orz rozstrzygniętych w ltch konkursów. Rys. 77 Liczb studentów I roku n kierunkch zmwinych przez ministr włściwego ds. szkolnictw wyższego od 2008 r. do 2013 r ogółem kobiety mężczyźni Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni z relizcji Priorytetu IV PO KL (wg stnu n 31/12/13) W przeprowdzonych dotychczs czterech konkursch n relizcję studiów zmwinych złożono 878 wniosków o dofinnsownie. Wśród njpopulrniejszych kierunków we wszystkich konkursch nleży wskzć informtykę, mtemtykę, biotechnologię, fizykę, mechnikę i budowę mszyn orz 209

210 śląskie mzowieckie młopolskie wielkopolskie dolnośląskie podkrpckie łódzkie lubelskie kujwsko-pomorskie zchodniopomorskie podlskie pomorskie wrmińsko-mzurskie opolskie świętokrzyskie lubuskie ochronę środowisk. Rezulttem wszystkich konkursów było zwrcie 272 umów o dofinnsownie projektów uczelni dot. ksztłceni zmwinego, n kwotę pond 281 mln EUR. Poniżej przedstwiono szczegółową nlizę projektów wybrnych do dofinnsowni w rmch konkursów w Poddziłniu Rys. 78 Liczb projektów dot. ksztłceni zmwinego orz uczelni, które otrzymły dofinnsownie w Poddziłniu w podzile n województw liczb projektów, które otrzymły dofinnsownie liczb uczelni, które otrzymły dofinnsownie Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni z relizcji Priorytetu IV PO KL (wg stnu n 31/12/13) Rekrutcj n rok kdemicki 2013/2014 potwierdził sukces studiów technicznych. Informtyk drugi rok z rzędu zjmuje pierwsze miejsce w zestwieniu njchętniej wybiernych kierunków studiów. W zeszłym roku wybrło ją pond 30 tysięcy kndydtów, w tym o tysiąc więcej (31,8 tys. osób). N czwrtej pozycji utrzymło się ntomist budownictwo (19 tys. osób). Dlszy wzrost populrności znotowły też inne kierunki ścisłe i techniczne. Wśród njbrdziej oblegnych kierunków znlzły się m.in. utomtyk i robotyk, którą w tym roku wybrło pond 17 tysięcy osób (w zeszłym roku 15,8 tys. kndydtów) orz mechnik i budow mszyn, n którą zdecydowło się pond 18 tysięcy osób (w poprzednim 17,2 tys. kndydtów). Jednocześnie wśród 20 njchętniej wybiernych przez kndydtów kierunków studiów jest ż siedem z listy kierunków zmwinych - poz informtyką tkże: budownictwo, inżynieri środowisk, mechnik i budow mszyn, utomtyk i robotyk, biotechnologi, mechtronik. Rośnie również zinteresownie energetyką - o przyjęcie n ten kierunek strło się pond 10,5 tys. kndydtów (19. miejsce n liście njbrdziej populrnych kierunków studiów) orz mtemtyką (9,8 tys. kndydtów). W 2013 r. ponownie w pierwszej piątce njbrdziej oblegnych uczelni jest pięć uczelni technicznych, w tym cztery politechniki: Wrszwsk, Gdńsk, Poznńsk i Łódzk. Jednocześnie uczelnie techniczne są njbrdziej populrnym typem uczelni w Polsce (średnio 4,1 kndydt n miejsce). 210

211 Rys. 79 Njpopulrniejsze kierunki studiów (wg liczby kndydtów) w ltch / / / / / / /2014 Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych MNiSW Pondto, do końc 2013 r. 128 uczelni zorgnizowło dodtkowe zjęci wyrównwcze dl studentów I roku kierunków mtemtyczno-przyrodniczych i technicznych. Ozncz to pond dwukrotne przekroczenie celu określonego w Progrmie. Wysoki poziom relizcji wskźnik wynik z brdzo dużego zinteresowni i zpotrzebowni n tego typu zjęci wśród studentów orz z obligtoryjnego chrkteru tej formy wsprci w rmch projektów relizownych w Poddziłniu Zwiększenie liczby bsolwentów kierunków o kluczowym znczeniu dl gospodrki. Wrto zuwżyć, że konieczność szybkiego wyrównywni przez studentów I roku poziomu wiedzy w stosunku do tej zdobytej w szkole średniej jest ndl njczęstszą przyczyną rezygncji bądź niezliczeni przez studentów I roku studiów. Według dnych n koniec 2013 r. odsetek studentów, którzy nie kontynuują nuki po I roku studiów n kierunkch mtemtyczno-przyrodniczych i technicznych w relcji do łącznej liczby studentów I roku kierunków mtemtyczno przyrodniczych i technicznych spdł do wrtości 29,2% w stosunku do wrtości osiągniętej w 2012 r. wynoszącej 30%, przy czym ndl jest to poziom wysoki w odniesieniu do celu określonego w Progrmie - 17,9%. W Priorytecie IV wprowdzonych jest szereg dziłń mjących n celu utrzymnie wysokiej liczby studentów n I roku orz kolejnych ltch ksztłceni polegjących m.in. n orgnizcji kursów wyrównwczych, przyznwniu stypendiów dl njlepszych studentów, wprowdzniu trkcyjnych form ksztłceni. O ile dzięki dziłniom relizownym w rmch Priorytetu IV systemtycznie wzrst ogóln liczb chętnych orz studentów I roku n kierunkch mtemtyczno-przyrodniczych i technicznych, o tyle spdek liczby studentów po I roku utrzymuje się od lt n wysokim poziomie. Zgodnie z rportem z bdni ewlucyjnego Ocen jkości i skuteczności wybrnych form wsprci w rmch Dziłni 4.1 PO KL powody przerywni studiów przez studentów kierunków zmwinych były brdzo zróżnicowne. W przypdku niektórych kierunków wybrne studi miły chrkter przechowlni i rozpoczęcie studiowni n nich było rezulttem brku sukcesu w zdniu egzminu n oczekiwny, preferowny kierunek (typowym przykłdem są to tutj studi n kierunku chemi, podejmowne często przez osoby, którym nie udło się dostć n medycynę). Tego typu osoby niestety w zncznym stopniu nie były zinteresowne ukończeniem studiów n wybrnym kierunku. Kolejne przyczyny związne są z posidną wiedzą orz zdolnościmi i umiejętnościmi, tkże z brkiem możliwości uzyskni stypendium (w sytucji, gdy był to główny motyw podjęci decyzji o studiowniu n kierunku zmwinym). N podstwie opinii studentów, którzy przerwli nukę n kierunku zmwinym, njczęściej wskzywnymi czynnikmi, które to powodowły były: trudności w zdniu wymgnych egzminów lub zliczeniu ćwiczeń orz wybór innego kierunku, uznnego z brdziej interesujący lub innej uczelni. Pierwszy z wymienionych czynników (wskzywny njczęściej) potwierdz znczenie zróżnicowni wiedzy kndydtów, tym smym, rz jeszcze potwierdz wgę wszelkich form uzupełnini i wyrównywni wiedzy. Pozostje on zbieżny z podobnymi opinimi, wyrżnymi przez bdne uczelnie. Z oczywistych powodów 211

212 uczelnie podejmowły dziłni mjące n celu zpobiegnie zjwisku przerywni studiów, stnowiące formy wsprci dostępne w rmch projektu (np. zjęci wyrównwcze orz uzupełnijące) lub też podejmowno określone dziłni n korzyść studentów (njlepszym przykłdem są tu dodtkowe terminy egzminów i terminy zliczni ćwiczeń). Pond połow uczelni deklrujących podejmownie tkich dziłń postrzeg je jko skuteczne, jednkże z uwgi n chrkter pozostłych czynników wpływjących n decyzję studentów, dziłni podejmowne w rmch projektu nie miły kluczowego znczeni w eliminowniu zjwisk rezygncji z kontynuowni edukcji n kierunkch zmwinych. W 2013 r. odnotowno również blisko dwukrotny wzrost liczby bsolwentów kierunków mtemtyczno-przyrodniczych i technicznych zmwinych przez ministr włściwego ds. szkolnictw wyższego (o blisko 10 tys. osób) n koniec 2013 r. było ich pond 16 tys. osób, co stnowi 89% zkłdnej liczby. Zgodnie z rportem z bdni ewlucyjnego Ocen jkości i skuteczności wybrnych form wsprci w rmch Dziłni 4.1 PO KL 30 relizcj kierunków zmwinych i skutki wynikjące z dostrczonego w tym zkresie wsprci zsługuje n pozytywną ocenę. Progrm stnowił element zwiększjący ogólne zinteresownie kierunkmi ścisłymi, stosowne w jego rmch formy wsprci (stże, prktyki, wykłdy / ćwiczeni prowdzone przez prcodwców) zpewniły ich odpowiednie, prktyczne ukierunkownie. Kluczowe znczenie miło nie tyle podnoszenie liczby bsolwentów (w wymirze bezwzględnym szczególnie w dobie odnotowywnych, niekorzystnych zmin demogrficznych), co rczej zpewnienie stłego poziomu zinteresowni studiowniem n kierunkch zmwinych orz odpowiednim profilowniem nbywnej n nich wiedzy i umiejętności, tk by zpewnić bsolwentom tych kierunków skuteczne wchodzenie n rynek prcy i zdobycie ztrudnieni, zgodnego z nbytymi kwlifikcjmi. Studentmi wybierjącymi kierunki zmwine kierowły różne motywcje. W bdnich jkościowych studenci podkreślli, że z ich punktu widzeni możliwość otrzymni stypendium n kierunku zmwinym był brdzo istotnym czynnikiem, motywującym ich do studiowni n dnym kierunku. Brdzo wżnym czynnikiem był też zwiększon liczb zjęć prktycznych wyjzdów i zjęć terenowych, stży, wizyt w zkłdch prcy. Studenci zkłdli, że wzbogcenie studiów o te formy nie tylko utrkcyjni studiownie, le pozwoli tkże n zwiększenie ich szns n znlezienie po studich trkcyjnej prcy. Uczelnie ntomist przypisują główne znczenie czterem czynnikom, które ich zdniem decydują o zwiększeniu zinteresowni studimi n kierunku zmwinym, są to: stypendi, trkcyjny progrm nuczni, odpowiedni promocj orz dostępność stży i prktyk. Z bdni wynik również, że w przypdku niektórych kierunków studiów, relizownych w formule zmwinych, ich ukończenie niekoniecznie podnosi sznse n ztrudnienie. Prowdzi to do wniosku o konieczności weryfikcji dziedzin zstosowni progrmu kierunków zmwinych w przyszłych progrmch wsprci. Niezbędne jest tkże położenie silniejszego ncisku n ktywność uczelni w sferze nliz i rozpoznwni potrzeb otoczeni biznesowego, w celu odpowiedniego ksztłtowni i modyfikcji progrmów nuczni, tkże dlsze (relne) zpewnienie funkcjonowni mechnizmów konsultcyjnych z przedsiębiorcmi i orgnizcjmi przedstwicielskimi biznesu (szerzej - prcodwcmi).wrto podkreślić, że w nowej perspektywie finnsowej njprwdopodobniej nie będzie listy kierunków studiów, tk jk miło to miejsce w konkursch relizownych w rmch PO KL. Wskzne zostną obszry ksztłceni, w nich konkretne umiejętności, kompetencje i kwlifikcje niezbędne n rynku prcy, określone n podstwie zpotrzebowni ze strony rynku prcy. Nowe podejście wynik m.in. stąd, że ustw Prwo o szkolnictwie wyższym zniosł odgórną listę kierunków studiów, wprowdził Krjowe Rmy Kwlifikcji. Zgodnie z nimi szkoły wyższe muszą uczyć wiedzy, kompetencji orz umiejętności i sme mogą tworzyć fkultety. N zlecenie NCBiR przeprowdzne jest również bdnie ewlucyjne pn. Ocen jkości i skuteczności wsprci kierunków zmwinych w rmch Poddziłni PO KL. Jego wyniki będą znne w połowie 2014 r. Cel 4. Podniesienie kwlifikcji kdr sektor B+R w zkresie współprcy z gospodrką orz mrketingu i komercjlizcji bdń nukowych W rmch projektów przyczynijących się do relizcji celu 4. Podniesienie kwlifikcji kdr sektor B+R w zkresie zrządzni bdnimi nukowymi i komercjlizcji wyników prc bdwczo-rozwojowych do końc 2013 r. szkoleni zkończyło pond 10,6 tys. prcowników 30 Ocen jkości i skuteczności wybrnych form wsprci w rmch Dziłni 4.1 PO KL, PAG Uniconsult, Wrszw, lipiec 2013 r. 212

213 sektor bdwczo-rozwojowego (w tym 5,9 tys. kobiet), co ozncz osiągnięcie przyjętego w Progrmie celu. W porównniu z 2012 r. liczb t zwiększył się o 3,4 tys. osób, tj. o 46%. Do wzrostu wskźnik przyczyniły się projekty wyłonione do dofinnsowni w rmch konkursów jk i projektów systemowych wdrżnych w Dziłniu 4.2 Rozwój kwlifikcji kdr systemu B+R i wzrost świdomości roli nuki w rozwoju gospodrczym. Jednocześnie w 2013 r. nstąpił wzrost odsetk prcowników sektor B+R, którzy podnieśli swoje kwlifikcje w zkresie zrządzni bdnimi nukowymi i komercjlizcji wyników prc bdwczo-rozwojowych w stosunku do ogólnej liczby prcowników sektor B+R do poziomu 7,6% (w tym: 10,6% kobiet orz 5,6% mężczyzn), przekrczjąc tym smym wrtość zkłdną w Progrmie (7,3%). Do końc 2013 r. zostł zkończon relizcj większości projektów w rmch Dziłni 4.2 Rozwój kwlifikcji kdr systemu B+R i wzrost świdomości roli nuki w rozwoju gospodrczym, których celem było podniesienie kwlifikcji prcowników sektor B+R przy jednoczesnej utrzymującej się od kilku lt tendencji spdkowej ogólnej liczby prcowników sektor B+R. Ob czynniki wpłynęły zncznie n wzrost powyższego wskźnik w okresie sprwozdwczym. W 2011 r. ze względu n niską liczbę prcowników sektor B+R w projektch jk również niezdowljącą jkość proponownych przez beneficjentów dl nich szkoleń w rmch projektów konkursowych, nstąpił zmin sposobu relizcji projektów, które są obecnie relizowne w trybie systemowym. Rozpoczęto relizcję dwóch projektów systemowych, w których łącznie weźmie udził 1,1 tys. prcowników sektor B+R. Beneficjentmi systemowymi projektów są MNiSW orz Fundcj n Rzecz Nuki Polskiej. Projekty mją n celu w szczególności relizcję szkoleń w ośrodkch zgrnicznych mjących njwiększe doświdczeni w zkresie komercjlizcji wyników bdń nukowych. Dodtkowo rozpoczęto relizcję kolejnego projektu systemowego relizownego przez NCBiR, w rmch którego przeszkolonych zostnie 180 prcowników sfery B+R. Dzięki tym dziłniom do końc 2013 r. liczb prcowników sektor bdwczo-rozowjowego wsprtych z EFS zncząco wzrosł. W przypdku projektu Progrmy stżowo-szkoleniowe dl nukowców w njlepszych ośrodkch kdemickich n świecie w zkresie zrządzni bdnimi i komercjlizcji ich wyników - TOP 500 Innovtors Science, Mngement, Commerciliztion (wrtość: 8,3 mln EUR, 81% rozliczonych środków, okres relizcji: ) do końc 2013 r. 320 nukowców zkończyło udził w stżch i szkolenich zgrnicznych. W 2013 r. zorgnizowno kolejne edycje progrmu, w rmch których 160 osób reprezentujących 50 instytucji nukowych z cłej Polski uczestniczyło w progrmch stżowo-szkoleniowych w Stnford University i University of Cliforni w Berkeley. Podczs dwumiesięcznych stży uczestnicy szkolili się w zkresie współprcy nuki z gospodrką, zrządzni bdnimi nukowymi i komercjlizcji ich efektów. W rmch projektu funkcjonuje również stron internetow n której znjdują się listy uczestników, progrmy zjęć w poszczególnych edycjch, blogi uczestników i rtykuły medilne o progrmie. Pondto, w celu utrzymywni rezulttów projektu i upowszechnini dobrych prktyk rozpoczęto kcję pn. Boomerng, mjącą n celu integrcję środowisk nuki ze środowiskiem biznesu orz rozpowszechnienie wiedzy n temt współprcy n styku tych dwóch sfer, poprzez orgnizownie spotkń z przedsiębiorcmi i przedstwicielmi świt nuki orz trnsmitownie tych spotkń do różnych ośrodków nukowych i centrów trnsferu technologii w cłej Polsce. W 2013 r. odbyły się dw zjzdy dotychczsowych bsolwentów Progrmu Top 500 Innovtors. W rmch spotkń uczestnicy wymienili doświdczeni orz przedstwili dotychczsowe sukcesy. Pondto wzięli udził w pnelch dyskusyjnych związnych z progrmem orz problemmi dotyczącymi komercjlizcji wyników włsnych bdń nukowych. W 2013 r. przeprowdzon nliz kosztów projektu wskzł n znczny wzrost cen zkupu progrmów szkoleniowo-stżowych. W związku z brkiem możliwości zwiększeni budżetu projektu nie możn było zpewnić udziłu kolejnych uczestników w progrmie stżowo-szkoleniowym. Podjęto więc decyzję o relizcji w 2014 r. nowego projektu, dzięki któremu będą kontynuowne zdni związne ze zdobyciem umiejętności komercjlizcji wyników prc bdwczo-rozwojowych przez grupę 180 osób. Z kolei w projekcie SKILLS - Podnoszenie kompetencji prcowników sektor B+R w zkresie zrządzni projektmi nukowymi, upowszechnini wyników bdń orz rozwoju kriery nukowej (wrtość: 3,6 mln EUR, 13% rozliczonych środków, okres relizcji: ) do końc 2013 r. udził w szkolenich w zkresie zrządzni bdnimi nukowymi i komercjlizcji wyników prc bdwczo-rozwojowych zkończyło 788 osób, w tym m.in. 68 osób z zkresu zrządzni projektmi bdwczymi, 134 osoby z zkresu zrządzni zespołem nukowym, 145 osób z zkresu współprcy interdyscyplinrnej, 77 osób z zkresu przedsiębiorczości, 213

214 137 osób z zkresu negocjcji, 338 osób z zkresu komunikcji nukowej orz 112 osób z zkresu prezentcji zgdnień nukowych. W 2013 r. przeprowdzono również dwie edycje konkursu dot. populryzcji nuki, w wyniku których wybrno 18 luretów. Lureci otrzymli ngrody finnsowe, przeznczone n relizcję interdyscyplinrnych projektów bdwczych. W rmch projektu zorgnizowno dotychczs dwie konferencje: Europejsk Krt Nukowc w Polsce orz Strt Up! Jk innowcyjnie wspierć innowcje, jk również 34 spotkni nukowe. W 2013 r. kontynuowno relizcję projektu Wsprcie zrządzni infrstrukturą bdwczą beneficjentów Dziłń 2.1 i 2.2 POIG (wrtość: 8,6 mln EUR, 21% rozliczonych środków, okres relizcji: ). Relizcj celu głównego projektu, jkim jest podniesienie kwlifikcji kdr sektor B+R w zkresie zrządzni infrstrukturą bdwczą, pozwoli pozyskć uniklne kompetencje, które są wrunkiem skutecznego zrządzni prcmi B+R. W rmch projektu 180 prcowników sektor B+R odbędzie szkoleni lub stże w ośrodkch zgrnicznych mjących njwiększe doświdczeni w zkresie zrządzni infrstrukturą bdwczą. Do końc 2013 r. podpisno umowy z 60 osobmi, spośród których 30 wyjechło n stż zgrniczny do Niemiec i USA. Poniższ tbel przedstwi postęp rzeczowy w rmch Priorytetu IV. Wskźniki Jednostk miry Rok Płeć PRIORYTET IV Cel szczegółowy 1. Dostosownie ksztłceni n poziomie wyższym do potrzeb gospodrki i rynku prcy Liczb studentów, którzy ukończyli stże lub prktyki, wspierne ze środków EFS w rmch Priorytetu osob Relizcj O: Wskźniki produktu K: M: docelow Liczb studentów, którzy ukończyli stże lub prktyki, trwjące co njmniej 3 miesiące Szcown relizcj osob Relizcj O: K: M: docelow Odsetek studentów, którzy ukończyli stże lub prktyki, wspierne ze środków EFS w stosunku do cłkowitej liczby studentów Wskźniki rezulttu % Relizcj O: 0,0% 0,0% 0,02% 0,02% 1,0% 2,0% 2,8% - w tym kobiety: K: 0,0% 0,0% 0,01% 0,01% 1,7% 2,2% 3,1% - w tym mężczyźni: M: 0,0% 0,0% 0,01% 0,01% 0,8% 1,6% 2,5% - docelow 7% 0 Szcown relizcj

215 Odsetek studentów, którzy ukończyli stże lub prktyki, trwjące co njmniej 3 miesiące - w stosunku do cłkowitej liczby studentów % Relizcj O: 0,0% 0,0% 0,01% 0,01% 0,4% 0,7% 1,0% - w tym kobiety: K: 0,0% 0,0% 0,01% 0,01% 0,4% 0,8% 1,0% - w tym mężczyźni: M: 0,0% 0,0% 0,01% 0,01% 0,4% 0,7% 1,0% - docelow 1,5% 0 Cel szczegółowy 2. Poprw jkości oferty edukcyjnej szkół wyższych Wskźniki produktu Liczb instytucji szkolnictw wyższego, które wdrożyły modele zrządzni jkością i kontroli jkości w rmch Priorytetu, w tym: instytucj Relizcj ) publiczne instytucje szkolnictw wyższego b) prywtne instytucje szkolnictw wyższego Liczb progrmów rozwojowych wdrożonych przez uczelnie w rmch Priorytetu progrm docelow ) 26 b) 94 0 Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj 400 Wskźniki rezulttu Odsetek instytucji szkolnictw wyższego, które wdrożyły modele zrządzni jkością i kontroli jkości ksztłceni w stosunku do wszystkich instytucji szkolnictw wyższego, w tym: ) publiczne instytucje szkolnictw wyższego % Relizcj 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 1,9% 2,0% 3,9% - 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 6,1% 0,8% 6,4% - b) prywtne instytucje szkolnictw wyższego docelow 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,3% 2,6% 2,8% - 27% ) 20% b) 30% 0 215

216 Odsetek uczelni wyższych, które wdrożyły progrmy rozwojowe w stosunku do wszystkich uczelni wyższych % Relizcj 0% 0% 0% 2,3% 40,9% 32,2% 34,9% - docelow 22,5% 0 Cel szczegółowy 3. Podniesienie trkcyjności ksztłceni w obszrze nuk mtemtyczno- przyrodniczych i technicznych n poziomie wyższym Wskźniki produktu Liczb uczelni oferujących dodtkowe zjęci wyrównwcze dl studentów I roku kierunków mtemtycznoprzyrodniczych i technicznych instytucj Relizcj docelow 48 Szcown relizcj 200 b/d Liczb studentów I roku n kierunkch zmwinych przez ministr włściwego ds. szkolnictw wyższego osob Relizcj O: w tym kobiety: K: w tym mężczyźni: M: docelow Liczb bsolwentów kierunków mtemtycznoprzyrodniczych i technicznych, zmwinych przez ministr włściwego ds. szkolnictw wyższego Szcown relizcj osob Relizcj O: K: M: docelow Odsetek studentów, którzy nie kontynuują nuki po I roku studiów n kierunkch mtemtycznoprzyrodniczych i technicznych w relcji do studentów I roku kierunków mtemtyczno przyrodniczych i technicznych Szcown relizcj Wskźniki rezulttu % Relizcj O: 25,5% 23,8% 23,8% 23,8% 23,8% 30,0% 29,2% w tym kobiety: K: 25,5% 24,2% 24,2% 24,2% 24,2% 24,2% 11,0% - w tym mężczyźni: M: 25,5% 16,4% 16,4% 16,4% 16,4% 16,4% 18,2% - docelow 17,9% 25,5% 216

217 Cel szczegółowy 4. Podniesienie kwlifikcji kdr systemu B+R w zkresie zrządzni bdnimi nukowymi i komercjlizcji wyników prc bdwczo rozwojowych Wskźniki produktu Liczb prcowników sektor B+R, którzy ukończyli szkolenie w zkresie zrządzni bdnimi nukowymi i komercjlizcji wyników prc bdwczorozwojowych w rmch Priorytetu (O/K/M) Odsetek prcowników sektor B+R, którzy podnieśli swoje kwlifikcje w zkresie zrządzni bdnimi nukowymi i komercjlizcji wyników prc bdwczorozwojowych w rmch Priorytetu w stosunku do ogólnej liczby prcowników sektor B+R (O/K/M) osob Relizcj O: docelow K: M: O: K: M: Szcown relizcj Wskźniki rezulttu % Relizcj O: 0% 0% 0,8% 0,9% 7,4% 6,1% 7,6% w tym kobiety: K: 0% 0% 0,3% 0,3% 10,7% 8,0% 10,6% - w tym mężczyźni: M: 0% 0% 0,5% 0,5% 5,6% 4,8% 5,6% - docelow 7,3% 0 Szczegółow chrkterystyk udzielonego wsprci Do końc 2013 r. udził w projektch w rmch Priorytetu IV rozpoczęło blisko 511,7 tys. osób (w tym 268 tys. kobiet). Spośród osób, które przystąpiły do projektów 65% zkończyło swój udził, 9% przerwło, 26% kontynuuje uczestnictwo w projektch. Udził w projektch kontynuują w szczególności studenci studiów zmwinych. Zdecydowną większość uczestników projektów stnowiły osoby niektywne zwodowo (375 tys. tj. 73% uczestników). Grupę osób niektywnych zwodowo stnowili studenci, bsolwenci biorący udził w stżch orz doktornci biorący udził w studich doktornckich. W projektch wzięły również udził osoby ztrudnione (w szczególności doktornci i prcownicy sektor B+R), którzy stnowili 25% uczestników. Ntomist studenci określjący swój sttus n rynku prcy jko osoby bezrobotne stnowili 2% uczestników projektów. W związku ze specyfiką projektów relizownych w rmch Priorytetu IV, w których odbiorcmi wsprci są głównie studenci, osoby młode w wieku lt stnowiły 72% uczestników projektów. Jednoczesnie 2% stnowiły osoby w grupie wiekowej lt (są to w szczególności osoby biorące udził w szkolenich skierownych do kdry dydktycznej uczelni, jk również osoby uczestniczące w szkolenich prcowników z sektor B+R). 217

218 Biorąc pod uwgę wyksztłcenie osób rozpoczynjących udził w projektch, nleży zuwżyć, iż njwiększy odsetek stnowili uczestnicy z wyksztłceniem pondgimnzjlnym (45%) orz pomturlnym (21%). Osoby z wyksztłceniem wyższym stnowiły ntomist 30% uczestników (kdr dydktyczn uczelni, prcownicy sektor B+R orz doktornci). Z kolei njmniej liczną grupę uczestników stnowiły osoby z wyksztłceniem podstwowym, gimnzjlnym i niższym (4%). Jest to njczęściej młodzież, którą uczelnie obejmują wsprciem w rmch promocji kierunków zmwinych (wrsztty, wykłdy, zjęci dl uczniów mjące n celu zinteresownie uczniów ofertą dydktyczną dnej uczelni). Rys. 80 Struktur uczestników projektów relizownych w Priorytecie IV wg wyksztłceni (%) wyższe 30,4% podstwowe, gimnzjlne i niższe 3,6% pomturlne 21,3% pondgimnzj lne 44,7% Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni rocznego z relizcji Priorytetu IV Relizcj celów strtegii Europ 2020 Priorytet IV PO KL Szkolnictwo wyższe i nuk w cłości wpisuje się w priorytety leżące u podstw strtegii Europ 2020 obejmujące wzrost sprzyjjący włączeniu społecznemu (inclusive growth) poprzez wspiernie gospodrki o wysokim poziomie ztrudnieni, zpewnijącej spójność gospodrczą, społeczn i terytorilną orz wzrost inteligentny (smrt growth) poprzez rozwój gospodrki oprtej n wiedzy i innowcji. Dziłni podejmowne w rmch Priorytetu IV wpisują się w nstępujące obszry priorytetowe ww. strtegii: Poddziłnie Wzmocnienie potencjłu dydktycznego uczelni, Poddziłnie Zwiększenie liczby bsolwentów kierunków o kluczowym znczeniu dl gospodrki oprtej n wiedzy orz Dziłnie 4.3 Wzmocnienie potencjłu dydktycznego uczelni w obszrch kluczowych w kontekście celów Strtegii Europ 2020 obszr priorytetowy 73 (dziłni n rzecz zwiększeni udziłu w ksztłceniu i szkoleniu przez cłe życie) wrtość podpisnych umów: 893 mln EUR, Poddziłnie Wzmocnienie systemowych nrzędzi zrządzni szkolnictwem wyższym obszr priorytetowy 72 (oprcownie, uruchomienie i wdrożenie reform systemu ksztłceni i szkoleni celem zwiększeni zdolności do ztrudnieni) wrtość środków zkontrktownych do końc 2013 r. wyniosł 19,7 mln EUR, Dziłnie 4.2 Rozwój kwlifikcji kdr systemu B+R i wzrost świdomości roli nuki w rozwoju gospodrczym obszr priorytetowy 74 (rozwój potencjłu ludzkiego w zkresie bdń i innowcji) podpisno umowy n kwotę 52,1 mln EUR. Szczególne znczeni dl relizcji strtegii Europ 2020 m Dziłnie 4.2, ukierunkowne n rozwój kwlifikcji kdr sektor bdwczo-rozwojowego i wzrost świdomości roli nuki w rozwoju gospodrczym, zwłszcz w kontekście jednego z ndrzędnych celów strtegii, jkim jest poprw wrunków dziłlności bdwczo-rozwojowej (B+R) i innowcji orz zwiększenie inwestycji w dnych dziedzinch. Niemniej, nleży podkreślić, iż dziłni podejmowne w rmch pozostłych dziłń Priorytetu IV ukierunkowne n rozwój szkolnictw wyższego, będą miły również wpływ n osiągnięcie zkłdnych celów strtegii. 218

219 Jednocześnie dziłni relizowne w rmch Priorytetu IV przyczyniją się do osiągnięci jednego ze wskźników określonych w Krjowym Progrmie Reform (KPR) n rzecz relizcji strtegii Europ 2020 tj. zwiększeni do 45% odsetk osób z wyksztłceniem wyższym w wieku lt. Do dziłń, które mją wpływ n relizcję ww. celu możn zliczyć m.in. wdrżnie reform systemu szkolnictw wyższego, promocje łączeni edukcji uniwersyteckiej z ktywnością zwodową, zwiększnie trkcyjności systemu szkolnictw wyższego poprzez wprowdzenie różnorodności kierunków studiów lub zwiększenie oferty edukcyjnej, zwiększenie swobody uczelni w ustlniu zwrtości progrmów studiów, zwiększenie oferty edukcyjnej uczelni dl osób w różnym wieku, propgownie wśród studentów idei uczeni się przez cłe życie. Zgodnie z zlecenimi KE dotyczącymi zwiększeni intensywności wsprci EFS n rzecz relizcji celów strtegii Europ 2020, w 2011 r. w obszrze szkolnictw wyższego, w rmch przeglądu śródokresowego dokonno koncentrcji wsprci poprzez utworzenie nowego Dziłni 4.3 Wzmocnienie potencjłu dydktycznego uczelni w obszrch kluczowych w kontekście celów strtegii Europ W rmch nowego Dziłni, uczelnie mogły ubiegć się o środki n relizcję progrmów rozwojowych n tych kierunkch, które będą miły njwiększe znczenie w kontekście relizcji złożeń strtegii Europ Problemy w relizcji Priorytetu W rmch Priorytetu IV nie identyfikuje się istotnych problemów w relizcji. 3.5 PRIORYTET V Dobre rządzenie Informcj n temt finnsowych postępów relizcji priorytetu Głównym celem Priorytetu V Dobre rządzenie jest zwiększenie potencjłu dministrcji publicznej w zkresie oprcowywni polityk i świdczeni usług wysokiej jkości, m.in. poprzez modernizcję systemów zrządzni w dministrcji publicznej, podnoszenie kompetencji kdr, wsprcie systemowe dl trzeciego sektor orz rozwój dilogu społecznego. Dostępn lokcj n Priorytet V PO KL wynosi 489,2 mln EUR, w tym udził środków EFS 415,9 mln EUR. W styczniu 2013 r. Komitet Monitorujący PO KL przyjął uchwłę ztwierdzjącą relokcję w rmch Progrmu, zgodnie z którą lokcj n Priorytet V zmniejszył się o 41,9 mln EUR. Od początku wdrżni PO KL z Priorytetu V relokowno łącznie 121,6 mln EUR. Do końc 2013 r. w rmch Priorytetu V złożono blisko 3,4 tys. wniosków o dofinnsownie relizcji projektów n łączną kwotę pond 1,4 mld EUR. Z projektodwcmi zwrto dotychczs 881 umów o dofinnsownie o wrtości blisko 416,7 mln EUR (w tym 354 mln EUR dofinnsowni z EFS), co stnowi pond 85% dostępnej lokcji. Jednocześnie rozliczono n podstwie ztwierdzonych wniosków o płtność wydtki w wysokości 272 mln EUR, co stnowi 55,6% dostępnej lokcji, i jest njniższą wrtością wśród wszystkich priorytetów PO KL. Odnosząc się do powyższych dnych nleży zuwżyć systemtyczny postęp finnsowy we wdrżniu Priorytetu. podpisnych umów n koniec 2013 r. wzrosł o 27 mln EUR (7%) w stosunku do roku 2012, ntomist wrtość rozliczonych wydtków wzrosł o 57 mln EUR. Rok 2013 był kolejnym okresem sprwozdwczym, w którym wrtość rozliczonych wydtków przewyższył wrtość podpisnych umów. 219

220 Rys. 81 Stopień wykorzystni lokcji według Dziłń Priorytetu V (%) 100% 80% 89,7% 82,9% 85,2% 93,3% 77,4% 94,6% 60% 53,0% 61,0% 55,6% 46,2% 55,0% 55,2% 40% 20% 0% Dziłnie 5.1 Wzmocnienie potencjłu dministrcji rządowej Dziłnie 5.2 Wzmocnienie potencjłu dministrcji smorządowej Dziłnie 5.3 Wsprcie n rzecz relizcji strtegii lizbońskiej Dziłnie 5.4 Rozwój potencjłu trzeciego sektor Dziłnie 5.5 Rozwój dilogu społecznego poziom kontrktcji poziom wydtkowni poziom kontrktcji - Priorytet V poziom wydtkowni - Priorytet V Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Anliz dnych finnsowych wskzuje, że njwyższy poziom kontrktcji występuje w Dziłniu 5.3 Wsprcie n rzecz relizcji Strtegii Lizbońskiej orz Dziłniu 5.5 Rozwój dilogu społecznego. Szczególnie wrt podkreśleni jest wzrost poziomu kontrktcji w rmch Dziłni 5.5 (o 33 pkt. proc.) przy niezmienionym poziomie lokcji środków w rmch Dziłni. Jest to związne z kontynuowniem procesu podpisywni umów, wybrnych do dofinnsowni w poprzednich ltch. Przyrost poziomu kontrktcji w rmch pozostłych Dziłń w Priorytecie V zwier się między 5 15 pkt. proc. Nleży jednk zwrócić uwgę, iż w przypdku Dziłni 5.1 Wzmocnienie potencjłu dministrcji rządowej orz Dziłni 5.2 Wzmocnienie potencjłu dministrcji smorządowej duży wpływ n przyrost poziomu kontrktcji miło obniżenie w 2013 r. poziomu lokcji. Njniższy przyrost poziomu kontrktcji zobserwowć możn w Dziłniu 5.4 Rozwój potencjłu trzeciego sektor (o ok. 5% pkt. proc.), jednkże Instytucj Pośrednicząc prognozuje znczący wzrost w tym zkresie w 2014 r. ze względu n fkt, iż w rmch ww. Dziłni kontynuowny będzie proces podpisywni umów wybrnych do dofinnsowni w rmch konkursu ogłoszonego w grudniu 2013 r. Njniższy odsetek wydtkowni środków (jedyny zncząco odbiegjący od średniej dl Priorytetu) odnotowno w Dziłniu 5.3, njwyższy zś w Dziłniu 5.2 (jedyny przewyższjący średnią wrtość dl Priorytetu V). Stopień rozliczeni środków w rmch Priorytetu V wzrósł o pond 15 pkt. proc. w stosunku do 2012 r. Proces rozliczni wydtków jest njszybszy w rmch Dziłni 5.2 (wrtość rozliczonych środków w stosunku do wrtości podpisnych umów wynosi 73%) orz Dziłni 5.4 (71%). M to związek z utrzymywniem się n stłym wysokim poziomie temp rozliczni wydtków. Relizcj celów Priorytetu W związku z przeglądem śródokresowym Priorytetu V zkończonym w 2012 r. gruntownie przeformułowno ukłd celów, oczekiwnych efektów, wskźników i typów opercji zgodnie z rekomendcjmi płynącymi z bdń ewlucyjnych. Biorąc pod uwgę powyższe, w przypdku większości wskźników nie jest możliw nliz postępu w ich relizcji, gdyż w bieżącym sprwozdniu będą one rportowne po rz pierwszy. Cel 1. Poprw zdolności regulcyjnych dministrcji publicznej, w obszrch istotnych dl funkcjonowni przedsiębiorstw W rmch celu 1. Poprw zdolności regulcyjnych dministrcji publicznej, w obszrch istotnych dl funkcjonowni przedsiębiorstw do końc 2013 r. przeszkolono 221 prcowników dministrcji rządowej orz przedstwicieli orgnizcji pozrządowych z zkresu konsultcji on-line (7% zkłdnej wrtości). Anliz Plnu dziłni dl Priorytetu V wskzuje, że wrtość wskźnik n koniec okresu wdrżni zostnie osiągnięt n poziomie pond 3 tys. osób, co będzie stnowiło 94% celu zkłdowego w Progrmie. Dziłni dot. konsultcji on-line relizowne były 220

221 w rmch projektu Ministerstw Gospodrki Wsprcie dl oprcowni i wdrożeni systemu monitoringu prc legislcyjnych Ministerstw Gospodrki (system konsultcji on-line) (wrtość projektu: 310 tys. EUR, 88% rozliczonych wydtków, okres relizcji: ), w którym pondto utworzono system konsultcji on-line, służący zbierniu opinii n temt projektów któw normtywnych i innych dokumentów rządowych przygotownych przez Ministerstwo Gospodrki. Uruchomiono również wersję produkcyjną portlu pod dresem Jednocześnie do końc 2013 r. poziom redukcji kosztów regulcyjnych dl przedsiębiorców zmniejszył się do poziomu 0,5% PKB. W kontekście wpływu EFS n poprwę otoczeni regulcyjnego przedsiębiorstw, wrto w tym miejscu wspomnieć o zncznym wnsie Polski w rnkingu Bnku Świtowego Doing Business Pod względem łtwości prowdzeni biznesu zjęliśmy 45. pozycję (spośród 189 pństw) i wnsowliśmy o dziesięć miejsc w porównniu z poprzednim rokiem. Bnk Świtowy przyglądł się krjom ocenijąc ich w 10 ktegorich, m.in. tkich jk łtwość otwrci firmy, niezbędny kpitł początkowy czy rozliczeni z fiskusem. Njwiększą poprwę Bnk Świtowy zuwżył w procesch dotyczących wydwni pozwoleń n budowę (wns Polski o 16 miejsc, ze 104 n 88). Znczne postępy Polsk poczynił tkże pod względem rozpoczynni biznesu (wzrost o 8 miejsc), le wciąż znjdujemy się n odległej 116 pozycji. Zncznie lepiej ocenine są tkże nsze regulcje w odniesieniu do rejestrcji włsności nieruchomości (poprw o 9 miejsc, 54 miejsce). Z kolei w tkich ktegorich jk uzyskiwnie kredytów, pozyskiwnie dostępu do elektryczności, ochron inwestorów, hndel zgrniczny, prwo updłościowe, czy dochodzenie nleżności z umów sytucj pozostł prktycznie bez zmin (choć w tym osttnim obszrze od 2009 r. Polsk poczynił njwiększe postępy ze wszystkich krjów). Polsk wnsowł w rnkingu Doing Business drugi rok z rzędu, le w 2012 r. wzrost wynosił 7 pozycji. Bnk Świtowy wymieni Polskę wśród pństw, które njszybciej od 2005 r. zmniejszją różnice do liderów. Polsk stł się tym smym liderem w Europie Środkowej, przegnijąc tkie krje jk Słowcj, Węgry, Bułgri, nwet Czechy. Z informcji przekznych przez Ministerstwo Gospodrki wynik, iż średni czs oczekiwni n rejestrcję dziłlności gospodrczej w odniesieniu do osób fizycznych wyniósł 2 dni (ok. 49 godzin, tj. 3 godziny mniej niż w 2012 r.) licząc od złożeni wniosku o wpis do CEIDG (Centrln Ewidencj i Informcj o Dziłlności Gospodrczej) do czsu uzyskni numerów NIP i REGON orz przekzni informcji zwrtych we wniosku do urzędów skrbowych i ZUS/KRUS. Uruchomienie CEIDG umożliwijącej ewidencjonownie dziłlności gospodrczej drogą elektroniczną w rmch tzw. jednego okienk, które przyczyniło się do zmniejszeni zrówno czsu jk i kosztów związnych z rejestrcją dziłlności gospodrczej, możliwe było bowiem dzięki projektowi Centrln Ewidencj i Informcj o Dziłlności Gospodrczej, współfinnsownemu w rmch Progrmu Opercyjnego Innowcyjn Gospodrk n lt Pondto, w rmch projektu Uproszczenie procedur związnych z podejmowniem i prowdzeniem dziłlności gospodrczej poprzez elektronizcję procedur orz wdrożenie idei jednego okienk (wrtość projektu: 5,9 mln EUR, 19% rozliczonych wydtków, okres relizcji: ), w związku z uruchomieniem CEIDG, od połowy 2011 r. prowdzone są szkoleni, których celem jest zpoznnie prcowników dministrcji publicznej z nrzędzimi e-dministrcji, postnowienimi Dyrektywy w sprwie usług n rynku wewnętrznym (Dyrektywy usługowej) i ktmi prwnymi wprowdzjącymi jej postnowieni do polskiego porządku prwnego orz dziłniem i funkcjmi Pojedynczego Punktu Kontktowego (PPK). Od czsu przeprowdzeni kontroli przedmiotowego projektu (styczeń 2011 r.) przez Instytucję Zrządzjącą PO KL, podczs której stwierdzono liczne uchybieni i nieprwidłowości nie były ztwierdzone wnioski o płtność. W listopdzie 2012 r. zostł przeprowdzon kontrol dorźn u prtner projektu tj. w Instytucie Logistyki i Mgzynowni (ILiM). Prtnerowi zostły przekzne Zleceni pokontrolne. W lipcu 2013 r. ILiM przekzł skorygowny zgodnie z uwgmi Instytucji Zrządzjącej Pln nprwczy, który zostł zkceptowny w lipcu 2013 r. Pondto w okresie sprwozdwczym Ministerstwo Gospodrki przekzywło kilkkrotnie projekty zmienionego wniosku o dofinnsownie. W wyniku przeprowdzonych konsultcji zproponowno zminę celu projektu, tj. wdrożenie co njmniej 98 procedur elektronicznych, w tym: 221

222 22 o zsięgu ogólnopolskim (n szczeblu centrlnym); 76 procedur o zsięgu loklnym (gmin, powit, województwo), które zostną wdrożone w co njmniej 391 urzędch i instytucjch, tk, że liczb wdrożeń będzie nie mniejsz niż Instytucj Zrządzjąc w grudniu 2013 r. pozytywnie zopiniowł propozycje Ministerstw Gospodrki, w wyniku czego zostł ztwierdzony zmieniony wniosek o dofinnsownie. Zminy oprócz wskznego powyżej celu dotyczą również zmniejszeni budżetu projektu o 4,5 mln EUR orz wydłużeni okresu jego relizcji. Do końc 2013 r. w rmch projektu wdrżnego przez Kncelrię Prezes Rdy Ministrów Doskonlenie technik legislcyjnych w urzędch obsługujących orgny włdzy publicznej (wrtość projektu: 1,1 mln EUR, 12% rozliczonych wydtków, okres relizcji: ) 416 prcowników dministrcji publicznej zkończyło szkoleni w zkresie technik legislcyjnych i wdrżni prw UE, co stnowi 32% celu zkłdnego w Progrmie. W 2013 r. KPRM rozwiązł umowę o dofinnsownie projektu Usprwninie wdrżni prw UE poprzez wzmocnienie kompetencji dministrcji rządowej z Ministerstwem Sprw Zgrnicznych beneficjentem odpowiedzilnym z relizcję wskźnik poziom deficytu trnspozycji dyrektyw. Niemniej Polsk zmniejszył o blisko połowę deficyt trnspozycji dyrektyw rynku wewnętrznego, zmniejszjąc go z 2,3% w 2012 r. do 1,2% w osttnim rnkingu Komisji Europejskiej 31. Nleży jednk zznczyć, iż w związku z rozwiązniem umowy o dofinnsownie z MSZ, osiągnięt wrtość nie jest rezulttem wsprci relizownego w rmch Dziłni 5.1 Wzmocnienie potencjłu dministrcji rządowej. W 2014 r. w kontekście usprwnieni systemu wdrżni dyrektyw UE plnown jest relizcj nowego projektu Ministerstw Gospodrki pn. Usprwnienie wdrżni dyrektyw energetycznych i środowiskowych orz związnych ze Wspólnym Rynkiem Energii. Jednocześnie w 2013 r. nie odnotowno postępu w relizcji wskźników: liczb nowych lub znowelizownych któw prwnych ze zmierzonymi kosztmi dministrcyjnymi orz liczb prcowników dministrcji publicznej, którzy ukończyli udził w projektch. Pierwszy wskźnik mił zostć osiągnięty w projekcie Oprcownie i wdrożenie rozwiązń do przeprowdzni ekonomicznej nlizy prw, w szczególności w zkresie przeciwdziłni nkłdniu obciążeń regulcyjnych jednk osttecznie Ministerstwo Gospodrki wycofło się z jego relizcji. Ntomist drugi wskźnik jest monitorowny w rmch innego projektu Ministerstw Gospodrki Uproszczenie procedur związnych z podejmowniem i prowdzeniem dziłlności gospodrczej poprzez elektronizcję procedur orz wdrożenie idei jednego okienk, w którym od 2011 r. prowdzone były szkoleni ukierunkowne n zpoznnie prcowników dministrcji publicznej z nrzędzimi e-dministrcji. Niemniej, w związku z licznymi uchybienimi i nieprwidłowościmi w relizcji projektu orz brkiem rozliczonych wydtków, dne dotyczące liczby przeszkolonych osób nie zostły uwzględnione w poziomie wykonni wskźnik. W II połowie 2013 r. Ministerstwo Gospodrki dokonło zmin we wniosku o dofinnsownie, które zostły pozytywnie zopiniowne przez Instytucję Zrządzjącą PO KL. Umożliwi to dlszą relizcję projektu i wzrost wrtości wskźnik w kolejnym okresie sprwozdwczym. Cel 2. Poprw jkości usług poprzez zwiększenie efektywności procesów zrządzni w dministrcji rządowej W rmch celu 2. ukierunkownego n poprwę jkości usług poprzez zwiększenie efektywności procesów zrządzni w dministrcji rządowej wsprcie udzielne jest prcownikom dministrcji skrbowej orz prcownikom pństwowych jednostek orgnizcyjnych dziłjących w sektorze ubezpieczeń społecznych w zkresie poprwy jkości orz dostępności usług świdczonych przez ww. instytucje n rzecz przedsiębiorców. Do końc 2013 r. wsprciem szkoleniowym w Dziłniu 5.1 Wzmocnienie potencjłu dministrcji rządowej objęto blisko 18,3 tys. prcowników dministrcji skrbowej orz prcowników Zkłdu Ubezpieczeń Społecznych (wzrost wskźnik w II połowie 2013 r. o pond 670 osób), co ozncz osiągnięcie celu określonego w Progrmie. Prcownicy otrzymli wsprcie z zkresu m.in. technik obsługi klient, prw podtkowego, zrządzni zsobmi ludzkimi, zsd prowdzeni rchunkowości, elementów nlizy finnsowej orz nlizy dokumentcji księgowej i sprwozdń finnsowych, ustwy o swobodzie prowdzeni dziłlności gospodrczej i zsd podlegni ubezpieczeniom społecznym

223 Kontynuowno tkże wsprcie w zkresie przygotowni i wdrożeni wieloletniego plnowni budżetowego w ujęciu zdniowym wśród 100% dysponentów środków budżetowych I i II stopni orz 49,9% dysponentów III stopni (co stnowi wykonnie zkłdnej wrtości wskźnik w odniesieniu do dysponentów III stopni). N koniec 2014 r. wrtość wskźnik rezulttu stopień relizcji plnu wdrżni wieloletniego plnowni budżetowego w ujęciu zdniowym osiągnęł 80% (zgodnie z złożenimi przyjętymi w Plnie wdrżni wieloletniego plnowni zdniowego w ujęciu zdniowym). W 2013 r. przeprowdzono nstępujące dziłni: oprcowno projekt ustwy budżetowej n rok 2014 równolegle do budżetu trdycyjnego budżetu w ukłdzie zdniowym obejmującego pństwowe jednostki budżetowe, pństwowe fundusze celowe orz pństwowe osoby prwne; przygotowno wkłd do sprwozdni z wykonni uzsdnieni do ustwy budżetowej n rok 2012 w ujęciu zdniowym; przeprowdzono szkoleni i udzielono pomocy eksperckiej dl dysponentów Ministerstw Finnsów w zkresie budżetu zdniowego; przygotowno złożeni do systemu ewlucji budżetu zdniowego; budowno system informtyczny obsługujący budżet zdniowy. Wsprcie dl ewidencjonowni wydtków w formie budżetu zdniowego jest monitorowne w rmch projektów Ministerstw Finnsów: Wsprcie przygotowni i wdrożeni budżetu zdniowego n poziomie centrlnym w ltch (wrtość projektu: 4,6 mln EUR, 55% rozliczonych środków, okres relizcji: ) orz Wdrożenie budżetu zdniowego u wszystkich dysponentów środków budżetowych w ltch (wrtość projektu: 7,6 mln EUR, 45% rozliczonych wydtków, okres relizcji: ). W okresie sprwozdwczym nie odnotowno postępu w relizcji pozostłych wskźników w rmch celu 2. Biorąc pod uwgę ktulną fzę wdrżni projektów KPRM postęp w relizcji tych wskźników zostnie wykzny w kolejnym okresie sprwozdwczym. Cel 3. Sprwne pństwo n poziomie loklnym i regionlnym W odniesieniu do złożeń celu 3. Sprwne pństwo n poziomie loklnym i regionlnym nleży zznczyć, że do końc 2013 r. pond 41,6 tys. prcowników jednostek smorządu terytorilnego, prcowników orgnów ndzoru nd dziłlnością jst orz prcowników orgnów wyższego stopni w rozumieniu Kodeksu postępowni dministrcyjnego (KPA) ukończyło szkoleni z zkresu poprwy zdolności regulcyjnych. Stnowi to blisko dwukrotne przekroczenie wrtości docelowej (wzrost wskźnik w 2013 r. o pond 13 tys. prcowników). N wysoki poziom wykonni celu m wpływ postęp we wdrżniu projektów w rmch konkursów ogłoszonych w l Zrelizowne konkursy ukierunkowne były n poprwę stndrdów zrządzni w JST, niemniej uwzględniły możliwość relizcji zdń z zkresu wzmcnini zdolności regulcyjnych. Pondto istotny wpływ n znczące ndwykonnie celu m fkt rozszerzeni grupy odbiorców wsprci o prcowników orgnów ndzoru nd dziłlnością JST orz prcowników orgnów wyższego stopni w rozumieniu KPA. 223

224 Rys. 82 Liczb prcowników jednostek smorządu terytorilnego, prcowników orgnów ndzoru nd dziłlnością JST orz prcowników orgnów wyższego stopni w rozumieniu KPA, którzy ukończyli udził w szkolenich z zkresu poprwy zdolności regulcyjnych od 2009 r. do 2013 r prcownicy jst, orgnów ndzoru nd jst, orgnów wyższego stopni cel PO KL Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni z relizcji Priorytetu V PO KL (wg stnu n 31/12/13) W rmch Dziłni 5.2 Wzmocnienie potencjłu dministrcji smorządowej podejmowno również dziłni w zkresie poprwy stndrdów zrządzni w jednostkch smorządu terytorilnego. Do końc 2013 r. dzięki projektom dofinnsownym z EFS prcownicy 872 jednostek zostli przeszkoleni z zkresu zrządzni zsobmi ludzkimi (78% celu), 850 z zkresu zrządzni jkością (101% celu), 547 z zkresu zrządzni stysfkcją klient (97% celu) orz 320 z zkresu poprwy dostępu do informcji publicznej (57% celu). Ww. wskźnik produktu przekłd się bezpośrednio n stopień osiągnięci wskźnik rezulttu odsetek jst, które wdrożyły systemy zrządzni stysfkcją klient (19,5%), zrządzni jkością (30,3%), zrządzni zsobmi ludzkimi (31%) orz poprwy dostępu do informcji publicznej (11,4%). Jednocześnie mjąc n uwdze specyfikę relizownych dziłń orz fkt, iż w fzie relizcji znjduje się obecnie kilkdziesiąt projektów nkierownych n poprwę stndrdów zrządzni w jednostkch smorządu terytorilnego możn stwierdzić, że osiągnięcie wyznczonych celów nie jest zgrożone. Nleży zuwżyć, że w związku z modyfikcją zpisów Progrmu w zkresie Priorytetu V, gregcj dnych w rmch ww. wskźnik uległ znczącej zminie. Dotychczsowy wskźnik gregujący dne dotyczące wsprci w zkresie poprwy stndrdów zrządzni w instytucjch dministrcji publicznej w podzile n urzędy mrszłkowskie, urzędy powitowe orz urzędy gmin zostł zstąpiony wskźnikiem gregującym dne w nstępujących obszrch: zrządznie stysfkcją klient, zrządznie jkością, zrządznie zsobmi ludzkimi orz poprw dostępu do informcji publicznej. W kontekście wpływu EFS n funkcjonownie dministrcji publicznej w Polsce, wrto w tym miejscu wspomnieć o sukcesie polskich smorządów w Europie. W listopdzie 2013 r. odbył się konferencj kończąc kolejną edycję orgnizownego przez Europejski Instytut Administrcji Publicznej (EIPA) konkursu Europejskiej Ngrody Sektor Publicznego (EPSA). Do ścisłego finłu konkursu zkwlifikowły się trzy polskie projekty. Osttecznie w ktegorii: Administrcj pondlokln i lokln njlepszym projektem relizownym przez jednostki smorządu loklnego w Europie okzł się projekt: Eductionl nd Promotionl Cmpign Bielsko-Bił Protects the Climte. W 2013 r. polskie smorządy zdecydownie zdominowły zrówno ilościowo, jk i jkościowo ktegorię dministrcj publiczn n poziomie loklnym i pondloklnym tego konkursu. W tegorocznym konkursie zgłoszono 230 projektów z 26 krjów i instytucji europejskich, spośród których ż 36 pochodziło z Polski. Polskie smorządy zgłosiły do konkursu nie tylko njwięcej projektów, le były one njwyższej jkości. Certyfikt Dobrych Prktyk otrzymły: Bielsko-Bił, Poznń, Gdńsk, Rybnik orz Szklrsk Poręb. Projekty polskich smorządów pokonły m.in. tkie mist jk: Wiedeń, Medioln, Lizbon, Brcelon czy Londyn. Udził, w orgnizownym co dw lt konkursie, to możliwość zprezentowni n forum europejskim njlepszych rozwiązń stosownych w polskich urzędch. Wzięcie udziłu w konkursie jest również niepowtrzlną okzją do zdobyci i wyminy doświdczeń. N koniec 2013 r. 34,7% decyzji dministrcyjnych orgnów jst zostło uchylonych 224

225 przez orgny wyższego stopni w rozumieniu KPA w stosunku do liczby decyzji zskrżonych. Stopień relizcji przedmiotowego wskźnik monitorowny jest w rmch projektu Dobre prwo sprwne rządzenie (wrtość projektu: 5,7 mln EUR, 32% rozliczonych wydtków, okres relizcji: ). Powyższe dne dt. decyzji dministrcyjnych pochodzą z oprcowni Zbiorcz informcj z dziłlności Smorządowych Kolegiów Odwołwczych i Krjowej Reprezentcji Smorządowych Kolegiów Odwołwczych w 2012 r. (dne z 2013 r. zostną opublikowne w nlogicznym rporcie pod koniec 2014 r.). Wsprciem szkoleniowym z zkresu zrządzni strtegicznego rozwojem, w tym progrmowni, monitorowni i ewlucji strtegii oprcowywnych n poziomie loklnym i regionlnym objęto tkże prcowników 1,8 tys. jednostek smorządu terytorilnego, co stnowi 88% zkłdnej wrtości wskźnik. Podniesienie kompetencji z zkresu zrządzni strtegicznego prcowników dministrcji publicznej przyczyni się do zminy sposobu myśleni wśród dministrcji publicznej o polityce rozwoju i spojrzeni n dziłni rozwojowe w długiej perspektywie, zwiększenie skuteczności progrmowni i wdrżni polityki rozwoju (lepsz jkość dokumentów strtegicznych i progrmowych), w tym efektywnego wykorzystni środków UE w ltch Dzięki zwiększeniu wiedzy i umiejętności prcowników dministrcji publicznej, wyposżeniu ich w nrzędzi ułtwijące udził w procesie zrządzni strtegicznego, nleży oczekiwć tkże zminy ich postw n otwrte n współprcę orz korzystnie z doświdczeń i rozwiązń innych. Nleży zuwżyć, że w związku z zkończeniem projektu Zrządznie strtegiczne rozwojem - poprw jkości rządzeni w Polsce (wrtość projektu: 1,4 mln EUR, 99% rozliczonych środków, okres relizcji: ), w rmch którego relizowny jest cel dotyczący poprwy kompetencji prcowników smorządowych w zkresie zrządzni strtegicznego rozwojem, niniejszy wskźnik nie zostnie osiągnięty n zplnownym poziomie. W rmch projektu przeszkolono blisko 3,9 osób z urzędów, co ozncz że złożeni projektowe nie zostły w tym zkresie w pełni wykonne (zkłdno wsprcie 5,5 tys. urzędników w 2,9 tys. instytucji dministrcji publicznej). Szkoleni nie były obligtoryjne. N poziomie centrlnym w szkolenich wzięło udził 100% spośród zproszonych urzędów orz 81% urzędów wojewódzkich. N poziomie regionlnym ze szkoleń skorzystło ntomist 81% urzędów mrszłkowskich, 83% strostw powitowych i 64% urzędów gmin. Z przekznych wyjśnień wynik, iż w trkcie rekrutcji i relizcji szkoleń npotykno problemy związne z brkiem wystrczjącego zinteresowni urzędów w szkoleniu swoich prcowników. Wśród problemów, szczególnie n poziomie jst, możn wymienić również ogrniczone zsoby kdrowe i trudność w wydelegowniu prcowników n trzydniowe szkolenie. Pondto część osób, które potwierdziły swój udził, w rzeczywistości nie uczestniczył w szkolenich, bądź przerwł w nich udził. W kontekście celu związnego z poprwą skuteczności plnowni strtegicznego wrto również odnotowć inne rezultty osiągnięte w rmch ww. projektu, w tym komplementrne ze szkolenimi dziłni z zkresu upowszechnieni wśród prcowników dministrcji publicznej dobrych prktyk pozwljących n usprwnienie procesu zrządzni strtegicznego orz wsprcie debty wśród interesriuszy tej temtyki. N szczególną uwgę zsługuje oprcownie rportu o rozwoju społecznym Polski n poziomie loklnym. W rmch rportu zostł oprcown metodologi obliczni wskźnik LHDI umożliwijąc stosownie lterntywnego względem dotychczs dominującej nlizy ekonomicznej (PKB) podejści do mierzeni poziomu rozwoju krju. Wskźnik LHDI oprcowny w rmch projektu umożliwił podniesienie jkości monitoringu strtegicznego rozwoju społecznego w rozbiciu terytorilnym. Upowszechnienie wyników bdni rozpoczęło dyskusję w środowisku międzynrodowym, w wyniku której kilk krjów rozpoczęło bliźnicze projekty mjące n celu obliczenie wrtości krjowego wskźnik wg metodologii oprcownej w Polsce. Tworzy to sznse wykorzystni ww. wskźnik w monitoringu jkości życi w rozbiciu terytorilnym w ujęciu krjowym i zgrnicznym. Njistotniejszym w kontekście omwinego celu projektu rezulttem jest oprcownie i uruchomienie bzy STRATEG umożliwijącej znczną poprwę jkości monitoringu i zrządzni relizcją strtegii i polityk publicznych w Polsce. System zwier prwie tysiąc wskźników monitorujących relizcję dokumentów strtegicznych i progrmowych tkich jk: Długookresow Strtegi Rozwoju Krju, Średniookresow Strtegi Rozwoju Krju, strtegie zintegrowne, w tym Krjow Strtegi Rozwoju Regionlnego orz Strtegi Europ W mirę postępu prc nd kolejnymi dokumentmi strtegicznymi będą uruchmine kolejne funkcjonlności systemu, bz będzie poszerzn o dodtkowe informcje. Ozncz to, że system będzie dynmicznym nrzędziem regującym i rozwijjącym się wrz z ewolucją strtegicznych dokumentów n szczeblu krjowym i międzynrodowym. Przykłdem tego będzie rozszerzenie w niedlekiej przyszłości bzy STRATEG o komponenty umożliwijące monitoring strtegiczny relizcji Umowy Prtnerstw orz progrmów 225

226 opercyjnych n lt Prowdzone są tkże prce nd rozszerzeniem systemu o wskźniki z 16 strtegii rozwoju województw. Bz STRATEG zostł udostępnion do użytku publicznego pod dresem Relizcj systemu przez GUS gwrntuje wysoką jkość wykonni, spójność metodologiczną i porównywlność dnych w szeregch czsowych orz regulrną ktulizcję dnych i trwłość projektu. W okresie sprwozdwczym nie odnotowno postępu w relizcji pozostłych wskźników w rmch celu 3 dotyczących wsprci w zkresie świdczeni elektronicznych usług publicznych orz monitorowni polityk publicznych. Wzrost wskźników uzleżniony będzie od postępu we wdrżniu projektu Ministerstw Administrcji i Cyfryzcji Powszechne e-usługi dministrcji publicznej n pltformie epuap, którego relizcj rozpocznie się w 2014 r. orz od postępu relizcji projektów wyłonionych do dofinnsowni w rmch konkursu ogłoszonego w 2013 r. w Poddziłniu Modernizcj zrządzni w dministrcji smorządowej. W okresie sprwozdwczym firm PSDB n zlecenie Ministerstw Administrcji i Cyfryzcji zrelizowł bdnie ewlucyjne pn. Brometr rozwoju instytucjonlnego jednostek smorządu terytorilnego 32. Celem bdni było dostrczenie wiedzy dotyczącej zmin w rozwoju instytucjonlnym zchodzącym w jednostkch smorządu terytorilnego. Bdnie miło również służyć ocenie skuteczności orz efektywności dziłń zrelizownych w rmch Dziłni 5.2 PO KL Wzmocnienie potencjłu dministrcji smorządowej, którego celem jest wzrost jkości usług publicznych świdczonych przez urzędy n szczeblu smorządu terytorilnego orz poprw jkości polityk i progrmów o zsięgu regionlnym i loklnym. Wyniki bdni wskzują, że wyższe wskźniki rozwoju osiągją podmioty, które korzystły ze wsprci w rmch Dziłni 5.2. Njwiększe zróżnicownie n korzyść odbiorców wsprci Dziłni 5.2 odnotowno dl obszru zrządzni procesmi (blisko 13 pkt. proc.) orz obszru zrządzni usługmi dministrcyjnymi (pond 10 pkt. proc.), njmniejsze w obszrze zrządzni kpitłem ludzkim w podobszrze motywownie, ocen i wnsownie (niewiele pond 1 pkt. proc.). W stosunku do stnu rozwoju zdignozownego w rmch bdni zrelizownego w roku 2009 r. zobserwowno niższe wrtości wskźników dotyczących kwestii zrządzni strtegicznego i finnsów, co może świdczyć o spdku poziomu rozwoju instytucjonlnego w obszrze zrządzni strtegicznego. Jednocześnie odnotowno wzrost wrtości wskźników odnoszących się do kwestii zrządzni jkością i monitorowni podejmownych dziłń, więc w obszrze zrządzni procesmi. Pośrednio może to stnowić potwierdzenie sformułownego powyżej wniosku o wpływie wsprci w rmch Dziłni 5.2, szczególnie zuwżlnego w obszrze zrządzni procesmi. Cel 4. Wzrost udziłu orgnizcji pozrządowych orz prtnerów społecznych w tworzeniu i relizcji polityk publicznych w celu poprwy jkości, trfności, skuteczności, użyteczności tych polityk W rmch celu 4. dotyczącego udziłu orgnizcji pozrządowych orz prtnerów społecznych w tworzeniu i relizcji polityk publicznych w celu poprwy jkości, trfności, skuteczności, użyteczności tych polityk do końc 2013 r. udził w projektch ukończyło blisko 21,5 tys. przedstwicieli orgnizcji pozrządowych (wzrost o pond 9 tys. osób), co stnowi pond 4-krotne przekroczenie celu określonego w Progrmie. Ukierunkownie wsprci, głównie n wzmocnienie zsobów ludzkich orgnizcji pozrządowych (m.in. prcowników i wolontriuszy) poprzez podniesienie ich wiedzy i kompetencji, m istotny wpływ n wzmocnienie potencjłu trzeciego sektor i jego profesjonlizcję. Tym smym, podnosi się również jkość świdczonych przez nich usług (np. w zkresie udzielni pord obywtelskich i prwnych) orz nstępuje wzrost potencjłu, pozwljący smemu sektorowi n świdczenie usług o chrkterze szkoleniowo-dordczym dl nowopowstłych NGO (np. prowdzenie pordnictw/dordztw z zkresu rejestrowni NGO). 32 Brometr rozwoju instytucjonlnego jednostek smorządu terytorilnego, PSDB, Wrszw, grudzień 2013 r. 226

227 Rys. 83 Liczb przedstwicieli orgnizcji pozrządowych, którzy ukończyli udził w projektch od 2009r. do 2013r liczb przedstwicieli orgnizcji pozrządowych cel PO KL Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdni z relizcji Priorytetu V PO KL (wg stnu n 31/12/13) Do końc 2013 r. wsprciem w zkresie budowni potencjłu eksperckiego objęto 18 orgnizcji prtnerów społecznych (60% zkłdnej wrtości) jk również 10,5 tys. przedstwicieli tychże orgnizcji (85% zkłdnej wrtości), w tym blisko 8,5 tys. przedstwicieli związków zwodowych i 2 tys. przedstwicieli prcodwców. Przedstwiciele prtnerów społecznych uczestniczyli w szkolenich z zkresu m.in. umiejętności interpersonlnych niezbędnych do prowdzeni dilogu społecznego, negocjcji, wprowdzeni do nlizy finnsowej przedsiębiorstw, prw prcy, komunikcji i ksztłtowni wizerunku orz etyki biznesu. Instytucji Pośrednicząc II stopni dl Dziłni 5.5 Rozwój dilogu społecznego nie widzi zgrożeni relizcji przedmiotowego wskźnik. W 2014 r. kontynuown będzie procedur podpisywni umów orz negocjcje z projektodwcmi w rmch konkursów ogłoszonych w IV kwrtle 2012 r., co bezpośrednio przyczyni się do osiągnięci wskźnik. Jednocześnie n koniec 2013 r. odsetek przedstwicieli orgnizcji prtnerów społecznych uczestniczących w konsultcjch prowdzonych z pośrednictwem reprezenttywnych prtnerów społecznych wyniósł 30,5%, co stnowi 64% zkłdnego w Progrmie celu. Do końc 2013 r. utworzono lub wsprto 122 centr wsprci orgnizcji pozrządowych, co stnowi pond dwukrotne przekroczenie wrtości docelowej (wzrost wskźnik w 2013 r. o 26 jednostek). Przyczyną dużego zinteresowni tworzeniem centrów wsprci dl orgnizcji pozrządowych jest m. in. oddoln potrzeb tworzeni inicjtyw obywtelskich, które przeksztłcją się w zinstytucjonlizowne podmioty trzeciego sektor potrzebujące wsprci specjlistycznego (np. dordztwo w zkresie zrządzni orgnizcjmi pozrządowymi, w szczególności - zrządzni finnsowego, zrządzni zsobmi ludzkimi, plnowni strtegicznego) orz technicznego poprzez np. udostępninie loklu i sprzętu biurowego do prowdzeni dziłń przez orgnizcje. Odsetek orgnizcji pozrządowych korzystjących z sieci wsprci w okresie sprwozdwczym wyniósł 9,5%, od początku relizcji Dziłni 5.4 blisko 8,4 tys. orgnizcji pozrządowych uzyskło wsprcie w rmch utworzonych centrów wsprci Jednocześnie wsprciem EFS objęto 13 sieci orgnizcji pozrządowych, co stnowi 52% zkłdnego w Progrmie celu. Wsprcie NGO w postci tworzeni sieci orgnizcji buduje społeczny potencjł tych orgnizcji i umcni ich zdolność do relizcji zdń publicznych. Akty normtywne przy udzile orgnizcji pozrządowych i prtnerów społecznych konsultowło i tworzyło 0,9% urzędów gmin, 0,8% strostw powitowych, 13% urzędów mrszłkowskich, 33% ministerstw orz 8% urzędów centrlnych. Jednocześnie żden urząd wojewódzki nie tworzył któw normtywnych przy udzile orgnizcji pozrządowych orz prtnerów społecznych. Podne wrtości odzwierciedlją stn n koniec 2012 r., gdyż dne dotyczące 2013 r. będą znne w III kwrtle 2014 r. Nisk wrtości wskźnik wynik ze zmienionej metodologii jego wyliczni, zgodnie z którą, w rmch wskźnik nleży ujmowć wyłącznie te jednostki dministrcji publicznej, które stosują więcej niż 3 formy konsultcji któw normtywnych lub dokumentów 227

228 progrmowych i strtegicznych z orgnizcjmi pozrządowymi, wśród stosownych form konsultcji nie więcej niż jedn może mieć chrkter bierny. Niskie wrtości wskźnik prowdzą do wniosku, że większość urzędów w dlszym ciągu stosuje głównie bierne formy konsultcji społecznych (wyszczególnienie czynnych i biernych form konsultcji społecznych stnowiło jedną z njistotniejszych zmin metodologicznych). Jednocześnie nleży zwrócić uwgę, iż projekty relizowne dotychczs w rmch Dziłni 5.4 PO KL Rozwój potencjłu trzeciego sektor w brdzo niewielkim stopniu zkłdły osiągnięcie ww. wskźnik, z wyjątkiem dwóch projektów systemowych, w których przeszkolono 982 prcowników dministrcji publicznej w zkresie współprcy z orgnizcjmi pozrządowymi orz przeprowdzono bdnie efektywności mechnizmów konsultcji społecznych. Progrmy z zkresu bezpłtnego pordnictw prwnego i obywtelskiego wdrożono w 229 powitch. docelow wskźnik zostł zncząco przekroczon ze względu n duże zinteresownie ogłsznymi w l konkursmi dot. tworzeni i wdrżni progrmów z zkresu pordnictw prwnego i obywtelskiego. W przypdku wskźnik odsetek powitów, n terenie których wdrożono progrmy z zkresu bezpłtnego pordnictw prwnego i obywtelskiego wrtość osiągnięt n koniec 2013 r. wyniosł 72,9% co zncznie przekrcz wrtość docelową tego wskźnik, tj. 29%. W okresie sprwozdwczym nie odnotowno postępu w relizcji pozostłych wskźników w rmch celu 4 dotyczących m.in. stndrdów współprcy z orgnizcjmi pozrządowymi orz wykorzystni nrzędzi konsultcji społecznych. Biorąc pod uwgę ktulną fzę relizcji projektów MPiPS postęp w tym obszrze będzie widoczny w kolejnym okresie sprwozdwczym. Cel 5. Skuteczny wymir sprwiedliwości i prokurtur W odniesieniu do złożeń celu 5. Skuteczny wymir sprwiedliwości i prokurtur nleży zznczyć, że do końc 2013 r. w rmch projektu Krjowej Szkoły Sądownictw i Prokurtury (KSSiP) Doskonlenie zwodowe prcowników wymiru sprwiedliwości (wrtość projektu: 7,6 mln EUR, 99% rozliczonych wydtków, okres relizcji: ) przeszkolono blisko 8,5 tys. sędziów i prokurtorów, w tym blisko 2,9 tys. sędziów orzekjących w wydziłch gospodrczych i updłościowo-nprwczych, co stnowi 48% celu określonego w Progrmie. Z kolei w rmch kolejnego projektu KSSiP Edukcj w dziedzinie zrządzni czsem i kosztmi postępowń sdowych cse mngement (wrtość projektu: 6,5 mln EUR, 30% rozliczonych wydtków, okres relizcji: ) pond 2,8 tys. sędziów, prokurtorów, referendrzy orz systentów sędziów i prokurtorów wzięło udził w szkolenich z zkresu prw gospodrczego. Doskonlenie zwodowe prcowników wymiru sprwiedliwości, odbyw się poprzez prowdzenie szkoleń dwojkiego rodzju. Z jednej strony szkoleni dotyczą wiedzy merytorycznej, m.in. z zkresu ekonomii, finnsów, prw gospodrczego, prw wspólnotowego, prw updłościowego, prw spółek hndlowych. Z drugiej zś strony mją rozwijć tzw. kwlifikcje miękkie prcowników wymiru sprwiedliwości z zkresu: komunikcji, medicji, etyki i psychologii orz w zkresie istotnym z punktu widzeni wdrżnych usprwnień zrządczych, tj.: zrządzni zsobmi ludzkimi i orgnizcji czsu prcy w wymirze sprwiedliwości. Do końc 2013 r. model mendżerski wdrożono we wszystkich sądch, osiągjąc tym smym zplnowną wrtość wskźnik. Wskźnik zostł zrelizowny w rmch projektu Modernizcj sposobu świdczeni usług przez wymir sprwiedliwości (wrtość projektu: 9,5 mln EUR, 31% rozliczonych wydtków, okres relizcji: ). Wdrożenie modelu mendżerskiego służy usprwnieniu prcy sądu. W rmch reform związnych z orgnizcją i funkcjonowniem wymiru sprwiedliwości odstąpiono od dotychczsowego modelu zrządzni w sądownictwie i położono ncisk n wykonywnie przez sędziów zdń orzeczniczych, czemu służy odciążenie ich od konieczności wykonywni obowiązków i zdń o chrkterze dministrcyjnym. Zdnie te od 1 styczni 2013 r. - przejęli dyrektorzy sądów. Odciążenie prezesów sądów od obowiązków dministrcyjnych, umożliwi im skoncentrownie się n kierowniu podstwową dziłlnością sądu, więc tzw. dziłlnością orzeczniczą i prcą z sędzimi, tkże pozostłą kdrą szeroko pojętego pionu orzeczniczego. System oddzieleni sfery zrządzni tzw. dministrcyjnym zpleczem sądu od sfery kierowni prcą sędziów funkcjonuje w wielu krjch europejskich i jest zgodny z postulowną przez Rdę Europy tendencją do odchodzeni od trdycyjnego modelu zrządzni wymirem sprwiedliwości w kierunku modelu mendżerskiego. Do końc 2013 r. wdrożono również cztery rozwiązni nkierowne n poprwę zrządzni sprwą w wymirze sprwiedliwości (67% zkłdnej wrtości). Są to: 228

229 Elektroniczne Postępownie Upominwcze (e-sąd); system informtyczny rchunkowości i zrządzni kdrmi w sądch powszechnych i Ministerstwie Sprwiedliwości (Zintegrowny System Rchunkowości i Kdr); pltform dostępu do nlityki i sttystyki (Business Object - Zintegrowny System Rchunkowości i Kdr); modele (stndrdy) obciążeni prcą dl poszczególnych grup zwodowych w sdownictwie. Ntomist pozostłe dw zplnowne rozwiązni systemowe, tj. System Informtyczny Wspomgjący Procesy Merytoryczne (SIWPM) jk również Elektroniczny Bnkowy Tytuł Egzekucyjny (e-bte) nie zostną zrelizowne w obecnej perspektywie finnsowej ze środków PO KL. Spowodowne jest to zminą zkresu projektu Ministerstw Sprwiedliwości Zwiększenie efektywności relizcji zdń przez jednostki wymiru sprwiedliwości obejmującą m.in. rezygncję z wdrożeni systemu ewidencjonowni sprw w formie elektronicznej orz elektronicznego systemu wykzywni dnych sttystycznych. W związku z nieprwidłowym trybem wyboru wykonwcy systemów: e-sąd, Systemu Informtycznego Wspomgjącego Procesy Merytoryczne, Elektronicznego Bnkowego Tytułu Egzekucyjnego orz Elektronicznego Potwierdzeni Odbioru Ministerstwo Sprwiedliwości zwróciło się do Instytucji Zrządzjącej PO KL z prośbą o wycofnie z projektu wszystkich dziłń objętych umowmi z wykonwcą. Jednocześnie beneficjent zdecydowł o wykorzystniu środków, które nie zostły uznne z niekwlifikowlne n wdrożenie usługi wsprci technicznego dl użytkowników oprogrmowni dl udytorów orz wdrożenie nowej obsługi depozytów sądowych (dziłnie powiązne z funkcjonlnością ZSRK dotyczące obsługi nleżności sądowych). Jednocześnie zuwżyć nleży, iż n koniec 2013 r. wrtość wskźnik rezulttu średni czs postępowni w sprwch cywilnych i gospodrczych rozpoznwnych w procesie w trybie zwykłym i uproszczonym wyniosł 9,2 miesiąc. N wrtość wskźnik m wpływ wiele czynników, tkich jk np. wolumen wpływu dnego rodzju sprw do sądu czy też liczebność kdry orzekjącej i wynikjący z niej wskźnik obciążeni prcą. Większ liczb sprw przypdjąc do złtwieni wydłuż okres do momentu wydni orzeczeni i utomtycznie zwiększ wrtość wskźnik. W okresie od 2010 r. do 2013 r. odnotowno znczący wpływ sprw będących podstwą do obliczeni wskźnik. W 2013 r. w porównniu z 2012 r. liczb t wzrosł o 29%. docelow wskźnik rezulttu (5,6 m-cy) nie jest ztem możliw do osiągnięci. Z kolei wrtość wskźnik odsetek sprw cywilnych i gospodrczych relizownych w formie elektronicznej wyniosł 40,9%, co stnowi pond dwukrotne przekroczenie zkłdnego celu (15%). Wskźnik relizowny jest w rmch projektu Wprowdzenie e-usług w resorcie sprwiedliwości (wrtość projektu: 7,9 mln EUR, 5% rozliczonych wydtków, okres relizcji: ) i dotyczy rejestrcji spółki z o.o., jwnej, komndytowej orz trzech usług w zkresie ksiąg wieczystych. Średni czs oczekiwni n rejestrcję dziłlności gospodrczej w odniesieniu do spółek z ogrniczoną odpowiedzilnością wyniósł 1,19 dni (ok. 28 godzin). Wskźnik relizowny jest w rmch projektu Wprowdzenie e-usług w resorcie sprwiedliwości i uwzględni smo procedownie w sądzie (od ndni sygntury do rejestrcji w KRS). Wziąwszy pod uwgę fkt, że w przypdku gdy dne wykzują jko różnicę dni od momentu ndni sygntury dl wniosku z portlu S-24 do momentu wpisu do rejestru jko 0 lub 1, fktyczn liczb godzin poświęconych n rejestrcję może w tym przypdku wynosić mniej niż 24 godziny i obniżć osiągniętą wrtość wskźnik. Nie m jednk możliwości wyliczeni średniej z liczby godzin ze względu n fkt, iż wpis do rejestru jest oznczny jedynie dtą wpisu (brk godziny). W okresie sprwozdwczym nie odnotowno postępu w relizcji pozostłych wskźników w rmch celu 5. W przypdku wskźnik dot. liczby wdrożonych usług rejestrów sądowych, dostępnych drogą elektroniczną dopiero w listopdzie 2013 r. zostł wyłoniony wykonwc usługi w zkresie przygotowni systemu e-usług. Usług powinn zostć zrelizown do końc 2014 r. W 2013 r. rozpoczęły się również projekty ukierunkowne n wsprcie przedstwicieli kdry mendżerskiej sądów orz prokurtorów, w związku z powyższym postęp w tym obszrze będzie widoczny w kolejnym okresie sprwozdwczym. 229

230 Poniższ tbel przedstwi postęp rzeczowy w rmch Priorytetu V. Wskźniki Liczb prcowników, którzy ukończyli udził w projektch (prcownicy dministrcji publicznej) Jednost k miry Rok Płe ć PRIORYTET V Cel szczegółowy 1. Poprw zdolności regulcyjnych dministrcji publicznej, w obszrch istotnych dl funkcjonowni przedsiębiorstw Liczb nowych lub znowelizowny ch któw prwnych ze zmierzonymi kosztmi dministrcyjny mi Liczb prcowników dministrcji publicznej i przedstwicieli prtnerów społecznych, którzy ukończyli udził w projektch w zkresie ) oceny wpływu i konsultcji online b) technik legislcyjnych i wdrżni prw UE Liczb prcowników dministrcji osob sztuk osob osob Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj Wskźniki produktu O: K: M: O: K: M: O: K: M: O: K: M: ) docelow b) Szcow n relizcj Relizc j O: K: ) 3087 b)

231 publicznej, którzy ukończyli udził w projektch w zkresie poprwy zdolności regulcyjnych w podzile n ) dministrcję rządową Liczb propozycji uproszczeń ustw njistotniejszyc h w kontekscie prowdzeni dziłlnosci gospodrczej (wskźnik produktu monitorowny rocznie) Średni czs oczekiwni n rejestrcję dziłlności gospodrczej w odniesieniu do osób fizycznych sztuk dzień Wrtośc docelow Relizcj docelow M: O: K: M: ) Wskźniki rezulttu Relizcj ,1 2,4 2 - docelow Poziom redukcji kosztów regulcyjnych dl przedsiębiorcó w Liczb nowelizcji ustw w rządowym procesie legislcyjnym Poziom deficytu trnspozycji dyrektyw* Stopień wdrożeni Progrmu Reformy Regulcji (% % Relizcj ,5% - docelow 1% 0% % Relizcj docelow % Relizcj ,2% - docelow 1% 1,7% % Relizcj 0% 23% 32% 35% 45% 45% 45% docelow 90% 231

232 wdrożeni wg etpów) 0% Liczb wprowdzonyc h w życie uproszczeń ustw njistotniejszyc h w kontekście prowdzeni dziłlności gospodrczej Średnie koszty dministrcyjn e związne z złożeniem dziłlności gospodrczej sztuk PLN Relizcj docelow Relizcj PL N/ 14,4h 1210PL N/ 14,4h 40 0 Dziłlność gospodrcz os. fiz.: 651PLN/7, 75h 651PLN/ 7,75h 256 PLN/ 3 h Spółk hndlow 256 PLN/3 h 256 PLN/3 h docelow 1722PL N/ 20,5h 1722PL N/ 20,5h 1722PLN/2 0h 1722PL N/20h 1722PL N/ 20 h 1722PL N/ 20 h Dziłlność gospodrcz os. fiz.: 907,5PLN/ 10,8h Spółk hndlow 1291,5PLN/ 15,4h Dziłlność gospodrcz os. fiz.:1210pln/ 14,4h Spółk hndlow: 1722PLN/ 20,5h 1722PL N/ 20 h Cel szczegółowy 2. Poprw jkości usług poprzez zwiększenie efektywności procesów zrządzni w dministrcji rządowej Odsetek dysponentów środków budżetowych pństw, którzy byli objęci wsprciem w zkresie przygotownii wdrożeni wieloletniego plnowni budżetowego w ujęciu zdniowym w podzile n: ) dysponentów I stopni środków budżetowych pństw b) dysponentów II stopni środków budżetowych pństw c) dysponentów III stopni środków budżetowych pństw % Relizcj docelow Szcow n Wskźniki produktu % 100% 100% % 100% 100% ,6% 46,8% 49,9% - ) 100% b) 100% c) 40% 0% 100% 100% 232

233 Liczb urzędów dministrcji rządowej, z wyłączeniem dministrcji skrbowej, w których wdrożono zrządznie przez cele orz/lub zrządznie przez kompetencje orz/lub podejś cie procesowe Liczb urzędów dministrcji rządowej, n szczeblu powitu lub województw, relizujących zdni związne z obsługą przedsiębiorcó w, w których wdrożono usprwnieni zrządcze Liczb prcowników dministrcji rządowej, n szczeblu powitu lub województw, uczestniczącyc h w szkolenich z zkresu poprwy jkości usług, w tym świdczonych drogą elektroniczną n rzecz klient zewnętrznego Liczb prcowników dministrcji publicznej, którzy ukończyli udził w projektch z zkresu poprwy jkości usług orz polityk związnych z rejestrcją dziłlności gospodrczej i funkcjonownie m przedsiębiorst w instytucj instytucj osob osob relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj 50% O: K: M: O: K: M:

234 Liczb prcowników dministrcji publicznej orz sektor wymiru sprwiedliwośc i, którzy ukończyli udził w projektch w zkresie poprwy jkości usług orz polityk związnych z rejestrcją dziłlności gospodrczej i funkcjonownie m przedsiębiorst w Liczb instytucji dministrcji publicznej, które były objęte wsprciem w zkresie poprwy stndrdów zrządzni w podzile n:. urzędy dministrcji rządowej, w tym: - ministerstw i urzędy centrlne, - urzędy wojewódzkie, Stopień relizcji plnu wdrżni wieloletniego plnowni budżetowego w ujęciu zdniowym Odsetek urządów dministrcji rządowej, z wyłączeniem dministrcji skrbowej, w których nstąpił wzrost skuteczności osob instytucj Relizc j docelow Relizcj docelow % Relizcj docelow % Relizcj docelow O: K: M: Wskźniki rezulttu 0% 5% 10% 19% 40% 60% 80% - 100% 0% % - 75% 0% 234

235 zrządzni w związku z optymlizcją struktur lub/orz procesów Odsetek urzędów dministrcji rządowej, n szczeblu powitu lub województw, relizujących zdni związne z obsługą przedsiebiorcó w, w których wdrożono usprwnieni zrządcze Odsetek urzędów dministrcji rządowej, n szczeblu powitu lub województw, w których nstąpił poprw jkości usług, w tym świdczonych drogą elektroniczną n rzecz klient zewnętrznego Odsetek instytucji dministrcji publicznej, które były objęte wsprciem w zkresie poprwy stndrdów zrządzni w podzile n:. urzędy dministrcji rządowej, w tym: Ø ministerstw i urzędy centrlne, Ø urzędy wojewódzkie, (wskźnik rezulttu monitorowny półrocznie) % Relizcj docelow % Relizcj docelow % Relizc j docelow % - 12% 0% % - 13% 0% 0% 28,0% 45,0% 59,8% 66,7% 67,9% 0% 0% 57,0% 75,0% 87,0% 88,0% 88,0% 0% 0% 100% 75,0% 100% 100% 100,0% 0% 0% 100% 100% 100% 100% 100,0% 0% 62%. 65% - 100% - 100% Cel szczegółowy 3. Sprwne pństwo n poziomie loklnym i regionlnym 0 Wskźniki produktu 235

236 Liczb jednostek smorządu terytorilnego, których prcownicy ukończyli udził w szkolenich z zkresu ) zrządzni stysfkcją klient b) zrządzni jkością c) zrządzni zsobmi ludzkimi d) poprwy dostępu do informcji publicznej instytucj Relizcj docelow ) 562 b) 843 c) 1124 d) Liczb prcowników jednostek smorządu terytorilnego, prcowników orgnów ndzoru nd dziłlnością jst orz prcowników orgnów wyższego stopni w rozumieniu KPA, którzy ukończyli udził w szkolenich z zkresu poprwy zdolności regulcyjnych Liczb jednostek smorządu terytorilnego orz zespolonej wojewódzkiej dministrcji rządowej, których prcownicy ukończyli szkoleni z zkresu świdczeni elektronicznych usług osob instytucj Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj O: K: M:

237 publicznych Liczb jednostek smorządu terytorilnego, których prcownicy ukończyli szkoleni z zkresu ) monitorowni polityk publicznych w województwie b) zrządzni strtegicznego rozwojem, w tym progrmowni, monitorowni i ewlucji strtegii oprcowywny ch n poziomie loklnym i regionlnym Liczb prcowników dministrcji publicznej, którzy ukończyli udził w projektch w zkresie poprwy zdolności regulcyjnych w podzile n instytucj osob Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizc j ) 8 b) ) 11 b) 1853 b) dministrcję smorządową O: K: M: docelow b) Liczb instytucji dministrcji publicznej, które były objęte wsprciem w zkresie poprwy stndrdów zrządzni w podzile n: b. urzędy mrszłkowski e, c. urzędy powitowe, instytucj Relizcj

238 d. urzędy gmin Odsetek jst, które wdożyły systemy: ) zrządzni stysfkcją klient b) zrządzni jkością c) zrządzni zsobmi ludzkimi d) poprwy dostępu do informcji publicznej Odsetek decyzji dministrcyjny ch orgnow jst uchylonych przez orgny wyższego stopni w rozumieniu KPA w stosunku do liczby ecyzji zskrżonych Odsetek urzędów dministrcji smorządowej orz urzędów wojewódzkich świdczących co njmniej 20 elektronicznych usług publicznych Odsetek urzędów mrszłkowski ch, które wdożyły system monitorowni polityk publicznych w województwie (strtegii rozwoju województw) instytucj Wrtośc docelow Relizcj docelow % Relizcj docelow % Relizcj docelow % Relizcj docelow b. 12 c. 227 d Wskźniki rezulttu ,5% ,3% ,0% ,4% - 20% 30% 40% 20% 0% % - 35% 37% % - 80% 0% % - 50% 0% 238

239 Odsetek instytucji dministrcji publicznej, które były objęte wsprciem w zkresie poprwy stndrdów zrządzni w podzile n: b. urzędy mrszłkowski e, c. urzędy powitowe, d. urzędy gmin. (wskźnik rezulttu monitorowny półrocznie) % Relizc j docelow 0% 0% 25,0% 50,0% 87,5% 87,5% 87,5% 0% 0% 11,1% 35,6% 57,8% 64,7% 68,4% 0% 0% 4,2% 18,2% 34,4% 47,7% 49,1% b. 75% c. 60% d. 60% Cel szczegółowy 4. Wzrost udziłu orgnizcji pozrządowych orz prtnerów społecznych w tworzeniu i relizcji polityk publicznych w celu poprwy jkości, trfności, skuteczności, użyteczności tych polityk 0 Wskźniki produktu Liczb przedstwicieli orgnizcji pozrządowyc h, którzy ukończyli osob Relizcj docelow O: K: M: Liczb centrów wsprci orgnizcji pozrządowyc h nowoutworzon ych lub wsprtych w rmch Priorytetu Liczb powitów, n terenie których wdrożono progrmy z zkresu bezpłtnego pordnictw prwnego i obywtelskiego instytucj sztuk Szcow n relizcj Relizcj docelow Wrtośc Szcow n relizcj Relizcj docelow Wrtośc Szcow n relizcj

240 Liczb jednostek smorządu terytorilnego, które wdrożyły stndrdy współprcy z orgnizcjmi pozrządowym i - w tym liczb jednostek smorządu terytorilnego, które wdrożyły stndrdy w zkresie mechnizmów finnsowych instytucj Relizcj docelow Liczb konsultcji społecznych, przeprowdzon ych przy użyciu ktywnych nrzędzi/techni k konsultcji Liczb sieci objętych wsprciem, w tym liczb nowoutworzon ych sieci sztuk sztuk Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow Liczb wsprtych Rd Dziłlności Pożytku Publicznego dziłjących n poziomie województw, powitu orz gminy Liczb przedstwicieli orgnizcji prtnerów społecznych, którzy zostli objęci wsprciem w zkresie budowni potencjłu eksperckiego ) w tym liczb przedstwicieli sztuk osob Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj O: K: M: O: K:

241 orgnizcji prcodwców b) w tym liczb przedstwicieli związków zwodowych Liczb orgnizcji prtnerów społecznych, które zostły objęte wsprciem w zkresie budowni potencjłu eksperckiego Liczb osób, które ukończyły udził w projekcie w rmch Priorytetu, w tym: - liczb przedstwicieli prtnerów społecznych. Liczb reprezenttywn ych orgnizcji prtnerów społecznych, które były objęte wsprciem w zkresie budowni ich potencjłu Odsetek jednostek dministrcji publicznej, które konsultowły i tworzyły kty normtywne z orgnizcjmi pozrządowym i i prtnermi społecznymi przy udzile orgnizcji pozrządowyc h i prtnerów instytucj osob orgniz cj docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizc j docelow Relizcj docelow Wrtośc ć % Relizcj M: O: K: M: ) b) O: K: M: O: K: M: Wskźniki rezulttu 241

242 społecznych w podzile n:**. urzędy gmin, 35,5% 40,3% 40,0% 42,3% 3,7% 0,6% 0,9% - b. strostw powitowe 55,0% 71,1% 71,0% 70,3% 10,0% 4,4% 0,8% - c. urzędy mrszłkowski 87,5% 100,0% 100,0% 100,0% 64,3% 7,1% 13,0% - e d. urzędy wojewódzkie 33,3% 37,5% 37,5% 18,8% 0,0% 0,0% 0,0% - e. ministerstw 33,3% 81,3% 36,0% 94,4% 70,6% 30,7% 33,0% - f. urzędy centrlne. Odsetek orgnizcji pozrządowyc h korzystjących z centrów wsprci Odsetek powitów, n terenie których wdrożono progrmy z zkresu bezpłtnego pordnictw prwnego i obywtleskiego docelow % Relizcj docelow % Relizcj docelow 89,5% 35,7% 81,0% 38,5% 11,1% 14,0% 8,0% - ) 2% b) 4% c) 32% d) 1% e) 53% f) 12% ) 2% b) 4% c) 30% d) 0,5% e) 50% f) 10% 8,5% 12,0% 12,0% 12,4% 2,2% 6,4% 9,5% - 15% 7% 8,4% 10,0% 10,0% 20,0% 45,2% 72,6% 72,9% - 29% 8,4% Odsetek jst, które wdożyły stndrdy współprcy Odsetek jednostek dministrcji, które prowdzą konsultcje społeczne, przy użyciu ktywnych nrzędzi/techni % Relizcj docelow % Relizcj docelow % - 10% 0% % - 3% 0% 242

243 k konsultcji Liczb sieci istniejących w poszczególnyc h województwc h sztuk Relizcj docelow Odsetek przedstwicieli orgnizcji prtnerów społecznych uczestniczącyc h w konsultcjch prowdzonych z pośrednictwem reprezenttywn ych prtnerów społecznych % Relizcj docelow O: ,5% - K: ,5% - M: ,5% - 40% 13,56% Cel szczegółowy 5. Skuteczny wymir sprwiedliwości i prokurtur Wskźniki produktu Liczb prcowników sektor wymiru sprwiedliwośc i, którzy ukończyli udził w projektch w zkresie poprwy efektywności sądownictw gospodrczego w rmch projektu Liczb wdrożonych rozwiązń nkierownych n poprwę zrządzni sprwą osob sztuk Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow O: K: M: Liczb przedstwicieli kdry mendżerskiej sądów przeszkolonych w zkresie zrządzni osob Szcow n relizcj Relizcj docelow 4 O: K: M: Liczb wdrożonych sztuk Szcow n relizcj Relizcj

244 usług rejestrów sądowych, dostępnych drog elektroniczną Liczb przeszkolonych prokurtorów dokonujących ocen okresowych i podlegjących ocenie Liczb prcowników wymiru sprwiedliwośc i, którzy ukończyli udził w projektch w zkresie modernizcji procesów zrządzni w wymirze sprwiedliwośc i Liczb utworzonych dzięki wsprciu z EFS punktów obsługi interesntów w sądch Średni czs oczekiwni n rejestrcję dzillności gospodrczej w odniesieniu do spółek z ogrniczoną odpowiedzilno ścią Średni czs postępowni w sprwch cywilnych i gospodrczych rozpoznwny ch w procesie w trybie zwykłym i uproszczonym Odsetek sądów, w których wdrożono model osob osob sztuk godzin miesiąc docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow Szcow n relizcj Relizcj docelow Relizcj docelow Wrtośc Relizcj docelow Relizcj docelow % Relizcj docelow O: K: M: O: K: M: Wskźniki rezulttu ,5-24 h 168 h ,2-5,6 m-c 8,5 m-c % - 100% 244

245 mendżerski Odsetek sprw cywilnych i gospodrczych relizownych w formie elektronicznej Odsetek jednostek orgnizcyjnyc h prokurtur, w których wdrożono jednolite kryteri jkości i efektywności prcy Średni czs trwni postępowni w sprwch gospodrczych w podzile n sądy 0% % Relizcj ,9% - docelow 15% 0% % Relizcj docelow miesiąc Relizcj docelow Wrtośc ) I instncji miesiąc Relizcj docelow Wrtośc b) II instncji miesiąc Relizcj docelow Wrtośc Odsetek sprw rozptrywnyc h przez sądy w terminie powyżej 12 miesięcy % Relizcj docelow Wrtośc % - 0,9 m- c 0,9 m- c 15% 0% 3,6 m-c 3,7 m-c 7,5 miesiąc 9,4 miesiąc ,7 4,1 4, ,7 18,5 18,5 3,2 4,1 14,6 18,3 16,7% 15,6% 13,0% 13,2% 14,0% 14,0% 14,0% 13,3% 16,7% *Dne dot. poziomu deficytu trnspozycji dyrektyw pozyskno z Internl Mrket Scorebord, które publikowne są przez Komisję Europejską (link: index_en.htm ). W związku z rozwiązniem umowy o dofinnsownie z MSZ, które było Beneficjentem projektu odpowiedzilnego z relizcję przedmiotowego wskźnik osiągnięt wrtość nie jest powiązn ze wsprciem w rmch Dziłni 5.1 PO KL. **Podn wrtość dotyczy 2012 r. (dne z 2013 r. będą dostępne w III kwrtle 2014 r.) *** Kolorem szrym zznczono wskźniki, które zgodnie z zpismi Progrmu nie będą monitorowne po dniu 30 czerwc 2012 r. Szczegółow chrkterystyk udzielonego wsprci Od początku relizcji Priorytetu V udził w projektch rozpoczęło pond 321 tys. osób, z czego 47 tys. osób w 2013 r. Nleży zznczyć, że 69% uczestników stnowiły kobiety, co wiąże się ze specyfiką większości relizownych projektów skierownych do prcowników dministrcji publicznej, w której liczebnie przewżją kobiety. Do końc 2013 r. spośród osób, które przystąpiły do projektów 78% zkończyło swój udził, 21% kontynuuje uczestnictwo w projektch. Pondto 3,9 tys. (ok. 1%) uczestników przerwło udził w relizownych projektch. 245

246 Zdecydown większość uczestników projektów w rmch Priorytetu V to osoby ztrudnione 96% (309 tys. osób), spośród których 260 tys. osób (84%) stnowiły osoby ztrudnione w dministrcji publicznej, 14 tys. (5%) osoby ztrudnione w orgnizcjch pozrządowych. Biorąc pod uwgę wyksztłcenie uczestników projektów nleży zuwżyć, że zdecydowną większość (73%) stnowiły osoby z wyksztłceniem wyższym. Pondto 14% uczestników projektów miło wyksztłcenie pomturlne, 11% - wyksztłcenie pondgimnzjlne. Wrto pondto zuwżyć, iż spośród osób, które przystąpiły do projektów 5% stnowiły osoby młode w wieku lt, zś 11% - osoby strsze w wieku lt. Relizcj celów strtegii Europ 2020 Priorytet V PO KL Dobre rządzenie nie wpisuje się wprost w złożeni strtegii Europ 2020 (rozwój inteligentny, rozwój zrównowżony, rozwój sprzyjjący włączeniu społecznemu), niemniej będąc ukierunkownym n wzmcninie zdolności instytucjonlnej n poziomie krjowym, regionlnym i loklnym przyczyni się do relizcji celów ww. strtegii. Dziłni podejmowne w rmch Priorytetu V w cłości obejmują obszr priorytetowy 81 ukierunkowny n wsprcie rozwiązń n rzecz podniesieni jkości oprcowni, monitorowni, ewlucji polityk i progrmów n poziomie krjowym, regionlnym i loklnym orz wzmocnienie zdolności w zkresie relizcji polityk i progrmów. Problemy w relizcji Priorytetu Istotnym problemem we wdrżniu jest brk postępów w kontrktcji projektów przewidzinych do relizcji w Plnie dziłni dl Priorytetu V PO KL n 2013 r. zgłoszonych przez Ministerstwo Gospodrki. W rmch podejmownych środków zrdczych Instytucj Zrządzjąc PO KL zobowiązł Ministerstwo Gospodrki do złożeni do oceny formlnej wniosków o dofinnsownie relizcji projektów: (1) Oprcownie i wdrożenie rozwiązń do przeprowdzni ekonomicznej nlizy prw, w szczególności w zkresie przeciwdziłni nkłdniu obciążeń regulcyjnych orz (2) Usprwnienie wdrżni dyrektyw energetycznych i środowiskowych orz związnych ze Wspólnym Rynkiem Energii - w terminie do końc sierpni 2013 r. orz (3) Doskonlenie regulcji gospodrczych poprzez wdrożenie mechnizmów komunikcji z przedsiębiorcmi orz uproszczenie obowiązującego prw gospodrczego - w terminie do 15 listopd 2013 r. Osttecznie Ministerstwo Gospodrki wycofło się z relizcji projektów (1) i (3), podjąc jko przyczyny brki kdrowe w przypdku projektu (3) orz niewystrczjącą ilość czsu n wykonnie złożeń projektu (1). W przypdku projektu Usprwnienie wdrżni dyrektyw energetycznych i środowiskowych orz związnych ze Wspólnym Rynkiem Energii Ministerstwo Gospodrki odeszło od pierwotnych złożeń określonych w Plnie dziłni dl Priorytetu V PO KL n 2013 r. w stopniu, który uniemożliwił Instytucji Zrządzjącej PO KL ztwierdzenie wniosku o dofinnsownie. Projekt nie będzie mógł zostć przyjęty do relizcji bez uprzedniego pozytywnego zopiniowni jego zmienionych złożeń przez Komitet Monitorujący PO KL. Jednocześnie zchodzi powżne ryzyko niewykonni złożeń merytorycznych projektów Ministerstw Sprwiedliwości, w przypdku przedsięwzięć, dl których nie wyłoniono dotychczs zewnętrznych wykonwców. Instytucj Zrządzjąc PO KL w świetle dotychczsowych doświdczeń w zkresie wyboru wykonwców przez Ministerstwo Sprwiedliwości uznł, iż konieczne jest przeprowdzenie kolejnego przeglądu stnu relizcji procedur przetrgowych orz zidentyfikownie njbrdziej zgrożonych przedsięwzięć, w konsekwencji - podjęcie decyzji w sprwie ewentulnego przesunięci n inne cele środków przewidzinych n ich relizcję. We wrześniu 2013 r. IZ PO KL przeprowdził szczegółową nlizę wydtkowni środków w poszczególnych dziłnich Priorytetu V. Z uwgi n niezdowljący postęp finnsowy, tkże zidentyfikowne w rmch projektów znczne oszczędności budżetowe podjęto decyzję o przedstwieniu Komitetowi Monitorującemu propozycji dlszego przeniesieni części środków z Priorytetu V (33,3 mln EUR) n dziłni relizowne n poziomie regionlnym PO KL. 246

247 3.6 PRIORYTET VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich Informcj n temt finnsowych postępów relizcji priorytetu Wsprcie w Priorytecie VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich m n celu ktywizcję zwodową osób bezrobotnych orz biernych zwodowo. Poszczególne formy wsprci relizowne w rmch Priorytetu kierowne są przede wszystkim do osób mjących njwiększe trudności z wejściem lub utrzymniem się n loklnym rynku prcy, tj. m.in. osób długotrwle bezrobotnych, niepełnosprwnych, mieszkńców obszrów wiejskich, osób młodych do 25. roku życi orz osób powyżej 50. roku życi. W Priorytecie przewidzino również wsprcie mjące n celu rozwój przedsiębiorczości i smoztrudnieni w postci bezzwrotnych dotcji. Pondto, w celu podwyższeni skuteczności dziłń relizownych w rmch Priorytetu VI, relizowne jest wsprcie w formie dofinnsowni do ztrudnieni kluczowego personelu orz podnoszenie kwlifikcji zwodowych (poprzez m.in. kursy, szkoleni, studi podyplomowe) prcowników publicznych i niepublicznych podmiotów świdczących usługi n rzecz ktywizcji zwodowej osób bezrobotnych. Od 2012 r. osoby plnujące rozpoczęcie włsnej dziłlności gospodrczej mją możliwość skorzystni ze wsprci w postci preferencyjnych pożyczek w wysokości do 50 tys. PLN. Alokcj finnsow przeznczon n relizcję Priorytetu VI wynosi pond 2,6 mld EUR (w tym udził środków EFS 2,2 mld EUR), co stnowi 22% lokcji przewidzinej n lt w rmch cłego Progrmu. Powyższ kwot uwzględni relokcje ztwierdzone przez Komitet Monitorujący PO KL w styczniu 2013 r., nstępnie zkceptowne przez Komisję Europejską w lipcu 2013 r. Zwiększenie lokcji w Priorytecie VI o blisko 50,5 mln EUR wynikło z konieczności dodtkowego wsprci dziłń z zkresu ktywizcji zwodowej, skierownych przede wszystkim do osób młodych. W porównniu do pierwotnej lokcji, kwot środków przeznczonych n relizcję Priorytetu VI wzrosł o pond 384,9 mln EUR. Poziom zkontrktownych środków pozytywnie wyróżni Priorytet VI n tle cłego Progrmu. Do końc 2013 r. w rmch Priorytetu VI podpisno 5,8 tys. umów n relizcję projektów o łącznej wrtości pond 2,6 mld EUR w części środków publicznych (w tym 2,3 mld EUR EFS), co relizuje cel wykorzystni lokcji przeznczonej n ktywizcję zwodową osób pozostjących bez ztrudnieni w ltch W stosunku do 2012 r. poziom kontrktcji wzrósł o 10 pkt. proc. Również wydtkownie w Priorytecie VI przebieg njsprwniej w cłym Progrmie. Dotychczs rozliczono łącznie n podstwie ztwierdzonych wniosków o płtność wydtki w wysokości blisko 2,3 mld EUR w części środków publicznych (w tym 2 mld EUR EFS). Tym smym poziom wydtkowni według stnu n koniec 2013 r. w stosunku do lokcji wyniósł 88%. W stosunku do 2012 r. poziom wydtkowni w obszrze ztrudnieni wzrósł o 11 pkt. proc. Rys. 84 Stopień wykorzystni lokcji według Dziłń Priorytetu VI PO KL(%) 120% 100% 80% 60% 40% 20% 102,2% 98,2% 99,7% 92,0% 77,3% 97,8% 0% Dziłnie 6.1 Poprw dostępu do ztrudnieni Dziłnie 6.2 Wsprcie orz promocj przedsiębiorczości i smoztrudnieni Dziłnie 6.3 Inicjtywy loklne n rzecz podnoszeni poziomu ktywności zwodowej n obszrch wiejskich konktrktcj wydtkownie Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Poziom wykorzystni środków w rmch poszczególnych Dziłń Priorytetu VI jest podobny. Jednk njwyższą kontrktcję znotowno w Dziłniu 6.1 Poprw dostępu do ztrudnieni (pond 100%). Osiągnięty poziom kontrktcji potwierdz niesłbnącą potrzebę relizcji projektów w zkresie ktywizcji zwodowej osób pozostjących bez ztrudnieni. Ntomist njwyższy poziom wydtkowni chrkteryzuje Dziłnie 6.3 Inicjtywy loklne n rzecz podnoszeni poziomu ktywności zwodowej n obszrch wiejskich (98%), niemniej w przypdku tego 247

248 Dziłni nleży podkreślić, iż wysoki poziom wykorzystni lokcji wynik z wygszni jego relizcji od 2012 r., co z tym idzie relokcji środków dotąd niewykorzystnych do innych Dziłń Priorytetu VI. Rys. 85 Stopień wykorzystni lokcji w Priorytecie VI PO KL wg województw (%) Kontrktcj (w % lokcji): Kontrktcj (w % lokcji): Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/12) Biorąc pod uwgę proces kontrktcji w Priorytecie VI w poszczególnych regionch Polski njwyższy poziom zkontrktownych środków w stosunku do lokcji zobserwowno w województwch: dolnośląskim, łódzkim i zchodniopomorskim, w których lokcję zrelizowno już w pond 100%. Tylko w trzech województwch lubelskim (96,7%), śląskim (98,2%) i świętokrzyskim (99,6%) nie wykorzystno jeszcze w 100% lokcji. Jeśli chodzi o proces wydtkowni, njwyższy poziom rozliczeni wydtków n podstwie ztwierdzonych wniosków o płtność znotowno w województwch: dolnośląskim (97,9%), łódzkim (94,8%), świętokrzyskim (93,4%) i lubuskim (92,7%). Njniższy poziom wydtkowni odnotowno ntomist w województwch: lubelskim (82,4%) i wielkopolskim (83,1%). Dodtkowo, w przypdku Wielkopolski i Opolszczyzny, uwgę zwrc wysok różnic pomiędzy poziomem kontrktcji poziomem wydtkowni, któr sięg odpowiednio 18 i 19 pkt. proc. Relizcj celów Priorytetu Anlizując postęp relizcji Priorytetu VI nleży wskzć, iż w przypdku większości wskźników poziom relizcji przekroczył 100% celów określonych w Progrmie, co świdczy o wysokim poziomie zwnsowni wsprci skierownego do osób pozostjących bez ztrudnieni. Wrto również wskzć n tzw. efekt netto, tj. fktyczny efekt wsprci skierownego do osób nieprcujących zrejestrownych w urzędch prcy, który, jk podno w bdniu ewlucyjnym pn. Bdnie osiągniętych wrtości wskźników rezulttu komponentu regionlnego Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki (etp IV i V) 33, wskzuje n zmniejszenie wśród tej grupy ryzyk bezroboci rejestrownego 6 miesięcy po udzile w projekcie o 8 pkt. proc. Niemniej, nleży podkreślić, iż tego rodzju efekt zobserwowno tylko wśród kobiet, które odnoszą większe korzyści z uczestnictw w szkolenich i dordztwie zwodowym. Jednocześnie, jk pokzują wyniki ww. bdni osoby zrejestrowne przed udziłem w projekcie jko bezrobotne częściej znjdują prcę (w 36%), niż osoby niektywne zwodowo (20%). Zleżność t jest silniejsz w przypdku osób młodych, niż strszych spośród bezrobotnych uczestników projektów w wieku 25 lt i mniej prcę po 6 miesiącch znlzło 26%. 33 Bdnie osiągniętych wrtości wskźników rezulttu komponentu regionlnego Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki (etp IV i V), PAG Uniconsult Sp. z o.o., 2012 r. 248

249 Cel 1. Zwiększenie zsięgu oddziływni Aktywnej Polityki Rynku Prcy Do końc 2013 r. w celu 1. Zwiększenie zsięgu oddziływni Aktywnej Polityki Rynku Prcy uczestnictwo w projektch relizownych w Priorytecie VI zkończyło blisko 981,2 tys. osób (w tym 577,1 tys. kobiet), co pozwoliło n relizcję celu n poziomie 93,6%. W stosunku do 2012 r. wrtość miernik wzrosł o 18% (tj. o 151,9 tys. osób). Cel zrelizowno już w pięciu województwch: kujwsko-pomorskim, opolskim, podlskim, śląskim i świętokrzyskim. Ntomist njniższy stopień wykonni celu odnotowno w województwie pomorskim i zchodniopomorskim (ok. 80%). Aktywizcj zwodow osób pozostjących bez ztrudnieni obejmuje również wsprcie w postci Indywidulnych Plnów Dziłni (IPD). Dotychczs tą formą wsprci objęto blisko 441,1 tys. osób (w tym 256,5 tys. kobiet), co stnowi pond 100% celu. W stosunku do 2012 r. wykonnie celu wzrosło o 38% (tj. o 121,2 tys. osób). Osoby objęte IPD stnowiły 41% wszystkich uczestników, którzy dotychczs zkończyli udził w projektch relizownych w obszrze ztrudnieni. Niemniej wskźnik ten ndl chrkteryzuje duże zróżnicownie regionlne. Rys. 86 Liczb osób, które zostły objęte Indywidulnym Plnem Dziłni w stosunku do liczby osób, które zkończyły udził w projektch Priorytetu VI PO KL wg województw ,2% 77,8% 100% 90% 80% ,0% 43,3% 45,6% 40,5% 41,5% 32,8% 44,8% 50,1% 41,9% 38,8% 33,8% 42,6% 44,2% 33,1% 70% 60% 50% 40% 30% % 10% 0 0% liczb osób, które zkończyły udził w projektch relizownych w rmch Priorytetu liczb osób, które były objęte Indywidulnym Plnem Dziłni % osób objętych IPD w stosunku do ogólnej liczby uczestników Priorytetu VI PO KL Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Jk obrzuje powyższy wykres, njwyższy udził osób objętych Indywidulnym Plnem Dziłni w ogóle uczestników Priorytetu VI, którzy dotychczs zkończyli udził w różnych formch ktywizcji zwodowej znotowno w województwch: kujwsko-pomorskim (87% uczestników) i opolskim (78% uczestników). Ntomist województw: mzowieckie i zchodniopomorskie chrkteryzuje njniższy odsetek uczestników objętych IPD (ok. 33%). Niemniej, nie m zgrożeni niezrelizowni celu w tych województwch. Podkreśleni wymg również fkt, iż w stosunku do 2012 r. liczb osób objętych Indywidulnym Plnem Dziłni w województwie zchodniopomorskim wzrosł o 97% (tj. o 8,1 tys. osób). Wzrost wskźnik dowodzi, iż zstosowne środki zrdcze w postci kryterium dostępu wprowdzonego od 2010 r. w Poddziłnich i obligujące do objęci wszystkich uczestników IPD przyniosły oczekiwny efekt. Wysoki stopień relizcji celu wynik przede wszystkim ze specyfiki prowdzonych dziłń ktywizcyjnych (w tym włściwej dignozy potrzeb uczestników) prowdzących do poprwy sytucji osób bezrobotnych czy niektywnych zwodowo, jk również wprowdzeni w Plnch dziłni w ltch w odniesieniu Poddziłni Wsprcie osób pozostjących bez ztrudnieni n regionlnym rynku prcy i Poprw zdolności do ztrudnieni orz podnoszenie poziomu ktywności zwodowej osób bezrobotnych kryterium dostępu, zkłdjącego IPD jko obligtoryjną formę wsprci. Nleży podkreślić, iż objęcie poszczególnych uczestników projektu tką formą wsprci jk IPD pozwl n włściwe dopsownie wsprci do ich potrzeb. Jeśli w momencie rozpoczęci udziłu w projekcie nie zdignozuje się odpowiednio potrzeb odbiorców, w szczególności ich specyficznej sytucji społeczno-zwodowej, efektywność dlszych form pomocy będzie ogrniczon. 249

250 Jk pokzują wyniki bdni zrelizownego n zlecenie IZ PO KL pn. Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL rport cząstkowy I IPD są częściej stosowne w stosunku do kobiet. Wrto podkreślić, iż nie jest to instrument stosowny jedynie w przypdku młodych uczestników projektów. IPD równie często oprcowywne są dl osób do 44 roku życi, mjących pond 10 letnie doświdczenie zwodowe. Jk pokzują wyniki bdni, IPD okzł się pomocny dl większości odbiorców (81%, w tym 35% uznje go z brdzo pomocny), zwłszcz osób niektywnych zwodowo (88%). Jk pokzują wyniki bdni ewlucyjnego zrelizownego n zlecenie Urzędu Mrszłkowskiego Województw Lubelskiego w Lublinie pn. Ocen efektywności form wsprci oferownego w rmch komponentu regionlnego PO KL 35 tylko 12% uczestników Priorytetu VI skorzystło ze wsprci w postci IPD. Nleży jednk podkreślić, iż bdniem zostły objęte osoby, które zkończyły udził w projekcie nie później niż do 30 czerwc 2010 r. Tym smym niski udził osób objętych IPD w ogóle uczestników projektów ktywizcyjnych relizownych w Priorytecie VI, był częściowo spowodowny tym, iż w wielu konkursch ogłsznych w ltch nie było kryterium obligtoryjnego dot. oprcowywni dl uczestników IPD. Relizcj form wsprci skierownych do osób bezrobotnych przyczynił się do osiągnięci wskźnik ktywizcji, oblicznego w ujęciu rocznym, jko stosunek liczby osób, które rozpoczęły udził w formie ktywizcji do liczby osób, które zrejestrowły się jko bezrobotne w 2013 r. n poziomie 17,6%. W porównniu do 2012 r. odsetek osób zktywizownychobniżył się o ok. 4 pkt. proc. Wrtości wskźników ktywizcji monitorownych we wszystkich celch szczegółowych Priorytetu VI, od 2011 r. uległy zncznemu obniżeniu w stosunku do lt poprzednich. Spdek poziomu ktywizcji w krju wynik z ogrniczeni od roku 2011 puli środków z Funduszu Prcy przeznczonych n ktywizcję zwodową osób bezrobotnych. Jk pokzują wyniki dotychczs przeprowdzonych bdń ewlucyjnych środki n podjęcie dziłlności gospodrczej są jedną z droższych lecz njskuteczniejszych form ktywizcji zwodowej. Bezzwrotne dotcje n złożenie włsnej dziłlności gospodrczej cieszą się dużym zinteresowniem ze strony osób pozostjących bez prcy, posidjących jednocześnie doświdczenie w konkretnym zwodzie. Często to włśnie t form wsprci postrzegn jest przez osoby bezrobotne, jko njlepszy sposób n opuszczenie ewidencji urzędu prcy. W przypdku osób bezrobotnych, często posidjących bogte doświdczenie zwodowe, brierę stnowi niedostteczn ilość środków finnsowych, niezbędnych w pierwszych ltch prowdzeni dziłlności gospodrczej. Dotychczs środki n podjęcie dziłlności gospodrczej otrzymło blisko 187,3 tys. osób (w tym 75 tys. kobiet), co pozwoliło n relizcję celu w pond 100%. W stosunku do dnych n koniec 2012 r. wrtość miernik wzrosł o 26% (tj. o 38,6 tys. osób). Cel zostł już zrelizowny we wszystkich województwch. 34 Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL , rport cząstkowy I, PAG Uniconsult Sp. z o.o., 2013 r. 35 Ocen efektywności form wsprci oferownego w rmch komponentu regionlnego PO KL, PSDB Sp. z o.o., Bdnie dl Urzędu Mrszłkowskiego Województw Lubelskiego w Lublinie, 2012 r. 250

251 Rys. 87 Relizcj wskźnik dot. liczby osób, które otrzymły środki n podjęcie dziłlności gospodrczej wg województw ,2% 158,3% 151,8% ,6% 117,2% 135,9% 138,9% 132,2% 125,2% 131,9% 130,2% 140,8% 133,4% 129,9% 115,6% 123,8% 176% 154% 132% 110% 88% 66% 44% 22% 0% liczb osób, które otrzymły środki n podjęcie dziłlności gospodrczej % wrtości docelowej Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Podczs przeglądu śródokresowego Progrmu, w Dziłniu 6.2 Wsprcie orz promocj przedsiębiorczości i smoztrudnieni wprowdzono nowy instrument w postci preferencyjnych pożyczek dl osób zmierzjących złożyć włsną dziłlność gospodrczą. Do końc 2013 r. 351 osób skorzystło z instrumentów zwrotnych (tj. podpisło umowę orz otrzymło pełną kwotę pożyczki, n podstwie dnych z ztwierdzonych wniosków o płtność) w dziesięciu województwch: dolnośląskim, kujwsko-pomorskim, łódzkim, młopolskim, mzowieckim, podlskim, pomorskim, świętokrzyskim, wielkopolskim i zchodniopomorskim. Jednocześnie, wrto podkreślić, iż zgodnie z informcjmi przekznymi przez poszczególne instytucje pośredniczące, do końc 2013 r. podpisno 450 umów o udzielenie pożyczki n rozpoczęcie dziłlności gospodrczej. W pozostłych województwch nie przyznno dotychczs pożyczek, niemniej we wszystkich regionch, z wyjątkiem województw opolskiego, do końc 2013 r. podpisno już umowy z pośrednikmi finnsowymi odpowiedzilnymi z udzielnie pożyczek n złożenie dziłlności gospodrczej. W przypdku województw opolskiego środki finnsowe zplnowne n udzielnie pożyczek zostną przesunięte n dotcje, z powodu brku możliwości wyłonieni pośrednik finnsowego (pomimo trzykrotnego ogłoszeni konkursu n wybór podmiotu do obsługi instrumentów inżynierii finnsowej) orz z uwgi n krótki okres do zkończeni okresu progrmowni. Dotychczsowy niski poziom relizcji celu n poziomie krju wynik z późnego wprowdzeni tej formy wsprci do Progrmu. Według stnu n koniec grudni 2013 r. zwrto dziewiętnście umów z pośrednikmi finnsowymi, odpowiedzilnymi z udzielnie pożyczek w Dziłniu 6.2. N podstwie umów podpisnych do końc 2013 r. szcuje się, iż pożyczki otrzym ok. 3,1 tys. osób, co relizuje cel PO KL w 76,2% (n podstwie wrtości docelowej, zgodnie z Progrmem ztwierdzonym przez KE w 2013 r.). Niemniej, nleży podkreślić, iż relizcj celu dot. liczby osób, które skorzystją z instrumentów zwrotnych nie jest zgrożon, poniewż w przekznej do KE w grudniu 2012 r. wersji Progrmu błędnie podwyższono wrtość docelową wskźnik liczb osób, które skorzystły z instrumentów zwrotnych o osoby, zmist wskźnik liczb osób, które otrzymły bezzwrotne dotcje. Tym smym, wrtość docelow wskźnik dot. inżynierii finnsowej powinn wynosić 2 495, zś bezzwrotnych dotcji W listopdzie 2013 r. IZ PO KL uzyskł zgodę KE n wprowdzenie korekty ww. wrtości docelowych podczs njbliższej nowelizcji Progrmu. Wyniki bdni ewlucyjnego dot. luki finnsowej 36, pokzują, iż doświdczeni wielu krjów sugerują, że dobrze zplnowne progrmy rządowe wspomgjące przedsiębiorczość wykorzystujące zrówno wsprcie finnsowe dotcyjne jk i zwrotne, dordztwo czy szkoleni mogą mieć znczący wpływ n ogrniczenie bezroboci wśród wsprtej grupy. Z przeglądu efektywności poszczególnych polityk rynku prcy wynik również, że wsprcie smoztrudnieni jest często brdziej efektywnym (długoterminowo) nrzędziem polityk rynku prcy, niż trdycyjne dziłni np. szkoleni i subsydiowne ztrudnienie. 36 Ocen ex-nte instrumentów finnsowych w zkresie wsprci podmiotów ekonomii społecznej i osób młodych, Fundcj Nukow Instytut Bdń Strukturlnych, 2014 r. 251

252 Wsprcie w postci środków n podjęcie dziłlności gospodrczej przyczyniło się do utworzeni blisko 189,3 tys. nowych miejsc prcy, co stnowi pond 100% celu. W stosunku do 2012 r. wrtość wskźnik wzrosł o 26% (tj. 38,9 tys. miejsc prcy). Njwięcej nowych miejsc prcy utworzono w województwie mzowieckim (22,4 tys.), śląskim (17,5 tys.) i łódzkim (16,7 tys.), zś njmniej n Opolszczyźnie (4,5 tys.), które jest njmniejszym województwem w krju. Jk pokzują wyniki bdni ewlucyjnego pn. Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL , pół roku po zkończeniu udziłu w projekcie częściej niż co drug osob bezrobotn stje się ktywnym uczestnikiem rynku prcy, w tym co trzeci znjduje ztrudnienie, co czwrt prowdzi włsną dziłlność gospodrczą. Wrto zwrócić uwgę n systemtyczny wzrost poziomu ztrudnieni, do którego przyczyniją się również środki EFS, które są kierowne przede wszystkim do grup mjących njwiększe trudności z wejściem lub utrzymniem się n rynku prcy. Spośród nowych firm złożonych przy udzile dotcji w 2011 r. do końc 2012 r. funkcjonowło 83% z nich. Pondto, wyniki bdni przeprowdzonego w 2013 r. 38 pokzują, że firmy utworzone dzięki wsprciu EFS chrkteryzują się większą przeżywlnością n przestrzeni 2-3 lt niż ogół dziłlności gospodrczych osób fizycznych w Polsce. Po 6 miesiącch od ich złożeni ndl istnieje pond 99% z nich, po 18 miesiącch 79%, po 30 miesiącch 60%. Jest to wrtość porównywln z dnymi ze sttystyki publicznej GUS dl nowych przedsiębiorstw w Polsce, przy czym środki EFS trfiją przede wszystkim do osób będących w trudnej sytucji n rynku prcy (długotrwle bezrobotnych, po 50 roku życi, młodych, bez kwlifikcji zwodowych itp.). Dodtkowo szcuje się, że ok. 7% osób które złożyły włsny biznes dzięki środkom PO KL, ztrudniło w ciągu pierwszego roku 2-10 prcowników, generując dodtkowe miejsc prcy. Bdnie pokzuje, iż wyższej przeżywlności sprzyjją szkoleni z zkresu prwnych spektów prowdzeni firmy (z wyjątkiem uczestników z wyksztłceniem podstwowym lub gimnzjlnym). Wsprcie relizowne w Priorytecie VI chrkteryzuje wysok efektywność ztrudnieniow. Do końc 2013 r., od momentu wprowdzeni obowiązkowego kryterium efektywności ztrudnieniowej, po zkończeniu udziłu w projektch prcę podjęło blisko 152,7 tys. osób. Tym smym wskźnik efektywności ztrudnieniowej 39 znotowno n poziomie 60,6%. Njwyższy odsetek uczestników podejmujących prcę zobserwowno w województwch: wielkopolskim (70,9%), lubelskim (69,1%) i dolnośląskim (69%), zś njniższą w województwie wrmińsko-mzurskim (45,4%). Obowiązek pomiru wskźnik efektywności ztrudnieniowej wprowdzono w 2011 r., w postci kryteriów wyboru projektów, ztem wskzne wrtości odnoszą się wyłącznie do projektów relizownych od 2011 r. i tym smym nie dotyczą wszystkich uczestników Priorytetu VI. 37 Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL , rport cząstkowy I, PAG Uniconsult Sp. z o.o., Jw. 39 wskźnik efektywności ztrudnieniowej mierzony jest w okresie do trzech miesięcy po zkończeniu przez uczestnik udziłu w projekcie PO KL, dl którego stosuje się kryterium efektywności ztrudnieniowej. 252

253 Rys. 88 Wskźnik efektywności ztrudnieniowej ogółem w Priorytecie VI PO KL wg województw ,0% 69,1% 65,6% 62,7% 60,8% 65,5% 70,9% 60,4% 64,9% 64,1% 60,2% 53,0% 57,5% 51,5% 54,7% 45,4% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Liczb osób, które zkończyły udził w Priorytecie Wskźnik efektywności ztrudnieniowej ogółem Liczb osób, które znlzły lub kontynuują ztrudnienie Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) N podstwie bdni ewlucyjnego przeprowdzonego w 2013 r., obliczono udził osób bezrobotnych i poszukujących prcy, które podjęły prcę w okresie 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch. Rezultt zostł obliczony n podstwie bdni ewlucyjnego pn. Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL przez PAG Uniconsult. Wyniki bdni pokzują, iż osiągnięto już cel dot. zrówno odsetk osób, które w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu wsprci posidły ztrudnienie, jk i osób, które podjęły smoztrudnienie odpowiednio 74% i 43% w stosunku do plnownych 55% i 20%. W porównniu do bdni przeprowdzonego w 2012 r. wrtość miernik wzrosł o 17 pkt. proc. w przypdku osób prcujących orz o 14 pkt. proc. w przypdku smoztrudnionych. Nleży podkreślić, iż n tk wysoką relizcję wskźników brdzo duży wpływ mił wzrost udziłu dotcji wśród relizownych form wsprci. Pondto, wskźnik dot. odsetk osób, które podjęły ztrudnienie po zkończeniu udziłu w projekcie (74%) stnowi sumę odsetk osób wykonujących prcę njemną (bez smoztrudnieni) w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie (31%) orz smoztrudnionych (43%). Jk pokzują wyniki ww. bdni osobmi, które njczęściej znjdywły prcę były osoby zrejestrowne jko bezrobotne przez krócej niż rok orz mężczyźni zrejestrowni jko poszukjący prcy. Sznsę znlezieni prcy obniżło u wszystkich długotrwłe bezrobocie orz fkt niezrejestrowni w urzędzie prcy, szczególnie wśród osób niepełnosprwnych. Z kolei doświdczenie zwodowe zwiększło sznsę znlezieni prcy. Wrto podkreślić, iż bdne osoby przyznwły, iż udził w projekcie przyczynił się do wzrostu poczuci pewności włsnych umiejętności (91%), spowodowł, że chcą się dlej uczyć (87%), tkże zwiększył ich motywcję do podjęci prcy (87%). Wrto również podkreślić, iż w zdecydownej większości bezrobotni znjdują ztrudnienie w firmch prywtnych (71%). Po zkończeniu udziłu w projekcie częściej prcują w nich mężczyźni, osoby młode orz w średnim wieku. Wsprci w EFS znjdują prcę zzwyczj w sektorze usług jko sprzedwcy czy prcownicy ochrony. Ntomist prcownikmi usług są zzwyczj kobiety z wyksztłceniem średnim. Co dziesiąt osob znjduje ztrudnienie w zwodzie: informtyk, inżynier, lekrz, nuczyciel, ekonomist lub prwnik. Specjlistów częściej spotkmy wśród stżystów w Poddziłniu 6.1.3, tj. osób młodych z wyksztłceniem wyższym, często bsolwentów szkół wyższych. Skuteczność wsprci relizownego w Priorytecie VI uzleżnion jest w dużym stopniu od jkości usług świdczonych n rzecz osób bezrobotnych przez publiczne służby ztrudnieni. W tym celu, w Priorytecie VI przewidzino wsprcie obejmujące m.in. szkoleni kluczowych prcowników publicznych służb ztrudnieni (PSZ). Wsprcie n rzecz kluczowych prcowników PSZ relizowne jest również w Priorytecie I Dziłnie 1.1 Wsprcie systemowe instytucji rynku prcy. Niemniej projekty te mją n celu podnoszenie kwlifikcji i kompetencji m.in. w zkresie wyprcowni 40 Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL , rport cząstkowy I, II, PAG Uniconsult Sp. z o.o.,

254 109,1% 108,5% 110,2% 112,1% 103,3% 105,2% 114,2% 114,8% 109,6% 115,0% 120,5% 137,0% 131,6% 125,6% 105,6% 107,6% 112,6% 116,9% 104,2% 123,0% 107,0% 105,6% 107,2% 111,5% 132,2% 125,2% 92,9% 93,8% 128,6% 113,4% 115,8% 137,6% 120,6% 126,2% i wdrożeni nowych stndrdów usług rynku prcy czy umiejętności miękkich (np. komunikcj interpersonln z trudnym klientem). Do końc 2013 r. blisko 7,6 tys. kluczowych prcowników publicznych służb ztrudnieni (w tym 6,7 tys. kobiet) zkończyło uczestnictwo w szkolenich relizownych w systemie pozszkolnym w rmch Poddziłni Wsprcie powitowych i wojewódzkich urzędów prcy w relizcji zdń n rzecz ktywizcji zwodowej osób bezrobotnych w regionie, co pozwoliło n relizcję celu w pond 100%. W stosunku do 2012 r. wrtość wskźnik wzrosł o ok. 14% (tj. o ok. 900 osób). W województwie śląskim relizcj celu przekroczył 200%. Jednocześnie w tym województwie przeszkolono njwięcej kluczowych prcowników PSZ blisko 1,5 tys. osób. Przekroczenie poziomu 100% wynik z rotcji ztrudnieni orz z rosnącej w osttnich ltch liczby prcowników PSZ. Njniższy poziom relizcji celu znotowno w województwie kujwsko-pomorskim (68,5%), gdzie dotychczs udził w szkolenich zkończyło 280 osób. Cel 2. Zwiększenie poziomu ztrudnieni wśród osób młodych Do końc 2013 r. w celu 2. Zwiększenie poziomu ztrudnieni wśród osób młodych uczestnictwo w różnych formch ktywizcji zwodowej zkończyło blisko 385,3 tys. osób w wieku lt (w tym 230,6 tys. kobiet), co umożliwiło relizcję celu n poziomie pond 100%. W porównniu do dnych n koniec 2012 r. wykonnie celu wzrosło o 17% (tj. 56,5 tys. osób). W województwch: mzowieckim, opolskim i wielkopolskim relizcj celu przekroczył 130%. Cel nie zostł jeszcze zrelizowny jedynie w województwie zchodniopomorskim (92,9%). Rys. 89 Relizcj wskźnik dot. liczby osób w wieku lt, w tym z terenów wiejskich, które zkończyły uczestnictwo w projektch Priorytetu VI PO KL wg województw (% wrtości docelowej) 160% 140% 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% liczb osób w wieku lt, które zkończyły udził w projekcie liczb osób w wieku lt z terenów wiejskich, które zkończyły udził w projekcie Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Spośród młodych uczestników projektów, pond 197,8 tys. osób w wieku lt, które zkończyły udził w projektch pochodziło z terenów wiejskich (w tym 120,3 tys. kobiet), co również pozwoliło n relizcję celu n poziomie pond 100%. W stosunku do dnych n koniec 2012 r. wrtość wskźnik wzrosł o 18% (tj. o 29,9 tys. osób). Njwyższe wykonnie celu, tj. powyżej 130%, zobserwowno w województwie mzowieckim. Cel zostł zrelizowny we wszystkich województwch, z wyjątkiem województw zchodniopomorskiego (93,8%). 254

255 Rys. 90 Udził osób w wieku lt w liczbie osób, które zkończyły uczestnictwo w projektch Priorytetu VI PO KL wg województw 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 39% 33% 39% 44% 41% 35% 42% 35% 39% 46% 41% 38% 35% 41% 45% 42% 38% Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Osoby młode stnowiły 39% ogółu uczestników Priorytetu VI PO KL, którzy dotychczs zkończyli udził w projektch ukierunkownych n ich ktywizcję zwodową. Udził osób w wieku lt w projektch Priorytetu VI w poszczególnych województwch jest zbliżony i mieści się w przedzile od 33% do 46%. Njwyższy odsetek osób młodych w ogóle osób, które zkończyły udził w Priorytecie znotowno w województwch: podkrpckim (46%), wrmińsko-mzurskim (45%) i lubelskim (44%), zś njniższy w województwie dolnośląskim (33%). Jk pokzują wyniki bdni ewlucyjnego pn. Ocen wsprci dresownego do osób w wieku lt w projektch relizownych w rmch Dziłni 6.1 PO KL 41 w województwie pomorskim, formy wsprci oferowne osobom młodym w wieku lt przyczyniły się do poprwy sytucji zwodowej uczestników projektów 55,9% osób objętych bdniem jest ztrudnionych, 10% prowdzi dziłlność gospodrczą, 22,2% uczy się lub studiuje. Wśród osób ztrudnionych njwięcej jest tych, które przed przystąpieniem do projektu poszukiwły prcy przez okres krótszy niż 3 miesiące (38,6%). Njwiększy efekt ztrudnieniowy chrkteryzuje jednorzowe środki n podjęcie dziłlności gospodrczej, stże orz szkoleni i kursy. Jk pokzują wyniki bdni, ok. 84,3% stżystów uwż, że stż pozwolił im podnieść kompetencje. W bdniu ewlucyjnym zdignozowno również główne briery utrudnijące osobom młodym wejście i utrzymnie się n rynku prcy. Są nimi przede wszystkim: brk doświdczeni zwodowego, niedostosownie wyksztłceni/kwlifikcji do potrzeb loklnego rynku prcy, brk umiejętności poruszni się n rynku prcy, tkże zbyt wysokie oczekiwni młodych kndydtów do prcy odnośnie wrunków ztrudnieni (głównie finnsowe). Odsetek osób młodych zrejestrownych w 2013 r. jko bezrobotne, które w tym smym okresie zostły objęte ktywizcją zwodową (wskźnik ktywizcji), wg stnu n koniec grudni 2013 r. wyniósł, podobnie jk w ubiegłym roku, ok. 20%. Niski poziom ktywizcji w krju wynik ze znczącego ogrniczeni w ltch puli środków z Funduszu Prcy przeznczonych n ktywizcję zwodową osób bezrobotnych. Nleży również podkreślić, iż przeciętn liczb młodych osób bezrobotnych zrejestrownych w urzędch prcy rośnie z roku n rok (w 2010 r. jko bezrobotne zrejestrownych było ok. 421,8 tys. osób w wieku lt, w roku tys., w 2013 r. już pond 779,6 tys., co stnowi ok. 29% ogółu bezrobotnych w Polsce). Dzięki wsprciu relizownemu w Priorytecie VI blisko 35,2 tys. osób młodych uzyskło bezzwrotne dotcje n podjęcie dziłlności gospodrczej (w tym 12,8 tys. kobiet), co stnowi pond 100% celu. W porównniu do 2012 r. wykonnie celu wzrosło o 33% (tj. o 8,8 tys. osób). Wrto podkreślić, iż cel zostł już zrelizowny we wszystkich województwch. Skl udzielonego wsprci w postci dotcji n podjęcie dziłlności gospodrczej przyczynił się do utworzeni przez młodych przedsiębiorców blisko 35,6 tys. nowych miejsc prcy, co stnowi pond 100% celu. W stosunku do 2012 r. wrtość wskźnik wzrosł o 33% (tj. o 8,9 tys. miejsc 41 Ocen wsprci dresownego do osób w wieku lt w projektch relizownych w rmch Dziłni 6.1 PO KL, rport oprcowny w Wojewódzkim Urzędzie Prcy w Gdńsku n podstwie rportu przygotownego przez Konsorcjum firm: Grup Gumułk Euroedukcj Sp. z o.o. w Ktowicch orz Grup Gumułk Sp. z o.o. w Ktowicch 255

256 prcy). Zdecydownie njwięcej nowych stnowisk prcy utworzono dzięki wsprciu z EFS n Mzowszu orz w Wielkopolsce (ok. 3,7 tys.). Rys. 91 Wskźnik efektywności ztrudnieniowej w grupie osób w wieku lt w Priorytecie VI PO KL wg województw ,4% 66,4% 69,1% 72,6% 65,6% 62,3% 55,2% 58,2% 54,5% 56,6% 61,0% 63,0% 62,5% 56,6% 50,0% 41,2% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Liczb osób w wieku lt, które zkończyły udził w Priorytecie Liczb osób w wieku lt, które znlzły lub kontynuują ztrudnienie Wskźnik efektywności ztrudnieniowej ogółem Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Wśród uczestników w wieku lt, którzy zkończyli udził w projektch relizownych od 2011 r. wskźnik efektywności ztrudnieniowej 42 wyniósł 59,2%. Njwyższy odsetek osób podejmujących prcę znotowno w województwch: wielkopolskim (72,6%) i lubuskim (69,1%), njniższy w województwie wrmińsko-mzurskim (41,2%). Dodtkowo, n podstwie bdni ewlucyjnego, w Priorytecie VI monitorowny jest również odsetek osób w wieku lt, które podjęły ztrudnienie w okresie 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch. Jk pokzują wyniki bdni ewlucyjnego przeprowdzonego w 2013 r. 43, cel zostł osiągnięty n poziomie 69% w stosunku do plnownych 58%. Wrto podkreślić, iż w porównniu do bdni z 2012 r., poziom miernik wzrósł o 21 pkt. proc. Ntomist odsetek osób z tej grupy wiekowej, które po upływie 6 miesięcy od dni zkończeni udziłu w projekcie podjęły smoztrudnienie ksztłtuje się n poziomie 29%, co pozwoliło n zrelizownie wrtości docelowej w pond 100%. W przypdku tego miernik znotowno wzrost o 15 pkt. proc. w stosunku do wyników bdni przeprowdzonego w 2010 r. Nleży podkreślić, iż n tk wysoką relizcję wskźników brdzo duży wpływ mił wzrost udziłu dotcji wśród relizownych form wsprci. Cel 3. Zmniejszenie bezroboci wśród osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy (kobiety, osoby długotrwle bezrobotne, osoby niepełnosprwne, osoby bezrobotne zmieszkujące n obszrch wiejskich) Dotychczs udził w różnych formch ktywizcji zwodowej, relizownych w celu 3. Zmniejszenie bezroboci wśród osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy (kobiety, osoby długotrwle bezrobotne, osoby niepełnosprwne, osoby bezrobotne zmieszkujące n obszrch wiejskich) zkończyło pond 645,9 tys. osób nleżących do tej grupy (w tym 385,9 tys. kobiet), co stnowi pond 100% celu. W stosunku do dnych z 2012 r. wykonnie celu wzrosło o 19% (tj. o 102,1 tys. osób). Cel zostł osiągnięty we wszystkich województwch. 42 wskźnik efektywności ztrudnieniowej mierzony jest w okresie do trzech miesięcy po zkończeniu przez uczestnik udziłu w projekcie PO KL 43 Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL , rport cząstkowy I, II, PAG Uniconsult Sp. z o.o.,

257 4,3% 5,4% 4,8% 3,8% 4,3% 7,9% 5,0% 2,8% 4,5% 2,4% 4,2% 5,3% 3,7% 3,9% 4,7% 6,1% 3,6% 30,4% 28,0% 33,5% 30,7% 26,5% 24,8% 26,0% 21,2% 35,9% 30,0% 36,0% 31,3% 31,6% 29,3% 31,6% 31,5% 34,9% 35,7% 32,2% 29,0% 28,8% 37,7% 35,9% 43,5% 45,6% 44,5% 42,1% 43,4% 50,8% 49,2% 46,7% 57,4% 59,0% 55,0% 77,4% 133,8% 285,6% 253,5% 203,6% 263,9% 159,3% 142,3% 104,4% 74,6% 140,2% 199,5% 187,5% 277,1% 259,2% 216,0% 226,5% 249,8% 240,8% 220,7% 239,4% 190,4% 221,5% 193,0% 140,3% 126,5% 138,9% 151,2% 137,9% 117,3% 159,8% 265,9% 230,1% 244,2% 232,0% 252,1% 239,6% 230,7% 229,0% 292,1% 284,1% 223,4% 284,9% 376,3% 393,0% 453,5% 425,5% 404,2% 434,0% 398,6% 402,9% Rys. 92 Poziom wykonni wskźników dot. liczby osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy ogółem, długotrwle bezrobotnych, z terenów wiejskich orz niepełnosprwnych, które zkończyły udził w projektch relizownych w Priorytecie VI PO KL wg województw 500% 450% 400% 350% 300% 250% 200% 150% 100% 50% 0% liczb osób długotrwle bezrobotnych, które zkończyły udził w Priorytecie VI PO KL liczb osób z terenów wiejskich, które zkończyły udził w Priorytecie VI PO KL liczb osób niepełnosprwnych, które zkończyły udził w Priorytecie VI PO KL Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Dotychczs udził w projektch ukierunkownych n ktywizcję zwodową osób pozostjących bez ztrudnieni zkończyło pond 298,3 tys. osób długotrwle bezrobotnych (w tym 189,8 tys. kobiet) orz pond 427 tys. mieszkńców wsi (w tym 250,8 tys. kobiet). Tym smym relizcj wskźników zncznie przekroczył cele określone dl tych grup w Progrmie. W stosunku do dnych z 2012 r. liczb osób długotrwle bezrobotnych objętych wsprciem wzrosł o 23% (tj. o 56,3 tys. osób), osób z terenów wiejskich o 19% (tj. o 67,6 tys. osób). Cele dot. osób długotrwle bezrobotnych orz zmieszkujących n obszrch wiejskich zostły osiągnięte we wszystkich województwch. Jeśli chodzi o niepełnosprwnych uczestników projektów, dotychczs udził w różnych formch ktywizcji zwodowej zkończyło blisko 42,3 tys. osób z niepełnosprwnościmi (w tym 25,2 tys. kobiet), co umożliwiło relizcję celu w pond 100%. W porównniu do 2012 r. liczb osób niepełnosprwnych korzystjąc ze wsprci w zkresie ktywizcji zwodowej wzrosł o 30% (tj. o 9,7 tys. osób). Dotychczs cel nie zostł zrelizowny jedynie w województwch: lubelskim (77,4%) i podkrpckim (74,6%). Rys. 93 Udził osób długotrwle bezrobotnych, z terenów wiejskich orz niepełnosprwnych, w liczbie osób, które zkończyły udził w projektch relizownych w Priorytecie VI PO KL wg województw 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% osoby długotrwle bezrobotne osoby z terenów wiejskich osoby niepełnosprwne Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) 257

258 Jk obrzuje powyższy wykres osoby mieszkjące n obszrch wiejskich stnowiły 43,5% wszystkich uczestników Priorytetu VI, którzy zkończyli udził w relizownych projektch. Njwyższy udził tej grupy docelowej chrkteryzuje województw: podkrpckie (59%), młopolskie (57,4%) i świętokrzyskie (55%), zś njniższy śląskie (21,2%). Z kolei osoby długotrwle bezrobotne stnowią 30,4% ogółu uczestników, którzy zkończyli udził w projektch relizownych w Priorytecie VI. Njwiększy udził tej grupy docelowej cechuje województw: kujwsko-pomorskie (35,9%) i świętokrzyskie (35,7%), njniższy Pomorze (24,8%). Spośród wszystkich uczestników Priorytetu VI, którzy dotychczs zkończyli udził w projektch osoby niepełnosprwne stnowiły 4,3%. Njwyższy odsetek osób z tej grupy znotowno w województwie lubuskim (7,9%), co jest efektem przyjętych kryteriów dostępu w projektch PUP, premiujących uczestnictwo tej grupy docelowej. Ntomist njniższy udził niepełnosprwnych w ogóle uczestników, których udził w projektch dobiegł już końc, cechuje Podkrpcie (2,4%) i Mzowsze (2,8%). Odsetek osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy, które w 2013 r. zrejestrowły się jko bezrobotne i w tym smym okresie rozpoczęły udził w formie ktywizcji (wskźnik ktywizcji) przedstwił się nstępująco: osoby długotrwle bezrobotne 19,7% (bez zmin w stosunku do 2012 r.), mieszkjące n wsi 19,2% (spdek o ok. 3,4 pkt. proc. w stosunku do 2012 r.), niepełnosprwni 19,3%. (spdek w stosunku do 2012 r. o 1,9 pkt. proc.). Jk wskzno powyżej, niski odsetek osób bezrobotnych objętych różnymi formmi ktywizcji zwodowej wynik ze znczącego ogrniczeni w ltch puli środków z Funduszu Prcy przeznczonych n ktywizcję osób bezrobotnych. Jeśli chodzi o wsprcie przedsiębiorczości i smoztrudnieni, dotychczs dotcje n podjęcie dziłlności gospodrczej otrzymło blisko 112,4 tys. osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy (w tym 42,5 tys. kobiet), co stnowi pond 100% celu. W stosunku do 2012 r. wrtość miernik wzrosł o 26% (tj. o 23,4 tys. osób). Cel zostł zrelizowny we wszystkich województwch. Dotcje n złożenie włsnej firmy otrzymło dotychczs blisko 51,4 tys. osób długotrwle bezrobotnych (w tym 17,3 tys. kobiet), co stnowi ok. 46% dotcji udzielonych osobom w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy. Z bezzwrotnego wsprci finnsowego n złożenie dziłlności gospodrczej skorzystło również 75,4 tys. osób z terenów wiejskich (w tym 26,6 tys. kobiet), co stnowi ok. 67% nowoutworzonych firm przez osoby w szczególnej sytucji. W stosunku do dnych z 2012 r. wrtość mierników wzrosł o 29% (tj. o 11,5 tys. osób) dl osób długotrwle bezrobotnych orz o 27% (tj. o 15,8 tys. osób) w przypdku mieszkńców obszrów wiejskich. Ntomist osobom niepełnosprwnym udzielono blisko 5 tys. dotcji (w tym 2,2 tys. kobiet). W stosunku do dnych z 2012 r. znotowno wzrost liczby dotcji udzielonych osobom niepełnosprwnym o 49% (tj. o 1,6 tys. osób). W przypdku wszystkich trzech ww. grup, cel dot. liczby udzielonych dotcji zostł w pełni zrelizowny. W wyniku wsprci relizownego w celu 3. w postci środków n podjęcie dziłlności gospodrczej przeznczonych dl osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy utworzono pond 113,2 tys. nowych miejsc prcy, co stnowi pond 200% celu. W stosunku do 2012 r. wrtość wskźnik wzrosł o 27% (tj. 23,8 tys. miejsc prcy). Dzięki wsprciu z EFS njwięcej nowych stnowisk prcy utworzono w województwie mzowieckim (blisko 14,9 tys.). Według stnu n koniec 2012 r. poziom wskźnik efektywności ztrudnieniowej monitorownego wśród uczestników projektów w Priorytecie VI nleżących do grupy osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy przedstwił się nstępująco: niepełnosprwni 47,6% (3,4 tys. osób niepełnosprwnych, które zkończyły udził w projektch podjęło ztrudnienie), długotrwle bezrobotni 52,9% (22,1 tys. osób długotrwle bezrobotnych podjęło ztrudnienie po zkończeniu udziłu w relizownych projektch). Przedstwione powyżej wrtości odnoszą się do projektów wdrżnych od 2011 r., ztem poziom relizcji wskźnik nleży ocenić jko zdowljący. Według stnu n koniec 2013 r. poziom wskźnik efektywności ztrudnieniowej monitorownego wśród uczestników projektów w Priorytecie VI nleżących do grupy osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy przedstwił się nstępująco: niepełnosprwni 49,6%, długotrwle bezrobotni 56,2%. Przedstwione powyżej wrtości odnoszą się do projektów wdrżnych od 2011 r., ztem poziom relizcji wskźnik nleży ocenić jko zdowljący. 258

259 Jednocześnie w rmch Priorytetu monitorowny jest udził osób niepełnosprwnych, długotrwle bezrobotnych orz zmieszkujących tereny wiejskie, które podjęły ztrudnienie w okresie 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch. Zgodnie z dnymi przedstwionymi w osttnim bdniu ewlucyjnym zrelizownym przez PAG Uniconsult w 2013 r., odsetek osób, które podjęły ztrudnienie w okresie do sześciu miesięcy po zkończeniu projektu ksztłtowł się n poziomie 55% dl osób niepełnosprwnych (wzrost o 27 pkt. proc. w porównniu do bdni z 2012 r.). Ntomist w przypdku osób długotrwle bezrobotnych, sześć miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie prcowło 66% uczestników. Anlizując poziom ztrudnieni wśród uczestników z obszrów w wiejskich, wrto podkreślić, iż 76% osób nleżących do tej grupy docelowej ndl prcowło w okresie 6 miesięcy po zkończeniu udziłu we wsprciu oferownym w Priorytecie VI. W przypdku obu mierników znotowno wzrost odsetk osób prcujących w porównniu do bdni przeprowdzonego w 2012 r. o 16 pkt. proc. dl osób długotrwle bezrobotnych orz 24 pkt. proc. wśród mieszkńców terenów wiejskich. Nleży podkreślić, iż n tk wysoką relizcję wskźników brdzo duży wpływ mił wzrost udziłu dotcji wśród relizownych form wsprci. Jk pokzują wyniki powyższego bdni, osoby niepełnosprwne korzystły rzdziej od osób sprwnych z dotcji n rozpoczęcie dziłlności gospodrczej i powiąznych z nimi szkoleń. Wrto również podkreślić, iż sznsę znlezieni prcy wśród uczestników projektów obniżło długotrwłe bezrobocie czy brk zrejestrowni w urzędzie prcy szczególnie wśród osób niepełnosprwnych. Jk pokzują wyniki bdni przeprowdzonego w 2012 r. 44 n zlecnie IZ PO KL osoby niepełnosprwne njczęściej znjdują ztrudnienie w brnżch związnych z obsługą firm i nieruchomości. Niepełnosprwni częściej wybierją ztrudnienie w niepełnym wymirze czsu. Trzy czwrte z prcujących osób niepełnosprwnych po zkończeniu udziłu we wsprciu wykorzystuje w swojej prcy wiedzę i umiejętności nbyte w projekcie. Bezrobotni niepełnosprwni, podobnie jk osoby zdrowe, w zdecydownej większości deklrują, że wykorzystują wiedzę zdobytą w projekcie podczs szukni prcy. Pondto dwie trzecie z nich uwż, że projekt zwiększył ich sznse n znlezienie stłego ztrudnieni. Dotychczs rozpoczęto relizcję pond 1,3 tys. projektów wspierjących rozwój inicjtyw loklnych, co pozwoliło n osiągnięcie celu n poziomie pond 100%. W stosunku do dnych n koniec 2012 r. wrtość wskźnik niezncznie obniżył się (o 2 projekty), z powodu rozwiązni umów zwrtych w rmch Dziłni 6.3 Inicjtywy loklne n rzecz podnoszeni poziomu ktywności zwodowej n obszrch wiejskich. W wyniku ustleń poczynionych podczs przeglądu śródokresowego Progrmu, podjęto decyzję o wygszeniu od 2012 r. relizcji wsprci w Dziłniu 6.3 Inicjtywy loklne n rzecz podnoszeni poziomu ktywności zwodowej n obszrch wiejskich, przyczynijącego się do osiągnięci ww. wskźnik. W związku z powyższym nleży spodziewć się, iż w kolejnych okresch sprwozdwczych wskźnik nie będzie przyrstł. Cel 4. Zwiększenie poziomu ztrudnieni wśród osób strszych W wyniku relizcji wsprci przypisnego do celu 4. Zwiększenie poziomu ztrudnieni wśród osób strszych udził w projektch zkończyło blisko 129,8 tys. osób w wieku lt (w tym 69,8 tys. kobiet), co stnowi 82,5% celu. W stosunku do 2012 r. poziom relizcji celu wzrósł o 31% (tj. o 30,5 tys. osób). Osoby w wieku lt stnowią njmniej liczną pod względem wieku grupę docelową, któr uzyskł dotychczs wsprcie w Priorytecie VI (13% ogółu uczestników, którzy zkończyli udził w Priorytecie). Njwyższe wykonnie wrtości docelowej wskźnik znotowno w województwch: kujwsko-pomorskim i opolskim, w których zrelizowno pond 150% celu, zś njniższe n Podkrpciu (57,9%) i Mzowszu (58,4%). Niskie wykonnie celu w tych województwch jest spowodowne przede wszystkim problemem z rekrutcją osób w wieku 50+ od początku wdrżni Progrmu. Nleży podkreślić, iż instytucje pośredniczące podjęły dziłni zrdcze polegjące n stosowniu kryteriów premiujących projekty skierowne do osób w wieku 50+, niemniej osoby w tej grupie wiekowej chrkteryzują się niską motywcją do podejmowni prcy i tym smym uczestnictw w projektch PO KL. Pondto województwo podkrpckie wprowdziło m.in. w Poddziłniu kryterium dostępu określjące minimlny odsetek osób w wieku 50+, które beneficjent systemowy powinien objąć wsprciem w rmch projektu. Wrto podkreślić, iż IP województw podkrpckiego w 2013 r. zrelizowł kmpnię informcyjną zchęcjącą osoby powyżej 50 r.ż. orz osoby niepełnosprwne do udziłu w projektch relizownych w rmch PO KL. 44 Bdnie osiągniętych wrtości wskźników rezulttu komponentu regionlnego PO KL, PAG Uniconsult Sp. z o.o., 2012 r. 259

260 82,5% 85,2% 158,7% 124,3% 59,1% 108,4% 78,1% 90,9% 89,9% 58,4% 57,9% 94,0% 99,5% 73,7% 160,7% 121,3% 67,2% 120,0% 76,8% 87,8% 79,4% 78,4% 159,7% 149,3% 147,9% 148,9% 142,6% 151,1% 192,0% 169,8% 185,8% 196,7% 235,4% 230,5% Anliz struktury wiekowej uczestników projektów z lt pokzuje, że im strsze są osoby pozostjące bez prcy, tym niższe jest prwdopodobieństwo ich uczestnictw w progrmie. Wyniki bdni ewlucyjnego PAG Uniconsult z 2013 r. 45 pokzują, że w poszczególnych regionch osoby w wieku 50+ stnowiły od 32% do 40% uczestników. Poszczególne regiony prowdziły z pomocą kryteriów wyboru projektów zróżnicowną politykę wsprci osób pozostjących bez prcy w różnych grupch wiekowych. Mjąc n uwdze fkt, iż skl wsprci n poziomie krju w poszczególnych grupch wiekowych był dekwtn do ich udziłu w populcji możn stwierdzić, że ndreprezentcj dnej grupy względem średniej krjowej stnowi próbę wyrównywni szns. Niemniej, zróżnicowni mogą wynikć również z okresu z jkiego pochodzą respondenci orz temtyki projektów w jkich uczestniczyły osoby z poszczególnych grup wiekowych. Jk pokzują wyniki bdni 46 pn. Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL wśród osób w wieku 50 lt i więcej njczęściej prcowli mieszkńcy województw młopolskiego, wielkopolskiego i mzowieckiego. Jednk po wykluczeniu smoztrudnieni, nie występują pomiędzy województwmi istotne różnice w podejmowniu prcy njemnej przez te osoby. Bdnie pokzuje, iż osoby w wieku 50+ miły o 43% mniejsze sznse podjęci prcy niż osoby młodsze. Z kolei bdnie przeprowdzone w województwie pomorskim 47 wskzuje, iż przyczynmi niepodejmowni prcy przez osoby w wieku lt są m.in.: bezrdność n rynku prcy, brier rentowo-emerytln, bierność orz subiektywn ocen ogrniczeń związnych z wiekiem. Jednocześnie, njczęstszymi przyczynmi wcześniejszego przechodzeni n emeryturę są: zmęczenie prcą, pogrszjący się stn zdrowi, subiektywne przekonnie osób w wieku 50+ o swoim niedostosowniu do reliów rynku prcy, niechęć do zmin i uczeni się nowych umiejętności. Rys. 94 Relizcj wskźników dot. wsprci n rzecz osób w wieku lt w Priorytecie VI PO KL wg województw (% wrtości docelowej) 250% 200% 150% 100% 50% 0% Liczb osób w wieku lt, które ukończyły udził w projekcie Liczb osób w wieku lt, które otrzymły środki n podjęcie dziłlności gospodrczej Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Jednocześnie wskźnik rezulttu monitorowny w ujęciu rocznym w Priorytecie VI dot. odsetk osób w wieku lt objętych ktywizcją, które w 2013 r. zrejestrowły się w powitowych urzędch jko bezrobotne osiągnięto n poziomie 18,7%. W porównniu do 2011 r. znotowno wzrost wskźnik ktywizcji o 1,1 pkt. proc. Dotychczs dotcje n rozpoczęcie dziłlności gospodrczej otrzymło blisko 18 tys. osób w wieku lt (w tym 6,2 tys. kobiet), co stnowi pond 100% celu. W stosunku do dnych n koniec 2012 r. wrtość wskźnik wzrosł o 36% (tj. o 4,8 tys. osób). Cel nie zostł dotychczs 45 Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL rport cząstkowy I, PAG Uniconsult Sp. z o.o., 2013 r. 46 Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL rport cząstkowy II, PAG Uniconsult Sp. z o.o., 2013 r. 47 Ocen jkości wsprci dresownego do osób niepełnosprwnych orz w wieku lt w projektch relizownych w rmch Dziłni 6.1 PO KL, Prcowni Relizcji Bdń Socjologicznych Uniwersytetu Gdńskiego, 2012 r. 260

261 zrelizowny tylko w województwie podkrpckim (94%). Niemniej, nleży podkreślić, iż w porównniu do końc czerwc 2013 r. wykonnie celu w rym regionie wzrosło o 29%. Dotcje n rozpoczęcie dziłlności gospodrczej udzielone osobom w wieku powyżej 50. roku życi przyczyniły się do utworzeni 18,1 tys. nowych miejsc prcy, co stnowi pond 100% celu. W stosunku do 2012 r. wrtość wskźnik wzrosł o 36% (tj. 4,8 tys. miejsc prcy). Rys. 95 Wskźnik efektywności ztrudnieniowej w grupie osób w wieku lt w Priorytecie VI PO KL wg województw ,4% 43,7% 61,6% 54,8% 56,0% 52,4% 47,2% 56,3% 47,4% 43,6% 49,3% 55,3% 58,2% 52,4% 47,5% 36,0% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Liczb osób, które zkończyły udził w Priorytecie Wskźnik efektywności ztrudnieniowej ogółem Liczb osób, które znlzły lub kontynuują ztrudnienie Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Odsetek osób, które podjęły ztrudnienie, mierzony wśród uczestników w wieku lt, którzy zkończyli udził w projektch wdrżnych od 2011 r. wyniósł 50,6%. Njwyższy poziom efektywności ztrudnieniowej projektów Priorytetu VI chrkteryzuje województw: lubelskie (61,6%), dolnośląskie (59,4%), wielkopolskie (58,2%), zś njniższy województwo wrmińsko-mzurskie (36%). Wrto jednocześnie zuwżyć, iż w Priorytecie VI n podstwie bdni ewlucyjnego monitorowny jest odsetek osób w wieku 50-64, zrejestrownych jko bezrobotne i poszukujące prcy, które podjęły ztrudnienie w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch. miernik obliczonego w 2013 r. wyniosł 56% co stnowi wzrost o 5 pkt. proc. w porównniu do 2012 r. Ntomist jeśli chodzi o odsetek osób strszych, które podjęły smoztrudnienie znotowno nieznczny spdek o ok. 1 pkt. proc. (w 2012 r. 25%, zś w 2013 r. 24%). Poniższ tbel przedstwi postęp rzeczowy w rmch Priorytetu VI. Wskźniki PRIORYTET VI Jednostk miry Rok Cel szczegółowy 1. Zwiększenie zsięgu oddziływni Aktywnej Polityki Rynku Prcy Wskźniki produktu Liczb osób, które zkończyły udził w projektch relizownych w rmch Priorytetu osob (O/K/M), w tym: - liczb osób, które były objęte Indywidulnym Plnem Dziłni (O/K/M) Relizcj Płe ć O: K: M: O: K: M:

262 Wskźniki Liczb osób, które otrzymły środki n podjęcie dziłlności gospodrczej (O/K/M), w tym: ) liczb osób, które otrzymły bezzwrotne dotcje (O/K/M) b) liczb osób, które skorzystły z instrumentów zwrotnych (O/K/M) Jednostk miry osob Liczb kluczowych prcowników PSZ, którzy zkończyli udził w szkolenich relizownych w osob systemie pozszkolnym, istotnych z punktu widzeni regionlnego rynku prcy (O/K/M) Wskźniki rezulttu Wskźnik ktywizcji stosunek liczby osób, które rozpoczęły udził w formie ktywizcji do liczby osób, które % Rok docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Płe ć O: K: M: O: K: M: O: K: M: O: ) b) K: M: O: 22,60% 44,70% 40,40% 41,95% 16,40% 21,53% 17,56% K: 25,50% 44,90% 43,10% 44,43% 16,90% 22,87% 20,21% M: 19,80% 44,50% 37,50% 39,36% 15,90% 20,05% 15,16% 45% O: 22,6% ) b) w przekznej do KE w grudniu 2012 r. wersji Progrmu błędnie podwyższono wrtość docelową wskźnik liczb osób, które skorzystły z instrumentów zwrotnych o osób, zmist wskźnik liczb osób, które otrzymły bezzwrotne dotcje. Tym smym, wrtość docelow wskźnik dot. inżynierii finnsowej powinn wynosić 2 495, zś bezzwrotnych dotcji W listopdzie 2013 r. IZ PO KL uzyskł zgodę KE n wprowdzenie korekty ww. wrtości docelowych podczs njbliższej nowelizcji Progrmu 262

263 Wskźniki w tym smym okresie czsu zrejestrowły się jko bezrobotne (O/K/M) Udził osób bezrobotnych i poszukujących prcy, które podjęły prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch (O/K/M), w tym: - udził osób, które podjęły smoztrudnieni e (O/K/M) Odsetek kluczowych prcowników PSZ, którzy zkończyli udził w szkolenich relizownych w systemie pozszkolnym, istotnych z punktu widzeni regionlnego rynku prcy (O/K/M) Liczb utworzonych miejsc prcy w rmch udzielonych z EFS środków n podjęcie dziłlności gospodrczej Jednostk miry % % miejsce prcy Rok Relizcj docelow Relizcj docelow Płe ć K:25,5% M: 19,8% O: ,30% 45,30% 56,60% 56,60% 74,00% K: ,90% 37,90% 48,70% 48,70% 68,00% M: ,20% 56,20% 66,70% 66,70% 79,00% O: ,80% 19,80% 28,70% 28,70% 43,00% K: ,50% 12,50% 21,70% 21,70% 36,00% M: ,50% 30,50% 37,60% 37,60% 50,00% O: 55% 20% b/d 6,17% 27,36% 53,96% 68,09% 79,30% 86,89% K: 0 6,23% 27,94% 54,03% 67,65% 78,94% 86,16% M: 5,70% 23,26% 53,43% 71,49% 82,06% 92,70% 100% 0 Relizcj docelow Cel szczegółowy 2. Zwiększenie poziomu ztrudnieni wśród osób młodych Wskźniki produktu Liczb osób w wieku lt, które zkończyły udził w projekcie (O/K/M), w tym: - osoby z terenów wiejskich (O/K/M) osob Relizcj docelow O: K: M: O: K: M:

264 Wskźniki Liczb osób w wieku lt, które otrzymły środki n podjęcie dziłlności gospodrczej (O/K/M) Jednostk miry osob Wskźniki rezulttu Wskźnik ktywizcji stosunek liczby osób, które rozpoczęły udził w formie ktywizcji do liczby osób, które % w tym smym okresie czsu zrejestrowły się jko bezrobotne w grupie osób młodych (15-24 lt) (O/K/M) Udził osób bezrobotnych i poszukujących prcy w wieku lt, które podjęły prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził % w projektch (O/K/M), w tym: - udził osób, które podjęły smoztrudnieni e (O/K/M) Liczb utworzonych miejsc prcy w rmch udzielonych z EFS środków n podjęcie dziłlności gospodrczej miejsce prcy Rok Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Relizcj docelow Płe ć O: K: M: O: 24,80% 87,20% 70,70% 70,42% 24,90% 19,97% 19,96% K: 29,90% 94,10% 80,90% 77,81% 26,40% 24,19% 23,38% M: 19,40% 76,60% 59,10% 62,18% 22,90% 16,03% 16,73% 50% O: O: 24,8% K: K: 29,9% M: M: 19,4% O: 0,00% 0,00% 39,70% 39,70% 48,50% 48,50% 69,00% K: 0,00% 0,00% 35,10% 35,10% 42,40% 42,40% 61,00% M: 0,00% 0,00% 46,80% 46,80% 56,00% 56,00% 76,00% O: 0,00% 0,00% 8,36% 8,36% 13,90% 13,90% 29,00% K: 0,00% 0,00% 5,00% 5,00% 11,00% 11,00% 17,00% M: 0,00% 0,00% 13,70% 13,70% 17,60% 17,60% 39,00% 58% 10% 56% 9% Relizcj docelow

265 Wskźniki Jednostk miry Rok Płe ć Cel szczegółowy 3. Zmniejszenie bezroboci wśród osób znjdujących się w szczególnie trudnej sytucji n rynku prcy (kobiety, osoby długotrwle bezrobotne, osoby niepełnosprwne, osoby bezrobotne zmieszkujące n obszrch wiejskich) Wskźniki produktu Liczb osób, które zkończyły udził w projekcie (O/K/M), w tym: ) osoby niepełnosprwne (O/K/M) b) osoby długotrwle bezrobotne (O/K/M) c) osoby z terenów wiejskich (O/K/M) osob Relizcj O: b.d K: - b.d M: b.d O: K: M: O: K: M: O: K: M: docelow ) b) c) Liczb osób, które otrzymły środki n podjęcie dziłlności gospodrczej (O/K/M), w tym: ) osoby niepełnosprwne (O/K/M) b) osoby długotrwle bezrobotne (O/K/M) c) osoby z terenów wiejskich (O/K/M) osob Szcown relizcj Relizcj O: b.d K: - b.d M: b.d O: K: M: O: K: M: O: K: M: ) b) c) docelow ) b) c)

266 Wskźniki Liczb projektów wspierjących rozwój inicjtyw loklnych. Wskźniki rezulttu Wskźnik ktywizcji stosunek liczby osób, które rozpoczęły udził w formie ktywizcji do liczby osób, które w tym smym okresie czsu zrejestrowły się jko bezrobotne (O/K/M) i w grupch: ) osoby niepełnosprwne (O/K/M), b) osoby długotrwle bezrobotne (O/K/M), Jednostk miry projekt % Rok Szcown relizcj Płe ć Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj O: 22,60% 44,70% 40,40% 41,95% 16,40% 21,53% 17,56% K: 25,50% 44,90% 43,10% 44,43% 16,90% 22,87% 20,21% M: 19,80% 44,50% 37,50% 39,36% 15,90% 20,05% 15,16% O: 17,40% 15,70% 23,80% 27,59% 15,00% K: M: b/d w rozbici u n K i M b/d w rozbici u n K i M b/d w rozbici u n K i M b/d w rozbici u n K i M b/d w rozbici u n K i M 21,2% 49 19,3% b/d w rozbiciu n K i M b/d w rozbici u n K i M O: 24,00% 29,80% 31,30% 34,85% 14,80% 19,71% 19,68% K: 25,20% 29,60% 32,20% 35,67% 14,90% 21,96% 22,25% M: 22,70% 30,20% 29,90% 33,77% 14,60% 17,19% 16,96% ) b) c) brk dnyc h c) osoby z terenów wiejskich (O/K/M) docelow O: 24,00% 42,20% 39,70% 46,55% 16,70% 22,63% 19,19% K: 27,40% 42,70% 42,60% 44,56% 17,10% 23,95% 22,19% M: 21,00% 41,40% 36,40% 40,50% 16,30% 21,16% 16,52% 45% ) 35% b) 50% c) 50% O: 22,6% K: 25,5% M: 19,8% ) O:17,4% b/d w rozbiciu n K i M b) 49 wrtość wskźnik z 2012 r. zostł skorygown n podstwie dnych przekznych przez Ministerstwo Prcy i Polityki Społecznej (z 16,4% n 21,2%). Korekt wynik z wyższego, niż wskzno w sprwozdniu z 2012 r., odsetk osób niepełnosprwnych, które w 2012 r. rozpoczęły udził w stżu. 266

267 Wskźniki Udził osób bezrobotnych i poszukujących prcy, które podjęły prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch (O/K/M) i w podzile n grupy: ) osoby niepełnosprwne (O/K/M) b) osoby długotrwle bezrobotne (O/K/M) Jednostk miry % Rok Relizcj Płe ć O: 24% K: 25,2%, M: 22,7% c) O: 24% K: 27,4% M: 21% b/d b/d b/d b/d b/d b/d b/d O: 0,00% 0,00% 33,10% 33,10% 27,50% 27,50% 55,00% K: 0,00% 0,00% 24,50% 24,50% 22,80% 22,80% 49,00% M: 0,00% 0,00% 43,40% 43,40% 37,00% 37,00% 60,00% O: 0,00% 0,00% 31,40% 31,40% 49,90% 49,90% 66,00% K: 0,00% 0,00% 26,20% 26,20% 43,80% 43,80% 62,00% M: 0,00% 0,00% 44,80% 44,80% 59,70% 59,70% 69,00% c) osoby z terenów wiejskich (O/K/M) Udził osób bezrobotnych i poszukujących prcy, które podjęły smoztrudnieni e w łącznej liczbie osób, które podjęły prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie (O/K/M) Liczb utworzonych % miejsce prcy docelow O: 0,00% 0,00% 41,80% 41,80% 52,40% 52,40% 76,00% K: 0,00% 0,00% 35,50% 35,50% 42,20% 42,20% 70,00% M: 0,00% 0,00% 51,80% 51,80% 64,40% 64,40% 81,00% 35% ) 35% b) 35% c) 35% b/d ) 32% b) b/d c) b/d Relizcj O: 0,00% 0,00% 43,70% 43,70% 50,70% 50,70% 58,10% docelow K: 0,00% 0,00% 33,10% 33,10% 44,60% 44,60% 52,90% M: 0,00% 0,00% 54,20% 54,20% 56,40% 56,40% 63,30% 10% b/d Relizcj

268 Wskźniki miejsc prcy w rmch udzielonych z EFS środków n podjęcie dziłlności gospodrczej. Jednostk miry Rok docelow Płe ć Cel szczegółowy 4. Zwiększenie poziomu ztrudnieni wśród osób strszych Wskźniki produktu Liczb osób w wieku lt, które ukończyły udził w projekcie (O/K/M) Liczb osób w wieku lt, które otrzymły środki n podjęcie dziłlności gospodrczej (O/K/M) osob osob Wskźniki rezulttu Wskźnik ktywizcji stosunek liczby osób, które rozpoczęły udził w formie ktywizcji do liczby osób, które % w tym smym okresie czsu zrejestrowły się jko bezrobotne w grupie osób w wieku lt (O/K/M) Udził osób w wieku lt, zrejestrownych jko bezrobotne i poszukujące prcy, które podjęły prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które zkończyły udził w projektch (O/K/M), w tym: Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow % Relizcj 0 O: K: M: O: K: M: O: 19,40% 27,80% 39,70% 29,25% 14,80% 17,63% 18,66% K: 15,90% 25,70% 42,60% 29,64% 14,90% 18,83% 19,77% M: 21,50% 29,40% 36,40% 29,00% 14,80% 16,82% 17,88% 40% O: 19,4% K: 15,9% M: 21,5% O: 0,00% 0,00% 35,60% 35,60% 51,20% 51,20% 56,00% K: 0,00% 0,00% 25,50% 25,50% 39,60% 39,60% 52,00% M: 0,00% 0,00% 49,20% 49,20% 62,60% 62,60% 59,00% - udził osób, O: 0,00% 0,00% 18,80% 18,80% 25,20% 25,20% 24,00%

269 Wskźniki które podjęły smoztrudnieni e (O/K/M) Liczb utworzonych miejsc prcy w rmch udzielonych z EFS środków n podjęcie dziłlności gospodrczej Jednostk miry miejsce prcy Rok docelow Płe ć K: 0,00% 0,00% 10,40% 10,40% 12,60% 12,60% 19,00% M: 0,00% 0,00% 31,10% 31,10% 37,60% 37,60% 28,00% 35% 10% b/d Relizcj docelow Szczegółow chrkterystyk udzielonego wsprci Według stnu n koniec 2013 r. udził w projektch relizownych w obszrze rynku prcy rozpoczęło pond 1,1 mln osób (w tym 670,5 tys. kobiet). Tym smym uczestnicy Priorytetu VI stnowili ok. 16% wszystkich osób, które rozpoczęły udził w Progrmie. Udził w projektch relizownych w obszrze ztrudnieni zkończyło 991,8 tys. osób (w tym 585,9 tys. kobiet), co stnowi 87% wszystkich uczestników Priorytetu VI. Anlizując liczbę uczestników projektów, nleży podkreślić, iż wsprciem relizownym w Priorytecie VI objęto njwiększą liczbę osób (po Priorytecie IX, w którym udził rozpoczęło blisko 2,2 mln osób). Njwięcej osób rozpoczęło udził w projektch relizownych w województwie śląskim (111,4 tys.), mzowieckim (109,7 tys.) i kujwsko-pomorskim (93,1 tys. osób), zś njmniej w województwie lubuskim (32,2 tys.) i opolskim (38,2 tys.). Rys. 96 Uczestnicy wg płci, którzy rozpoczęli udził w projektch w Priorytecie VI PO KL wg województw liczb osób, które rozpoczęły udził w projektch relizownych w rmch Priorytetu liczb osób, które zkończyły udził w projektch relizownych w rmch Priorytetu Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Specyfik wsprci udzielnego w Priorytecie VI, powoduje, że w projektch njliczniej uczestniczą osoby bezrobotne, w tym długotrwle bezrobotne. Do końc 2013 r. udził w projektch relizownych w obszrze ztrudnieni rozpoczęło pond 1 mln osób bezrobotnych (w tym 599,7 tys. kobiet). Tym smym populcj bezrobotnych stnowił pond 90% ogółu uczestników projektów relizownych w Priorytecie VI. Osoby długotrwle bezrobotne stnowiły 34% wszystkich bezrobotnych uczestników Priorytetu (346,6 tys. osób, w tym 219,2 tys. kobiet). Njwyższy odsetek osób zrejestrownych jko bezrobotne, uczestniczących w projektch relizownych w Priorytecie VI, znotowno w województwch: podkrpckim (95%) orz świętokrzyskim i wrmińsko-mzurskim (94%), zś njniższy n Dolnym Śląsku (84%). 269

270 Rys. 97 Uczestnicy wg sttusu n rynku prcy, którzy rozpoczęli udził w projektch w Priorytecie VI PO KL wg województw Bezrobotni Niektywni zwodowo Ztrudnieni Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL (wg stnu n 31/12/13) Liczną grupę uczestników Priorytetu VI stnowią również niektywni zwodowo. Do końc 2013 r. w projektch uczestniczyło 67,3 tys. osób z tej grupy docelowej (w tym 45,4 tys. kobiet), z czego 14,8 tys. to osoby uczące lub ksztłcące się (w tym 9,3 tys. kobiet). Ntomist njmniej liczną grupę uczestników stnowiły osoby prcujące. Do końc 2013 r. w projektch uczestniczyło 36,8 tys. ztrudnionych, w tym 25,3 tys. kobiet. Nieliczni są tkże rolnicy (4,2 tys. osób) orz smoztrudnieni (521 osób). Wśród uczestników, którzy rozpoczęli udził w projektch relizownych w Priorytecie VI, ż 496,9 tys. osób (w tym 292,6 tys. kobiet) zmieszkiwło obszry wiejskie (44% wszystkich osób uczestniczących w Priorytecie VI). Jeśli chodzi o liczbę uczestników w podzile n grupy wiekowe, do końc 2013 r. ze wsprci w Priorytecie VI skorzystło blisko 456,6 tys. osób w wieku lt (w tym 272,6 tys. kobiet), tj. 40% ogółu uczestników Priorytetu VI. Ntomist osoby w wieku lt stnowiły mniej liczną grupę ok. 6% wszystkich uczestników Priorytetu (blisko 63,5 tys. osób, w tym 27,4 tys. kobiet). Ze względu n stosunkowo niski udził osób w wieku lt w projektch relizownych w Priorytecie VI, Instytucj Zrządzjąc PO KL zlecił instytucjom pośredniczącym uwzględnienie w Plnch dziłni kryteriów strtegicznych premiujących uczestnictwo osób z tej grupy wiekowej. W stosunku do 2012 r. udził osób w wieku 55+ w projektch relizownych w obszrze ztrudnieni komponentu regionlnego wzrosło o 1 pkt. proc., tj. o ok. 19 tys. osób. Anlizując strukturę uczestników Priorytetu VI ze względu n wyksztłcenie nleży podkreślić, iż njwięcej uczestników projektów posidło wyksztłcenie pondgimnzjlne (blisko 652,6 tys. osób, w tym 366,4 tys. kobiet tj. 57% ogółu uczestników Priorytetu) orz wyższe (blisko 238,3 tys. osób, w tym 167,7 tys. kobiet tj. 21% wszystkich uczestników). Pozostłą część osób uczestniczących w projektch stnowił grup posidjąc wyksztłcenie podstwowe, gimnzjlne i niższe (pond 148,6 tys. osób, w tym 68,4 tys. kobiet tj. 13% wszystkich uczestników) orz pomturlne (blisko 95,8 tys. osób, w tym 68 tys. kobiet tj. 8% wszystkich uczestników). W Priorytecie VI pośrednio wsprcie otrzymują również przedsiębiorstw, m.in. w postci subsydiownego ztrudnieni, czy wyposżeni lub doposżeni miejsc prcy. Do końc 2013 r. wsprciem objęto ok. 5 tys. przedsiębiorstw, przy czym njliczniejszą grupę stnowiły mikroprzedsiębiorstw (blisko 3,9 tys.). Pondto w projektch uczestniczyły 903 młe przedsiębiorstw, 179 średnich orz 22 duże firmy. Relizcj celów strtegii Europ 2020 Relizcj projektów w Priorytecie VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich przyczyni się do osiągnięci celu strtegii Europ 2020 sprzyjjącego włączeniu społecznemu (inclusive), poprzez poprwę sytucji n rynku prcy. Projekty relizowne w rmch Priorytetu wpisują się w nstępujące ktegorie interwencji: 270

271 promownie prtnerstw, pktów i inicjtyw poprzez tworzenie sieci współprcy odnośnych podmiotów (kod nr 80) dziłni n rzecz zwiększeni trwłego udziłu kobiet w ztrudnieniu orz ich rozwoju zwodowego w perspektywie zmniejszeni dyskrymincji ze względu n płeć n rynku prcy orz lepszego godzeni życi zwodowego z prywtnym, zwłszcz większego dostępu do usług opiekuńczo-wychowwczych nd dziećmi i osobmi zleżnymi (kod nr 69) oprcowywnie i upowszechninie innowcyjnych i brdziej wydjnych form orgnizcji prcy (kod nr 63) wsprcie n rzecz smoztrudnieni i zkłdni dziłlności gospodrczej (kod nr 68) modernizcj i wzmcninie instytucji rynku prcy (kod nr 65) dziłni n rzecz ktywnego strzeni się orz wydłużni życi zwodowego (kod nr 67) wdrżnie ktywnych i prewencyjnych instrumentów rynku prcy (kod nr 66) W rmch powyższych ktegorii interwencji w Priorytecie VI PO KL do końc 2013 r. zkontrktowno łącznie blisko 2,7 mld EUR (w tym 2,3 mld EUR EFS). Jednocześnie nleży podkreślić, iż relizcj projektów z zkresu wdrżni ktywnych i prewencyjnych instrumentów rynku prcy (kt. 66) w njwiększym stopniu przyczyni się do relizcji celu Priorytetu VI dot. wzrostu poziomu ztrudnieni wrtość podpisnych umów wyniosł blisko 2 mld EUR (73% zkontrktownych środków). Mjąc n uwdze powyższe, wrto zuwżyć, iż projekty relizowne w Priorytecie VI PO KL powinny przyczynić się przede wszystkim do relizcji jednego z głównych celów Strtegii Europ 2020, tj. zwiększeni poziomu ztrudnieni osób w wieku lt. Podsumowując, projekty relizowne w rmch Priorytetu VI PO KL wpisują się w Złożeni do Krjowego Progrmu Reform n rzecz relizcji strtegii Europ Relizcj Priorytetu VI przyczyni się do wzrostu poziomu ztrudnieni i tworzeni nowych miejsc prcy, jk również do wzrostu efektywności dziłń wszystkich służb publicznych, świdczących usługi n rzecz ktywizcji zwodowej osób bezrobotnych (w tym kluczowych prcowników publicznych służb ztrudnieni). Problemy w relizcji Priorytetu Nie zidentyfikowno problemów w relizcji Priorytetu VI PO KL. 3.7 PRIORYTET VII Promocj integrcji społecznej Informcj n temt finnsowych postępów relizcji priorytetu Wsprcie w Priorytecie VII m n celu ułtwienie dostępu do rynku prcy osobom wykluczonym społecznie orz rozwój sektor ekonomii społecznej. W rmch Priorytetu przewidzino również młe grnty finnsowe n rozwój oddolnych inicjtyw społecznych, dziłni n rzecz wzmocnieni kdr instytucji pomocy i integrcji społecznej orz wspiernie rozwoju przedsiębiorczości społecznej. N relizcję Priorytetu VII zgodnie z lokcją n lt określoną w PO KL przeznczono środki w wysokości 1,6 mld EUR (w tym 1,4 mld EUR stnowi wkłd EFS). W styczniu 2013 r. Komitet Monitorujący PO KL przyjął uchwłę ztwierdzjącą relokcję w rmch Progrmu, zgodnie z którą lokcj n Priorytet VII zwiększył się o 18,2 mln EUR. Od początku wdrżni PO KL do Priorytetu VII relokowno łącznie 69 mln EUR. Nleży podkreślić, iż tempo wdrżni Priorytetu uległo zncznemu przyspieszeniu pod względem finnsowym. Poziom kontrktcji n koniec 2013 r. wyniósł 93,2% dostępnej lokcji. Dotychczs w rmch Priorytetu VII podpisno pond 8 tys. umów o wrtości pond 1,5 mld EUR, w tym pond 1,1 mld EUR EFS. Do końc 2013 r. rozliczono wydtki w wysokości pond 1,1 mld EUR (w tym pond 842,5 mln EUR EFS), co pozwoliło n osiągnięcie 69,3% relizcji zobowiązń UE n lt Anlizując stopień wykorzystni środków w poszczególnych dziłnich w Priorytecie VII nleży zuwżyć, iż jest on zróżnicowny. Njwyższą kontrktcję (100%) orz wydtkownie (89%) osiągnięto w Dziłniu 7.3 Inicjtywy loklne n rzecz ktywnej integrcji, co związne jest z wygszeniem relizcji przedmiotowego Dziłni od 2012 r. orz zmniejszeniem jego lokcji. Proces kontrktcji orz wydtkowni we wszystkich dziłnich Priorytetu VII przebieg sprwnie. Niemniej wrto zznczyć, iż w części województw występowło umirkowne zinteresownie potencjlnych beneficjentów relizcją projektów systemowych w Poddziłnich i (kwestie 271

272 szerzej opisno w części dot. postępu w relizcji celów Priorytetu). Jednocześnie nleży ndmienić, iż wdrżnie przyjętych do relizcji projektów systemowych ośrodków pomocy społecznej orz powitowych centrów pomocy rodzinie (Dziłnie 7.1) przebieg bez większych zstrzeżeń i nie występują znczące problemy z rozliczniem wydtków. W 2013 r. pojwiły się pierwsze wydtki w rmch umów podpisnych w nowym Dziłniu 7.4 Niepełnosprwni n rynku prcy wprowdzonym w wyniku przeglądu śródokresowego. Obecnie w zkresie dziłń n rzecz ktywizcji osób niepełnosprwnych relizownych jest pond 200 projektów o wrtości 52,4 mln EUR, w rmch których rozliczono wydtki w wysokości 10,2 mln EUR. Poziom wykorzystni lokcji Priorytetu VII w zkresie kontrktcji i wydtkowni nie budzi zstrzeżeń IZ PO KL. Rys. 98 Stopień wykorzystni lokcji według Dziłń Priorytetu VII PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) We wdrżniu Priorytetu VII w odniesieniu do procesu kontrktcji, njkorzystniej sytucj przedstwi się w województwie kujwsko-pomorskim (99% wykorzystnej lokcji) i śląskim (98% wykorzystnej lokcji). Ntomist njszybsze tempo rozliczni wydtków występuje w woj. świętokrzyskim (79% wykorzystnej lokcji). Njniższy poziom wydtkowni dotyczy Wielkopolski (61% wykorzystnej lokcji), niemniej IZ PO KL uznje go z stysfkcjonujący, IP nie zgłsz szczególnych problemów w wydtkowniu środków. Wojewódzki Urząd Prcy w Poznniu wskzuje n istotne przyśpieszenie temp rozliczni wydtków w projektch systemowych orz długi okres relizcji projektów konkursowych przekłdjący się n wrtość rozliczonych środków. 272

273 Rys. 99 Stopień wykorzystni lokcji w Priorytecie VII PO KL wg województw (%) Relizcj celów Priorytetu Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Anlizując postęp w relizcji celów Priorytetu VII, nleży zuwżyć znczne przyśpieszenie. Spółdzielnie socjlne utworzone w rmch EFS dziłją już w 14 województwch, co pozwoliło n osiągnięcie celu PO KL w tym zkresie. Zncząco wzrosł tkże liczb instytucji wspierjących ekonomię społeczną, które funkcjonują 2 lt po zkończeniu wsprci (o ¼). Jednocześnie, n poziomie Priorytetu VII pomimo wzrostu liczby klientów pomocy społecznej objętych dziłnimi ktywnej integrcji, identyfikuje się zgrożenie relizcji celu dot. zkończeni udziłu klientów pomocy społecznej w projektch (szczegóły wskzno poniżej). Cel 1. Poprw dostępu do rynku prcy osób zgrożonych wykluczeniem społecznym W rmch celu 1. Poprw dostępu do rynku prcy osób zgrożonych wykluczeniem społecznym udził w projektch z zkresu ktywnej integrcji zkończyło blisko 302,6 tys. klientów pomocy społecznej, w tym 210,5 tys. kobiet, co pozwoliło n relizcję celu w 60%. W tej grupie 139,8 tys. osób pochodziło z terenów wiejskich (w tym 101 tys. kobiet), co relizuje cel n poziomie 79%. W ciągu osttniego roku wrtość wskźnik wzrosł o 32%. W dwóch województwch (mzowieckie, opolskie) nie zrelizowno jeszcze połowy wrtości celów regionlnych, co wskzuje n zgrożenie w ich relizcji. W przypdku omwinego wskźnik osoby wykzywne są po zkończeniu wsprci, co w odniesieniu do projektów systemowych ośrodków pomocy społecznej często ozncz, iż osoby te kończą udził wrz z zkończeniem projektu. Jednocześnie beneficjenci wskzują n fkt powrcni do projektu osób po zkończonym udzile, co związne jest ze specyfiką grupy docelowej. N poziom relizcji celu wpływ również niewystrczjące zinteresownie potencjlnych beneficjentów wdrżniem projektów, pomimo intensywnych dziłń zchęcjących do ktywności w tym zkresie (m.in. spotkni informcyjne, pism urzędowe, pomoc w rozliczniu projektów). W zistniłej sytucji część regionów decyduje się n położenie większego ncisku n relizcję projektów konkursowych i zwiększnie lokcji przeznczonej n Dziłnie 7.2 Przeciwdziłnie wykluczeniu i wzmocnienie sektor ekonomii społecznej, którego celem jest również wlk z wykluczeniem społecznym. Efekt tych dziłń widoczny jest w poziomie relizcji wskźnik dot. wsprci osób zgrożonych wykluczeniem społecznym, który omówiono poniżej. Jednocześnie, np. województwo mzowieckie wskzuje n stle rosnący koszt ktywizcji uczestnik, co zmniejsz populcję osób możliwych do objęci wsprciem systemowym. Anliz potencjłu ktulnie relizownych projektów we wszystkich województwch orz Plnów Dziłni n lt wskzuje n potencjlne zgrożenie relizcji celu określonego w Progrmie. 273

274 Rys. 100 Klienci pomocy społecznej, którzy zkończyli udził w projektch dot. ktywnej integrcji (w tys.) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Njwyższy stopień relizcji celu odnotowno w województwie wrmińsko-mzurskim (powyżej 100%) orz kujwsko-pomorskim (92%), zś njniższy we wspomninych w poprzednim kpicie województwch: opolskim (47%) i mzowieckim (48%). W pozostłych województwch wykonnie wskźnik oscyluje wokół średniego poziomu jego relizcji w krju. Wrto zwrócić uwgę, iż sprwn relizcj wsprci n rzecz klientów pomocy społecznej w województwie wrmińsko-mzurskim powiązn jest z njwyższym w krju poziomem bezroboci (21,3%) orz stosunkowo wysokim zngżowniem ośrodków pomocy społecznej w plikownie o środki EFS. Z drugiej strony, województwo opolskie i mzowieckie w zncznie mniejszym stopniu dotknięte są zjwiskiem bezroboci (14,4% i 10,7%). Poz dziłnimi informcyjno-promocyjnymi relizownymi przez Regionlne Ośrodki Polityki Społecznej orz możliwości relizcji projektu prtnerskiego, część ośrodków nie podjęł decyzji o relizcji projektu systemowego. Prognozy dotyczące wykonni celów regionlnych wskzują, iż poziom relizcji wrtości docelowej w woj. opolskim i mzowieckim wyniesie ok. 60%. W obu województwch podjęto decyzję o przesunięciu części lokcji z Dziłni 7.1 w przypdku Mzowsz środki trfiły do Dziłni 7.2 Przeciwdziłnie wykluczeniu i wzmocnienie sektor ekonomii społecznej i Dziłni 7.4 Niepełnosprwni n rynku prcy, ntomist w regionie opolskim do Priorytetu VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich. Odsetek klientów instytucji pomocy społecznej będących w wieku ktywności zwodowej i nie prcujących, którzy w rmch Priorytetu zostli objęci dziłnimi ktywnej integrcji wyniósł w 2013 r. 14%, co stnowi spdek w porównniu z 2012 r. o 4,5 pkt. proc. Zmniejszenie poziomu relizcji celu wynik ze wzrostu populcji osób korzystjących ze świdczeń pomocy społecznej. Część województw od początku okresu wdrżni sygnlizowł kwestię brku zinteresowni niektórych ośrodków relizcją projektów systemowych. Z nlizy dostępnych dnych wynik, iż problem brku wystrczjącej ktywności w plikowniu o środki dotyczy przede wszystkim poziomu gminy. Aktywność powitowych centrów pomocy rodzinie wynosi 99%. Problem ten dotyczy przede wszystkim niewielkich gmin, w których prcuje jeden lub kilku prcowników socjlnych. Tym smym, wśród powodów brku lub zwieszeni relizcji projektów systemowych wskzywn jest kwesti niewystrczjącego potencjłu kdrowego i finnsowego ośrodków. Brk możliwości wniesieni wkłdu włsnego jest jedną z głównych przyczyn nierelizowni projektów. Jednocześnie, województwo śląskie wskzuje n obwy związne z poniesieniem konsekwencji finnsowych brk instrumentu nkzującego kontynucję projektu powoduje, iż nwet przy niewielkich trudnościch ośrodki wolą nie podejmowć ryzyk i rezygnują z dlszej relizcji projektów. Z drugiej strony woj. podlskie podnosi, iż wiejski chrkter gmin nie sprzyj relizcji projektów systemowych, gdyż występuje zrówno mł liczb prcowników, jk i niski budżet gminy. Rolniczy chrkter gminy przekłd się n trudności w rekrutcji odpowiedniej liczby uczestników. N podstwie informcji uzysknych z ROPS, przygotowno wykres przedstwijący udził jednostek orgnizcyjnych pomocy społecznej szczebl loklnego w projektch systemowych w ltch

275 Rys. 101 Udził OPS, które przystąpiły do relizcji projektu systemowego w Poddziłniu PO KL w 2013 r. orz w ltch wg województw (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych z ROPS Nleży zuwżyć, iż problem z niewystrczjącym zngżowniem ośrodków pomocy społecznej w plikowniu o środku EFS dotyczy 4 regionów: Podlsi, Mzowsz, Wielkopolski orz Opolszczyzny. W przypdku tych województw ww. sytucj przekłd się również n niski poziom relizcji wrtości docelowej wskźnik dot. ktywnej integrcji klientów pomocy społecznej (o relizcji celów rzeczowych pisno powyżej). W związku z zistniłą sytucją, w województwch prowdzone były szerokie dziłni informcyjno-promocyjne dot. instruktżu jk plikowć o środki EFS, przedstwijące szereg korzyści płynących z relizcji projektów orz dobre prktyki innych instytucji w tym zkresie. IP często orgnizowły wizyty w gminch, które nie wyrziły zinteresowni relizcją projektów i w bezpośrednich spotknich omwiły kwestie korzystni ze wsprci PO KL. Instytucj Zrządzjąc PO KL w trkcie prc nd Plnmi dziłni dl Priorytetu VII n 2012 rok zlecił Instytucjom Pośredniczącym wprowdzenie w Poddziłniu Podnoszenie kwlifikcji kdr pomocy i integrcji społecznej kryteriów dostępu zpewnijących wzmocnienie dziłń informcyjno-promocyjnych dotyczących form wsprci oferownych w rmch projektów systemowych ROPS, tkże ukierunkownie tych dziłń n podmioty, które nie przystąpiły do relizcji lub przerwły relizcję projektów systemowych w rmch Poddziłń i w ltch Tkie kryteri zstosowło 10 województw. Dziłni sprzyjjące wzrostowi zinteresowni relizcją projektów przez ośrodki pomocy społecznej uwzględniono również w PD n 2013 rok. Przykłdem może być woj. podkrpckie, które poprzez kryterium dostępu zobowiązło ROPS do objęci szkolenimi i dordztwem ośrodki, które w 2012 r. nie plikowły o środki w Dziłniu 7.1. Część województw zdecydowł się również n przesunięcie lokcji do Dziłni 7.2, które chrkteryzuje się większym zinteresowniem projektodwców i również służy zwlczniu wykluczeni społecznego. W tkich sytucjch, IZ PO KL rekomenduje relizcję projektów n terench nie objętych wsprciem systemowym. Możn przytoczyć przykłd woj. wielkopolskiego, które zstosowło kryterium dostępu obligujące projektodwców z Poddziłni do relizcji projektów prtnerskich z niektywnymi gminmi. W wyniku dziłń instytucji pośredniczących w regionie podlskim, wielkopolskim i opolskim część ośrodków pomocy społecznej, które w 2013 r. nie relizowły projektu systemowego bierze udził w projektch prtnerskich w Dziłniu 7.2, w przypdku Podlsi również w Dziłniu 7.4. Dzięki relizcji projektów w Priorytecie VII, kontrktmi socjlnymi objęto 350,6 tys. osób, w tym 241,3 tys. kobiet. W stosunku do 2012 r. wrtość wskźnik wzrosł o 29%, stopień relizcji celu wynosi 82,4%. Njwyższe wykonnie wskźnik osiągnięto w województwie świętokrzyskim (powyżej 100% celu). Z kolei njniższe wykonnie celu występuje w woj. opolskim (59,1%). W pozostłych regionch wykonnie wskźnik oscyluje wokół średniego poziomu dl krju. Anliz potencjłu ktulnie relizownych projektów orz Plnów Dziłni n lt wskzuje, iż cel określony w Progrmie zostnie osiągnięty n poziomie przekrczjącym 90%. Kontrkty socjlne są nrzędziem powszechnie stosownym w projektch integrcyjnych. Bdnie nkietowe IZ dot. projektów systemowych wdrżnych w 2009 r., wskzuje, iż ż 97% instytucji biorących udził 275

276 w bdniu i relizujących projekty systemowe stosowło kontrkty socjlne. Jednocześnie, pond 14% z instytucji stosujących to nrzędzie ocenił je jko trudne lub brdzo trudne w relizcji. Jednocześnie ewlutorzy bdjący wsprcie EFS w województwie lubuskim wskzują 50, iż kontrkt socjlny w opinii osób z kdry kierowniczej ośrodków pomocy społecznej postrzegny jest jko njbrdziej efektywne nrzędzie wykorzystywne w rmch ktywnej integrcji. Jednocześnie osoby te podkreślją, iż trudno jest wskzć jednozncznie, które instrumenty i formy pomocy stosowne w rmch kontrktu są njbrdziej skuteczne, poniewż do kżdego z uczestników projektów nleży podchodzić w sposób indywidulny. Zdniem nkietownych prcowników ktywizujących osoby zgrożone wykluczeniem społecznym, njwżniejszą formą pomocy są instrumenty społeczne (np. wsprcie psycholog) orz edukcyjne (np. kursy zwodowe, szkoleni), nstępnie zwodowe (np. stże). Prcownicy podkreślją, iż wsprcie psychologicznie m istotne znczenie w prcy z osobmi wykluczonymi lub zgrożonymi wykluczeniem społecznym i jest nieodzownym elementem projektów, który przygotowuje wspierne osoby do dlszych etpów integrcyjno-ktywizcyjnych. Podsumowując nleży podkreślić, iż dzięki EFS sytucj osób korzystjących ze wsprci instytucji pomocy społecznej zmienił się w kierunku pozytywnym, wykorzystywne w rmch projektów systemowych nrzędzi tkie jk dordztwo, czy szkoleni pomogły usmodzielnić się uczestnikom. Udził w projektch pozwolił przezwyciężyć ich niechęć do zminy postwy życiowej, stli się mniej roszczeniowi orz zostli zmotywowni do poszukiwni prcy. Rys. 102 Klienci instytucji pomocy społecznej objęci kontrktmi socjlnymi (w tys.) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń rocznych IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Reltywnie wysoki przyrost liczby osób objętych kontrktmi socjlnymi w PO KL przełożył się n dość znczny przyrost odsetk klientów instytucji pomocy społecznej, z którymi zwrto kontrkty socjlne, który w 2013 r. wyniósł 81%, co stnowi wzrost w porównniu z 2012 r. o 24 pkt. proc. Jko dobrą prktykę służącą upowszechnieniu kontrktów socjlnych nleży wskzć woj. świętokrzyskie, które wpływ n zwiększenie stosowni tego nrzędzi przez ośrodki pomocy społecznej poprzez kryterium dostępu zwrte w Plnie dziłni, obligujące projektodwców do objęci kontrktmi socjlnymi co njmniej 70% nowych uczestników w odniesieniu do osttniego roku, w którym projekt był relizowny. Drugim województwem, które sprwnie promuje kontrkt socjlny jko nrzędzie ktywnej integrcji jest woj. wrmińsko-mzurskie. W tym regionie złożeni z Plnu dziłni w zkresie lokcji i celu rzeczowego plnownego do osiągnieci przydzielne są poszczególnym ośrodkom pomocy społecznej. W ten sposób kżdej jednostce przypisywn jest lokcj orz cel, jki powinien zostć osiągnięty. Relizcj zobowiązń podleg weryfikcji i wewnętrznym nkietom dot. efektów udzielonego wsprci. Wrto również przytoczyć wyniki w kontroli Njwyższej Izby Kontroli, któr w rporcie pn. Relizcj kontrktów socjlnych przez miejskie i gminne ośrodki pomocy społecznej 51 omwi kwestię stosowni tego nrzędzi w kontrolownych jednostkch w ltch W opinii 50 Wpływ EFS n skuteczność dziłń podejmownych w rmch systemu integrcji społecznej w województwie lubuskim, EU Consult, Gdńsk, grudzień 2012 r

277 kontrolujących, kontrkt socjlny jest przydtnym instrumentem w prcy socjlnej, jego znczenie wzrst w wrunkch ktywnej polityki społecznej. Jednk by kontrkt socjlny mógł fktycznie wspierć ktywizcję życiową beneficjentów pomocy społecznej, konieczne jest zwiększenie jego skuteczności w doprowdzniu do usmodzielnieni się, tj. uniezleżnieni od systemów pomocy społecznej orz systemów wsprci dl osób bezrobotnych. Zgodnie z kontrolą, obecnie przeciętnie tylko co siódm osob objęt kontrktem usmodzielnił się. Nstąpił też trzykrotny wzrost bezroboci w grupie osób, które były objęte kontrktmi. Według NIK, jedną z przyczyn tego stnu są niedoskonłe uregulowni prwne, które w niewystrczjącym stopniu wspierją relizcję kontrktów. NIK zwrc uwgę, że szczegółowe wytyczne dl relizcji kontrktów obowiązywły wyłącznie w odniesieniu do tej ich części, któr był współfinnsown ze środków EFS tj. dl około połowy ogólnej liczby kontrktów w jednostkch objętych kontrolą. Autorzy rportu zlecją by rozwiązni metodyczne, które sprwdziły się w przypdku relizcji kontrktów finnsownych z EFS, wykorzystywć również przy relizcji kontrktów finnsownych ze środków krjowych. Pondto, n skuteczność kontrktów socjlnych wpływ duże obciążenie prcowników socjlnych obowiązkmi niezwiąznymi z prcą socjlną. W 40% kontrolownych ośrodków ustwow proporcj prcowników do liczby mieszkńców nie był spełnion 52. W rporcie zwrócono również uwgę n potrzebę udoskonleni rozwiązń legislcyjnych w zkresie współprcy między ośrodkmi pomocy społecznej i powitowymi urzędmi prcy. Pondto, w ocenie NIK dl pełnej oceny skuteczności stosowni tej formy prcy socjlnej konieczne jest monitorownie przez ośrodek pomocy społecznej losów beneficjent po zkończeniu relizcji kontrktu 53. W wyniku dziłń relizownych w projektch konkursowych w Dziłniu 7.2 Przeciwdziłnie wykluczeniu i wzmocnienie sektor ekonomii społecznej n rzecz zmniejszeni obszru wykluczeni społecznego w zkresie dostępu do rynku prcy, udził w projektch zkończyło pond 141,3 tys. osób zgrożonych wykluczeniem społecznym (94,4% celu). Polsk wciąż nleży do pństw o wysokim poziomie wykluczeni społecznego w stosunku do średniej UE. W 2012 r. 26,7% mieszkńców krju było zgrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, co ozncz ntężenie zjwisk przekrczjące średnią dl pństw członkowskich o 2 pkt. proc. W 7 województwch osiągnięto cel dotyczący wsprci osób zgrożonych wykluczeniem społecznym, ntomist njniższe wykonnie dotyczy Podkrpci (54%). IP w woj. podkrpckim nie widzi jednk zgrożeni relizcji swojego celu regionlnego i wskzuje, iż większość relizownych projektów m chrkter wieloletni orz podpisywne są kolejne umowy przyczynijące się do osiągnięci wskźnik. N podstwie dotychczs zwrtych umów szcuje się, że wsprciem zostnie objętych blisko 7,5 tys. osób zgrożonych wykluczeniem społecznym, co będzie stnowiło 67% zkłdnego celu. IP wskzują, iż projekty zpewniją wielopłszczyznowe wsprcie uczestników, którego efekty widoczne będą w dłuższej perspektywie czsu. Relizcj wsprci w tym obszrze nie budzi zstrzeżeń Instytucji Zrządzjącej, osiągnięty postęp rzeczowy jest proporcjonlny do poziomu wydtkowni środków EFS. Pondto, w trkcie prc nd Plnmi dziłń dl Priorytetu VII n 2012 rok Instytucj Zrządzjąc PO KL zrekomendowł zstosownie w rmch Poddziłni Aktywizcj zwodow i społeczn osób zgrożonych wykluczeniem społecznym kryteriów strtegicznych dotyczących relizcji projektów w prtnerstwie z loklnym ośrodkiem pomocy społecznej. W opinii IZ PO KL udził OPS w projektch konkursowych w chrkterze prtner projektu, pozwl tym instytucjom zdobyć doświdczenie projektowe. Ntomist współudził ośrodków w osiągniu rezulttów projektu orz pozytywny wpływ relizcji projektów konkursowych n uczestników, może w opinii IZ PO KL zmotywowć je do smodzielnej relizcji projektów systemowych. 52 Art. 110 ust. 11 ustwy o pomocy społecznej stnowi, że ośrodek pomocy społecznej ztrudni prcowników socjlnych w stosunku jeden prcownik socjlny n dw tysiące mieszkńców (nie mniej jednk niż trzech prcowników) 53 Rport z kontroli NIK możn znleźć pod dresem 277

278 Rys. 103 Relizcj wskźnik dot. wsprci n rzecz osób zgrożonych wykluczeniem społecznym wg województw Pomorskie 95.9% Wrmińsko-Mzurskie Zchodniopomorskie 69.5% 60.1% Podlskie Kujwsko-Pomorskie 110.3% 101.9% Mzowieckie Lubuskie Wielkopolskie 87.9% 79.1% 69% Łódzkie 105.1% Lubelskie Dolnośląskie 101.5% 66.7% Świętokrzyskie Opolskie Śląskie 104.9% 132.5% 168.5% % relizcji celu dot. osób zgroż. wykluczeniem społecznym 100 do 168,5 85 do do do 70 0 do 55 Młopolskie 82.3% Podkrpckie 53.9% Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Wyniki bdni ewlucyjnego przeprowdzonego w woj. pomorskim w 2012 r. pn. Bdnie efektów wsprci n rzecz osób zgrożonych wykluczeniem społecznym w rmch projektów relizownych w Dziłniu 7.2 PO KL wskzują, iż formy wsprci oferowne w większości projektów były zgodne z Loklnymi Strtegimi Rozwiązywni Problemów Społecznych orz Powitowymi Progrmmi n Rzecz Ztrudnieni i Spójności Społecznej, więc możn stwierdzić, że były komplementrne z projektmi systemowymi w Dziłniu 7.1 Rozwój i upowszechnienie ktywnej integrcji formy wsprci obejmowły przede wszystkim indywidulne pordy psycholog lub dordcy zwodowego, kursy zwodowe, grupowe zjęci/wrsztty z psychologiem orz szkoleni językowe, tkże w mniejszym zkresie - stże zwodowe i inne formy pomocy. Uczestnicy njchętniej korzystli ze szkoleń i kursów zwodowych (60%), nstępnie nieco pond 40% brło udził tkże w grupowych zjęcich z psychologiem, pond 25% korzystło z pord i spotkń indywidulnych. W nlizie rodzjów oferownego wsprci uwzględniono tkże certyfikowlność oferownych szkoleń blisko 80% szkoleń, kursów lub wrszttów było certyfikownych, w tym 2/3 kursów kończył się certyfiktem wewnętrznym, co czwrty zewnętrznym. Pond 40% uczestników projektów relizownych w rmch Dziłni 7.2 zobserwowło zminę swojej sytucji życiowej w porównniu ze stnem przed udziłem w projekcie, w tym w przypdku połowy z nich, udził w szkoleniu zprocentowł polepszeniem tejże sytucji. Wśród powodów wykluczeni społecznego uczestników zidentyfikowno przede wszystkim dw główne czynniki: trudną sytucję mterilną orz długą i ciężką chorobę. Jeśli chodzi o wpływ rezulttów projektów konkursowych n zjwisko wykluczeni społecznego w regionie nleży zuwżyć, iż w niewielu ośrodkch świdczących pomoc społeczną n obszrch zmieszkiwnych przez uczestników projektów z Dziłni 7.2 PO KL zidentyfikowno spdek zpotrzebowni n oferowne wsprcie. Niespełn co czwrty z bdnych ośrodków pomocy społecznej i powitowych centrów pomocy rodzinie zobserwowł obniżenie zpotrzebowni n wsprcie w średnim i młym stopniu. Ośrodki, które zidentyfikowły obniżenie zpotrzebowni n wsprcie wskzywły konkretnie n nstępujące jego rodzje: kursy, szkoleni, wrsztty dotyczące dordztw zwodowego, wsprcie osób niepełnosprwnych, wsprcie finnsowe. Pewn część odbiorców oferty projektowej pozostwł przed skorzystniem ze wsprci orz w trkcie uczestnictw w projekcie klientmi ośrodków pomocy społecznej lub powitowych centrów pomocy rodzinie. Wrto podkreślić, iż fkt relizcji projektów z Dziłni 7.2 PO KL spowodowł w 45% przypdków zminę oferty wśród ośrodków pomocy społecznej. Zminy dotyczyły njczęściej modyfikcji form prcy i komunikcji z klientmi stosownych dotychczs w instytucji orz rozszerzeni zkresu oferownych form wsprci. Zgodnie z deklrcjmi, 45% ośrodków zwiększyło intensywność oferownego wsprci, jk również z drugiej strony ogrniczyło część form pomocy (25%). Formy wsprci, które zostły ogrniczone to głównie 278

279 pomoc finnsow, gdyż część dotychczsowych klientów ośrodków pomocy społecznej podjęł prcę i w związku z tym nie kwlifikuje się do uzyskiwni tego typu świdczeń. Poniżej zprezentowno wykonnie celu dot. odsetk beneficjentów, którzy podjęli prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które wzięły udził w projektch w Poddziłnich 7.1.1, 7.1.2, orz Dziłniu 7.3. Wyniki osttniego bdni wskzują, iż osiągnięto cel dot. odsetk osób, które w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu wsprci posidli ztrudnienie 44% w stosunku do plnownych 40%. Rys. 104 Relizcj wskźnik odsetek uczestników, którzy podjęli prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które wzięły udził w projektch Źródło: Oprcownie włsne n podstwie Bdni skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL , PAG Uniconsult W początkowym etpie wdrżni wrtość wskźnik był stosunkowo nisk. Przy interpretcji wykonni w pierwszych ltch wdrżni PO KL nleży mieć n uwdze sytucję n rynku prcy w okresie, w którym bdni uczestnicy kończyli udził w projektch, tj. od czerwc 2009 r. w okresie wzrostu bezroboci. Jednocześnie wrto uwzględnić specyfikę grupy docelowej, któr wymg długotrwłego i kompleksowego wsprci. W 2011 r. przeprowdzono bdnie pnelowe osób z grupy przebdnej w 2009 r. Tym smym, uzyskno szczegółowe informcje n temt dlszych losów uczestników projektów 18 miesięcy po zkończeniu udziłu w projektch. Uzyskne wyniki są optymistyczne. Odsetek uczestników, którzy podjęli prcę w okresie do 18 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie wynosi pond 27%, więc jest wyższy o blisko 10 pkt. proc. w stosunku do pierwszego pomiru. Ntomist po upływie 30 miesięcy od zkończeni udziłu w projekcie ztrudnienie posidło 34,8% uczestników. Powyższe wskzuje, iż w przypdku osób w njtrudniejszej sytucji n rynku prcy efekt wsprci EFS jest odroczony w czsie, proces integrcji i ktywizcji osób zgrożonych wykluczeniem społecznym jest długotrwły i często kontynuowny jest po zkończeniu udziłu w projekcie. Niemniej, nlizując wyniki osttniej fli bdni ewlutorzy podkreślją, iż w Priorytecie VII występują niewystrczjące kryteri rekrutcji uczestników. W porównniu do poprzedniego etpu bdni zmienił się struktur wyksztłceni uczestników Priorytetu VII w bdnym okresie było wśród nich więcej osób z wyksztłceniem wyższym i mniej osób bez wyksztłceni. Tym smym, w projektch mogły uczestniczyć osoby, które od początku zmierzły kontynuowć swoją nukę, w wyniku czego wsprcie nie trfiło tylko do osób njbrdziej go potrzebujących. Wyniki bdni sugerują selekcję uczestników tzn. wybór do projektów osób łtwiejszych w ktywizcji i lepiej rokujących w zkresie potencjlnej ktywizcji zwodowej, co bezpośrednio przyczyniło się do wyższego niż w poprzedniej edycji bdni odsetk osób podejmujących prcę. Odpowiedzią n tą sytucję powinno być zstosownie w przyszłym okresie progrmowni kryteriów minimum uczestnictw osób z grup defworyzownych. Pondto wyniki bdni potwierdziły po rz kolejny cechy uczestników, które wpływją n zwiększenie szns n ztrudnienie. Nleżą do nich: płeć, wiek, poziom wyksztłceni czy doświdczenie zwodowe. Mężczyźni mją większe sznse podjęci prcy niż kobiety, osoby z wyksztłceniem zsdniczym zwodowym większe sznse od osób z wyksztłceniem średnim lub co njwyżej gimnzjlnym, osoby z wyksztłceniem wyższym od osób z wyksztłceniem średnim, osoby z doświdczeniem zwodowym od tych bez doświdczeni. Z drugiej strony osoby w wieku 50+ mją mniejsze sznse znlezieni prcy od osób młodszych, osoby niepełnosprwne od sprwnych, osoby długotrwle bezrobotne od pozostłych nieprcujących. 279

280 Njpopulrniejszą formą wsprci stosowną w projektch były szkoleni (76%), głównie zwodowe, le również kursy komputerowe, dot. złożeni firmy czy językowe. Zdecydown większość uczestników oceni szkoleni jko pomocne (89%), poziom kursów jko odpowiedni do ich umiejętności. Drugą pod względem populrności formą wsprci stosowną w Priorytecie VII było dordztwo zwodowe rzdziej wykorzystywne w młych projektch Dziłni 7.3 orz w stosunku do osób niektywnych zwodowo. Pordy n temt odpowiednich zwodów i szkoleń zwodowych uznwne są z pomocne przez 86% bdnych, którzy z nich skorzystli. Pondto, ze wsprci psychologicznego skorzystł blisko co drugi uczestnik Priorytetu VII. Odsetek osób, które podjęły ztrudnienie mierzony jest również w projektch do 3 miesięcy po zkończeniu relizcji. Miernik ten zostł określony w Plnch dziłni od 2011 r. jko kryterium wyboru projektów. Tym smym miernik nie odnosi się do wszystkich uczestników wsprci w Priorytecie VII. W Priorytecie VII odsetek osób, które podjęły ztrudnienie w okresie do 3 msc. po zkończeniu udziłu w projekcie ksztłtuje się n poziomie 33,9%. Aktulnie njwyższ efektywność ztrudnieniow chrkteryzuje woj. młopolskie, gdzie 45% uczestników kończących udził w projektch znlzło ztrudnienie w okresie do 3 miesięcy od momentu zkończeni udziłu w projekcie orz Śląsk (41%) i woj. łódzkie (40%). Ntomist w województwie lubelskim obowiązek osiągnięci określonych efektów ztrudnieniowych zostł nłożony n wnioskodwców dopiero w rmch konkursów w Poddziłniu i 7.4 PO KL, które zostły ogłoszone w III kwrtle 2012 r. orz w IV kwrtle 2013 r. Dotychczs żdn z osób biorących udził w projektch objętych pomirem efektywności ztrudnieniowej nie zkończył udziłu we wsprciu, co uniemożliwi pomir tego wskźnik. Rys. 105 Odsetek osób, które podjęły ztrudnienie w okresie do 3 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w Priorytecie VII Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Cel 1. relizowny jest również poprzez wzmocnienie potencjłu instytucji pomocy i integrcji społecznej. Dotychczs w rmch tkich projektów kwlifikcje podniosło 21,4 tys. prcowników socjlnych (powyżej 100% celu), w tym 19,9 tys. kobiet. We wszystkich regionch wykonnie celu dot. podnoszeni kwlifikcji kdr instytucji pomocy społecznej jest brdzo wysokie i tylko n Mzowszu nie osiągnięto stnu docelowego (82% celu). Temtyk szkoleń związn jest z problemmi społecznymi, jkie występują w regionie. Dl prcowników socjlnych orgnizowno szkoleni rozwijjące umiejętność prcy socjlnej z rodziną (m.in. wieloproblemową, systentur, piecz zstępcz). W odniesieniu do projektów relizownych w Poddziłniu Podnoszenie kwlifikcji kdr pomocy i integrcji społecznej przez Regionlne Ośrodki Pomocy Społecznej, wrto również wskzć n szkoleni z zkresu przeciwdziłni przemocy w rodzinie orz prcy z rodziną dotkniętą przemocą. Pondto, orgnizowno zjęci dot. socjoterpii dzieci i młodzieży niedostosownej społecznie, jk również szkoleni w zkresie prcy z trudnym klientem. Relizcj wsprci w tym obszrze przebieg sprwnie. Odsetek prcowników instytucji pomocy i integrcji społecznej bezpośrednio zjmujących się ktywną integrcją, którzy podnieśli swoje kwlifikcje w 2013 r., podobnie jk w poprzednim roku, wyniósł 100%. 280

281 W Priorytecie VII zrelizowno blisko 3 tys. projektów wspierjących rozwój inicjtyw n rzecz ktywizcji i integrcji społeczności loklnych (pond 100% wrtości docelowej). Njwięcej projektów zrelizowno w województwie mzowieckim (530), zś njmniej w opolskim (39). W związku ze zminmi wprowdzonymi w rmch przeglądu śródokresowego Progrmu i wygszeniem od 2012 r. wsprci w tym zkresie, relizcj wskźnik nie będzie wzrstć w kolejnych okresch sprwozdwczych (nie uległ też zminie w stosunku do stnu n koniec 2012 r.). Cel 2. Wzmocnienie i poszerzenie zkresu dziłń sektor ekonomii społecznej W celu 2. Wzmocnienie i poszerzenie zkresu dziłń sektor ekonomii społecznej do końc 2013 r. wsprcie z pośrednictwem instytucji ekonomii społecznej otrzymło blisko 10,8 tys. podmiotów ekonomii społecznej (pond 100% celu). W dwunstu województwch (dolnośląskim, kujwsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, młopolskim, podkrpckim, podlskim, śląskim, świętokrzyskim, wrmińsko-mzurskim, zchodniopomorskim) osiągnięto już cele regionlne. Rys. 106 Liczb podmiotów ekonomii społecznej, które otrzymły wsprcie z EFS z pośrednictwem instytucji wspierjących ekonomię społeczną wg województw Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) W rmch instytucji ekonomii społecznej (IWES) wsprcie otrzymło blisko 144,5 tys. osób, w tym 94 tys. kobiet. Relizcj wskźnik dl Priorytetu czterokrotnie przekroczył cel określony w Progrmie. Liczb osób wsprtych w stosunku do 2012 r. wzrosł o 29%. Njwięcej osób otrzymło wsprcie IWES w woj. podlskim. We wszystkich regionch zrelizowno złożone cele. W obszrze wsprci n rzecz ekonomii społecznej nleży wskzć n ktywność instytucji wspierjących ekonomię społeczną 2 lt po zkończeniu udziłu w projekcie. W 2013 r. Instytucj Zrządzjąc PO KL kontynuowł dziłni służące budowie trwłego systemu wsprci ekonomii społecznej. W rmch prc nd Plnmi dziłni IZ PO KL wymgł od Instytucji Pośredniczących, by konkursy w rmch Poddziłni Wsprcie ekonomii społecznej PO KL dotyczące infrstruktury wsprci ekonomii społecznej były ogłszne w oprciu o kryteri dostępu, które zpewnią, że w rmch dnego subregionu będzie wybrny tylko jeden ośrodek wsprci ekonomii społecznej orz że podmiot prowdzący ośrodek wsprci ekonomii społecznej będzie funkcjonowł przez co njmniej 2 lt od zkończeni finnsowni ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Zgodnie ze stnem n koniec 2013 r., po upływie 2 lt od zkończeni finnsowni ze środków EFS funkcjonowły 32 instytucje (72,7% wrtości docelowej). Sposób pomiru wskźnik (i jego definicj) zostł zmieniony podczs przeglądu śródokresowego Progrmu dotychczs wykzywno instytucje, które otrzymły wsprcie z EFS. Ntomist ktulnie doprecyzowno nzwę orz sposób pomiru i wykzywne są podmioty, które otrzymły środki z PO KL i jednocześnie funkcjonują po upływie 2 lt od zkończeni relizcji projektu. Pond 2 lt dziłły instytucje n Mzowszu (19 instytucji) orz w województwch: opolskim (5), świętokrzyskim (3), młopolskim i lubelskim (po 2) orz w wrmińsko-mzurskim (1). Uwzględnijąc sposób pomiru wskźnik odnoszący się do długiego okresu po zkończeniu relizcji projektów, stopień wykonni celu nie budzi zstrzeżeń IZ PO KL. 281

282 W 2013 r. n zlecenie Instytucji Zrządzjącej PO KL relizowne było bdnie ewlucyjne pn. Ocen wsprci w obszrze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w rmch PO KL 54. Celem tej ewlucji był ocen trfności, skuteczności, użyteczności orz trwłości wsprci udzielonego ze środków EFS w rmch PO KL n rzecz rozwoju sektor ekonomii społecznej, tkże ocen potrzeb związnych z dlszym jego rozwojem w Polsce. Wyniki bdni pokzują, że wsprcie w zkresie ekonomii społecznej (ES) w rmch PO KL otrzymło brdzo wiele osób i instytucji, ntomist jego jkość i skuteczność jest ocenin w sposób zróżnicowny w zleżności od poszczególnych jego spektów. Wpływ dziłń EFS n rozwój tego sektor był zuwżlny. W rmch PO KL utworzono w Polsce 262 nowe ośrodki wsprci ekonomii społecznej (OWES), środki EFS przyczyniły się do powstni pond 30 proc. zrejestrownych spółdzielni socjlnych. Dzięki interwencji ze środków EFS udło się stworzyć ok. 3 tys. miejsc prcy - głównie w spółdzielnich socjlnych. Około 85 proc. z nowo powstłych miejsc prcy w sektorze ES ndl istnieje. Blisko 90% podmiotów ekonomii społecznej (PES), które były odbiorcmi wsprci OWES, wykorzystuje uzyskną wiedzę w swojej dziłlności. Pomimo szeroko zkrojonych dziłń n rzecz rozwoju ekonomii społecznej - finnsownych głównie z EFS, w Polsce nie udło się niestety wciąż osiągnąć zdowljącego poziomu rozwoju tego sektor. Mechnizmy wspierni rozwoju ES orz sposób dotychczsowej koordyncji dziłń w tym obszrze w rmch PO KL sprzyjją rozwojowi sektor jedynie w umirkownym stopniu. Dziłni n rzecz budowni otoczeni sektor ES (wsprcie udzielne dl i przez OWES) nleży ocenić co prwd jko trfne, jednk jego użyteczność ogrniczyło z jednej strony skierownie go do grup docelowych niechętnych ekonomizcji swoich dziłń (NGO) orz preferownie jednej formy orgnizcyjnej przedsiębiorstw społecznego (spółdzielni socjlnej), z drugiej zś - brk mechnizmów koordynujących pomoc dl osób zgrożonych wykluczeniem społecznym pomiędzy Poddziłnimi i PO KL. Niezleżnie od wielu pozytywnych rezulttów udzielonej pomocy, w trkcie wdrżni pojwiły się również pewne briery, które ogrniczły użyteczność i skuteczność wsprci. Brkowło przede wszystkim jsnej i kceptownej przez głównych ktorów wizji, czym jest ekonomi społeczn, jkie powinny być efekty interwencji i w jki sposób możn je osiągnąć. Pewnym ogrniczeniem było jego skoncentrownie n nowopowstjących PES (spółdzielnich socjlnych) przy ogrniczonej ofercie kierownej do dziłjących przedsiębiorstw społecznych. Aktulnie, jednym z njwżniejszych wyzwń w sektorze ES jest stworzenie scentrlizownego systemu, który będzie miło silnego lider. W związku z wprowdzeniem w czerwcu 2010 r. nowego typu opercji dotyczącego tworzeni spółdzielni socjlnych w Dziłniu 7.2 Przeciwdziłnie wykluczeniu i wzmocnienie sektor ekonomii społecznej wprowdzono nowy wskźnik pn. liczb podmiotów ekonomii społecznej utworzonych dzięki wsprciu z EFS. Do końc 2013 r. utworzono 343 podmioty ekonomii społecznej, co ozncz wykonnie celu PO KL n poziomie przekrczjącym 100%. Instytucje powstły n terenie czternstu województw (poz woj. opolskim i pomorskim). W woj. opolskim projekty ukierunkowne n tworzenie spółdzielni socjlnych przyjęte do relizcji w odpowiedzi n konkursy ogłoszone w 2012 i 2013 r. znjdują się we wstępnej fzie. Niemniej, n podstwie dotychczs zwrtych umów szcuje się, że do końc okresu wdrżni zostnie utworzonych 12 podmiotów ekonomii społecznej. Początkowy etp wdrżni projektów jest tkże powodem niskiej relizcji wskźnik w woj. lubuskim. Biorąc jednk pod uwgę złożeni zwrte w dotychczs zwrtych umowch (utworzenie 11 podmiotów), osiągnięcie zkłdnego celu nie jest zgrożone. Z kolei n Pomorzu z uwgi n niską jkość wniosków o dofinnsownie ogłoszony w 2012 r. konkurs w rmch Poddzilni musił zostć powtórzony. Niemniej, w 2013 r. zostły podpisne dwie umowy, w rmch których utworzonych zostnie 21 podmiotów ekonomii społecznej (do końc 2013 r. nie utworzono jeszcze żdnego). Powyższe wskzuje, iż wykonni wskźnik w ww. województwch nleży spodziewć się w kolejnych okresch sprwozdwczych. 54 Ocen wsprci w obszrze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w rmch PO KL, Coffey Interntionl Development, Wrszw, listopd 2013 r. 282

283 Rys. 107 Liczb utworzonych spółdzielni socjlnych Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Anlizując postęp w relizcji celów Priorytetu VII wrto zwrócić uwgę, iż dzięki wsprciu z EFS w sektorze ekonomii społecznej w 2010 r. utworzono miejsc prcy, w 2012 r Nleży mieć n uwdze, iż ww. dne wyliczono n podstwie bdni ewlucyjnego 56. Zkłdjąc, iż w kżdym roku wdrżni skl tworzonych miejsc prcy jest zbliżon, osiągnięt wrtość wskźnik w stosunku do określonego celu (7 tys. miejsc prcy) wydje się być zdowljąc. Pondto wrto zznczyć, iż dzięki EFS w 2012 r. w sektorze ekonomii społecznej utrzymno 1,4 tys. miejsc prcy, w 2010 r. 1,1 tys. Jeśli chodzi o stn ztrudnieni podmiotów ekonomii społecznej uczestniczących w projektch PO KL, to znczn ich część ztrudnił od 1-5 prcowników (33%). Ntomist brk płtnego personelu zdeklrowło jedynie 3% instytucji. Przeprowdzone bdnie wskzuje również, iż ztrudninie wyłącznie n umowy cywilnoprwne w mniejszym stopniu dotyczy instytucji będących uczestnikmi projektów EFS. Podmioty ekonomii społecznej, które uczestniczyły w projektch współfinnsownych z EFS rozmieszczone były podobnie do cłego nlizownego sektor ekonomii społecznej - 80% mieściło się w gminch miejskich, 11% w gminch wiejskich i 10% - w gminch miejsko-wiejskich. Wyniki bdni wskzują, iż regiony centrlny i południowy krju skupiły rzem blisko 50% ogółu z nlizownych podmiotów ekonomii społecznej, które uczestniczyły w projektch współfinnsownych z EFS. Njmniej, bo zledwie 7% podmiotów ekonomii społecznej uczestniczących w projektch EFS, swoje siedziby miło w regionie południowozchodnim. Ntomist sytucj ekonomiczn podmiotów ekonomii społecznej w stosunku do poprzedniego bdni nie uległ zminie - udził przychodów włsnych jednostek ekonomii społecznej w ogólnej wrtości ich przychodów w 2012 r. wyniósł 51% i jest wyższy o 21 pkt. proc. od wrtości docelowej. Przychody włsne instytucji pochodziły przede wszystkim z dziłlności gospodrczej orz odpłtnej dziłlności sttutowej. Poniżej przedstwiono dne nt. stnu ztrudnieni i przychodów podmiotów uczestniczących w projektch współfinnsownych z EFS. 55 wskźnik dl 2010 r. uległ zminie n podstwie osttecznej wersji rportu z bdni ewlucyjnego 56 Rport końcowy z pomiru wpływu EFS n poziom ztrudnieni i ekonomizcję podmiotów ekonomii społecznej w rmch bdni SOF-1 z 2010 r., GUS 283

284 Rys. 108 Struktur ztrudnieni w orgnizcjch uczestniczących w projektch EFS według klsy przychodów ogółem w 2012 r. (%) Źródło: Rport końcowy z pomiru wpływu EFS n poziom ztrudnieni i ekonomizcje podmiotów ekonomii społecznej w rmch bdni SOF-1 z 2012 r., GUS, 16 sierpni 2013 r. Poniższ tbel przedstwi postęp fizyczny w rmch Priorytetu VII. Wskźniki Jednostk miry Płeć Liczb klientów instytucji pomocy społecznej, którzy zkończyli udził w projektch dotyczących ktywnej integrcji (O/K/M), w tym: - osoby z terenów wiejskich Liczb klientów instytucji pomocy społecznej objętych kontrktmi socjlnymi w rmch relizownych projektów (O/K/M) PRIORYTET VII Cel szczegółowy 1. Poprw dostępu do rynku prcy osób zgrożonych wykluczeniem społecznym Wskźniki produktu osob Relizcj O: docelow Szcown relizcj K: M: Ø osob Relizcj O: docelow Szcown relizcj K: M: brk dnych

285 Liczb prcowników instytucji pomocy i integrcji społecznej bezpośrednio zjmujących się ktywną integrcją, którzy w wyniku wsprci z EFS podnieśli swoje kwlifikcje (O/K/M) osob Relizcj O: K: M: docelow Szcown relizcj brk dnych Liczb projektów wspierjących rozwój inicjtyw n rzecz ktywizcji i integrcji społeczności loklnych. Liczb osób zgrożonych wykluczeniem społecznym, które zkończy udził w Priorytecie Odsetek klientów instytucji pomocy społecznej, którzy zostli objęci kontrktmi socjlnymi (O/K/M) Wskźnik efektywności odsetek beneficjentów, którzy podjęli prcę w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie w łącznej liczbie osób, które wzięły udził w projektch (O/K/M) Odsetek klientów instytucji pomocy społecznej będących w wieku ktywności zwodowej i nie prcujących, którzy w rmch Priorytetu zostli objęci dziłnimi ktywnej integrcji (O/K/M) projekt Relizcj docelow Szcown relizcj osob Relizcj O: K: M: docelow Szcown relizcj 0 Wskźniki rezulttu % Relizcj 3,0% 4,2% 15,4% 14,7% 12,3% 56,6% 81,0% - docelow 10% 3% % Relizcj 34,0% 34,0% 17,6% K:16,6% M: 19,9% docelow 40% 34% 17,6% K:16,6% M: 19,9% 17,6% K:16,6% M: 19,9% 24,1% K:20,7% M: 30,5% 44% K: 36% M: 58% % Relizcj 0,0% 10,5% 24,8% 20,1% 18,7% 18,5% 14,0% - docelow 15% 0 brk dnych

286 Odsetek prcowników instytucji pomocy i integrcji społecznej bezpośrednio zjmujących się ktywną integrcją, którzy podnieśli swoje kwlifikcje (O/K/M) Liczb podmiotów ekonomii społecznej, które otrzymły wsprcie z EFS z pośrednictwem instytucji wspierjących ekonomię społeczną % Relizcj 0 23,7% 74% 78% 77,3% 100,0% 100% - docelow 100% 0 Cel szczegółowy 2. Wzmocnienie i poszerzenie zkresu dziłń sektor ekonomii społecznej Wskźniki produktu instytucj Relizcj docelow 0 - Szcown relizcj Liczb osób, które otrzymły wsprcie w rmch instytucji ekonomii społecznej (O/K/M) Liczb podmiotów ekonomii społecznej utworzonych dzięki wsprciu z EFS Liczb miejsc prcy utworzonych w sektorze ekonomii społecznej przy wsprciu EFS * osob Relizcj O: K: M: docelow Szcown relizcj 0 instytucj Relizcj miejsce prcy docelow Szcown relizcj Wskźniki rezulttu Relizcj brk dnych 775 docelow Liczb instytucji wspierjących ekonomię społeczną, które otrzymły wsprcie w rmch Priorytetu, funkcjonujących co njmniej 2 lt po zkończeniu udziłu w projekcie Udził przychodów włsnych jednostek ekonomii społecznej w instytucj Relizcj docelow 44 (co njmniej 2 w kżdym województwie) 0 % Relizcj % - 51% - - docelow 30% 286

287 ogólnej wrtości ich przychodów * 0 * wrtość wskźnik dl 2010 r. uległ zminie n podstwie osttecznej wersji rportu z bdni ewlucyjnego Szczegółow chrkterystyk udzielonego wsprci Do końc 2013 r. udził w projektch Priorytetu VII rozpoczęło pond 835 tys. osób, w tym blisko 571 tys. kobiet. Przewżjąc część uczestników (78%) zkończył udził zgodnie z plnowną ścieżką uczestnictw (pond 654 tys., w tym pond 451 tys. kobiet). Ntomist udził w projektch przerwło 39,3 tys. osób, co stnowi 4,7% wszystkich uczestników w porównniu z przeciętnym odsetkiem przerywjących udził w projektch EFS - 3,5%. N podwyższony odsetek osób nie kończących udziłu zgodnie z zplnowną ścieżką w Priorytecie VII wpływ przede wszystkim specyfik grupy docelowej, gdyż osoby wykluczone lub zgrożone wykluczeniem społecznym są brdzo trudną grupą, wymgjącą długiej prcy w celu ktywizcji. Pomimo rzetelnej i prwidłowej rekrutcji do projektów, część uczestników z powodu brku motywcji rezygnuje z dlszego udziłu, czsmi jednk powrcjąc do projektu. Podobnie jk w 2012 r., njwiększ liczb uczestników projektów w Priorytecie VII pochodzi z województw śląskiego (12% uczestników) orz mzowieckiego (11%). Ntomist njwyższy udził kobiet wśród uczestników odnotowno w województwie pomorskim (73%), ntomist łączny odsetek kobiet wśród uczestników Priorytetu VII wyniósł 68%. Njwiększą cześć uczestników projektów w Priorytecie VII stnowiły osoby bezrobotne (41%; 344,1 tys., w tym 241,9 tys. kobiet). Osoby dotknięte długotrwłym bezrobociem stnowiły połowę grupy bezrobotnych (166,6 tys.). Liczną grupą są również osoby niektywne zwodowo (35%; 295,7 tys., w tym 179,7 tys. kobiet). Wśród osób niektywnych zwodowo 39% (116,6 tys.) stnowiły osoby uczące lub ksztłcące się. Reszt uczestników projektów posidł ztrudnienie 23% (195,4 tys.; w tym 149,1 tys. kobiet). Wrto zwrócić uwgę, iż 16% (31,5 tys.) osób prcujących było ztrudnionych w orgnizcjch pozrządowych. Stosunkowo niski udził osób ztrudnionych wynik ze specyfiki wsprci, które dotyczy integrcji społecznej orz ktywizcji zwodowej osób wykluczonych lub zgrożonych wykluczeniem społecznym. Jednym z powodów wykluczeni może być włśnie brk prcy i trudn sytucj mteriln. Wśród uczestników projektów Priorytetu VII 43% osób pochodziło z terenów wiejskich (359,5 tys., w tym 255,2 tys. kobiet). Znczną grupę reprezentują również osoby niepełnosprwne 18% (153,1 tys., w tym 85,6 tys. kobiet). Njwiększy udził osób niepełnosprwnych wśród uczestników odnotowno w projektch relizownych n terenie Wielkopolski i Opolszczyzny. Z kolei njmniejszy udził tej grupy wśród uczestników występuje w woj. wrmińsko-mzurskim (13%). Rys. 109 Odsetek osób niepełnosprwnych wśród uczestników projektów Priorytetu VII PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2013r. (wg stnu n 31/12/13) 287

288 Struktur wiekow uczestników projektów nie uległ zminie w porównniu do poprzedniego roku. Jeśli chodzi o wiek uczestników nleży wskzć, iż 25% stnowiły osoby młode w wieku lt (212,3 tys.), ntomist udził osób w wieku lt wyniósł 9% (78 tys.). Wrto ndmienić, iż bdnie przeprowdzone w woj. łódzkim 57 wskzuje, iż udził w projektch relizownych w rmch Priorytetu VI i Priorytetu VII PO KL korzystnie wpłynął n sytucję osób w wieku od 45 do 64 lt zrówno w zkresie ich ktywizcji zwodowej, jk i społecznej. Ewlutorzy wskzują, iż w celu podniesieni skuteczności oddziływni n grupę docelową nleży dobierć zkres i formę wsprci do specyficznych potrzeb osób 45+, w tym również określć indywidulne ścieżki wsprci w projektch. Pondto podkreśl się, iż treści szkoleniowe powinny zwierć ćwiczeni prktyczne, gdyż dorośli njbrdziej efektywnie uczą się nowych umiejętności poprzez dziłnie (nie teorię). W przypdku osób powyżej 45 lt wżne jest, by relizowne pordnictwo zwodowe ukierunkowne było n pomoc w kierowniu krierą zwodową do momentu uzyskni prw do świdczeń emerytlnych. Podsumowując, w przypdku osób powyżej 45 roku życi szczególnie istotn jest indywidulizcj wsprci, szkoleni szyte n mirę z rozbudownym elementem prktycznym orz pobudznie motywcji do podejmowni wysiłku kierowni rozwojem i krierą zwodową. Większ część uczestników projektów relizownych w obszrze integrcji społecznej posidł wyksztłcenie n poziomie pondgimnzjlnym i niższym (72% tys.). Wynik to przede wszystkim z chrkteru grupy docelowej, w skłd której wchodzą m.in. świdczeniobiorcy pomocy społecznej orz osoby zgrożone wykluczeniem społecznym, które nie są objęte systemem pomocy społecznej. Pozostłą część osób uczestniczących w projektch stnowił grup posidjąc wyksztłcenie pomturlne (11% - 92,1 tys.) orz wyższe (17% - 144,1 tys.). Możn domniemywć, iż znczną część osób z wyksztłceniem powyżej średniego poziomu stnowili prcownicy instytucji pomocy i integrcji społecznej. Strukturę uczestników Priorytetu VII według poziomu wyksztłceni przedstwiono n wykresie poniżej. Rys. 110 Uczestnicy projektów Priorytetu VII i komponentu regionlnego PO KL wg wyksztłceni (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2013 r. (wg stnu n 31/12/13) Relizcj celów strtegii Europ 2020 Relizcj Priorytetu VII Promocj integrcji społecznej przyczyni się do osiągnięci celu strtegii Europ 2020 dotyczącego rozwoju sprzyjjącego włączeniu społecznemu (inclusive growth) poprzez integrcję społeczną osób w niekorzystnej sytucji. Projekty relizowne w rmch Priorytetu wpisują się w nstępujące ktegorie interwencji relizujące cele Strtegii Europ 2020: Modernizcj i wzmcninie instytucji rynku prcy (65) Wdrżnie ktywnych i prewencyjnych instrumentów rynku prcy (66) Dziłni n rzecz ktywnego strzeni się orz wydłużni życi zwodowego (67) Wsprcie dl smoztrudnieni i uruchmini dziłlności gospodrczej (68) 57 Rport końcowy z ddni ewlucyjnego pn. Ocen wpływu relzicji projektów w Priorytecie VI i VII n ktywność zwodow osób w wieku lt, wrzesień 2011 r. 288

289 Dziłni n rzecz zwiększeni trwłego udziłu kobiet w ztrudnieniu orz ich rozwoju zwodowego w perspektywie zmniejszeni dyskrymincji ze względu n płeć n rynku prcy orz lepszego godzeni życi zwodowego z prywtnym, zwłszcz większego dostępu do usług opiekuńczo-wychowwczych nd dziećmi i osobmi zleżnymi (69) Konkretne dziłni mjące n celu zwiększnie ztrudnieni migrntów i wzmcninie tym smym ich integrcji społecznej (70) Drogi do integrcji i powrotu do prcy dl osób w niekorzystnej sytucji; zwlcznie dyskrymincji w dostępie do rynku prcy i rozwoju kriery zwodowej orz promownie kceptcji dl różnorodności w miejscu prcy (71) Dziłni n rzecz zwiększeni udziłu w ksztłceniu i szkoleniu przez cłe życie, w szczególności poprzez przedsięwzięci n rzecz ogrniczeni przedwczesnego porzucni skolryzcji orz zminimlizowni dyskrymincji ze względu n płeć orz poprzez dziłni n rzecz poprwy jkości i dostępu do ksztłceni i szkoleń n poziomie początkowym, zwodowym i wyższym (73) Promownie prtnerstw, pktów i inicjtyw poprzez tworzenie sieci współprcy odnośnych podmiotów (80). W rmch wszystkich ww. ktegorii interwencji łącznie do końc 2013 r. w Priorytecie VII zkontrktowno pond 1,4 mld EUR. Jednk wrto wskzć n ktegorie nr 71, któr w njwiększym stopniu oddje chrkter dziłń relizownych w rmch Priorytetu VII wrtość podpisnych umów dotyczących integrcji osób znjdujących się w niekorzystnej sytucji wyniosł 1,2 mld EUR (78% zkontrktownych środków). Powyższe wskzuje, iż projekty relizowne w Priorytecie VII przyczynią się przede wszystkim do obniżeni liczby osób zgrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Projekty Priorytetu VII odnoszą się również do celu dotyczącego podniesieni poziomu ztrudnieni osób w wieku lt w Polsce. Problemy w relizcji Priorytetu Nie zidentyfikowno problemów w relizcji Priorytetu VII PO KL. 3.8 PRIORYTET VIII Regionlne kdry gospodrki Dziłni relizowne w Priorytecie VIII PO KL mją n celu zpewnienie szerokiego wsprci dl przedsiębiorstw i osób objętych procesmi przemin gospodrczych zchodzących w regionie. Projekty w Priorytecie VIII służą podniesieniu orz dostosowniu kwlifikcji i umiejętności osób prcujących do potrzeb regionlnej gospodrki orz zwiększeniu trnsferu wiedzy i wzmocnieniu powiązń prcowników przedsiębiorstw orz jednostek nukowych w sektorch o strtegicznym znczeniu dl regionu. Pondto, projekty przyczyniją się do podnoszeni i ktulizcji umiejętności zwodowych przez osoby prcujące, zwłszcz strsze i o niskich kwlifikcjch. Informcj n temt finnsowych postępów relizcji priorytetu W styczniu 2013 r. Komitet Monitorujący PO KL przyjął uchwłę ztwierdzjącą relokcje w rmch Progrmu, zgodnie z którą lokcj finnsow przeznczon n relizcję Priorytetu VIII PO KL wzrosł o blisko 7,6 mln EUR i wynosi 1,62 mld EUR (w tym dofinnsownie z EFS 1,38 mld EUR). Od początku wdrżni Progrmu kwot środków przeznczon n relizcję Priorytetu VIII wzrosł o pond 33 mln EUR. Biorąc pod uwgę relizcję poszczególnych priorytetów komponentu regionlnego wdrżnie Priorytetu VIII przebieg brdzo sprwnie i uksztłtowło się n wyższym poziomie niż stopień relizcji Progrmu, zrówno w zkresie kontrktcji, jk i wydtkowni. Do końc 2013 r. w Priorytecie VIII złożono pond 41,3 tys. wniosków o dofinnsownie relizcji projektów n łączną wrtość blisko 8,9 mld EUR (w tym wnioskowne dofinnsownie 8,5 mld EUR). Jednocześnie, zwrto z projektodwcmi 7,7 tys. umów. środków publicznych w rmch podpisnych umów wyniosł blisko 1,6 mld EUR (w tym dofinnsownie EFS 1,3 mld EUR), co stnowi 96,6% relizcji zobowiązń UE n lt W stosunku do roku 2012 stopień wykorzystni lokcji w zkresie zkontrktownych środków wzrósł o ok. 12 pkt. proc. 289

290 Anlizując poziom wydtkowni w Priorytecie VIII wrtość środków publicznych w rmch ztwierdzonych wniosków o płtność wyniosł pond 1,1 mld EUR (w tym dofinnsownie EFS 970,4 mln EUR). Wydtkowne środki stnowiły tym smym 70,7% lokcji przeznczonej n lt W porównniu do 2012 r. nstąpił wzrost wykorzystni lokcji w zkresie rozliczonych środków o ok. 18 pkt. proc. Anlizując proces wydtkowni środków w pozostłych priorytetch Progrmu, stopień wykorzystni lokcji n lt w Priorytecie VIII osiągnął jedną z njwyższych wrtości. Biorąc pod uwgę stopień zwnsowni wdrżni poszczególnych Dziłń w Priorytecie VIII w regionch tempo wykorzystni środków jest wyższe w projektch służących podnoszeniu kwlifikcji i umiejętności osób prcujących (Dziłnie 8.1 Rozwój prcowników i przedsiębiorstw w regionie) niż w projektch dotyczących wzmocnieni powiązń między sferą nuki przedsiębiorstwmi (Dziłnie 8.2 Trnsfer wiedzy). Do końc 2013 r. w Dziłniu 8.1 zostło zkontrktownych 83% wszystkich środków w cłym Priorytecie VIII, ntomist rozliczono we wnioskch o płtność 85% ogółu zkontrktownych środków w Priorytecie. Stopień wykorzystni lokcji w rmch podpisnych umów w Dziłniu 8.1 wyniósł 96,4%, ntomist w odniesieniu do wydtkowni 73%. W przypdku Dziłni 8.2 do końc 2013 r. stopień wykorzystni lokcji w zkresie kontrktcji wyniósł 94,9%, zś w odniesieniu do wydtkowni 62%. W porównniu do 2012 r. odnotowno znczny wzrost stopni wykorzystni lokcji zrówno w procesie kontrktcji jk i wydtkowni w Dziłniu 8.2, odpowiednio o 19 pkt. proc. i 23 pkt. proc. Rys. 111 Stopień wykorzystni lokcji według Dziłń Priorytetu VIII PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Biorąc pod uwgę poziom kontrktcji w Priorytecie VIII w poszczególnych regionch nleży zznczyć, że w czterech województwch (podlskim, dolnośląskim, lubelskim i wielkopolskim) zkontrktowno już 100% lokcji. Blisko celu pełnego wykorzystni lokcji znjdują się ntomist województwo młopolskie, śląskie i zchodniopomorskie. Njniższy poziom wykorzystni lokcji odnotowno ntomist w województwie świetokrzyskim (87%), kujwsko-pomorskim (88%), opolskim i pomorskim (po 89%). Njwyższym wzrostem wykorzystni środków w odniesieniu do 2012 r. chrkteryzują się województwo: lubuskie (wzrost o 28 pkt. proc.) i opolskie (wzrost o 27 pkt. proc.). Njwyższy poziom rozliczeni wydtków w rmch wniosków o płtność występuje w województwch: łódzkim (78%), lubelskim (77%) i podlskim (76%). Njniższy poziom wydtkowni odnotowno ntomist w województwch: opolskim (60%), podkrpckim (62%) i lubuskim (63%). 290

291 Rys. 112 Stopień wykorzystni lokcji w Priorytecie VIII PO KL wg województw (%) Relizcj celów Priorytetu Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) Anlizując postęp rzeczowy w Priorytecie VIII, sprwniej przebieg relizcj celu dotyczącego rozwoju wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej. N szczególną uwgę zsługuje wysoki poziom relizcji celu dot. prcujących osób dorosłych wsprtych w projektch szkoleniowych, w tym osób w wieku powyżej 50 roku życi i prcowników o niskich kwlifikcjch. W 2013 r. njwyższy postęp odnotowno w przypdku wskźnik dot. przedsiębiorstw (o 76 pkt. proc.) i osób zwolnionych w przedsiębiorstwch dotkniętych procesmi restrukturyzcyjnymi (o 46 pkt. proc.). Cel 1. Rozwój wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej W rmch projektów przyczynijących się do relizcji celu 1 Rozwój wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej wsprciem w zkresie szkoleń prcowników objętych zostło blisko 134,1 tys. przedsiębiorstw, co stnowi 93% relizcji celu. W porównniu do końc 2012 r. nstąpił brdzo znczący wzrost liczby wsprtych przedsiębiorstw o pond 58 tys. firm (wzrost o 76%). Zgodnie z Plnmi dziłni do końc 2015 r. wsprcie powinno otrzymć blisko 161 tys. przedsiębiorstw (111% relizcji celu). Biorąc pod uwgę pomoc dl firm w poszczególnych regionch njwięcej przedsiębiorstw zostło wsprtych w Wielkopolsce (20,4 tys.), Młopolsce (18,3 tys.) orz w województwie lubelskim (12,2 tys.) i mzowieckim (12 tys.). Njmniej firm uzyskło wsprcie w Priorytecie VIII w województwie lubuskim (1,8 tys.), opolskim (3,1 tys.) orz kujwsko-pomorskim (3,9 tys). 291

292 Rys. 113 Relizcj wrtości docelowej wskźnik liczb przedsiębiorstw, które zostły objęte wsprciem w zkresie projektów szkoleniowych wg regionów n koniec 2012 r. i 2013 r. Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń rocznych IP (wg stnu n 31/12/12 i 31/12/13) Anlizując powyższy wykres, nleży zuwżyć, że cel dotyczący wsprci przedsiębiorstw zostł już osiągnięty w sześciu województwch: wielkopolskim (155%), młopolskim (151%), zchodniopomorskim (141%), lubelskim (133%), podlskim (108%) i łódzkim (103%). Blisko relizcji złożonego celu znjduje się ntomist województwo wrmińsko-mzurskie (97%) i dolnośląskie (96%). Njwyższy wzrost relizcji celu w porównniu do końc 2012 r. odnotowno w województwie zchodniopomorskim (o 81 pkt. proc.), wielkopolskim (o 77 pkt. proc.) i lubelskim (o 74 pkt. proc.). Niekorzystn sytucj występuje ntomist w województwie śląskim (38,9%) i lubuskim (48,6%), gdzie nie zrelizowno nwet 50% zkłdnego celu. Niskie wykonnie, zncznie poniżej średniej dl krju, odnotowno również w województwie kujwsko-pomorskim (52,6%), pomorskim (56,8%) i mzowieckim (58,6%). Zgodnie z wyjśnieniem Instytucji Pośredniczącej w województwie śląskim wrtość wskźnik będzie sukcesywnie wzrstł, gdyż zdecydown większość umów z konkursów ogłoszonych w 2012 r. zostł podpisn w bieżącym okresie sprwozdwczym, ntomist pierwsze umowy z konkursów ogłoszonych w 2013 r. podpisywno dopiero od wrześni, w konsekwencji do końc 2013 r. nie ztwierdzono jeszcze wniosków o płtność w rmch Poddziłni Wspiernie rozwoju kwlifikcji zwodowych i dordztw dl przedsiębiorstw, w którym cel ten jest relizowny. Wrto zwrócić uwgę n wyniki bdni ewlucyjnego przeprowdzonego n zlecenie Urzędu Mrszłkowskiego Województw Śląskiego 58 dotyczące oceny efektywności projektów szkoleniowych w PO KL. Przeciętn wrtość projektu szkoleniowego w przypdku Priorytetu VIII jest pond dwukrotnie wyższ niż w przypdku pozostłych bdnych Priorytetów, co może być związne z fktem oferowni w rmch tych projektów wsprci o chrkterze specjlistycznym, dopsownym do potrzeb przedsiębiorstw, co z tym idzie, brdziej kosztochłonnym. T sytucj powoduje, iż pomimo dużych środków finnsowych lokownych n Dziłnie 8.1 Rozwój prcowników i przedsiębiorstw w regionie, wrtość wskźnik dot. liczby przedsiębiorstw jest nisk w stosunku do zkontrktownych środków. Zwiększenie liczby przedsiębiorstw objętych wsprciem w Priorytecie VIII w 2013 r. jest również widoczne poprzez wzrost odsetk przedsiębiorstw, których prcownicy zkończyli udził w szkolenich w rmch Priorytetu w ogólnej liczbie ktywnych przedsiębiorstw. Wskźnik ten wzrósł 58 Ocen efektywności i skuteczności projektów szkoleniowych w rmch PO KL w województwie śląskim, Prcowni Bdń i Dordztw Re-Source Korczyński Srpt sp.j., Ktowice, 2013 r. 292

293 z 3% n koniec 2012 r. do 4,9% n koniec 2013 r. Niemniej nie zostł jeszcze osiągnięty złożony cel, który zostł określony n poziomie 6%. Biorąc pod uwgę dziłni skierowne do prcujących osób dorosłych, które uczestniczą w projektch w celu nbyci nowych, uzupełnieni lub podwyższeni kwlifikcji i umiejętności do końc 2013 r. udził w szkolenich zkończyło 850,2 tys. prcujących osób dorosłych (w tym 446,6 tys. kobiet), co zncząco przekrcz cel wyznczony w Progrmie. W porównniu do poprzedniego okresu sprwozdwczego nstąpił wzrost liczby osób prcujących, które zkończyły udził w projektch o 184,3 tys., co stnowi wzrost n poziomie 28%. Wśród wszystkich osób prcujących 16% stnowili prcownicy w wieku powyżej 50 roku życi (133,8 tys., w tym 75,7 tys. kobiet). Szkoleni dl prcowników zgłszjących się do udziłu w projektch z włsnej inicjtywy cieszyły się ogromnym zinteresowniem wśród uczestników szkoleń. Świdczy o tym wysoki poziom relizcji wskźników dotyczących prcujących osób dorosłych, w tym osób w wieku powyżej 50 roku życi. Wszystkie regiony osiągnęły już cele określone n koniec relizcji Progrmu. Podobnie sytucj przedstwi się w przypdku wsprci prcowników o niskich kwlifikcjch w Priorytecie VIII, tzn. osób posidjących wyksztłcenie podstwowe, gimnzjlne i niższe orz wyksztłcenie pondgimnzjlne (średnie lub zsdnicze zwodowe). Zostł osiągnięty już cel określony n poziomie Progrmu orz n poziomie poszczególnych województw. Do końc 2013 r. wsprcie w rmch projektów relizujących cel szczegółowy 1 uzyskło 281,8 tys. prcowników o niskich kwlifikcjch (w tym 111,2 tys. kobiet), co stnowi wykonnie celu n poziomie 148%. Wysoki poziom relizcji celu dotyczącego wsprci tej grupy prcowników wynik przede wszystkim z premiowni w ogłsznych konkursch udziłu osób z wyksztłceniem co njwyżej średnim. Biorąc pod uwgę wyniki bdni ewlucyjnego pn. Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL odsetek prcowników, których wyngrodzeni wzrosły w okresie do 6 m-cy po zkończeniu udziłu w projekcie w Priorytecie VIII uksztłtowł się n poziomie 21%, co dje wrtość dwukrotnie wyższą od złożonego celu (10%). Większy wzrost wyngrodzeń odnotowno wśród mężczyzn niż kobiet (odpowiednio 24% i 18%). W porównniu do wyników bdni przeprowdzonego w 2011 r. nstąpił spdek wrtości wskźnik o 3,7 pkt. proc. Anlizując poziom wyngrodzeń prcowników w regionch njwyższy wzrost odsetk osób, których dochody zwiększyły się odnotowno w województwie podkrpckim (33%), wrmińsko-mzurskim (31%) i lubelskim (30%), njniższy zś w województwch: lubuskim (14%), śląskim i kujwsko-pomorskim (po 16%). Wyniki tego bdni wskzują również, że uczestnicy projektów skierownych do osób prcujących, pół roku po zkończeniu udziłu w projekcie, widzą wpływ uzysknego wsprci n zminę włsnych postw: chcą się dlej uczyć i zdobywć nowe umiejętności, czują się brdziej pewni siebie i swoich umiejętności, żywią przekonnie o większej zdolności do wykonywni prcy orz rozwiązywni pojwijących się problemów. Wyrźn większość uczestników (84%) w swojej prcy wykorzystuje wiedzę lub umiejętności zdobyte w trkcie udziłu w projekcie, ntomist m to miejsce reltywnie njrzdziej w przypdku osób njmłodszych i z njniższym wyksztłceniem. Osoby te potrzebują wsprci szczególnie zprojektownego do ich potrzeb. Wyniki bdni ewlucyjnego 60 przeprowdzonego n zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Prcy w Szczecinie pokzują, że beneficjenci, którzy relizowli projekty w rmch Priorytetu VIII PO KL, kierują się potrzebmi firm podczs plnowni projektów. Beneficjenci jko istotne kryteri wyboru projektów wskzywli n zgodność z polityką regionlną i potrzebmi regionu. Jko njwiększe briery wskzywli problemy związne z wdrżniem zprojektownych usług podczs rekrutcji uczestników szkoleń. Wyniki bdni przeprowdzone wśród kdry zrządzjącej przedsiębiorstwmi, które oddelegowły do projektów swoich prcowników, pokzują, że 89% bdnych pozytywnie oceni wsprcie szkoleniowe udzielone prcownikom w projektch relizownych w Priorytecie VIII PO KL - 46% respondentów wystwiło ocenę brdzo pozytywn, ntomist 43% ocenę rczej pozytywną. Jedynie 59 Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL , Policy & Action Group Uniconsult sp. z o.o., Wrszw, grudzień 2013 r. 60 Wpływ projektów szkoleniowych relizownych w Priorytecie VIII n potrzeby przedsiębiorstw, poprwę ich konkurencyjności/funkcjonowni orz zminę polityki szkoleniowej firm, tkże wpływ n dptcyjność uczestników projektu szkoleń w kontekście zmin gospodrczych zchodzących w regionie, Openfield Reserch & Communictions, Szczecin, grudzień 2013 r. 293

294 3% objętych bdniem prcodwców negtywnie oceniło relizcje projektów. Wyniki bdni wskzują, że prcodwcy zuwżją relne korzyści wynikjące ze wsprci w rmch PO KL, dzięki któremu mieli oni łtwiejszy dostęp do szkoleń prcowników, co zwłszcz m znczenie w mniejszych miejscowościch. N pozytywny wynik złożył się tkże ocen dostosowni wsprci do potrzeb przedsiębiorstw, dzięki którym dostrzegją oni efekty w postci podniesieni jkości wykonywnych usług, wzrostu konkurencyjności firmy czy nwiązni współprcy biznesowej z przedstwicielmi innych brnż. Zgodność z potrzebmi przedsiębiorstw był głównym czynnikiem wrunkującym wybór projektu szkoleniowego przez przedsiębiorcę wskzło ją 67% bdnych. Pozostłe czynniki wpływjące n proces podejmowni decyzji o odpowiednim szkoleniu miły mniejsze znczenie. Cel 2. Poprw funkcjonowni systemu przewidywni i zrządzni zminą gospodrczą Biorąc pod uwgę relizcję celu 2 Poprw funkcjonowni systemu przewidywni i zrządzni zminą gospodrczą do końc 2013 r. wsprciem w zkresie przewidywni i zrządzni zminmi zchodzącymi w gospodrce zostło objętych blisko 4,2 tys. przedsiębiorstw. Zwżywszy n fkt, że wrtość docelow n koniec relizcji Progrmu zostł ustlon n poziomie 530 podmiotów, wykonnie zncznie ją przekroczyło (blisko 8-krotność celu). Widoczne jest brdzo duże zróżnicownie regionlne w rmch wsprci udzielnego przedsiębiorstwom w zkresie przewidywni i zrządzni zminą. N tle krju zdecydownie wyróżni się województwo wielkopolskie, gdzie wsprcie w rmch projektów uzyskło pond 1 tys. przedsiębiorstw, lubelskie 465 przedsiębiorstw i Mzowsze 432 przedsiębiorstw. Wpływ n wysokie wykonnie celu m duże zinteresownie projektodwców relizcją tego typu projektów. Niemniej, nleży zwrócić uwgę n dw województw (kujwsko-pomorskie i lubuskie), w których do końc 2013 r. ni jedno przedsiębiorstwo nie uzyskło wsprci w zkresie przewidywni i zrządzni zminą. W województwie podkrpckim ntomist udził w projektch wzięło zledwie 8 firm (30% relizcji celu). Województwo kujwsko-pomorskie, po przeprowdzeniu szczegółowej nlizy wskzuje, że cel wskźnik nie zostnie zrelizowny. Instytucj Pośrednicząc ogłosił dw konkursy z Poddziłni Wsprcie procesów dptcyjnych i modernizcyjnych w regionie m. in. z tym typem projektu, który generuje omwiny wskźnik. W rmch konkursów do dofinnsowni wyłoniono jedynie dw wnioski, które nie relizują jednk wsprci dl przedsiębiorstw w zkresie przewidywni i zrządzni zminą. Pozostłe wnioski złożone w rmch konkursów chrkteryzowły się niską jkością merytoryczną i nie otrzymły wystrczjącej liczby punktów. W związku z powyższym Instytucj Pośrednicząc w 2014 r. nie plnuje ogłoszeni konkursu n projekty w zkresie przewidywni i zrządzni zminą. Instytucj Pośrednicząc w województwie lubuskim wskzł ntomist, że w konsekwencji wzmożonych dziłń szkoleniowych i informcyjnych dl potencjlnych projektodwców zkłdno wzrost zinteresowni przedmiotowym typem projektów, co z tym idzie - wzrost wskźnik w 2013 r. Jednkże dziłni te nie przyniosły zmierzonego efektu. W odpowiedzi n konkurs wpłynęły dw wnioski o dofinnsownie z czego tylko z jednym projektodwcą podpisno umowę o dofinnsownie projektu. Wyniki bdni ewlucyjnego 61 zleconego przez Urząd Mrszłkowski Województw Lubuskiego pozwlją stwierdzić, że niski stopień zinteresowni wykorzystniem outplcementu przez przedsiębiorstw w regionie może być spowodowny trudną sytucją ekonomiczną firm, które nie mogą pozwolić sobie n oddelegownie prcowników do udziłu w projekcie. W ich odczuciu profity z jego wykorzystni płyną w przypdku zwolnień zncznej liczby prcowników i młe firmy, nie czują potrzeby, by stosowć wsprcie w postci outplcementu. Pondto, znczn część przedsiębiorców w województwie lubuskim nie posid wiedzy n temt możliwości wzięci udziłu w projektch w rmch Dziłni 8.1 Rozwój prcowników i przedsiębiorstw w regionie i rzdko poszukuje informcji n temt oprcowywni i wdrżni np. plnów outplcementowych. W pozostłych trzynstu województwch osiągnieto już cel dotyczący wsprci przedsiebiorstw w zkresie przewidywni i zrządzni zminmi zchodzącymi w gospodrce, nwet zncznie go przekrczjąc. 61 Ocen skuteczności i efektywności wsprci udzielonego w województwie lubuskim w rmch Poddziłni PO KL Wspiernie rozwoju kwlifikcji zwodowych i dordztwo dl przedsiębiorstw i Poddziłni PO KL Wsprcie procesów dptcyjnych i modernizcyjnych w regionie, EU-CONSULT Sp. z o.o. orz Collect Consulting S.A., Zielon Gór, listopd 2013 r. 294

295 Do końc 2013 r. dziłnimi szybkiego regowni zostło objętych pond 13,1 tys. prcowników zgrożonych negtywnymi skutkmi procesów restrukturyzcji w przedsiębiorstwch (w tym 5,9 tys. kobiet) orz pond 12 tys. osób zwolnionych w przedsiębiorstwch (w tym 6,2 tys. kobiet). Cel wsprci w przypdku prcowników zgrożonych negtywnymi skutkmi procesów restrukturyzcji w przedsiębiorstwch n poziomie Priorytetu VIII zostł już zrelizowny (107%). Niemniej jego relizcj jest brdzo zróżnicown regionlnie (ptrz wykres poniżej). Rys. 114 Relizcj wskźnik liczb prcowników zgrożonych negtywnymi skutkmi procesów restrukturyzcji w przedsiębiorstwch, którzy zostli objęci dziłnimi szybkiego regowni wg województw (% celu) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń rocznych IP (wg stnu n 31/12/13) Do końc 2013 r. cel osiągnęło już dziewięć województw. Njwyższą relizcję celu odnotowno w województwie zchodniopomorskim (257%, 1,4 tys. osób), pomorskim (251%, 2,7 tys. osób) i dolnośląskim (223%, 1,5 tys. osób). Żden prcownik nie otrzymł ntomist wsprci w województwie świętokrzyskim, gdzie wrtość wskźnik zostł określon n poziomie 342 osób. W województwie świętokrzyskim w trzecim kwrtle 2013 roku ogłoszony zostł konkurs w Poddziłniu Wsprcie procesów dptcyjnych i modernizcyjnych w regionie, który zkłd wsprcie dl osób zwolnionych, przewidzinych do zwolnieni lub zgrożonych zwolnieniem z prcy z przyczyn dotyczących zkłdu prcy, gdzie wsprcie m być relizowne w formie tworzeni i wdrżni progrmów typu outplcement. Pozytywną ocenę merytoryczną przeszło 15 projektów z czego w styczniu 2014 roku zostło podpisne 7 umów o dofinnsownie. Zkłdn liczb uczestników, któr m otrzymć wsprcie podczs relizcji w/w projektów to 344 osoby. W związku z tym osiągnięcie złożonego wskźnik będzie możliwe do końc pierwszej połowy roku 2015, kiedy kończy się relizcj projektów w rmch Poddziłni

296 Rys. 115 Relizcj wskźnik liczb osób zwolnionych w przedsiębiorstwch dotkniętych procesmi restrukturyzcyjnymi, którzy zostli objęci dziłnimi szybkiego regowni wg województw (% celu) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń rocznych IP (wg stnu n 31/12/13) Biorąc pod uwgę wsprcie dl osób zwolnionych, nie występuje zgrożenie relizcji celu n poziomie Progrmu (98%). Anlizując wykonnie w poszczególnych województwch cel zostł już zrelizowny w siedmiu regionch. Njwyższy poziom osiągnięto w województwch: wrmińskomzurskim (263%, 1,1 tys. osób), podlskim (233%, 711 osób), lubelskim (226%, 1,5 tys. osób) i lubuskim (214%, 627 osób). Niekorzystn sytucj występuje ntomist w województwie opolskim, gdzie tylko dwie osoby uzyskły wsprcie (1% celu). Niski poziom relizcji celu odnotowno również w województwie świętokrzyskim (22%), śląskim (26%) i kujwsko-pomorskim (30%). Mjąc n uwdze niski poziom wykonni wskźnik orz sygnły o kolejnych plnownych zwolnienich grupowych, powodujących niekorzystną sytucję w regionch, Instytucje Pośredniczące podejmują dlsze dziłni w celu zgospodrowni pozostłych do rozdysponowni środków n Poddziłnie Wsprcie procesów dptcyjnych i modernizcyjnych w regionie, np. w postci rozpisni dodtkowych konkursów. Pondto, w Plnch Dziłni n 2013 r. wprowdzono kryteri premiujące relizcję projektów outplcementowych, w tym skierownych m.in. do osób zwolnionych. W województwie opolskim odnotowno niski stopień relizcji celu zrówno w przypdku prcowników zgrożonych negtywnymi skutkmi procesów restrukturyzcji w przedsiębiorstwch, jk i osób zwolnionych (odpowiednio 2% i 1%). Zgodnie z wyjśnienimi, Instytucj Pośrednicząc w Plnie dziłni n 2013 rok zdecydowł się n ponowną orgnizcję osobnego konkursu otwrtego, wyłącznie n dziłni o chrkterze outplcementowym. Ogłoszony w 2013 r. konkurs cieszył się większym zinteresowniem niż dotychczs. W rmch konkursu 11 wniosków przeszło pozytywnie procedurę oceny merytorycznej, jednkże z powodu brku środków jedynie 2 wnioski zostły zkceptowne do dofinnsowni. Zplnown lokcj okzł się niewystrczjąc do objęci wsprciem wszystkich projektów, które przeszły pozytywnie ocenę merytoryczną. Pierwsz z plnownych umów zostł podpisn w 2013 r., ntomist kolejn jest w trkcie przygotowni i zostnie podpisn w nstępnym okresie sprwozdwczym. Instytucj Pośrednicząc plnuje objąć wsprciem w rmch powyższych projektów dodtkowo ok. 100 osób. Wyniki bdni ewlucyjnego 62 dotyczącego relizownych w województwie pomorskim projektów typu outplcement wskzują, że dużą brierą dl wdrżni tego typu projektów jest tryb plnowni dziłń, tym smym brk możliwości uruchomieni projektów w odpowiedzi n pojwijącą się potrzebę. Bdnie pokzło również, że wiedz o outplcemencie wśród prcodwców jest brdzo ogrniczon. Prcodwcy o projektch szkoleniowych myślą brdziej w kontekście minimlizowni kosztów włsnych i wysyłni prcowników n szkoleni związne z włsnymi potrzebmi. Brdzo 62 Ocen skuteczności i efektywności wsprci w projektch wdrżjących progrmy typu outplcement w rmch Poddziłni PO KL w województwie pomorskim, WYG PSDB Sp. z o.o., wrzesień 2012 r. 296

297 rzdko ntomist zwrcją uwgę n znczenie wspierni swoich prcowników w przygotowniu się do wyjści n otwrty rynek prcy i n przygotownie swoich prcowników do funkcjonowni n wewnętrznym rynku prcy. Prcownikom również brkuje wiedzy o wrtościch wynikjących z udziłu w projektch outplcementowych. Prcownicy zgrożeni zwolnienimi wybierją różne strtegie dziłni w zleżności od wieku i wyksztłceni, le tkże od brnży i stżu prcy w jednej firmie. Prcownicy ze strszych grup wiekowych, o długim stżu prcy w jednej firmie, zwłszcz nisko wyksztłceni rzdko są zinteresowni wsprciem nwet w postci szkoleń. Osoby te chcą oferty prcy, w rzie jej brku wybiorą odprwę/świdczenie emerytlne, rentowe czy inny typ zbezpieczeni społecznego. Chętnie ntomist z wszelkich możliwości wsprci korzystją ludzie młodzi, trktując to kżdorzowo jko inwestycję w przyszłość. Odnosząc się do wskźnik rezulttu dot. relcji liczby prcowników zgrożonych utrtą prcy i osób zwolnionych w przedsiębiorstwch dotkniętych procesmi restrukturyzcyjnymi objętych dziłnimi szybkiego regowni w stosunku do liczby prcowników objętych zwolnienimi grupowymi, zgłsznymi do urzędów prcy w 2013 r. zostł on zrelizowny n poziomie 16,5% (wrtość docelow wynosi 10%). Dl grupy osób zwolnionych, przewidzinych do zwolnieni lub zgrożonych zwolnieniem z prcy z przyczyn leżących po stronie zkłdu prcy, monitorowny jest w Priorytecie VIII również wskźnik rezulttu mierzący udził osób, które w okresie do 6 miesięcy po zkończeniu udziłu w projekcie znlzły prcę, rozpoczęły dziłlność gospodrczą lub kontynuowły ztrudnienie w dotychczsowym miejscu prcy. Zgodnie z wynikmi bdni ewlucyjnego pn. Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL n koniec czerwc 2013 r. 75% osób objętych dziłnimi outplcementowymi znlzło prcę, rozpoczęło dziłlność gospodrczą lub kontynuowło ztrudnienie w dotychczsowym miejscu prcy (zncznie przekroczono złożoną wrtość docelową 50%). Efektywność ztrudnieniow wsprci w Priorytecie VIII (do trzech miesięcy od zkończeni udziłu w projekcie) szcown jest wyłącznie w odniesieniu do projektów outplcementowych i szkoleń przekwlifikowujących w Poddziłniu Wsprcie procesów dptcyjnych i modernizcyjnych w regionie. Do końc 2013 r osób znlzło lub kontynuowło ztrudnienie po zkończeniu udziłu w projektch, co stnowi 57,2% osób, które zkończyły udził. Njwyższą efektywnością ztrudnieniową chrkteryzuje się województwo kujwsko-pomorskie i pomorskie, w których 83% uczestników kończących udził w projektch posidło ztrudnienie w okresie do 3 miesięcy od momentu zkończeni udziłu uczestnik w projekcie. Wysok efektywność ztrudnieniow występuje również w Wielkopolsce (76,7%) i Młopolsce (67,4%). W dwóch województwch lubelskim i lubuskim dotychczs żdn z osób biorących udził w projektch objętych pomirem efektywności ztrudnieniowej nie zkończył udziłu we wsprciu, co uniemożliwi pomir tego wskźnik. W odniesieniu do celu 2. do końc 2013 r. n szczeblu loklnym i regionlnym związno 348 prtnerstw (sieci loklnych), co stnowi pond 100% celu określonego w PO KL. Powstwnie sieci loklnych miło n celu nwiąznie współprcy w zkresie wzmcnini dilogu społecznego i inicjtyw podejmownych wspólnie przez orgnizcje prcodwców i związki zwodowe n poziomie loklnym i regionlnym w zkresie oprcowni i wdrżni strtegii przewidywni i zrządzni zminą gospodrczą. Njwięcej inicjtyw zrelizowno w województwch: dolnośląskim (71), wielkopolskim (52) orz zchodniopomorskim (44). Jednocześnie, wrto zwrócić uwgę, iż w toku uzgodnień podczs przeglądu śródokresowego PO KL zrezygnowno z relizcji wsprci w tym obszrze od styczni 2012 r. 63 Bdnie skuteczności wsprci relizownego w rmch komponentu regionlnego PO KL , Policy & Action Group Uniconsult sp. z o.o., Wrszw, grudzień 2013 r. 297

298 Poniższ tbel przedstwi postęp rzeczowy w rmch Priorytetu VIII. Wskźniki Liczb przedsiębiorstw, które zostły objęte wsprciem w zkresie projektów szkoleniowych (projekty o chrkterze regionlnym) Liczb prcujących osób dorosłych, które zkończyły udził w projektch szkoleniowych, w tym: - liczb osób w wieku powyżej 50. roku życi Liczb prcowników o niskich kwlifikcjch, którzy zkończyli udził w projektch Odsetek przedsiębiorstw, których prcownicy zkończyli udził w szkolenich w rmch Priorytetu - w ogólnej liczbie ktywnych przedsiębiorstw (projekty o chrkterze regionlnym) Odsetek prcowników, których wyngrodzeni wzrosły w okresie do 6 m-cy po zkończeniu udziłu w projekcie Liczb przedsiębiorstw, którym udzielono wsprci w zkresie skutecznego przewidywni i zrządzni zminą Liczb prcowników zgrożonych negtywnymi Jednostk miry Płeć PRIORYTET VIII Cel szczegółowy 1. Rozwój wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej przedsiębiorst wo osob Wskźniki produktu Relizcj docelow Szcown relizcj Relizcj docelow Szcown relizcj O: K: M: O: K: M: Ø osob Relizcj O: docelow Szcown relizcj K: M: Wskźniki rezulttu % Relizcj 0 0 0,06% 0,9% 1,77% 3% 4,85% docelow % Relizcj O: K: ,3% 19,3% 20,4% 20,4% 18% 0 6% b/d 21,9% 21,9% 24,7% 24,7% 21% M: 25,1% 25,1% 29,9% 29,9% 24% docelow 10% b/d Cel szczegółowy 2. Poprw funkcjonowni systemu przewidywni i zrządzni zminą gospodrczą Wskźniki produktu instytucj/ Relizcj przedsiębiorst wo 530 docelow 0 Szcown relizcj osob Relizcj O: K: brk dnych

299 skutkmi procesów restrukturyzcji w przedsiębiorstwch, którzy zostli objęci dziłnimi szybkiego regowni Liczb osób zwolnionych w przedsiębiorstwch dotkniętych procesmi restrukturyzcyjnymi, którzy zostli objęci dziłnimi szybkiego regowni Relcj liczby prcowników zgrożonych utrt prcy i osób zwolnionych w przedsiębiorstwch dotkniętych procesmi restrukturyzcyjnymi objętych dziłnimi szybkiego regowni w stosunku do liczby prcowników objętych zwolnienimi grupowymi, zgłsznymi do urzędów prcy Odsetek osób, które w okresie do 6 m-cy po zkończeniu udziłu w projekcie znlzły prcę, rozpoczęły dziłlność gospodrczą lub kontynuowły ztrudnienie w dotychczsowym miejscu prcy w ogólnej liczbie osób, które zkończyły udził w projekcie M: docelow Szcown relizcj osob Relizcj O: docelow Szcown relizcj % Relizcj K: M: Wskźniki rezulttu ,20% 10,4% 19,40% 13,31% 16,47% docelow 10% % Relizcj O: ,70% 90,70% 71,0% 71,0% 75% K: - - b/d b/d 69,5% 69,5% b/d M: - - b/d b/d 72,6% 72,6% b/d 50% docelow 0 0 b/d

300 Szczegółow chrkterystyk udzielonego wsprci Do końc 2013 r. udził w projektch relizownych w Priorytecie VIII rozpoczęło 1,04 mln osób, w tym 548 tys. kobiet. Uczestnicy projektów w Priorytecie VIII stnowili tym smym 14% wszystkich osób, które rozpoczęły udził w projektch w rmch cłego Progrmu. Blisko 87% (915,5 tys. osób) uczestników zkończyło udził w projektch zgodnie z zplnowną ścieżką uczestnictw. Kontynuuje udził w projektch 109,8 tys. osób (10% wszystkich osób), ntomist 23,7 tys. (2% wszystkich osób) uczestników przerwło swój udził. Rys. 116 Uczestnicy, którzy rozpoczęli udził w projektch w Priorytecie VIII do końc 2013r. w podzile n osoby, które zkończyły, kontynuują i przerwły udził w projektch wg województw Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń rocznych IP (wg stnu n 31/12/13) N obecnym etpie wdrżni Progrmu możn zuwżyć już znczącą przewgę osób, które zkończyły udził w projektch nd osobmi, które kontynuują swój udził. Anlizując liczbę uczestników projektów njwięcej osób rozpoczęło swój udził w projektch w województwie mzowieckim (138,4 tys. osób), śląskim (96,2 tys. osób) i młopolskim (87 tys. osób). Njmniej osób rozpoczęło udził w projektch w województwie lubuskim (23,2 tys. osób), opolskim (31,8 tys. osób) i wrmińsko-mzurskim (35,7 tys. osób). Njwiększe tempo wzrostu uczestników w odniesieniu do 2012 r. odnotowno w województwie zchodniopomorskim (wzrost o 46%), njniższe zś w województwie pomorskim (wzrost o 7%). Uwzględnijąc specyfikę wsprci Priorytetu VIII do końc 2013 r. udził w projektch rozpoczęło 996,2 tys. osób ztrudnionych (w tym 518,2 tys. kobiet), co stnowiło blisko 95% wszystkich uczestników orz 34% wszystkich osób ztrudnionych, które rozpoczęły udził w Progrmie. Pondto, swój udził w projektch rozpoczęło 36 tys. osób niektywnych zwodowo, które stnowiły 3,4% wszystkich uczestników projektów Priorytetu VIII. Wśród osób niektywnych zwodowo rozpoczęło udził w projektch 32,1 tys. osób uczących lub ksztłcących się. Wsprcie w Priorytecie VIII uzyskło również 16,7 tys. osób bezrobotnych, głównie były to osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zkłdu prcy. Biorąc pod uwgę strukturę osób ztrudnionych uczestniczących w projektch nleży zuwżyć, że njwiększą liczbę stnowiły osoby prcujące w dużych przedsiębiorstwch (19,9%; 198,2 tys. osób, w tym 93,8 tys. kobiet) orz ztrudnieni w młych firmch (18,1%; 180,5 tys. osób, w tym 88,6 tys. kobiet). Duży udził stnowią również osoby ztrudnione w mikroprzedsiębiorstwch (17,3%; 300

301 171,9 tys. osób, w tym 84,9 tys. kobiet) orz prcownicy dministrcji publicznej (15,3%; 152,2 tys. osób, w tym 98,5 tys. kobiet). Rys. 117 Struktur osób prcujących uczestniczących w projektch w Priorytecie VIII PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń rocznych IP (wg stnu n 31/12/13) Dużą grupę osób wsprtych w Priorytecie VIII stnowiły również osoby ztrudnione w średnich firmch (15,5%, 154,5 tys. osób). Biorąc pod uwgę mikro, młe i średnie firmy łącznie osoby te stnowiły 51% wszystkich osób ztrudnionych w Priorytecie VIII. Anlizując strukturę wieku osób objętych wsprciem w Priorytecie VIII, osoby młode w wieku lt stnowiły 12% (124,7 tys. osób, w tym 57,7 tys. kobiet) wszystkich uczestników, którzy rozpoczęli udził w projektch w obszrze dptcyjności. Jednocześnie 7% stnowiły osoby w wieku lt (72,1 tys. osób, w tym 34,7 tys. kobiet). Wśród grupy uczestników w wieku lt 96% stnowiły osoby ztrudnione (69,5 tys. osób, w tym 33,5 tys. kobiet). Do końc 2013 r. wsprciem w Priorytecie VIII objęto 146,5 tys. przedsiębiorstw, co stnowi 41% wszystkich przedsiębiorstw wsprtych w Progrmie. Przewżjący udził stnowiły mikroprzedsiębiorstw (102,8 tys., 70%). Pondto, wsprciem zostło objętych 30,8 tys. młych przedsiębiorstw (21%), 9,7 tys. średnich przedsiębiorstw (7%) orz 3,1 tys. dużych przedsiębiorstw (2%). 301

302 Rys. 118 Struktur przedsiębiorstw objętych wsprciem w Priorytecie VIII PO KL (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń rocznych IP (wg stnu n 31/12/13) Anlizując strukturę uczestników ze względu n wyksztłcenie prwie co drugi uczestnik projektu w Priorytecie VIII posidł wyksztłcenie wyższe (47%; 491,7 tys. osób, w tym 296,4 tys. kobiet). Dużą grupę uczestników stnowiły również osoby z wyksztłceniem pondgimnzjlnym (32%; 339 tys. osób, w tym 137,1 tys. kobiet). Pozostłą część osób uczestniczących w projektch stnowiły osoby z wyksztłceniem pomturlnym (185,9 tys. osób; 18% wszystkich uczestników) orz podstwowym, gimnzjlnym i niższym (32,5 tys. osób; 3% wszystkich uczestników). W odniesieniu do 2012 r. njwyższy wzrost udziłu w projektch odnotowno w przypdku osób posidjących niskie kwlifikcje, tj. osób z wyksztłceniem podstwowym, gimnzjlnym i niższym orz pondgimnzjlnym (odpowiednio o 28% i 26%). Relizcj celów strtegii Europ 2020 Relizcj Priorytetu VIII pozostje zbieżn z celmi określonymi w rmch strtegii Europ 2020 orz wpisuje się w relizcję jej nstępujących priorytetów: inteligentny rozwój poprzez projekty przyczynijące się do relizcji celu szczegółowego 1. Rozwój wykwlifikownej i zdolnej do dptcji siły roboczej w szczególności poprzez rozwijnie Regionlnych Strtegii Innowcji orz tworzenie i rozwijnie sieci współprcy pomiędzy biznesem jednostkmi B+R; zrównowżony rozwój poprzez projekty przyczynijące się do relizcji celu szczegółowego 2. Poprw funkcjonowni systemu przewidywni i zrządzni zminą gospodrczą. Priorytet VIII wpisuje się w nstępujące obszry interwencji: zwiększnie zdolności dptcyjnych prcowników, firm, przedsiębiorstw i przedsiębiorców (kod nr: 62 rozwój systemów i strtegii uczeni się przez cłe życie w przedsiębiorstwch; szkoleni i usługi n rzecz zwiększeni zdolności dptcyjnych prcowników do zmin; promownie przedsiębiorczości i innowcji, 63 oprcowywnie i upowszechninie innowcyjnych i brdziej wydjnych form orgnizcji prcy, 64 rozwój specjlistycznych usług w zkresie ztrudnieni, szkoleni i wsprci w związku z restrukturyzcją sektorów i przedsiębiorstw, rozwój systemów przewidywni zmin w sferze ztrudnieni i zpotrzebowni n kwlifikcje i przyszłych wymogów w zkresie ztrudnieni i kwlifikcji); poprw jkości kpitłu ludzkiego (kod nr: 74 rozwój potencjłu ludzkiego w zkresie bdń i innowcji, w szczególności poprzez studi podyplomowe i szkoleni nukowców orz poprzez współprcę sieciową między uczelnimi, ośrodkmi bdwczymi i przedsiębiorstwmi). Do końc 2013 r. w rmch wszystkich ww. obszrów interwencji wdrżnych w Priorytecie VIII PO KL podpisno 7,8 tys. umów n kwotę blisko 1,7 mld EUR (w tym EFS - 1,4 mld EUR) co stnowi 14% środków zkontrktownych ogółem w PO KL. Njwięcej środków zkontrktowno w rmch projektów wpisujących się w relizcję ktegorii nr 62 rozwój systemów i strtegii uczeni się przez cłe życie w przedsiębiorstwch; szkoleni i usługi n rzecz zwiększeni zdolności dptcyjnych prcowników do zmin; promownie przedsiębiorczości i innowcji pond 1 mld EUR. 302

303 Problemy w relizcji Priorytetu Nie zidentyfikowno problemów w relizcji Priorytetu VIII PO KL. 3.9 PRIORYTET IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch Informcj n temt finnsowych postępów relizcji priorytetu Projekty relizowne w Priorytecie IX przyczyniją się do wyrównywni szns edukcyjnych, podniesieni trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego, podniesieni kwlifikcji kdr systemu oświty orz upowszechnieni idei ksztłceni się osób dorosłych. Alokcj finnsow przeznczon n relizcję Priorytetu IX PO KL wynosi pond 1,99 mld EUR (w tym wkłd EFS pond 1,69 mld EUR). W wyniku zmin Progrmu ztwierdzonych przez Komitet Monitorujący w czerwcu 2012 r. lokcj n Priorytet IX zwiększył się o nieml 55,6 mln EUR. Tym smym, od 2007 r. kwot lokcji wzrosł łącznie o 293 mln EUR. Tempo wdrżni Priorytetu IX pod względem finnsowym w stosunku do dnych z 2012 r. uległo zncznemu przyspieszeniu. Porównując jednk poziom wykorzystni dostępnej lokcji n podstwie zkontrktownych i wydtkownych środków, w stosunku do temp wdrżni poszczególnych Priorytetów wdrżnych przez smorządy województw, jk i cłego komponentu regionlnego, nleży zuwżyć, iż ndl jest on njniższy, co wynik tkże z njwyższych relokcji do Priorytetu IX. Poziom kontrktcji n koniec 2013 r. wyniósł 91% dostępnej lokcji. Dotychczs w rmch Priorytetu podpisno pond 17,9 tys. umów o dofinnsownie relizcji projektów o wrtości pond 1,8 mld EUR, w tym pond 1,5 mld EUR EFS. Anlizując poziom relizcji zobowiązń UE n lt n poziomie poszczególnych Dziłń wrto podkreślić, iż nie był zncząco zróżnicowny. Njwyższą kontrktcję (98% dostępnej lokcji) osiągnięto w Dziłniu 9.3 Upowszechnienie formlnego ksztłceni ustwicznego (86,7 mln EUR, w tym wkłd EFS 73,7 mln EUR), co jest efektem wygszni relizcji tego obszru od 2012 r. Nieml równie wysoki poziom zkontrktowni środków (94% dostępnej lokcji) znotowno w przypdku Dziłni 9.2 Podniesienie jkości i trkcyjności szkolnictw zwodowego (448,6 mln EUR, w tym 381,3 mln EUR EFS) orz Dziłni 9.5 Oddolne inicjtywy edukcyjne n obszrch wiejskich (68 mln EUR, w tym wkłd 57,8 mln EUR EFS). W przypdku pierwszego z ww. Dziłń, możn wnioskowć, iż zdwljący poziom wykorzystni środków związny jest m.in. z systemtycznie rosnącym zinteresowniem projektodwców relizcją projektów w tym obszrze. Z kolei wysoki poziom zkontrktowni i wydtkowni środków w Dziłniu 9.5 wiąże się ze specyfiką relizcji oddolnych inicjtyw loklnych projektów z niewielkim budżetem (do 50 tys. PLN) i zzwyczj jednorocznych. 120% Rys. 119 Stopień wykorzystni lokcji według Dziłń Priorytetu IX PO KL 100% 80% 60% 40% 90% 68% 94% 59% 98% 82% 93% 94% 64% 84% 74% 91% 64% 20% 0% Dziłnie 9.1 Wyrównywnie szns edukcyjnych i zpewnienie wysokiej jkości usług edukcyjnych świdczonych w systemie oświty Dziłnie 9.2 Podniesienie jkości i trkcyjności szkolnictw zwodowego Dziłnie 9.3 Upowszechninie formlnego ksztłceni ustwicznego w formch szkolnych poziom kontrktcji poziom kontrktcji - Priorytet IX Dziłnie 9.4 Wysoko wykwlifikowne kdry systemu oświty Dziłnie 9.5 Oddolne inicjtywy edukcyjne n obszrch wiejskich poziom wydtkowni 10% Dziłnie 9.6 Upowszechnienie uczeni się przez cłe życie poziom wydtkowni - Priorytet IX Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) 303

304 54% 58% 57% 68% 67% 67% 76% 69% 63% 62% 70% 69% 66% 68% 63% 66% 63% 89% 94% 96% 90% 83% 93% 96% 91% 91% 93% 97% 97% 92% 96% 93% Jeśli chodzi o proces rozliczni środków w Priorytecie IX PO KL, do końc 2013 r. wrtość wydtkownych środków wyniosł blisko 1,3 mld EUR, w tym pond 1 mld EUR EFS, co stnowi ok. 64% lokcji Njwyższy poziom wydtkowni wystąpił w rmch wyżej wspomninego Dziłni 9.5 i Dziłni 9.3. W 2013 r. pojwiły się również pierwsze wydtki w rmch kontrktownych od 2012 r. projektów w nowym Dziłniu 9.6 Upowszechnienie uczeni się przez cłe życie. Dotychczs w zkresie dziłń, których celem jest objęcie wsprciem osób dorosłych zinteresownych zdobyciem, uzupełnieniem lub podwyższeniem wiedzy, umiejętności i kwlifikcji relizownych jest ok. 480 projektów o wrtości 64,3 mln EUR, w rmch których rozliczono do końc 2013 r. wydtki w wysokości ok. 8 mln EUR. Jk widć n wykresie poniżej, w ujęciu regionlnym, njbrdziej zwnsowne pod względem wykorzystni dostępnej lokcji w odniesieniu do zwrtych umów były województw: śląskie i świętokrzyskie (97% dostępnej lokcji) orz lubuskie, opolskie i wielkopolskie (96% dostępnej lokcji). Njszybsze tempo rozliczni wydtków odnotowno w województwie młopolskim (70% dostępnej lokcji). Jednocześnie njniższy poziom wykorzystni lokcji (dotyczy zrówno poziomu kontrktcji jk i wydtkowni) odnotowno w przypdku województw kujwsko-pomorskiego. Wśród przyczyn dość niskiego stopni wykorzystni środków Priorytetu IX PO KL, Urząd Mrszłkowski Województw Kujwsko-Pomorskiego wskzuje n niskie zinteresownie projektodwców relizcją projektów dot. wsprci edukcji przedszkolnej orz długi okres oceny wniosków beneficjent o płtność z uwgi n liczne błędy. 120% Rys. 120 Stopień wykorzystni lokcji w Priorytecie IX PO KL wg województw 100% 91% 80% 60% 64% 40% 20% 0% poziom kontrktcji poziom wydtkowni poziom kontrktcji - Priorytet IX poziom wydtkowni - Priorytet IX Relizcj celów Priorytetu Źródło: Oprcownie włsne n podstwie KSI SIMIK (wg stnu n 31/12/13) W ciągu 2013 r. odnotowno przyspieszenie w relizcji celów Priorytetu IX PO KL. Do końc 2013 r. zrelizowno złożeni dotyczące podniesieni jkości i trkcyjności ksztłceni zwodowego orz wzmocnieni rozwoju zwodowego i podniesieni kwlifikcji nuczycieli ksztłceni zwodowego. Zdecydownie wzrosł również liczb szkół podstwowych, które zrelizowły projekty dotyczące indywidulizcji nuczni, co związne jest z wejściem projektów w końcową fzę relizcji. Jednocześnie, w Priorytecie IX utrzymuje się zgrożenie związne z niezrelizowniem celów m.in. dot. uczestnictw osób dorosłych w wieku lt w ksztłceniu ustwicznym, progrmów rozwojowych szkół ksztłceni ogólnego orz stży i prktyk dl uczniów szkół zwodowych. Cel 1. Zmniejszenie nierówności w upowszechnieniu edukcji, szczególnie pomiędzy obszrmi wiejskimi i miejskimi Dzięki projektom wdrżnym w Priorytecie IX w obszrze wychowni przedszkolnego udło się częściowo wpłynąć n stopniowe wychodzenie z kryzysu w tej wżnej dziedzinie wychowni i ksztłceni. Relizcj pond 2 tys. projektów w Poddziłniu Zmniejszenie nierówności w stopniu upowszechnieni edukcji przedszkolnej rozwinęł w cłej Polsce istniejącą ofertę opieki i edukcji przedszkolnej, co przyczyniło się do wzrostu poziomu upowszechnieni edukcji przedszkolnej. Udził dzieci w wieku 3-6 lt uczestniczących we wczesnej edukcji wzrósł z poziomu 304

305 53,7% w 2004 r. do 71,6% w 2012 r. 64, co ozncz njwiększą pozytywną zminę w Unii Europejskiej. Widoczne zminy odnotowno szczególnie n obszrch wiejskich, gdzie w 2004 r. zledwie co szóste dziecko w wieku 3-5 lt uczęszczło do przedszkol podczs gdy dziś już co drugie. Przytoczone powyżej dne świdczą o ogromnym zinteresowniu tą formą wsprci i jednoczesnej potrzebie kontynucji wsprci edukcji przedszkolnej w ltch W rmch projektów przyczynijących się do relizcji celu 1. Zmniejszenie nierówności w upowszechnieniu edukcji, szczególnie pomiędzy obszrmi wiejskimi i miejskimi, do końc 2013 r. wsprciem objęto nieml 4,4 tys. ośrodków wychowni przedszkolnego (pond 71% celu). Njwiększą liczbę ośrodków wychowni przedszkolnego objęto wsprciem w województwch mzowieckim (586), śląskim (467) i podkrpckim (454). Dzięki relizownym projektom, pond 154,4 tys. dzieci w wieku 3-5 lt n obszrch wiejskich uczestniczyło w różnych formch edukcji przedszkolnej. Njwięcej dzieci w wieku 3-5 lt n obszrch wiejskich skorzystło z różnych form wychowni przedszkolnego również w dwóch njwiększych regionch Polski, tj. n Mzowszu (25,2 tys.) orz n Śląsku (18,7 tys.). Rys. 121 Wskźniki dot. wychowni przedszkolnego w PO KL wg województw liczb przedszkoli (szt.) ,2 16,5 16,9 12,8 11,2 10,5 8,6 5,7 5,7 7,9 8,7 5,9 6,0 3,9 4,9 4, liczb dzieci 3-5 lt (tys.) Liczb ośrodków wychowni przedszkolnego, które uzyskły wsprcie w rmch Priorytetu Liczb dzieci w wieku 3-5 lt, które uczestniczyły w róznych formch edukcji przedszkolnej n obszrzch wiejskich Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń okresowych IP (wg stnu n 31/12/13) W wyniku podejmownych w Progrmie dziłń wsprciem w postci edukcji przedszkolnej w różnych formch objęto dotychczs blisko 28,6% dzieci n obszrch wiejskich w wieku 3-5 lt w porównniu z celem n zkończenie Progrmu wynoszącym 20%. Odsetek dzieci objętych wychowniem przedszkolnym n wsi w rmch PO KL był zróżnicowny regionlnie i whł się pomiędzy 9,2% w Młopolsce 63,2% n Opolszczyźnie. Njwyższy odsetek dzieci uczęszczjących do przedszkoli odnotowno w województwch: śląskim (49,2%), świętokrzyskim (47,4%) i kujwskopomorskim (40,9%). Celu określonego w PO KL nie udło się dotychczs zrelizowć czterem regionom: dolnośląskiemu, łódzkiemu, młopolskiemu i Wielkopolsce. W przypdku województw młopolskiego i wielkopolskiego, niski poziom wskźników może być związny z reltywnie wysokim w tych województwch odsetkiem dzieci uczęszczjących do przedszkoli n wsi (ok. 54%, średni dl PL-51%). 64 Brk dnych z 2013 r. w momencie sporządzni sprwozdni. 305

306 Rys. 122 Odsetek dzieci w wieku 3-5 lt objętych wychowniem przedszkolnym n wsi w rmch PO KL Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń okresowych IP komponentu regionlnego (wg stnu n 31/12/13) i dnych GUS z 2012 r. Pondto wrto mieć n uwdze, że Młopolsk od wielu lt prowdzi konsekwentną politykę wspierni obszrów o njniższym wskźniku upowszechnieni edukcji przedszkolnej, w przypdku których konieczne jest tworzenie nowych ośrodków wychowni przedszkolnego, co jest zdecydownie brdziej kosztowne niż wsprcie istniejących plcówek. W opinii IP interwencj PO KL - dzięki której do tej pory już pond 6,5 tys. dzieci uzyskło wsprcie był jedną z przyczyn wzrostu wskźnik upowszechnieni edukcji przedszkolnej w Młopolsce z 48,2% (2008 r.) do 69,8% (2012 r. z uwzględnieniem oddziłów przedszkolnych przy szkołch podstwowych). N podstwie dnych z SIO, pozysknych z pośrednictwem MEN, możn wskzć, iż miernik w 2013 r. wzrósł do poziomu ok. 73,4%. Efekty wsprci PO KL w województwie młopolskim zostły zuwżone m.in. w rporcie z bdni 65 oprcownego przez Collect Consulting S.A, n zlecenie Młopolskiego Obserwtorium Polityki Rozwoju. Plcówki przedszkolne, które otrzymły wsprcie ze środków EFS są wysoko ocenine przez rodziców, jko spełnijące ich oczekiwni, zrówno pod względem wyposżeni, jk również oferownych zjęć dodtkowych i form spędzni czsu. Są to plcówki wybierne w pierwszej kolejności, w których liczb chętnych jest większ niż liczb miejsc. Bdnie wykzło, iż środki przeznczone n otwiernie dofinnsowywnych przedszkoli są wydtkowne efektywnie, co potwierdzją opinie rodziców. Wpłynęły one zchęcjąco n uczęszcznie dzieci do przedszkoli, zwłszcz z obszrów wiejskich. Jk wskzno w sprwozdniu z relizcji PO KL w województwie młopolskim, obecnie w ok. 85% młopolskich gmin, co njmniej połow dzieci jest objęt edukcją przedszkolną, podczs gdy w 2008 r. był to niespełn 1/3 gmin. Pomimo poprwy sytucji w zkresie poziomu upowszechnieni edukcji przedszkolnej, ndl zuwżlne są jednk dysproporcje zwłszcz pomiędzy mistmi, obszrmi wiejskimi. Jk wskzują dne GUS, w 2012 r. wskźnik upowszechnieni edukcji przedszkolnej dl obszrów wiejskich w Młopolsce osiągnął poziom 55,9%, podczs gdy w mistch wyniósł on 87,4%. Dążąc do zwiększeni liczby ośrodków wychowni przedszkolnego, które skorzystły ze wsprci EFS, w III kwrtle 2012 r. w województwie młopolskim zostł ogłoszony kolejny konkurs w rmch Poddziłni PO KL z kryterium dostępu, które miło ogrniczyć wrtość skłdnych projektów, poprzez ujednolicenie kwoty wsprci przypdjącej n 1 dziecko objęte edukcją przedszkolną n terenie dnej gminy (do poziomu przyjętego przez gminę). Zkłdno, iż tkie rozwiąznie spowoduje zmniejszenie średniego kosztu dofinnsowni przypdjącego n jeden ośrodek wychowni przedszkolnego, co z tym idzie umożliwi objęcie wsprciem większej liczby plcówek i dzieci. Z powyższego ogrniczeni wyłączono projekty zkłdjące uruchomienie w przedszkolu oddziłu integrcyjnego, oddziłu specjlnego lub utworzenie/wsprcie przedszkol specjlnego. Spośród złożonych 42 wniosków, ż 29 zkłdło udził dzieci niepełnosprwnych. 65 Upowszechninie edukcji przedszkolnej w Młopolsce. Stn i kierunki wsprci, Collect Consulting S.A, Ktowice, listopd 2011 r. 306

307 Spośród 27 projektów pierwotnie rekomendownych do dofinnsowni ż w 17 przewidzino wsprcie plcówek, do których uczęszczły będą dzieci niepełnosprwne. Zstosowne rozwiąznie jest odzwierciedleniem polityki wsprci potrzeb edukcyjnych dzieci niepełnosprwnych w regionie, le pociąg z sobą tkże wyższe koszty dofinnsowni jednego ośrodk, co powoduje że liczb wsprtych plcówek będzie nższ niż zkłdno. Odnosząc się do poziomu wykonni celu w przypdku województw dolnośląskiego, w porównniu do pierwszych lt wdrżni Progrmu, widoczn jest nisk dynmik przyrostu wskźnik spowodown w opinii IP wprowdzonym od styczni 2012 r. obowiązkiem wnoszeni wkłdu włsnego przez projektodwców orz ogrniczeniem relizcji projektu n terenie 30% gmin województw o njniższym w skli regionu stopniu upowszechnieni edukcji przedszkolnej. Pondto wyniki zrelizownego n zlecenie Urzędu Mrszłkowskiego Województw Dolnośląskiego bdni ewlucyjnego 66 jko przyczynę spowolnieni dynmiki przyrostu wskźnik wskzły n trudności beneficjentów w zpewnieniu trwłości projektów, co skutkuje często rezygncją z ich relizcji. Dodtkowo, wpływ m również podejście części rodziców do edukcji przedszkolnej. Dotyczy to w szczególności rodziców bezrobotnych z obszrów wiejskich, którzy nie dostrzegją potrzeby uczestnictw dzieci w edukcji przedszkolnej, w sytucji gdy opiek dl dzieci może być zpewnion w domu. Celem zminimlizowni zgrożeni nieosiągnięci celu, IP ogłosił w III kw r. dw konkursy ukierunkowne n upowszechnienie edukcji przedszkolnej w regionie. Przeprowdzon zostł tkże nliz dnych sttystycznych, której wyniki wskzły n ndl utrzymującą się wyrźną dysproporcję w dostępie do edukcji przedszkolnej pomiędzy obszrmi wiejskimi miejskimi. W efekcie, celem objęci wsprciem PO KL jk njwiększej liczby przedszkolków z obszrów wiejskich, IP podjęł decyzję o dedykowniu jednego z ogłsznych w 2013 r. konkursów wyłącznie dl plcówek położonych n obszrch wiejskich orz określono limit możliwego dofinnsowni przypdjący n 1 plcówkę w wysokości ok. 72 tys. EUR. Dodtkowo, IP w Plnie dziłni n lt , przewidził możliwość ogłoszeni kolejnego nboru skierownego n upowszechninie edukcji przedszkolnej, którego ogłoszenie będzie uzleżnione od osttecznych wyników konkursów ogłoszonych w III kw r. Przy brku wystrczjącego zinteresowni konkursmi w 2013 r. plcówek niewsprtych dotychczs z PO KL, IP zdecydowł o dopuszczeniu do udziłu w konkursie w 2014 r. również tych plcówek, które zostły już wsprte w rmch PO KL i są w stnie rozszerzyć ofertę o kolejne miejsc przedszkolne w regionie. W kontekście zgdnieni dot. zpewnieni trwłości ośrodków wychowni przedszkolnego (OWP) nowoutworzonych lub wprtych ze środków PO KL, wrto również zwrócić uwgę n wyniki zleconego przez Ministerstwo Infrstruktury i Rozwoju bdni 67 Ośrodk Ewlucji z których wynik, iż średni trwłość nowoutworzonych plcówek w bdnych projektch był brdzo wysok. Njbrdziej trwłe są przedszkol (87,5%), z kolei punkty przedszkolne orz zespoły wychowni przedszkolnego cechuje mniejsz trwłość (średnio n poziomie 65%). Njmniej trwłe okzły się nowoutworzone grupy w plcówkch po zkończeniu projektów 57,6% z nich przetrwło. Jednocześnie stosunkowo wysok jest trwłość utrkcyjnieni oferty przedszkol (73,4%) orz zjęć dodtkowych (70,2%). Niemniej zjęci dodtkowe utrzymywne są głównie w środowiskch miejskich, gdzie rodzice są w stnie je finnsowć. N wsi często rezygnuje się z zjęć, tkże z opieki psycholog (czsem nwet logopedy). Podobnie jk wskzywły wyniki cytownego powyżej bdni Urzędzu Mrszłkowskiego Województw Dolnośląskiego, brk finnsowni jest njczęściej wskzywną trudnością w utrzymniu plcówek. Trudniej również zpewnić trwłość OWP n terench wiejskich, n których dotychczs zmknięto njwięcej plcówek. Dl utrzymni OWP i jednocześnie zpewnieni jkości edukcji przedszkolnej, wżne jest przede wszystkim stbilne finnsownie, przekonnie włdz gminnych o potrzebie edukcji przedszkolnej, świdomość i motywcj rodziców orz dekwtne przygotownie nuczycieli. Projekty dedykowne formlnemu ksztłceniu ustwicznemu były relizowne w Dziłniu 9.3 Upowszechnienie formlnego ksztłceni ustwicznego w formch szkolnych, ntomist od 2012 r. jest ono kontynuowne w rmch Poddziłni Upowszechnienie ksztłceni osób dorosłych w formch szkolnych i Poddziłni Podwyższenie kompetencji osób dorosłych w zkresie znjomości ICT i języków obcych. Do końc 2013 r. w projektch poświęconych ksztłceniu ustwicznemu udził wzięło blisko 47,6 tys. osób (w tym blisko 22,1 tys. kobiet) w wieku lt, co stnowi zledwie 34% celu określonego w Progrmie. Wrto jednk zuwżyć, iż pomimo 66 Ocen dziłń PO KL w obszrze edukcji w województwie dolnośląskim, Collect Consulting S.A, Ktowice, 2012 r. 67 Bdnie Ocen ośrodków wychowni przedszkolnego, utworzonych lub wsprtych ze środków finnsowych EFS w rmch Poddziłni PO KL, Ośrodek Ewlucji, Wrszw, 2012 r. 307

308 utrzymującego się niestysfkcjonującego poziomu jego relizcji, wykonnie w stosunku do 2012 r. wzrosło o ok. 39%. Jednocześnie ok. 0,2% osób w wieku lt z cłkowitej liczby osób w tej grupie wiekowej uczestniczyło w ksztłceniu ustwicznym w porównniu z celem n zkończenie relizcji Progrmu wynoszącym 1%. Od początku relizcji PO KL wsprcie n rzecz uczestnictw osób dorosłych w edukcji formlnej w Dziłniu 9.3 Upowszechnienie formlnego ksztłceni ustwicznego w formch szkolnych nie cieszyło się dużym zinteresowniem ze względu n specyfikę polskiego systemu oświty. Istotną trudność dl projektodwców stnowił również wybór trkcyjnych i intersujących form ksztłceni dl potencjlnych uczestników. Obserwując zminy wskźnik od początku okresu wdrżni (ptrz wykres poniżej) możn zuwżyć szczególne spowolnienie przyrostu jego wrtości od I półrocz 2011 r., nstępnie w I półroczu 2012 r., co w przypdku tego osttniego okresu było z pewnością związne z wygszniem Dziłni 9.3 PO KL. Rys. 123 Liczb osób dorosłych w wieku lt, które uczestniczyły w ksztłceniu ustwicznym w rmch Priorytetu IX w ltch I pół. II pół. I pół. II pół. I pół. II pół. I pół. II pół. I pół. II pół. I pół. II pół Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń okresowych IP (wg stnu n 31/12/13) W efekcie zmin wprowdzonych podczs przeglądu śródokresowego w 2012 r. dotyczących koncentrcji wszystkich form uczeni się osób dorosłych w Dziłniu 9.6 Upowszechnienie uczeni się dorosłych (formy szkolne, formlne kursy zwodowe i nieformlne szkoleni) w Priorytecie IX PO KL, konkursy ogłszne w poszczególnych województwch, szczególnie w zkresie podnoszeni kompetencji w obszrze ICT i języków obcych, cieszą się brdzo dużym zinteresowniem. Jednocześnie opierjąc się n obserwcjch IP jkość wniosków o dofinnsownie relizcji projektów w tym obszrze jest często brdzo nisk. Osiągnięty dotychczs poziom relizcji wskźnik wskzuje, iż cel w Progrmie ustnowiony n poziomie 140 tys. osób nie zostnie prwdopodobnie osiągnięty. Do końc 2013 r. njwięcej osób skorzystło ze wsprci w Wielkopolsce (nieml 8,3 tys.) i w województwie łódzkim (6,3 tys.), w których relizcj celów regionlnych był njwyższ (pond 60%). W przypdku województw dolnośląskiego, z uwgi n potrzebę ksztłceni osób dorosłych w zkresie kompetencji kluczowych rekomendownych przez Komisję Europejską orz niski stopień wykonni wskźnik, w I połowie 2013 r. ogłoszono konkurs zmknięty ukierunkowny n podwyższnie kompetencji osób dorosłych w zkresie ICT i języków obcych, który cieszył się dużym zinteresowniem. Przy złożeniu, zrelizowni wszystkich plnownych wrtości wskźników, zrówno w rmch przyjętych do relizcji projektów w Dziłniu 9.3, jki i w Dziłniu 9.6, cel dl województw powinien zostć zrelizowny. Pondto, by zwiększyć wykonnie wskźnik, w 2013 r. IP województw dolnośląskiego dokonł relokcji części niewykorzystnych środków z pozostłych Dziłń Priorytetu w celu dofinnsowni rekomendownych w rmch konkursu projektów w Poddziłniu Podwyższenie kompetencji osób dorosłych w zkresie ICT i znjomości języków obcych, które nie uzyskły dofinnsowni z powodu wyczerpni przeznczonej n konkurs lokcji. 308

309 Rys. 124 Relizcj celu dot. osób dorosłych w wieku lt, które uczestniczyły w ksztłceniu ustwicznym w rmch Priorytetu IX wg województw Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń okresowych IP (wg stnu n 31/12/13) W 2013 r. odnotowno pierwsze efekty projektów z zkresu języków obcych i ICT w kolejnych województwch, w rmch uruchomionego od 2012 r. Dziłni 9.6. W przypdku języków obcych już nieml 1,5 tys. osób uczestniczyło w szkolenich językowych w 10 województwch, przy czym njwięcej, bo ż 766 w województwie podlskim. Z kolei w zkresie wsprci w obszrze ICT, pierwsze efekty relizcji projektów odnotowno już w 12 regionch, ze wsprci skorzystło pond 3,8 tys. osób. Jednocześnie zgodnie z informcjmi przekzywnymi przez Instytucje Pośredniczące możn się spodziewć, że wrtość wskźników będzie wzrstć z uwgi n olbrzymie zinteresownie i zpotrzebownie uczestników projektów n wsprcie oferowne w Poddziłniu Podwyższenie kompetencji osób dorosłych w zkresie ICT i znjomości języków obcych. Pondto w II połowie 2013 r. pierwsze osoby uczestniczyły w kwlifikcyjnych kursch zwodowych. Do końc 2013 r. w 3 województwch (zchodniopomorskim, mzowieckim i podlskim) tkim wsprciem objęto 123 osoby dorosłe. Do końc 2013 r. w przypdku 8 województw odnotowno wykonnie wskźnik mierzącego liczbę osób dorosłych, które skorzystły z usług dordztw edukcyjno-szkoleniowego w rmch wprowdzonego podczs przeglądu śródokresowego Poddziłni Dordztwo dl osób dorosłych w zkresie dignozy potrzeb orz wyboru kierunków i formy podnoszeni swoich kompetencji i podwyższni kwlifikcji. Łącznie wsprciem objęto pond 1 tys. osób. Nowowprowdzon form interwencji jest relizown w formie pilotżu w 32 powitch (po dw w województwie) w skli krju. Wyniki bdni ewlucyjnego dot. relizcji usług dordztw edukcyjnego współfinnsownych ze środków EFS dl osób dorosłych będą prwdopodobnie znne pod koniec 2014 r. Zrówno nliz poziomu relizcji celu PO KL w obszrze ksztłceni ustwicznego n poziomie cłego krju i 16 województw, jk i jednego z głównych wskźników mierzących w Europie udził osób dorosłych w ksztłceniu i szkoleniu wskzują n utrzymujący się w Polsce negtywny trend w tym obszrze. Od pond dekdy, od kiedy miernik podleg monitorowniu w Unii Europejskiej, jego poziom oscyluje wokół 5%, przy czym njniższy poziom od 2003 r. odnotowno w 2013 r. (ptrz wykres poniżej). Jk już wielokrotnie podkreślno, kwesti uczeni się osób dorosłych jest niezwykle złożon i dotyk kompetencji wielu podmiotów i decydentów. Wrto w tym miejscu przytoczyć wyniki przeprowdzonego w 2013 r. n zlecenie Ministerstw Infrstruktury i Rozwoju bdni ewlucyjnego 68 poświęconego identyfikcji luk i brier prwnych ogrniczjących skuteczność interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego. W obszrze edukcji zwrócono m.in. uwgę, iż niedostteczn koordyncj dziłń w obszrze uczeni się przez cłe życie, pomimo przeznczonych znczących zsobów finnsowych n ten obszr, powoduje niską skuteczność 68 Ocen brier i luk prwnych w kontekście efektywnej relizcji wsprci w rmch Europejskiego Funduszu Społecznego, Coffey Interntionl Development, Wrszw, grudzień 2012 r. 309

310 dziłń publicznych. Utrudni to również zpewnienie jkości i spójności dziłń finnsownych w rmch PO KL. Rys. 125 Osoby dorosłe uczestniczące w ksztłceniu i szkoleniu w Polsce w ltch (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie dnych systemu STRATEG W kontekście przyszłej perspektywy finnsowej i wyzwń związnych z ksztłtowniem kompleksowej polityki uczeni się przez cłe życie, wrto również zwrócić uwgę n wyniki bdni ewlucyjnego 69 przeprowdzonego w województwie śląskim. W rekomendcjch z rportu wskzno, iż nleży podjąć dziłni zmierzjące do zwiększeni wśród szkoleń dofinnsowywnych z EFS, przedsięwzięć kończących się uzyskniem określonego certyfiktu potwierdzjącego fkt nbyci konkretnych kompetencji. Jednocześnie konstruując zkres wsprci szkoleniowego nleży mieć n uwdze rzetelne dignozownie potrzeb szkoleniowych grup docelowych, wysoką jkość relizownych usług orz zpewnienie dostępu do szkoleń z njbrdziej poszukiwnej problemtyki (w tym m.in.: zwnsowne i dedykowne szkoleni językowe, informtyczne szkoleni dl specjlistów, konkretne szkoleni zwodowe dl osób mjących określone trudności n rynku prcy i niski poziom wyjściowy kwlifikcji zwodowych, szkoleni z zkresu kompetencji miękkich). W obszrze dziłń n rzecz pobudzeni ktywności mieszkńców obszrów wiejskich n rzecz smoorgnizcji i tworzeni oddolnych projektów, od początku wdrżni Progrmu rozpoczęto relizcję pond 5,8 tys. projektów o chrkterze oddolnych inicjtyw społecznych, co stnowi ok. 97% celu określonego w PO KL. Njwięcej inicjtyw oddolnych było relizownych w województwie mzowieckim (pond 1 tys.) orz n Śląsku (740) i w Młopolsce (668), njmniej w województwie opolskim (107) i lubelskim (151). Cel 2. Zmniejszenie nierówności w jkości usług edukcyjnych, szczególnie pomiędzy obszrmi wiejskimi i miejskimi (w zkresie ksztłceni ogólnego) Do relizcji celu 2. Zmniejszenie nierówności w jkości usług edukcyjnych, szczególnie pomiędzy obszrmi wiejskimi i miejskimi (w zkresie ksztłceni ogólnego) przyczyni się w szczególności relizcj projektów rozwojowych szkół (podstwowych, gimnzjów i pondgimnzjlnych prowdzących ksztłcenie ogólne). Do końc 2013 r. zrelizowno ok. 76% (pond 12 tys. szkół) plnownego celu w zkresie wdrożeni projektów rozwojowych obejmujących m.in. nowoczesny system zrządzni, zjęci pozlekcyjne i pozszkolne, w tym powyżej 100% (blisko 5,3 tys.) w przypdku szkół zloklizownych n obszrch miejskich orz 62% (pond 6,8 tys.) w odniesieniu do szkół n wsi. Do końc 2013 r. łącznie 51% wszystkich szkół o profilu ogólnym zrelizowło progrmy rozwojowe w porównniu z celem PO KL ustlonym n poziomie 60%, z czego 48% (cel PO KL: 42%) w mistch, 53,8% (cel PO KL: 80%) n obszrch wiejskich. W opinii IZ PO KL istnieje ryzyko niewykonni wskźnik dotyczącego obszrów wiejskich. 69 Ocen efektywności i skuteczności projektów szkoleniowych w rmch PO KL w województwie śląskim, Prcowni Bdń i Dordztw Re-Source, Poznń 310

311 Rys. 126 Liczb szkół (podstwowych, gimnzjów i pondgimnzjlnych prowdzących ksztłcenie ogólne), które zrelizowły projekty rozwojowe w l szkoły n obszrch miejskich szkoły n obszrch wiejskich szkoły ogółem Źródło: Obliczeni włsne n podstwie sprwozdń IP z relizcji Priorytetów VI-IX PO KL w 2012 r. (wg stnu n 31/12/13) Njwięcej szkół zrelizowło projekty rozwojowe w województwie mzowieckim (ok. 1,7 tys.), młopolskim (1,1 tys.) orz śląskim i kujwsko-pomorskim (ok.1 tys.), njmniej w województwie podlskim (352) i lubuskim (316). W celu przyspieszeni relizcji celu w tym zkresie, IP województw podlskiego w Plnch dziłni n lt zstosowł kryteri dostępu i strtegiczne (ogrniczono mksymlną wrtość projektów obejmujących tylko jedną szkołę orz przyznwno dodtkowe punkty strtegiczne projektom relizownym n obszrch wiejskich). W konkursie otwrtym ogłoszonym w okresie sprwozdwczym również obowiązywły odpowiednie kryteri dostępu tj. ogrniczenie wrtości projektu obejmującego tylko jedną szkołę do 300 tys. PLN lub w przypdku projektów obejmujących więcej niż jedną plcówkę, mksymln wrtość projektu stnowi odpowiednią wielokrotność kwoty 300 tys. PLN i jednocześnie wynosi nie więcej niż 3 mln PLN. W 2013 r. obowiązywło również kryterium dostępu, umożliwijące plikownie wyłącznie szkołom, które wcześniej nie korzystły ze wsprci. Nleży jednk podkreślić, że nie wszystkie efekty dziłń podejmownych w rmch progrmów rozwojowych możn uznć z bezsprzecznie stysfkcjonujące. Przykłdem jest nisk efektywność ww. progrmów rozwojowych szkół, związn z brkiem trwłości relizownych dziłń. Wiele z tych inicjtyw, w przypdku podjęci decyzji o kontynucji w przyszłości, wymg ztem dlszych usprwnień. Wyniki bdni ewlucyjnego 70 przeprowdzonego w województwie lubelskim wskzują (ptrz wykres poniżej), że w wyniku relizcji projektu ż w 94% szkół objętych wsprciem PO KL nstąpiło rozszerzenie oferty edukcyjnej. Blisko 1/3 respondentów (29,8%) oceniło ofertę jko trwłą jedynie w trkcie relizcji projektu. Autorzy rportu rgumentują, iż w dużej mierze projekty polegly n dofinnsowniu orgnizcji i prowdzeniu różnego rodzju zjęć, co ogrnicz trwłość wyprcownych efektów (w szczegolności gdy zjęci dotyczą uczniów opuszczjących dną szkołę po zkończeniu projektu). Jednocześnie nieml połow pytnych (47,9%), ocenił ofertę jko trwłą w okresie 5 lt lub dłuższym od zkończeni relizcji projektu. Wśród rekomendcji z rportu wskzno, by podczs relizcji kolejnych projektów umożliwić szkołom rozszerzenie lub modyfikcję istniejących progrmów rozwojowych, w odpowiedzi n pojwijące się nowe problemy i wyzwni. Pondto w przypdku ponownego plikowni przez szkołę o środki EFS, niezbedne powinno być zwrcie we wniosku o dofinnsownie informcji o efektywności, skuteczności orz trwłości zrelizownych progrmów rozwojowych. 70 Anliz potrzeb i brier orgnów prowdzących w zkresie progrmów rozwojowych szkół i plcówek prowdzących ksztłcenie ogólne w rmch Poddziłni PO KL w województwie lubelskim, Prcowni Bdń i Dordztw Re-Source, Poznń 311

312 Rys. 127 Rozszerzenie oferty edukcyjnej szkoły w wyniku relizcji projektu orz ocen jej trwłości Źródło: Rport końcowy z bdni Anliz potrzeb i brier orgnów prowdzących w zkresie progrmów rozwojowych szkół i plcówek prowdzących ksztłcenie ogólne w rmch Poddziłni PO KL w województwie lubelskim W 2013 r. odnotowno znczący wzrost liczby szkół podstwowych, które zrelizowły projekty dot. indywidulizcji nuczni (nowy wskźnik uwzględniony w rmch przeglądu śródokresowego w 2012 r.) do poziomu 8,1 tys. szkół, co stnowi ok. 82% celu (przyrost o pond 4,9 tys., tj. 157% względem dnych z 2012 r.). Wrto podkreślić, iż w przypdku większości województw relizcj projektów weszł w fzę końcową, co wpływ jednocześnie n poziom relizcji celów moment pomiru wskźnik zkłd ukończenie przez szkołę wszystkich dziłń w projekcie. Dotychczs wskźnik zostł zrelizowny w siedmiu regionch, ntomist w kolejnych czterech, poziom jego relizcji wynosi pond 80%. Jednocześnie do końc 2013 r., blisko 59,8% szkół podstwowych w odniesieniu do wszystkich szkół podstwowych w Polsce zrelizowło projekty dotyczące indywidulizcji nuczni i wychowni uczniów w klsch I-III (cel PO KL: 70%). Wyniki bdni ewlucyjnego oprcownego przez Instytut Bdń Edukcyjnych zostły opisne w sprwozdniu z 2012 r. Rys. 128 Relizcj wskźnik liczb szkół podstwowych, które zrelizowły projekty dot. indywidulizcji nuczni (%) Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń okresowych IP (wg stnu n 31/12/13) 312

313 50% 98% 89% 89% 79% 76% 94% 123% 106% 104% 91% 86% 115% 148% 142% 124% 109% 106% 96% 115% 100% 98% 106% 96% 113% 97% 162% 174% 171% 162% 221% 228% Cel 3. Podniesienie trkcyjności i jkości ksztłceni zwodowego W rmch relizcji celu 3. Podniesienie trkcyjności i jkości ksztłceni zwodowego n koniec 2013 r. pond 3,6 tys. szkół i plcówek ksztłceni zwodowego (pow. 100% celu) wdrożyło progrmy rozwojowe ukierunkowne n zmniejszenie dysproporcji w osiągnięcich uczniów w trkcie procesu ksztłceni orz podnoszenie jkości procesu ksztłceni zwodowego (np. dodtkowe zjęci dydktyczno-wyrównwcze, dordztwo i opiek pedgogicznopsychologiczn, dodtkowe zjęci pozlekcyjne i pozszkolne). Njwięcej szkół skorzystło ze wsprci w województwch: mzowieckim (403), śląskim (350) i kujwsko-pomorskim (319). Docelową wrtość osiągnęło 14 województw, poz województwem lubuskim i podlskim (ptrz wykres poniżej). Rys. 129 Relizcj wskźnik liczb szkół i plcówek ksztłceni zwodowego, które wdrożyły progrmy rozwojowe wg województw 250% 200% 150% 100% 50% 0% % relizcji celu dot. szkół i plcówek ksztłceni zwodowego, które wdrożyły progrmy rozwojowe % relizcji celu dot. szkół i plcówek ksztłceni zwodowego, które współprcowły z przedsiębiorstwmi w zkresie wdrżni progrmów rozwojowych Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń okresowych IP (wg stnu n 31/12/12) Spośród relizownych progrmów rozwojowych szkół zwodowych blisko 2,5 tys. wdrżno we współprcy z przedsiębiorstwmi, co stnowi pond 100% celu określonego w PO KL. Njwięcej szkół współprcowło z firmmi n Dolnym Śląsku (270 z 274 szkół wdrżjących progrmu rozwojowe) orz n Podlsiu (86 z 90 szkół). Njniższy stopień relizcji tego celu odnotowno w województwie wielkopolskim (ok. 50%), choć odnotowno wzrost n poziomie ok. 8 pkt. proc. Zdniem IP niski poziom relizcji celu wiąże się z niewielkim zinteresowniem ze strony przedsiębiorców współprcą ze szkołmi (brk oferty edukcyjnej związnej z brnżą, współprc z uczelnimi/studentmi, potrzeb wykwlifikownych prcowników, współprc z PUP, brk możliwości zpewnieni tkiej współprcy), co zostło potwierdzone w bdniu ewlucyjnym 71 relizownym n zlecenie Wojewodzkiego Urzędu Prcy w Poznniu. W opinii IP cel dl województw nie zostnie zrelizowny. Jedną z form ksztłceni zwodowego są stże i prktyki zwodowe orgnizowne u przedsiębiorców, w których udził wzięło już nieml 121,5 tys. uczniów (49,5% celu), co ozncz przyrost wskźnik o pond 135% w stosunku do dnych z 2012 r. Njwięcej uczniów skorzystło ze wsprci n Dolnym Śląsku (22,8 tys.) i w Młopolsce (21 tys.), czyli w województwch, w których dzięki relizcji projektów systemowych, oferown jest między innymi njtrkcyjniejsz form wsprci orgnizcj płtnych stży dl uczniów. Skuteczn edukcj zwodow jest jednym z priorytetowych obszrów EFS. Relizowne dziłni mją przede wszystkim n celu stworzenie zupełnie nowego, trkcyjnego wizerunku szkoły zwodowej szkoły pozytywnego wyboru. N koniec 2013 r. przekroczono wykonnie celu dot. wdrożeni progrmów rozwojowych przez 50% szkół prowdzących ksztłcenie zwodowe (wykonnie 87,3%). Jednocześnie ok. 60% szkół współprcowło z przedsiębiorcmi podczs wdrżni progrmów rozwojowych w porównniu z celem n zkończenie relizcji Progrmu wynoszącym 38%. Znczące przyspieszenie temp relizcji celów Progrmu i ich stysfkcjonujący poziom n koniec 2013 r. mogą świdczyć o rosnącym zinteresowniu tą formą ksztłceni i stopniowym przełmywniu negtywnego wizerunku ksztłceni zwodowego. Niemniej, 71 Wpływ dofinnsowni z EFS w rmch Priorytetu IX PO KL n rozwój oferty edukcyjnej szkół i upowszechnienie edukcji przedszkolnej n terench wiejskich i w gminch miejsko-wiejskich orz mistch do 25 tys. mieszkńców w województwie wielkopolskim, Zespół Bdń i Anliz ASM Centrum Bdń i Anliz Rynku, Kutno, 2010 r. 313

314 niestysfkcjonujący udził uczniów w stżch i prktykch (poniżej 50% celu PO KL) obliguje do podjęci dziłń w kolejnym okresie progrmowni, celem zwiększeni dostępu i jkości prktyk, tkże zgwrntownie ich obligtoryjności w progrmch ksztłceni. Niewystrczjąc współprc szkół z prcodwcmi, pozostje według utorów cytownego już powyżej bdni 72 Coffey Interntionl Development, jedną z głównych przesłnek słbości polskiego systemu ksztłceni zwodowego. Podstwową przyczyną tkiego stnu rzeczy jest brk rozwiązń systemowych zchęcjących prcodwców do współprcy ze szkołmi i plcówkmi, w szczególności oferującymi ksztłcenie zwodowe. Dotychczsowe doświdczeni pokzują, iż bezpośrednie zngżownie prcodwców w ksztłcenie zwodowe opier się w dużym stopniu n kontktch nieformlnych i zleży od zngżowni i postwy osób zrządzjących szkołą lub plcówką edukcyjną. Z kolei prcodwcy, którzy nie współprcują ze szkołmi, często nie wiedzą nwet o tkiej możliwości. Według utorów bdni, brk skutecznych mechnizmów współprcy szkół zwodowych z prcodwcmi stnowi powżne ogrniczenie dl skuteczności dziłń finnsownych z EFS, le co njwżniejsze zmniejsz sznsę n rynku prcy bsolwentów szkół zwodowych. Powyższe wnioski potwierdzją również wyniki bdni 73 przeprowdzonego n zlecenie Urzędu Mrszłkowskiego Województw Łódzkiego. Wśród bdnych blisko 30% respondentów ze szkół zwodowych, pytnych o briery w nwiązywniu współprcy, wskzło n ogrniczjące regulcje prwne. Niemniej wśród głównych przyczyn (57,7% nkietownych) wymienino niechęć po stronie prcodwców orz rozbieżne oczekiwni firm i szkół, co do współprcy (36,5% nkietownych). Jednocześnie, co ciekwe, zdniem prcodwców, główną brierą w nwiązywniu współprcy ze szkołmi zwodowymi jest brk szkół zwodowych n terenie funkcjonowni firm (46,9%), niedostosownie oferty szkół do potrzeb prcodwców orz ogrniczeni finnsowe tych osttnich. Rys. 130 Briery w nwiązywniu współprcy szkół/plcówek zwodowych z prcodwcmi z perspektywy szkół zwodowych Źródło: Rport końcowy z bdni Wpływ projektów relizownych w rmch Dziłni 9.2 n podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego w województwie łódzkim Cel 4. Wzmocnienie rozwoju zwodowego i podnoszeni kwlifikcji nuczycieli, szczególnie n obszrch wiejskich W odniesieniu do celu 4. Wzmocnienie rozwoju zwodowego i podnoszenie kwlifikcji nuczycieli, szczególnie n obszrch wiejskich do końc 2013 r. blisko 103 tys. nuczycieli (pond 100% celu) uczestniczyło w projektch poświęconych doskonleniu zwodowemu w krótkich formch, w tym nieml 46,8 tys. (72% celu) pochodziło z obszrów wiejskich, pond 8,7 tys. to nuczyciele ksztłceni zwodowego (pond 100% celu). Njwięcej nuczycieli skorzystło ze wsprci w województwie śląskim (12,7 tys.) i mzowieckim (9 tys.). 72 Ocen brier i luk prwnych w kontekście efektywnej relizcji wsprci w rmch Europejskiego Funduszu Społecznego, Coffey Interntionl Development, Wrszw, grudzień 2012 r. 73 Wpływ projektów relizownych w rmch Dziłni 9.2 n podniesienie trkcyjności i jkości szkolnictw zwodowego w województwie łódzkim, PSDB, Łódź, 2012 r. 314

315 Poziom relizcji celów wojewódzkich był njmniej stysfkcjonujący również w województwch lubuskim orz łódzkim (95%-97%). W przypdku pozostłych 14 województw cele zostły zrelizowne w pond 100% (ptrz wykres poniżej). Mniej stysfkcjonująco przedstwi się ntomist relizcj wskźników dot. wsprci nuczycieli z obszrów wiejskich i ksztłceni zwodowego. W zkresie uczestnictw nuczycieli ksztłceni zwodowego w doskonleniu zwodowym, n poziomie poszczególnych województw cel zostł zrelizowny w zledwie siedmiu z nich. Jk wynik z informcji przekznych przez IP województw lubelskiego niski poziom relizcji celu dot. nuczycieli ksztłceni zwodowego wynik przede wszystkim z fktu, iż w pierwszej fzie ogłsznych konkursów w rmch Dziłni 9.4 PO KL potencjlni wnioskodwcy byli brdziej zinteresowni relizowniem wsprci w formie studiów podyplomowych niż krótkich form w postci kursów lub szkoleń. Ntomist w chwili wprowdzeni kryteriów dostępu w zkresie relizcji krótkich form Instytucj Pośrednicząc zobserwowł wzrost zinteresowni projektodwców tą formą wsprci. Dodtkowo w Plnie dziłni n 2013 r. IP wprowdził kryterium dostępu odnoszące się wyłącznie do nuczyieli ksztłceni zwodowego i instruktorów prktycznej nuki zwodu. Znczące ryzyko nieosiągnięci celu, Instytucj Zrządzjąc identyfikuje w zkresie podnoszeni kompetencji przez nuczycieli n obszrch wiejskich. Jk wskzują IP, krótkie formy szkoleń n obszrch wiejskich nie są trkcyjne dl nuczycieli, gdyż nie dją sznsy n przekwlifikownie. Dotychczs cel zostł zrelizowny jedynie w przypdku dwóch województw - lubelskiego i świętokrzyskiego, n co częściowo mił wpływ fkt, iż województw te nleżą do mniej zurbnizownych regionów krju. W opinii IP niski poziom relizcji wskźnik jest spowodowny m.in. problemmi z dojzdem z obszrów wiejskich n szkoleni, które odbywją się w większych mistch orz fktem, iż projekty n obszrch wiejskich są szyte n mirę są to przedsięwzięci o mniejszej wrtości, w rmch których wsprciem objęt jest mniej liczn grup docelow. Nuczyciele pochodzący z obszrów wiejskich wykzują również niższe zinteresownie doksztłcniem w stosunku do nuczycieli z obszrów miejskich, sądząc, że ich kwlifikcje są wystrczjące n dnym terenie. Uwzględnijąc informcje przekzywne przez Instytucje Pośredniczące orz stn zwnsowni Progrmu, możn wnioskowć, iż cel dot. nuczycieli n obszrch wiejskich nie zostnie zrelizowny. Rys. 131 Relizcj celu dot. liczby nuczycieli, którzy uczestniczyli w doskonleniu zwodowym w krótkich formch wg województw 600% 500% 400% 300% 200% 100% 0% 206% 204% 183% 221% 88% 44% 99% 93% 155% 94% 117% 59% 90% 110% 114% 60% 37% 45% 99% 76% 71% 65% 75% 68% 76% 92% 96% 53% 18% 34% 46% 55% 120% 134% 166% 97% 95% 131% 111% 113% 111% 113% 128% 144% 224% 103% 100% 181% b) nuczyciele ksztłceni zwodowego ) nuczyciele n obszrch wiejskich Liczb nuczycieli, którzy uczestniczyli w doskonleniu zwodowym w krótkich formch Źródło: Oprcownie włsne n podstwie sprwozdń okresowych IP (wg stnu n 31/12/13) 315

316 W 2013 r. ndl rósł odsetek nuczycieli, którzy podnieśli kompetencje w wyniku doskonleni zwodowego w krótkich formch do poziomu 15,5% (cel PO KL: 11%)), w tym 18,8% ksztłceni zwodowego (cel PO KL: 8%). Ntomist dl celu dot. nuczycieli n obszrch wiejskich (cel PO KL: 33%), 25,2% nuczycieli podniosło swoje kompetencje. Wyniki przeprowdzonego w województwie wrmińsko-mzurskim pod koniec 2013 r. bdni ewlucyjnego 74 pokzły, że większość uczestników projektów relizownych w Dziłniu 9.4 Wysoko wykwlifikowne kdry systemu oświty wykorzystuje wiedzę i kwlifikcje nbyte dzięki studiom podyplomowym. Przy czym njbrdziej preferownymi kierunkmi są pedgogik (w tym specjln), przedmioty zwodowe orz technologie informtyczne. Z njskuteczniejszą i njbrdziej trwłą formę wsprci zostły uznne kursy doskonlące posidne umiejętności, które zostły wskzne przez pond 70% nkietownych. Około 60% bdnych wskzło, że zdobyte umiejętności miękkie umożliwiją im lepszą komunikcję z ucznimi. Często wskzywnym mnkmentem kursów jest brk możliwości ich kontynucji n brdziej zwnsownym poziomie. Jednocześnie wzrst skuteczność wsprci, przy relizcji kolejnych etpów dnego szkoleni. Ciekwym zgdnieniem poruszonym w bdniu, szczególnie w kontekście toczących się prc nd ksztłtem przyszłej perspektywy finnsowej, jest wykorzystywnie przez nuczycieli pltform e-lerningowych do doskonleni swoich kompetencji. Zledwie 40% respondentów deklruje korzystnie z tej formy edukcji, choć pozwl on n relizownie doksztłcni bez wychodzeni z domu. Rys. 132 Przyczyny nie korzystni przez nuczycieli z pltform e-lerningowych Źródło: Rport końcowy z bdni Ocen dziłń podejmownych w obszrze doskonleni kompetencji nuczycieli W bdniu nie odnotowno również różnicy w wykorzystywniu pltform e-lerningowych ze względu n wiek respondentów. Tki sm odsetek bdnych (38%-39%) w obu grupch wiekowych (do 50 lt orz powyżej) wykorzystuje to nrzędzie. Jednk już problemy z umiejętnością obsługi pltform dotyczą przede wszystkim prcowników oświty po 50 roku życi (ptrz wykres powyżej). Poniższ tbel przedstwi postęp rzeczowy w rmch Priorytetu IX PO KL. Wskźniki Jednostk miry Płeć PRIORYTET IX Cel szczegółowy 1. Zmniejszenie nierówności w upowszechnieniu edukcji, szczególnie pomiędzy obszrmi wiejskimi i miejskimi Wskźniki produktu Liczb ośrodków wychowni przedszkolnego, które uzyskły wsprcie w rmch Priorytetu instytucj Relizcj docelow Ocen dziłń podejmownych w obszrze doskonleni kompetencji nuczycieli, EU-CONSULT Sp. z o.o., Instytut Bdwczy IPC Sp. z o.o., Gdńsk, 2013 r. 316