RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Szkoły Podstawowej nr 2 im. Jana Brzechwy w Zabrzu W roku szkolnym 2015/2016 ewaluacja wewnętrzna prowadzona była w obszarze organizacji procesów edukacyjnych, a jej zakres dotyczył wymagania nr 3: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. Celem ewaluacji wewnętrznej było: pozyskanie informacji, czy uczniowie szkoły nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i czy jest ona realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków oraz sposobów jej realizacji; zebranie informacji na temat sposobów analizy osiągnięć uczniów ze szczególnym uwzględnieniem ich możliwości rozwojowych, wyciąganiem wniosków z tych analiz i podejmowanie działań z nich wynikających. W trakcie ewaluacji wewnętrznej zbierano informacje z różnych źródeł: wywiadu z dyrektorem szkoły ankiet dla nauczycieli ankiet dla rodziców ankiet dla uczniów (klasy 4-6) dokumentów (dzienniki zajęć dodatkowych i dydaktyczno-wyrównawczych, protokoły rad pedagogicznych, teczki wychowawców) W procesie ewaluacji szukano odpowiedzi na postawione pytania kluczowe: W jaki sposób nauczyciele uwzględniają osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego planując swoją pracę? Czy podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji? Czy w szkole monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, z uwzględnieniem jego możliwości rozwojowych? Czy wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów? Czy wyniki analizy osiągnięć uczniów potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych?
W szkole realizuje się podstawę programową z uwzględnieniem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. 100% ankietowanych nauczycieli zna i realizuje w pełni podstawę programową ze swoich przedmiotów, czego dowodem są rozkłady materiału, plany wynikowe i oświadczenia o realizacji podstawy programowej na koniec roku. 72% badanych znana jest im również podstawa programowa z poprzedniego, jak i następnego etapu kształcenia. 89% nauczycieli deklaruje również, że uwzględnia osiągnięcia i umiejętności uczniów z poprzednich etapów edukacji. Wszyscy ankietowani rodzice zostali zapoznani z wymaganiami edukacyjnymi zawartymi w podstawie programowej. Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. 83% nauczycieli znane są zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej i przeważająca większość z nich - 78% badanych, zawsze stosuje je w swojej pracy, 22% stosuje je czasami. Dyrektor wspiera nauczycieli w realizacji podstawy programowej zapewniając im potrzebne pomoce dydaktyczne, organizując oraz dostosowując plan zajęć do potrzeb nauczyciela i specyfiki przedmiotu. Wszystko to pozytywnie wpływa na osiągane przez uczniów wyniki. W szkole monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, z uwzględnieniem jego możliwości rozwojowych, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. 78% nauczycieli systematycznie i rzetelnie diagnozują poziom wiedzy i umiejętności uczniów, pozostałe 22% sprawdza wiedzę uczniów często. Diagnozę wiedzy i umiejętności uczniów 44% nauczycieli przeprowadza zawsze na zakończenie większego działu, 56% ankietowanych na koniec semestru i roku szkolnego. 56% nauczycieli uwzględnia przy tym możliwości rozwojowe uczniów. Przeprowadzone diagnozy wiedzy i umiejętności uczniów u 61% badanych kończą się omówieniem ich i sformułowaniem wniosków, których wdrożenie ma na celu poprawę jakości pracy nauczyciela, a tym samym wyniki uczniów. Wszyscy nauczyciele dokumentują pracę z uczniem w dziennikach zajęć dodatkowych i dydaktyczno-wyrównawczych. Zarówno w opinii nauczycieli (100%), jak i uczniów (90% badanych), uczniowie traktowani są w szkole podmiotowo, z uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb, a nauczyciele w opinii 83% rodziców wystarczająco często informują ich o postępach uczniów. Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. 67% nauczycieli analizując osiągnięcia swoich uczniów, starają się dostosowywać metody i formy pracy, by uatrakcyjnić lekcje, a tym samym pozytywnie wpływać na wyniki edukacyjne uczniów. Zarówno w opinii uczniów (93%), jak i rodziców (89%), nauczyciele motywują uczniów do nauki, 83% stosuje pochwały słowne i metody aktywizujące, 61% organizuje konkursy, 50% ocenia wszystkie prace. W opinii 69% rodziców w szkole uczniowie mają możliwość rozwijania swoich zainteresowań (79% ankietowanych uczniów brało udział w zajęciach dodatkowych). Szkoła umożliwia uczniom osiąganie sukcesów edukacyjnych, które udokumentowane są ocenami testów, sprawdzianów, wynikami konkursów oraz wysokim poziomem uroczystości i przedstawień.
Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktycznowychowawczych. W szkole 72% nauczycieli analizuje osiągnięcia uczniów na podstawie testów diagnozujących, podczas prac zespołów przedmiotowych. 100% badanych wyciąga na ich podstawie wnioski do dalszej pracy, udoskonala metody pracy. 72% ankietowanych nauczycieli bierze aktywny udział w dokonywaniu analizy i formułowaniu wniosków, mających na celu poprawę jakości pracy szkoły, 67% nauczycieli uważa, że wdrożone w latach poprzednich wnioski pozytywnie wpłynęły na wyniki uczniów. 83% nauczycieli porównuje też wyniki osiągane przez uczniów na przestrzeni lat w celu ewaluacji pracy własnej. Wyniki osiągane przez uczniów w odniesieniu do lat ubiegłych, są w opinii 78% nauczycieli podobne. Uczniowie odnoszą sukces na wyższym etapie kształcenia 75% nauczycieli śledzi losy absolwentów szkoły, a absolwenci chętnie dzielą się informacjami o swoich sukcesach - bardzo dobrymi wynikami edukacyjnymi w gimnazjum i liceum czy udziałem w konkursach. WNIOSKI W szkole realizuje się podstawę programową z uwzględnieniem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji przez prawie wszystkich nauczycieli, a uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywanych zadań i rozwiązywania problemów. W szkole monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, z uwzględnieniem jego możliwości rozwojowych, po przeprowadzonych diagnozach formułuje się i wdraża wnioski do dalszej pracy. MOCNE STRONY SZKOŁY Szkoła w opinii 95% ankietowanych rodziców zaspokaja potrzeby edukacyjne dzieci i daje im możliwość rozwijania zainteresowań (69% ankietowanych). W opinii 89% rodziców uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. Nauczyciele w opinii 82% ankietowanych rodziców, są dobrze przygotowani do prowadzenia zajęć, a większość lekcji jest prowadzona w sposób ciekawy i aktywizujący dla uczniów. W opinii 72% uczniów, wiadomości przekazywane podczas lekcji są zrozumiałe i przejrzyste. 72% nauczycieli systematycznie diagnozuje stan wiedzy i umiejętności uczniów, a wychowawcy zapoznają rodziców z wynikami i analizami tychże diagnoz (83% badanych). Do badania przyrostu wiedzy i umiejętności uczniów stosuje się różne formy pomiaru dydaktycznego.
Uczniowie oceniani są wystarczająco często (83% ankietowanych rodziców), a rodzice na bieżąco są informowani o postępach dziecka (w opinii 89% badanych). Zasady oceniania w szkole są przejrzyste i zrozumiałe, wpływają też motywująco na uczniów (zarówno w opinii 89% rodziców jak i 93% uczniów). 100% nauczycieli rzetelnie zapoznaje rodziców z wymaganiami edukacyjnymi, w opinii których są one dostosowywane do możliwości uczniów. Wszystkie sformułowane wnioski z analizy osiągnięć uczniów są opracowywane w dokumentacji szkolnej, prezentowane na posiedzeniach Rady Pedagogicznej, zespołach przedmiotowych. SŁABE STRONY SZKOŁY Większość uczniów (w opinii 90% rodziców i własnej - 45% badanych uczniów) wymaga pomocy w nauce/odrabianiu zadań, a nie zawsze otrzymują tą pomoc w szkole (najczęściej korzystają z pomocy członków rodziny, korepetytorów, bardzo rzadko z pomocy pedagoga). Tylko 83% ankietowanych nauczycieli znane są zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej i 78% badanych, zawsze stosuje je w swojej pracy. Uczniowie nie zawsze znają zasady oceniania wiedzy i umiejętności (opinia 41% uczniów), w ich opinii również (48% badanych) nie wszyscy nauczyciele omawiają wyniki sprawdzianów, testów itp. Za nieadekwatnie niskie wyniki i problemy w nauce zarówno w opinii rodziców (51%), jak i uczniów (41%) odpowiadają problemy z koncentracją. Jako drugi powód podawana jest zbyt mała ilość czasu poświęcana nauce (37% rodziców, 51% uczniów). Pomimo podjętych przez nauczycieli środków, wyniki uczniów w odniesieniu do lat poprzednich nie poprawiają się (78% nauczycieli uznaje wyniki za podobne, 11% za gorsze). Rekomendacje do dalszej pracy i propozycje do planu działań Wyjście naprzeciw oczekiwaniom uczniów przy organizacji zajęć dodatkowych (zajęcia teatralne, fotograficzne itp.), co pozwoli na jeszcze bardziej efektywne rozbudzanie potencjału i zainteresowań uczniów; Nauczyciele, którzy deklarowali, że nie są im znane zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej powinni się z nimi zaznajomić i stosować je w codziennej pracy; Organizacja pomocy koleżeńskiej (pod opieką nauczyciela), umożliwiłaby ona podnoszenie wyników uczniów z problemami edukacyjnymi i wyrównywanie ich deficytów, a także integrację zespołu klasowego; Wprowadzenie śródlekcyjnych ćwiczeń doskonalących koncentrację i ułatwiających skupienie uwagi uczniów;
Rzetelne informowanie uczniów o zasadach oceniania ich wiedzy i umiejętności oraz omawianie wyników sprawdzianów i testów, przez nauczycieli którzy nie zawsze to robią; Mobilizowanie uczniów do systematycznej pracy i nauki oraz do udziału w zajęciach pozalekcyjnych, konkursach, olimpiadach (różne formy motywowania), a rodziców uczniów mających kłopoty z nauką do ścisłej współpracy ze szkołą; Efektywniejsze współdziałanie nauczycieli w analizie procesów edukacyjnych i postępów uczniów w ramach zespołów przedmiotowych, w celu planowania pracy i poprawy wyników osiąganych przez uczniów. Opracowanie: mgr Magdalena Wilga mgr Anna Chromik