-------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORA tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl Łódź, dnia 10.01.2013 r. INFORMACJA dotycząca kontroli jakości i prawidłowości oznakowania mleka i przetworów mlecznych pod kątem ujawniania zafałszowań innymi tłuszczami Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w II kwartale 2012 r. w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH 81 24(1)/11/GS, przeprowadził kontrole w 12 placówkach zlokalizowanych na terenie województwa łódzkiego prowadzących sprzedaż m.in. mleka i przetworów mlecznych obejmując nimi: 7 hurtowni, 2 placówki należące do sieci handlowych (sklep i magazyn centralny), 3 pozostałe sklepy. Celem tych kontroli była ocena jakości handlowej mleka i przetworów mlecznych w zakresie przestrzegania przepisów i deklaracji producentów zamieszczonych w oznakowaniu tych produktów, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ujawnianie zafałszowań innymi tłuszczami. Łącznie ocenie poddano 56 partii mleka i przetworów mlecznych wartości 290.613 zł, w tym: - 10 partii masła wartości 3.304 zł, - 14 partii serów dojrzewających wartości 283.726zł, - 6 partii śmietany i śmietanki wartości 268 zł, - 1 partię mleka wartości 25 zł, - 8 partii napojów mlecznych fermentowanych wartości 203 zł, - 9 partii serów twarogowych wartości 1.237 zł, - 2 partie serów topionych wartości 1.072 zł, - 6 partii innych produktów mleczarskich (serki homogenizowane z dodatkami, termizowowane z owocami, topione) wartości 778 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 9 placówkach (co stanowiło 75 % objętych kontrolą), w tym w: 5 hurtowniach, 2 placówkach należących do sieci handlowych (sklep i magazyn centralny),
2 pozostałych sklepach. W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 15 partii przetworów mleczarskich wartości 283.095 zł (26,8 % partii badanych ogółem), w tym: 2 partie masła wartości 332 zł, 7 partii serów dojrzewających wartości 282.091 zł, 4 partie serów twarogowych wartości 645 zł, 2 partie innych produktów mleczarskich (serek brzoskwiniowy termizowany, serek stracciatella) wartości 27 zł.. JAKOŚĆ W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami obowiązujących przepisów i deklaracjami producentów sprawdzono laboratoryjnie 36 partii mleka i przetworów mlecznych wartości 288.025 zł, w tym: Kontrolą objęto: 20 partii wartości 13.155 zł w hurtowniach, 7 partii wartości 273.934zł w placówkach należących do sieci handlowych, 9 partii wartości 936zł w pozostałych sklepach. 8 partii masła wartości 3.048 zł, 12 partii serów dojrzewających wartości 283.657 zł, 6 partii śmietany i śmietanki wartości 268 zł, 5 partii serów twarogowych wartości 722 zł, 2 partie napojów mlecznych fermentowanych wartości 37 zł, 1 partię sera topionego wartości 266 zł, 2 partie innych produktów mleczarskich (serek brzoskwiniowy termizowany, serek stracciatella) wartości 27 zł. W wyniku przeprowadzonych badań zakwestionowano z uwagi na niewłaściwą jakość 15 partii przetworów mlecznych łącznej wartości 283.095 zł (41,7 % partii badanych laboratoryjnie), w tym: 2 partie masła wartości 332 zł, 7 partii serów dojrzewających wartości 282.091 zł, 4 partie serów twarogowych wartości 645 zł, 2 partie innych produktów mleczarskich wartości 27 zł. Stwierdzone wady jakościowe to: niewłaściwe cechy organoleptyczne - dla 6 partii wartości 274.470zł 2
smak i zapach - słodkawo-mdły, nieczysty, nietypowy dla deklarowanego typu sera, barwa - niejednolita, w środku ciemniejsza, z licznymi przebarwieniami żółto pomarańczowo kremowa, dwubarwna, konsystencja i oczkowanie - oczka bardzo liczne, poszarpane, silna orzeszyna, miąższ lekko twardy, kruchy, widoczne krople wolnej wody na powierzchni masła extra. niewłaściwe cechy fizyczno chemiczne dla 15 partii wartości 283.095 zł: obecność tłuszczu obcego w ilości od 93,01% do 99,10% i niedozwolonych steroli pochodzenia roślinnego (β - sitosterolu od 349 mg/kg do 536 mg/kg, stigma sterolu w ilości od 61 mg/kg do 65 mg/kg, campesterolu w ilości od 127 mg/kg do 176 mg/kg) w 6 partiach serów dojrzewających; podwyższona zawartość tłuszczu dla 7 partii wartości 1.189 zł: obniżona zawartość białka dla 2 partii wartości 117 zł : W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości: skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów i /dystrybutorów kwestionowanych towarów; przesłano informacje do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych; powiadomiono Powiatowy Inspektorat Weterynarii; powiadomiono Wojewódzkie Inspektoraty Inspekcji Handlowej. wydano decyzję nakazującą wycofanie z całej sieci zafałszowanych serów. Ponadto na 2 przedsiębiorców w związku z wprowadzeniem do obrotu zafałszowanych serów nałożono kary pieniężne z art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych, zaś na 1 przedsiębiorcę w związku z wprowadzeniem do obrotu sera nieodpowiadającego jakości handlowej nałożono karę pieniężną z art. 40a ust.1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych. W zakresie zgodności masy netto z deklarowaną przez producentów w oznakowaniu produktu oceniono 94 opakowania mleka i przetworów mlecznych badanych laboratoryjnie pochodzących z 24 partii wartości 4.306 zł. Badaniem objęto: 48 opakowań masła pochodzących z 8 wartości 3.048 zł, 4 opakowania sera dojrzewającego pochodzące z 1 partii wartości 36 zł, 17 opakowań śmietany i śmietanki pochodzących z 6 partii wartości 268zł, 10 opakowań serów twarogowych pochodzących z 4 partii wartości 624 zł, 5 opakowań napojów mlecznych fermentowanych pochodzących z 2 partii wartości 37 zł, 4 opakowania sera topionego pochodzące z 1 partii wartości 266 zł, 3
6 opakowań innych produktów mleczarskich ( serek brzoskwiniowy terminowany 125g, serek stracciatella a`150g) pochodzących z 2 partii wartości 27 zł. Niedoborów masy netto w stosunku do deklarowanej na opakowaniach nie stwierdzono. PRAWIDŁOWOŚĆ OZNAKOWANIA Prawidłowość oznakowania zbadano dla wszystkich objętych kontrolą 56 partii mleka i przetworów mlecznych wartości 290.613 zł, w tym: Kontrolą objęto: 32 partii wartości 15.516 zł w hurtowniach, 9 partii wartości 273.953 zł w placówkach należących do sieci handlowych, 15 partii wartości 1.144 zł w pozostałych sklepach. 10 partii masła wartości 3.304 zł; 14 partii serów dojrzewających wartości 283.726 zł; 6 partii śmietany i śmietanki wartości 268 zł; 1 partię mleka wartości 25 zł; 8 partii napojów mlecznych fermentowanych wartości 203 zł; 9 partii serów twarogowych wartości 1.237 zł; 2 partie serów topionych wartości 1.072 zł; 6 partii innych produktów mleczarskich (serek śmietankowy puszysty Capresi, serek stracciatella z czekoladą, serek truskawkowy, topiony z pieczarkami, serek brzoskwiniowy termizowany, kanapkowy smaczek z papryką wartości 778 zł. Z uwagi na niewłaściwe oznakowanie zakwestionowano ogółem 5 partii serów dojrzewających łącznej wartości 278.221 zł (8,9 % partii badanych w tym zakresie), dla których na etykietach dołączonych do bloków nie podano zasadniczej funkcji technologicznej, którą pełnią wskazane w wykazie składników dozwolone substancje dodatkowe. Ponadto dla sera gouda śmietanowa nie podano warunków przechowywania. W trakcie kontroli stwierdzono, ze przedsiębiorcy przestrzegali art. 18 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L31 z 01.02.2002). Na objęte kontrolą w zakresie oznakowania wyroby (56 partii wartości 290.613 zł) przedsiębiorcy okazali dowody dostaw, które umożliwiały identyfikację każdej osoby dostarczającej środek spożywczy do placówki. PRZESTRZEGANIE TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA I DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI Przestrzeganie terminów przydatności do spożycia oraz dat minimalnej trwałości towarów sprawdzono we wszystkich placówkach. Zbadano łącznie 56 partii mleka i przetworów mlecznych wartości 290.613 zł. 4
Kontrolą objęto: 10 partii masła wartości 3.304 zł; 14 partii serów dojrzewających wartości 283.726 zł; 6 partii śmietany i śmietanki wartości 268 zł; 1 partię mleka wartości 25 zł; 8 partii napojów mlecznych fermentowanych wartości 203 zł; 9 partii serów twarogowych wartości 1237 zł; 2 partie serów topionych wartości 1072 zł; 6 partii innych produktów mleczarskich (serek śmietankowy puszysty Capresi, serek stracciatella z czekoladą, serek truskawkowy, topiony z pieczarkami, serek brzoskwiniowy termzowany, kanapkowy smaczek z papryką wartości 778 zł. Nie stwierdzono w sprzedaży mleka i przetworów mlecznych po upływie terminów przydatności do spożycia lub dat minimalnej trwałości. WARUNKI PRZECHOWYWANIA We wszystkich kontrolowanych placówkach sprawdzono warunki i sposób przechowywania mleka i przetworów mlecznych z uwzględnieniem deklaracji producentów oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ogółem badaniu w tym zakresie poddano 56 partii produktów wartości 290.613 zł nie stwierdzając nieprawidłowości. IDENTYFIKACJA KONTROLOWANYCH PRZEDSIĘBIORCÓW We wszystkich placówkach identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o wpisy do Krajowego Rejestru Sądowego lub wnioski o wpisy do CEIDG. Zakres i rodzaj prowadzonej działalności był zgodny z w/w dokumentami.. Przedsiębiorcy posiadali książki kontroli. Placówki zostały zarejestrowane i zatwierdzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną. ORZECZENIA LEKARSKIE We wszystkich 12 placówkach przedsiębiorcy i zatrudnieni pracownicy posiadali aktualne orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarno-epidemiologicznych INNE ZAGADNIENIA Rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczenia i pobierania należności badano w 2 placówkach nie stwierdzając nieprawidłowości. Przestrzeganie przepisów o cenach sprawdzono w 1 placówce, w której stwierdzono brak wywieszek cenowych i cen jednostkowych przy 10 partiach przetworów mlecznych i wyrobów cukierniczych oraz brak oznaczenia ceną w sposób bezpośredni 30 partii towarów. W trakcie kontroli zażądano usunięcia stwierdzonej nieprawidłowości. WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI 5
w 2 przypadkach w związku z wprowadzeniem do obrotu zafałszowanych środków spożywczych nałożono kary pieniężne z art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych, zaś w 1 przypadku związku z wprowadzeniem do obrotu środka spożywczego nieodpowiadającego jakości handlowej nałożono karę z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych, w 1 przypadku w związku z popełnieniem wykroczenia z art. 137 1 KW nałożono mandat karny w wysokości 100 zł, w 1 przypadku na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o Inspekcji Handlowej wydano decyzję zarządzającą wycofanie z obrotu handlowego zafałszowanych środków spożywczych, w 1 przypadku na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy o Inspekcji Handlowej wydano decyzję nakazującą wycofanie z obrotu ze wszystkich podległych placówek zafałszowanych środków spożywczych, w 2 przypadkach przedsiębiorcy wycofali z obrotu handlowego przetwory mleczne łącznej wartości 379 zł, w 1 przypadku podano do publicznej wiadomości informację o wprowadzeniu do obrotu handlowego zafałszowanych środków spożywczych, w 1 przypadku zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości poprzez uwidocznienie brakujących wywieszek cenowych i cen jednostkowych oraz oznakowanie towarów w sposób bezpośredni na opakowaniu. Ponadto przesłano: 9 wystąpień pokontrolnych do producentów i dystrybutorów kwestionowanych wyrobów, 8 pism do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych, 1 informację do Powiatowego Inspektoratu Weterynarii. 6