WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE c.d. (WACC + Spłata kredytu)
PYTANIA KONTROLNE Co oznacza pojęcie kapitalizacja odsetek? Co oznacza pojęcie wartość przyszła i bieżąca? Jakimi symbolami we wzorach oznaczamy te wartości. Zdefiniuj stopę procentową i dyskontową
PROJEKT Projekt inwestycyjny przedsiębiorstwa: Na przykładzie projektu z praktyki gospodarczej Pomysł na biznes Wirtualna firma stworzona przez grupę Podstawowe elementy projektu: Część opisowa (z wniosku pożyczkowego) Część finansowa Ocena inwestycji (wskaźniki) + rekomendacja decyzji Materiały do projektu znajdują się na stronie: www.cdrk.pl/mopi
WACC - rodzaje kapitału Źródła finansowania Zewnętrzne Wewnętrzne Własne Obce Długoterm. Krótkoterm. Przekształceni a majątkowe Przekształceni a kapitałowe Zysk zatrzyman y Fundusze celowe Rezerwy Bieżące wpływy Fundusz amortyzac yjny Sprzedaż zbędnego majątku Kapitał podstawow y Kapitał zapasowy Emisja akcji Pomoc publiczna Kredyt inwestycyj ny Pożyczka Leasing Emisja obligacji Venture Capital Kredyt bankowy Pożyczka Emisja papierów dłużnych Faktoring Kredyt kupiecki
WACC definicja Średni ważony koszt kapitału ( Weighted Average Cost of Capital ) wskaźnik, informujący o średnim koszcie kapitału angażowanego w finansowanie inwestycji w przedsiębiorstwie. WACC często stosowany jest do wyznaczania stopy dyskonta przy ocenie projektów inwestycyjnych opartych na metodach uwzględniających zmianę wartości pieniądza w czasie. PV FV ( 1 n r) n Stopa dyskonta to współczynnik informujący nas o relacji w jakiej kapitał przyszły (FV) zrówna się z kapitałem bieżącym (PV)
WACC - średni ważony koszt kapitału WACC n i 1 u i * r i WACC - średnioważony koszt kapitału, ui udział i-tego źródła (składnika) kapitału w wartości kapitału ogółem ri koszt i-tego źródła (składnika) kapitału n liczba źródeł (składników) kapitału Obliczania WACC składa się z następujących kroków: Wyliczenia kosztu każdego składnika kapitału; Wyliczenia wagi dla danego składnika; Pomnożenia wagi i kosztu składnika; Zsumowania obliczonych iloczynów.
WACC koszt kredytu i kapitału własnego KOSZT KREDYTU - Kk Kk = R * ( 1 Sp) R roczne oprocentowanie kredytu Sp stopa podatku dochodowego KOSZT KAPITAŁU WŁASNEGO Kw Kkw = Rw+ Pr Rw - rynkowa stopa procentowa wolna od ryzyka Pr - premia za ryzyko (np. różnica w stopach zwrotu z akcji i obligacji skarbowych, wycena właściciela przedsiębiorstwa) http://www.money.pl/gielda/porownanie_spolek/stopy_zwrotu/
WACC koszt kredytu i kapitału własnego za inwestycje wolne od ryzyka uważa się rentowność bonów skarbowych lub obligacji skarbowych do analizy stopy procentowej kosztu kapitału własnego używamy rentowności obligacji o stałym oprocentowaniu i możliwie najdłuższym terminie zapadalności np. obligacje 10-cio letnie (obecnie 3% w pierwszym roku) Premia za ryzyko to np. różnica między zwrotem z rynku akcji, a stopą zwrotu i inwestycji wolnych od ryzyka lub oczekiwana stopa zwrotu przez przedsiębiorcę
WACC - średni ważony koszt kapitału Przedsiębiorca ma zamiar zrealizować inwestycję o wartości 1.000.000 zł. Będzie ją finansował wg następującego montażu: 400 000 zł ze środków własnych (zysku), 600 000 zł z kredytu bankowego, Bank oferuje kredyt o efektywnej rocznej stopie procentowej 9%. Oprocentowanie obligacji 10 letnich skarbu państwa to 3 %. Zysk z inwestycji w akcje w branży przedsiębiorcy za ostatni rok to 5 %, a stopa procentowa rocznych obligacji skarbowych to 2%. Oblicz średni ważony koszt kapitału. Odp.: 6,8%
SPŁATA KREDYTU Rata kredytu = rata kapitałowa + odsetki Rata kapitałowa to wartość kapitału podzielona przez liczbę rat Wartość odsetek jest naliczana zawsze od niespłaconego części kredytu Karencja to odroczenie spłaty pierwszej raty kredytu Kredyt może być spłacany w formie : rat annuitowych równe wartości raty w całym okresie spłaty kredytu raty malejące
PYTANIA KONTROLNE W jakim celu obliczamy WACC? Jakie są elementy składowe WACC Z czego składa się rata kredytowa? Od czego bank nalicza odsetki przy spłacie kredytu? Co to jest karencja?
ZADANIE Przedsiębiorca ma zamiar sfinansować inwestycję z kredytu, który będzie spłacany w formie malejącej. Wartość kredytu to 24 000 zł, okres spłaty 4 lata, a oprocentowanie w skali roku 10%. Odsetki bank nalicza na początki roku. Należy wyliczyć wartość odsetek jakie przedsiębiorca zapłaci bankowi w następujących wariantach: A. Spłata kredytu odbywa się bez karencji na spłatę kapitału B. Spłata kredytu odbywa się z roczną karencją na spłatę kapitału
Raty malejące Kapitał do spłaty Rata kapitałowa Odsetki Rata kredytu Oprocentowa nie w skali roku A B = A/4 C=A*E D=B+C E 1 240 000,00 60 000,00 24 000,00 84 000,00 10% 2 180 000,00 60 000,00 18 000,00 78 000,00 10% 3 120 000,00 60 000,00 12 000,00 72 000,00 10% 4 60 000,00 60 000,00 6000,00 66 000,00 10%
Raty annuitowe A PV m r 1 r 1 m r 1 PV bieżąca wartość zaciągniętego kapitału r stopa procentowa kredytu m - okres spłaty ( liczba rat w roku x liczba lat) Przykład: Zaciągnąłeś pożyczkę w wysokości 2400 zł na okres 4 lata przy oprocentowaniu 10% w skali roku. Jaka będzie wysokość stałej rocznej raty kredytowej. Odp.: 757,13
Raty annuitowe Kapitał do spłaty Rata kredytu Odsetki Rata kapitałowa % A B C=A*E D=B-C 1 2 400,00 757,13 240,00 517,13 10 2 1 882,87 757,13 188,29 568,84 10 3 1 314,03 757,13 131,40 625,73 10 4 688,30 757,13 68,83 688,30 10
ZADANIA 1. Ile należy zainwestować na lokacie terminowej, aby po 5 latach uzyskać 200 000 zł, przy stopie procentowej wynoszącej 6 % i kapitalizacji rocznej? 2. Inwestor zakupił papiery wartościowe o wartości 50 000 zł z terminem wykupu 10 lat, oprocentowane według stopy rocznej 8% i kapitalizacji rocznej. Jaka będzie wartość papierów wartościowych w dniu wykupu? 3. Kowalski ulokował w banku 20 000 zł. Po trzech latach kwota lokaty wyniosła 23 000 zł. Firma B zainwestowała 7 000 zł. i po pięciu latach jej kapitał wyniósł 9 500 zł. Kto miał bardziej atrakcyjniej oprocentowaną lokatę? W obu przypadkach kapitalizacja na koniec okresu. 4. Jaka jest aktualna wartość kwoty 250 000 zł, którą zamierza uzyskać przedsiębiorstwo z pewnej inwestycji po upływie roku? Stopa procentowa wynosi 4 %.
ZADANIA 5. Malinowski ma zamiar sprzedać samochód. Otrzymał następujące propozycje: a) zapłata gotówką teraz - 5000 zł. b) zapłata po roku - 5 500 zł. c) zapłata po dwóch latach 5 800 zł. d) zapłata po trzech latach 6 350 zł. Kupcy są wiarygodni i wypłacalni. Która z ofert jest najbardziej korzystna, jeżeli Malinowski może zainwestować środki finansowe przy oprocentowaniu wynoszącym 7% rocznie? Kapitalizacja na koniec okresu. 6. Student pożyczył koledze 1 200 zł na 2 lata. Pożyczka jest oprocentowana 10% w skali roku, a odsetki kapitalizowane w okresach półrocznych. Jaką kwotę będziemy musiał zwrócić kolega na koniec drugiego roku. 7. Która z instytucji finansowych lepiej zarabia na udzielanych kredytach jeśli w banku A roczna stopa oprocentowania wynosi 10 %, a odsetki należy płacić co kwartał, w banku B oprocentowanie kredytu wynosi 11% a odsetki należy płacić w okresach półrocznych. 8. Janek jest winny Grzegorzowi 3000 zł. Poinformował Grzegorza, że może oddać pożyczkę w terminie. Jednoczenie zaproponował, że jeśli Grzegorz się zgodzi i przedłuży termin zwrotu o 3 lata, to Janek odda mu 3600 zł. Czy Grzegorz powinien się zgodzić? Oprocentowanie lokaty trzyletniej z kapitalizacją półroczną w banku Grzegorza wynosi 5%.
ZADANIA 9. Przez 3 lata zamierzasz na koniec każdego roku odkładać po 3000 zł na lokatę oprocentowaną na 8% w skali roku. Jaka kwota będzie na rachunku po upływie tego okresu. 10. W ciągu najbliższych trzech lata masz otrzymać na konto trzy wpłaty (na koniec każdego roku). Pierwsza z nich wynosi 3 000, zaś każda następna ma być o 50% wyższa w stosunku do kwoty z roku poprzedniego. Ustal jaka jest wartość dzisiejsza tych kwot przy stopie dyskontowej 5%. 11. Firma X została wyceniona na kwotę 110 000zł. Właścicielom złożono ofertę wykupu firmy za kwotę 175 000 zł z terminem zapłaty w końcu 3 roku. Stopa procentowa przy tego typu inwestycji oceniona jest na poziomie 18%. Czy oferta jest korzystna dla właścicieli? 12. Firma Y bierze kredyt bankowy w wysokości 150 000zł na trzy lata. Oprocentowanie kredytu wynosi 10 % w stosunku rocznym. Jaka będzie wartość odsetek zapłaconych przez firmę w przypadku spłaty kredytu w ratach annuitowych i malejących. 13.Przedsiębiorca ma zamiar zrealizować inwestycję o wartości 430.000 zł. Montaż finansowy przedstawia się następująco: 100 000 zł kapitał własny 115 000 zł - pożyczka, 215 000 - dotacja z leasingu Fundusz oferuje pożyczkę 5 letnią o stopie procentowej 2%, w skali roku. Oprocentowanie obligacji 10 letnich skarbu państwa to 8 %. Zysk z inwestycji w akcje w branży przedsiębiorcy za ostatni rok to 6%, stopa procentowa rocznych obligacji skarbowych to 3%. Oblicz średni ważony koszt kapitału.