Krótkoterminowe decyzje w zakresie finansów przedsiębiorstwa na przykładzie firmy z branży zajmującej się produkcją spożywczą. Anna Kalińska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Słowa kluczowe: kapitał obrotowy, ryzyko likwidacji, decyzje krótkoterminowe
Wprowadzenie Niniejszy raport dotyczy przedsiębiorstwa zajmującego się produkcją wyrobów cukierniczych. Praca ma na celu ocenę aktualnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa pod kątem posiadanego przez nie majątku obrotowego oraz zarekomendowanie odpowiednich działań mających na celu utrzymanie płynności płatniczej. Kapitał Obrotowy Netto Analiza NWC obrazuje w jakim stopniu aktywa finansowane są kapitałem stałym. Może on przyjmować wartość: dodatnią co oznacza nadwyżkę kapitału, która pozostaje do dyspozycji przedsiębiorstwa ujemną co oznacza, że część aktywów stałych finansowana jest ze źródeł krótkoterminowych zerową oznacza to, że aktywa stałe są w całości finansowane kapitałem stałym NWC pozwala ocenić czy w danym przedsiębiorstwie istnieje ryzyko utraty płynności finansowej. NWC oblicza się ze wzoru: Wzór 1: Kapitał Obrotowy Netto NWC = Zapasy + Należności + Środki pieniężne i krótkoterminowe rozliczenia finansowe Zobowiązania wobec dostawców Źródło: Michalski, G. Materiały dydaktyczne, Finanse Przedsiębiorstwa Obliczenia NWC dla wybranego przedsiębiorstwa są zamieszczone w Tabeli 1. Tabela 1: tys. zł. 2011 2012 Zapasy 44859 38618 Należności 134984 167424 Środki pieniężne i krótkoterminowe rozliczenia finansowe 6752 37356 Zobowiązania wobec dostawców 94736 102856 NWC 91859 140542 Z powyższych obliczeń wynika, że NWC w obu latach miało wartość dodatnią oraz tendencję wzrostową. Oznacza to, że przedsiębiorstwo nie ma problemów z regulowaniem bieżących zobowiązań. 2
Wskaźniki płynności Płynność finansowa pozwala na swobodne działanie przedsiębiorstwa. Wiąże się on z zarządzaniem wpływami i wydatkami w taki sposób by zobowiązania były spłacane w terminie. Do sprawdzenia stopnia płynności w badanym przedsiębiorstwie zostaną użyte wskaźniki: wskaźnik płynności bieżącej wskaźnik płynności szybkiej Wskaźnik płynności bieżącej obliczany jest ze wzoru: Wzór 2. Wskaźnik płynności bieżącej Wskaźnik płynności bieżącej = aktywa obrotowe / zobowiązania krótkoterminowe Źródło:http://www.findict.pl/academy/analiza_finansowa/analiza_wskaznikowa/wskazniki_plynnosci_finansowej.php Tabela 2. tys. zł. 2011 2012 Aktywa obrotowe 186935 243779 Zobowiązania krótkoterminowe 94736 102856 Wskaźnik płynności bieżącej 1,97 2,37 Wskaźnik płynności bieżącej ukazuje stopień pokrycia zobowiązań bieżących aktywami obrotowymi. Z powyższej tabeli wynika, że wartość wskaźnika wzrasta. W związku z tym, że wskaźnik ten nie może być za niski ani za wysoki, a jego optimum mieści się w przedziale 1,3-2. W przypadku badanej firmy wskaźnik wzrasta powyżej sugerowanej normy, co może wskazywać na to, że przedsiębiorstwo niepotrzebnie przechowuje zbyt dużo środków finansowych, które mogłoby wykorzystać na inwestycje, utrzymuje nadmierne zapasy lub posiada trudno ściągalne należności. Wskaźnik płynność szybkiej wskazuje pokrycie zobowiązań krótkoterminowych aktywami o wysokiej płynności. Wartością wzorcową tego wskaźnika jest 1, gdyż oznacza to, że przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć wszystkie swoje zobowiązania przy pomocy płynnych aktywów finansowych. Wzór 3: Wskaźnik płynność szybkiej Wskaźnik płynności szybkiej = (aktywa obrotowe zapasy krótkoterminowe rozliczenia finansowe) / zobowiązania bieżące 3
Źródło:http://www.findict.pl/academy/analiza_finansowa/analiza_wskaznikowa/wskazniki_plynnosci_finansow ej.php Tabela 3. tys. zł. 2011 2012 aktywa obrotowe 186935 94736 zapasy 44859 38618 krótkoterminowe rozliczenia finansowe 340 381 zobowiązania bieżące 94736 102856 Wskaźnik płynność szybkiej 1,5 1,99 Z obliczeń wnika, że wskaźniki płynności szybkiej przekraczają normę wynoszącą 1. Przekroczenie tej wartości może wskazywać na nadpłynność czyli nadmierne akumulowanie środków pieniężnych. Wskaźnik ryzyka likwidacji Wskaźnik ryzyka likwidacji jest jedną z miar wypłacalności przedsiębiorstwa. Stanowi on górną granicę straty na jaką można pozwolić przy wyprzedaży majątku firmy, nie narażając wierzycieli na straty. Pokazuje on o ile taniej można zbyć majątek by spłacić zobowiązania wobec wierzycieli. Wzór 4: WRL = kapitał własny / aktywa razem Źródło: Michalski, G. Materiały dydaktyczne, Finanse Przedsiębiorstwa Tabela 4. tys. zł. 2011 2012 Kapitał własny 262828 312758 Aktywa razem 378200 437625 Wskaźnik ryzyka likwidacji 0,69 0,71 Z powyższej tabeli wynika, że wskaźnik ryzyka likwidacji jest dość wysoki. W roku 2011 wierzyciele zostaliby zaspokojeni w przypadku wyprzedaży majątku po cenie o 69% niższej niż wartość bilansowa, zaś w 2012 po cenie o 71% wyższej. Δ wskaźnika ryzyka likwidacji z lat 2011 i 2012 wynosi 0,028, co oznacza, że poziom ryzyka w przypadku likwidacji zmalał o 2,8%. 4
Wskaźnik Wilcoxa Metoda Wilcoxa pozwala na obliczenie jaką wartość likwidacyjną będzie miało przedsiębiorstwo w przypadku bankructwa. Wartość WLX oblicza się następująco: Wzór 5: WLX = Zapasy * 0,7 + Należności krótkoterminowe * 0,7 + Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne + Aktywa trwałe * 0,5 + Krótkoterminowe rozliczenia finansowe * 0,5 (Pasywa razem Kapitał własny) Źródło: Michalski, G. Materiały dydaktyczne, Finanse Przedsiębiorstwa Tabela 5. 2011 2012 Zapasy 44859 38618 Należności krótkoterminowe 134984 167424 Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne 6752 37356 Aktywa trwałe 191265 193846 Krótkoterminowe rozliczenia finansowe 340 381 Pasywa razem 378200 437625 Kapitał własny 262828 312758 WLX 113072,6 153831,9 W roku 2011 oraz 2012 przedsiębiorstwo osiągnęło dodatnią wartość wskaźnika, co oznacza, że w przypadku likwidacji byłoby w stanie spłacić swoje zobowiązania. Wskaźnika Wilcoxa można również zestawić z wartością aktywów oraz przychodów ze sprzedaży. Zestawienie znajduje się w Tabeli 6. Tabela 6. 2011 2012 WLX 113072,6 153831,9 Aktywa razem 378200 437625 Przychody ze sprzedaży 465146 555897 WLX/Aktywa razem 29,9% 35,15% WLX/Przychody ze sprzedaży 24,31% 27,67% Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych spółki z lat 2011 i 2012, Michalski, G. Materiały dydaktyczne, Finanse Przedsiębiorstwa. 5
Z obliczeń wynika, że WLX zestawiony z aktywami lub przychodami ze sprzedaży ma wartość dodatnią. Wartość ta w roku 2012 jest wyższa niż w 2011 r., co jest zjawiskiem pozytywnym. Podsumowanie Na podstawie zaprezentowanych w pracy obliczeń można stwierdzić, że przedsiębiorstwo nie ma problemów z zachowaniem płynności finansowej, a w przypadku upadłości byłoby w stanie w pełni sfinansować swoje zobowiązania. Jedynym negatywnym zjawiskiem może być nadpłynność badanego przedsiębiorstwa. Nadpłynność wskazuje na brak umiejętności wykorzystania dodatkowych środków. Środki te można by było zainwestować na rynku finansowym lub w celu rozbudowy, unowocześnienia przedsiębiorstwa. Bibliografia Bień, W. (2011) Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Warszawa : Difin. Bojańczyk, M. (2012) Finanse przedsiębiorstwa. Warszawa : Szkoła Główna Handlowa w Warszawie - Oficyna Wydawnicza. Damodaran, A. (2001) Finanse korporacyjne. Teoria i praktyka. Gliwice: Wydawnictwo HELION. Duraj, J. (red.) (2012) Instrumenty i sposoby zarządzania kapitałem przedsiębiorstwa. Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Dziawgo, D., Zawadzki, A. (2011) Finanse przedsiębiorstwa : istota - narzędzia zarządzanie. Warszawa : Stowarzyszenie Księgowych w Polsce - Zarząd Główny. Instytut Certyfikacji Zawodowej Księgowych. Gąsiorkiewicz, L. (2011) Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstw. Warszawa : Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Golawska-Witkowska, G., Rzeczycka, A., Zalewski, H. (2006) Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Bydgoszcz : Oficyna Wydawnicza Branta. Grabowska, M. (2012) Zarządzanie płynnością finansową przedsiębiorstw. Warszawa : CeDeWu.pl Wydawnictwa Fachowe. Gruszczyński, M. (2012) Empiryczne finanse przedsiębiorstw : mikroekonometria finansowa. Warszawa : Difin. Gryko, J. M. (2008) Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie. Poznań : Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej. 6
Grzywacz, J. (2008) Kapitał w przedsiębiorstwie i jego struktura. Warszawa : Szkoła Główna Handlowa - Oficyna Wydawnicza. Jaworski, J. (2010) Teoria i praktyka zarządzania finansami przedsiębiorstw. Warszawa : CeDeWu. Kopiński, A. (2001) Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa : metody i zastosowania Poznań : Wydawnictwo Forum Naukowe. Luciński, W. (red.) (2005) Finanse : wybrane zagadnienia. Łódź : Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna. Ławińska, O., Okręglicka, M. (2011) Finansowe aspekty funkcjonowania przedsiębiorstw w XXI wieku. Częstochowa : Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej. Łabiak, E., Krótkoterminowe decyzje w zakresie finansów przedsiębiorstw, na przykładzie przedsiębiorstwa z branży 25.22.Z (April 10, 2013). Available at SSRN: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2248076 Michalski, G. (2010) Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. Michalski, G. (2003) Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa : treść wykładu i przykłady. Wrocław : Wyższa Szkoła Zarządzania Edukacja. Młodzikowska, D., Pål, C. (2010) Ekonomia przedsiębiorstw : finanse dla nie finansistów. Gdańsk : BL Info Polska. Ostaszewski, J. (2000) Źródła pozyskiwania kapitału przez spółkę akcyjną. Warszawa : Difin. Pomykalska, B., Pomykalski, P. (2007) Analiza finansowa przedsiębiorstw. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Siemińska, E. (2003) Finansowa kondycja firmy : metody pomiaru i oceny. Warszawa : Poltext. Śpiewak, T. (2008) Zarządzanie środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie : teoria i praktyka. Rzeszów : Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. Uziębło, A. (red.) (2011) Decyzje finansowe i inwestycyjne w gospodarce rynkowej : nowe wyzwania i możliwości. Warszawa : CeDeWu. Zadora, H. (red.) (2009) Finanse małego przedsiębiorstwa : w teorii i praktyce zarządzania. Warszawa : Wydawnictwo C. H. Beck. Żurek, J. (red.) (2003) Ekonomika i kierowanie rozwojem przedsiębiorstwa. Gdańsk : Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego. http://www.findict.pl/academy/analiza_finansowa/analiza_wskaznikowa/wskazniki_plynnosci _finansowej.php 7
http://www.teoria-inwestowania.pl/index.php/kapital-obrotowy-netto 8