RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ SZKOŁY PROCESY EDUKACYJNE SĄ EFEKTEM WSPÓŁDZIAŁANIA NAUCZYCIELI KSZTAŁTUJE SIĘ POSTAWY UCZNIÓW Zespół Placówek Oświatowych w Sieciechowie TERMIN PRZEPROWADZENIA BADANIA: KWIECIEŃ 2013 1
SPIS TREŚCI: I CELE Z ZAKRES EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ 1. Cele poznawcze. 2. Cele praktyczne. 3. Zakres diagnozowania. 4. Pytania kluczowe. 5. Kryteria. II INFORMACJE DOTYCZĄCE EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ 1. Narzędzia badawcze wykorzystane przy ewaluacji. 2. Terminy przeprowadzania działań związanych z ewaluacją. III PREZENTACJA WYNIKÓW EWALUACJI 1. Zbiorcze opracowanie wyników ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli. 2. Podsumowanie wywiadów z nauczycielami. 3. Zbiorcza analiza dokumentów szkolnych. IV REZULTATY EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ I WNIOSKI DO DALSZEJ PRACY 1. Sformułowanie odpowiedzi na pytania kluczowe. 2. Wnioski z badań w postaci mocnych i słabych stron. 3. Rekomendacje, które należy uwzględnić w planowaniu działań oraz dalszych kierunków rozwoju szkoły. I CELE Z ZAKRES EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ 1. Cele poznawcze: Zebranie informacji na temat: - współdziałania nauczycieli w procesach edukacyjnych, w wyniku ustaleń między nauczycielami, - kształtowania postaw uczniów, Cele praktyczne: - zbadanie współdziałania nauczycieli w procesach edukacyjnych, - zbadanie współpracy we wprowadzaniu zmian dotyczących procesów edukacyjnych, - zbadanie kształtowania postaw uczniów, 2. Zakres diagnozowania: - Obszar: Procesy zachodzące w szkole lub placówce. - Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli. Kształtuje się postawy uczniów. 3. Pytania kluczowe: Czy nauczyciele wspomagają siebie nawzajem w organizowaniu i realizacji procesów edukacyjnych? 2
Czy wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych następuje w wyniku ustaleń między nauczycielami? Czy kształtuje się postawy uczniów? Kryteria: III. Kryteria ewaluacji: Dostępność. Skuteczność. Zgodność z potrzebami środowiska. II INFORMACJE DOTYCZĄCE EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ 1. Narzędzia badawcze wykorzystane przy ewaluacji: a) Analiza dokumentów: - protokoły zespołów przedmiotowych, - protokoły rady pedagogicznej, - strona internetowa szkoły, -WDN, IPET, KIPU - zeszyt dokumentacji aktywności ucznia, realizacji projektów edukacyjnych, - dzienniki lekcyjne, b) Ankieta wśród nauczycieli. c) Wywiad z nauczycielami i uczniami. 2. Terminy przeprowadzenia działań związanych z ewaluacją: a) termin przeprowadzenia badania: kwiecień 2013, III PREZENTACJA WYNIKÓW EWALUACJI Uzasadnienie istoty wymagania. Nauczyciele zwykle pracują samodzielnie podczas prowadzenia lekcji. Prowadzenie uczniów w klasie czy szkole jest jednak wspólnym działaniem. Procesy edukacyjne w szkole wymagają współpracy nauczycieli podczas ich planowania i dokonywania systematycznych analiz, które pomagają w ich doskonaleniu. Wymaganie to odzwierciedla przekonanie, że we współczesnym świecie o sukcesie społeczeństw decyduje w dużej mierze zdolność jego członków do kreatywnej współpracy i samozarządzania. Aby uczyć współpracy, nauczyciele sami muszą współpracować. Analiza dokumentacji (planów pracy zespołów nauczycielskich, księgi protokołów Rady Pedagogicznej) oraz przeprowadzone ankiety potwierdzają realizację wymagania. W opinii ankietowanych nauczycieli współpraca nauczycieli zatrudnionych w szkole układa się dobrze. Nauczyciele współpracują ze sobą w ramach wielu zespołów: zespołu wychowawców, zespołów przedmiotów humanistycznych, matematyczno-przyrodniczych, języków obcych, zespołów ds. ewaluacji wewnętrznej, zespołu ds. nowelizacji Statutu Szkoły, zespołu opracowującego program wychowawczy szkoły i szkolny program profilaktyki, zespołu ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Zespoły nauczycielskie planują swoją pracę i sporządzają sprawozdania z realizacji planów. Tworząc procesy edukacyjne, zespoły ustalają szkolny zestaw podręczników, analizują osiągnięcia uczniów, analizują postępy w 3
nauce dzieci z dysfunkcjami, analizują wyniki sprawdzianów próbnych i zewnętrznego. Nauczyciele wspólnie przeprowadzają analizę na spotkaniach zespołów zadaniowych lub samodzielnie przeprowadzają analizę procesów, za które są odpowiedzialni, np.: analizują wyniki sprawdzianów, badania wyników nauczania. Wyniki diagnozy wewnętrznej i zewnętrznej analizowane są w zespołach samokształceniowych oraz na posiedzeniach rady pedagogicznej. Analizie podlega także Edukacyjna Wartość Dodana, która przedstawia przyrost wiedzy w czasie etapu edukacyjnego. Część nauczycieli bierze udział w programach wydawnictw (Lepsza szkoła- GWO, Matematyka z plusem, Operon). Dyrektor koordynuje współpracę nauczycieli przydzielając różnorodne zadania zespołom, nadzorując wykonanie zadań, przydzielając opiekunów stażu, obserwując lekcje, imprezy, uroczystości szkolne i środowiskowe. Analiza ankiet nauczycieli potwierdza realizację wymagania. Wszyscy nauczyciele współpracują w realizacji procesów edukacyjnych. Zdaniem większości ankietowanych współdziałanie nauczycieli w ramach zespołów jest potrzebne (22-100%. Na pytanie : W jakich formach współdziałania z innymi nauczycielami Pan(i) uczestniczy? Wszyscy nauczyciele potwierdzili wymianę doświadczeń. Ponadto najczęściej występującą formą współpracy jest: wzajemna pomoc, przygotowanie uroczystości szkolnych, praca w zespołach przedmiotowych, tworzenie i analiza ankiet, przygotowanie i przeprowadzanie konkursów. Większość nauczycieli uczestniczy w innych formach współpracy np.: opracowanie dokumentacji i pomocy zgodnie z zaleceniami PPP, przygotowanie i przeprowadzenie egzaminów gimnazjalnych i sprawdzianów próbnych, organizacja wycieczek, obserwacja działań, realizacja projektów, najrzadziej występuje współpraca w tworzeniu programów. Nauczyciele odbywający staż na wyższy stopień awansu zawodowego mają przydzielonego opiekuna stażu, który wspomaga ich we wszystkich działaniach. Anonimowa ankieta dla nauczycieli została przeprowadzona 12-03-2013 r. Wzięło w niej udział 22 nauczycieli. PREZENTACJA WYNIKÓW ANKIETY 1. Zbiorcze opracowanie wyników ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli: 1. Czy współpracuje Pan(i) z innymi nauczycielami w realizacji procesów edukacyjnych? Tak -22(100%) nie -0 2. Czy współdziałanie nauczycieli w ramach zespołów jest potrzebne? Tak-22 (100%) nie-0 3. W jakich formach współdziałania z innymi nauczycielami Pan(i) uczestniczy? Wymiana doświadczeń,-22 (100%) Wzajemna pomoc-21(95%) Obserwacja działań-13 (59%) Realizacja projektów -12 (54%) Praca w zespołach przedmiotowych-19 (83%) Tworzenie programów-6 (27%) Tworzenie i analiza ankiet -18 (82%) Przygotowanie uroczystości- 21(95%) Akcje-13 (59%) 4
liczba osób biorących udział Konkursy -18 (82%) Przygotowanie i przeprowadzenie egzaminów gimnazjalnych i sprawdzianów próbnych - 14 (64%) Wycieczki -14 (64%) Opracowanie dokumentacji i pomocy zgodnie z zaleceniami PPP -15 (68%) Inne niewymienione formy współpracy - interwencje rodzinne 4. Czy Pana(i) głos jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania różnych decyzji edukacyjnych? Raczej tak-16 (72%) zdecydowanie tak -3(14%) raczej nie- 3 (14%) zdecydowanie nie-0 5. Czy efekty edukacyjne są wynikiem współdziałania nauczycieli? Tak- 20 (91%) nie -2 (9%) 6. Jakie trudności we współpracy napotykają nauczyciele? Terminy spotkań, brak komputera w pokoju nauczycielskim, biurokracja-3x, wypełnianie arkuszy, które nie służą podnoszeniu jakości pracy, różny czas pracy. Formy współdziałania nauczycieli 25 20 15 10 5 0 Wywiad z nauczycielami potwierdza realizację wymagania. 5
W wyniku wspólnie podjętych decyzji w szkole zwiększono ofertę zajęć pozalekcyjnych o propozycje, będące wynikiem wniosków z pracy, doposażono szkołę w pomoce dydaktyczne, np. gry edukacyjne, sprzęt sportowy, zabawki edukacyjne, książki. Realizuje się programy i projekty promujące zdrowie: Pięć porcji warzyw, owoców i soków dziennie,,,żyj zdrowo. Zorganizowano gminny międzyszkolny festyn:,,a u nas już jesień. W szkole wprowadzane są zmiany dotyczące procesów edukacyjnych, które są efektem wspólnie podjętych decyzji. Nauczyciele wskazali na zmiany do których należą: zatwierdzanie planów i programów nauczania, zmiany w statucie szkoły, programie wychowawczym i programie profilaktyki, wprowadzenie zajęć pozalekcyjnych, opracowanie kryteriów oceny z zachowania odbywa się głównie podczas konsultacji i głosowania na radzie pedagogicznej, w zespołach przedmiotowych, rozmów z uczniami i Radą Rodziców. Jeżeli nauczyciel ma pomysł na zmianę, przedstawia go gronu pedagogicznemu, które wniosek może przyjąć lub odrzucić. Natomiast wnioski z pracy zespołów przedmiotowych zawsze są brane pod uwagę. Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają spełnienie wymagań. Wnioski z ewaluacji obszaru: Nauczyciele współdziałają w tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych, pracując w różnorodnych zespołach zadaniowych. Nauczyciele wspomagają siebie nawzajem w organizowaniu i realizacji procesów edukacyjnych, a ich współpraca układa się dobrze. Wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych następuje w wyniku wspólnych ustaleń między nauczycielami. Rekomendacje: Kontynuować współpracę nauczycieli w procesie analizy wyników sprawdzianów i egzaminów. Udzielać sobie wsparcia w rozwiązywaniu trudnych problemów pedagogicznych. Wykorzystywać różnorodność poglądów - różnica zdań ma pozytywny wpływ na jakość uzyskiwanych efektów. o Słuchać się nawzajem oraz stwarzać innym możliwości zabrania głosu. o Bez nadmiernych oporów psychicznych prosić o pomoc. o Określać swoje mocne strony i wykorzystywać je w doskonaleniu pracy szkoły. Udostępnić nauczycielom komputer ułatwiający prace. Zrezygnować z wypełniania dokumentów, które nie służą podnoszenia jakości pracy szkoły. Kształtuje się postawy uczniów. Analiza dokumentów (dzienników zajęć lekcyjnych, zeszytów pracy wychowawcy, strony internetowej szkoły) oraz wywiad z nauczycielami i uczniami potwierdzają realizację wymagania. W szkole kształtuje się postawy uczniów poprzez podejmowanie działań wychowawczych adekwatnych do ich potrzeb. Szkoła posiada Program Wychowawczy oraz Program Profilaktyki opracowane przez zespół nauczycieli we współpracy z Radą Rodziców. 6
Programy te są dostosowane do specyfiki placówki oraz środowiska, w którym szkoła funkcjonuje. Na podstawie szkolnych programów wychowawcy klas corocznie opracowują plany pracy wychowawczej dla danej klasy na dany rok szkolny. Realizacja założeń programów odbywa się podczas godzin z wychowawcą, a także poprzez wszystkie działania, jakie szkoła podejmuje w danym roku szkolnym. Są to m.in. różnego typu akcje, konkursy, projekty, akademie. Uczniowie znają zasady zachowania obowiązujące w szkole oraz ogólne zasady dobrego zachowania. Większość uczniów zachowuje się właściwie zarówno w szkole, jak i poza nią. Przypadki złego zachowania odnotowywane są w zeszytach uwag, omawiane w klasach oraz (w niektórych szczególnie rażących przypadkach) podczas indywidualnych spotkań z rodzicami. Analiza dokumentów (dzienników zajęć lekcyjnych, kroniki szkoły, strony internetowej) wykazała, że uczniowie uczestniczą w działaniach edukacyjnych sprzyjających kształtowaniu i uzyskiwaniu pożądanych postaw. Kształtuje się postawy prospołeczne uczniów poprzez angażowanie ich w akcje charytatywne, takie jak Góra Grosza (zbiórka monet), Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy (uliczna zbiórka pieniędzy), Korek (zbiórka nakrętek w celu zakupu protez kończyn dla niepełnosprawnego dziecka), Szkoła uczy tolerancji i wrażliwości na potrzeby innych ludzi, w tym osób niepełnosprawnych. Wśród uczniów jest jedno dziecko niepełnosprawne umysłowo, które dobrze funkcjonują w grupie rówieśniczej. Kształtuje się postawy proekologiczne uczniów. Biorą oni udział w corocznej akcji Sprzątanie Świata, zbiórce odpadów (baterii,elektrośmieci) oraz surowców wtórnych (makulatury), obchodach Dnia Ziemi, Uczniowie od najmłodszych lat są zapoznawani z zasadami zdrowego żywienia. W bieżącym roku szkolnym uczniowie uczestniczy w projekcie pt. Żyj zdrowo, ogólnopolskiej akcji Pięć porcji warzyw, owoców i soków dziennie. Uczniowie znają skutki szkodliwego wpływu papierosów i alkoholu na organizm człowieka. Uczniowie są zachęcani do aktywnego wypoczynku i spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu. U uczniów kształtuje się postawę świadomej troski i dbałości o bezpieczeństwo własne i innych. W uczniach modeluje się postawę patriotyzmu, m.in. poprzez przygotowywanie apeli związanych z obchodami Święta Niepodległości, Pacyfikacji Kępic, Dnia Patrona, rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. Szkoła kultywuje narodowe oraz regionalne tradycje i zwyczaje. Od najmłodszych lat uczniowie poznają polskie oraz lokalne tradycje i zwyczaje. Odbywają się apele z okazji świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Pod kierunkiem nauczycieli uczniowie przygotowują jasełka i wystawiają je w szkole Uczniowie uczestniczą we wróżbach andrzejkowych, pierwszym dniu wiosny, klasowych wigiliach. Analiza dokumentów (planu pracy Samorządu Uczniowskiego, księgi protokołów Rady Pedagogicznej), wywiad z Samorządem Szkolnym potwierdzają realizację wymagania. Uczniowie uczestniczą aktywnie w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych, mają wpływ na działania wychowawcze w szkole, gdyż planują i współorganizują imprezy klasowe i szkolne, np. Dzień Edukacji Narodowej, apele okolicznościowe i inne. Angażują się w pracę Samorządu Szkolnego i samorządów klasowych. Wspólnie z nauczycielami układają regulaminy i kontrakty klasowe, dokonują oceny zachowania własnego i rówieśników. Szkoła stwarza optymalne warunki do rozwoju uczniów, kształtowania postaw obywatelskich i patriotycznych oraz uczenia samodzielności i aktywności. Promowane są społecznie pożądane postawy: aktywności, empatii, tolerancji, zdrowej rywalizacji, sumienności. Szkoła nagradza dobre zachowania uczniów za pomocą: wpisywania pozytywnych uwag, ustnych pochwał. 7
Analiza dokumentów (księgi protokołów Rady Pedagogicznej) oraz wywiad z nauczycielami potwierdza realizację wymagania. Wszyscy pracownicy szkoły zwracają uwagę na niewłaściwe zachowania uczniów oraz podejmują odpowiednie działania. Wdraża się następujące wnioski z analiz działań wychowawczych: zwraca się uwagę na odpowiedni strój ucznia oraz obuwie zmienne, na kulturę języka, na bieżąco informuje się rodziców o absencji i niewłaściwym zachowaniu ich dzieci, wszyscy nauczyciele przekazują częściej i bardziej szczegółowo informacje o zachowaniu dziecka wychowawcy klasy. Wychowawcy klas dwa razy w roku przedstawiają na posiedzeniu Rady Pedagogicznej sprawozdania z realizacji planu pracy wychowawcy. Wnioski: Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne i adekwatne do potrzeb uczniów; są wynikiem realizacji założeń Programu Wychowawczego Szkoły oraz Szkolnego Programu Profilaktyki. Uczniowie uczestniczą w licznych i różnorodnych działaniach edukacyjnych sprzyjających kształtowaniu i uzyskiwaniu pożądanych postaw. Działania wychowawcze podejmowane w szkole są planowane i modyfikowane zgodnie z potrzebami uczniów. Działania wychowawcze podejmowane w szkole są analizowane i wdrażane są wnioski z tych analiz. Rekomendacje: Należy zwiększyć udział uczniów w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych. Należy upowszechnić znajomość wśród uczniów Programu Wychowawczego Szkoły i Szkolnego Programu Profilaktyki. Zwiększyć wsparcie dyrektora dla nauczycieli w realizacji procesów wychowawczych. Aktywnie realizować zakaz stosowania używek przez uczniów. Opracowały: Marianna Lenartowicz Małgorzata Woldan 8