ANALIZA SWOT INTERNETU. Wyniki badań bezpośrednichczęść II. dr Agnieszka Dejnaka, Wyższa Szkoła Zarządzania i Finansów we Wrocławiu Badanie (ankieta internetowa) wykonane w roku 2004, grupa respondentów: 1274. Procedura i opis badania. Zobacz część I badania: INTERNET JAKO NARZĘDZIE HANDLU. Wyniki badań bezpośrednich. W celu identyfikacji cech handlu i marketingu elektronicznego zostały określone szanse/zagrożenia oraz mocne/słabe strony Internetu (przez firmy i osoby prywatne). Grupa reprezentatywna była dobrana losowo spośród wszystkich użytkowników Internetu, niezależnie od miejsca zamieszkania. Jako kanał dystrybucji ankiet został wykorzystany Internet 1. Kwestionariusz był dwujęzyczny (w języku polskim i angielskim), z możliwością wyboru odpowiedniego języka przez respondenta. Respondentów w badaniu ankietowym można było podzielić na dwie grupy: osoby prywatne oraz przedstawiciele firm - znaczące ze wzgledu na cel badania. Podział respondentów przedstawia rysunek 1. Podział respondentów na respondentów z firm i osoby prywatne. 20% Firmy Osoby prywatne 80% Rysunek 1:Podział respondentów na firmy i osoby prywatne Informacje zawarte na rysunku wskazują, że większość respondentów stanowiły osoby prywatne (80% pozostałą przedstawiciele firm (20% wskazań). Obie grupy 1. Procedura badań wzorowana na: Badania marketingowe, red. K. Mazurek-Łopacińska, PWE, Warszawa 2002; S. Kaczmarczyk, Badania marketingowe. Metody, techniki, PWE, Warszawa 2002, s.48-56; 1
badanych będą analizowane pod względem udzielanych w kwestionariuszu odpowiedzi na temat preferencji działań handlu i marketingu na rynku elektronicznym. Identyfikacja cech Internetu i uzyskanie opinii respondentów o Internecie było kolejnym celem badania ankietowego. Respondenci w trakcie badania poszczególne działania na rynku elektronicznym określali jako szansę lub zagrożenia rozwoju Internetu. Badanymi cechami były: wprowadzenie opłat za korzystanie z serwisów informacyjnych oraz internetowych baz danych, podpis elektroniczny wymagany od każdego użytkownika Internetu, rezerwacja działań w Internecie wyłącznie dla firm oraz wprowadzenie precyzyjnych przepisów prawnych regulujących działanie Internetu. Rozkład wskazań respondentów przedstawia rysunek 2. Szanse i zagrożenia rozwoju Internetu według wskazań respondentów Wprowadzenie opłat za korzystanie z serwisów informacyjnych i internetowych baz danych Podpis elektroniczny wymagany od każdego użytkownika Internetu Rezerwacje działań w Internecie wyłącznie dla firm Wprowadzenie precyzyjnych przepisów prawnych regulujących działanie Internetu szansa zagrożenie jest mi obojętne Rysunek 2:Szanse i zagrożenia rozwoju Internetu według wskazań respondentów Na przedstawionym rysunku widoczne jest, iż wprowadzenie opłat za korzystanie z serwisów informacyjnych i internetowych baz danych zostało uznane za zagrożenie rozwoju Internetu przez 43% respondentów. Zagrożeniami zostały także uznane przez respondentów: rezerwacja działań w Internecie wyłącznie dla firm (59% wskazań) oraz podpis elektroniczny wymagany od każdego użytkownika Internetu (66% wskazań). Szansą rozwoju Internetu okazało się wprowadzenie precyzyjnych przepisów prawnych regulujących jego działanie (60% wskazań). 2
Respondenci w trakcie badania określali także podane cechy jako mocną lub słabą stronę Internetu. Badanymi cechami były: obsługa klienta bez bezpośredniego kontaktu ze sprzedawcą, anonimowość w Internecie, płatność kartami kredytowymi oraz duża ilość informacji pozyskiwanych z Internetu. Rozkład wskazań respondentów przedstawia rysunek 3. Mocne i słabe strony Internetu według wskazań respondentów Obsługa klienta bez bezpośredniego kontaktu ze sprzedawcą. Anonimowość w Internecie Płatność kartami kredytowymi Duża ilość informacji pozyskiwanych z Internetu mocna strona słaba strona jest mi obojętne Rysunek 3:Mocne i słabe strony Internetu wskazane przez respondentów Z przedstawionego wykresu wynika, że mocne strony Internetu, na które wskazali respondenci, to duża ilość informacji pozyskiwanych z Internetu (76% wskazań) oraz anonimowość w Internecie (46% wskazań). Słabą stroną Internetu okazała się płatność kartami kredytowymi (78% wskazań). Obsługa klienta bez bezpośredniego kontaktu ze sprzedawcą okazała się dla 88% respondentów bez znaczenia. Ogólny rozkład analizy SWOT Internetu przedstawia się następująco (tabela 1). 3
SZANSE - wprowadzenie precyzyjnych przepisów prawnych regulujących działanie Internetu (60% wskazań respondentów), ZAGROŻENIA - podpis elektroniczny wymagany od każdego użytkownika Internetu (66% wskazań respopndentów), - rezerwacja działań w Internecie wyłącznie dla firm (59% wskazań respondentów), - wprowadzenie opłat za korzystnie z serwisów informacyjnych oraz interentowych baz danych (43% wskazań respondentów), MOCNE STRONY - duża ilość informacji pozyskiwanych z Internetu (76% wskazań respondentow), SŁABE STRONY - płatności kartami kredytowymi (78% wskazań respondentów), - anonimowość w Internecie (46% wskazań respondentów), Tabela 1: Analiza SWOT Internetu według wskazań respondentów Podsumowując można stwierdzić, że szansą rozwoju Internetu jest wprowadzenie przepisów regulujących jego działanie. Zagrożeniem jest podpis elektroniczny wymagany od każdego użytkownika Internetu i rezerwacja działań wyłącznie dla firm. Możliwościami rozwoju Internetu jest duża ilość informacji pozyskiwanych z Internetu i informacje takie powinny stanowić ważny aspekt tej technologii. Barierą rozwoju Internetu jest płatność kartami kredytowi. Oprócz ogólnej analizy SWOT opartej na wskazaniach wszystkich respondentów biorących udział w badaniu można ustalić, które z prezentowanych cech są szansami/ zagrożeniami Internetu według dwóch grup respondentów: firm oraz osób prywatnych, a następnie porównać je ze sobą. Rozkład szans/zagrożeń przedstawiają rysunki 4 i 5. Według wskazań respondentów z firm szansą rozwoju Internetu jest wprowadzenie opłat za korzystania z serwisów informacyjnych i internetowych baz danych (91% wprowadzenie precyzyjnych przepisów prawnych regulujących działania Internetu (83% podpis elektroniczny wymagany od każdego użytkownika Internetu (78% wskazań) oraz rezerwacja działań w Internecie wyłącznie dla firm (55% wskazań). 4
Szanse/zagrożenie Internetu wskazane przez firmy Wprow adzenie opłat za korzystanie z serw isów informacyjnych i internetow ych baz danych Podpis elektroniczny w ymagany od każdego użytkow nika Internetu Rezerw acje działań w Internecie w yłącznie dla firm Wprow adzenie precyzyjnych przepisów praw nych regulujących działanie Internetu s zans a ws kazana przez firmy zagrożenie wskazane przez firmy obojętne dla firm Rysunek 4:Szanse i zagrożenia rozwoju Internetu wskazane przez firmy Szanse/zagrożenie wskazane przez osoby prywatne Wprow adzenie opłat za korzystanie z serw isów informacyjnych i internetow ych baz danych Podpis elektroniczny w ymagany od każdego użytkow nika Internetu Rezerw acje działań w Internecie w yłącznie dla firm Wprow adzenie precyzyjnych przepisów praw nych regulujących działanie Internetu szansa wskazana przez indywidualne osoby obojętne dla indywidualnych osób zagrożenie wskazane przez indywidualnych osób Rysunek 5:Szanse i zagrozenia rozwoju Internetu wskazane przez osoby prywatne 5
Odmienne zdanie miały osoby prywatne. Według nich szansą rozwoju Internetu jest wprowadzenie precyzyjnych przepisów prawnych regulujących działanie Internetu (55% natomiast zagrożenia stanowią: podpis elektroniczny wymagany od każdego użytkownika Internetu (82% rezerwacje działań w Internecie wyłącznie dla firm (63% wskazań) oraz wprowadzenie opłat za korzystanie z serwisów informacyjnych oraz internetowych baz danych (53% wskazań). W celu porównania opinii osób prywatnych i firm zobaczmy tabelę 2. Cechy Internetu Firmy SZANSE - wprowadzenie opłat za korzystnie z serwisów informacyjnych oraz interentowych baz danych (91% ZAGROŻENIA -brak wskazań respondentów z firm, - wprowadzenie precyzyjnych przepisów prawnych regulujących działanie Internetu (84% wskazań ), - podpis elektroniczny wymagany od każdego użytkownika Internetu (78% Osoby prywatne -rezerwacja działań w Internecie wyłącznie dla firm (55% - wprowadzenie precyzyjnych przepisów regulujacych działanie Internetu (55% - podpis elektroniczny wymagany od każdego użytkownika Internetu (82% - rezerwacja działań w Internecie wyłącznie dla firm (63% - wprowadzenie opłat za korzystnie z serwisów informacyjnych oraz internetowych baz danych (53% Tabela 2: Porównanie szans/zagrożeń rozwoju Internetu wskazanych przez firmy i osoby prywatne 6
Z przedstawionych danych wynika, że osoby prywatne i firmy widzą szansę we wprowadzeniu precyzyjnych przepisów regulujących działanie Internetu. Natomiast pozostałe cechy są według firm szansą rozwoju Internetu, zaś dla osób prywatnych zagrożeniem. Wynika z tego, że niektóre działania muszą być działaniami wyłącznie pomiędzy firmami (podpis elektroniczny, opłaty za bazy informacyjne), natomiast nie powinny być używane w relacjach firma-klient indywidualny. W analogiczny sposób można ustalić, które z prezentowanych cech są mocnymi/ słabymi stronami Internetu według dwóch grup respondentów: firm oraz osób prywatnych, a następnie porównać je ze sobą. Rozkład mocnych/słabych stron Internetu przedstawiają rysuneki 6 i 7. Obsługa klienta bez bezpośredniego kontaktu ze sprzedaw cą. Mocne /słabe strony Internetu wskazane przez firmy Anonimow ość w Internecie Duża ilość informacji pozyskiw anych z Internetu Płatność kartami kredytow ymi m ocne strony ws kazane przez firmy słabe strony wskazane przez firmy obojętne dla firm Rysunek 6:Mocne i słabe strony Internetu wskazane przez firmy 7
Mocne/słabe strony Internetu wskazane przez osoby prywatne. Obsługa klienta bez bezpośredniego kontaktu ze sprzedaw cą. Anonimow ość w Internecie Duża ilość informacji pozyskiw anych z Internetu Płatność kartami kredytow ymi mocna strona wskazana przez indywidualne osoby obojętne dla indywidualnych osób słaba strona wskazana przez indywidualne osoby Rysunek 7:Mocne i słabe strony Internetu wskazane przez osoby prywatne Według wskazań respondentów z firm mocną stroną Internetu jest płatność kartami kredytowymi (48% natomiast słabe strony to: anonimowość w Internecie (70% wskazań) oraz duża ilość informacji pozyskiwanych z Internetu (57% wskazań). Natomiast osoby prywatne uznały za mocne strony Internetu dużą ilość informacji pozyskiwanych z Internetu (96% wskazań) oraz anonimowość w Internecie (54% wskazań). Słabą stroną Internetu według osób prywatnych okazała się płatność kartami kredytowymi (83% wskazań). Obsługa klienta bez bezpośredniego kontaktu ze sprzedawcą została uznana za cechę obojętną zarówno przez firmy jak i osoby prywatne. W celu porównania opinii osób prywatnych i firm zobaczmy tabelę 3. 8
Cechy Internetu Firmy MOCNE STRONY -płatność kartami kredytowymi (48% SŁABE STRONY -anonimowość w Internecie (70% Osoby prywatne - duża ilość informacji uzyskiwanych z Internetu (96% - duża ilość informacji uzyskiwanych z Internetu (57% - płatność kartami kredytowymi (83% - anonimowość w Internecie (54% Tabela 3: Porównanie mocnych i słabych stron Internetu wskazanych przez firmy i osoby prywatne Z przedstawionej tabeli wynika, że osoby prywatne i firmy mają odmienne opinie dotyczące mocnych i słabych stron Internetu. Płatność kartami kredytowymi jest według firm mocną stroną, natomiast według osób prywatnych słabą stroną Internetu. Podobnie duża ilość informacji pozyskiwanych z Internetu i anonimowość w Internecie są według osób prywatnych mocną stroną Internetu, natomiast według firm słabą jego stroną. Można przypuszczać, że odpowiedzi są zróżnicowane ze względu na fakt, że firmy działając w Internecie mają większe ryzyko związane z anonimowością klientów i partnerów handlowych. 9