Dobre Praktyki PPP: Budowa i zarządzanie akademikami Warszawa, 02.03.16
Agenda Część I Część II Część III Część IV Grupa Mota-Engil Mota-Engil Central Europe Doświadczenia PPP Model biznesowy Część V Czynniki sukcesu kontra bariery rozwoju
Część I Grupa Mota-Engil
Część I Grupa Mota-Engil 1 MIEJSCE LIDER W PORTUGALII W SEKTORZE BUDOWLANYM, PORTOWYM ORAZ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI 5 31 1 MIEJSCE WŚRÓD NAJWIĘKSZYCH EUROPEJSKICH GRUP BUDOWLANYCH DELOITTE EUROPEAN POWERS OF CONSTRUCTION MIEJSCE WŚRÓD NAJWIĘKSZYCH PORTUGALSKICH EKSPORTERÓW EXAME MAGAZINE (2011) MIEJSCE WŚRÓD EKSPORTERÓW USŁUG BES PRIZE / JORNAL DE NEGÓCIOS COFACE / MCKINSEY (2011) 71 st EUROPEAN RANKING IN CONSTRUCTION Source: Deloitte - European Powers in Construction 2015 45 th 30 th 29 th 33 rd 32 nd 31 st 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Mota-Engil, firma z 70-letnim doświadczeniem i lider na rynku portugalskim, stanowi punkt odniesienia na arenie międzynarodowej pod względem połączenia wybitnych umiejętności technicznych w dziedzinach inżynierii i budownictwa, ochrony środowiska i usług, projektów infrastruktury transportowej i górnictwa. Dzięki swojej obecności w 22 krajach, na 3 kontynentach, Grupa Mota-Engil koncentruje swoją działalność na trzech obszarach geograficznych w Europie, Afryce i Ameryce Łacińskiej. Na każdym z rynków gwarantuje takie same standardy jakościowe, wydajność produkcji i precyzję wykonania. To dzięki nim Grupa Mota-Engil stała się liderem w Portugalii oraz wzorem do naśladowania w Europie. Strona 4
Obecność na arenie międzynarodowej 3 22 256 OBSZARY GEOGRAFICZNE PAŃSTWA SPÓŁEK Strona 5 4
Część I Grupa Mota-Engil Obszary biznesowe Mota-Engil prowadzi szeroko zakrojoną działalność z zakresu Zaangażowanie Grupy w świadczenie usług wysokiej jakości, jej rosnąca obecność na arenie międzynarodowej, a także różnorodność oferowanych usług, zapewnione dzięki umiejętnościom technicznym, którymi wykazuje się przy realizacji każdego projektu, sprawiły, że Mota-Engil znana jest z, na których prowadzi działalność. Grupa Mota-Engil. Nieustannie umacnia swoją międzynarodową pozycję poprzez wzajemnie się uzupełniające partnerstwa strategiczne, opracowywanie projektów biznesowych odpowiednio dopasowanych do każdego rynku, a także wspólną i zintegrowaną wizję Grupy zapewniającą stabilną przyszłość i równowagę gospodarczą. Budownictwo Infrastruktura Budownictwo Kubaturowe Nieruchomości Inne Obszary Biznesowe Środowisko i Usługi Woda Energetyka Gospodarka Odpadami Porty i Logistyka Koncesje Drogowe Autostrady i Drogi Ekspresowe Mosty Koleje Metro Górnictwo Badanie Poszukiwanie Wydobycie Holdingi Strategiczne Grupa Ascendi Martifier Strona 6
Część I Grupa Mota-Engil Dane finansowe OBROTY PORTFEL ZAMÓWIEŃ SKONSOLIDOWANE WYNIKI NETTO 5,358 3,128 540 M$ M$ M$ milionów USD milionów USD milionów USD Strona 7
Część II Mota-Engil Central Europe
Część II Mota-Engil CE Mota-Engil jest liderem na rynku europejskim. Prowadzi działalność w oparciu o zdywersyfikowany model biznesowy, pozwalający jej na umocnienie pozycji międzynarodowej. Grupa jest obecna w 7 krajach, gdzie posiada ponad 150 jednostek zależnych w różnych obszarach działalności gospodarczej. Dzięki umiejętnościom technicznym oraz wiodącej pozycji w Portugalii w sektorach takich jak Grupa Mota-Engil zapewnia stały wzrost w swojej organizacji. Poza Portugalią, Mota-Engil znana jest też na innych rynkach europejskich jako solidny partner w realizacji projektów infrastrukturalnych, zwłaszcza na obszarze. Na rynku polskim firma również zajmuje 170 SPÓŁEK 1.005 M 931 M 97 M Mln EUR PORTFEL ZAMÓWIEŃ 2014 Mln EUR OBROTY 2014 Mln EUR EBITDA 2014 Strona 9
Część II Mota-Engil CE Historia Grupa Mota-Engil roku wraz z przyznaniem jej dwóch kontraktów na budowę i odbudowę 142 obiektów mostowych, zlokalizowanych w ciągu autostrady A4, odcinek: Wrocław-Prądy oraz Prądy-Nogawczyce. W 1998 roku Mota-Engil zakupiła przedsiębiorstwo drogowe pod nazwą Krakowskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych S.A. a w roku 2000, przedsiębiorstwo mostowe - Przedsiębiorstwo Budowy Mostów w Lubartowie Sp. z o.o. Na skutek fuzji pomiędzy tymi dwoma podmiotami, 1 grudnia 2004 powstała spółka Mota-Engil Polska S.A. Po powstaniu spółki Mota-Engil Polska, S.A., istotną część jej strategii rozwojowej stanowiło na inne obszary biznesowe, mianowicie na rynek a także na projekty związane z ochroną środowiska i budową sieci wodnych i kanalizacyjnych. Jednocześnie, Grupa Mota-Engil przeprowadzała znaczące W kwietniu 2011 roku Mota-Engil Central Europe stała się głównym udziałowcem firmy Eltor S.A., specjalizującej się m.in. w wykonawstwie Strona 10
Część II Mota-Engil CE Budownictwo infrastrukturalne Bogate doświadczenie Grupy Mota-Engil w realizacji projektów infrastrukturalnych obejmuje wykonanie takich projektów jak: autostrady, budowa i modernizacja dróg krajowych na terenie całego kraju, a także budowa i modernizacja ulic i szlaków komunikacyjnych miast. W realizacji Najważniejsze zrealizowane projekty Autostrada A1 Stryków Tuszyn Obwodnica Przemyśla A2, Konin-Koło S69 Bielsko-Biała Żywiec S7 Skarżysko Kamienna S3 Międzyrzecz - Sulechów Krakowski Szybki Tramwaj Strona 11
Część II Mota-Engil CE Budownictwo kubaturowe Nasze bogate doświadczenie z zakresu budownictwa ogólnego obejmuje kompleksowe wykonawstwo biurowców, hoteli, apartamentowców, lotnisk, centrów handlowych, parkingów. Realizujemy nawet najbardziej skomplikowane projekty, zgodnie z wymaganiami najnowszych technologii i norm jakościowych. Najważniejsze zrealizowane projekty W realizacji Fajny Dom, Kraków City Island, Wrocław Przebudowa Biblioteki Głównej Woj. Mazowieckiego, Warszawa Parking podziemny projekt w formule PPP, Wrocław Inwestycja mieszkaniowa: Ilumino Ul. Kilińskiego, Łódź Strona 12
Część III Doświadczenia PPP
Część III Doświadczenia PPP Rodzaje projektów Zaangażowanie MECE Segment rynku Struktura Projektu Wynagrodzenie Parkingi DBFO (Zaprojektuj, Zbuduj, Finansuj, Eksploatuj) Od użytkowników końcowych (przejęcie ryzyka popytu) Akademiki / budownictwo komunalne / budynki administracji i użyteczności publicznej DBFM (Zaprojektuj, Zbuduj, Finansuj, Utrzymuj) Opłata za dostępność od Partnera Publicznego (bez ryzyka popytu) Drogi DBFM (Zaprojektuj, Zbuduj, Finansuj, Utrzymuj) Opłata za dostępność od Partnera Publicznego (bez ryzyka popytu) Strona 14
Część III Doświadczenia PPP Parking podziemny pod Placem Nowy Targ Parking Pod Placem Nowy Targ został zaprojektowany i wybudowany w niespełna 3 lata. Trzy poziomy parkingu oferują miejsca na 334 samochody, z których 5 jest specjalnie przeznaczonych dla pojazdów z napędem elektrycznym. Parking posiada dwa wjazdy i jeden wyjazd. Jest otwarty 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Miejsca parkingowe są objęte 24 godzinnym monitoringiem. Nowatorskie rozwiązania, wysoka jakość parkingu oraz świetna lokalizacja sprawiają, że parking pod pl. Nowy Targ zdecydowanie wyróżnia się na mapie parkingowej nie tylko Wrocławia, ale i całego kraju. Parking jest położony w samym centrum Wrocławia - tylko 5 minut pieszo od Rynku Głównego. W bezpośrednim sąsiedztwie placu Nowy Targ znajduje się Urząd Miejski, banki, budynki administracyjne i sklepy. Parking jest dobrze skomunikowany z ulicami Wrocławia, a także dobrze oznakowany - istnieje kilka totemów, które naprowadzają kierowców podróżujących z różnych miejsc do parkingu. Jest również zintegrowany z Inteligentnym Systemem Transportu we Wrocławiu, które zarządza ruchem w mieście. Strona 15
Część III Doświadczenia PPP Parking podziemny pod Placem Nowy Targ Dane Projektu Wartość brutto inwestycji Formuła projektu Powierzchnia budowy Kubatura netto 43.1 MPLN DBFO (Zaprojektuj, Wybuduj, Sfinansuj, Eksploatuj) 9.800 m2 25.900 m3 Liczba miejsc parkingowych 334 Instytucja Finansowa Długość Umowy Koncesji Europejski Bank Rozbudowy i Rozwoju 40 lat Generalny Wykonawca Mota Engil Central Europe, Mota Engil Egenharia e Construcao Koncesjodawca Koncesjonariusz Miasto Wrocław IMMO PARK Sp. z o.o Data otwarcia parkingu 25.07.2013 Strona 16
Część III Doświadczenia PPP Parking podziemny pod Placem Nowy Targ Kluczowe czynniki sukcesu: - Dopłata od Miasta do nakładów (jednorazowa po zakończeniu budowy, nie występują coroczne dopłaty z budżetu Miasta) - Wprowadzenie strefy buforowej wokół Miasta (i egzekwowanie jej w okresie eksploatacji) - Bankowalna umowa - Chęć Miasta i silne dążenie do realizacji projektu - Brak podatku od nieruchomości - Atrakcyjna lokalizacja (5 minutowy spacer od Rynku; Urząd Miasta przy placu) Problemy: - Odkrycia archeologiczne podczas procesu budowy - Znacząca część obiektów mieszkaniowych wokół placu (ograniczony wskaźnik klienta rotacyjnego) - Duża konkurencja parkingowa w obszarze centrum Wrocławia Strona 17
Część III Doświadczenia PPP Projekty akademików w PPP Uczelnia Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Uniwersytet Medyczny w Lublinie Projekty akademików Wartość nakładów Liczba miejsc inwestycyjnych (PLN) 30.000.000 Min. 320 30.000.000 277 miejsc (229 pokoi) Status Oferta złożona w 2014. Postępowanie unieważnione z uwagi na przekroczenie budżetu. Postępowanie unieważnione w 1H 2013 przed złożeniem oferty, główne przyczyny unieważnienia to niemożność przejęcia przez Podmiot Publiczny ryzyka rynkowego projektu. Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego 100.000.000 Ok. 1000 (3 akademiki + infrastruktura dodatkowa) Wybór wykonawcy nastąpił w październiku 2013. Akademiki w przebudowie. Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu 30.000.000-40.000.000 180 Postępowanie w toku. Strona 18
Część IV Model biznesowy
Część IV Model biznesowy PPP w trybie PZP Partnerstwo Publiczno-Prywatne w trybie PZP Budowa akademika w formule z ryzykiem dostępności Zakres przedsięwzięcia: - Budowa akademika / akademików - Budowa infrastruktury towarzyszącej Obowiązki Partnera Prywatnego: - zaprojektowanie, - wybudowanie, - sfinansowanie, - utrzymanie Wynagrodzenie: - Opłata za dostępność Obowiązki Partnera Publicznego: - Wniesienie wkładu własnego w postaci nieruchomości - zapłata wynagrodzenia Partnerowi Prywatnemu (tzw. opłata za dostępność). Strona 20
Część IV Model biznesowy PPP w trybie PZP Schemat przedsięwzięcia Przedmiot przedsięwzięcia: - Akademik - Infrastruktura towarzysząca Korzystanie z akademika Studenci Udziałowcy Instytucja Finansowa Wkład własny Spłata Kredyt Spłata Utrzymanie obiektu Zaprojektowanie, wybudowanie, sfinansowanie, utrzymanie Partner Prywatny - SPV Design & Build Umowa PPP Wynagrodzenie (opłata za dostępność) Wynagrodzenie Wynagrodzenie Opłaty Partner Publiczny Uniwersytet Facility Manager Generalny Wykonawca Strona 21
Część V Czynniki sukcesu kontra bariery rozwoju
" Wartość nakładów inwestycyjnych: wartość projektu musi być na poziomie, który uzasadnia poniesienie kosztów związanych z przygotowaniem Przedsięwzięcia. " Ryzyko popytu po stronie Partnera Publicznego: Pomiot prywatny powinien przejąć ryzyko budowy oraz dostępności " Przygotowanie projektu już na etapie przednegocjacyjnym: projekt umowy PPP, decyzje administracyjne, określenie budżetu Zamawiającego. " Realistyczne oczekiwania co do standardu obiektu względem planowanego budżetu. " Zatrudnienie renomowanych i doświadczonych doradców Część V Czynniki sukcesu kontra bariery rozwoju Kluczowe czynniki sukcesu projektów PPP Kwes%e biznesowe i umowne Dobre praktyki " Odpowiedni podział ryzyk w przedsięwzięciu: Danym ryzykiem zarządza strona, która robi to efektywniej, przykładowo: Partner Prywatny nie powinien ponosić ryzyk związanych z: opieszałością organów administracji,, stanu własnościowego nieruchomości itd. " Odpowiedni podział kryteriów wyboru oferty (np. brak subiektywnych kryteriów oceny dotyczących wyglądu akademika) " Odpowiednie podejście do kwestii podatkowych, adekwatne do istniejącej legislacji podatkowej, ale umożliwiające przypadki dostosowania / kompensacji wynagrodzenia w przypadku zmiany przepisów " Szczegółowo opisane wymogi co do standardów utrzymania obiektów (np. określenie harmonogramu remontów i modernizacji), określenie wymogu stanu technicznego przy zwrocie na koniec umowy, " Wymogi odnośnie struktury organizacyjnej realizacji Projektu powinny być dostosowane do wielkości projektu. Strona 23
Część V Czynniki sukcesu kontra bariery rozwoju Kluczowe czynniki sukcesu projektów PPP Pozostałe kwes%e związane z bankowalnością projektu Dobre praktyki " Zaangażowanie przedstawicieli sektora finansującego na kluczowych etapach postępowania " Zrozumienie niezwykle istotnej roli instytucji finansowej w projekcie PPP ze względu na: " Koszty finansowania => mogą zostać obniżone poprzez ograniczanie kar umownych w części dot. eksploatacji " Zasady rozliczenia w przypadku wypowiedzenia umowy => bank powinien mieć zwrócony zaangażowany kapitał " Uwzględnienie w umowie zasad umożliwiających realizację projektu w formule project finance (zawarcie umowy bezpośredniej regulującej takie kwestie jak m.in procedura step-in i okres naprawczy, cesja wierzytelności z umowy, z polis ubezpieczenia itd.) " Uwzględnienie w umowie skutecznych i elastycznych metod rozwiązywania sporów (np. w formie sądu arbitrażowego) " Kary za brak dostępności niedotykające części wynagrodzenia Partnera Prywatnego dotyczącej spłaty finansowania dłużnego Strona 24
Część V Czynniki sukcesu kontra bariery rozwoju Główne bariery dla rozwoju akademikowego PPP w Polsce Kwes%e biznesowe " Zbyt mała jednostkowa skala przygotowywanych projektów, " Projekty często nieprzygotowane na etapie ogłoszenia, " Brak zaangażowania w projekt wyspecjalizowanych doradców Bariery " Trudności z akceptowaniem sposobu finansowania projektów na zasadzie project finance, " Często nieefektywny rozkład ryzyk w przedsięwzięciach " Nadmiernie restrykcyjny system kar i potrąceń Kwes%e prawne " Nieprecyzyjne przepisy: " Podatkowe " Związane z procedurą wyboru Partnera prywatnego (zmiany istotne vs. nieistotne) " Długie procedury administracyjne " Strach przed nieznanym Strona 25
Dziękuję za uwagę! Kraków Mota-Engil Central Europe S.A. Ul. Wadowicka 8W 30-415 Kraków T: +48 12 664 80 00 F: +48 12 664 80 01 Warszawa Mota-Engil Central Europe S.A. Al. Jerozolimskie 134 02-305 Warszawa T: +48 22 463 17 00 F: +48 22 463 17 02 Marcin Podlecki Marcin.Podlecki@Mota-Engil-ce.eu tel. kom: (+48) 602 467 612 tel.: (+48 22) 463 17 15 www.mota-engil.pt www.mota-engil-ce.eu www.facebook.com/motaengil www.facebook.com/motaengilce