RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Kraków Kuratorium Oświaty w Krakowie

Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. 2/41

Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 29-05-2014-12-06-2014 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Mariusz Maziarz, Aniela Kamińska. Badaniem objęto 160 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 106 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 25 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport. 3/41

Obraz szkoły Nauczyciele stosują różne metody i formy pracy z uczniami dostosowane do ich potrzeb, możliwości i zainteresowań. Stwarzają uczniom warunki, by mogli ze sobą współpracować i uczyć się nawzajem od siebie. Uczniowie czują się odpowiedzialni za swoje wyniki w nauce. Nauczyciele informują uczniów o celach uczenia, formułują swoje oczekiwania wobec nich. Na zajęciach edukacyjnych uczniowie mają możliwość wykorzystania swoich pozaszkolnych doświadczeń i łączenia wiedzy z różnych przedmiotów. W Szkole stosuje się nowatorskie rozwiązanie w zakresie dydaktyki i wychowania, które mają wpływ na rozwój uczniów, ich zainteresowań, kształcą samodzielność myślenia, kreatywność, przyczyniają się do integracji zespołu klasowego lub grupy uczniów, a także wyższej frekwencji na zajęciach edukacyjnych. Nauczyciele realizując podstawę programową III etapu edukacyjnego uwzględniają rozpoznane potrzeby uczniów. Wykorzystują zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej.osiągnięcia uczniów zarówno w nauce jak i konkursach są analizowane, a wnioski wynikające z tych analiz są wdrażane w bieżącej pracy dydaktycznej i wychowawczej. Analizowane są szczegółowe wyniki egzaminu gimnazjalnego, a podejmowane na tej podstawie działania mają wpływ na efektów kształcenia. Uczniowie mają stworzone warunki do nabywania umiejętności i kompetencji przydatnych w szkole ponadgimnazjalnej oraz w życiu codziennym. W Szkole podejmowane są działania zapewniające uczniom bezpieczeństwo. Relacje między członkami społeczności szkolnej są oparte na zaufaniu i szacunku. Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć szkolnych i pozaszkolnych. Zasady postępowania są znane, uzgodnione i przestrzegane. W Szkole analizuje się działania wychowawcze, zarówno rodzice jak i uczniowie mają możliwość wprowadzania zmian oraz zgłaszania inicjatyw w tym zakresie. Sugestie uczniów i rodziców są uwzględniane w pracy Szkoły. 4/41

Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Zofia Chrzanowska Typ placówki Gimnazjum Miejscowość Kraków Ulica Limanowskiego Numer 60/62 Kod pocztowy 30-551 Urząd pocztowy Kraków Telefon 0126561734 Fax 0126561734 Www www.gim35krakow.edu.pl Regon 35672717200000 Publiczność publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 313 Oddziały 11 Nauczyciele pełnozatrudnieni 18.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 7.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 4.22 Średnia liczba uczących się w oddziale 28.45 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela 17.39 Województwo MAŁOPOLSKIE Powiat Kraków Gmina Kraków Typ gminy gmina miejska 5/41

Poziom spełniania wymagań państwa Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się B Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej B W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Respektowane są normy społeczne A Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne (D) Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego (D) Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu (D) W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb (B) W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice (B) 6/41

Wnioski 1. Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do uczenia się nawzajem od siebie i współpracy. 2. Rodzice zadowoleni są z relacji między nauczycielami a ich dziećmi. 3. Atmosfera panująca na lekcjach, informowanie o celach zajęć i oczekiwaniach sprzyja uczeniu się. 4. Nauczyciele realizują zajęcia edukacyjne z uwzględnieniem korelacji międzyprzedmiotowej oraz podejmują działania interdyscyplinarne np. projekty, wycieczki edukacyjne. 5. Nauczyciele opracowują programy wspierające rozwój dzieci i ich zainteresowania. 6. Szkoła prowadzi diagnozy osiągnięć edukacyjnych uczniów; wyniki uwzględniane są w planowaniu działań na następny rok szkolny. Podejmowane działania przyczyniają się do systematycznego wzrostu efektów kształcenia mierzonych wynikami egzaminu gimnazjalnego. 7. Szkoła w opinii wszystkich podmiotów postrzegana jest jako bezpieczna. 8. Uczniowie współpracują ze sobą w ramach szkolnej samorządności, organizują akcje, przeprowadzają konkursy i imprezy szkolne. 9. Podejmowane w Szkole działania wychowawcze i profilaktyczne są analizowane i modyfikowane, często na wniosek rodziców bądź uczniów. 7/41

Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele stosują różne metody i formy pracy z uczniami dostosowane do ich potrzeb, możliwości i zainteresowań. Stwarzają uczniom warunki, by mogli ze sobą współpracować i uczyć się nawzajem od siebie. Uczniowie czują się odpowiedzialni za swoje wyniki w nauce. Nauczyciele informują uczniów o celach uczenia, formułują swoje oczekiwania wobec nich. Na zajęciach edukacyjnych uczniowie mają możliwość wykorzystania swoich pozaszkolnych doświadczeń i łączenia wiedzy z różnych przedmiotów. W Szkole stosuje się nowatorskie rozwiązanie w zakresie dydaktyki i wychowania, które mają wpływ na rozwój uczniów, ich zainteresowań, kształcą samodzielność myślenia, kreatywność, przyczyniają się do integracji zespołu klasowego lub grupy uczniów, a także wyższej frekwencji na zajęciach edukacyjnych. Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Nauczyciele tworzą uczniom warunki do współpracy z innymi uczniami (wyk. nr 1), prawie wszyscy uczący potrafią zainteresować tematem lekcji (wyk. nr 2) i zrozumiale tłumaczą zagadnienia (wyk. nr 3). Także sposób, w jaki uczy większość nauczycieli, powoduje, że uczniowie chcą się uczyć (wyk. nr 4). Obserwowane zajęcia edukacyjne - zdaniem uczniów i nauczycieli - nie różniły się szczególnie od innych lekcji z danego przedmiotu. Nauczyciele na różnych lekcjach zastosowali metody, których celem było m.in. kształtowanie u uczniów samodzielnego myślenia, wyzwalanie kreatywności, aktywizowanie uczniów, zaciekawienie ich tematem, uczenie dokonywania samooceny. Uczniom szczególnie podobała się możliwość pracy w grupie. 8/41

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 9/41

Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Zdaniem dużej grupy nauczycieli większość uczniów potrafi się uczyć samodzielnie. Duża część nauczycieli również wyjaśnia uczniom, jak się uczyć (wyk. nr 1), pomaga zastanowić się, czego się uczniowie uczą na zajęciach edukacyjnych (wyk. nr 2). Uczniowie uznają, że potrafią się uczyć (wyk. nr 3). Na większości obserwowanych zajęć nauczyciele stwarzali uczniom sytuacje, w których mogli podejmować indywidualnie decyzje dotyczące ich uczenia się, wyrażać opinie. Na lekcjach część uczniów skorzystała z możliwości wyrażenia swojego zdania na tematy poruszane na lekcji oraz podsumowania zajęć. Prawie na wszystkich lekcjach nauczyciele tworzyli sytuacje, w których uczniowie mogli rozwiązywać problemy poznawcze. Umiejętność uczenia się na obserwowanych zajęciach kształtowana była u uczniów poprzez organizację pracy na lekcji umożliwiającą m.in. formułowanie wniosków, dokonywanie samooceny i oceny pracy innych uczniów; jedna lekcja była przygotowana i prowadzona przez uczennice. Wykres 1j Wykres 2j 10/41

Wykres 3j Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się Zdecydowana większość nauczycieli - zdaniem rodziców - dba o dobre relacje między uczniami (wyk. nr 1). W opinii rodziców ich dzieci chodzą chętnie do szkoły (wyk. nr 2), nauczyciele szanują uczniów (wyk. nr 3) i większość z nich traktuje wszystkich uczniów równie dobrze (wyk. nr 4). Większość nauczycieli udziela wskazówek, które uczniom pomagają się uczyć (wyk. nr 5) oraz wysłuchuje ich, gdy mają taką potrzebę (wyk. nr 6). Czas na lekcjach wykorzystywany jest na uczenie się (wyk. nr 7), a nauczyciele upewniają się, czy uczniowie zrozumieli to, o czym była lekcja (wyk. nr 8). Uczniowie odnoszą się do siebie przyjaźnie (wyk. nr 9), pomagają sobie (wyk. nr 10), są równie dobrze traktowani przez nauczycieli (wyk. nr 11). Na wszystkich obserwowanych lekcjach wzajemna relacja między nauczycielem a uczniami była życzliwa; nauczyciele przyjmowali inicjatywy uczniów, chwalili za aktywność lub dobrze wykonane zadanie, a uczniowie zgodnie współpracowali ze sobą i byli koleżeńscy. 11/41

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 12/41

Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j 13/41

Wykres 9j Wykres 10j Wykres 11j 14/41

Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Uczniowie zazwyczaj wiedzą, co jest celem lekcji (wyk. nr 1), dlaczego czegoś uczą się na danej lekcji (wyk. nr 2) oraz jakich działań oczekują od nich nauczyciele (wyk. nr 3). Na obserwowanych zajęciach nauczyciele informowali uczniów o celach zajęć, pytali, czy uczniowie je zrozumieli, a w trakcie lekcji formułowali swoje oczekiwania. Wykres 1j Wykres 2j 15/41

Wykres 3j Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach Nauczyciele są przekonani, że dzięki informacji zwrotnej, jaką uczniowie od nich otrzymują,są zmotywowani do pracy (wyk.nr 1). Duża część nauczycieli - zdaniem rodziców - częściej chwali ich dziecko, niż krytykuje (wyk. nr 2) oraz wierzy w jego możliwości (wyk. nr 3). Uczniowie lubią się uczyć na większości lekcji (wyk. nr 4), a nauczyciele pomagają im, gdy potrzebują wsparcia (wyk. nr 5). 16/41

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 17/41

Wykres 5j Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Rodzice uważają, że sposób oceniania funkcjonujący w Szkole zachęca uczniów do uczenia się (wyk. nr 1). Nauczyciele przestrzegają ustalonych zasad oceniania (wyk. nr 2), które dla uczniów są jasne (wyk. nr 3). W sytuacji oceniania co trzeci ankietowany uczeń postanawia, że się poprawi. W zdecydowanej większości przypadków nauczyciele informują uczniów, co będą brać pod uwagę przy ocenianiu (wyk. nr 4), rozmawiają z uczniami o ich postępach w nauce (wyk. nr 5), pomagają im przezwyciężać trudności (wyk. nr 6) i rozmawiają o tym, co wpłynęło na ich sukcesy w nauce (wyk. nr 7). Większość nauczycieli dostrzega to, co uczniowie robią dobrze (wyk. nr 8). Pomoc, jaką uczniowie otrzymują od nauczycieli, jest - ich zdaniem - wystarczająca (wyk. nr 9). Na obserwowanych zajęciach nauczyciele zwracali uwagę na te elementy odpowiedzi uczniów lub ich działania, które były prawidłowe lub nieprawidłowe. Udzielane przez nauczycieli informacje zwrotne miały wpływ na angażowanie się uczniów w lekcję, ich zainteresowanie tematem oraz systematyzowały pracę. 18/41

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 19/41

Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j 20/41

Wykres 9j Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej Nauczyciele na lekcjach poruszają zagadnienia z innych przedmiotów (wyk.nr 1), a uczniowie mają możliwość korzystania z tego, czego nauczyli się na innych przedmiotach lub z własnych pozaszkolnych doświadczeń (wyk. nr 2). Uważają, że to, czego się uczą w Szkole, przydaje się w życiu (wyk. nr 3). Na wszystkich obserwowanych zajęciach w różnym stopniu i zakresie uczniowie mieli możliwość odwołania się do wiedzy przedmiotowej, wiedzy z innych przedmiotów, doświadczeń pozaszkolnych oraz wydarzeń w Polsce. Nauczyciele uczący w jednym oddziale wskazują, że umożliwiają uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy oraz odnoszą się do aktualnych wydarzeń poprzez organizację okolicznościowych lekcji, akademii lub przedstawień, motywowanie uczniów do udziału w konkursach rozwijających ich wiedzę, a także realizując tematy lekcji dostosowane do aktualnych wydarzeń. Podejmują również działania międzyprzedmiotowe, np. konkursy, wycieczki edukacyjne, uzgadniają korelację międzyprzedmiotową. Uczniowie biorą udział w wydarzeniach lokalnych, włączają się w organizowane akcje, a Szkoła organizuje przedsięwzięcie (dyktando ortograficzne), które przyczynia się do integracji Szkoły ze środowiskiem lokalnym. 21/41

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j 22/41

Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój Nauczyciele czasem dają uczniom możliwość wpływu na tematykę lekcji (wyk. nr 1), metody pracy na lekcji (wyk. nr 2), sposób oceniania (wyk. nr 3), terminy sprawdzianów (wyk. nr 4) oraz zajęcia pozalekcyjne. Uczniowie uznają, że największy wpływ mają na atmosferę panującą w klasie; jest część nauczycieli, którzy zachęcają do realizowania własnych inicjatyw na lekcjach (wyk. nr 5). Na niektórych obserwowanych lekcjach uczniowie mieli pewne możliwości wpływu na przebieg lekcji; decydowali o wyborze zadań, uzupełniali pogadankę nauczyciela, zadawali pytania; na wszystkich - nauczyciele rozmawiali z uczniami o przebiegu lekcji, dawali możliwość podsumowania i zastanowienia się, czego się nauczyli. Uczniowie czują się odpowiedzialni za swój rozwój; wskazują, że ich sukcesy w nauce zależą przede wszystkim od nich samych (wyk. nr 6). Wykres 1j Wykres 2j 23/41

Wykres 3j 24/41

Wykres 1w Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Uczniowie na zajęciach mają stworzone możliwości pracy w grupie (wyk. nr 1) oraz wykonują zadania wskazane przez siebie lub innych uczniów (wyk. nr 2). Nauczyciele na lekcjach stosują różne sposoby pozwalające na wzajemne uczenie się uczniów (wyk. nr 3). Na wszystkich obserwowanych lekcjach uczniowie mieli stworzone warunki do wzajemnego uczenia się, pomagania sobie. Na różnych zajęciach: pracowali w parach lub w grupach, zadawali sobie wzajemnie pytania, oceniali, prowadzili lekcję, prezentowali klasie wypracowane w zespole odpowiedzi na pytania. 25/41

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 1o 26/41

Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów Nowatorskie działania podejmowane w Szkole dotyczą szczególnie obszaru dydaktycznego. Nauczyciele są autorami programów zajęć edukacyjnych dodatkowych i pozalekcyjnych takich jak: "Warsztaty dziennikarskie", "Projektowanie komputerowe", "Rysunek techniczny i kaligrafia", "Zajęcia literacko - teatralne", "Język włoski dla gimnazjum", "Wiedza o sztuce" i "Zajęcia plastyczne". Szkoła współpracując z organizacją AIESEC, umożliwia uczniom korzystanie z nowatorskich form nauczania języka angielskiego; uczniowie mają również możliwość poznawania krajów, z których pochodzą lektorzy. Szkoła jest organizatorem Międzyszkolnego Konkursu "Podgórskie dyktando"; autorami formuły dyktanda i organizatorami są nauczyciele Szkoły. Początkowo impreza organizowana była dla szkół XIII dzielnicy - Podgórze, obecnie biorą w niej udział szkoły z trzech dzielnic Krakowa. W zakresie pracy wychowawczej w obszarze komunikacji z uczniami nauczyciele korzystają z metody FUKO (Fakty - Uczucia - Konsekwencje - Oczekiwania), której znajomość przydatna jest na kolejnym etapie kształcenia, w życiu pozaszkolnym i dorosłym. Przystąpienie Szkoły do programu " Pierwszy rok pierwszy krok" realizowanego przez Miejskie Centrum Profilaktyki Uzależnień w kooperacji z CM UJ, pozwoliło na objęcie szkoleniami wszystkich nauczycieli, prowadzenie warsztatów dla wszystkich klas, zorganizowanie konsultacji i szkoleń dla wychowawców i rodziców; program dotyczy sposobów rozwiązywania problemów wynikających z adolescencji, profilaktyki uzależnień, podniesienia poziomu inteligencji emocjonalnej, integracji na linii uczeń - nauczyciel - rodzic. Nauczyciele również podejmują na zajęciach edukacyjnych działania, które określają jako nowatorskie, a dotyczą one metod pracy, wykorzystania środków multimedialnych, komunikacji z uczniami i rodzicami. Podejmowane nowatorskie inicjatywy mają wpływ na rozwój uczniów, ich zainteresowań, kształcą samodzielność myślenia, kreatywność, przyczyniają się do integracji zespołu klasowego lub grupy uczniów, do wyższej frekwencji na zajęciach lekcyjnych. Partnerzy wskazują przede wszystkim na rozpropagowanie w dzielnicy akcji dyktanda ortograficznego, co przyczynia się do integracji środowiska, promocji Szkoły i budowania jej pozytywnego wizerunku. 27/41

Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Nauczyciele realizując podstawę programową III etapu edukacyjnego uwzględniają rozpoznane potrzeby uczniów. Wykorzystują zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Osiągnięcia uczniów zarówno w nauce jak i konkursach są analizowane, a wnioski wynikające z tych analiz są wdrażane w bieżącej pracy dydaktycznej i wychowawczej. Analizowane są szczegółowe wyniki egzaminu gimnazjalnego, a podejmowane na tej podstawie działania mają wpływ na efektów kształcenia. Uczniowie mają stworzone warunki do nabywania umiejętności i kompetencji przydatnych w szkole ponadgimnazjalnej oraz w życiu codziennym. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Diagnozy wstępne w Szkole dotyczące wiadomości i umiejętności nowych uczniów prowadzone są na podstawie analizy danych z Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, dokumentacji dostarczonej przez ucznia, rozmów z rodzicami i uczniem. Nauczyciele języka polskiego, historii, języka angielskiego i matematyki przeprowadzają testy wstępne rozpoznające wiadomości i umiejętności uczniów. W pewnych przypadkach pedagog szkolny konsultuje się z pedagogiem z poprzedniej szkoły lub przedstawicielem Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej. Wnioski z diagnoz pozwalają wyodrębnić grupy językowe, dostosować wymagania do zespołu klasowego oraz na dokonanie zmian w planach realizacji treści nauczania. Szczegółowo dokonywana jest przez pedagoga analiza opinii poradni psychologiczno - pedagogicznych. 28/41

Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele umożliwiają swoim uczniom kształtowanie umiejętności rozumienia, wykorzystania i przetwarzania tekstów (wyk. nr 1), uczenia się (wyk. nr 2), komunikowania się w języku ojczystym (wyk. nr 3), odkrywania swoich zainteresowań (wyk. nr 4). Przygotowują uczniów do pracy zespołowej i dalszej edukacji (wyk. nr 5), dają swoim uczniom możliwość kształtowania myślenia matematycznego, wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym (wyk. nr 6). Kształcą u uczniów umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami (wyk. nr 7). Nauczyciele wykorzystują na lekcjach sposoby i warunki realizacji podstawy programowej przedmiotu, którego uczą. Systematycznie mobilizują uczniów do generowania własnych pomysłów i rozwiązań, organizowanie pozalekcyjnych form nauki, przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym, wykorzystanie mediów edukacyjnych, wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktyce, korzystanie z materiałów źródłowych, realizacja projektów edukacyjnych, stosowanie metod aktywnych i ułatwiających naukę. Na obserwowanych lekcjach nauczyciele kształtowali u uczniów umiejętności opisane w podstawie programowej, takie jak: myślenie naukowe, umiejętność pracy zespołowej, umiejętność uczenia się, myślenie matematyczne, umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, wyszukiwania i korzystania z informacji, czytania, umiejętności komunikowania się w języku ojczystym. Uwzględniali zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej poprzez wykorzystywanie technik informacyjnych, korzystanie z map, schematów i tablic, odnoszenie do środowiska życia uczniów, prezentowanie doświadczeń, pracę z wykorzystaniem metod aktywizujących, konstruowanie wykresów. Wykres 1j Wykres 2j 29/41

Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j 30/41

Wykres 7j Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele monitorują osiągnięcia uczniów, stosując różne sposoby (wyk.nr 1w). Wnioski z analizy osiągnięć uczniów nauczyciele wykorzystują do modyfikacji zakresu wprowadzanego materiału, modyfikacji warsztatu pracy, indywidualizacji nauczania, modyfikacji dotychczasowych metod pracy, zwiększenia intensywności konsultacji z rodzicami, zwiększenia indywidualnego zaangażowania uczniów. Na obserwowanych lekcjach nauczyciele sprawdzali, czy uczniowie właściwie zrozumieli polecenia i zadania, w jaki sposób je wykonali. Uczniowie mieli możliwość zadawania pytań oraz podsumowania lekcji. 31/41

Wykres 1w 32/41

Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Uczniowie szczególnie zadowoleni są ze zmobilizowania się do nauki i osiągnięć z poszczególnych przedmiotów, rozwijania zainteresowań i talentów, osiągnięć sportowych oraz w konkursach szkolnych i pozaszkolnych. Dyrektor uznaje, że przykładem skuteczności podejmowanych działań dydaktycznych jest systematyczny wzrost wskaźnika Edukacyjnej Wartości Dodanej w części humanistycznej i matematyczno - przyrodniczej, systematycznie wyższe średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego, mniejsza liczba uczniów z niedostatecznymi w klasyfikacji śródrocznej i rocznej, mniejsza liczba uczniów ocenami niepromowanych i nieklasyfikowanych. O skuteczności działań dydaktycznych świadczą również sukcesy uczniów w konkursach i zawodach sportowych - rejonowych, wojewódzkich i ogólnopolskich - literackich. matematycznych, recytatorskich, zawody sportowe - szachy, pływanie, badminton, piłka nożna, biegi przełajowe. Wnioski z nadzoru pedagogicznego dotyczyły ustalenia na zespołach uczących w danym oddziale kierunków pracy z uczniami; w klasach na godzinach fakultetu trzecich powtarzać i utrwalać treści nauczania z klas wcześniejszych; wspierać uczniów, którzy z powodu dłuższej nieobecności mają zaległości i braki. Nauczyciele uczący w jednym oddziale klasy pierwszej wskazują, że uczniowie chętnie uczestniczą w konkursach szkolnych i pozaszkolnych oraz zdobywają wysokie lokaty. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Szkoła kształci u swoich uczniów wiele umiejętności przydatnych w szkołach ponadgimnazjalnych oraz w dorosłym życiu. Umiejętności te związane są z relacjami interpersonalnymi oraz rozwojem osobowościowym. Uczniowie nabywają umiejętności pracy w zespole, komunikowania się, korzystania z różnych źódeł informacji, podejmowania decyzji, logicznego myślenia, samooceny i przyjmowania krytyki, rozwiązania problemów, kultury dyskusji oraz asertywności. Ważne jet również posługiwanie się technologią informacyjną i językiem obcym oraz uczestnictwa samoprezentacja. w akcjach Najbardziej społecznościowych, aktywne są wolontariacie działania oraz przygotowujące motywowaniu do samodzielności, do podejmowania nowych wyzwań. 33/41

Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Szkoły powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem szkoły jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego uczeniu się. Poziom spełnienia wymagania: A W Szkole podejmowane są działania zapewniające uczniom bezpieczeństwo. Relacje między członkami społeczności szkolnej są oparte na zaufaniu i szacunku. Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć szkolnych i pozaszkolnych. Zasady postępowania są znane, uzgodnione i przestrzegane. W Szkole analizuje się działania wychowawcze, zarówno rodzice, jak i uczniowie mają możliwość wprowadzania zmian oraz zgłaszania inicjatyw w tym zakresie. Sugestie uczniów i rodziców są uwzględniane w pracy Szkoły. Jako dobrą praktykę należy uznać opracowanie i realizowanie zintegrowanego programu działań wychowawczych, profilaktycznych i opiekuńczych, które mają nie tylko wpływ na kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań uczniów, ale również na wizerunek Szkoły w środowisku. Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne Uczniowie czują się na lekcjach (wyk. nr 1) i w czasie przerw (wyk. nr 2) oraz jak bywają na terenie Szkoły po zajęciach (wyk. nr 3) bezpiecznie. W Szkole nie zdarzają się kradzieże (wyk. nr 4), wymuszania (wyk. nr 5) i bójki ( wyk. nr 6 i 7). Uczniowie zgłaszają pojedyncze przypadki zniszczenia ich rzeczy (wyk. nr 8), nieprzyjemnego zachowania w stosunku do siebie (wyk. nr 9), obrażania (wyk. nr 10), wykluczenia z grupy (wyk. nr 11), obrażania za pomocą internetu lub telefonu komórkowego (wyk. nr 12). Partnerzy Szkoły wskazują, że ze względu na wielkość Szkoły uczniowie nie są anonimowi. W ostatnim roku nie było sygnałów, żeby coś niepokojącego się działo. W Szkole nie ma samowoli, a nauczyciele reagują na pojawiające się zagrożenia. Uczniowie ze szkół podstawowych często mówią, że wybierają to gimnazjum ze względu na poziom wiedzy i bezpieczeństwo. Prowadzone są zajęcia z odpowiedzialności prawnej nieletnich oraz zajęcia na temat cyberprzemocy, Szkoła uczestnicy w konkursie "Prawo, Ratownictwo, Bezpieczeństwo" organizowany przez Straż Miejską przy udziale Straży Pożarnej. O bezpieczeństwo uczniów w Szkole dbają wszyscy i wszyscy współuczestniczą w podejmowanych działaniach. Nauczyciele pełnią dyżury w czasie przerw, pracownicy mają dyżury w szatni oraz przy drzwiach wejściowych. Uczniowie nie mogą wyjść ze Szkoły w czasie lekcji, tylko ze zwolnieniem od nauczyciela. Również wejście do Szkoły jest uregulowane. Osoby wchodzące są zobowiązane wpisać się do zeszytu wejść. Szkoła posiada monitoring wizyjny i to - zdaniem pracowników niepedagogicznych 34/41

- również dobrze wpływa na odpowiednie zachowanie uczniów. Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 35/41

Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j 36/41

Wykres 9j Wykres 10j Wykres 11j Wykres 12j 37/41

Obszar badania: Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego Uczniowie biorą udział w działaniach organizowanych przez samorząd uczniowski (tab. nr 1). Zdaniem nauczycieli uczniowie organizują akcje charytatywne, porządkowanie terenu wokół Szkoły, wigilie, mikołajki, godziny wychowawcze. Więcej działań podejmują samorządy klasowe i wtedy włącza się większa liczba uczniów. Nauczyciele wspierają uczniów, umożliwiają podejmowanie działań i realizację projektów oraz wspierają pomocą, często biorąc w nich udział. Wykres 1w Obszar badania: Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu Prawie wszyscy ankietowani rodzice wskazują, że mają wpływ na to, jakich zachowań oczekuje się od ich dziecka w Szkole (wyk. nr 1). Większość wskazuje, że ma wpływ również na zasady obowiązujące w klasie ich dziecka (wyk. nr 2). Ponad połowa uczniów klasy dugiej deklaruje, że ma wpływ na to, jakie zasady obowiązuje w Szkole (wyk. nr 3). Na obserwowanych lekcjach uczniowie zachowywali się w sposób wskazujący na wzajemny szacunek i zaufanie, relacje były przyjazne, zgodne z ogólnie przyjętymi standardami.nauczyciele poprzez osobisty przykład kształtowali pożądane społeczne postawy wśród uczniów. Nauczyciele wskazują, że w Szkole promowane są wartości szacunku, tolerancji i odpowiedzialności. Zdaniem pracowników niepedagogicznych od uczniów oczekuje się kultury, grzeczności i szacunku dla innych, dorosłych, nauczycieli. Rodzicom stwarzane są warunki zgłaszania swoich ewentualnych oczekiwań w zakresie zachowania uczniów w Szkole. Nauczyciele rozmawiają z uczniami indywidualnie oraz na lekcjach wychowawczych o tym, jak należy 38/41

się zachowywać w szkole i na zewnątrz. Rozmowy dotyczą różnych spraw np. grzeczności na co dzień, kultury osobistej, zagrożeń, przemocy, itp. Przed każdym wyjściem ze Szkoły na wycieczkę nauczyciele przypominają zasady bezpieczeństwa, zachowania i ubioru. Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j 39/41

Obszar badania: W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb Podejmowane w Szkole działania wychowawcze są analizowane na zebraniach Rady Pedagogicznej, w zespołach nauczycielskich, przez pedagoga szkolnego, oraz wychowawców. W rozmowach często biorą udział rodzice i uczniowie. Analizy dokonywane są odnośnie zachowań indywidualnych uczniów oraz całych zespołów klasowych. W pierwszej klasie, pod koniec roku szkolnego przeprowadzana jest wśród uczniów ankieta dotycząca ich poczucia bezpieczeństwa w Szkole. Wyniki analiz podejmowanych działań wychowawczych wskazują na ich skuteczność i adekwatność do rozpoznanych problemów. Problemem np. była frekwencja uczniów na zajęciach edukacyjnych oraz przynoszenie do Szkoły sprzętu elektronicznego. W zakresie przeciwdziałania nieuzasadnionej nieobecności uczniów na lekcjach wprowadzono modyfikacje; wzmocniona została systemowa komunikacja z rodzicami i podjęta kontrola obecności przez pedagoga szkolnego, a nie tylko nauczyciela prowadzącego zajęcia. Działania wzmacniane są rozmowami indywidualnymi i grupowymi, warsztatami oraz spotkaniami z psychologami z Kliniki Psychiatrii UJ. O skuteczności podjętych działań świadczy wzrost średniej frekwencji Szkoły o 4%; w ostatnim roku frekwencja wynosiła 92%. Analiza działań wychowawczych spowodowała również opracowanie i wdrożenie zintegrowanego systemu działań wychowawczych, profilaktycznych i opiekuńczych; celem było wykształcenie u uczniów pewnych zachowań i nawyków, które przeczą stereotypowym opiniom o gimnazjalistach. Realizacja tego programu przynosi efekty uczniom i nauczycielom, ma wpływ na wizerunek Szkoły w środowisku, na co zwracają uwagę również partnerzy Szkoły. Szkoła otrzymuje także listy gratulacyjne i pochwalne od różnych instytucji i szkół ponadgimnazjalnych za postawy uczniów. Działania w tym zakresie można uznać za dobrą praktykę. O skuteczności podejmowanych działań wychowawczych i profilaktycznych świadczą również oceny zachowania uczniów. W ostatnich dwóch latach wysokie oceny zachowania (wzorowe i bardzo dobre) otrzymało ok. 70% wszystkich uczniów, a niskie (naganne i nieodpowiednie) ok. 2%. Obszar badania: W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice Zarówno uczniowie, jak i rodzice mają możliwość zgłaszania propozycji działań lub pewnych zmian w zakresie wychowawczym. Z inicjatywy uczniów wprowadzono zmiany w kryteriach oceny zachowania oraz w sposobach oceniania; również na ich wniosek wzmocniono dyżury nauczycieli w czasie przerwy oraz bardziej stanowcze reakcje na pojawiające się konflikty między uczniami. Uczniowie wnioskowali o pewne przywileje i niektóre z nich zostały uwzględnione, np. ulgi z okazji "Dnia Czarodzieja". Również uczniowie proponują tematykę lekcji wychowawczych, które często prowadzą sami. Częściowo z inicjatywy rodziców wprowadzono motywowanie uczniów nagrodami, nie tylko za wybitne osiągnięcia w nauce i wzorową frekwencję, ale również za postawę i zaangażowanie, a także dla szkolnego "mistrza przedmiotu". Aby zintegrować zespoły klasowe, rodzice zaproponowali organizację wycieczek integracyjnych na początku roku szkolnego dla klas pierwszych. 40/41

Raport sporządzili Mariusz Maziarz Aniela Kamińska Kurator Oświaty:... 41/41